Poort Oost Antwerpen

Transcriptie

1 Poort Oost 2013 Poort Oost Antwerpen infosessie voor lokale besturen projecten Poort Oost maandag 22 april 2013 provinciehuis Antwerpen

2 2 3 Poort Oost Project LIVAN Poort Oost voorwoord Voorwoord In de brede Antwerpse regio wonen meer dan één miljoen mensen. Met zijn grote wegen, uitgebreide treininfrastructuur, haven en luchthaven vormt de regio een belangrijk verkeersknooppunt in Europa. Vlotte mobiliteit en veiliger verkeer realiseren is noodzakelijk om de welvaart en het welzijn van de Antwerpse agglomeratie te verzekeren. Met het Masterplan 2020 wil de Vlaamse Regering die afspraak met de toekomst niet missen. Daar maken we samen werk van. Grote infrastructuur en investeringsprojecten uitvoeren in dichtbevolkt Antwerpen is echter een immense uitdaging. Het veronderstelt een juiste inzet van mensen, heel veel middelen en kennis, vlotte samenwerking, open participatie en inspraak en goede communicatie. En een permanente afstemming tussen partners, diensten en overheden. Stuk voor stuk noodzakelijke kritische succesfactoren om complexe projecten met voldoende draagvlak binnen een redelijke termijn te realiseren. Dit is wat we beogen met de projecten van Poort Oost. In dit samenwerkingsverband worden alle mogelijke stakeholders al in een zeer vroeg stadium, tijdens de plan en/ of studiefase, betrokken. Daarbij willen we vooral de onderlinge samenhang, afstemming en wisselwerking tussen verschillende projecten in Antwerpen en de Antwerpse rand bewaken. Maar bovenal willen we ook knelpunten detecteren, en die in onderling overleg wegwerken. Dit blijkt vaak een delicate zoektocht naar het goede evenwicht tussen een veelheid van maatschappelijke waarden, alsook een complexe afweging tussen deelbelangen waarover verschillende instanties en overheidsniveaus waken op basis van verschillende afwegingskaders en regels. Dat nieuwe inzichten kunnen leiden tot nieuwe of bijkomende studies, spreekt voor zich. Maar dat ook de doorlooptijd van projecten en procedures, de financiële mogelijkheden én beperkingen, regelgeving alsook politieke beslissingen steeds mee in overweging dienen genomen te worden, is net zo evident. Informatie over de verschillende projecten van Poort Oost is ook terug te vinden op de website

3 4 5 Poort Oost 2013 Poort Oost voorwoord Het beoordelen van voorstellen en oplossingen op hun intrinsieke kwaliteit, hun effecten voor de mensen en voor de ruimtelijke omgeving is steeds onze voornaamste bekommernis. Dat is niet altijd eenvoudig. Door de veelheid activiteiten staat dit complexe gebied ruimtelijk onder zware druk. Het vraagt een doordacht plannings- en mobiliteitsbeleid: de juiste activiteit op de juiste plaats. Het steeds weer daadwerkelijk realiseren van al deze ambities en uitdagingen rekening houdend met voormelde uitgangspunten en kwaliteitseisen is de voornaamste opdracht van het project Poort Oost. Een opdracht die wij graag opnemen met de vele betrokken projectpartners, in volgehouden en transparant overleg tussen de Vlaamse regering, de betrokken steden, districten en gemeenten, provincie en gewest, de stakeholders en maatschappelijke belangengroepen. Hilde Crevits Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Philippe Muyters Vlaams minister van Ruimtelijke Ordening Cathy Berx Gouverneur Procesbegeleider Poort Oost

4 6 7 Poort Oost Project LIVAN Poort Oost Project LIVAN Project Livan

5 8 9 Poort Oost Project LIVAN Poort Oost Project LIVAN Wat? Livan 1 is de aanleg van de snelle tramverbinding tussen Wommelgem en Antwerpen. Vanaf de park and ride aan de rotonde van Wommelgem spoor je op 15 minuten naar het centrum van Antwerpen. De werken aan deze nieuwe tramverbinding gingen van start op 4 maart 2013 en duren 2 jaar. Het openbaarvervoerproject Livan 1 maakt deel uit van het Masterplan 2020 van de Vlaamse Regering en is één van de projecten uit de Mobiliteitsvisie 2020 van De Lijn. Na meer dan 30 jaar wordt de slapende metrotunnel onder de Turnhoutsebaan in gebruik genomen. Op de Herentalsebaan, ter hoogte van het kruispunt met de Luitenant Lippenslaan, duikt de tram de Reuzenpijp in. Voorlopig (*) krijgt de nieuwe tramlijn zijn eindhalte in Astrid en keert de tram onder de Rooseveltplaats. (*) In 2014 start het Brabo 2-project: de aanleg van het Operaplein, de heraanleg en tramontsluiting van de noordelijke Leien, het Eilandje en een tramverbinding tot aan de Mieren in Ekeren. Dan wordt ook de tunnelmond op de Leien gebouwd en wordt de Reuzenpijp aangesloten op de Leien.

6 10 11 Poort Oost Project LIVAN Poort Oost Project LIVAN Het metrostation Astrid wordt uitgebreid met een bijkomend perron op het niveau -1. Het station krijgt een lift zodat het ook beter toegankelijk wordt. Op het einde van de Turnhoutsebaan wordt het station Zegel geopend. Net zoals het station Astrid, krijgt Zegel een lift. Bovenop het station bouwt de stad Antwerpen een politiekantoor. Zegel wordt in de toekomst een belangrijk knooppunt waar busreizigers kunnen overstappen op de snelle metrolijn naar het centrum van de stad. Op de Herentalsebaan rijdt de tram via de bestaande tramsporen (tram 24). Aan het AZ Monica buigt de tram af naar de Florent Pauwelslei en rijdt verder over de Ruggeveldlaan om aan te sluiten op de tramsporen op het kruispunt met de August van de Wielelei. De Florent Pauwelslei wordt volledig heraangelegd. De Ruggeveldlaan krijgt centraal een groene trambaan.

