signalement onder jongeren, over innovatie Derk Wilten Synchron onzinnige beeldvorming over defibrillatoren thema focus op nxtgen

Transcriptie

1 signalement Periodiek branchemagazine / FHI. federatie van technologiebranches / mei 2013, JAARGANG 22 2 onder jongeren, over innovatie Derk Wilten Synchron thema focus op nxtgen electronics & automation 2013 volle bak en geen recessiestress medische TECHNOLOGIE onzinnige beeldvorming over defibrillatoren

2 PERIODIEK BRANCHEMAGAZINE / FHI. FEDERATIE VAN TECHNOLOGIEBRANCHES / MEI 2013, JAARGANG 22 THEMA ELECTRONICS & AUTOMATION 2013 MEDISCHE TECHNOLOGIE 2 Redactioneel 3 34 SIGNALEMENT 2 ONDER JONGEREN, OVER INNOVATIE DERK WILTEN Synchron FOCUS OP NXTGEN VOLLE BAK EN GEEN RECESSIESTRESS ONZINNIGE BEELDVORMING OVER DEFIBRILLATOREN Genereren Focus op NxtGen, de volgende generatie. Deze editie van Signalement is De volgende generatie technologen in beeld gebracht Redactioneel 3 Interview Derk Wilten 4 Kort nieuws 8 RTA 11 Haagse Babbel Anne Wil Lucas 12 Conjunctuur 15 Den Haag ontdekt technologie 18 Fotoreportage Focus op Nxtgen 20 Opleiden in techniek 24 Freelance HRM werkt 26 E&A update 28 Blauwalgdetectie for business 30 Samenwerken met VAF 33 Financiering voor labfaciliteiten 34 Onrust over defibrillatoren 36 publicaties Eerdere uitgaven van Signalement zijn terug te vinden op Redactie Bureau FHI Daan Groeneveld Kees Groeneveld Paul van Nieuwenburg, MUNTZ Redactieadres Postbus 366, 3830 AK LEUSDEN Telefoon: (033) Fax: (033) Internet: info@fhi.nl Advertentieverkoop Telefoon: (070) Vormgeving MUNTZ Cartoon Studio Artjan Druk Drukkerij De Groot Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kan voor eventuele (druk)fouten en onvolledigheden niet worden ingestaan en aanvaarden de auteurs, redactie en het bureau van FHI geen aansprakelijkheid. een heus themanummer. Met reden. Het Techniekpact is een aanleiding, de redenen en oorzaken liggen dieper. Economische groei bij een demografische terugloop is in alle tijden van de geschiedenis moeilijk gebleken. Het genereren van nieuwe business zonder nieuwe generaties mensen is niet zo eenvoudig. Mijn persoonlijke trigger naar ondernemers die klagen over problemen op de arbeidsmarkt is nogal eens de bijna retorische vraag Hoeveel kinderen heb je eigenlijk? Minder dan vier? Dan ligt de oorzaak bij jezelf. Dus wordt het toch meer met minder, het motto van Jugaad, waarover op de laatste pagina van dit nummer meer. Niettemin, ze is er wel, de nieuwe, de volgende generatie. En het is echt goed nieuws dat men nu zelfs in Den Haag, na onze jarenlange, soms bijna DonQuichotachtige, pleidooien, serieus werk lijkt te maken van het opleiden voor de markt in plaats van het met oogkleppen op pompen van overheidsgeld in de markt van het opleiden. Inderdaad, we waren lui en verwend geworden Het is echt wel bemoedigend als je er een beetje induikt. De creativiteit die bedrijven aan de dag leggen om, meer of minder buiten de reguliere kaders om, jonge mensen in het spoor van techniek en technologie te krijgen, dat geeft hoop. En aan de jongeren zelf ligt het zeker niet. Natuurlijk moeten bedrijven weer meer gaan doen. Wat nieuw is en perspectief biedt, is dat nu een beetje meer duidelijk wordt wat bedrijven kunnen doen. Wie wist dat jongens en meiden van vijfentwintig jaar met een HAVO of VWO diploma op zak niet zelden graag een MBO-opleiding techniek gaan doen en dat dat nog kan ook? Zelfs, nee juist, als ze dat in een werk/leer situatie willen doen kan dat en gaat het natuurlijk altijd goed. Inderdaad, we waren lui en verwend geworden, vooral in het veranderen van ons denken en doen. Maar als het in de BRIC landen kan, waar de maatschappelijke structuren ook en nog meer dan in Europa op slot zaten en zitten, dan moet bij ons de creativiteit van de volgende generatie het ook kunnen winnen. Bezuinigingen in de zorg 39 Boeken/Tentoonstelling 40 inhoud 36 Personalia/Agenda 42 Ledennieuws 43 colofon kees groeneveld groeneveld@fhi.nl

3 4 interview 5 Alsof ie zo weggelopen is uit de Sopranos. Een man met wie niet valt te spotten. Brede schouders, intimiderende blik, krijtstreepje, een iets te aanwezige stropdas en een drie-dagen-baardje waar Danny en Daley een puntje aan kunnen zuigen. Tegenover me zit de Don van Synchron en tevens de jongste telg uit een ondernemersgeslacht. Een man die weet wat hij wil: innoveren! Dames en heren: Derk Wilten. tekst paul van nieuwenburg fotografie leo de jong Derk Wilten Innovatie komt altijd van onderaf Derk Wilten, directeur van Synchron, heeft zijn BBA doorlopen in Brussel en is daar zijn professionele carrière begonnen. Hierdoor kon hij in de hoofdklasse bij Leopold blijven hockeyen. Sport is een belangrijke uitlaatklep voor Derk. Na zijn actieve hockeycarrière is hij begonnen als trainer/coach bij de Dragons, de club waar zijn kinderen (9, 7 en 4) spelen. Daarnaast zeilt en schaatst Derk fanatiek. Hij heeft meerdere malen de Alternatieve Elfstedentocht op de Weissensee gereden. Voor volgend jaar is hij ingeloot voor de Friese Elfstedentocht. De enige echte! Nog niet zo lang geleden gezien in een personeelsadvertentie: Maximaal 23 jaar oud, minimaal 5 jaar ervaring op HBO-niveau. Wat is dat toch met dat jong, het is toch niet een kwaliteit op zichzelf? Bent u een senior die zich naar de top heeft geknokt, dan is het niet uitgesloten dat u deze vraag beantwoordt met neen. Simpelweg omdat u uit ervaring weet dat kennis met de jaren komt. Of omdat u goed werk dat aan jongeren toegeschreven kan worden, eerder terugvoert op persoonlijk talent dan op leeftijd. Derk Wilten, eigenaar en ceo van Synchron Lab Automation in Etten-Leur gelooft stellig in de meerwaarde van jonge mensen. Typische jongereneigenschappen zoals een open geest, een tomeloze energie en een avontuurlijke drive beschouwt hij als dé features die het verschil kunnen maken als het gaat om innovatie. Mits in goede banen geleid en mits ingebed in een technische inborst. Jonge professionals die de ruimte die hij biedt gretig met beide handen aangrijpen zitten bij Synchron Lab Automation goed. Maar we gaan te snel. Terug naar het begin. Terug naar de tijd dat Derk zelf nog jong was en zijn eerste schreden op het ondernemerspad zette. Terug naar toen hij twaalf was. Twaalf en toen al ondernemer? In verse broodjes en gebakjes. Die kochten we in België en verkochten we zondags in Nederland. Goeie handel. Je komt uit een commercieel nest heb ik het gevoel. In ieder geval uit een ondernemersnest. Als je nog jong bent heb je dat niet zo in de gaten, maar inderdaad, het ondernemen zit ons in het bloed. Het is begonnen bij mijn grootvader en die lijn is via mijn vader doorgezet naar mij. Aha, een heuse familiedynastie! Zou je kunnen zeggen. Mijn grootvader is in 1952 begonnen met Wilten Instrumenten. Mooi bedrijf, nog steeds trouwens, een handelsonderneming in laboratoriuminstrumenten met toenterijd een eigen glasblazerij. In de jaren 80 heeft mijn vader, die ondertussen de leiding had over Wilten, Synchron opgezet en daarin dataintegratie en de ontwikkeling van pipetteerrobots en analyse-instrumenten ondergebracht. Daarmee sloot hij aan op een groeiende marktbehoefte. En jij? Ik ging in Brussel studeren, toptijd. Met een vriend runde ik daar ook een klein IT-bedrijfje. Dat smaakte naar meer. Niet zo vreemd dus dat ik in 2006 Synchron heb overgenomen. Mijn vader concentreert zich op Wilten Instrumenten, ik op Synchron, maar we hebben geregeld overleg samen. Het familiegevoel is inderdaad nog steeds aanwezig. En die pipetteerrobots, dat doen jullie bij Synchron nog steeds? Jazeker, dat is onze core-business. Je moet het zo zien, wij ontwikkelen complete geavanceerde systemen op maat. De robots kopen we in in Zwitserland, Japan of Amerika en voorzien die van software die volledig aansluit bij de specifieke eisen van onze klanten. Dat luistert behoorlijk nauw kan ik je vertellen. Ik bedoel, ondanks dat de basisprincipes vaak vergelijkbaar of zelfs identiek zijn, vraagt bijvoorbeeld een opdrachtgever in de petrochemische industrie om een totaal andere automatiseringsoplossing dan een opdrachtgever in de medische sector. En vaak ook om een andersoortige constructie.

