TOOLBOX OPEN INNOVATIE

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "TOOLBOX OPEN INNOVATIE"

Transcriptie

1 TOOLBOX OPEN INNOVATIE

2 This publication was produced as part of the Project European Collaborative and Open Regional Innovation Strategies EURIS co-funded under the Interregional Cooperation Programme INTERREG IV C by the European Regional Development Fund (ERDF). Editor (EURIS Lead Partner) Dirección General de Industria, Energía e Innovación Departamento de Economía, Hacienda, Industria y Empleo Gobierno de Navarra Parque Tomás Caballero nº 1, 6ª planta Pamplona Navarra (Spain) Authors All EURIS partners and sub-project participants have contributed to this publication. Design and layout Belén de Rosendo (BdR Comunicación

3 TOOLBOX OPEN INNOVATIE 1. EURIS Open Innovatie EURIS voor Open Innovatie in Europa EURIS Handleidingen en Handvatten voor Open Innovatie EURIS Subprojecten EURIS Partners en Deelnemers 26

4 EURIS Open innovatie I n de laatste vijf jaren is de term Open innovatie een modieus begrip geworden onder academici, beleidsmakers en mensen in de praktijk. Men kan erover twisten of het hetzelfde is als gezamenlijk onderzoek en innovatie (O&I), maar de onderliggende principes en strategieën van open innovatie blijven erg belangrijk in de veranderende O&I-wereld. O&I ondergaat de laatste jaren een paradigmaverschuiving, hierin gedwongen door de krachten van globalisering, door de oneindige complexiteit en snelheid van technologische ontdekkingen die om snellere antwoorden van de markt vragen, en door het samenkomen van verschillende high-tech technologieën die hebben geleid tot flinke oplevingen in traditionele sectoren als de automotive, de energievoorziening en de media sector (uitgeverijen e.d.). Sectoren die paradigmaverschuivingen toelaten zijn waarschijnlijk geneigd om open te zijn, als een noodzakelijk antwoord op de nieuwe uitdagingen. In het algemeen hebben grote ondernemingen ervoor gekozen om meer open te zijn omdat zij niet beschikken over alle technologie of expertise om nieuwe producten te ontwikkelen en te maken die door de samenleving gevraagd worden. In deze context krijgt het midden- en kleinbedrijf (MKB) een grote kans om als partner betrokken te geraken bij initiatieven die voorzien in nichetechnologieën of specifieke technologieën of expertise die nodig zijn voor zulke inspanningen. Grote ondernemingen kunnen dus een aanjaagfunctie hebben voor open innovatie door het MKB. Geconfronteerd met zeer geavanceerde en wereldwijde concurrentie en met dagelijkse managementproblemen voelen grotere ondernemingen en het MKB zich vaak slecht toegerust om de risico s, kansen en voordelen van het openstellen van hun O&I-strategieën te begrijpen. Maar succesvolle ervaringen in Europa, zoals bijvoorbeeld in Eindhoven, Nederland, laten zien dat duidelijke en aanwijsbare voordelen en prikkels, en ook de beschikbaarheid van maatwerk ondersteuning en programma s voor innovatie een groot verschil kunnen uitmaken voor de openheid van bedrijven en het MKB, wat bijdraagt aan een veerkrachtige en concurrerende economie. Deze publicatie is het resultaat van een Europees samenwerkingsproject, EURIS, en toont een aantal praktische handleidingen en handvatten die zijn gericht op de belangrijkste spelers in open innovatie: bedrijven en het MKB en hun belangrijkste bondgenoten hierbij, zoals netwerken en clusterorganisaties en kennis- en onderzoekscentra. 2 Toolbox Open Innovatie

5 Wim De Kinderen, Brainport Development NV Open innovatie is een middel, geen doel HOE DEZE GIDS TE GEBRUIKEN Het EURIS-project heeft enkele interessante handleidingen en handvatten opgeleverd, die als doel hebben om bedrijven en hun bondgenoten te ondersteunen bij het aanpakken van het concept van open innovatie en om hun eerste stappen naar meer samenwerking in onderzoek en innovatie (O&I) ofwel open innovatie te begeleiden. Voor dat doel zijn de handleidingen en handvatten ingedeeld naar hun belangrijkste doelgroepen: Bedrijven (companies) Netwerken, clusters en intermediairs 5 Kennis en onderzoeksinstituten ô Regionale overheden en ontwikkelings & innovatie agentschappen - ï Deze gids biedt een snelle toegang tot alle interessante informatie en kennis die EURIS heeft voortgebracht. Indien u meer informatie wilt hebben dan zijn alle bronnen beschikbaar op de website van EURIS: Het EURIS project hoopt dat deze handleidingen en handvatten helpen bij het bouwen van bruggen tussen grote ondernemingen, het MKB, netwerken en kennis en onderzoeksorganisaties, zodat open innovatie in Europa kan opbloeien. EURIS Open Innovatie 3

6 EURIS voor Open Innovatie in Europa V ijf Europese regio s zijn bijeen gekomen met als doel het bevorderen van open innovatie in het EURIS-project (European Collaborative and Open Regional Innovation Strategies), wat mede mogelijk werd gemaakt door het INTERREG IV C programma. Deze regio s vinden dat het veelbesproken onderwerp open innovatie kan worden benaderd vanuit een regionaal perspectief. Waarmee wordt bijdragen aan de beleidsdiscussie over de manier waarop Europese regio s hun kaders voor innovatieve ecosystemen kunnen verbeteren, resulterend in meer gezamenlijk en open onderzoek en innovatie (O&I). Partners in EURIS zijn de regionale overheid van Navarra (Spanje), de regionale economische ontwikkelingsmaatschappij in Stuttgart (Duitsland), Brainport Development BV (Nederland), West-Transdanubisch regionaal ontwikkelingsbureau (Hongarije) en de Regio Lodzkie (Polen). Van 2010 tot 2013 hebben deze instellingen een breed scala aan activiteiten uitgevoerd met de volgende resultaten: Kennisuitwisseling In een Observatory wordt geschreven en gerapporteerd over de good practices uit heel Europa op het gebied van beleid en programma s voor de bevordering van open innovatie. Hierin kan informatie over 40 verschillende ervaringen worden nageslagen, op de gebieden van samenwerking in O&I, ondernemerschap, management van intellectuele eigendom, toegang tot financiering voor O&I, en infrastructuur voor wetenschap & technologie. Ook is een Best Practices Guide met een selectie van 18 van zulke ervaringen verkrijgbaar. Innovatie stakeholders van partnerregio s hebben ook deelgenomen aan zeven veldbezoeken aan de good practices van de regio s Navarra, Stuttgart, Eindhoven, West-Transdanubië en Lodzkie. 4 Toolbox Open Innovatie

7 Samenwerking In het kader van het project werden zes interregionale subprojecten ondersteund waarin 15 innovatieve stakeholders (universiteiten, innovatiebureaus, onderzoeksinstituten, ) uit partnerregio s de kans kregen om good practices op dit terrein uit te wisselen, alsmede om te experimenteren met nieuwe modellen en benaderingen voor open innovatie. Het belangrijkste resultaat van deze subprojecten zijn de EURIS Guides and Tools, waarin de uitkomsten van de gezamenlijke inspanningen van meer dan 70 experts op O&I-gebied van de deelnemende organisaties zijn gebundeld. Strategisch denken De partners doorliepen een participatief proces door middel van hun deelname aan subprojecten, wat leidde tot het uitbrengen van aanbevelingen voor de verbetering van hun eigen regionale innovatiestrategieën, en ook tot algemene aanbevelingen voor EU-regio s die geïnteresseerd zijn in het invoeren van beleid en programma s voor de bevordering van gezamenlijke O&I. Deze aanbevelingen zijn beschikbaar en uitgebracht als handleiding. Indien u verdere informatie wilt hebben over de resultaten van het project kunt u de website van EURIS raadplegen ( of contact opnemen met EURIS-partners. Het Interregionale samenwerkingsprogramma INTERREG IV C, gefinancierd door het Regionale ontwikkelingsfonds van de Europese Unie (ERDF), helpt Europese regio s om samen te werken bij het uitwisselen van ervaring en good practices op de terreinen van innovatie, de kenniseconomie, het milieu en risicopreventie. Voor projectfinanciering is 302 miljoen beschikbaar, maar er is bovendien een schat aan kennis en mogelijke oplossingen voorhanden voor regionale beleidsmakers. EURIS 5

8

9 HANDLEIDINGEN EN HANDVATTEN voor Open Innovatie Navarra SMEs OPEN companies Eindhoven Stuttgart sharing practices collaborative EURIS business networks UNIVERSITY Innovation networks HYBRISECTORS Lodzkie RESEARCH west-transdanubia

