ALTERNATIEVE EIWITBRONNEN : SAMENVATTING IDEEËN

Transcriptie

1 ALTERNATIEVE EIWITBRONNEN : SAMENVATTING IDEEËN DOEL Brainstorm rond alternatieve eiwitbronnen ahv 6 vragen LOCATIE Carestel, Groot-Bijgaarden DATUM 29/11/2012 BEGIN- EN EINDUUR 14u-16u30 DEELNEMERS AVEVE Veevoeding Bogaerts Dirk Nutrition Sciences NV Bruggeman Geert ALPRO CVA Callewaert Danilo Wervel De Ceuster Patrick IDEA Ignace Debruyne & Ass Debruyne Ignace De Hobbit Dossche Frederik Alchemich Farma bvba Gerrits Jaak Aveve-Dumoulin Reuter Werner Orffa Belgium NV Segers Ludo EVA vzw Leenaert Tobias Sfinc Belgium Ulichnowski Philip Cargill Jakobi Ralf Ter Beke Bresseleers Guido Tessenderlo Chemie PB Gelatins Quanten Erwin Buteressence BV Verheyen Tine Cosucra Colmant Guillaume Lodewijckx NV Coucke Peter Ojah BV Van de Bilt Henri Ojah BV Willemsen Jeroen Flanders FOOD Rijckaert Veerle Flanders FOOD Coghe Stefan Flanders FOOD Demarcke Marie Flanders FOOD De Jonghe Valerie MODERATOR Stefan Coghe (Flanders FOOD) AGENDA 12:30 14:00 ONTHAAL MET BROODJESLUNCH 14:00 14:05 VERWELKOMING & AGENDA 14:05 14:35 INTRODUCTIE: JEROEN WILLEMSEN, OPRICHTER HET PLANEET, MEDE-OPRICHTER OJAH BV, PRODUCENT VAN BEETER 14:35 14:45 PRAKTISCHE AANPAK BRAINSTORM SPELREGELS 14:45 15:00 RONDE TAFEL 15:00 16:15 BRAINSTORMGEDEELTE 16:15 16:30 VERDERE STAPPEN IN HET WERKPLAN VRAGEN? 16:30 17:00 NABESPREKING MET EEN HAPJE EN DRANKJE BRAINSTORM HS2: VERSLAG PAGINA 1 8

2 INTRODUCTIE: KADEREN VAN DE HAALBAARHEIDSSTUDIE De introductie werd verzorgd door Jeroen Willemsen, initiatiefnemer van Het Planeet (Platform Nieuwe Eiwitproducten), een initiatief van onze Noorderburen. In zijn presentatie werden de nodige stappen om eiwittransitie mogelijk te maken scherp gesteld. Deze presentatie is terug te vinden in bijlage. INSTEEK AANWEZIGEN Aan de aanwezigen werd gevraagd hun insteek en motivatie voor deelname aan deze brainstorm te formuleren Dirk Bogaerts, AVEVE veevoeding Alternatieve eiwitbronnen in veevoedertoepassingen Geert Bruggeman, Nutrition Sciences Alternatieve eiwitbronnen in veevoedertoepassingen Danilo Callewaert, ALPRO Op R&D-afdeling wordt veel onderzoek gedaan naar soja-innovaties Patrick De Ceuster, Wervel Ignace DeBruyne, IDEA Ignace Debruyne & Ass Frederik Dossche, De Hobbit Jaak Gerrits, Alchemich Farma bvba Interesse in duurzame en gezondere landbouw Consultant rond eiwitchemie en food technology. Organiseert congressen/cursussen rond communicatie van duurzame voeding De Hobbit staat voor biologische vegetarische voeding Productie van algen voor farma en voeding stoot op heel wat drempels, bvb verkrijgen van een vergunning Werner Reuter, AVEVE Dumoulin Ludo Segers, Orffa Belgium NV Tobias Leenaert, EVA vzw Alternatieve eiwitbronnen in veevoedertoepassingen Actief in veevoeding, met specialisatie in eiwitbronnen (aminozuren) Ethisch vegetarisch alternatief geïnteresseerd in allerhande alternatieven voor vlees BRAINSTORM HS2: VERSLAG PAGINA 2 8

3 Philip Ulichnowski, Sfinc Belgium Productie van blends van additieven, kruiden, aroma s en ook vegetarische producten Ralf Jakobi, Cargill Producent van ingrediënten, geïnteresseerd in andere stromen Guido Bresseleers, Ter Beke Ter Beke neemt deel met een open mind Erwin Quanten, Tessenderlo Chemie PB Gelatins Trekt weg uit de bulk chemie richting voeding en duurzaamheid (gelatine) Tine Verheyen, Buteressence Productie van aroma s voor food/feed: hoe plantaardige eiwitten lekker maken? Guillaume Colmant, Cosucra Producent van eiwitten Peter Coucke, Lodewijckx Productie van ei-eiwitten Henri Van de Bilt, Ojah BV Producent van Beeter (vleesvervanger) BRAINSTORM HS2: VERSLAG PAGINA 3 8