4 6 interview 7 Hoezo? Nou ja, het type gebruiker verschilt nogal. Kun je je iets bij voorstellen, denk ik. De systemen die we ontwikkelen voor de petrochemische industrie zijn doorgaans wat robuuster zal ik maar zeggen. Innovatie op maat is jullie unique selling proposition. Absoluut. Wij gaan door waar grote bedrijven stoppen. Want die innoveren niet? Jawel, maar ze gaan niet zover als wij. Kijk, wij maken in principe one-offs. Geautomatiseerde pipetteersystemen die zo specifiek, zeg maar uniek, zijn dat ze feitelijk maar een eenmalige toepassing hebben. Daar proberen we overigens wel verandering in aan te brengen door bewezen systemen te verkopen aan vergelijkbare klanten of van daaruit verder te ontwikkelen. Moet ook wel, op de manier waarop wij werken. Met een enorme drive en een focus op innovatie en denkwerk, is onze tijds- en ontwikkelingsinvestering door de bank genomen hoog en leidt dus niet ieder project altijd tot de hoogste winstmarge. Maar wel tot uitermate verfijnde systemen waarmee wij inmiddels een behoorlijke naam hebben opgebouwd die reikt tot in Singapore. In de innovatieprocessen binnen Synchron spelen jonge mensen trouwens een belangrijke rol. Jonge mensen kijken anders, frisser, onafhankelijker en minder geconditioneerd tegen problemen en oplossingen aan en brengen een bruisendere dynamiek met zich mee. Niets ten nadele overigens van de meer ervaren professionals. Hebben wij er natuurlijk ook een paar van rondlopen. Maar wat die jongeren aangaat, het komt regelmatig voor dat wij ze prikkelen en uitdagen en vervolgens gewoon de vrijheid geven om een oplossing te bedenken, wat dan ook. En ja, natuurlijk monitoren en reviewen we die processen, maar we remmen ze niet af. Het heeft al meer dan eens tot briljante oplossingen geleid. Innovatie komt altijd van onderaf, zelden tot nooit van bovenaf. Schijn bedriegt. Zo zie je maar weer. Niks Sopranos, niks geen killer in een strak pak, niks geen eelt op zijn knokkels. Kortom, niks intimiderends aan Derk Wilten. Integendeel, Derk is weliswaar een uitgesproken, maar vooral een open en gedreven ondernemer met een visie. Zo ééntje die het zomaar ver zou kunnen schoppen. Aan zijn dynamiek en drive zal het niet liggen. Alleen die das Wij gaan door waar grote bedrijven stoppen Maar weet je, uiteindelijk gaat het om onze klanten, die staan bij ons 100% centraal. Want laat ik duidelijk zijn, het is hier geen speeltuin, we geven onze jonge technici, en iedereen die hier werkt, de kans om te excelleren, maar wel met als doel om iets te ontwikkelen waar onze klanten blij van worden. We steken daar erg veel tijd en energie in, in onze klanten, geloof me. Als je zo zwaar inzet op klantgerichte innovatie wil ik dat wel geloven En dat begint al bij de eerste gesprekken, hè. Prospects nodigen we hier uit en leiden we door een traject waarin we hen niet alleen ons portfolio tonen, maar direct aankoersen op hun specifieke vraagstelling. En die voeren we dan ook meteen uit. We hebben hier bijvoorbeeld een 3-D printer, waardoor we in staat zijn om al in het voortraject, dus voor er ook maar in de verte sprake is van een opdracht, prototypes te maken. Zover gaan we. Proactiviteit, interactie en samenwerking staan bij ons hoog in het vaandel. Overigens, zo n 3-D printer is iets wat precies bij onze bedrijfsfilosofie past. Je haalt er naast mogelijkheden ook actuele kennis mee in huis. Dat prikkelt. Dat stimuleert. Dat is fijn! Ik kan me voorstellen dat klanten onder de indruk zijn van jullie verregaande persoonlijke aanpak. Die komen dus zelfs uit Singapore? Dat klopt. En daarmee raak je meteen aan onze achilleshiel: support. Onze apparatuur is niet echt storinggevoelig, maar evengoed, is er wat loos dan gaat er normaal gesproken een mannetje op af. Nu moet je weten dat het doorgaans om forse investeringen gaat. Klanten staan dus lang niet altijd open voor online support, terwijl dat een uitstekende optie kan zijn. Vanzelfsprekend begeleiden en scholen we hen intensief en organiseren we terugkomtrainingen, maar evengoed, bij een storing heeft de aanwezigheid van een service-medewerker meestal de voorkeur. In Singapore zou dat tot problemen kunnen leiden. Daar stuur je niet zomaar even een mannetje heen. Gelukkig hebben we een lokale partner gevonden die deze trajecten voor zijn rekening neemt. Ben benieuwd, we hebben er tot nu toe nog geen beroep op hoeven doen. Je zei net dat het principe achter de systemen die jullie ontwikkelen vaak identiek is? Dat is zo. De technologie waar AKZO bijvoorbeeld gebruik van maakt voor het pipetteren van verf is in principe dezelfde als die in de medische sector voor de analyse van bloed en urine en in de foodsector voor de controle van melk. Wat heeft je voorkeur, de petrochemie, de medische sector of de foodsector? Daarin wil ik geen onderscheid maken. Onze kennis en innovatiekracht is van waarde voor meerdere sectoren. Wij zijn gespecialiseerd in liquid handling, in geavanceerde pipetteersystemen voor de analyse en controle van vloeistoffen. Door toegepast en oplossingsgericht te innoveren zijn wij in staat om maatwerkoplossingen te creëren voor meerdere toepassingsgebieden. Die drive tot innoveren zit verweven in onze bedrijfsfilosofie. We zetten hoog in op kennis. Dat komt onder meer tot uitdrukking in onze samenwerking met andere partijen, waaronder hogescholen en universiteiten. Kennis is cruciaal Kun je wel zeggen, ja. In dat verband vind ik het erg jammer dat de overheid de innovatievoucher heeft afgeschaft. Een ideaal systeem, omdat je daarmee gebruik kon maken van ondersteuningsfaciliteiten op het moment dat je die nodig had. Maar goed, we kijken niet te veel achterom. Bij Synchron houden we ons kennisniveau en onze innovatiedrang op peil en daarmee onze blik op de toekomst gericht. Door jonge talenten aan ons te binden en die, uiteraard in samenspel met onze seniors en volledig gericht op de behoefte van onze klanten, te laten knallen! Knallen, hmm Met Synchron heeft hij het succes in eigen hand, alleen die knaldas, die gaat hem nog eens nekken. Dus FHI ers aller landen, stem op een Das voor Derk! Doen wij hem die cadeau. Weten we zeker dat in ieder geval één van ons in 2013 een verpletterende indruk zal maken op zijn klanten! 'n Kies das voor Derk! Kies één van onderstaande dassen en geef jouw keuze voor 31 mei 2013 naar info@fhi.nl. Vermeld duidelijk het nummer van je keuze. De das met de meeste stemmen zal aan Derk worden aangeboden

5 8 9 Bron: MKB-Nederland Bron: Times Higher Education 21 februari MKB-Nederland wint rechtszaak acquisitiefraude, maar 4 maart Nederlandse universiteiten blijven hoog scoren Vijf Nederlandse universiteiten staan opnieuw in de top 100 van universiteiten met de beste reputatie ter wereld. In de acquisitiefraudezaak tegen Holland Internet Group en Telefoongids.nl zijn MKB-Nederland en de zelfstandig ondernemer die de zaak hadden aangespannen, in het gelijk gesteld door rechtbank Groningen. MKB-Nederland deed beroep op de rechter om de acquisitiepraktijken in algemene zin te bestempelen als oneerlijke handelspraktijk en de Wet op de Oneerlijke Handelspraktijken, die nu alleen van toepassing is voor consumenten, ook te laten gelden voor mkb-bedrijven. De Europese Richtlijn laat expliciet de ruimte om de bescherming voor consumenten ook op ondernemers van toepassing te laten zijn. In andere lidstaten gebeurt dat al. De rechter kan zijn uitspraak echter niet generaliseren in een wet en verwees MKB-Nederland hiervoor door naar de wetgevende macht. Dat blijkt uit de World Reputation Rankings van het Britse tijdschrift Times Higher Education. De TU Delft scoort van de Nederlandse universiteiten net als vorig jaar het hoogst. Vanaf de vijftigste plek geeft de lijst geen exacte rang per universiteit, maar zijn de universiteiten per tien alfabetisch gerangschikt. Delft staat op plek 51-60, gevolgd door de Universiteit van Leiden op plek 61-70, twintig plekken hoger dan vorig jaar. De Universiteit van Amsterdam moet het doen met plek 81-90, een rang lager dan een jaar eerder. Verder staan ook de universiteiten van Utrecht (80-89) en Wageningen (91-100) in de lijst. De komende jaren wordt daling verwacht, gezien de massale investeringen in hoger onderwijs door Aziatische landen. Volgens de Brusselse economische denktank Brueghel, weet de Europese wetenschap geen gelijke tred te houden met de Aziatische, omdat Europa meer naar binnen gekeerd is dan bijvoorbeeld Amerikaanse universiteiten. Bron: Graydon Kort nieuws 12 maart Business guide Duitsland als E-book beschikbaar MKB-Nederland introduceert samen met kennispartner TNT Express de business guide Duitsland. Een gids vol interviews, tips, trends en kansen voor succesvol zakendoen in Duitsland. Het E-book is, net als de eerder uitgegeven business guide Brazilië, verkrijgbaar via Informatie over internationaal ondernemen is te vinden op de Internationaal ondernemen desk van MKB Servicedesk, het online ondernemersplatform van MKB-Nederland. 5 maart Faillissementen, betaalgedrag en marketinginfo In 2012 bereikte het aantal faillissementen in Nederland de recordhoogte van In de eerste drie maanden van 2012 werd het hoogste kwartaalcijfer gemeten, met een aantal van faillissementen. Bedrijfsrekeningen werden in 2012 gemiddeld net iets sneller betaald dan in Betaalgedrag onderzoek van Graydon over heel 2012 zette de bedrijven in de Zeeuwse gemeente Noordgouwe als winnaar naar voren. Bedrijven in deze gemeente betalen gemiddeld genomen hun rekeningen binnen een maand. Bedrijven op de Maasvlakte en rondom Schiphol zijn de verliezers, met een gemiddelde betalingstermijn van bijna twee maanden. Sinds kort biedt Graydon naast risicobeperkende diensten ook business genererende oplossingen aan ten gunste van de omzetdoelstellingen van bedrijven. In januari werd een slimme zoekmachine operationeel, die gegevens van het web koppelt aan de bedrijvendatabase van Graydon. Als resultaat komen lijsten beschikbaar met toegespitste B2B prospects die het rendement van salesafdelingen verhogen. Leden van de FHI-branches kunnen gebruik maken van Graydon diensten tegen speciaal kortingstarief. Contact binnen Graydon: Esther Kwa, e.kwa@graydon.nl.

6 10 11 Voor iedereen met een passie voor Geld terug na audit op verwijderingsbijdrage technologie Ontvang nu 2 nummers De Ingenieur gratis (t.w.v. 15,-) De Ingenieur is het tijdschrift over technologie en is het lijfblad voor iedereen met een passie voor techniek. De Ingenieur biedt de nieuwste technologische ontwikkelingen, het laatste technologische nieuws en de nieuwste gadgets. Bestel via of bel naar Na twee nummers stopt de toezending automatisch. Deze actie geldt alleen als u de laatste zes maanden geen gratis proefnummers heeft ontvangen van De Ingenieur en zolang de voorraad strekt. Door het invullen van uw gegevens geeft u toestemming aan Veen Magazines om u op de hoogte te houden van haar producten en diensten. Het betalen van verwijderingsbijdragen en audits om te checken of je alles wel goed hebt gedaan, daar word je in de regel als bedrijf niet blij van. In het werk van de stichting RTA, Recycling Technologische Apparatuur, bleek recent dat de wetgever het misschien niet allemaal steeds makkelijker maakt, maar nu eens wel leuker. Bij verschillende deelnemers bleek dat zij een Verwijderingsbijdrage blijft zodanig opgave hadden gedaan dat zij te veel Over de verwijderingsbijdrage is wat verwarring betaalden. En net als de afgedankte apparatuur, ontstaan, door publicaties over het afschaffen ging nu ook een geldstroom via RTA retour. Een daarvan voor consumentenproducten. Per deelnemer kreeg zelfs een bedrag van februari 2013 is het zichtbaar doorberekenen euro teruggestort! van verwijderingsbijdragen aan consumenten afgeschaft. Dat betekent zeker niet dat bedrijven Mooie aanleiding om eens te updaten hoe het die professionele apparatuur op de B2B markt gaat met deze dienstverlening die FHI enige brengen geen verwijderingsbijdragen meer zijn jaren geleden startte voor haar leden. verschuldigd. De hoogte van die bijdrage wordt door het bestuur van RTA jaarlijks vastgesteld op basis van de kostenontwikkeling van het retour halen en verwerken van de afgedankte apparatuur. Daarbij speelt een rol dat het professionele apparatuur niet zomaar bij gemeentelijke depots ingeleverd mogen worden en er dus extra logistieke kosten zijn. Overigens is het aan bedrijven zelf om te beslissen hoe zij omgaan met het doorbelasten van verwijderingsbijdragen aan hun afnemers. Het is altijd verstandig om afnemers te informeren over de kosten die daarvoor worden gemaakt en de souplesse waarmee één en ander is geregeld via RTA. Meer retour in 2012 Uit de cijfers over 2012, die recent bekend zijn geworden, blijkt dat de retourstroom van afgedankte apparatuur in 2012 aanmerkelijk groter is geweest dan in In het afgelopen jaar werd in totaal voor bijna 132 ton aan technologische apparatuur ingezameld, tegen iets minder dan 115 ton in het jaar daarvoor. Een toename van 15%! Van die retourstroom kreeg na verwerking 97% een nuttige hergebruik toepassing. Net als in 2011 lag dat opnieuw ruim boven de wettelijke eis. Nieuwe manager Om adequaat op de ontwikkelingen te kunnen blijven inspelen is per 1 januari 2013 een nieuwe manager aangetreden die lean en mean de zaken regelt: Edwin Zoontjes. Het is een ervaren man ut het veld, voorheen werkzaam bij ICT-milieu. Naast de dagelijkse routine die mevrouw Charlotte de Ruiiter verzorgt, dient Zoontjes het bestuur en de deelnemers in de contacten met de verschillende stakeholders, de beleidsontwikkeling en implementatie. info@stichtingrta.nl 01/2013

