Kindermishandeling en huiselijk geweld

Transcriptie

1 Zorgroutekaart Kindermishandeling en huiselijk geweld Vermoedt u kindermishandeling of huiselijk geweld? Volg de vijf stappen: Stap 1 Breng signalen in kaart Stap 2 Vraag advies aan deskundige Stap 3 Praat met cliënt, ouder(s) en/of kind Stap 4 Weeg af en beslis Stap 5 Onderneem actie!

2 Wat is de Meldcode? De Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is een overzichtelijk vijfstappenplan, waarin staat wat u als professional het beste kunt doen als u vermoedens hebt van huiselijk geweld of kindermishandeling. De meld code leidt u stap voor stap door het proces. Vanaf het moment dat u iets vermoedt tot aan het moment dat u eventueel een beslissing neemt over het doen van een melding. De meldcode werkt! Professionals die al werken met een meldcode grijpen drie keer zo vaak in bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. Verplichte Meldcode en de Meldplicht Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen de verplichte meldcode en de meldplicht. Bij het signa leren van huiselijk geweld dat gepleegd wordt in de privéomgeving van het slachtoffer, bent u verplicht om de meld code met vijf stappen te hanteren. Als het gaat om (signalen van) geweld in afhankelijk heids relaties dat gepleegd wordt binnen de professionele setting, bijvoorbeeld door een collega of een vrij williger die aan een intramurale- of extramurale instelling is verbonden, geldt een meldplicht. Hoe werkt de Zorgroutekaart? De vijf stappen zijn in de zorgroutekaart beknopt weergegeven in een stroomschema. Per stap wordt aangegeven welke acties u kunt ondernemen. Bijvoorbeeld een registratie van een zorgsignaal in de verwijsindex risicojongeren. In een aantal vervolg schema s is aangegeven welke route wordt gevolgd nadat u bijvoorbeeld een melding heeft gedaan bij het AMK, het SHG of het Meldpunt Loverboys/Jeugdprostitutie regio Apeldoorn. Deze vervolg route is op hoofdlijnen gelijk voor de regio s Noord-Veluwe, Oost-Veluwe en Midden-IJssel. Het kan zijn dat u besluit om (ook) een melding te doen bij een meldpunt OGGZ, een meldpunt bijzondere zorg of een meldpunt bemoeizorg. Daarvoor is de vervolgroute na een melding per regio verschillend. Informatie daarover is verkrijgbaar bij de desbetreffende gemeenten. Voor wie is de Zorgroutekaart? De zorgroutekaart is bestemd voor organisaties en zelfstandige medewerkers uit de regio s Noord-Veluwe, Oost-Veluwe en Midden-IJssel die werkzaam zijn in gezondheidszorg, onderwijs, kinderopvang, maatschappelijke ondersteuning, jeugdzorg, welzijnswerk, maatschap pelijke opvang, ouderenorganisaties, politie en justitie. Anders gezegd: iedereen die beroeps halve te maken heeft met kinderen tot 23 jaar of hun ouders, verzorger(s) of volwassenen, die mogelijk slachtoffer zijn van huiselijk geweld. 2 Wat is kindermishandeling, huiselijk geweld, loverboyproblematiek en jeugdprostitutie? Wat is kindermishandeling? Kindermishandeling is elke vorm van voor minderjarigen bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard. Deze interactie wordt actief of passief opgedrongen door ouders of andere personen ten opzichte waarvan de minderjarige in een afhankelijkheidsrelatie of van onvrijheid staat. Ernstige schade wordt of dreigt hierdoor te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek letsel of psychische stoor nissen. Hieronder vallen ook verwaarlozing en het ont houden van essentiële hulp, medische zorg en onderwijs. Wat is huiselijk geweld? Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer wordt gepleegd. Het woord huiselijk zegt niks over de plaats van het geweld, maar over de relatie tussen pleger en slachtoffer. Huiselijk geweld kan dus zowel binnenshuis als buitenshuis plaatsvinden. Met huiselijk geweld bedoelen we alle vormen van geweld in afhankelijkheidsrelaties, onder andere kindermishandeling, partnergeweld, jeugdprostitutie/loverboys, ouderenmishandeling, kinderen die hun ouders mishandelen, eergerelateerd geweld, vrouwelijke genitale verminking, huwelijksdwang en geweld binnen homorelaties. Wat is loverboyproblematiek? Een jongen/man of meisje/vrouw die met behulp van verschillende methodes meisjes en jongens gebruikt, met als enige doel daar veel geld aan te verdienen. Daarbij kun je denken aan prostitutie, maar ook aan wapen- en/of drugshandel en/of andere vormen van (financiële en/of sexuele) uitbuiting. Vaak worden schulden op naam van de jongere gemaakt. De methodes die onder andere worden gebruikt zijn: verleidings technieken, dwang, intimidatie, bedreiging, beloften, chantage of geweld. Wat is jeugdprostitutie? Jeugdprostitutie is het verrichten van een of meer seksuele handelingen, met of voor een ander, door jongens en meisjes onder de 18 jaar voor geld, goederen of een tegenprestatie.