10 WAAROVER GAAT OPEN INNOVATIE? EEN BENADERING VAN OPEN INNOVATIE Navarra SMEs OPEN BEST market world BENEFITS Eindhoven Innovation SMEs Stuttgart Quilts CURANA companies Design Lodzkie west-transdanubia external processes INTERNAL OPEN INNOVATION BENEFITS FOR SMES BEDOELD VOOR: ï,5, ô, - Waarover gaat open innovatie? Welke voordelen heeft open innovatie voor het MKB? Hoe kan het MKB met open innovatie aan de slag en met wie? Waar kan men beginnen en met welke strategieën kan men aan de slag? Dit boekje is bedoeld voor MKBbedrijven die grip op het concept van open innovatie willen krijgen, met eenvoudige en eerlijke antwoorden op vragen. Het is opgesteld in begrijpelijke taal om misverstanden te voorkomen, en het toont illustratieve voorbeelden van MKB-bedrijven die succesvol betrokken zijn bij gezamenlijke innovatie. Het biedt richtlijnen voor het MKB voor het benaderen en betrokken raken bij open innovatie. OPEN INNOVATION BEST PRACTICES GUIDE BEDOELD VOOR: ï,5,ô, - Het MKB kan leren van de praktijk van open innovatie in grote bedrijven om hiermee haar mogelijkheden in het delen van kennis en expertise in te schatten. Deze gids toont tien best practices van grote, kleine en middelgrote bedrijven, van Google en Netflix tot de Abdij van Pannonhalma in Hongarije en het innovatieve en open business model van restaurant El Bulli in Spanje. Dit om het MKB te helpen om de implicaties van open innovatie in te schatten, en vooral om te tonen hoe MKB-bedrijven kunnen deelnemen, bijdragen en hun voordeel behalen uit de samenwerking met grotere bedrijven. 8 Toolbox Open Innovatie

11 OK, ik ben overtuigd. Wat kan ik nu doen? HET GAAT OM HET BUSINESS MODEL! STUDY Navarra VALUE Lodzkie innovation PRINCIPLES Eindhoven business practices Stuttgart REGIONAL policy results data companies West-transdanubia region models case report DESIGN TOWARDS OPEN BUSINESS MODELS: SOME CHALLENGES AND HOW TO OVERCOME THEM Het business model canvas instrument van Osterwalder en Pigneur kan door ondernemers en managers worden gebruikt die op zoek zijn naar nieuwe manieren om toegevoegde waarde te creëren door met externe partijen te werken. Een diepgaande studie van de strategieën die tien grote bedrijven en MKB-bedrijven uit Stuttgart, Eindhoven en Navarra volgden, laat zien hoe zij verschillende naar binnen en naar buiten gerichte open innovatiestrategieën gebruikten om hun business modellen te verbeteren of te ontwikkelen. Deze strategieën worden geïllustreerd met gebruikmaking van het business model canvas. BEDOELD VOOR: ï, 5 OPEN BUSINESS MODEL WORKSHOP METHODOLOGY BEDOELD VOOR: ï, 5 Bedoeld voor bureaus of bedrijven die willen leren hoe zij open innovatie in business modellen kunnen integreren. Er wordt een methodologie voorgesteld voor het organiseren van een praktische workshop met bedrijven, waardoor deelnemers in hun praktijk in staat zullen zijn om nieuwe business modellen te ontwikkelen op basis van het business model canvas van Osterwalder en Pigneur. Hierbij worden verschillende scenario s voor verschillende benaderingen van open innovatie bekeken. De methodologie is met succes getest in workshops in Stuttgart, Eindhoven en Navarra. Handleidingen en Handvatten voor Open Innovatie 9

12 OK, ik ben overtuigd. Wat kan ik nu doen? OPEN EN GEDEELDE INFORMATIE IS INFORMATIE VOOR MIJN BEDRIJF RESULTS Navarra innovation Lodzkie automotive Networks Stuttgart PARTICIPANTS west-transdanubia information BEST knowledge activities PROCESSING INFOPRO MIR METHOD AND BEST PRACTICES CARDS BEDOELD VOOR: ï,5 Wordt echte samenwerking gestimuleerd door de informatie die door netwerken en clusters aan bedrijven wordt geleverd? Er wordt een methode voorgesteld om de kwaliteit en rijpheid te bepalen van de informatie die door netwerken en clusters wordt geleverd voor de bevordering van een open en gezamenlijke innovatieomgeving. De methode Maturity Index on Reliability (Rijpheidsindex voor betrouwbaarheid), die met succes is toegepast bij het ontwikkelen van nieuwe producten in vele industrieën, is omgezet voor gebruik door een werkgroep. Dit maakt het mogelijk om te beoordelen of de informatieverwerking binnen netwerken en clusters geschikt is om open en samenwerkende innovatie onder de leden te ondersteunen, en om uit een reeks van 14 best practices datgene te selecteren wat het best eventuele tekortkomingen kan oplossen. De beoordeling, waarmee punten ter verbetering kunnen worden gevonden, is gebaseerd op verschillende benaderingen en best practices van de regio s Stuttgart, Eindhoven, West- Transdanubië en Lodzkie. 10 Open Innovation Tool Box

13 OK, ik ben overtuigd. Wat kan ik nu doen? ZIJN UNIVERSITEITEN MIJN BONDGENOTEN? sharing INNOVATION Navarra RESEARCH Lodzkie partners Information practices Stuttgart RESEARCH knowledge university west-transdanubia Eindhoven REGIONAL networks HOW IMPORTANT ROLE DO UNIVERSITIES PLAY IN OPEN INNOVATION? BEDOELD VOOR: ï, 5 In welke mate helpt kennisoverdracht van universiteiten en onderzoekscentra de open innovatie van bedrijven? Wat is de rol van universiteiten in het systeem van kennisoverdracht in EURIS-regio s? Een interregionaal onderzoek over open en gezamenlijke innovatie bij bedrijven in de regio s Stuttgart, Navarra, West- Transdanubië en Lodzkie dient als basis voor de vaststelling van de tekortkomingen in de samenwerking tussen universiteiten en bedrijfsleven, en voor het voorstellen van strategieën voor universiteiten om met deze problemen om te gaan. Deze gids biedt een overzicht van strategieën, zoals de verbetering van de marketing van de technologie en faciliteiten van universiteiten, de invoering van een cultuur van meer open innovatiemanagement binnen onderzoeksgroepen, of het aanbieden van op maat gemaakte training door universiteiten bij bedrijven. BEST PRACTICES IN TECHNOLOGY TRANSFER AND ORP PLATFORM BEDOELD VOOR: ï, ô Bedrijven in de regio s Stuttgart, Navarra, West-Transdanubië en Lodzkie die het aanbod in kennisoverdracht van hun universiteiten willen kennen kunnen gebruik maken van een bronnengids en van het online Open Research Platform (ORP). De kennisoverdrachtsbureaus (TTO s) van zes universiteiten in vier Europese regio s worden getoond in één gids, waarin succesvolle voorbeelden van initiatieven in kennisoverdracht tussen de academische wereld en bedrijven zijn opgenomen. Daarnaast kunnen bedrijven in heel Europa toegang krijgen tot het technologieaanbod van deze universiteiten via het ORPplatform, een online instrument voor het doorzoeken van hun onderzoeksactiviteiten en resultaten. Handleidingen en Handvatten voor Open Innovatie 11

14 OK, ik ben overtuigd. Wat kan ik nu doen? WILT U KRUISBESTUIVING MET BEDRIJVEN IN ANDERE SECTOREN? Navarra WORKSHOP environment OPPORTUNITY Lodzkie Eindhoven hybridization companies interviews MAP collaboration identification Stuttgart west-transdanubia PHASE HYBRISECTORS METHOD FOR THE PROMOTION OF OPEN INNOVATION IN HYBRIDATION AREAS BEDOELD VOOR: ï,5, ô, - Bedrijven en het MKB kunnen terughoudend zijn om samen te werken met concurrenten, dus samenwerken met bedrijven in andere, aanpalende sectoren en terreinen kan een goede start zijn. Bovendien kan samenwerking en kruisbestuiving van verschillende sectoren onverwachte deuren openen voor nieuwe producten, diensten en zaken. Hoe kan een regio de meest belovende terreinen voor kruisbestuiving kiezen? Als er eenmaal een terrein voor kruisbestuiving is gekozen, hoe kunnen bedrijven en stakeholders dan worden betrokken in een participatief proces wat kan leiden tot het vinden van specifieke kansen voor kruisbestuiving? Hoe kunnen intermediairs en innovatiebureaus zulke processen ondersteunen? Wat zijn de verwachtingen en reserves van bedrijven die aan zulke processen deelnemen? Er wordt een veelomvattende methode aangeboden om kruisbestuiving op regionaal en bedrijfsniveau aan te pakken, de methode is getest in Navarra, Stuttgart en West- Transdanubië. 12 Toolbox Open Innovatie