4 BRAINSTORM SAMENVATTING IDEEËN Aan de bedrijven werden 6 vragen gesteld voor deze brainstorm. De eerste vraag was individueel en overkoepelend, en hiervan werd ook een schema opgesteld op de flipchart: Welke aspecten moeten aan bod komen in deze haalbaarheidsstudie? De volgende vragen gingen dieper in op de concrete invulling van deze verschillende aspecten (werkpakketten) en werden in groepjes van drie à vier personen besproken: Welke nieuwe eiwitten zou u graag aan bod zien komen (prioritiseer van 1-5)? Welke aspecten zijn belangrijk in het verhaal van deze nieuwe eiwitten om u als consument te overtuigen? Welke aspecten zijn belangrijk in het verhaal van deze nieuwe eiwitten om u als producent te overtuigen? - Welke mogelijkheden/opportuniteiten ziet u als bedrijf voor het succesvol introduceren van nieuwe eiwitbronnen? Welke knelpunten ziet u als bedrijf voor het succesvol introduceren van nieuwe eiwitbronnen? Waaraan moet een product (van een nieuwe eiwitbron ) voldoen om een goed alternatief te zijn? Vraag 1: Welke aspecten moeten bestudeerd worden in de haalbaarheidsstudie RENDABILITEIT inventarisatie van de courante bestaande grondstoffen (stromen) + status van de nieuwe eiwitbronnen (plant, alg, bacterie, gist, insecten, enzymatische conversie) + in kaart brengen van de mogelijke valorisatie van nevenstromen als potentiële eiwitbron Indien nieuw: nodige investeringen - beschikbare fondsen voor start kweek kosten van droogproces vloeibare (neven)stromen voordelen t.o.v. huidige bronnen hoe evolueert die beschikbaarheid (locaal/internationaal) van traditionele eiwitten? Wat is de beschikbaarheid van nieuwe bronnen? - hoeveelheid in kg s of tonnen prijs + prijsvolatiliteit van de grondstoffen of toch de gevoeligheid hiervoor flexibiliteit: inzetbaarheid in zowel food als feed zodat de afzet van de producent van het eiwit flexibel is in een ontwikkelende markt CONSUMENT wat wil de consument? In welke mate mogen/moeten vleesvervangers lijken op smaken naar of iets hebben van vlees hoe nieuwe eiwitproducten aantrekkelijk maken voor iedereen - acceptatie op korte of lange termijn? MARKT waar zitten de grootste opportuniteiten (ingrediënten, half fabrikaten, eindproducten) hoe complementair is de markt van vleesalternatieven t.o.v. traditionele industrie? Haalbaar alternatief op wat? Vlees,vis,soja,melk BRAINSTORM HS2: VERSLAG PAGINA 4 8

5 groeipotentieel van eiwitproducten compromis dierlijke/plantaardige.hybride producten MAATSCHAPPIJ gevolgen voor 3 e wereld indien gebruik van niet-lokale producten? kansen voor plaatselijke landbouw creëert (duurzame) jobs? wat is de bereidheid van bedrijven die werkzaam zijn in de dierlijke productie om aan de slag te gaan in de plantaardige? DUURZAAMHEID/MILIEU impact milieu - hoe duurzaam is de productie van huidige en nieuwe eiwitbronnen? - inpasbaarheid in de lokale landbouw en klimaat versus import future-proof? Wat als er bvb minder regen valt? Is de productie dan verzekerd? mogelijkheden voor transitie door primaire sector van dierlijk vlees naar plantaardig GEZONDHEID hoe goed verteert het verteerbaarheid functionele eigenschappen/functionele voeding VOEDINGSTECHNISCH voederwaarde: aminozuren samenstelling compromis dierlijke/plantaardige.hybride producten - combineerbaarheid in nieuwe en bestaande producten technologische aspecten bij gebruik van vleesvervangers (soja, tarwe, ei, quorn) smaakproblematiek-onderzoek naar smaken (hoe vlees imiteren) VOEDSELVEILIGHEID safety van process allergeniciteit onzuiverheden - contaminanten toxiciteit FOOD VERSUS FEED OF SAMEN BEKIJKEN? JURIDISCHE ASPECTEN wetgeving ; novel foods bescherming van IP BRAINSTORM HS2: VERSLAG PAGINA 5 8