3 Uw melding komt binnen bij het AMK. En dan? Uw melding komt binnen Wat doet het AMK bij AMK (Adviespunt- en Meldpunt Kindermishandeling)? AMK start een onderzoek: Gesprek met (beide) ouders Gesprek met kind Contact met school Contact met huisarts Contact met andere professionals Het AMK geeft advies en onderzoekt (vermoedelijke) situaties van kindermishandeling en brengt zo nodig de juiste hulp op gang. Het AMK is de instelling voor iedereen met vragen, zorgen Conclusie: is er sprake van kindermishandeling of een zorgelijke situatie? of meldingen over kindermishandeling. AMK koppelt de conclusie AMK koppelt conclusie en aan u terug en sluit de zaak af. acties terug aan melder. Ouders, die niet open staan Belangrijk: u bent zelf Ouders staan na gesprek voor de noodzakelijk geachte verantwoordelijk voor met het AMK (alsnog) open hulp of het contact met het het volgen van het kind voor vrijwillige hulp. AMK afhouden. en/of ouders! AMK spreekt met ouders de Inschakelen Raad voor noodzakelijke vooruitgang af de kinderbescherming/ AMK organiseert de hulp. BJZ gezinsvoogdij. AMK sluit de zaak af, als de Na melding van stagnatie De Raadsmedewerker gewenste hulpverlening start. of voortijdige beëindiging. verricht verder onderzoek naar de gezinssituatie (in aansluiting op conclusies AMK). Belangrijk om te weten In beginsel is melden bij het AMK niet anoniem. Wanneer een professional die betrokken is bij een gezin melding doet van een vermoeden van kindermishandeling of ernstige zorg, gaat het AMK er van uit dat u deze zorg al besproken hebt met de ouders/ verzorgers. De medewerking van ouders is vele malen groter als er duidelijkheid is over de herkomst van de melding. Er kunnen echter situaties zijn waarbij openheid ten aanzien van de per soon van de melder niet mogelijk is. In dat geval worden er afspraken gemaakt over anonimiteit. Uw melding wordt door de medewerker die u gesproken heeft, ingebracht in het intake - overleg, waar de melding multidisciplinair besproken wordt. De Raadsmedewerker adviseert op basis van zijn onderzoek de Kinderrechter m.b.t. een kinderbeschermingsmaatregel: Ondertoezichtstelling Uithuisplaatsing. Civielrechtelijke uitspraak. Hulpverlening in gedwongen kader wordt opgestart. Er komt een gezinsvoogd. 3

4 Uw melding komt binnen bij het SHG. En dan? Uw melding komt binnen bij het SHG: Met toestemming van cliënt Zonder toestemming indien sprake is van een zeer ernstige situatie Het SHG Verheldert de situatie Legt contact met betrokkenen Legt contact met betrokken hulpverleners Onderzoekt aard en omvang geweld Wat doet het SHG (Steunpunt Huiselijk geweld)? Het SHG geeft advies en onderzoekt (vermoedelijke) situaties van huiselijk geweld en brengt zo nodig de juiste hulp op gang. Het SHG is de organisatie voor iedereen met vragen, zorgen of meldingen over huiselijk geweld. Is er sprake van huiselijk geweld? SHG geeft advies aan melder en sluit casus. Indien sprake van kinderen wordt afgestemd met Bureau Jeugdzorg. (Professionele) Melder is Enkelvoudig verantwoordelijk voor SHG stelt plan van aanpak op het volgen. Binnen drie weken is hulp opgestart voor het hele gezinssysteem SHG koppelt conclusie en acties terug aan melder, monitort en sluit casus. Betrokken hulpverleners volgen de effecten van de georganiseerde hulp. Belangrijk om te weten Het SHG mag pas stappen ondernemen als ze de naam en het telefoonnummer van de melder hebben. Dit om te voorkomen dat mensen vanuit verkeerde motieven misbruik maken van het SHG en cliënten daarmee onterecht schade aanbrengen. Uw naam wordt nooit door het SHG aan de betrokkenen prijsgegeven, tenzij anders is afgesproken. De medewerking van betrokkenen is echter vele malen groter als er duidelijkheid is over de herkomst van de melding. De medewerker die u gesproken hebt, overlegt uw melding altijd met collega s om een betere inschatting van de situatie te maken. Complex en meervoudig SHG organiseert zorgcoördinatie huiselijk geweld voor het verdere traject. De zorgcoördinator huiselijk geweld: Verzorgt de aanmeldingen voor hulp Organiseert afstemming Organiseert overbrugging tot hulpverlening mt initiatief tot hulpverleningsoverleg Organiseert systeemoverleg Checkt bekendheid gezin bij andere zorg overleggen Meldt de situatie aan bij de Veiligheidskamer De zorgcoördinator en hulpverleners maken afspraken over de terugkoppeling van de hulpverleningsvoortgang naar de zorgcoördinator. De zorgcoördinator volgt de effecten van de georgani seerde hulp. 4