15 OK, ik ben overtuigd. Wat kan ik nu doen? ZIJN ER VOORDELEN ALS IK MIJN FACILITEITEN DEEL? EEN BENADERING UIT DE AUTOMOTIVE REPORT recommendations automotive Networks INTERNATIONAL SHARING Navarra west-transdanubia activities facilities VISITS BEST CASES Lodzkie Stuttgart FINDINGS AND RECOMMENDATIONS FROM SHARED FACILITIES AND FACILITY SHARING IN EUROPE BEDOELD VOOR: ï,5, ô, - Is het delen van bestaande voorzieningen of het creëren van nieuwe gemeenschappelijke voorzieningen door organisaties en bedrijven een stimulans voor open innovatie, of is het een nasleep ervan? Een studie over de praktijk van het delen van voorzieningen en resultaten van topspelers in de concurrerende automotive sector in Europa voorziet bedrijven en onderzoeksinstellingen van inzicht bij het beoordelen van mogelijke initiatieven voor gemeenschappelijke voorzieningen (shared facilities) of het openstellen van voorzieningen (facility sharing). De studie over het succesvol delen van voorzieningen, tot stand gekomen door het Nederlandse Automotive Cluster, België en Duitsland (Euregio), Baskenland in Spanje en de regio Gothenburg in Zweden, gaat in op het ontstaan en de voorwaarden voor de ontwikkeling van dergelijke initiatieven, en leverde ook aanbevelingen en richtlijnen voor het ontwerp van succesvolle business modellen bij het delen van voorzieningen. Bedrijven kunnen ook toegang krijgen tot de nieuwste inventarisaties en databases van de voor samenwerking opengestelde onderzoeksfaciliteiten in de automotive in Nederland, Navarra en de regio West-Transdanubië. Handleidingen en Handvatten voor Open Innovatie 13

16 IS INTELLECTUELE EIGENDOM EEN PROBLEEM? ENKELE MISVERSTANDEN ONTMASKERD Navarra SMEs SME protected trademark INVENTION protection intellectual Eindhoven RIGHTS Stuttgart USE INNOVATION Lodzkie west-transdanubia patent A PRACTICAL GUIDE FOR SMES ON THE MANAGEMENT OF LEGAL ISSUES RELATED TO OPEN INNOVATION BEDOELD VOOR: ï,5, ô Bedoeld voor bedrijven die willen samenwerken met andere bedrijven en intermediairs, maar die bezorgd zijn over juridische problemen die kunnen ontstaan bij het managen en beschermen van intellectuele eigendom. De gids biedt basisinformatie bij het identificeren en beschermen van IE die niet is geoctrooieerd, en geeft richtlijnen voor het opstellen van handels- en exploitatieovereenkomsten. De gids bestaat uit twee delen: Deel 1 helpt bedrijven, voordat zij samenwerken met andere spelers, bij het vaststellen van de immateriële activa die moeten worden beschermd, en ondersteunt de keuze van de beste manieren om dit te doen, met beschrijvingen in begrijpelijke taal van de beschikbare klassieke (octrooi, gebruiksmodel, bedrijfsgeheim, ) en nieuwe (copyleft) manieren. Deel 2 begeleidt bedrijven die besloten hebben om met een derde partij samen te werken in elke fase van het open innovatieproces: van het voorbereiden van onderhandelingen met toekomstige partners tot het tekenen van de bijbehorende overeenkomsten (geheimhouding, licentie, ) tot aan het einde van de samenwerking. 14/15 Toolbox Open Innovatie

17 WILT U MEER WETEN? business Navarra SUPPORT Lodzkie companies RESEARCH Eindhoven Practice technology SCIENCE Stuttgart university networking west-transdanubia transferability REGION EMBRACING OPEN INNOVATION IN EUROPE: A BEST PRACTICES GUIDE ON OPEN INNOVATION POLICIES BEDOELD VOOR: ï,5, ô, - Er bestaat een schat aan succesvolle beleidsinitiatieven en programma s uit geheel Europa voor de bevordering van de juiste condities voor open innovatie. Er is een gids waarin 18 van zulke ervaringen zijn neergelegd en opgeschreven door het EURISproject. De gids richt zich tot spelers die willen weten welke strategieën hebben gewerkt in andere landen en regio s. EURIS heeft regionale beleidsinitiatieven en programma s beschreven en bestudeerd op vijf terreinen van gezamenlijk beleid, die bijdragen tot regionale innovatieve ecosystemen waar de praktijk van open innovatie mogelijk is: Netwerken en samenwerken Aandacht voor human capital en een cultuur van ondernemerschap. Het management van intellectuele eigendom op technologische markten. Toegang tot financiering. Een basis van kennis, wetenschap en technologie. Veertig regionale good practices op dergelijke beleidsterreinen, ondersteund door regionale overheden, worden beschreven door EURIS en zijn beschikbaar op de projectwebsite (www. euris-programme.eu). Deze good practices zijn afkomstig van ervaringen van zowel EURIS partnerregio s, als van andere regio s binnen en buiten de EU. Een selectie van 18 van zulke practices worden gezien als best practices, die andere EUregio s kunnen inspireren bij het ontwerpen en toepassen van verdere inspanningen voor gezamenlijk beleid. De selectie wordt in de gids Embracing Open Innovation in Europe beschreven.

18

19 EURIS SUBPROJECTEN

20 INFOPRO OPEN INFORMATION PROCESSING IN INNOVATIENETWERKEN URL MIR METHODE De MIR methode (Rijpheid Index voor Betrouwbaarheid/Maturity Index on Reliability) voor informatieverwerking kan worden gebruikt door belanghebbenden om hun informatieproces te verbeteren. RESULTATEN Er wordt een methode voorgesteld om de kwaliteit en rijpheid te bepalen van de informatie die door netwerken en clusters wordt geleverd voor de bevordering van een open en gezamenlijke innovatieomgeving. InfoPro behandelt de informatiebehoeften van bedrijven die samenwerken in verenigingen, clusters en netwerken, en bepaalt de behoefte op dit terrein in de regio s Stuttgart (Duitsland), West- Transdanubië (Hongarije), Lodzkie (Polen) en Eindhoven (Nederland). Na een regionale SWOT-analyse, die de behoefte aan verbetering van de informatiestromen bevestigt, wordt een methode voorgesteld voor het vaststellen van de gebreken in informatieverwerking binnen de organisaties, ongeacht de mate van volwassenheid van de betreffende regio s of netwerken. Stakeholders die zijn geïnteresseerd in het verbeteren van hun informatieprocessen kunnen de MIR-methode (Maturity Index on Reliability / rijpheidsindex voor betrouwbaarheid) gebruiken. De methode wordt begeleid door een verzameling van best practices, die kunnen worden overgezet in minder geavanceerde of volgroeide innovatieve ecosystemen, waardoor clusters en netwerken betrokken kunnen geraken bij processen voor verbetering van informatieverwerking. De methode is met succes getest bij de partnerorganisaties in de vier partnerregio s, in het kader van overdrachtsworkshops (transfer workshops) die leidden tot de selectie van best practices die op dit moment op dit terrein worden toegepast. INFOPRO in cijfers: 120 bedrijven in netwerken en clusters zijn voor regionale SWOTanalyse onderzocht. Er werden 1 beoordelingsmethode en 14 best practices benoemd. Er werden 4 best practices transfer workshops gehouden met deelname van 192 bedrijven. 4 best practices in Stuttgart, West- Transdanubië, Lodz en Eindhoven worden verspreid. BRONNEN Stuttgart Region Report on Information Processing and Open Innovation. Eindhoven Region Report on Information Processing and Open Innovation. West-Transdanubia Region Report on Information Processing and Open Innovation. Lodzkie Region Report on Information Processing and Open Innovation. Comparative SWOT Analysis Report. Method for surveying Information Processing in Innovation Networks. Information Processing Best Practices & Recommendations. Best Practices Cards and Maturity Assesment on Reliability (MIR) method.

