Mondiale ontwikkelingen in de veevoedergrondstoffen en hun beschikbaarheid voor onze dieren

Transcriptie

1 Mondiale ontwikkelingen in de veevoedergrondstoffen en hun beschikbaarheid voor onze dieren Ir. L. Levrouw, DSM Nutritional Products NV DSM Nederlands bedrijf, werknemers, waarvan ± in Nutrition Diervoeding: pluimvee, varkens, runderen, vis, petfood Humane voeding Productie: Voeradditieven: vitamines, enzymen, probiotica, pigmenten, zuren Voormengsels (premixen) voor diervoer (Deinze) Technische service aan mengvoerfabrikant: Problemen oplossen (voeding gezondheid) Analysen (voer, water ) Grondstofwaardering Voerformulatie Wetgeving 1

2 De samenstelling van pluimveevoer: vroeger, nu en straks Granen Tarwe Enzymen: NSP en Fytase Eiwitbronnen Vis- en diermeel Soja Andere eiwitbronnen: koolzaad, zonnepit, DDGS Nieuwe eiwitbronnen: algen, insecten, microbieel eiwit Tarwe Maïs Sojaschroot Sojabonen Vleesbeendermeel Mengvet Andere Vleeskippenvoer, 2016 Voerconversie of Darmgezondheid? Eiwit en Protease Conclusies Hoe zal het pluimveevoer van morgen er uit zien? Voorbije 20 jaar: Ontwikkelingen Enzymen: meer tarwe in pluimveevoer Microbieel fytase vervangt mineraal fosfaat Focus op voerconversie & groei (genetica): energie, eiwit EU Wetgeving: Milieu Verbod op antimicrobiële voerbespaarders! Voederadditieven Salmonella Dierenwelzijn Dierlijke vetten (Dioxine crisis) Dierlijk eiwit (BSE crisis) Komende 5 jaar? Eiwitbronnen Voerconversie of darmgezondheid? 2

3 EU Wetgeving 1996 Eerste milieuwetgeving (MAP1) 1996 Verbod avoparcine antimicrobiële voerbespaarder (AMGB) 1999 Verbod zink-bacitracine, virginiamycine, spiramycine 1999 Wetgeving dioxines en PCB 2001 Wetgeving BSE en dierlijk eiwit (diermeel, vismeel...) 2003 Wetgeving diervoederadditieven: strengere procedure 2004 Wetgeving spoorelementen 2005 Wetgeving coccidiostatica: update wachttermijnen 2005 Wetgeving dierlijke eiwitten: lichte versoepeling 2006 Verbod salinomycine, flavophospholipol, avilamycine als AMGB 2006 Wetgeving mycotoxines 2010 Wetgeving dierenwelzijn vleeskippen 2012 Wetgeving dierenwelzijn leghennen 2013 Focus op antibioticum gebruik in veehouderij Impact op: Voersamenstelling (Dier)gezondheid en voerconversie Competitiviteit ( EU USA, Brazilië ) Jaren 90: NSP-Enzymen van max. 20 naar 60% tarwe in vleeskippenvoer! Arabinoxylanen kapselen eiwit en zetmeel in. zetmeel eiwit Niet-zetmeel-koolhydraten: tarwe ± 15% in tarwe Onverteerbaar voor kippen Ingekapselde nutriënten NSP-enzymen: xylanase Effect op voerconversie Effect op strooiselkwaliteit Voordeel: dalende afhankelijkheid van ingevoerde grondstoffen (sorghum, milo ) 3

4 Mycotoxines in granen Fusarium mycotoxines Graanschimmel Pluimvee minder gevoelig dan varkens Seizoenseffect: nat en vochtig weer bij oogst = probleem Tarwe: gemiddeld OK; maximale waarden = probleem! Ook maïs (en maïsbijproducten): vooral in 2015 problematisch DON voeropname, groei, leverbeschadiging ZEA, Fumonisine, ochratoxine Trend: variatie, niet dalend? EU Wetgeving Voersamenstelling: weinig effect van mycotoxine-binders Risico s beheersen kwaliteit = screenen op mycotoxines Aflatoxines Tropische grondstoffen Kankerverwekkend strenge EU wetgeving Maïs uit Zuid Europa Tarwe: dalend eiwitgehalte Bemesting normen Selectie op opbrengst = zetmeel = energie Zelfde trend voor fosfor 4