7 12 13 Poort Oost Project LIVAN Poort Oost Project LIVAN Ter hoogte van de brug van de E34/E313 op de Ruggeveldlaan slaat de tram af en rijdt hij parallel met de autostrade naar de park and ride aan de rotonde van Wommelgem. In de toekomst wordt deze tramantenne nog verlengd tot aan een nieuwe, nog te bouwen park and ride langs de E34/E313 in Ranst. Duurzame mobiliteitsoplossing Het is de ambitie van Vlaanderen - en die van de stad Antwerpen - om tegen 2020 de helft van alle verplaatsingen in de Antwerpse agglomeratie met het openbaar vervoer, de fiets of te voet te laten gebeuren. Livan 1 zal de verkeerssituatie en de leefbaarheid in de ruime stedelijke omgeving van Antwerpen verbeteren. Al wie vanuit de oostelijke corridor - de Kempen - naar Antwerpen komt, krijgt vanaf 2015 aan de park and ride in Wommelgem een snel en duurzaam alternatief voor de auto. Dankzij de snelle tramverbinding van de park and ride sta je op 15 minuten in het stadscentrum. In vergelijking met het bovengronds traject is de tramverbinding door de Reuzenpijp meer dan 40% sneller.

8 14 15 Poort Oost Project LIVAN Poort Oost Project LIVAN Stand van zaken / timing Op 4 maart 2013 zijn de werken aan de Reuzenpijp en de bovengrondse tramverlenging gestart. Het einde van de werken is voorzien in maart Voor de werken bovengronds geldt volgende fasering: fase 1: Ruggeveldlaan en tramantenne E34/E313 maart 2013 t/m december 2013 fase 2: Florent Pauwelslei januari 2014 t/m juni 2014 fase 3: kruispunt Ruggeveldlaan/A. van de Wielelei juli 2014 t/m augustus 2014 fase 4: kruispunten Fl. Pauwelslei/Boterlaarbaan en Fl. Pauwelslei/Herentalsebaan nog nader te bepalen Contact: De Lijn Roger Corbreun stafmedewerker v/d directeur Grotehondstraat Antwerpen T E roger.corbreun@delijn.be

9 16 17 Poort Oost Project Oosterweelverbinding Poort Oost Project Oosterweelverbinding Project Oosterweelverbinding

10 18 19 Poort Oost Project Oosterweelverbinding Poort Oost Project Oosterweelverbinding Met de Oosterweelverbinding wordt de ring van Antwerpen rondgemaakt. Dat moet samen met de andere maatregelen uit het Masterplan 2020 zorgen voor vlotter verkeer, veiligere wegen en een hogere leefkwaliteit voor de hele Antwerpse regio. Waarom is de Oosterweelverbinding nodig? Door een oververzadigd wegennet komt de leefbaarheid in de regio, ook ver buiten de stad Antwerpen, in het gedrang. Kortom: wie vandaag langs Antwerpen rijdt, staat steevast in de file. Het verkeer probeert zich een weg te banen en belandt zo in de woonkernen en andere plaatsen waar het niet thuishoort. Antwerpen: belangrijke regio Antwerpen is met zijn haven, luchthaven, waterwegen en treininfrastructuur een belangrijk logistiek en economisch knooppunt in Europa. In de regio wonen ook meer dan 1 miljoen mensen. Dankzij deze combinatie is de Antwerpse regio uitgegroeid tot een welvarende streek met een wereldhaven, een luchthaven en enkele belangrijke economische zones. Maar vandaag wordt deze welvaart bedreigd. De capaciteit van ons wegennet is niet langer voldoende om wat eens de sterkte van de regio was nog langer te handhaven. Bovendien zal het verkeer alleen maar toenemen met de verwachte groei van het goederenvervoer en de demografische groei. Derde Scheldekruising dringt zich op De Antwerpse regio kent vandaag twee verbindingen voor het verkeer op hoofdwegen tussen de linker- en rechteroever van de Schelde: de Kennedytunnel en de Liefkenshoektunnel. Deze twee verbindingen volstaan niet langer om het verkeer in en rond Antwerpen op te vangen. Een derde Scheldekruising ten noorden van Antwerpen dringt zich op. De Oosterweelverbinding moet samen met een vrachtverbod op de Kennedytunnel de huidige mobiliteitsproblemen in de Antwerpse regio helpen oplossen. De Oosterweelverbinding is een cruciaal onderdeel van het Masterplan 2020 van de Vlaamse overheid.

11 20 21 Poort Oost Project Oosterweelverbinding Poort Oost Project Oosterweelverbinding Hoe lost de Oosterweelverbinding problemen op? Wat houdt het project precies in? Meer concreet zal de Oosterweelverbinding: De doorstroming van het verkeer op de Antwerpse ring verbeteren De Kennedytunnel en zuidelijke ring veiliger maken dankzij een vrachtverbod op de Kennedytunnel Een goede vrachtwagenverbinding voor doorgaand verkeer realiseren ten noorden van de stad zodat de verkeersdruk op de zuidelijke ring vermindert Een alternatieve route bieden bij ongevallen zodat het verkeerssysteem kan blijven functioneren Het noorden van de stad en de zuidelijke haven beter ontsluiten Het verkeer op de snelweg verzamelen om het sluipverkeer in de woonwijken op Linkeroever, de stad en de hele Antwerpse regio tegen te gaan Het project kan onderverdeeld worden in verschillende deelgebieden: Linkeroever Hier ligt de focus op het herwaarderen van Linkeroever als woonkern. Door de weginfrastructuur te bundelen en beter in te passen in het landschap, kunnen de versnipperde natuurgebieden aaneengesloten worden en zal de Waaslandtunnel opnieuw een lokale tunnel worden. Het vrachtverkeer wordt georiënteerd naar de Oosterweelverbinding, en de Kennedytunnel wordt verboden voor vrachtwagens. Een parallelweg met aansluitingen op de autosnelwegen en het onderliggende wegennet, zorgen voor een betere ontsluiting van Linkeroever en Zwijndrecht. Ter hoogte van het Sint-Annabos wordt een tolplein aangelegd en vertrekt de tunnel richting rechteroever.