21 OPINET OPEN INNOVATION NETWORK PLATFORM VOOR HET MKB URL OPEN INNOVATIE VOOR HET MKB OPINET heeft informatie- en hulpmiddelen gemaakt waarmee wordt ingespeeld op de taal en behoeften van MKB bedrijven. RESULTATEN OPINET heeft bedrijven en het MKB in Navarra (Spanje), Stuttgart (Duitsland) en West-Transdanubië (Hongarije) bewust gemaakt van het nieuwe paradigma voor open innovatie, door middel van een netwerk van contactpunten voor open innovatie, met als doel het bevorderen en faciliteren van open innovatiestrategieën in het MKB. Voor dat doel heeft OPINET bronnen gemaakt en verspreid, op maat, voor de taal en de behoeften van het MKB; zoals case studies van successen in het MKB bij open innovatie en handleidingen over hoe men bij samenwerking kan omgaan met vraagstukken van intellectuele eigendom. OPINET heeft de MKBbedrijven de kans gegeven om echte kansen in open innovatie te ontdekken. Het belangrijkste resultaat van het project was het aantal mensen in bedrijven en het MKB wat voor het eerst wist waar open innovatie over gaat. Zij hoorden ervan op een prettige manier, zij bekeken de voordelen en zij leerden dat er een mogelijkheid is om ermee door te gaan in hun bedrijven. OPINET in cijfers:: 3 contactpunten voor open innovatie gestart in Navarra, Stuttgart en West- Transdanubië (zie voor contact de details op de Deelnemerspagina). 13 best practices / case studies over open innovatie in het MKB verspreid. 4 handleidingen, gericht op het MKB. 17 kansen ontdekt voor open innovatie in het MKB en 2 initiatieven ondersteund. 14 evenementen over open innovatie met een bereik van meer dan 269 bedrijven en MKB-bedrijven. BRONNEN Open Innovation Benefits for SMEs. Open Innovation Best Practices Guide. A practical guide for SMES on the management of legal issues related to Open Innovation. Part 1. A practical guide for SMES on the management of legal issues related to Open Innovation. Part 2. EURIS Subprojecten 18/19

22 HYBRISECTORS OPEN INNOVATIE IN SECTOREN VAN POTENTIËLE HYBRIDISATIE (KRUISBESTUIVING) URL Kruisbestuiving in de praktijk Er wordt een veelomvattende methode aangeboden om kruisbestuiving te creëren op regionaal niveau tussen bedrijven. RESULTATEN HYBRISECTORS heeft een methode ontwikkeld die regionale overheden en bureaus kunnen gebruiken voor het vaststellen van kansen op het snijvlak van sectoren, markten en kennisgebieden, in wat wordt genoemd hybridation (kruisbestuiving), en ook voor het vinden en stimuleren van hybridisatieprojecten en initiatieven tussen bedrijven op een gekozen terrein van kruisbestuiving. De methode werd getest in drie regio s, die een eerste potentieel gebied van hybridisatie hebben geselecteerd, gevolgd door het trainen van bedrijven en innovatie stakeholders in deze gebieden voor het vaststellen van specifieke kansen en projecten voor hybridisatie. In Navarra (Spanje) werd de methode getest op het gebied van duurzame energie en nieuwe materialen, in Stuttgart (Duitsland) werkten bedrijven op het terrein van technologische materialen en in West-Transdanubië (Hongarije) in de elektrische mobiliteit. De belangrijkste resultaten zijn de methode ontwikkeld voor de hybridisatie van verschillende gebieden, de kansenkaart voor hybridisatie in elke regio en de pilotprojecten. Uit deze ervaringen werd geleerd hoe deze activiteiten kunnen worden aangepakt in toekomstige projecten als de methode naar andere hybridisatiegebieden wordt uitgebreid. HYBRISECTORS in cijfers: 1 methode voor de vaststelling en bevordering van regionale hybridisatie. 3 kaarten met kansen voor potentiële gebieden voor hybridisatie in Navarra, Stuttgart en West-Transdanubië. 18 workshops met 79 bedrijven en innovatie stakeholders in drie regio s. 10 projecten en initiatieven voor hybridisatie met de deelname van 15 bedrijven en stakeholders. BRONNEN HYBRISECTORS Method for the promotion of Open Innovation in hybridation areas. Navarra: Hybridation opportunities on Renewable Energies and Technology Materials. Stuttgart: Hybridation opportunities on Technology Materials field. West-Transdanubia: Regional hybridation opportunities. 20 Toolbox Open Innovatie

23 ORP OPEN RESEARCH PLATFORM URL Digitaal platform voor technologie transfer Bedrijven uit heel Europa hebben toegang tot het technologie aanbod van 6 universiteiten die verenigd zijn in het ORP platform. RESULTATEN ORP heeft een pilot van een open en gezamenlijk platform ontwikkeld waarin regionale universiteiten, onderzoeksinstituten en bedrijven uit Stuttgart (Duitsland), Navarra (Spanje), West-Transdanubië (Hongarije) en Lodzkie (Polen) de beschikbare kennis kunnen uitwisselen en het potentieel aan intellectuele eigendomsrechten van de kennis in de regio s kunnen aanboren. Uitgaande van de onderzochte behoeften en de praktijk van bedrijven bij hun samenwerking met universiteiten zijn binnen ORP de systemen van technologie-overdracht in de partnerregio s onderzocht, evenals de instrumenten en diensten voor technologie-overdracht die door de praktijkbeoefenaren worden gevraagd. Op basis van de resultaten zijn er een mogelijke rol en een model voor universiteiten voorgesteld, waarmee de strategische allianties tussen bedrijven en universiteiten op het terrein van technologie-overdracht kunnen worden versterkt en vermeerderd. De resultaten hebben ook geleid tot een definitie en ontwerp van het zogenaamde Open research platform (ORP) wat is opgezet en ondergebracht bij de universiteit van Stuttgart. Hiermee wordt, middels één enkele ingang, toegang geboden tot de gecombineerde technologie en intellectuele eigendom van de zes universiteiten van de vier partnerregio s. ORP in cijfers: 6 universiteiten van Stuttgart, Navarra, West-Transdanubië en Lodzkie doen mee. 1 online platform met doorzoekbare technologie- en kennisaanbod van 6 universiteiten. 144 bedrijven onderzocht op behoeften aan technologie-overdracht. BRONNEN Best Practices in Technology Transfer. Technology Transfer systems of Stuttgart, Navarra, West-Transdanubia and Lodzkie regions. How important role do Universities play in Open Innovation? ORP Platform: EURIS Subprojecten 21

24 SFFS OPEN INNOVATIE DOOR MIDDEL VAN SHARED FACILITIES EN FACILITY SHARING URL Open faciliteiten in de automotive sector Inzichten voor bedrijven en onderzoeksinstellingen die initiatieven voor gedeelde voorzieningen of gezamenlijke faciliteiten overwegen in de automotive sector. RESULTATEN SFFS heeft de mogelijke invloed onderzocht van shared facilities en facility sharing in de automotive als aanjager van open innovatie. Het benoemen en diepgaand bestuderen van succesvolle initiatieven op dit terrein in geheel Europa heeft mensen aan het denken gezet over de verschillende business modellen die uit dit initiatief zouden kunnen volgen, en ook over de voorwaarden waaraan het bevorderen van dergelijke initiatieven moet voldoen. Als resultaat van dit denkproces heeft SFFS geconcludeerd dat, in tegenstelling tot eerdere meningen, SF en FS geen aanjagers zijn van open innovatie, maar eerder randvoorwaarden. SFFS stelt een methode in zes stappen voor waarmee regio s de graad van volwassenheid van hun ecosystemen voor open innovatie en strategische samenwerking kunnen bepalen. Een hoge mate van volwassenheid van de omgeving is een eerste voorwaarde en startpunt voor de ontwikkeling en inzet van SF en FS. Een volgende benadering in zes stappen wordt voorgesteld voor het ontwerpen van een uitvoerbare business case om shared facilities en facility sharing op te zetten, te onderhouden en door te zetten. De stappen zijn gericht op: De verbetering van de kennis- en technologiepositie Het maken en ontwikkelen van nieuwe mogelijkheden voor ondernemingen Het creëren van nieuwe producten en banen De lessen van SFFS zijn ingebracht in de regio s Eindhoven (Nederland), Navarra (Spanje) en West-Transdanubië (Hongarije) waar specifieke voorstellen voor het bevorderen van zulke initiatieven zijn doorgegeven aan de regionale overheden. Databases en inventarisaties van shared facilities voor testen en onderzoek zijn ook uitgewerkt en verspreid voor bedrijven in de automotive. SFFS in cijfers: Inventarisatie van 30 best practices in shared facilities en facilty sharing in de automotive-sector in Europa. 5 werkbezoeken aan Pamplona (Spanje), Gothenburg (Zweden), Euregio (Nederland, België en Duitsland), Györ (Hongarije) en Baskenland (Spanje), met bezoeken aan 20 verschillende initiatieven in de automotive. 3 databases met gezamenlijke en testfaciliteiten in de automotive-sector in Nederland, Navarra en West- Transdanubië. BRONNEN Open Innovation through Shared Facilities & Facility Sharing: Findings & Recommendations. Dutch automotive test facilities database. West Pannon automotive research and test facilities inventory. Navarra automotive test facilities database. 22 Toolbox Open Innovatie

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen

We zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien een datagedreven wereld vol kansen Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien succesvolle organisaties groeien door big data 50% van de meest succesvolle organisaties Volg ons op twitter:

Nadere informatie

Ondersteuning van impact door Hogescholen

Ondersteuning van impact door Hogescholen Ondersteuning van impact door Hogescholen Ronald Mooijer 27 juni 2017 Agenda IXA Impact Het belang van netwerken Directe ondersteuning aan onderzoekers driehoek Probleem Stakeholders Product Financiering

Nadere informatie

STRATAEGOS CONSULTING

STRATAEGOS CONSULTING STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.