7 12 13 Niet blind de polonaise lopen voor Topsectorenbeleid Haagse Babbel Op de tafel in de werkkamer van Anne Wil Lucas, kamerlid van de VVD, liggen kinderboekjes. de Rivierdief, Vals spel in het papierkasteel en de Zwijnenbende. De titels zal ze niet gekozen hebben ter typering van het huidige kabinet. Nee, het zijn spannende boekjes met een educatief technische ondertoon. Niet voor mij, maar voor mijn kinderen, bètatoppers in de dop. Een Kamerlid dat al wat langer meedraait, weet waarover ze praat en niet per definitie juicht voor alles wat het kabinet voorstelt. Maar Anne Wil Lucas heeft ook boodschappen voor de kennisinstituten en voor ons, de bedrijven in de technologiebranches. tekst daan GROENEVELD Een Kamerlid die haar kinderen techniek bijbrengt, dat is wat we moeten hebben. En ze heeft ook nog de combinatie economie en onderwijs in haar takenpakket. Natuurlijk beginnen we meteen over de topsectoren, waar economie en onderwijs in de verschijningsvormen bedrijfsleven en wetenschap elkaar nog al eens tegen de haren in strijken. Anne Wil Lucas beseft dat ze de rol van bruggenbouwer moet vervullen. Een deel van de oplossing ligt in het opstellen van gezamenlijke onderzoeksagenda s waar beide kanten zich in kunnen vinden en een evenwichtig aandeel in hebben. Het bedrijfsleven moet niet kunnen bepalen wat wetenschappers moeten doen, maar wetenschap om de wetenschap vind ik ook geen valide argumentatie. Laten we haar niet verkeerd begrijpen, ze vindt de topsectoren fantastisch en dat beleid moet vooral voortgezet worden, maar Lucas weigert blind mee te lopen in de polonaise. Sluimerende kinderziektes moeten in de kiem gesmoord worden. Het midden- en kleinbedrijf komt te weinig aan bod, het zijn nu vooral de grote spelers die de weg weten te vinden. Het is nog steeds erg lastig voor mkb-bedrijven, zeker voor innovatieve technologiebedrijven, om geld op tafel te leggen. Nog iets wat mij een dubbel gevoel geeft is de positie van TNO en DLO. Enerzijds fantastisch dat publiek gefinancierde organisaties zich bezig houden met topsectoren, anderzijds krijgen private kennisaanbieders bijna geen kans ook mee te doen in die onderzoeksvraag. Er is geen sprake van een level playing field, iets waar de VVD altijd scherp op is. Kun je zuiver wetenschappelijk en bedrijfsgerelateerd onderzoek wel op dezelfde wijze honoreren? Bedrijven raken verstrikt in procedures ontwikkeld voor academische voorstellen en hoogleraren zijn met drukker met lobbyen bij bedrijven om handtekeningen dan met het doen van onderzoek. Ik denk dat het goed is dat projectaanvragen via NWO lopen, omdat het excellentiecriterium erg belangrijk is. Onze wetenschap is nummer drie van de wereld qua impact, je wilt dat de ramen en deuren geopend worden voor het bedrijfsleven om mee te profiteren daarvan, maar dat mag niet ten koste gaan van de kwaliteit. Wat vanuit het topsectorenbeleid nu al heeft gewerkt zijn de human capital agenda s die gezamenlijk zijn opgesteld. De budgetten zijn natuurlijk wel gigantisch teruggeschroefd ten opzichte van de FESgelden, de aardgasbaten die voorheen werden aangewend. We kunnen wel heel veel geld aan onderzoek besteden, maar dat wil niet zeggen dat het de weg weet te vinden naar het bedrijfsleven. Juist in de Kennis en Innovatie Agenda werd In Nederland minder aangeboren technisch talent dan Duitsland? dat steeds genoemd als de zwakke schakel in het Nederlandse systeem. Dat bedrijfsleven en onderwijs- en onderzoeksinstellingen niet makkelijk de weg naar elkaar wisten te vinden. Misschien kwam dat juist wel omdat ze toch wel genoeg geld hadden om onderzoek te doen. Met meer middelen wordt je snel minder creatief. Wat zijn uw verwachtingen van het Techniekpact? Heel veel. We hebben het masterplan bèta en technologie gehad en weten waar de faalfactoren zitten; van te weinig studenteninstroom en te veel uitvallers onderweg tot afgestudeerde technici die eindigen in managementfuncties. Nu is het zaak onderling gesprek te voeren en concrete afspraken te maken wat ieder in zijn deeltje van de keten gaat doen. Wij willen als overheid bijvoorbeeld regelen dat op de PABO meer aandacht komt voor onderzoekend en ontdekkend leren. Het kan toch niet zo zijn dat we in Nederland minder aangeboren technisch talent hebben dan in Duitsland? Toch kiezen daar veel meer jongeren voor technologie. Wat zijn de sancties als iemand zich binnen het Techniekpact niet aan de afspraken houdt? Sancties vind ik een verkeerd woord, maar alle partijen hebben de middelen en de intrinsieke motivatie om het tot een succes te maken. De overheid wil dat mensen opgeleid worden voor een baan, het bedrijfsleven wil over voldoende technisch talent beschikken, want dat is de vestigingsfactor van de toekomst, en onderwijsinstellingen worden steeds meer afgerekend of het hen lukt op te leiden voor de arbeidsmarkt. Pleit u, wat betreft het onderwijs, voor financiering volledig op basis van uitstroom van studenten naar het bedrijfsleven? In ieder geval niet meer op basis van instroom! Belangrijk is dat je kijkt naar de kwaliteit van het onderwijs. Aansluiting op de arbeidsmarkt is één van de aspecten van kwaliteit van onderwijs. Een ander aspect is de waarde die toegevoegd wordt aan een student. Wanneer je alleen kijkt naar arbeidsrelevantie zou niemand meer filosofie kunnen gaan studeren. Je weet niet waar de vraag in de arbeidsmarkt ligt over tien jaar. Bovendien denk ik dat je als maatschappij ook diversiteit aan opleidingen nodig hebt voor een dynamische samenleving. En ja, mijn persoonlijk medewerker heeft filosofie gestudeerd en waar zou ik zijn zonder hem? FHI was blij met het inzicht dat minister Kamp recent toonde bij Industriepoort toen hij zei: we hebben decennialang allerlei dingen scheef laten groeien in onderwijs en arbeidsmarkt en dat gaan we niet in een jaar oplossen. Ik wil daar tegenover zetten dat we ook van het bedrijfsleven iets vragen. Als jullie echt die grote tekorten zien en jullie hebben de mensen nodig, laat dat dan ook aan de student zien door bijvoorbeeld scholarships beschikbaar te stellen. Dat kan om kleine bedragen gaan, duizend euro per jaar. Dat is niet onze taak, zeiden veel bedrijven een paar jaar geleden. Dat klopt formeel, maar je weigert zo jezelf te helpen. Gelukkig komt het langzaam op gang, maar ik hoop het via het Techniekpact meer te zien.

8 15 Conjunctuur Afzetprijzen industrie Export Consumentenvertrouwen De afzetprijzen van de Nederlandse industrie waren in februari 0,3% hoger dan in februari In de laatste maanden is de prijsstijging gestaag kleiner geworden. Voedingsmiddelen, dranken en tabak waren in februari bijna 5% duurder dan een jaar eerder. Hier staat tegenover dat de producten van de basismetaalindustrie, de papier- en grafische industrie en de aardolieverwerkende industrie goedkoper waren dan in februari Ten opzichte van januari stegen de afzetprijzen van de industrie in februari met 0,9%. De prijsstijging op de buitenlandse markt (1,0%) was iets groter dan die op de binnenlandse (0,8%). Beurs, koerswaarde Bezettingsgraad industrie Oordeel orderpositie industrie Interbancaire rente Verkoopprijs index zoals gerapporteerd door inkoopmanagers januari 1992 april 2013 ReveNew helpt u bij het bedenken, realiseren en succesvol maken van al uw internetactiviteiten. Verder brengt ReveNew de kansen en de risico s van internetactiviteiten in beeld en realiseert internetoplossingen op maat. Hierdoor behaalt u een maximaal rendement uit uw internetinvestering. U kunt ReveNew voor al uw internetactiviteiten inschakelen, zo heeft u slechts één adres op weg naar uw internetsucces. Neem vrijblijvend contact op of ga naar M A M J J A S O N D J F M A M J J A S O N D J F M A M J J A S O N D J F M A M J J A S O N D J F 2009 % mutatie t.o.v. een jaar eerder Bron = CBS Inkoopmanagersindex van maart laagste in tien maanden Investeringsradar maart wisselend De investeringsradar is een door het CBS ontwikkeld instrument om de ontwikkelingen van bedrijfsinvesteringen mee te analyseren aan de hand van zes indicatoren. Samen met partners Muntz/cross channel communicatie en Marketguide/web based marketing tools, hanteert Revenew de All Active-aanpak. All Active is een resultaatgerichte werkwijze die u verzekert van de juiste specialisten. Die u verzekert van succes. De NEVI Purchasing Managers Index, gebaseerd op maandelijkse vragenlijsten ingevuld de exportorders stegen. De grafiek toont de binnenlandse markt het zwakke punt, want door circa 350 inkoopmanagers uit Nederland, kwam in maart uit op waar de PMI op gebaseerd is. De nieuwe nieuwe orders index, één van de deelindices 48.0 is het laagste indexgetal sinds mei orders index daalt al zes maanden. De Een getal van vijftig betekent geen verandering ten opzichte van voorafgaande maand. lijke marktomstandigheden en zwakke vraag panelleden noemden onder meer de moei- Ook de daling van de nieuwe orders was de als oorzaken voor de vermindering van het grootste sinds mei Opnieuw was de aantal orders. Nieuwe orders index zoals gerapporteerd door inkoopmanagers Stijging Ten opzichte van februari stegen de indicatoren consumentenvertrouwen en export licht. Daar tegenover staat stagnering van de groei van de aandelenkoersen en waren ondernemers pessimistischer over hun orderpositie. De interbancaire rente was ongeveer even laag als vorige maand. Het langjarig gemiddelde van de indicatoren tezamen wordt in de radar weergegeven door de bruine stippellijn. Binnen de lijn betekent ongunstiger dan gemiddeld, buiten de lijn gunstiger. De volledige ontwikkeling van de investeringsradar per maand is te vinden op zoek op Investeringsradar Terruggang 50 = geen verandering met voorgaande maand = Seizoensgecorrigeerd = Ongecorrigeerd Bron = Nevi