12 22 23 Poort Oost Project Oosterweelverbinding Poort Oost Project Oosterweelverbinding Scheldetunnel Ten westen van het Sint-Annabos vertrekt een tunnel onder de Schelde die de linkeren rechteroever met elkaar verbindt. De Scheldetunnel heeft 3 rijstroken in elke rijrichting. Fietsers en voetgangers kunnen terecht in een aparte fietskoker. De tunnel is 1,5 km lang en komt op rechteroever boven aan het Noordkasteel. Rechteroever Op rechteroever sluit de Scheldetunnel aan op een knooppunt dat de stad in het noorden en het zuidelijke deel van de haven ontsluit. Dit knooppunt loopt vervolgens verder in twee kanaaltunnels die via het Albertkanaal aansluiten richting de Antwerpse ring ter hoogte van Merksem. Op rechteroever wordt de weginfrastructuur maximaal ondergronds gebracht. Dit laat onder meer ook toe om het viaduct van Merksem af te breken, waardoor de omgeving opgewaardeerd kan worden. Tunnels in de kanaalzone op rechteroever Oosterweelknooppunt

13 24 25 Poort Oost Project Oosterweelverbinding Poort Oost Project Oosterweelverbinding Stand van zaken In september 2010 besliste de Vlaamse Regering om de ring van Antwerpen rond te maken via tunnels, op het tracé van de Oosterweelverbinding. Hierdoor moet er een nieuw GRUP en een nieuwe plan-mer opgemaakt worden. De studies voor het plan-mer zijn gestart in Eind 2013 worden de resultaten van het plan-mer verwacht. Alternatieven plan-mer In het plan-mer zijn er na een eerste trechtering 5 alternatieven overgebleven die nog verder onderzocht worden: 1. Oosterweelverbinding 2. Meccano 3. Oosterweel-noord 4. Ring van A (tunnel ter hoogte van Kenndytunnel) 5. Centrale tunnel met enkel aansluiting op E313 Het definitieve plan-mer zal uiteindelijk samen met andere studies, zoals ondermeer een Ruimtelijk Veiligheidsrapport en een Maatschappelijke Kosten-Batenanalyse, de basis vormen voor de Vlaamse Regering om een beslissing te nemen in het dossier van de Oosterweelverbinding.

14 26 27 Poort Oost Project Oosterweelverbinding Poort Oost Project Oosterweelverbinding Timing Plan-MER: 2013 GRUP: 2014 Stedenbouwkundige vergunning: 2015 Start van de werken: 2016 Ingebruikname: 2022 Contact: Beheersmaatschappij Antwerpen Mobiel Gerlinde Dhondt woordvoerder Rijnkaai Antwerpen T E gerlinde.dhondt@bamnv.be

15 28 29 Poort Oost Project Heraanleg E313/E34 Poort Oost Project Heraanleg E313/E34 Project heraanleg E313/E34

16 30 31 Poort Oost ProjectHeraanleg E313/E34 Poort Oost Project Heraanleg E313/E34 Heraanleg E313/E34 De E313/E34 tussen de Antwerpse ring en Ranst kent al jaren structurele verkeersproblemen. Er staan bijna dagelijks files en die drukte creëert vaak onveilige verkeerssituaties. Niet voor niets behoort dit stuk tot de gevaarlijkste snelwegdelen in Vlaanderen. Vooral het knooppunt in Ranst is problematisch als bottleneck: daar komen de E34 en de E313 met elk 2 rijstroken per richting samen op 1 snelweg met maar 3 rijstroken per richting. Capaciteitsuitbreiding De meest wenselijke oplossing voor de E313/E34 is een capaciteitsuitbreiding naar 2 x 5 rijstroken tussen Ranst en Wommelgem. Tussen Wommelgem en Antwerpen behoudt de snelweg zijn breedte van 2 x 3 rijstroken, aangevuld met een spitsstrook in elke richting. De bijkomende rijstroken tussen Wommelgem en Ranst zullen de files en onveiligheid doen afnemen. Daarnaast zijn 5 rijsroken een voorwaarde om het geplande nieuwe bedrijventerrein bij de Q8-zone te kunnen ontsluiten via de snelweg. In 2011 startte het Agentschap Wegen en Verkeer een milieueffectenrapportage (MER) op om de impact van zo n capaciteitsuitbreiding te onderzoeken.