Nadere informatie

Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel. Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris

Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel. Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris Agenda JPI Urban Europe «SMART CITIES» in het EFRO in Brussel (in voorbereiding)

Nadere informatie

TENCompetence: infrastructuur

TENCompetence: infrastructuur TENCompetence: infrastructuur voor de competentieontwikkeling van individu, team en organisatie in Europa. Presentatie Dr. Marlies Bitter-Rijpkema, Open Universiteit Nederland. Horeca Branche Instituut,

Nadere informatie

RICHES Renewal, Innovation and Change: Heritage and European Society

RICHES Renewal, Innovation and Change: Heritage and European Society This project has received funding from the European Union s Seventh Framework Programme for research, technological development and demonstration under grant agreement no 612789 RICHES Renewal, Innovation

Nadere informatie

http://keyconet.eun.org

http://keyconet.eun.org Europees Beleidsnetwerk met betrekking tot Sleutelcompetenties in het onderwijs http://keyconet.eun.org it her Health & Consumers Santé & Consommateurs Over het KeyCoNet project KeyCoNet (2012-14) is een

Nadere informatie

Europese puzzel: op zoek naar goede praktijken als antwoord op noden van studenten

Europese puzzel: op zoek naar goede praktijken als antwoord op noden van studenten Europese puzzel: op zoek naar goede praktijken als antwoord op noden van studenten Overzicht Introductie en doelstellingen Werkwijze Resultaten Website: Map of needs: Needbox en Toolbox Inspiratie Vragen

Nadere informatie

Grensoverschrijdende territoriale samenwerking: België Duitsland Ierland Frankrijk Luxemburg Nederland Verenigd Koninkrijk Zwitserland

Grensoverschrijdende territoriale samenwerking: België Duitsland Ierland Frankrijk Luxemburg Nederland Verenigd Koninkrijk Zwitserland MEMO/08/76 Brussel, 7 februari 2008 Grensoverschrijdende territoriale samenwerking: België Duitsland Ierland Frankrijk Luxemburg Nederland Verenigd Koninkrijk Zwitserland 1. Operationeel programma voor

Nadere informatie

NL.IN.BUSINESS Mondiale uitdagingen, Nederlandse oplossingen

NL.IN.BUSINESS Mondiale uitdagingen, Nederlandse oplossingen NL.IN.BUSINESS 2020 Mondiale uitdagingen, Nederlandse oplossingen MONDIALE UITDAGINGEN Verstedelijking, economische groei en verduurzaming brengen uitdagingen met zich mee op bijvoorbeeld het gebied van

Nadere informatie

TENCompetence: ontwikkelen van een infrastructuur voor levenslang leren m.b.v. leertechnologie standaarden

TENCompetence: ontwikkelen van een infrastructuur voor levenslang leren m.b.v. leertechnologie standaarden TENCompetence: ontwikkelen een infrastructuur voor levenslang leren m.b.v. leertechnologie standaarden Jocelyn Manderveld Stichting SURF EduExchange 7 december 2006 OOKWEL De ontwikkeling een Persoonlijke

Nadere informatie

Xurux Academy Opleidingen in Blockchain Technologie ACADEMY

Xurux Academy Opleidingen in Blockchain Technologie ACADEMY Xurux Academy Opleidingen in Blockchain Technologie ACADEMY ACADEMY Xurux Academy Workshops, trainingen en opleidingen in blockchain technologie Over Xurux Diepgaande kennis van blockchain technologie

Nadere informatie

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische

Nadere informatie

Philips Innovations labs helpt u met het verbeteren van uw producten, prototypen en processen. - Eindhoven

Philips Innovations labs helpt u met het verbeteren van uw producten, prototypen en processen. - Eindhoven Philips Innovations labs helpt u met het verbeteren van uw producten, prototypen en processen. - Eindhoven Contactpersoon Ben Broers 0402748883 b.m.f.broers@philips.com Adresgegevens High Tech Campus 7

Nadere informatie

Wetsus 2016 Evaluation report SAMENVATTING

Wetsus 2016 Evaluation report SAMENVATTING Wetsus 16 Evaluation report SAMENVATTING Leeuwarden, March 17 1 SAMENVATTING (in Dutch) Wetsus is een not-for-profit organisatie die een wetenschappelijk onderzoeksprogramma organiseert op het gebied van

Nadere informatie

KRACHTENBUNDELING VOOR 2009 Corporate Identity BM-Support.org STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT

KRACHTENBUNDELING VOOR 2009 Corporate Identity BM-Support.org STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT STICHTING BUSINESS MANAGEMENT SUPPORT OPEN BUSINESS INNOVATIE KRACHTENBUNDELING VOOR SUCCES OPEN BUSINESS INNOVATIE KRACHTENBUNDELING VOOR 2009 Corporate Identity

Nadere informatie

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Enterprise Architectuur een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Wie zijn we? > Frederik Baert Director Professional Services ICT @frederikbaert feb@ferranti.be Werkt aan een Master

Nadere informatie

Business Architectuur vanuit de Business

Business Architectuur vanuit de Business Business Architectuur vanuit de Business CGI GROUP INC. All rights reserved Jaap Schekkerman _experience the commitment TM Organization Facilities Processes Business & Informatie Architectuur, kun je vanuit

Nadere informatie

Data Value Center Smart Industry (DVC-SI)

Data Value Center Smart Industry (DVC-SI) Data Value Center Smart Industry (DVC-SI) Wat kunt u in deze sessie verwachten? 1. Het Data Value Center Smart Industry in een notendop 2. De ervaringen en uitdagingen van een hightech bedrijf 3. De partners

Nadere informatie

BEST BOSS BELEIDSNOTA Aanbevelingen voor een succesvolle bedrijfsopvolging van KMO s in toerisme

BEST BOSS BELEIDSNOTA Aanbevelingen voor een succesvolle bedrijfsopvolging van KMO s in toerisme Aanbevelingen voor een succesvolle bedrijfsopvolging van KMO s in toerisme www.bestboss-project.eu Grant Agreement No.: 2014-1-DE02-KA200-001608 Dit project werd gefinancierd met de steun van de Europese

Nadere informatie

Hoe realiseer je een Smart City?

Hoe realiseer je een Smart City? Hoe realiseer je een Smart City? Thema Inclusive Society Dr. Ir. Rianne Valkenburg FUTURE Steden worden langzaam bedolven onder sensoren Steden waren al vol, namelijk met mensen Kwaliteit van leven? Hoe

Nadere informatie

House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven

House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven House of Robotics op TU/e Campus Eindhoven 1 Historic Timeline Kadans is established in 1997 by Wim Boers and his former partner, focused on the logistics and light-industrial market Development focus

Nadere informatie

Het gaf mij veel energie om een eigen evenement te organiseren.