5 Tarwe: dalend fosforgehalte Dalend fosforgehalte in tarwe en gerst - Bemesting? - Verdunningseffect (selectie op zetmeel? Evolutie fosfaatprijzen ( / Ton MCP) Hoeveelheid mineraal fosfaat is niet onuitputtelijk! Prijs is in 15 jaar tijd verdubbeld! 5

6 Fytase: alternatief voor mineraal fosfaat Plantaardig fosfor (fytaat): slechts ± 30% opneembaar varkens, kippen Varkens en kippen beschikken niet over fytase enzym Sinds 1991: microbieel fytase maakt plantaardig fosfor verteerbaar Fytase = enzym, geproduceerd door micro-organismen Werking: fytaat + fytase vrijstelling fosfor uit fytaat Minder mineraal fosfaat in kippenvoer laag fosfor gehalte milieu Biotechnologie: nieuwe fytasepreparaten worden efficiënter Vroeger: fytase bijna even goed als mineraal fosfaat Nu: fytase = betere technische resultaten (niet-fosfor effecten) Dalende afhankelijkheid van mineraal fosfaat Niet nadelig voor natte mest & beenwerk! 20 jaar Fytase in pluimveevoer: Fytase vervangt anorganisch fosfaat Total P 0.52 % Suppl. P 0.18 Total P 0.42 % Total P 0.40 % Total P 0.37 % npp npp 0.03 besch. Anorg. P Plant P * * * besch. Organisch P Fytase P Fytaat P Zonder Fytase RONOZYME P5000 RONOZYME NP RONOZYME HiPhos npp equivalent P release at recommended product use rate npp = niet-fytaat-fosfor = available, beschikbaar fosfor 6

7 Dierlijk eiwit: tot 15 jaar geleden: een must in kippenvoer! Waarom dierlijk eiwit? Hoogwaardig eiwit (50% eiwit) Rijk aan essentiële aminozuren Hoge eiwitverteerbaarheid Goed opneembaar fosfor, calcium Rijk aan vet en energie Laag kalium (droge mest) Positief effect op darmgezondheid Structuur meelvoer Goedkoop 4 à 6 % in pluimveevoer Probleem BSE-problematiek (herkauwers) Dioxines, PCB (vetfractie) Salmonella EU Wetgeving Diermeel, vleesbeendermeel: verbod Vismeel, bloedplasma, beenderfosfaat: beperking (lees: ± verbod) Vleesbeendermeel versus sojaschroot Nutriënt (%) Vleesbeendermeel Sojaschroot Ruw eiwit Ruw vet Calcium Opneembaar fosfor Natrium Kalium Chloor Waarmee gaan we vismeel en vleesbeendermeel vervangen in kippenvoeders? 7

8 EU Wetgeving dierlijk eiwit Diermeel, vleesbeendermeel: Verboden in voer voor kippen, varkens, rundvee! Come back: nog niet voor onmiddellijk! Standpunt grootwarenhuizen? Vismeel, bloedplasma, beenderfosfaat Enkel onder strenge & strikte voorwaarden toegelaten Productie, opslag, transport, geen herkauwers op bedrijf Kwaliteit: duur België strenger dan Nederland Alternatieven? Vervanging dierlijk eiwit door plantaardig eiwit Sojaschroot! Koolzaadschroot? Zonnepitschroot? DDGS? Andere? Gevolgen: Voer kostprijs Afhankelijkheid van geïmporteerde eiwitbronnen neemt toe. Lagere eiwitverteerbaarheid Rijk aan kalium meer problemen met platte mest & darmgezondheid Soja: GMO discussie Meer dierlijk(?) vet, plantaardige olie in voer nodig (energiebron) Conclusie: alleen maar nadelen! Kip wordt vegetariër! 8

9 Soja: s werelds eiwitbron Nr. 1 Onmisbaar in diervoer! Vleeskippenvoer: % soja (schroot, bonen) EU: 90% van soja-import komt uit Zuid Amerika China: veel soja import Markt & prijzen moeilijk te voorspellen! Inzetten op meer lokale soja productie in EU?! Soja: vraag en aanbod: Verdubbeld in 20 jaar tijd! GMO soja? Genetisch Gemodificeerde Soja (vb. Roundup Ready ) Strenge EU Wetgeving USA, Brazilië Maatschappelijke discussie in EU (Greenpeace ) Lastenboeken: minder focus op GMO Bijna geen non-gmo soja meer te vinden méérprijs: $ / T Alternatief: RTRS = Round Table on Responsible Soy - duurzaamheid % GMO sojabonen Brazilië is massaal geschakeld van non-gmo naar GMO 9