17 32 33 Poort Oost Project Heraanleg E313/E34 Poort Oost Project Heraanleg E313/E34 Gefaseerde aanpak De verbreding van de E313/E34 is afhankelijk van de timing van de aanleg van de A102 en de herinrichting van de R11. Als de A102 en de heringerichte R11 afgewerkt zijn voor de verbreding van de E313 kunnen er meteen 5 rijstroken tussen Wommelgem en Ranst gerealiseerd worden. Maar als de verbreding van de snelweg eerder uitgevoerd wordt dan de A102 en de herinrichting van de R11 krijgt de E313/E34 in een eerste fase 2 x 4 rijstroken tussen Wommelgem en Ranst. Later, na de ingebruikname van de A102 en de heringerichte R11, komt er dan in elke richting nog een vijfde strook bij. Zolang er geen 5 rijstroken zijn, is een aansluiting van het geplande nieuwe bedrijventerrein bij de Q8- zone niet haalbaar. Waarom? De capaciteitsuitbreiding zal de structurele files op de E313/E34 doen afnemen en de veiligheid vergroten. Er zijn 5 rijstroken nodig om het geplande nieuwe bedrijventerrein bij de Q8-zone via de snelweg te kunnen ontsluiten. Wanneer? De effecten van de uitbreiding worden bestudeerd in een milieueffectrapport (MER). Publicatie van het definitieve milieueffectrapport (MER) in de tweede helft van Contact: Wegen en Verkeer Antwerpen Anna Bijnsgebouw Lange Kievitstraat bus Antwerpen T E Wegen.antwerpen@vlaanderen.be

18 34 35 Poort Oost Project A102 en de heringerichte R11 Poort Oost Project A102 en de heringerichte R11 Project A102 en de heringerichte R11

19 36 37 Poort Oost Project A102 en de heringerichte R11 Poort Oost Project A102 en de heringerichte R11 Nieuwe A102 en heringerichte R11 De A102 en een heringerichte R11 vormen samen een nieuwe verbinding tussen het knooppunt E19/A12 in Ekeren en de E19 in Wilrijk. De nieuw aan te leggen A102 tussen Ekeren en het rondpunt in Wommelgem zal de Antwerpse haven verbinden met de E313/E34 en met de R11, die volledig wordt heringericht. De herinrichting betekent een uitdaging, want ze moet de twee doelstellingen van de R11 in het Masterplan 2020 op een ruimtelijk verantwoorde manier combineren: sluipverkeer aanpakken en de Antwerpse ring ontlasten. In de milieueffectenrapportage voor de herinrichting van de R11 zullen een aantal alternatieven onderzocht worden. Van de formele inspraakronde bij de terinzagelegging van het dossier zal afhangen over welke en hoeveel alternatieven het gaat. In het kader van de plannen voor de A102 en de herinrichting van de R11 onderzoekt het Agentschap Wegen en Verkeer ook of een verbinding tussen de R11 en de N10 (Boechout) wenselijk is.

20 38 39 Poort Oost Project A102 en de heringerichte R11 Poort Oost Project A102 en de heringerichte R11 Waarom? De A102 en de vernieuwde R11 pakken het sluipverkeer in de Antwerpse zuidoostrand aan en lossen een aantal structurele files op. Ze ontlasten de E313/E34 tussen Wommelgem en Antwerpen, het knooppunt Antwerpen-Oost en de Antwerpse ring. Contact: Wanneer? In de loop van 2013 start een milieueffectenrapportage (MER) op voor dit project. Het Agentschap Wegen en Verkeer informeert de bevolking over zijn plannen met een reizende infomarkt: 20 september 2013 (Mortsel) 22 september 2013 (Merksem) 23 september 2013 (Wijnegem). Wegen en Verkeer Antwerpen Anna Bijnsgebouw Lange Kievitstraat bus Antwerpen T E Wegen.antwerpen@vlaanderen.be Formele inspraakronde over het kennisgevingsdossier voor het plan-mer in het najaar van 2013.

21 40 41 Poort Oost Project Verbinding N N1 Poort Oost Project Verbinding N N1 Project verbinding N171 - N1

22 42 43 Poort Oost Project Verbinding N N1 Poort Oost Project Verbinding N N1 Wat? Het Agentschap Wegen en Verkeer plant een korte verbindingsweg tussen de N171 (Boniverlei) en de N1 (Mechelsesteenweg) in Kontich en Edegem. Waarom? De verbindingsweg zal het doorgaande verkeer tussen de E19 en de gemeente Kontich kanaliseren. Zo neemt de verkeersdruk op een aantal centrumstraten in Edegem en Kontich af, wat de leefbaarheid daar ten goede komt. Wanneer? De verbindingsweg zit nog in studiefase. Contact: Wegen en Verkeer Antwerpen Anna Bijnsgebouw Lange Kievitstraat bus Antwerpen T E Wegen.antwerpen@vlaanderen.be

23 44 45 Poort Oost Project Tweede spoortoegang van de haven van Antwerpen Poort Oost Project Tweede spoortoegang van de haven van Antwerpen Project Tweede spoortoegang van de haven van Antwerpen

24 46 47 Poort Oost Project Tweede spoortoegang van de haven van Antwerpen Poort Oost Project Tweede spoortoegang van de haven van Antwerpen Infrabel werkt naar een langetermijnoplossing toe met de realisatie van de zogenaamde tweede spoortoegang tot de haven van Antwerpen 1. De aanleg van deze tweede havenontsluiting, van Antwerpen-Noord tot voorbij Lier, ontlast een aantal knooppunten gevoelig. Deze tweede spoortoegang zorgt niet alleen voor een structurele capaciteitsverhoging voor het spoorverkeer op lange termijn, maar creëert tegelijkertijd ook een betere toegankelijkheid van de Antwerpse haven. Slechts 1 spoorlijn van en naar haven van Antwerpen Al het goederenverkeer tussen de haven van Antwerpen en het hinterland richting zuid verloopt momenteel over de genoemde spoorlijn 27A en de spoorlijn 15 (Mortsel Vertakking Krijgsbaan - Lier) om in Lier, in de richting van Aarschot, aan te sluiten op de spoorlijn 16 (Lier - Aarschot). De haven van Antwerpen voorziet tegen 2020 een sterke stijging van de goederentrafiek. De overheid wil bovendien minder vrachtwagens op de wegen en meer goederenvervoer via milieu- en filevriendelijke transportmodi zoals het spoor. Mogelijkheden voor tweede spoorontsluiting In 2000 besliste de Vlaamse Regering al over een tracé voor deze spoortoegang langs de E313/E34. In 2003 werd het dossier, onder meer wegens budgettaire problemen, stilgelegd. Sinds december 2010 is de tweede havenontsluiting opnieuw in studiefase door middel van een plan-mer. De dienst Mer van de Vlaamse overheid heeft in september 2012 de richtlijnen opgesteld voor de opmaak van een plan-mer voor de tweede spoorontsluiting voor de haven van Antwerpen. Deze richtlijnennota bevat vier te bestuderen alternatieven voor het project. 1 Als eerste spoortoegang wordt de huidige spoorlijn 27A bedoeld. De nieuwe spoortoegang sluit eveneens aan op het Vormingsstation Antwerpen Noord via een nieuwe spoorlijn, genoemd L16A en zal in Lier aansluiten op de bestaande spoorlijn 16. Er wordt voorbij Lier eveneens voorzien in een aansluitingsmogelijkheid met de spoorlijn L15 (in het kader van de goederenspooras IJZEREN RIJN).