Het gaf mij veel energie om een eigen evenement te organiseren. Het Cruyff Foundation Community Program De Johan Cruyff Foundation wil jongeren langdurig binden aan het Cruyff Court en de wijk. Wij willen jongeren meer zelfvertrouwen geven, kansen bieden om hun talent

Nadere informatie

Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen

Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen 1 Innovatiekompas Inspiratie Sessies Contacteer ons voor: Een voordracht om kennis te maken met het kompasmodel. Een workshop om het toepassen van

Nadere informatie

Visie op Valorisatie. van onderzoeken naar ondernemen. InnoTep, Radboud Universiteit Nijmegen, 30 september 2011. Maarten van Gils

Visie op Valorisatie. van onderzoeken naar ondernemen. InnoTep, Radboud Universiteit Nijmegen, 30 september 2011. Maarten van Gils Visie op Valorisatie van onderzoeken naar ondernemen InnoTep, Radboud Universiteit Nijmegen, 30 september 2011 Maarten van Gils Agenda Persoonlijke introductie Het onderzoeken bij MICORD De overgang in

Nadere informatie

INNOVATION BY MAKING LEARNING BY DOING

INNOVATION BY MAKING LEARNING BY DOING INNOVATION BY MAKING LEARNING BY DOING 1 INNOVATION BY MAKING, LEARNING BY DOING Bij alles wat we doen, hanteren we deze twee principes. Innovation happens by making. The only way to learn innovation is

Nadere informatie

Bedrijfsleven en Universiteit Best Practices: T-Labs & LTN

Bedrijfsleven en Universiteit Best Practices: T-Labs & LTN Bedrijfsleven en Universiteit Best Practices: T-Labs & LTN Deutsche Telekom Laboratories: T- Labs One of the largest university-industry research centers London Technology Network LTN helps a company define

Nadere informatie

Business Cluster Semiconductors East Netherlands

Business Cluster Semiconductors East Netherlands Business Cluster Semiconductors East Netherlands Ledenbijeenkomst 2 november 2010 Roel Fonville Supported by Roel Fonville Ruim 30 jaar Philips: 20 jaar Philips Components & Semiconductors Ontwikkelaar

Nadere informatie

Kennisvalorisatie en Innovatief netwerken met Grote Bedrijven

Kennisvalorisatie en Innovatief netwerken met Grote Bedrijven Kennisvalorisatie en Innovatief netwerken met Grote Bedrijven Best Practices binnen de TU Delft: Ervaringen en Resultaten met Shell Gebaseerd op informatie van Marco Waas en het advies van IJsbrand Haagsma

Nadere informatie

LEREN DOOR TE DOEN DESIGN THINKING TRAINING VOOR COMMUNICATIE PROFESSIONALS

LEREN DOOR TE DOEN DESIGN THINKING TRAINING VOOR COMMUNICATIE PROFESSIONALS DESIGN THINKING TRAINING VOOR COMMUNICATIE PROFESSIONALS Deze energieke, tweedaagse training resulteert in hands-on ervaring en meer inzicht in de Design Thinking principes, de belangrijkste tools en terminologie.

Nadere informatie

Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014

Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014 S AMENVATTI NG Ok t ober2015 Aanvraagformulier Nieuwe opleiding macrodoelmatigheidstoets beleidsregel 2014 Basisgegevens Soort aanvraag (kruis aan wat van toepassing is): X Nieuwe opleiding Nieuw Ad programma

Nadere informatie

Social Impact Bonds. Een partnership voor maatschappelijk rendement

Social Impact Bonds. Een partnership voor maatschappelijk rendement Social Impact Bonds Een partnership voor maatschappelijk rendement Social Impact Bonds Introductie Gemeenten staan voor steeds grotere uitdagingen. Door samen te werken met sociale ondernemers en in ves

Nadere informatie

Linco Nieuwenhuyzen Adviseur Strategie Brainport Development

Linco Nieuwenhuyzen Adviseur Strategie Brainport Development Linco Nieuwenhuyzen Adviseur Strategie Brainport Development Brainport Development ontwikkelingsmaatschappij nieuwe stijl Bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid Strategie-ontwikkeling-uitvoering

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: Resolutie van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen

Nadere informatie

Provinciale Staten van Noord-Holland

Provinciale Staten van Noord-Holland Provinciale Staten van Noord-Holland Voordracht 65 Haarlem, 21 augustus 2001 Onderwerp: EU-programma innovatieve acties art. 4 EFRO Bijlage: ontwerpbesluit Inleiding Het EU-programma de regio s in de nieuwe

Nadere informatie

dutch building better//energy markets

dutch building better//energy markets building better//energy markets Alliander versnelling van de energietransitie Opzetten van een nieuwe dienst in een zelfstandige BV; inbrengen van gewenst ondernemerschap Vertalen van mogelijkheden nieuwe

Nadere informatie

Samenvatting project Blueprint - Toekomstbestendige vaardigheden voor de maritieme transportsector (Sector Skills Alliances for implementing a new

Samenvatting project Blueprint - Toekomstbestendige vaardigheden voor de maritieme transportsector (Sector Skills Alliances for implementing a new Samenvatting project Blueprint - Toekomstbestendige vaardigheden voor de maritieme transportsector (Sector Skills Alliances for implementing a new strategic approach ( Blueprint ) to sectoral cooperation

Nadere informatie

IenM & INTERREG: Circulaire economie

IenM & INTERREG: Circulaire economie IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013

Nadere informatie

Factsheet KICKSTARTERS Mirabeau

Factsheet KICKSTARTERS Mirabeau Factsheet KICKSTARTERS Mirabeau KICKSTARTERS We lanceren binnen twee maanden een nieuw digitaal platform waarmee u in hoog tempo business value genereert. De digitale transformatie is in volle gang. Consumenten

Nadere informatie

Ik innovatief, mijn organisatie innovatief

Ik innovatief, mijn organisatie innovatief Ik innovatief, mijn organisatie innovatief Workshop - 28 februari 2011 Koningssteen People practices in innovation Energize your professional growth programma Ik innovatief, mijn organisatie innovatief

Nadere informatie

Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020

Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020 Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020 Martin Bakker, november 2013 Samenvatting Het nieuwe kaderprogramma voor onderzoek & innovatie van de Europese Unie, Horizon 2020, geeft een breed scala

Nadere informatie

artikel SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL

artikel SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL SUSTAINGRAPH TECHNISCH ARTIKEL SUSTAINGRAPH is een Europees project, gericht (op het verbeteren van) de milieuprestaties van Europese Grafimediabedrijven binnen de productlevenscyclus van hun grafimedia

Nadere informatie

Topsectoren. Hoe & Waarom

Topsectoren. Hoe & Waarom Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van

Nadere informatie

TENCompetence: naar een integraal persoonlijk competentiemanagement voor een leven lang leren. Jocelyn Manderveld SURF Foundation

TENCompetence: naar een integraal persoonlijk competentiemanagement voor een leven lang leren. Jocelyn Manderveld SURF Foundation TENCompetence: naar een integraal persoonlijk competentiemanagement voor een leven lang leren. Jocelyn Manderveld SURF Foundation TENCompetence The European Network for Lifelong Competence Development

Nadere informatie

Test naam Marktgerichtheidsscan Datum 28-8-2012 Ingevuld door Guest Ingevuld voor Het team Team Guest-Team Context Overige

Test naam Marktgerichtheidsscan Datum 28-8-2012 Ingevuld door Guest Ingevuld voor Het team Team Guest-Team Context Overige Test naam Marktgerichtheidsscan Datum 28-8-2012 Ingevuld door Guest Ingevuld voor Het team Team Guest-Team Context Overige Klantgerichtheid Selecteren van een klant Wanneer u hoog scoort op 'selecteren

Nadere informatie

LEEFTIJDSONAFHANKELIJK WERVINGSBELEID mature@eu. Presentatie Marjolijn Blokzijl

LEEFTIJDSONAFHANKELIJK WERVINGSBELEID mature@eu. Presentatie Marjolijn Blokzijl LEEFTIJDSONAFHANKELIJK WERVINGSBELEID mature@eu Presentatie Marjolijn Blokzijl OVERZICHT PRESENTATIE Situatieschets Demografische veranderingen Noodzakelijke strategieën Arbeidsparticipatie oudere werknemers

Nadere informatie

Bijlage 1: Gekozen regio s en hun sterke kanten. Meest innovatieve regio s

Bijlage 1: Gekozen regio s en hun sterke kanten. Meest innovatieve regio s Bijlage 1: Gekozen regio s en hun sterke kanten Meest innovatieve regio s Het Europese Innovatie Scoreboord op regionaal schaalniveau geeft in 2003 zes regio s aan als de leiders van Europa. Deze zijn

Nadere informatie

new world CAMPUS Op de grens van organisaties begint de New World Campus

new world CAMPUS Op de grens van organisaties begint de New World Campus new world CAMPUS Op de grens van organisaties begint de New World Campus New World Water & Sanitatie Campus Agri & Food De New World Campus is dé plek waar oplossingen worden gevonden voor mondiale vraagstukken

Nadere informatie

VAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen

VAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen VAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen AANLEIDING De creatieve industrie is een sector die de economische en culturele waarde van betekenis centraal stelt en exploiteert. Deze

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32003 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Yuanyuan Zhao Title: Modelling the dynamics of the innovation process : a data-driven

Nadere informatie

WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS?

WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS? WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS? Driekwart van de buitenlandse besluitvormers vindt dat Frankrijk een aantrekkelijke bestemming is voor investeringen (74%, toename van

Nadere informatie

ANNEX BIJLAGE. bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

ANNEX BIJLAGE. bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD EUROPESE COMMISSIE Brussel, 21.9.2018 COM(2018) 651 final ANNEX BIJLAGE bij VERSLAG VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD over de werking van Richtlijn 2011/24/EU betreffende de toepassing

Nadere informatie

Make it work! Virtuele mobiliteit in internationale stages integreren: een snelgids

Make it work! Virtuele mobiliteit in internationale stages integreren: een snelgids Make it work! Virtuele mobiliteit in internationale stages integreren: een snelgids Wat? Internationale stages worden steeds belangrijker in de context van de internationalisering van hoger onderwijs en

Nadere informatie

Utrecht Business School

Utrecht Business School Cursus Agile & Scrum Projectmanagement De cursus Agile & Scrum Projectmanagement duurt ongeveer 2 maanden en omvat 5 colleges van 3 uur. U volgt de cursus met ongeveer 10-15 studenten op een van onze opleidingslocaties

Nadere informatie

Strategische wendbaarheid

Strategische wendbaarheid Strategische wendbaarheid Academy pitch Wil Janssen Wat speelt er zoal? Samenvoegen omgevingsdiensten professionelere uitvoering Wendbaarheid van partners vergroten sneller kansen pakken Opschalen veranderingen

Nadere informatie

How legal technology solutions will change the legal-advice market

How legal technology solutions will change the legal-advice market How legal technology solutions will change the legal-advice market Prof. Dr. Jan Adriaanse, Hoogleraar Turnaround Management, Universiteit Leiden - De noodzaak van innovatie Olav Gimbrère, Founder of Betabit

Nadere informatie

Mastermind groep. Business Development. Leiderschap in het creëren van een sterke business

Mastermind groep. Business Development. Leiderschap in het creëren van een sterke business Mastermind groep Business Development Leiderschap in het creëren van een sterke business Business Development Leiderschap in het creëren van een sterke business In turbulente tijden staat uw business voortdurend

Nadere informatie

Benodigde capaciteit, middelen, faciliteiten en infrastructuur

Benodigde capaciteit, middelen, faciliteiten en infrastructuur Elementen van een businessplan De toegevoegde waarde en doelstellingen Doelgroepen en waarde proposities Aanbod van producten en diensten Risicoanalyse en Concurrentie Speelveld / Ecosysteem Business model

Nadere informatie

Kennismanagement. Wereldwijde kennis tot waarde maken voor de organisatie, over geografische en functionele grenzen heen.

Kennismanagement. Wereldwijde kennis tot waarde maken voor de organisatie, over geografische en functionele grenzen heen. Kennismanagement Wereldwijde kennis tot waarde maken voor de organisatie, over geografische en functionele grenzen heen. Tony Wegewijs, Business Learning Consultant (voorheen Heineken) AGENDA DE HEINEKEN

Nadere informatie

BiZZdesign. Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools. Research & Development

BiZZdesign. Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools. Research & Development BiZZdesign Bouwen van sterke en wendbare organisaties met behulp van standaarden, methode, technieken en tools Research & Development 1 Profile CV Joost Niehof Name Grade Nationality Residence Role Joost

Nadere informatie

Inhoud presentatie Cohesiebeleid 2014-2020 Situatie 2007-2013 Uitdaging 2014-2020 EU2020

Inhoud presentatie Cohesiebeleid 2014-2020 Situatie 2007-2013 Uitdaging 2014-2020 EU2020 OP EFRO OOST-NEDERLAND 2014-2020PRESENTATIE KENNISPARK, 23 APRIL 2014 JOLANDA VROLIJK, PROGRAMMAMANAGER EFRO OP EFRO Oost-Nederland 2014-2020 Inhoud presentatie 1. Inleiding Europese Fondsen: cohesie beleid

Nadere informatie

Smart Belgium Consulting Services

Smart Belgium Consulting Services Smart Belgium Consulting Services Steven Benoit CEO Smart Belgium Consulting Smart Belgium uitdagingen & opportuniteiten Duurzame ontwikkeling Gezondheidszorg Veroudering Infrastructuur Innovaties Smart

Nadere informatie

Over de. Bernard van Leer Foundation

Over de. Bernard van Leer Foundation Over de Bernard van Leer Foundation Wie wij zijn De Bernard van Leer Foundation gelooft dat het realiseren van een sterke start voor alle jonge kinderen niet alleen goed is om te doen vanuit moreel perspectief,

Nadere informatie

BSc Tourism. René van der Duim en Martijn van Santen

BSc Tourism. René van der Duim en Martijn van Santen BSc Tourism René van der Duim en Martijn van Santen waarom? academische studie van toerisme Toerisme in cijfers meer dan een miljard internationale toeristische aankomsten wereldwijd Toerisme in cijfers

Nadere informatie

Business as an engine for change.

Business as an engine for change. Business as an engine for change. In the end, the success of our efforts will be measured against how we answered what we have found to be the fundamental question: how do we love all the children, of

Nadere informatie

Factsheet CONTINUOUS VALUE DELIVERY Mirabeau

Factsheet CONTINUOUS VALUE DELIVERY Mirabeau Factsheet CONTINUOUS VALUE DELIVERY Mirabeau CONTINUOUS VALUE DELIVERY We zorgen ervoor dat u in elke volwassenheidsfase van uw digitale platform snel en continu waarde kunt toevoegen voor eindgebruikers.

Nadere informatie

ENTANGLE - Nieuwsbrief

ENTANGLE - Nieuwsbrief INHOUD Projectachtergrond 1 Projectomschrijving 2 Partners 3 Kick ck-off meeting in Brussel 4 Rethinking Education 4 Contactgegevens en LLP 5 ENTANGLE vindt zijn oorsprong in de dagelijkse praktijk binnen

Nadere informatie

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland

Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland Samenvatting Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland 2014-2020 Inzet op innovatie en een koolstofarme economie In het Europa van 2020 wil Noord-Nederland zich ontwikkelen en profileren als een regio

Nadere informatie

Diensteninnovatie: wat is dat?

Diensteninnovatie: wat is dat? Over de AWT De Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) adviseert regering en parlement over beleid voor wetenschap, technologie en innovatie De AWT adviseert gevraagd en ongevraagd.

Nadere informatie

Breakthrough LNG deployment in Inland Waterway Transport. Nationaal LNG Platform Schiedam, 15 maart 2016

Breakthrough LNG deployment in Inland Waterway Transport. Nationaal LNG Platform Schiedam, 15 maart 2016 Breakthrough LNG deployment in Inland Waterway Transport Nationaal LNG Platform Schiedam, 15 maart 2016 Inhoud Expertise- en InnovatieCentrum Binnenvaart en LNG Breakthrough LNG deployment in Inland Waterway

Nadere informatie

Hoe ontwikkel je een regionale economy?

Hoe ontwikkel je een regionale economy? 1 Hoe ontwikkel je een regionale economy? Model van 5 elementen Excellent Science World leading and accessible positions in sciences People make the difference Attracting world class scientists and talented

Nadere informatie

Organisaties worden continu uitgedaagd om hun producten en diensten aan te passen op de veranderende klantvraag en op de interne- en externe factoren

Organisaties worden continu uitgedaagd om hun producten en diensten aan te passen op de veranderende klantvraag en op de interne- en externe factoren Organisaties worden continu uitgedaagd om hun producten en diensten aan te passen op de veranderende klantvraag en op de interne- en externe factoren die daarbij van belang zijn. Bij het innovatieproces

Nadere informatie

In drie fasen naar een digitale organisatie

In drie fasen naar een digitale organisatie In drie fasen naar een digitale organisatie Volg deze unieke opleiding voor professionals en organisaties die succesvol willen zijn in hun digitale transformatie. Fase 1 EIM Practitioner De basis: een

Nadere informatie

INFOSHOP Het CAF in Europa Patrick Staes

INFOSHOP Het CAF in Europa Patrick Staes INFOSHOP Het CAF in Europa Patrick Staes Doelstelling van de studie De evolutie in het gebruik van het CAF in de Europese administraties nagaan sinds de herfst van 2003 1. kijken hoe het CAF wordt gepromoot

Nadere informatie

Slim In De Stad MOD-LAB. Mobile Digital Lab

Slim In De Stad MOD-LAB. Mobile Digital Lab Slim In De Stad Mobile Digital Lab Slimme steden vragen slimmer onderwijs Context Brussel, stadslabo grote maatschappelijke en ruimtelijke uitdagingen: samenleven in diversiteit, (kans)armoede, meertaligheid,

Nadere informatie

Innovatie support gids

Innovatie support gids Innovatie support gids Uw gids naar resultaat 1 Uw gids naar resultaat Innovatief duurzaam drukwerk Het drukwerk van deze gids is uitgevoerd in waterloos offset met inkt op plantaardige basis, dit resulteert