9 17 Uniek! Betalingstermijnen wettelijk vastgelegd, wat levert dat op? De nieuwe wetgeving betreffende betalingstermijnen is per 16 maart 2013 van kracht. De grote vraag is of er nu ook werkelijk een eind komt aan onredelijk gedrag van bedrijven die hun leveranciers laten wachten op hun geld. mr. ing. F.H.G. Meijers MBA, gerechtelijk deskundige advocaat / partner bij Flexadvocaten, partner van FHI De Groot Drukkerij is één van de meest veelzijdige en vooruitstrevende full service offsetdrukkerijen in Nederland. We drukken met een betrouwbare kwaliteit volgens ISO normering huisstijlen, boeken, brochures, promotioneel drukwerk en grootformaat posters. Daarom durven wij onszelf uniek te noemen. Kijk op onze website of bel onze verkopers op Betalingen tussen bedrijven onderling Zijn er geen andere afspraken gemaakt, dan is de betalingstermijn voor bedrijven onderling dertig dagen na ontvangst van de prestatie. Partijen kunnen afspreken dat pas na zestig dagen betaald hoeft te worden. Dit mag alleen wanneer dat voor geen van de partijen nadelig is en dient uitdrukkelijk te worden overeengekomen. Een bepaling hierover in de algemene voorwaarden is doorgaans niet hetzelfde als uitdrukkelijk overeenkomen. Wanneer partijen instemmen met deze betalingstermijn lijkt het voor de hand te liggen dat het dus niet onredelijk is om na zestig dagen te betalen. Deze regeling zou daarom in de praktijk wel eens een dode letter kunnen zijn. Inkopers zouden standaard zestig dagen kunnen verlangen omdat dat wettelijk is toegestaan. Indien de verkopende partij instemt bijvoorbeeld uit commerciële overweging, slik of stik, dan kan hij zich daarna er niet op beroepen dat de regeling voor hem nadelig is. De wetswijziging kan daarom voor de B2B transacties ook worden uitgelegd als een verslechtering van de situatie. Een betalingstermijn van langer dan zestig dagen is alleen toegestaan als aangetoond kan worden dat dit voor geen van beide partijen nadelig is. Of hiervan sprake is, zal beoordeeld moeten worden aan de hand van de omstandigheden van het geval. Hieraan zal niet snel zijn voldaan. Betreffende de betalingstermijnen van langer dan zestig dagen kan de wet wellicht als verbetering voor de verkopende partij worden uitgelegd. Bedrijven en overheden Voor handelstransacties met overheden geldt dat de overheid binnen dertig dagen na ontvangst van de prestatie dient te betalen. Hiervan mag slechts worden afgeweken in door de wet genoemde uitzonderingssituaties. Afwijking van de termijn ten nadele van de schuldeiser is niet mogelijk, tenzij partijen uitdrukkelijk een langere betalingstermijn opnemen in de overeenkomst en de bijzondere aard of eigenschappen van de overeenkomst dit objectief rechtvaardigen en de betalingstermijn niet langer dan zestig dagen is. Deze voorwaarden gelden cumulatief, dus aan alle vereisten dient te zijn voldaan wil afwijking van de betalingstermijn van dertig dagen zijn toegestaan. In aanvulling op de wettelijke instrumenten kunnen leveranciers bij langere betalings-termijnen de financieringslasten meenemen in de onderhandelingen in de vorm van rente of andere extra bedragen in offertes. Geen of te late betaling Betaalt de klant de factuur niet of te laat dan mag een standaardvergoeding voor incassokosten in rekening worden gebracht. De zakelijke afnemer is bij wet in verzuim wanneer hij niet binnen de overeengekomen termijn betaalt. Wanneer partijen niets hebben afgesproken over de hoogte van de vergoeding, dan is de vergoeding een percentage van de rekening met een minimum van e 40,-. De te berekenen incassokosten kunnen oplopen tot een maximum van e 6.775,-. Daarnaast mag wettelijke rente in rekening worden gebracht. Er zijn handige tools op internet te vinden voor de berekening daarvan. Voor meer info zie de FHI nieuwsbrief Technologiebelang op fhi.nl/content/view/383/261/ voor betalingstermijnen zie het ledengedeelte van De Groot Drukkerij uw unieke drukwerkspecialist

10 18 19 Den Haag ontdekt technologie in Lemmer, Balk en Drachten Het ziet er naar uit dat ook Noord Nederland bezig is de kenniseconomie van Nederland overeind te houden, zo niet verder op te stuwen. Er ging een mand vol boodschappen mee naar Den Haag en de geachte afgevaardigde Mulder kan in het debat putten uit een aantal prachtige voorbeelden om haar betogen kracht bij te zetten. Tien nieuwe mensen per week, challenging Een bedrijf dat met achttien mensen opbokst tegen multinationals, in een competitieve markt voor thermostaten, moet wel technologisch voorop lopen. En dat doet ICY in Lemmer. De bediening via een smartphone of internet, de ingebouwde bewegingssensor en Uitleg bij een proefinstallatie van Paques werk bezoek Parlementariërs ervaren hun werkbezoeken met FHI eigenlijk altijd als verrassende ontdekkingstochten. Enthousiast als ze is, sprak CDA-politica Agnes Mulder op Twitter na afloop van supermooie bedrijven. Mulder voelt zich als Drentse in Den Haag toch ook wel vertegenwoordigster van het noorden. Logisch dus dat drie technologiebedrijven werden geselecteerd in Friesland. ICY in Lemmer, Paques in Balk en BD Kiestra in Drachten. Drie behoorlijk verschillende bedrijven, elk technologische frontrunner in eigen marktsegment, elk bezorgd over het niveau van onderwijs in Nederland. tekst KEES GROENEVELD fotografie Henk Tukker, nfp lichtsensor, bij elkaar kan de toepassing 35 % energiebesparing opleveren. Een bungalowpark verdient een investering hierin binnen een jaar terug. René Nederhoed en Louis van Leeuwen, eigenaren van het bedrijf gaven Mulder een kleine tip. Zorg dat de beperkte investering die dit soort systemen vraagt ook op de lijst komt voor versnelde afschrijving in het kader van de energie-investeringsaftrek. Snel door naar Balk. De firma Paques is specialist in anaerobe procestechnologie voor het zuiveren van vervuild water en het hergebruik van biogas dat daarbij vrijkomt. Het is microbiologie, gekoppeld aan harde techniek. Laat de overheid de universiteiten alsjeblieft op niveau houden was de heldere boodschap van Testwand met intelligente thermostaten bij ICY Paques directeur Rob Heim. De belastingfaciliteit via de innovatiebox is belangrijk voor ons, maar als wij de patenten via STW op hun verzoek bij de universiteit laten en een licentieovereenkomst aangaan, dan komen we niet in aanmerking. De belastingdienst eist dat je de patenten zelf in eigendom neemt. Doe er iets aan mevrouw Mulder! Heim was één van de dertien industriëlen die recent een klacht neerlegde bij minister Kamp over de uitvoering van het topsectorenbeleid. Een topinstituut als Wetsus, dat pas recent is gesticht door de overheid en verschrikkelijk goed functioneert, dat moet je niet vervolgens kapot maken zoals nu gebeurt. De derde stop was Drachten. Het inmiddels bekende FHI-bedrijf BD Kiestra maakt een ongelooflijke groei door. De potentie zat er al, de automatiseringssystemen voor microbiologische labs. Sinds de overname van het familiebedrijf door het Amerikaanse BD gaat het echt hard. Sitemanager Harm Munnike schetst het beeld. Acht jaar geleden telde het bedrijf vijfentwintig medewerkers. In februari 2012 waren het er honderd. Nu in maart zitten we op 190 mensen. Nog dit jaar gaan we naar 275 mensen. We nemen tien mensen per week aan. Dat is echt challenging. Grootste zorg van Munnike is dit proces onder controle te houden en tegelijk het bedrijf goed te verankeren in de regio én de ontwikkelkracht overeind houden. We zullen meer kop/staart bedrijf moeten worden. Daarom waren we ook blij met de succesvolle bijeenkomst die FHI recent hier organiseerde met bedrijven die ons in de toekomst als toeleverancier van dienst zouden kunnen zijn. We deden alles in eigen huis. Maar dat lukt niet meer als we aan de vraag van de markt en de eisen van ons huidige moederbedrijf moeten voldoen.

11 20 21 Focus op NxtGen De volgende generatie technologen in beeld gebracht. Focus op NxtGen Publieksdag TU/eXperienceday met kinderen van alumni bij pop van BioMedischeTechnologie TU/e Foto Bart van Overbeeke Workshop eigenwijzer in Leonardo-lab bij BioMedischeTechologie TU/e voor kinderen van basisschool D n Heiakker uit Deurne Foto Bart van Overbeeke

12 22 23 Focus op NxtGen Jolanda is improvement engineer bij Dow Chemical. Ze werkt aan de zuivering van gas dat wordt gebruikt voor productie van het schuim van matrassen en kussens. Foto Liesbeth Dingemans Focus op NxtGen De foto s op deze spread zijn afkomstig van beeldenbank een initiatief van VHTO, het landelijk expertisebureau dat zich inzet om de participatie van meisjes en vrouwen aan de wereld van bètawetenschappen, techniek en ICT te vergroten. Solmaz is lichtontwerper voor Arup, een internationaal constructiebedrijf. Ze werkt aan een groot lichtkunstwerk in Den Haag, dat deel wordt van de straatverlichting. Foto Liesbeth Dingemans