25 48 49 Poort Oost Project Tweede spoortoegang van de haven van Antwerpen Poort Oost Project Tweede spoortoegang van de haven van Antwerpen Vier tracés worden verder onderzocht Op basis van het kennisgevingsdossier (Nota Publieke Consultatie) en de inspraakreacties van de bevolking en lokale overheden is de dienst Mer tot 4 verder te bestuderen alternatieven gekomen. Deze zullen in een volgende fase van het plan-mer met elkaar vergeleken worden. Dit zou nog in een tussenstap kunnen leiden naar een mogelijke trechtering van 4 tracés naar een minder aantal. Vervolgens kan voor de door de dienst Mer definitief weerhouden tracés de eigenlijke plan-mer-studie verder worden afgewerkt. Wanneer het door mer-deskundigen opgestelde plan-mer is goedgekeurd door de dienst Mer, zal het samen met andere studies, zoals een Maatschappelijke Kosten-Batenanalyse (MKBA), de basis vormen voor de Vlaamse Regering om een beslissing te nemen met betrekking tot de vaststelling van het definitieve tracé van de tweede spoortoegang. Bij een normaal verder verloop zou volgens de huidige planning deze beslissing van de Vlaamse Regering eind 2013 kunnen worden verwacht. Contact: Infrabel Mieke Meert Projectleidster en woordvoerster / Zone Antwerpen Marcel Broodthaersplein Brussel T E mieke.meert@infrabel.be

26 50 51 Poort Oost Project Vertakking Ekeren - Oude Landen Poort Oost Project Vertakking Ekeren - Oude Landen Project Vertakking Ekeren - Oude Landen

27 52 53 Poort Oost Project Vertakking Ekeren - Oude Landen Poort Oost Project Vertakking Ekeren - Oude Landen Als 2de grootste haven van Europa is de haven van Antwerpen de belangrijkste motor in de Belgische economie. In Vlaanderen leven mensen van de haven, ofwel 8,2% van de werkende bevolking; in de gemeenten rond Antwerpen zelfs tot 30%. De Antwerpse haven blijft groeien en dat is cruciaal voor de welvaart. Door deze groei wordt een belangrijke toename van de trafieken verwacht van en naar de haven. Het spoorverkeer is daarbij heel belangrijk en dient verder ontwikkeld te worden en te evolueren. Het huidig aandeel van het vervoer per spoor van en naar de haven van Antwerpen bedraagt circa 7 %. Infrabel hoopt dit spoorwegaandeel tegen 2020 te kunnen verhogen naar 15 %. Capaciteitsprobleem oplossen Door de jaren heen is de gelijkgrondse vertakking Schijn, die het spoorverkeer van het rangeerstation naar het binnenland leidt, volledig oververzadigd geraakt. Die vertakking vormt nu een flessenhals. De huidige situatie is onhoudbaar. Daarom wil Infrabel de gelijkgrondse vertakking Schijn vervangen door een ongelijkgrondse vertakking ter hoogte van de Oude Landen in Ekeren. Deze nieuwe vertakking zal het capaciteitsprobleem tijdelijk oplossen. Door deze ingreep kan Infrabel immers de capaciteit van de spoorlijn L27A (Vormingsstation Antwerpen-Noord Vertakking Krijgsbaan Mortsel) van 360 rijpaden per dag verhogen tot 400 rijpaden, wat een stijging van meer dan 10 % zou betekenen. Dit project biedt dus aan de haven de nodige ademruimte om voor een belangrijke periode aan de verwachte stijgende goederenspoortrafiek tegemoet te komen. Naast de aanleg van de ongelijkgrondse spoorkruising wordt ook in een aantal nieuwe kunstwerken voorzien. Zo wordt er aan de Kloosterstraat een nieuwe brug gebouwd. Ter hoogte van de Statiestraat wordt de oude metalen spoorbrug vervangen door een nieuwe geluidsarme brug. Zo ook wordt ter hoogte van de Prinshoeveweg naast de bestaande brug, een nieuwe spoorbrug geplaatst.