Nadere informatie

Onderwijs en Kennisoverdracht

Onderwijs en Kennisoverdracht Onderwijs en Kennisoverdracht Ontwikkelingen in de duurzame landbouw in Suriname Prof. Tiny van Boekel, Decaan voor Onderwijs/Vice-rector, Wageningen University & Research Centre, NL Inhoud lezing Ontwikkelingen

Nadere informatie

5 jaar in beeld. www.lifesciencesatwork.nl

5 jaar in beeld. www.lifesciencesatwork.nl 5 jaar in beeld www.lifesciencesatwork.nl Het LifeSciences@work programma Innovaties in de Life Sciences kunnen grote impact hebben voor de samenleving. Het LifeSciences@work programma helpt startende

Nadere informatie

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector

Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Wie wij zijn Het Retail Innovation Platform helpt de innovatie- en concurrentiekracht van de retailsector te versterken. Samen met retailers en andere

Nadere informatie

Groeien door samenwerken

Groeien door samenwerken Samenwijs en verder Hoe kan het onderwijs een bijdrage leveren aan de duurzame maatschappelijke innovatie vanuit het concept Samenwijs? Roeland Hogt (Automotive, RDM CoE, Kenniscentrum RDM, ACE) Ism Ans

Nadere informatie

COST: European cooperation in science and technology. NETLAKE COST Action ES1201

COST: European cooperation in science and technology. NETLAKE COST Action ES1201 Name NETLAKE COST Action ES1201 COST: European cooperation in science and technology DOEL: Onderzoeken en oplossen van internationale vraagstukken MIDDEL: Coördineren en afstemmen van onderzoek middels

Nadere informatie

Landelijke samenwerking voor open science in Nederland Over LCRDM en NPOS

Landelijke samenwerking voor open science in Nederland Over LCRDM en NPOS Landelijke samenwerking voor open science in Nederland Over LCRDM en NPOS Bijeenkomst Hoofden Strategie Universiteiten - 2 februari 2018 Hortus Botanicus Amsterdam 1 Wat te verwachten? Korte introductie

Nadere informatie

NATIONALE COALITIE DIGITALE DUURZAAMHEID BEGINSELVERKLARING. CONCEPT 4 juni 2007 DE UITDAGING

NATIONALE COALITIE DIGITALE DUURZAAMHEID BEGINSELVERKLARING. CONCEPT 4 juni 2007 DE UITDAGING NATIONALE COALITIE DIGITALE DUURZAAMHEID BEGINSELVERKLARING CONCEPT 4 juni 2007 DE UITDAGING Versterking van de wetenschap en een betere benutting van de resultaten zijn een onmisbare basis, als Nederland

Nadere informatie

BSc Tourism. De volgende presentatie start hier om 9:30 uur

BSc Tourism. De volgende presentatie start hier om 9:30 uur BSc Tourism De volgende presentatie start hier om 9:30 uur waarom? academische studie van toerisme Toerisme in cijfers Toerisme in cijfers Toerisme in cijfers Nederland 35 miljard bestedingen 3% Bruto

Nadere informatie

Subsidies in de regio

Subsidies in de regio Subsidies in de regio Noord Nederland Subsidies in de regio -- Noord-Nederland Om bepaalde regio s binnen Nederland direct of indirect te versterken zijn er verschillende regionale, nationale en Europese

Nadere informatie

Innovatie in de regionale gezondheidszorg

Innovatie in de regionale gezondheidszorg Innovatie in de regionale gezondheidszorg Hanneke Molema Senior Consultant Innovations for Health TNO Hoofdlijnen van mijn verhaal Geïntegreerde samenwerking in de zorgeconomie vraagt Anders denken Anders

Nadere informatie

Pitstop Een onderzoek naar innovatie binnen het TT-Instituut

Pitstop Een onderzoek naar innovatie binnen het TT-Instituut Pitstop Een onderzoek naar innovatie binnen het TT-Instituut A S S E N E M M E N M E P P E L De aanleiding Innovatie in het mbo moet omdat: - Technologie en digitalisering leiden tot andere (inhoud van)

Nadere informatie

Geld Vrijmaken voor Ondernemers

Geld Vrijmaken voor Ondernemers Masterclass Geld Vrijmaken voor Ondernemers Het zijn turbulente tijden voor ondernemers. Een interessante Overname, een tijdelijke dip in de omzet, opzetten van nieuwe business, overal is geld voor nodig.

Nadere informatie

Geleerde lessen van zes pilotprojecten Eindrapport Regie in de Cloud -project werkpakket 3

Geleerde lessen van zes pilotprojecten Eindrapport Regie in de Cloud -project werkpakket 3 Ervaringen en aanbevelingen op het gebied van datamanagement Geleerde lessen van zes pilotprojecten Eindrapport Regie in de Cloud -project werkpakket 3 Introductie Onderzoekers in zes pilotprojecten hebben

Nadere informatie

Inschrijving RBB- AWARD 2018

Inschrijving RBB- AWARD 2018 Inschrijving RBB- AWARD 2018 Organisatie: Kamer van Koophandel Contactpersoon voor de RBB over deze good practice: Menno Zwart E- mail adres: menno.zwart@kvk.nl Mobiele telefoon: 06 1135 8182 Akkoord lid

Nadere informatie

Certified Public Manager Program (CPM) voor Senior Public Controllers

Certified Public Manager Program (CPM) voor Senior Public Controllers Certified Public Manager Program (CPM) voor Senior Public Controllers The European professional practice qualification for public service leaders Inschrijving vóór 1 juli 2016 = 10% korting op inschrijvingskosten

Nadere informatie

Van Risicomanagement naar Waarde Creatie. Duurzaam Inkopen 3.0

Van Risicomanagement naar Waarde Creatie. Duurzaam Inkopen 3.0 Van Risicomanagement naar Waarde Creatie Duurzaam Inkopen 3.0 Content Wie zijn wij Verdwaald in het woud Duurzaamheid gedefinieerd Drijfveren duurzaamheid Duurzaam inkopen De reis naar waardecreatie FIRmus

Nadere informatie

Innoveren in de topsectoren chemie en energie. InnovatieLink biedt MKB ers praktische oplossingen en ondersteuning

Innoveren in de topsectoren chemie en energie. InnovatieLink biedt MKB ers praktische oplossingen en ondersteuning Innoveren in de topsectoren chemie en energie InnovatieLink biedt MKB ers praktische oplossingen en ondersteuning Om innovaties in de topsectoren chemie en energie kansrijker te maken helpt InnovatieLink

Nadere informatie

Megatrend. Technologie (mondiaal/globalisering) sector die een marktaandeel veroveren in de creatieve industrie

Megatrend. Technologie (mondiaal/globalisering) sector die een marktaandeel veroveren in de creatieve industrie Megatrend Megatrend Ontwikkeling Effect Praktijk Technology (digitalisering) Interne processen anders organiseren Andere manier van produceren, verkopen en distributie Technologie (mondiaal/globalisering)

Nadere informatie

Samenvatting - Nederlands

Samenvatting - Nederlands Samenvatting - Nederlands Deze studie beschrijft aspecten van het Braziliaanse Kennis en Innovatiesysteem die van invloed zijn op de Nederlands-Braziliaanse samenwerking op het gebied van onderzoek, technologie

Nadere informatie

Opleidingsprogramma DoenDenken

Opleidingsprogramma DoenDenken 15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor

Nadere informatie

Danielle Raspoet. VRWB Clusters en hun Speerpunten gelinkt aan Vlaanderen in Actie Pact 2020. Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid

Danielle Raspoet. VRWB Clusters en hun Speerpunten gelinkt aan Vlaanderen in Actie Pact 2020. Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid VRWB Clusters en hun Speerpunten gelinkt aan Vlaanderen in Actie Pact 2020 Danielle Raspoet Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid Vlaams Innovatienetwerk, Gent 1 Technologie & Innovatie in Vlaanderen: Prioriteiten

Nadere informatie

Agenda. 14:40 15:10 Pauze

Agenda. 14:40 15:10 Pauze Agenda 13:00 13:10 Opening dagvoorzitter Harold Pauwels - NEN 13:10 13:20 Introductie HyLAW door Robert Smaak Min IenW - Afdelingshoofd voertuigen en brandstoffen) 13:20 13:40 Wat is HyLAW door Françoise

Nadere informatie

Research informatie- en datamanagement nieuwe taken voor bibliotheken in wetenschappelijke communicatie en ondersteuning bij onderzoek

Research informatie- en datamanagement nieuwe taken voor bibliotheken in wetenschappelijke communicatie en ondersteuning bij onderzoek OCLC Contactdag 12 oktober 2017 Research informatie- en datamanagement nieuwe taken voor bibliotheken in wetenschappelijke communicatie en ondersteuning bij onderzoek Jacquelijn Ringersma Wageningen University

Nadere informatie