13 24 Focus op NxtGen 25 Opleiden in techniek via nieuw business model Leren en werken tegelijk, het zou wel eens de manier kunnen zijn om meer jongeren technisch op te leiden. Bij een opleidingsbedrijf dat de kosten van de opleiding op zich neemt en waar de jongere vanaf dag één in loondienst is. Noem het modernisering, flexibilisering of praktische oplossing. De vraag van de jongeren is er, ook van hoger opgeleide en oudere jongeren. Goflex is zo n opleidingsbedrijf waar de sollicitanten in de rij staan om techniek aan te leren, als ze er maar tegelijk bij kunnen werken en niet afhankelijk worden van studiefinanciering. De student/medewerker zit twee avonden per weinig stage- en BBL-plekken zijn. Overigens is het week op school, één dag per week in één van de opvallend dat veel jongeren van 20 tot 25 jaar met Vakwijs praktijkcentra en drie tot vijf dagen bij een HAVO of VWO alsnog de techniek in willen; bedrijf waar wij hem of haar detacheren, spijtoptanten. Soms moeten wij hen teleurstellen, voornamelijk grote installatiebedrijven en omdat ze in de huidige economie voor bedrijven in industrie bedrijven. Doel is dat ze na afloop van het de installatiewereld te duur zijn. De boodschap is Jongeren laten inspringen op een leerwerk-traject is een prima oplossing opleidingstraject in dienst komen bij dat bedrijf. helder: bij een tekort aan technici moeten alle Van student of scholier is dus nauwelijks sprake, partijen beseffen dat de potentie er echt wel is. vanaf dag één is men werknemer. Ideaal voor wie aan de slag wil, maar nog geen beroepskwalificatie heeft. Daar zijn er tegenwoordig veel Een gesprekje met drie werkstudenten bij Vakwijs Arjen, Gunnar en Hans van, blijkt. Goflex krijgt jaarlijks 7000 sollicitanten, in Schiedam concretiseert de woorden van Van terwijl er ruimte is voor zo n honderd tot Winssen. Arjen Bogmans uit Spijkenisse is 25 en tweehonderd. Het aantal leer-werkplekken is koos na de HAVO de verkeerde opleiding: beperkt, niet alle bedrijven hebben plaats voor Autotechniek. De hele dag met mijn neus in de beginners. Maar bedrijven met technici vergrijzen boeken, ik kon me geen beeld vormen van de stof. snel. Jongeren laten inspringen op een leerwerktraject is een prima oplossing. Van Winssen: Bij Goflex kun je wat je leert direct in praktijk Jongeren worden aan alle kanten aangemoedigd brengen, dat vind ik mooi. Na drie jaar monteren techniek te kiezen. Met effect, kijk maar naar het en inbedrijfstellen ben ik nu op de afdeling aantal mensen dat wij af moeten wijzen, niet Calculatie van Cofely beland. Ik ben een gevalletje omdat er iets aan hen ontbreekt, maar omdat er te apart ja. Gunnar Overheul uit Vlaardingen is met 27 jaar nog ouder. Er is er eentje die nog ouder is dan ik hoor! Ik heb eerst Beveiliging gedaan en daar zelfs mijn diploma s voor gehaald. Het bleek alleen verschrikkelijk saai werk, je staat de hele tijd niks te doen. Daarna heb ik een tijdje in de kassen gewerkt en vervolgens voor de techniek gekozen. Nooit spijt van gehad. Ik heb zowel de opleiding Elektrotechniek als Instrumentatie bijna afgerond en wil hierna HBO Engineering doen. Er valt zo veel te leren in de techniek. Zolang ik maar niet met papierwerk en vergaderingen in aanraking kom. Ik ben nu namens Cofely bezig bij de NAM, heel veelzijdig werk. We beheren met een ploegje van vijf inbedrijfstellers het onderhoud en de nieuwbouw van zeventien fabriekjes, vanaf de putten tot de behandeling naar de Gasunie toe. Dat is wel een hele prestatie eigenlijk, het gaat altijd goed. Hans den Hertog, 23, uit Hoogvliet, is ook gedetacheerd bij Cofely. Het mooie van Goflex is dat ik niemand ken die zijn diploma haalt en vervolgens zonder werk komt te zitten. Honderd procent baangarantie. En zowat iedereen hier in Schiedam komt in de Europoort terecht, dichtbij huis. Leerlingbegeleider Theo van Biert: Ik ken bedrijven in Europoort van vierhonderd man die binnen vijf jaar dreigen te halveren. De vergrijzing is enorm. Tegenwoordig duren de opleidingen bij ons al korter, maar er zullen ook meer leer-werkplekken moeten komen. Reed Business en FHI kent de spijtoptanten. DF Suez E&P moet voor werknemers concurreren met Total en de NAM, ook weer in samenwerking met FHI-lidbedrijven en met grote procesbedrijven in de Europoort. Goflex werd in 2006 opgericht door Peter van Winssen. We zijn een opleidingsbedrijf met zes practicumlocaties, onder de naam Vakwijs, in Amsterdam, Apeldoorn, den Bosch, Goes, Groningen en Schiedam. We verzorgen daar als Goflex zelf vakopleidingen, maar de faciliteiten zijn ook beschikbaar voor opleiders als Reed Business, die korte bedrijfsspecifieke trainingen doen. We hebben landelijk zo n vierhonderd jongens en meiden in dienst van zestien tot zesentwintig jaar. Wij betalen hun ROC-opleiding installatietechniek, elektrotechniek of meet- en regeltechniek, de meesten op niveau 3 of 4 beroepsbegeleide leerweg, BBL. Goflex is een erkend leerbedrijf. Werkstudenten bouwen mee aan de Vakwijs praktijkcentra. Op de foto een oefen meet- en regelinstallatie, eindexamenproject van Goflexers Arjen, Gunnar en Hans. Elsevier Opleidingen heet tegenwoordig Reed Business Opleidingen. Opleidingen en cursussen om werknemers bij te scholen. Meeste faam is verworven met de PIT-opleiding tot ProcesInstrumentatieTechnicus, deze is jaren geleden samen met FHI van de grond getrokken. De link met Goflex? Reed Business Opleidingen maakt dankbaar gebruik van de praktijkfaciliteiten van Vakwijs in Schiedam. Paul van der Sneppen van Reed Business: We doen dat sinds september Daarvoor deden we practica bij STC. Onze ervaring met Goflex als opleidingsbedrijf is veel beter dan die met regulier onderwijs. Afspraken worden goed nagekomen en de apparatuur is altijd in orde. Ze snappen het commerciële belang, vullen zelf de vraag vanuit het bedrijfsleven goed in. Ze zijn gewoon heel goed in het vertalen van de vraag van de klant. Ook Reed Business Opleidingen die toch wat aantrekkelijker worden gevonden. Daarom hebben ze een tweejarige opleiding ingekocht die wij al vijftien jaar verzorgen en die we afgelopen jaar hebben weten onder te brengen in een accreditatie van een mbodiploma. Banketbakkers en fietsenmakers kiezen op de valreep voor techniek. Van de instroom haalt 85% een technisch diploma, vijftig man per jaar. Eind negentiger jaren sprong SBC Elsevier in op de vraag vanuit de FHI branche Industriële Automatisering naar een leer-werktraject voor industriële instrumentatie. FHI leden hielpen een prakticum in te richten en de branche ondersteunde de opleiding door mee te tekenen op de diploma s, nadat het curriculum was ingevuld samen met de branche. Het procesinstrumentatie practicum van Goflex/ Vakwijs is recent in heel korte tijd opgebouwd, Ruud van Aalst, opleidingontwikkelaar bij Goflex, is apetrots op zijn leer-procesinstallatie. Ik probeer het hele scala hier werkend in huis te krijgen, van wat we wel noemen ouwe meuk tot het allernieuwste. De oude systemen hebben we nodig, omdat daar in de praktijk nog veel onderhoud op wordt gedaan bij bedrijven. Een stille wens is om ook de allernieuwste, toekomstgerichte installatie in huis te krijgen. Dan kunnen we jongeren het hele traject in één keer bijbrengen. FHI organiseert later dit jaar workshops voor lidbedrijven om te stimuleren dat er meer van hen leerbedrijf worden, danwel dat er meer leerplaatsen komen voor jongeren die via bedrijven als Goflex en Reed Business Opleidingen worden geschoold. Reageren? Info@fhi.nl tekst en fotografie daan GROENEVELD

14 26 27 Erica Risiglione, P&O en HRMadviseur, zelfstandige onderneming de Appelboom van Glenn dienen en eigenlijk ook het belang van de werknemer. Dat is wel eens schipperen, maar het is aan mij te zoeken naar oplossingen. Zo gezegd, zo geschreven Wat je vaak ziet bij kleine bedrijven is dat de Naast Personeel & Organisatie personeelsgids verouderd is, dat vanuit willekeur en HRM geef ik samen met een vennoot trainingen in provocatief communiceren. Persoonlijke effectiviteit nieuwe stijl. Voor Glenn doe ik eigenlijk alles wat met personeelszaken heeft te maken. Behalve personeelswerving, dat doet Glenn zelf. Daarvoor is nu eenmaal een flinke dosis technologische kennis vereist. Wat ik wel doe loopt uiteen van gesprekken onder vier ogen met personeel, tot het up-to-date houden van de personeelsgids. Een deel van mijn taak is dat ik altijd bereikbaar ben voor werknemers dingen wel of niet geregeld worden. Daar krijg je een keer gesodemieter mee; mensen gaan steeds meer vragen en denken dat alles kan. Daar tegenover staat dat bij kleine bedrijven de werknemers over het algemeen enorm begaan zijn met het bedrijf. Zeker bij technologiebedrijven zie je dat. Daar verdienen werknemers natuurlijk ook wat flexibiliteit voor terug. Wat verder belangrijk is, is het besef dat niet alles in regels is te vangen, omdat je altijd zaken over het hoofd ziet. Waar ik naar streef is het duidelijk communiceren van een richtlijn. Mijn ervaring is dat techneuten goed zijn in het begrijpen Iets uitvinden is van nature een ongeordend proces. Je kunt wel een Six Sigma proces invoeren en zeggen: Nou gaat het niet zo vlot met de uitvindingen en daarom plan ik mezelf in voor drie goede ideeën op woensdag en dan nog twee op vrijdag, maar zo werkt creativiteit niet. George Buckley, ceo van 3M in Bloomberg Businessweek, 11 juni 2007 Freelance HRM in een technologiebedrijf werkt!?! die ergens mee zitten. Daarbij moet ik het belang Glenn Nohar, CEO van GC Biotech Het is waar dat ze goed met regels kunnen omgaan, maar techneuten hebben daar ook wel begeleiding in nodig. Werknemers in de Life Science-industrie, met name de technische kant daarvan, hebben bewust voor dit werk gekozen en hebben er een passie voor. Vergelijk het met een hobby, daar denk je ook niet aan de regels totdat je ze echt nodig hebt, dan blijken ze opeens belangrijk te zijn. I learnt the hard way. Medewerkers die weggaan, niet tevreden zijn. Of het nou gaat om een auto, salaris, de uren die ze maken, noem maar op. Daar wil je als ondernemer niet mee bezig zijn. Voordat ik Erica inhuurde had ik regels opgesteld op basis van van regels. generatie blijken snel te veranderen. De investering in HRM is het me meer dan waard. Ook in onze branche lopen advocaten rond die gespecialiseerd zijn in arbeidsconflicten. Jobhoppers maken dankbaar gebruik van hun diensten. Ik heb al verschillende keren zulke akkefietjes meegemaakt. Dan blijkt het belang van zorgvuldige arbeidsovereenkomsten. Recent is het gelukt een specialist in huis te houden die eerst eigenlijk weg wilde. Nou een specialist is voor mij van bijzonder grote waarde. Ze zijn moeilijk te vinden en als je ze vindt moet je veel geld betalen aan wervingen selectiebureau s. Het is belangrijk dat je als ondernemer een HRM er inhuurt die qua karakter bij je past. Het moet niet als onprettig worden ervaren als ik kritiek uit op zo n persoon. Nu heb je ook sites en grote organisaties die HRM-adviezen aanbieden online, krijg je een inlogcode, kan ook. Daar heb je helemaal niks aan. Zeker in de Life Sciences, een branche die relatief Als we het aantal Facebookgebruikers vermenigvuldigen met het aantal uren dat ze twitteren, is de schade aan verspilde mensenlevens groter dan de bom op Hiroshima. Nobelprijswinnaar Andre Geim in NRC Weekend van zaterdag 9 februari Het is niet zo dat complexiteit altijd gelijk staat aan zorgvuldigheid, hoe graag juristen dat ook suggereren. Rechtsfilosoof dr Hendrik Kaptein van de Universiteit Leiden in Tros Nieuwsradio, zaterdag 23 februari, Radio 1. Techneuten en regeltjes, gaat dat nu juist wel, of juist vooral voordelen van een parttime personeelsmanager mijn eigen ervaringen in loondienst. Die waren niet up-to-date, wetgeving en behoeften van de nieuwe Floris Slikker, Filo Management, executive search & interim management De commitment die je voelt bij medewerkers van kleine technologiebedrijven is redelijk nieuw is en gigantisch vooruit gaat, heb je persoonlijke input nodig. en zijn situatie en adviseerde om een freelancer in te huren. Vervolgens stelde ik twee kandidaten waaronder Erica aan hem voor. Met Erica had hij vrijwel direct een klik dus dat liep gesmeerd. Wanneer zij om de één of andere reden voor langere tijd weg zou vallen ga ik op zoek naar een vervanger, dat lukt altijd. Voor vier uur per week Als we als samenleving almaar meer accountants, advocaten en notarissen opleiden, dan blijven we wel met elkaar praten, maar dan gebeurt er verder niets. Eric van Schagen, ceo Simac Techniek en voorzitter FHI, als panellid tijdens de Dag van de Ingenieur, 20 maart 2013, bij Tata Steel in Velsen-Noord niet goed samen. Bij GC Biotech inmiddels wel. Dankzij freelance-personeelsmanager Erica Risiglione, die de personeels-, Human Resource Managementkwesties van het kleine bedrijf zo n tien werknemers op zich neemt. voor een kleiner bedrijf worden duidelijk in een gesprek met Glenn Nohar, CEO van GC Biotech, Erica Risiglione, ZZP er, trainer in provocatief communiceren en HRMopdrachtnemer en met Floris Slikker, executive searcher uniek. Het lijkt wel alsof iedereen eigenaar is. Bij Glenn werken dan ook nog alleen hoogopgeleide mensen. Ook zo n organisatie heeft natuurlijk HRM ondersteuning nodig. We hebben ooit eens uitgerekend vanaf wanneer is zij een prima oplossing, ze is een professional en staat als buitenstaander objectief tegenover de werknemers en werkgever. Soms zie je dat HRMtaken worden neergelegd bij iemand die al bij het bedrijf werkt als office manager of iets dergelijks. Dat is eigenlijk jammer, want met iemand als Erica Er gaat niets boven een middag dobberen op je eigen zuur verdiende centjes! Dagobert Duck in Walt Disney s Donald Duck, een vrolijk weekblad, 15 maart 2013 Drie tot vier uur per week, meer is niet nodig. De na- en die Erica Risiglione en Glenn Nohar aan elkaar koppelde. een fulltime HRM er in loondienst geld waard is. Dat is ongeveer vanaf tachtig werknemers. Glenn haal je enorm veel kennis binnen en kan je meteen veel zaken professioneel aanpakken: contracten, heeft ongeveer tien werknemers, dus moest hij op arbeidsvoorwaarden, ISO, noem maar op. tekst daan GROENEVELD fotografie Henk tukker, nfp zoek naar een andere oplossing. Ik kende Glenn