10 Round Table on Responsible Soy: Maatschappelijk Verantwoorde Soja Initiatief van de mengvoerindustrie Op vraag van de grootwarenhuizen Focus op duurzaamheid: Geen soja uit ontboste gebieden Respect voor de lokale wetgeving Degelijke verloning van arbeid Registratie van pesticiden Beperkte meerprijs Bemefa: alle soja in 2016 RTRS Alternatieve plantaardige eiwitbronnen lokale teelt Welke? DDGS (bio-ethanol uit graan) Koolzaad, zonnebloem, erwten, bonen, lupinen Voordelen: Eiwitrijk, non GMO Lokale productie mogelijk (EU) Minder interessant voor pluimvee: Eiwitgehalte lager dan soja Eiwitprofiel: aminozuren en -verteerbaarheid ANF beperken verteerbaarheid Hoog vezelgehalte = lage energiewaarde Lage opbrengst, droogkosten Duurder dan soja (per eenheid eiwit) Max. 5 7 % in voer (tov. 20% soja!) Conclusie: weinig perspectief in pluimveevoer Vleeskippenvoer zonder soja lukt niet!!! 10

11 Koolzaadschroot Eiwitrijk bijproduct (30 33% ) van de winning van olie uit koolzaad Vnl. Europese orgine Rijk aan eiwit en aminozuren Hoger vezelgehalte dan sojaschroot lage energiewaarde Anti-nutritionele Factoren: glucosinolaten, erucazuur : weinig problemen met moderne rassen Vleeskippen: Beperkt gebruik vanwege te lage energiewaarde Koolzaadschilfers (bio-diesel): Hoger vetgehalte Vooral interessant voor varkens en rundvee Zonnepitschroot Eiwitrijk bijproduct (27 35%) van de winning van olie uit zonnepitten Europese of Zuid-Amerikaanse origine Rijk aan eiwit en aminozuren Trend naar HIPRO zonnepitschroot (> 35% RE) Zeer hoog vezelgehalte, moeilijk verteerbaar lage energiewaarde Leghennen: courant gebruik Vleeskippen: beperkt gebruik: te lage energiewaarde 11

12 DDGS: Dried Distiller Grains & Solubles Nutritioneel Rijk aan eiwit (26 32% RE) Arm aan lysine (belangrijk voor groei en VC) Eiwitverteerbaarheid valt soms tegen - lage aminozuurverteerbaarheid (droogproces) Bevat veel onverteerbare vezels (7 8% RC) Lage energiewaarde (effect op VC) Vooral interessant in rundveevoer! Weinig of geen gebruik in vleeskippenvoer Beperkt gebruik in leghennenvoer Prestaties van vleeskuikens gevoederd met tarwe DDGS (ILVO, 2013) Dag 0-37 Tarwe DDGS Controle 7.5% 15% Groei (g/dr/dg) 62.2 b 62.7 ab 63 ab Voederopname (g/dr/dg) 99.9 b ab a Voederconversie 1.61 ab 1.62 ab 1.64 b Algen Eéncellige, plantaardige organismen Samenstelling: Eiwit (essentiële aminozuren) Vet: Omega-3 vetzuren (DHA ) Bioactieve peptiden Wetgeving: OK Productie: Vijvers: veel variatie Gesloten systemen Soorten: Tetraselmis: zout water Chlorella: zoet water Nutritioneel: vervanger van vismeel? Project FDL Feed Design Lab (Nederland) Probleem: verwerken van vochtige algenpasta in veevoeder Eerste praktijkproeven niet zo gunstig Conclusie: nog niet voor morgen 12

13 13

14 Meelworm Krekel Kakkerlak Zwarte soldatenvlieg Insecten in pluimveevoer? Natuurlijke voedingsbron!! Volledige insecten Samenstelling: eiwit (40 à 75%), vet (15 à 45%), chitine, mineralen EU Wetgeving dierlijk eiwit: nog niet toegelaten wijziging op komst? Levend of dood toevoegen Zeer positieve ervaringen: voeropname + fitheid Insectenmeel (eiwit) Gehydrolyseerd eiwit = wettelijk OK, maar zeer duur Aminozuurprofiel OK, hoewel relatief arm aan methionine Peptiden: antimicrobiële eigenschappen, effect op darmgezondheid? Insectenolie (vet) Rijk aan essentiële vetzuren: laurinezuur, omega-3 darmgezondheid Reeds commerciële toepassing in NL 14