28 54 55 Poort Oost Project Vertakking Ekeren - Oude Landen Poort Oost Project Vertakking Ekeren - Oude Landen Leefbaarheid centraal Omdat de leefbaarheid in de Oude Landen centraal staat, wordt bijzondere aandacht geschonken aan de remediëring van de geluidsbelasting. Naast de voorzieningen die al werden voorgesteld in het project-mer, werden via de stedenbouwkundige vergunning nog een aantal bijkomende geluidsschermen als voorwaarde opgelegd en toegevoegd aan het project. Het project houdt eveneens rekening met de aanwezige overstromingsproblematiek in de omgeving. Een bijzondere hydrologische studie voorzag daarbij in bijkomende maatregelen in verband met de waterhuishouding. Het af te graven overstromingsgebied maakt daarbij deel uit van het project en zal door Infrabel ingericht worden als natuurpark. In samenspraak met de Stad Antwerpen werd eveneens een samenwerkingsverband op getouw gezet waarbij Infrabel tevens zal instaan voor de realisatie op de spoorwegtaluds van een speelbos. Tevens houdt het project rekening met het door de stad geplande sportpark Oude Landen en de inplanting van een latere sporthal (afspraken vastgelegd in de overeenkomst Infrabel - Stad Antwerpen van 28/02/2011). Er dient vermeld dat Infrabel voor dit gezamenlijk project een stedenbouwkundige vergunning verkreeg op 10/02/2012. Spijtig genoeg werden bij de Raad voor Vergunningbetwistingen een drietal beroepen tegen deze vergunning ingediend. Tot op heden heeft de Raad hierover nog geen uitspraak gedaan.

29 56 57 Poort Oost Project Vertakking Krijgsbaan te Mortsel Poort Oost Project Vertakking Krijgsbaan te Mortsel Vertakking Krijgsbaan te Mortsel In afwachting van de realisatie van de tweede spoortoegang wordt in een volgende stap na de aanleg van de Vertakking Oude Landen op dezelfde spoorlijn L27A voorzien in de opheffing van de gelijkgrondse vertakking Krijgsbaan te Mortsel. Contact: Door deze ingreep zou eveneens tijdelijk bijkomende capaciteit kunnen gecreëerd worden, waarbij het aantal rijpaden verhoogd zou worden van 400 naar 440 (dit betekent een bijkomende capaciteitsverhoging van 10 %). De realisatie van dit project is echter niet compatibel met een aantal tracévarianten van de tweede spoortoegang, zodat - in afwachting van de resultaten van de plan-mer-studie van de tweede spoortoegang - de procedures voor de realisatie van dit project voorlopig on hold werden gezet. Infrabel Mieke Meert Projectleidster en woordvoerster / Zone Antwerpen Marcel Broodthaersplein Brussel T E mieke.meert@infrabel.be

30 58 59 Poort Oost Project Economisch Netwerk Albertkanaal - Bedrijventerrein Wommelgem-Ranst Poort Oost Project Economisch Netwerk Albertkanaal - Bedrijventerrein Wommelgem-Ranst Project Economisch Netwerk Albertkanaal - Bedrijventerrein Wommelgem- Ranst

31 60 61 Poort Oost Project Economisch Netwerk Albertkanaal - Bedrijventerrein Wommelgem-Ranst Poort Oost Project Economisch Netwerk Albertkanaal - Bedrijventerrein Wommelgem-Ranst Doel (besluit van de Vlaamse regering van 23 april 2004 over de uitwerking van het Economisch netwerk Albertkanaal specifiek beslispunt over Wommelgem/Ranst): De ontwikkeling van een bedrijventerrein dat vooral inzet op transport en distributie, alsook op watergebonden bedrijvigheid. Basisuitgangspunt is een optimale multimodale ontsluiting op basis van een scheiding van het autoverkeer. Ontwikkeling gebeurt gefaseerd op basis van de ontsluiting. Aandacht moet worden besteed aan de leefbaarheid voor de omwonenden. De zone wordt rechtstreeks ontsloten naar E34/ E313. Op deze manier wordt de hinder naar de omliggende woonwijken beperkt. Onderzoek gebeurt naar de bescherming van de inbuffering van de Schijnvallei. Situering van het project: ENA staat voor Economisch Netwerk Albertkanaal en omvat alle ontwikkelingen rond het Albertkanaal met betrekking tot bedrijvigheid. Binnen het ENA bestaan er tal van initiatieven om bestaande bedrijventerreinen te vernieuwen of uit te breiden of om de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen mogelijk te maken. Voor de zone Wommelgem Ranst wordt de locatiemogelijkheid onderzocht om een bedrijventerrein te ontwikkelen van ongeveer 200 ha (in een ruimere zoekzone van 350 ha) tussen het Albertkanaal en de snelweg E313/E34. De Vlaamse Regering heeft beslist om te opteren voor een regionaal bedrijventerrein dat zo veel mogelijk inspeelt op de multimodale troeven van deze locatie, en met voornamelijk een invulling als transport- en distributiezone en voor watergebonden bedrijvigheid (Albertkanaal).

32 62 63 Poort Oost ProjectProject Economisch Netwerk Albertkanaal - Bedrijventerrein Wommelgem-Ranst Poort Oost Project Economisch Netwerk Albertkanaal - Bedrijventerrein Wommelgem-Ranst Stand van zaken: Ruimtelijk Veiligheidsrapport werd afgerond in september 2007, een landbouwkwetsbaarheidsstudie in Eerste fase plan-mer / inrichtingsstudie en ontsluitingsstudie werden opgemaakt en afgerond in november Het coördinatieplatform ENA besliste in 2010 het onderzoek op te schorten in afwachting van meer concrete voorstellen over de ontsluitbaarheid van het gebied (hetgeen nu wordt onderzocht in de plan-mers van de E313/E34 en de tweede spoortoegang). Timing Voortbouwend op de resultaten van de plan-mers voor de E313/E34 en de tweede spoortoegang zal de Vlaamse Regering in het najaar 2013 beslissen over de verdere planning van deze projecten en tevens over de opstart van de tweede fase van het plan-mer/de inrichtingsstudie. Dit behelst onder meer het uitwerken van de gekozen scenario s. Ook de planning van de nabijgelegen gebieden zoals Kapelleveld of Hoge Keer wordt dan verder hernomen. Albertkanaal 1. Valleigebied Groot Schijn 2. Dienstenzone Q8 3. Bebouwingslinten Keerbaan- Oelegemsteenweg en Uilenbaan 4. Woningcluster De Keer Eenhoorn 5. Centrale openruimtegebied 6. Bedrijventerrein Ter Straten 7. Kleine Meerbeek 8. Omgeving Jacobsveldweg