5 Uw melding komt binnen bij het Meldpunt Loverboys/ Jeugdprostitutie regio Apeldoorn. En dan? Preventie en vroegsignalering Actieve opsporing (via handhaving en onderzoek) Voorlichting aan jongeren, ouders, professionals Publieksacties Meldpunt: dossiervorming en analyse Haalt/verzamelt signalen Vormt dossier Raadpleegt ketenpartners Analyseert informatie Regelt eventueel crisis-interventie/crisis-opvang Koppelt terug aan melder Weging en kwalificatie door team van politie en hulpverlening Prioriteert casus Bepaalt eerste advies/plan van aanpak Koppelt terug aan meldpunt Wat doet het Meldpunt Loverboys/Jeugdprostitutie regio Apeldoorn? Het Meldpunt Loverboys/ Jeugdprostitutie regio Apeldoorn geeft advies en onderzoekt (vermoe delijke) situaties van loverboy - problematiek en brengt zo nodig de juiste hulp op gang. Het meldpunt loverboys/ jeugdprostitutie is de orga ni satie voor iedereen met vragen, zorgen of meldingen over loverboyproblematiek en/of jeugdprostitutie. Toewijzing zorgcoördinator Bij voldoende signalen of ernstige vermoedens van jeugdprostitutie wordt een zorgcoördinator toegewezen. Acceptatie casus door zorgcoördinator Opstellen plan van aanpak door zorgcoördinator Zorgcoördinator Voert acties plan van aanpak uit Bewaakt en monitort interventies en voortgang Stelt zo nodig plan bij Realiseert passende opvang, begeleiding, behandeling Sluit casus af en regelt nazorg Politie/Justitie Uitvoering repressie via strafrechterlijk spoor Sluit casus af en regelt nazorg Belangrijk om te weten Het meldpunt Loverboys/Jeugdprostitutie mag pas stappen ondernemen als ze de naam en het telefoon nummer van de melder hebben. Dit om te voorkomen dat mensen vanuit verkeerde motieven misbruik maken van het meldpunt en cliënten daarmee onterecht schade aanbrengen. Uw naam wordt nooit door het meldpunt aan de betrokkenen prijsgegeven, tenzij anders is afgesproken. De medewerking van betrokkenen is echter vele malen groter als er duidelijkheid is over de her komst van de melding. De medewerker die u gesproken hebt, overlegt uw melding altijd met collega s om een betere inschatting van de situatie te maken. 5

6 Uw signaal komt binnen bij de Verwijsindex. En dan? Wat is de Verwijsindex? De Verwijsindex is een digitaal systeem dat signalen van professionals uit onderwijs, zorg- en dienstverlening registreert. Die signalen betreffen waargenomen zorg met betrekking tot de ontwikkeling of leefsituatie van jeugdigen tussen 0 en 23 jaar. Wanneer er twee of meer signalen over dezelfde jeugdige binnenkomen, krijgen de betrokken professionals - ook in andere plaatsen - hierover een mail. Zo komen zij sneller met elkaar in contact en kunnen zij met elkaar afstemmen wat er nodig is. Hoe werkt de Verwijsindex? Wanneer u een signaal in de Verwijsindex wilt zetten stelt u ouders en/of jeugdige daar in principe vooraf van op de hoogte. Dat moment mag u soms uitstellen totdat er een match is opgetreden. Dit uitstel is mogelijk bij gevaar voor de persoonlijke veiligheid van de professional of jeugdige, wanneer ouders/jeugdige al zijn vertrokken/verhuisd of wanneer naar aanleiding van het gesprek betrokkenen niet meer terug zullen komen. Als er twee signalen zijn over dezelfde jeugdige ontstaat er automatisch een match. Dan krijgen beide professionals daarvan bericht per met de contactgegevens van de andere professional. Eén van de professionals wordt regievoerder. Die is verantwoordelijk voor goede afstemming en samenwerking, zodat er in die situatie sprake is van gecoördineerde zorg. Voor alle duidelijkheid: zolang er geen sprake is van een match, bent u zelf verantwoordelijk voor het organiseren van de noodzakelijke hulp en/of ondersteuning, waarbij u natuurlijk advies bij anderen kunt vragen. De regievoerder wordt in beginsel vastgesteld volgens onderstaand schema, tenzij u samen op basis van argumenten anders beslist. Na een match worden de volgende stappen gezet: De regievoerder neemt binnen vijf werkdagen contact op met de professional(s). U stelt elkaar op de hoogte van de zorgen. U bespreekt of door die informatie-uitwisseling een nieuw idee of beeld over de jeugdige of diens situatie is ontstaan en of dat mogelijk gevolgen heeft voor uw werkzaamheden/interventies voor de jeugdige. U stemt voor zover nodig werkzaamheden of interventies met elkaar af. U bepaalt samen of de aangewezen regievoerder de aangewezen persoon is om contact met de ouders/ jeugdige op te nemen. De richtlijn is dat degene met de beste ingang in het gezin contact opneemt. U maakt beiden een aantekening van het overleg in uw dossier. De regievoerder stelt de ouders en/of de jeugdige op de hoogte van de match en eventuele wijzigingen in de hulp of dienstverlening. Bureau Jeugdzorg betrokken bij match? Bureau Jeugdzorg is regievoerder Maatschappelijk Werk betrokken bij match? Maatschappelijk Werk is regievoerder ijgz betrokken bij match? ijgz is regievoerder In onderling overleg regievoerder bepalen 6