15 Insecten in pluimveevoer? Pro Milieuvriendelijke productie Lage NH 3 emissie Laag watergebruik Hoogwaardig eiwit, vet Onbekende (groei)factoren? Geen GMO Laurinezuur Omega-3 vetzuren Positief effect op voeropname Effect op darmgezondheid? Contra Wetgeving (dierlijk eiwit!) Productiecapaciteit Lage opbrengst Toepasbaarheid in diervoer Chitine? Insecten: Belgisch onderzoek 1. TETRA: zwarte soldatenvlieg als eiwitbron voor vleeskippen (KU Leuven) 2. PWO Project BSF: Black Soldier Fly of Biomass Solution for Farmers (VIVES) 3. Insecten als duurzame grondstof voor diervoeders (UGENT) 4. CHITINSECT: productie van chitine derivaten (KULeuven, VITO, Ugent) 5. Insectenkweek als alternatieve eiwitbron (VIVES) 6. PROTEINSECT: Europees project (KU Leuven, Nutrition Services) 7. PWO Project INSEARCH BSF, meelworm, huiskrekel (Thomas More) 8. PWO Project OLEOSECT vetten van insecten (Radius Thomas More) 9. PWO Project Insect Waste Management System 15

16 Microbieel eiwit Single Cell Protein = hoogwaardig eiwit (60%) Fermentatie: productie door bacteriën Groeien op voedingsbodem Recyclage van reststromen = duurzame ontwikkeling! Vb. uit aardappel- en groenten verwerkende industrie Dierlijke mest: maatschappelijk moeilijk te verantwoorden Zéér milieuvriendelijke productie (t.o.v. algen, insecten en sojaschroot) Uitdagingen: Beschikbaarheid & opbrengst Opschaling & zuivering Wetgeving Nutritionele waarde Nog geen commerciële toepassing Binnenkort dierproeven bij biggen Focus op voerconversie of darmgezondheid? Belangrijke evenwichtsoefening! Grof meelvoer Voerconversie: Hoog eiwit Fijn voer Korrel Thermische behandeling Fijn korrelvoer Darmgezondheid: Laag eiwit Grof voer Volle tarwe Vezels Haver 16

17 Darmgezondheid: grote impact op dierenwelzijn, antibioticumgebruik én financieel inkomen Footpad lesions: Dierenwelzijn Stocking density penalties (42/39 to 33kg/ M 2 ) Fewer first class paws for sale Reduced live performance High dietary CP can contribute to litter quality deterioration through changes in water balance and gut health Hock burns /scratches: more rejects/ less saleable meat 17

18 DSM Concept: Darmgezondheid Vleeskip Hoog eiwit in voer meer kans op problemen met darmgezondheid: Platte, kleverige mest Onverteerd voer in mest Foot path dermatitis (voetzool lesies) impact op dierenwelzijn Impact op antibioticum gebruik Lager eiwitgehalte in voer: Positief voor darmgezondheid! Nadelig voor zoötechnische resultaten? niet altijd!! DSM Concept Darmgezondheid: Eiwitverlaging vleeskippenvoer + Ronozyme ProAct (200 mg/ kg voer) Positief effect op darmgezondheid! Geen nadelig effect op zoötechnische resultaten Geen nadelig effect op de voerprijs Wetenschappelijk dossier (dierproeven) Ronozyme ProAct: protease: = eiwitsplitsend enzym Positief effect op eiwitverteerbaarheid Grondstofsamenstelling pluimveevoer: vroeger, nu en straks Door enzymen meer (lokale) granen in pluimveevoer Diermeelverbod: nutritioneel OK weinig hoop op spoedige come back Eiwitten worden schaars! Voeder zonder soja lukt niet! Toenemend gebruik van (duurzaam) sojaschroot Weinig perspectief: DDGS, koolzaad, zonnepit, erwten, lupinen, bonen Algen: nog veel werk aan de winkel - verwerkbaarheid Insecten: veel wetenschappelijke projecten perspectief! EU wetgeving Kiezen tussen voerconversie en darmgezondheid: evenwichtsoefening! 18

19 Dit seminarie wordt u aangeboden door: 19