15 28 29 Volle bak en geen recessiestress MEI 2013 JAARBEURS UTRECHT 28/29/30 MEI 2013 JAARBEURS UTRECHT 28/29/30 MEI 2013 JAARBEURS UTRECHT Irischeckend paspoort, Arduino-compatible jurken en een intelligente joystick in je hoofd Elk jaar is het Tomorrow s Electronics seminar spraakmakend, maar deze editie, tijdens E&A 2013 wordt wel heel bijzonder. Zoals meestal begint het programma vrij diep in de wetenschap, een blik in de verre toekomst. Daar gaat het over braincomputing. Professor Anton Nijholt laat de menselijke hersens rechtstreeks, zonder externe interface, communiceren met computers. De joystick van je eigen hersenen wordt ingeschakeld. Het Human Brain Project, van hoogleraar Paul Tiesinga, sluit er op aan en is onderdeel van het miljard euro EU researchprogramma dat recent door Eurocommissaris Neelie Kroes werd gehonoreerd. Wij gaan de verbindingen in het brein beschrijven. Met honderd miljard neuronen die elk mogelijk in contact kunnen staan met tienduizend anderen zijn dat er gigantisch veel. Er bestaat nog geen computer die dat aankan, vertelt Tiesinga. Andreas Doering van IBM Research komt op 28 mei laten zien dat hij daarmee al een eind op streek is, binnen het kader van million antennae telescope project van Astron. Een andere highlight is het verhaal van Costica Dima van de firma Silica over integratie van authentication & identification in een chip. Straks is in ons paspoort niet alleen allerlei persoonlijke informatie van ons opgeslagen die je ook op papier zou kunnen zetten, nee de chip is ook in staat om rechtstreeks metrische gegevens te checken van de persoon die het paspoort bij zich draagt. De chip zegt of de iris van het oog van de persoon die het paspoort bij zich heeft, overeenkomt met die van het paspoort... Na nog een paar hoogtechnologische omzwervingen in de elektronica, sluit het programma traditiegetrouw af met twee mooie jonge business cases. FHI-lid Metatronics is bezig met intelligent textiel. Er zijn modules ontwikkeld die in textiel worden geïntegreerd. Ze bevatten combinaties van microcontrollers, sensoren, actuatoren en communicatie. Omdat de modules Arduino-compatible zijn, worden eindeloos veel applicaties mogelijk. De intuïtief bedienbare LED-design lamp is een hoogstandje dat Fonckel fonkelend op de markt brengt. Is al wel eerder gepresenteerd, maar we willen weten hoe het nu staat met de business case. Klap op de vuurpijl: onder de seminardeelnemers worden zomaar een paar van die lampen uitgedeeld. Mooie businesscase Het ziet er echt goed uit voor de beurs Electronics & Automation. Alle BEURS update beschikbare standruimte is gevuld en het aantal voorgeregistreerde bezoekers loopt voor op dat van de voorgaande editie in Dat betekent bijna 140 exposanten op ruim drieduizend m 2 standruimte in de Jaarbeurs Utrecht bezoekers hadden zich begin april geregistreerd. Dat betekent dat uiteindelijk vierduizend professionals verspreid over 3 dagen op de beursvloer zullen rondlopen, zeker niet minder dan 2 jaar geleden. Wordt volle bak dus, dat is nu al vrij zeker. Voor wie recessiestress kent, bij de bedrijven die een stand hebben geboekt zal het waarachtig wel een beetje meevallen. tekst KEES GROENEVELD fotografie Chiel van Diest Dutch Design for excellence Als je voorop loopt moet je niet omkijken. design aan te passen óf het productieproces Vanuit die filosofie kijkt een verzameling te verbeteren en als dat niet lukt kun je testen topbedrijven naar voren in het E&A seminar toevoegen. Wie er meer van wil weten, kome op 30 mei, onder de titel Design for naar het seminar Excellence, hoe ver reikt de invloed van de Dat Hollands glorie in de elektronica niet ontwikkelaar? stopt bij grote bedrijven als ASML en Philips, bewijst AimValley. Inderdaad vernoemd naar Dick van Hees van ASML zet de toon. Iedereen de rivier de Eem, die tussen Amersfoort en weet dat onze apparatuur steeds complexer Hilversum naar het IJsselmeer stroom. Met wordt, niet alleen functioneel, maar ook om te zijn relatief kleine bedrijf in Hilversum is Theo produceren. Het produceerbaar maken kan Muys al jaren internationaal succesvol in de in de designphase door te kijken naar het hyperconcurrerende markt van professionele assemblagerisico, met een model, Zero Hour telecommunicatieproducten. Als kop/staart Defect Rate. Je vermijdt de risico s door óf het bedrijf is Design for Manufacturing en Design for Testing van levensbelang. Leverde overigens wel een finaleplaats op in de Red Herring top 100 van meest innovatieve bedrijven! Muys is de afsluiter van het seminar van 30 mei. En tussen Van Hees en Muys valt er ook nog van alles te leren en te beleven. signalement 01/2013

16 IE Blauwalgdetectie for business Minacned / Industriële elektronica Een mobiele kit voor genetische detectie van blauwalg. Het was een mooie casus tijdens de MinacNed meeting afgelopen november. Gepresenteerd door Miguel Dionisio Pires, aquatisch ecoloog bij Deltares. Hij constateerde een probleem, bedacht de oplossing en kwam MinacNed-leden vragen mee te denken over de uitwerking tot een product. Als een bedrijf het verder wil commercialiseren, prima. Deltares claimt geen intellectueel eigendom. Een mooi verhaal. Blauwalg is een wereldwijd probleem. Ze komen overal voor en zorgen voor veel overlast. In sommige landen bedreigen ze drinkwater. In China speelt dat probleem. In Nederland hebben we vooral problemen bij binnenwater dat als zwemwater wordt gebruikt. Op veel van die plekken ontstaat elk jaar weer overlast door blauwalg, dat gif produceert. Als Deltares detecteren en kwantificeren we verschillende soorten blauwalg en sporen het gen op dat bepalend is bij toxineproductie. In water kunnen we zien hoe groot de populatie blauwalg is en welk percentage daarvan drager is van het toxinegen. Aan de hand daarvan adviseren we hoe en waar er ingegrepen moet worden. Het gaat om de monitoring met een analysesysteem. Hoe dat heden ten dage werkt? Je gaat naar een water, neemt een monster, transporteert dat naar het lab, neemt een extract van het DNA, dat wordt gelabeld en via een PCR-apparaat geanalyseerd en gekwantificeerd. Dat duurt minimaal een dag. Voor beheerders onhandig. Collega Bas van der Zwaan en ik vatten het idee op een mobiele kit te ontwikkelen waarmee de hele PCR-analyse gedaan kan worden, één die achterin de auto past. Daarmee wonnen we de interne Deltarescompetitie voor goede ideeën. Na een pitch op de SBIR dag van TNO nodigde Martijn Reinhold van FHI me uit voor de MinacNed-meeting. Daar presenteerden we de case en hebben we met een groep bedrijven gebrainstormd. Dat leverde veel op. Verder doorgepraat met Micronit, Lionix en Biotrack, die zien het technisch wel zitten. We hebben nog wel een paar vraagjes; hoe ga je met zo n monster om voordat je het in een kit stopt. Het moet wel schoon zijn. Om overheidsgeld te krijgen voor de ontwikkeling is betrokkenheid van bedrijven een vereiste. Maar we gaan geen licentieafspraken maken. Men mag het gewoon helemaal overnemen, open source in alles. Als we zelf maar gebruik kunnen maken van het eindresultaat. Perfect, dat sparren met MinacNed-bedrijven. Kennisinstituut Deltares richt zich op het leefbaar maken en houden van delta s, kustregio s en riviergebieden. Onderzoek, advies en maatregelen op het gebied van wateroverlast en waterkwaliteit onder het motto Enabling Delta Life, met ruim 800 medewerkers in Delft en Utrecht. De door Deltares ontwikkelde software en modellen zijn vrij toegankeijk. Een mossellarve die blauwalgen heeft ingeslikt en daardoor blauw oplicht onder de microscoop. Supercell Om meteen maar aan te geven waar de column niet over gaat: het natuurlijke fenomeen supercel. Wikipedia schrijft: Een supercel is een buitengewoon grote eencellige onweersbui. Een supercel heeft als kenmerk dat het een onweer is dat door verticale windschering om z n eigen as draait. Ze hebben vaak een levensduur van meerdere uren en kunnen erg grote neerslaghoeveelheden teweegbrengen, maar kunnen ook grote hagelstenen produceren. Daar gaat het dus niet over. Supercell heeft twee van de drie best betaalde app s van dit moment gemaakt. Het Finse bedrijf ontwikkelt sinds 2011 spelletjes voor tablets en de best betaalde app, Clash of Clans, maakt een omzet van $ ,- per dag. Als ik dit stukje de titel Clash of Clans had gegeven, was het minder serieus over gekomen. De omzet wetende, gaat het niet meer om het spel, maar om de marketing. Ik hoorde wat geruchten dat het bedrijf daardoor groter is dan EA games en dergelijke, maar dat betreft alleen de omzet in app s. De omzet wetende, gaat het niet meer om het spel, maar om de marketing Een online verslag van Dmitri Sarle, nadat hij bij een bijeenkomst van Supercell was geweest, toont zowel het enthousiasme van de klanten, de aanpak van het product, als de online marketing aan. Hij stelt snel vast dat de doelgroep niet beperkt is tot kinderen. Op de bijeenkomst zag hij veel zakenmannen. Daarnaast geeft hij de kern van een online starter aan. Je moet niet alleen in het spel kwaliteit brengen, maar in alles: ondersteuning, uiterlijk, ervaring, oplaadsnelheden, sociale aspecten en vooral geen pusherige verkoop. Je kunt bij Supercell continu edelstenen kopen, waardoor je meer dingen kunt doen en sneller kunt stijgen in de hiërarchie van de circa twee miljoen spelers. Zo n tien procent van de spelers doet online aankopen van edelstenen, blijkbaar voldoende voor een jaaromzet van $ 180 miljoen. Voor mij is dit bedrijf het bewijs, dat online mogelijkheden in de markt nog ongekend zijn. Met een vernieuwde benadering en inspelend op de natuurlijke interesses van klanten, wordt het enthousiasme steeds aanstekelijker. LET WEL: met content en niet dankzij zoekwoorden. Hopelijk is het dan geen onweer van een paar uur. Paul Petersen p.petersen@fhi.nl tekst daan GROENEVELD fotografie Deltares