6 Vraag 2: welke nieuwe eiwitten zou u graag aan bod zien komen (prioriteit 1-5) Opmerking: We mogen niet fixeren op de bronnen tabellen zijn voor handen! SCREENING IN FUNCTIE VAN DE TOEPASSING VOOR MENS OF DIER OP BASIS VAN ONDERSTAANDE CRITERIA smaak: sensorische eigenschappen consumer acceptance: pro-alternatief (via marketing) nutritionele appreciatie bij dier : verteringsgraad door dierproeven graad van processing ten einde geen nevenstromen te hebben 0% waste prijs kost per ratio MOGELIJKE EIWITTEN ZIJN (VOORKEUREN IN VET): peulvruchten erwten bonen noten/zaden koek van olie : Raapzaad amandel hazel - zonnebloem lupines hennep soja gluten aardappel insecten quorn paddenstoelen algen (micro & macro) kunstvlees synthetische aminozuren Vraag 3: Welke aspecten zijn belangrijk in het verhaal van deze nieuwe eiwitten om u als consument te overtuigen BELEVING VAN HET PRODUCT smaak/taste/ textuur geur/kleur convenience gemakkelijk te verwerken in veel gerechten vorm/formaat - breedheid van gamma verzadigingsgevoel VERHAAL ACHTER PRODUCT duidelijkheid van ingrediënten en van waar ze komen nutritionele waarde claims - is het gezond? hoe duurzaam is het - waarden (ethisch,dierenwelzijn) clean label veiligheid MARKETING promotie imago beschikbaarheid pleasure gevoel, sociale impact perceptie van authenticiteit vs industrialiteit klikt het BRAINSTORM HS2: VERSLAG PAGINA 6 8

7 prijs (tov vlees/melk) Vraag 4: Welke aspecten zijn belangrijk in het verhaal van deze nieuwe eiwitten om u als producent te overtuigen? - Welke mogelijkheden/opportuniteiten ziet u als bedrijf voor het succesvol introduceren van nieuwe eiwitbronnen? ASPECTEN DIE U ALS PRODUCENT OVER DE STREEP TREKKEN zonder verandering aan huidig proces niet kannibaliserend voor eigen product - het moet je geloofwaardigheid steunen concurrentieel voordeel geboden? - het moet meerwaarde geven, opbrengen wetgeving + patentbescherming functionaliteit/nutritionele waarde prijs en beschikbaarheid - resilience (beter bestand tegen prijsschommelingen) acceptatie van de consument - breed gebruik beschikbare technologie OPPORTUNITEITEN prijs kan goedkoper t.o.v. dierlijke grondstoffen nieuwe waarden voor marketing - aantrekken van een nieuwe generatie duurzaamheid - valorisatie van nevenstromen houdbaarheid (plantaardig vs dierlijk) variatie in aanbod - anders, beter, uniek imago Geen last van dingen negatieve connotaties zoals dioxinecrisis, BSE MOGELIJKHEDEN steun van de NGO s eventueel subsidies aanspreken van nieuwe groepen potentiële afnemers Vraag 5: Welke knelpunten ziet u als bedrijf voor het succesvol introduceren van nieuwe eiwitbronnen? CONSUMENT consument acceptatie -conservativiteit & gebrek aan skills bij koks bij basis ingrediënten: toepasbaarheid prijs BEDRIJF kannibalisme met andere producten binnen bedrijf/impliceren dat dierlijke niet duurzaam zijn proceswijzigingen - passen in aangekochte technologie - inbouw van bestaande technologie of nieuwe incorporeren beschikbaarheid van grondstoffen fondsen voor r&d/marketing return of investment - introductiekost (technisch/product vereisten) energie- en waterverbruik bij processing + valorisatie van nevenstromen prijs/kost BRAINSTORM HS2: VERSLAG PAGINA 7 8

8 WETGEVING strengere wetgeving EU/import novel food Vraag 6: Waaraan moet een product (van een nieuwe eiwitbron ) voldoen om een goed alternatief te zijn? ideale eiwitbron= proceseigenschappen: easy processing, polyvalent en multi-inzetbaar, goede prijs, beschikbaar lokaal, duurzaam - valorisatie nevenstroom, geen monopolie. producteigenschappen: nutritioneel volwaardig, neutrale smaak - goede sensorische eigenschappen, aanvaard door de consument, hypoallergeen, houdbaar, veilig zijn markteigenschappen: wetgeving voldoen, -prijs moet ok zijn, -vergelijkbare of beter eigenschappen/ voedingswaarde voor feed, food: deel van de trend VERDER VERLOOP PROJECT EN VRAGEN Het werkplan en de timings voor het verdere verloop en invulling van dit project werden toegelicht aan de hand van de presentatie die is terug te vinden in bijlage 1. Gezien er al redelijke kennis bestaat omtrent de voornoemde eiwitbronnen, werd begin december op de wetenschappelijke adviesraad besloten om geen haalbaarheidsstudie op te zetten. Onafgezien van de studie, willen we ons engageren vanuit Flanders FOOD om antwoorden te bieden op de vragen die zijn gesteld. Dit zullen we doen door een inventarisatie van de beschikbare kennis uit te voeren. Deze inventaris zal in het programma van Flanders FOOD worden ingepland. BIJLAGE Introductie door Jeroen Willemsen, Het Planeet. BRAINSTORM HS2: VERSLAG PAGINA 8 8