33 64 65 Poort Oost Project Economisch Netwerk Albertkanaal - Bedrijventerrein Wommelgem-Ranst Poort Oost 2013 Contact: Ruimte Vlaanderen, afdeling Gebieden en Projecten Lange Kievitstraat bus 52, 2018 Antwerpen gerard.stalenhoef@rwo.vlaanderen.be ilse.moeremans@rwo.vlaanderen.be T F E

34 66 67 Poort Oost 2013 VERKLARENDE WOORDENLIJST Poort Oost 2013 Biodiversiteit: Biodiversiteit is de verscheidenheid van het leven op aarde. Het is de optelsom van alle soorten planten, dieren en micro-organismen. Biotoop: Plaats waar een dier of plant geheel in zijn omgeving past. Bovenlokaal: Het lokale overstijgend. Capaciteit van een weg: Het aantal voertuigeenheden dat een weg binnen een bepaalde tijdsperiode kan verwerken. Congestie-oplossend vermogen: De mate waarin de congestie of opstopping op een deel van hetinfrastructuurnetwerk kan opgelost worden. Dienst Mer: Bevoegde overheid voor milieueffectrapportage in Vlaanderen. Doorgaand verkeer: Verkeer dat geen herkomst of bestemming in het bestudeerde gebied heeft. Draagkracht van de ruimte: Het vermogen van de ruimte om, nu en in de toekomst, menselijke activiteiten op te nemen zonder dat de grenzen van het ruimtelijk functioneren worden overschreden. Duurzame ruimtelijke ontwikkeling : Duurzame ruimtelijke ontwikkeling is de vertaling van het begrip duurzame ontwikkeling naar het ruimtelijk beleid toe. Dit wordt in het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen als uitgangshouding genomen voor het formuleren van de visie op de ruimtelijke ontwikkeling van Vlaanderen. Dit is een ruimtelijke ontwikkeling gebaseerd op draagkracht en kwaliteit voor de vrijwaring van een leefbare ruimte voor de volgende generaties, zonder de aanspraken van de huidige generaties te hypothekeren. Ecosysteem: Geheel van planten- en dierengroepen in een territorium,beschouwd vanuit hun interactie met de omgeving.

35 68 69 Poort Oost 2013 Poort Oost 2013 Effect: Een effect is een gevolg of een verandering in een bepaalde situatie die wordt veroorzaakt door een gebeurtenis of een handeling (bijvoorbeeld de inzet van een alternatief). Emissie: uitstoot van stoffen, hier contaminanten, in de omgevingslucht Maatschappelijke kostenbatenanalyse (MKBA): In een maatschappelijke kostenbatenanalyse worden alle huidige en toekomstige voordelige en nadelige effecten, die de leden van de maatschappij ondervinden als gevolg van een project of beleidsmaatregel, tegen elkaar afgewogen door ze in monetaire waarden uit te drukken. Fauna: aanwezige diersoorten Flora: aanwezige plantensoorten Gebiedsgericht beleid: Beleid dat zich richt op de ruimtelijke kenmerken van een bepaald gebied. GRUP: Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (zie ook RUP) Habitatrichtlijngebied: Europese beschermingszone voor verschillende bedreigde diersoorten en de habitat waarin deze soorten voorkomen. Kennisgeving: In een kennisgeving wordt beschreven welk plan de initiatiefnemer voor ogen heeft. Het indienen van de kennisgeving is de eerste procedurele stap in de opmaal van een plan-mer of plan-milieueffectrapport. Langetermijnvisie: Een langetermijnvisie is een coherente en vaak ook integrale visie voor de lange termijn op een gebied of en beleidsveld. Met lange termijn wordt de periode van minstens één generatie (20 à 25 jaar) beschouwd. Milieueffectrapport (MER): In een milieueffectrapport (MER) wordt gerapporteerd over milieueffecten van een voorgenomen plan of activiteit: de milieugevolgen voor mensen, planten, dieren, goederen, water, bodem, lucht, monumenten, de natuur en het landschap worden op een wetenschappelijke manier bestudeerd en beschreven. Het MER wordt opgesteld door een team van erkende deskundigen en wordt na afwerking inhoudelijk getoetst door de Dienst Mer. Hierbij gaat de dienst Mer na of het MER alle voornoemde elementen bevat en dus alle vereiste informatie verschaft. Daarom is deze toetsing ook een soort kwaliteitscontrole. Milieueffectrapportage (m.e.r.): De procedure die al dan niet leidt tot het opstellen en goedkeuren van een milieueffectrapport over een genomen actie en, in voorkomend geval, tot het gebruik ervan als hulpmiddel bij de besluitvorming rond deze actie. Modellering: Nabootsing van de natuurlijke processen met behulp van een computermodel. Leefbaarheid: Leefbaarheid is een begrip voor de objectieve en subjectief beleefde kwaliteit van de menselijke leefomgeving.