17 ia 33 VAF Instruments en Van Mierlo met de laarzen in de drek industriële automatisering Altijd mooi als het ene FHI-bedrijf elektronica ontwikkelt voor het andere. Douwe Vellinga, manager techniek van eren m r o f n i u t Laa ste w u e i n e d r ove innovaties. en voor e u n r e e r t is Reg sbezoek r u e b is t a r g r s.n l u e b a e. w ww VAF Instruments, praat met plezier over de ontwikkeling van hun nieuwe systeem waarmee de wereldmarktpositie van het bedrijf bestendigd moet worden. Marc van Mierlo en Marcel van Lieshout van Van Mierlo Ingenieursbureau doen ook graag hun verhaal van de samenwerking met VAF. Schepen varen op zware olie, een product met een zeer slechte kwaliteit legt Douwe Vellinga, manager techniek bij VAF Instruments, uit. De viscositeit en de samenstelling wordt gemeten bij lage temperatuur. Hoe het spul zich gedraagt bij hoge temperaturen is vaak niet bekend. Om een motor goed gebruik te laten maken van de brandstof, meet je de viscositeit, actueel, in het brandstofsysteem van het schip. Is die te laag dan moet je het minder verwarmen. Te hoog betekent meer verwarmen, temperaturen rond de 140 graden. De nieuwe derde generatie ViscoSense is de tweede ontwikkeling waarbij Van Mierlo gesproken. Een gevoel opgedaan wat betreft daadwerkelijk producten realiseren in het veld. partner is. De koppeling van dichtheidsmeting kennisniveau. Er moet aan scheepvaart Die combinatie van theorie en met je laarzen in met viscositeit is de innovatie; levert winst op classificatie-eisen worden voldaan, dus je gaat de drek staan, dat is eigen aan VAF. Vellinga in de energieketen van een schip. Van Mierlo allerlei testen uitvoeren. Dan moet er altijd wel iets herkent het. Het is hier geen wetenschappelijke ontwikkelt de elektronica en software die de worden aangepast. Daar moet je snel op kunnen omgeving. Op de universiteit moeten principes vinding van VAF aanstuurt. reageren. Nou, dat is eerder goed opgepakt door worden aangetoond. De theorie moet kloppen. Marc van Mierlo doet zijn verhaal. De Van Mierlo, dus vandaar de keuze. Nou bij ons moet het in de praktijk gewoon werken, dus die mannen staan ook wel eens dichtheidsmeting stelt veel hogere eisen aan de nauwkeurigheid van de meting. Daarvoor En andersom Van Mierlo, hoe kijkt die aan aan boord van een schip te klussen, dan moesten we overschakelen op een andere tegen een klant als VAF in vergelijking met toetsen we daarna de theorie wel. technologie en een andere aanpak, waar VAF al andere klanten? Wat is specifiek VAF? VAF Instruments wil steeds de concurrentie voor het nodige vooronderzoek naar had gedaan. Marc van Mierlo en Marcel van Lieshout zijn qua technologie. Is voor ons de manier hoeven niet lang na te denken. Ze willen met om in de race te blijven. Niet het vastleggen Waarom heeft VAF voor Van Mierlo gekozen? een beperkte club mensen op meettechniek en octrooieren van kennis. Binnen onze niche De ervaring uit het voorgaande project zegt steeds het onderste uit de kan halen en niet slagen we er op die manier behoorlijk goed in Vellinga. We hebben met twee, drie partijen alleen en stukje ontwikkeling doen, maar ook voorop te blijven. tekst kees GROENEVELD fotografie vaf instruments / van mierlo

18 34 LT 35 Financiering voor labfaciliteiten start-ups Stichting Publieke Private Samenwerking Versterking van de Materiële Infrastructuur BioTechnologisch Onderzoek in Nederland, zo heet Mibiton voluit sinds de oprichting in Als revolving fund financiert Mibiton het toepasbaar maken van kennis uit universiteiten en instituten, met name in de Life Sciences. Langzamerhand is de focus van Mibiton verbreed naar geavanceerde procestechnologie. Vooral jonge MKB-bedrijven hebben vaak geen geld voor lab- of pilotapparatuur. Mibiton zorgt voor acceptabele gebruikersovereenkomsten en brengt partijen bij elkaar die samen gebruik maken van dezelfde faciliteiten. LABORATORIUM TECHNOLOGIE / MinacNed Een nieuw lab gefinancierd krijgen, is dat een probleem? Niet voor drie start-up bedrijven in de procestechnologie. Procesintensificatie is het toverwoord. Mibiton is het fonds dat weet waarin het investeert. Na de pure biotechnologie, ligt er, mede dankzij FHI en MinacNed, nu ook een relatie tussen Mibiton en bedrijven die op microschaal flowchemie en katalyseprocessen ontwikkelen. De Eindhovense bedrijven Xeltis, EmulTech en Flowid deden een gezamenlijke aanvraag en konden met een aantrekkelijke investering van Mibiton hun labs inrichten. tekst daan GROENEVELD fotografie Bart van Overbeeke De Life Sciences wereld is naar haar aard vrij sterk micro-nano georiënteerd en krijgt, na de jaren van fundamenteel onderzoek, nu ook steeds meer raakvlakken met instrumentatie en productiepilots. Flowchemie, microreactortechnologie en procesintensificatie zijn begrippen die een rol spelen en Nederland is dat bedrijven creatiever worden in het bevindt zich daar in de internationale samenwerken. Grote investeringen worden voorhoede. De investeringen van Mibiton in sneller gedeeld. Xeltis, EmulTech en Flowid passen binnen Alle drie bedrijven houden zich bezig met deze ontwikkeling. De drie bedrijven klopten procestechnologie. Fränk de Jong, CEO van gezamenlijk aan de deur. EmulTech: Wij ontwikkelen op klantvraag Een investeringsstichting moet natuurlijk inzicht medicijnenafgiftesystemen. We maken met hebben welke bedrijven winstgevend kunnen emulsies kleine bolletjes waarin actieve worden. ingrediënten zitten opgesloten. In het lichaam Wij hebben als doelstelling bedrijven te helpen als ze in een vroeg stadium financieringsproblemen ervaren Volgens Kees Recourt is de meerwaarde ten wordt daarmee de afgifte van de actieve opzichte van banken en leasemaatschappijen ingrediënt over een langere periode gespreid. de inhoudelijke bekendheid met de Vergelijkbaar met de prikpil, maar dan in business. Ik zie hier drie enthousiaste, jonge deeltjes in plaats van een staafje. We doen ondernemingen. Wij hebben als doelstelling zowel product- als procesontwikkeling, bedrijven te helpen als ze in een vroeg stadium gebaseerd op onze eigen technologie. Met hulp financieringsproblemen ervaren en dat was van Mibiton konden we een lab inrichten en de hier het geval. Het lukte ze niet een lab in verhuizing van de TU Eindhoven naar de Catalyst te richten met geld uit de markt. Nu lukt ze Incubator realiseren. De investering is direct dat wel en kunnen ze aan de gang om hun gebruikt voor basale labapparatuur als labtafels, ideeën te realiseren en marktrijp te maken. De afzuigpunten, centrifuges en dergelijke. De stap investering zal wel moeten worden terugbetaald, die EmulTech wil maken is de zelf ontwikkelde dus ook wij denken tegenwoordig drie keer technologie geïmplementeerd te krijgen bij na voordat we een financiering toezeggen. farmaceutische bedrijven. Ook Xeltis gebruikte Toch hebben we afgelopen half jaar anderhalf de investering van Mibiton voor de inrichting van miljoen geïnvesteerd. Wat we zien gebeuren een eigen laboratorium in de Catalyst Incubator. Het bedrijf ontwikkelt een proces ter regeneratie van de hart- en vaatorganen, door middel van een implantaat dat gebruik maakt van de eigen lichaamscellen van de patiënt. Flowid bleef als enige van de drie in de TU Eindhoven. Niettemin verwacht managing director Wouter Stam nauwe samenwerking met Xeltis en EmulTech. Flowid begon als flowtechnologiebedrijf, maar wordt steeds meer een ingenieursbureau. Samen met de klant kijken we naar procesinnovatie, het aanpassen van hun bestaande proces of het bouwen van een nieuw flowchemieproces. We engineeren zowel reactor als opstelling en kijken vervolgens samen met leveranciers van pompen, flowmeters en reactoren naar de beste uitwerking. We hebben het geld van Mibiton gestoken in ontwikkeling van een nieuwe versie van de FlowFlex, een modular flowsysteem. We hebben deze nieuwste versie geautomatiseerd en met meer modules uitgerust. Daarnaast hebben we samen met EmulTech een dedicated flowsysteem gebouwd en zij gebruiken die nu ook. Daarnaast hebben we ook al met Xeltis gesproken om te kijken of zij er iets mee kunnen. Wij zouden er bijvoorbeeld experimenten mee kunnen uitvoeren in hun gecontroleerde omgeving. Wouter Stam is blij met Mibiton. De aanvraag ging soepel, je houdt je verhaal over wat je met het geld gaat doen en het is geregeld. Het was allemaal snel helder en duidelijk en de voorwaarden zijn prima. Kees Recourt die het voorbereidende werk doet, een bestuur die vervolgens beslist over het wel of niet toekennen van de investering en de contractuele afhandeling door Vera Blom. Veel meer organisaties zouden zo moeten werken.