7 Maakt u zich zorgen over een cliënt? Volg de zorgroutekaart. Midden-IJssel Noord-Veluwe Oost-Veluwe Stap 1 t/m 5: U kunt op elk moment terecht bij het AMK, SHG, Meldpunt Loverboys/ Jeugdprostitutie regio Apeldoorn of Meldpunt Bijzondere Zorg/OGGZ voor informatie of advies. Stap 1: Breng signalen in kaart Registreer wat u hebt gesignaleerd en wanneer. Gebruik daarbij een signaleringsinstrument 1 en beschrijf de signalen objectief Leg uw eerste observaties voor aan uw cliënt en indien aanwezig de kind(eren) Overweeg een registratie in de Verwijsindex Geen acute zorg noodzakelijk Stap 2: Vraag advies aan deskundige Overleg met een collega en/of aandachtsfunctionaris binnen uw organisatie Vraag desgewenst advies bij AMK of SHG Overweeg een registratie in de Verwijsindex Acuut onveilig of noodsituatie? m direct contact op met het meldpunt, steunpunt én/of politie Ga naar stap 5 Stap 3: Praat met cliënt, ouder(s) of kind Ga in gesprek met cliënt, ouder(s) en/of kind(eren) Probeer tijdens het gesprek toestemming te krijgen om overleg te voeren met derden Registreer wie u gesproken hebt, wanneer en wat de uitkomsten zijn Stap 4: Weeg af en beslis Weeg de risico s om de veiligheid van kinderen te duiden. U kunt daarbij een risicomeetinstrument gebruiken In overleg met het meldpunt worden veiligheidsrisico s van minderjarigen en andere betrokkenen gewogen Stap 5: Onderneem actie! Organiseer (samen met cliënt, ouder(s), en/of kinderen, en/of ketenpartners) hulp die nodig is Licht de cliënt en/of ouders in over de op handen zijnde melding Doe een registratie in de verwijsindex Doe een melding bij het: - AMK - SHG - Meldpunt Loverboys/Jeugdprostitutie regio Apeldoorn - Meldpunt Bijzondere Zorg/OGGZ Schakel eventueel de politie in Maak afspraken met het meldpunt, het steunpunt en/of de politie over terugkoppeling en over wat u zelf kunt/gaat doen om de cliënt te helpen Volg de effecten van de ingezette hulp Blijf de cliënt en/of ouder volgen 1 Diverse beroepsgroepen hebben eigen en per beroepsgroep verschillende signalerings instrumenten. Het gaat hierbij o.a. om verloskundigen, gyneacologen, jeugdzorg. 7

8 Belangrijke telefoonnummers Advies- en Meldpunt Kindermishandeling Steunpunt Huiselijk Geweld Meldpunt Loverboys/Jeugdprostitutie regio Apeldoorn Situatie acuut of onveilig? m direct contact op met de politie! Politie, algemeen alarmnummer bij acute nood 112 Politie, als er geen spoed is Colofon Uitgave Gemeente Apeldoorn (centrumgemeente voor Huiselijk Geweld) Vormgeving Vormvisie BNO Apeldoorn Illustratie Klein meisje Afbeelding omslag Klein meisje, Esther Veerman Ekklesia, info@ekklesia.nl Drukwerk Drukmotief, Apeldoorn Oplage ex. nuari