36 70 71 Poort Oost 2013 Poort Oost 2013 Nota voor publieke consultatie: Eerste stap in de plan-mer procedure is het bepalen van de te onderzoeken alternatieven en milieueffecten. Dit gebeurt in de zgn nota voor publieke consultatie. Deze nota ligt een maand lang ter inzage. Iedere betrokkene kan vanuit zijn kennis van de omgeving aangeven welke milieueffecten volgens hem onderzocht zouden moeten worden en op welke manier dit kan gebeuren. Bovendien kunt u mogelijke locatie- of inrichtingsalternatieven voorstellen. Op basis van de resultaten van de nota en de inspraakronde zal de dienst MER van de Vlaamse overheid richtlijnen opstellen voor het plan-mer. Dan kan begonnen worden met het milieueffect-onderzoek dat zal resulteren in een rapport (plan-mer). Dit rapport moet worden goedgekeurd door de dienst MER van de Vlaamse overheid. Deze dienst toetst of het rapport gevolg geeft aan de opgestelde richtlijnen. Omgevingsscenario: Omgevingsscenario is het in Vlaanderen vaak gebruikte begrip voor scenario. Een scenario si een consistente en logische beschrijving van ontwikkelingen (zekerheden en interpretaties van onzekerheden) van exogene variabelen binnen het gekozentijdpad. Ontsluiting: Verkeersinfrastructu(u)r(en) die een gebied aansluiten op de rest van het verkeersnetwerk en het daardoor bereikbaar maken. Openbaar onderzoek: Een openbaar onderzoek is een manier om de bevolking in te lichten over projecten en plannen die opgemaakt worden. Tijdens een openbaar onderzoek kan de bevolking de voorliggende projecten en plannen raadplegen en er hun mening over kenbaar maken. Open ruimte: de open ruimte omvat de gebieden waarin de onbebouwde ruimte overweegt. De open ruimtefragmenten verschillen naar vorm, functie en samenstelling. De open ruimte omvat de natuurlijke structuur, de agrarische structuur en de landschappelijke structuur. Open ruimte is een thematisch begrip. Parallelweg: Weg die parallel loopt met een andere weg en alzo voor een gelijkaardige ontsluiting van het verkeer zorgt. Planalternatief: Een planalternatief is één van meer oplossingen waaruit gekozen wordt in de context van een plan-m.e.r. Plan-MER: Document dat de milieueffecten van een plan of programma beschrijft en evalueert. Dit document wordt opgesteld volgens een wettelijke procedure en in het kader van de decretale eis om voor bepaalde plannen en programma s een milieueffectrapportage uit te voeren. Plan-m.e.r.: Milieueffectrapportage voor een plan of programma. Deze term dekt meer dan het rapport, en omvat ook het proces van overleg en gefaseerde rapportage. Polluenten: Verontreinigende stoffen. Project-MER: Een project-mer is een milieueffectrapport voor een concreet project. Project-m.e.r.: Een project-m.e.r. is een milieueffectrapportage voor een project. Deze term dekt meer dan het rapport, en omvat ook het proces van overleg en gefaseerde rapportage. Publiek-private samenwerking (PPS): Publiek-private samenwerking of PPS is een samenwerkingsverband waarbij overheid en bedrijfsleven, met behoud van eigen identiteit en verantwoordelijkheid, gezamenlijk een project realiseren Richtlijn: Een beslissing van de dienst Mer inzake het vastleggen van de te hanteren methodologie en te onderzoeken elementen voor de plan-mer in aanvulling bij kennisgeving/nota voor publieke consultatie. RUP (Ruimtelijk UitvoeringsPlan): getekend plan dat de bestemming van gronden en eigendommen vastlegt of/en dat de inplanting van de constructies in de verschillende kavels vaststelt (ordeningsplan). Op termijn komen dergelijke plannen in de plaats van de gewestplannen, algemenen en bijzondere plannen van aanleg. Er komen ruimtelijke uitvoeringsplannen op gewestelijk (V-RUP), provinciaal (P-RUP) en gemeentelijk (G-RUP) niveau.

37 72 73 Poort Oost 2013 Poort Oost 2013 Ruimtelijk structuurplan: een ruimtelijk structuurplan is een plan waarin de keuzes met betrekking tot de ruimtelijk-structurele ontwikkeling van een bepaald gebied aangegeven worden, de ruimtelijke potenties worden belicht en waarin richtlijnen en organisatieprincipes voor grond- en ruimtegebruik worden aangegeven. Het heeft betrekking op het gehele grondgebied en op alle ruimtebehoevende activiteiten waarvan de ordening aan een respectievelijk bestuursniveau is toevertrouwd. Het beoogt tevens de bevordering van de doeltreffendheid en van de interne samenhang van het ruimtelijk beleid. Terinzagelegging: Het inlichten van de bevolking over het voorgenomen plan, het voorstel van de te onderzoeken alternatieven en het voorstel van methodologie voor de milieueffectbeoordeling van het voorgenomen plan en redelijke alternatieven. Tijdens de terinzagelegging kan de bevolking haar opmerkingen op de volledig verklaarde kennisgeving of de volledig verklaarde nota voor publieke consultatie kenbaar maken. Procesbegeleider Poort Oost: Ruimtelijk Veiligheidsrapport: Een openbaar document waarin, van een voorontwerp van ruimtelijk uitvoeringsplan en van de redelijkerwijze in beschouwing te nemen alternatieven, een wetenschappelijke beoordeling wordt gegeven van de geplande ontwikkelingen met betrekking tot nieuwe of bestaande inrichtingen en hun omgeving, wanneer de plaats van vestiging ervan of de ontwikkelingen zelf het risico op een zwaar ongeval kunnen vergroten of de gevolgen ervan ernstiger kunnen maken. Cathy Berx Gouverneur van de provincie Antwerpen Koningin Elisabethlei Antwerpen T E cathy.berx@admin.provant.be Tangenten: Dwarsverbindingen. Procesleider Poort Oost: Variant: Een variant is een licht andere uitvoering van een oplossing (alternatief), al dan niet met dezelfde middelen. Tussen verschillende varianten zijn eerder kleinere afwijkingen aanwezig dan tussen verschillende alternatieven. Verkeerswisselaar: Plaats waar verkeersuitwisseling tussen twee snelwegen mogelijk is. Wouter van Herck Agentschap Wegen en Verkeer Wegen en Verkeer Antwerpen Lange Kievitstraat 111 bus Antwerpen T E wouter.vanherck@mow.vlaanderen.be 2013/KAB/002/AD

38 Poort Oost