19 36 MT Column 37 Onzinnige beeldvorming over defibrillatoren Ander leiderschap Er wordt tegenwoordig heel wat afgeschreven over leiderschap. De algemene strekking van boeken en artikelen hierover is dat leiders niet alleen maar inspirerend, richtinggevend en authentiek moeten zijn. Leiders moeten tegenwoordig over een heel assortiment aan intermenselijke vaardigheden beschikken. In het boek Authentieke Leiders Échte Leiders van Koos Groenewoud en Sylvia Main worden er al 27 beschreven. Robert Quinn vindt zelfs dat leiders in elke situatie effectief gedrag moet kunnen laten zien. Kortom: moderne leidinggevenden worden geacht een soort supermensen te zijn. medische technologie Natuurlijk kunnen we er niet omheen dat de meer eenvoudige en Doden na haperende hartapparaten. Het bericht op nu.nl was aanleiding een FHI-lid, leverancier van defibrillatoren, te vragen naar de stand van zaken in de AED-business. Moet er een schuldvraag gesteld worden en is er een antwoord op die vraag? Dré Quirijns, business manager Benelux van AED-leverancier Physio-Control, legt uit hoe zijn bedrijf omgaat met kwaliteit en veiligheid en wat er allemaal wel en niet klopt aan de berichtgeving van nu.nl en diverse andere media. oude manier van top-down managen in de meeste gevallen niet meer voldoet. Autoritair en betweterig gedrag wordt simpelweg niet meer gepikt of wordt gewoon genegeerd. Maar plannen, organiseren, controleren en analyseren zijn nog steeds managementvaardigheden die ook de moderne leidinggevende moet beheersen. Iedere organisatie moet toch resultaten blijven leveren voor de stakeholders. Output in de vorm van producten, kwaliteit, services, tijdige leveringen en winst. Anders overleef je het gewoonweg niet. Het verhaal in het kort: de Inspectie voor de Gezondheidszorg, IGZ, constateerde een aantal gevallen waarin AED s, apparaten die via een elektrische schok het hart weer op gang brengen na een hart - stilstand, dienst weigerden. Vervolgens heeft IGZ een brief gestuurd naar alle leveranciers in Nederland. Ze vroegen wat wij deden aan informatieverstrekking aan eindgebruikers van AED-apparaten. Daar hebben we op geantwoord dat we een vast protocol hebben. We leveren een handleiding en als goed Amerikaans bedrijf adviseren we allerlei voorzorgmaatregelen. We hebben in het verleden onze mores wel geleerd. Tien procent van onze medewerkers is fulltime met kwaliteit bezig, dat zijn wereldwijd 120 mensen. Nu heeft IGZ de falende apparaten nog niet gespecificeerd naar merken of naar aantallen. Wel gaven ze instructies om alle eindgebruikers te informeren over hun constatering en nogmaals te wijzen op hoe er met een AED omgegaan dient te worden. Daar hebben we gehoor aan gegeven. Maar hoe onderhoud je nu een AED? In het bericht op nu.nl adviseert een woordvoerster van de Hartstichting het sluiten van een onderhoudscontract. Quirijns noemt dat een halve oplossing: Het ligt eraan wat je verstaat onder onderhoud. Technisch onderhoud aan onze AED s is niet nodig, regelmatige controles wel. De apparaten geven van zichzelf aan of er een technisch mankement is, of dat de batterijen bijna leeg zijn. Wat je moet doen is elke maand even checken of het apparaat OK zegt op alle indicatoren. Ik ken distributeurs die een onderhoudscontract zo invullen dat ze één keer in de twee jaar de batterijen en elektroden komen vervangen. Dat is natuurlijk ook nodig, maar het woord tekst daan GROENEVELD onderhoudscontract suggereert dat je daarmee de werking van het apparaat garandeert. Dat is niet zo, ook regelmatige controles door gebruikers zijn onmisbaar. Wellicht is het probleem dat IGZ constateerde ontstaan door de verbreding van het marktsegment voor AED s de laatste vijf jaar. Tot vijf jaar geleden leverden we vooral aan de gezondheidszorg, langzamerhand wordt iedereen in Nederland zich echter bewust van het bestaan en het nut van een AED. Nu wil iedereen zo n apparaat. Uit de woorden van Quirijns zijn de volgende conclusies op te maken: een toename van het aantal leveranciers is de kwaliteit van de gemiddelde AED niet per definitie ten goede gekomen en het feit dat naast de gezondheidszorg ook winkelcentra en peuterspeelzalen AED s zijn gaan aanschaffen, is de gemiddelde controle op de apparaten niet ten goede gekomen. Het eerste probleem zou je kunnen aanpakken kwaliteitseisen te stellen, het tweede probleem is aan te pakken door disciplinering van de eindgebruiker en met simpele nieuwe technologie. Er zijn al oplossingen beschikbaar in de vorm van kasten die OK-signaaltjes en batterij-signaaltjes identificeren en een signaal geven wanneer iets niet klopt of vervangen moet worden. Al vergt het ook gebruikersdiscipline om daar weer op te reageren. Wij supporten die ontwikkeling en kijken wat we daar zelf mee kunnen. De vraag resteert of we praten over een serieus probleem dan wel over beeldvorming die zinloze kosten op basis van schijnzekerheid aanwakkert, ten koste van eerlijke leveranciers. De branche Medische Technologie van FHI beraadt zich op stappen om uitwassen in de markt te lijf te gaan. Autoritair en betweterig gedrag wordt simpelweg niet meer gepikt of wordt gewoon genegeerd De vraag is dus gerechtvaardigd hoe je modern leiderschapsgedrag kunt integreren met oud managementgedrag. De methode om ervaren leiders als leermeester te laten fungeren lijkt niet heel geschikt. Vaak zijn deze oude toppers opgeleid volgens de klassieke managementprincipes, die zij weer van hun voorgangers hebben geleerd. In de regel zijn zij ook minder goed op de hoogte van het moderne leiderschapsgedachtengoed. Dure opleidingen zijn voor veel bedrijven in het MKB ook niet haalbaar. Opleidingsbudgetten staan in de huidige economie stevig onder druk en de vraag is maar of iemand na zo n opleiding wel genoeg medewerking krijgt van de oude garde om het moderne leiderschap te implementeren. Wat overblijft is het opleiden van high potentials door een buitenstaander met enige autoriteit. Deze kan de grenzen van de bestaande cultuur met moderne ideeën oprekken en tegelijkertijd als een intermediair fungeren. En dat is ook voor de bestaande leiding zeer leerzaam. Freek Rooze a.f.rooze@salessupport.nl

20 scherm 64-bit PANIEK! WANT ER MOET VANDAAG EEN ADVERTENTIE WORDEN AANGELEVERD. MAAK NU KENNIS MET DE COMMUNICATIEWINKEL MT Branche Medische Technologie wil minister helpen te bezuinigen reële besparing opleveren. De Minister noemde als voorbeeld hoe het niet moet een studie waarin gesteld werd dat er acht miljard aan zorgkosten kon worden bespaard, zonder dat duidelijk werd hoe dat zou worden gerealiseerd. Ook eerdere plannen van haar eigen Ministerie bleken in de praktijk veel minder op te leveren dan was verondersteld. Artsen en patiënten vertoonden zodanig substitutiegedrag, dat schrappen van producten en therapieën leidde tot gebruik van andere, soms duurdere opties, waardoor de kostenstijging optrad in plaats van de beoogde reductie. 39 De wintersport staat weer voor de deur Kom binnen voor een persoonlijk reisadvies. Kom langs in de winkel en vraag onze vakantieadviseurs naar de voorwaarden! Nu ook op zondag geopend dcp-195c All-in-one inkjet Afdruksnelheid: 33 / 27 ppm (mono / kleur) Papiercapaciteit: 100 vel 4 gescheiden inktcartridges GB MEER WETEN? Bel of mail Rogier Gilkes, T. (033) of rogier@marketguide.nl of neem een kijkje op onze website, Harddisk GEHEUGEN 3 GB WindoWs 7 HoME PREMiUM reisburo Swillens v o o r j a a r s a c t i e s Presario CQ71-310sd Full HD BrigHtview scherm! intel celeron Dual-core mobile DvD rw lightscribe webcam 1 jaar pick up and return wireless lan 2_Stoepbordposter_680x980.indd :53:11 logo DeAler 39,- 69,- Harmony 525 universele afstandsbediening Bedien tot 10 apparaten ultiem gebruiksgemak 499, - uw PArtNer in NijmegeN en omgeving kijk op A a n b i e d i n g e n z i j n g e l d i g t o t e n m e t 2 7 f e b r u a r i o f z o l a n g d e v o o r r a a d s t r e k t. D e o p d e z e p o s t e r v e r m e l d e p r i j z e n z i j n i n c l B t w. A f w i j k i n g e n i n p r i j z e n, t e k s t e n e n a f b e e l d i n g e n v o o r b e h o u d e n. v o o r m e e r i n f o r m a t i e z i e w w w. m c d o s. n e t. COMMUNICATIEWINKEL VAN MARKETGUIDE De Communicatiewinkel is een nieuw online marketingconcept, waarmee op zeer eenvoudige wijze professionele communicatiemiddelen samengesteld kunnen worden, variërend van print tot online. De Communicatiewinkel is uitermate geschikt voor franchiseen dealerorganisaties. DE VOORDELEN OP EEN RIJ: Lage opstartkosten Lage implementatiekosten per middel Snel en zeer gebruiksvriendelijk 24 uur per dag bereikbaar Optimale huisstijlbewaking Voordelig voor de gebruiker IN DE PRAKTIJK: Faunaland, WERU, Toerkoop, Remia, Bloemenbureau Holland en diverse andere organisaties. Valutaboulevard 30, Amersfoort / T. (033) / info@marketguide.nl / Samen met partners Muntz/cross channel communicatie en Revenew/online marketing en technologie, hanteert MarketGuide de All Active-aanpak. All Active is een resultaatgerichte werkwijze die u verzekert van de juiste specialisten. Die u verzekert van succes. medische technologie Op korte termijn zal binnen de FHI-branche Medische Technologie een speciale werkgroep concrete voorstellen gaan uitwerken waarmee bezuinigd kan worden op de kosten van de zorg. Verschillende bestaande clusters binnen de branche zullen input leveren voor de branchebrede werkgroep. Dit initiatief is een reactie op de vraag die Minister Edith Schippers begin maart heeft neergelegd bij de branche en vergelijkbare organisaties. De boodschap van de Minister dat de met concrete en slimme bezuinigingsideeën zorguitgaven drastisch moeten worden te komen. De voorstellen hoeven zich niet op verminderd was natuurlijk niet nieuw. Doelstelling voorhand te beperken tot het eigen branchedomein van de organisatie die de voorstellen is om in 2015 een ombuiging gerealiseerd te hebben van 3,1 miljard euro, waarvan 1,6 miljard doet en kunnen ook verder gaan dan via de basisverzekering. Om deze bezuiniging besparingen op het basispakket. Wel moeten de te kunnen realiseren werd het veld uitgenodigd voorstellen snel uitvoerbaar zijn en een zichtbare Intussen bereid ook het CVZ, College Voor Zorgverzekeringen, een bezuinigingsadvies voor. In dit advies, dat binnenkort zal verschijnen, komt naar verwachting de lage ziektelast weer aan de orde: de relatieve hoeveelheid gezondheid die een persoon verliest gedurende zijn of haar normaal verwachte levensduur als gevolg van een bepaalde aandoening wanneer hiervoor geen behandeling zou plaatsvinden. De Minister heeft gezegd veel waarde te hechten aan de adviezen van het CVZ, maar hoopt dankzij de voorstellen van andere partijen uit het veld uiteindelijk tot een meer evenwichtig en gedragen bezuinigingspakket te komen. Daarbij verwacht de Minister ook één en ander van het verspillingsdossier en van de verschuiving van zorg van de tweede naar de eerste lijn. Specifiek voor het verspillingsdossier komt een meldpunt en een aparte werkgroep binnen het Ministerie. De FHI-branche Medische Technologie zal daarin betrokken worden. Medio mei worden de eerste ideeën besproken met de Minister. In de zomerperiode zullen de gezamenlijke voorstellen verder worden uitgewerkt en medio september moeten de definitieve voorstellen op tafel liggen. De Minister heeft dan tot medio april 2014 de gelegenheid om de voorstellen tot maatregelen te brengen via het kabinet en het parlement. Om de maatregelen voor 2015 te kunnen verwerken in de polissen van de zorgverzekeraars moet er uiterlijk 1 juli 2014 een besluit zijn genomen.