Datum van inontvangstneming : 13/08/2012

Transcriptie

1 Datum van inontvangstneming : 13/08/2012

2 Resumé C-323/12-1 Zaak C-323/12 Resumé van het verzoek om een prejudiciële beslissing overeenkomstig artikel 104, lid 1, van het Reglement voor de procesvoering van het Hof van Justitie Datum van indiening: 5 juli 2012 Verwijzende rechter: Curtea de Apel București (Roemenië) Datum van de verwijzingsbeslissing: 26 april 2011 Verzoekende partij: Verwerende partijen: E.On Energy Trading SE Agenția Națională de Administrare Fiscală Direcția Generală a Finanțelor Publice a Municipiului București - Serviciul de administrare a contribuabililor nerezidenți Voorwerp van de procedure in het hoofdgeding Administratief beroep tot algehele nietigverklaring van de beslissing van de Serviciul de Administrare a Contribuabililor Nerezidenți (Bestuur voor nietingezetenen belastingplichtigen), die deel uitmaakt van de Direcția Generale a Finanțelor Publice a Municipiului București (Algemene directie van de openbare financiën van de stad Boekarest), houdende afwijzing van het door verzoekster ingediende verzoek om teruggaaf van de belasting over de toegevoegde waarde (hierna: btw ), alsook verzoek tot veroordeling van verweerder tot betaling van het bedrag van RON in hoofdsom en het bedrag van RON als vertragingsrente die verschuldigd is wegens de laattijdige uitvoering van de verplichting tot teruggaaf van de btw tot de datum waarop het beroep is ingediend, alsmede vertragingsrente ten bedrage van 0,1 % per dag vertraging vanaf de datum van de indiening van het beroep tot de volledige betaling van de hoofdsom. NL

3 RESUMÉ VAN HET VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING ZAAK C-323/12 Korte uiteenzetting van de feiten en de procedure in het hoofdgeding 1 In 2005 heeft verzoekster, de onderneming E.ON Energy Trading SE, een in Duitsland gevestigde rechtspersoon naar Duits recht, te kennen gegeven dat zij sinds oktober 2005 in Roemenië actief was in de energiesector met een jaarlijkse omzet van RON, waarvoor zij om registratie van de vennootschap SC Haarman Hemmelraht & Partner Management Consulting SRL, een onderneming naar Roemeens recht, als haar fiscaal vertegenwoordiger in Roemenië verzocht, overeenkomstig artikel 151, lid 3, van wetdecreet nr. 571/2003 houdende de Codice tributario (belastingwetboek), gepubliceerd in de Monitorul Oficial al României (officiële publicatieblad van Roemenië) nr. 927 van 23 december 2003 (hierna: Codice tributario ). Deze bepaling legt de verplichting op om een fiscaal vertegenwoordiger in Roemenië aan te wijzen en geldt sedert 31 december Van 15 oktober 2005 tot en met 31 december 2006 heeft de fiscaal vertegenwoordiger van verzoekster activiteiten voor laatstgenoemde verricht, meer bepaald de levering van elektriciteit en de invordering van vervoerdiensten, waarvoor hij facturen heeft opgesteld met toepassing van btw tegen het tarief van 19 %, overeenkomstig artikel 128, lid 1, en artikel 140, lid 1, van de Codice tributario. 3 Van januari tot december 2007 heeft verzoekster op basis van facturen die haar waren bezorgd door haar handelspartners, te weten Roemeense rechtspersonen in hun hoedanigheid van verstrekkers van diensten aan verzoekster (bewerking van koolsteen voor energievoorziening, vervoer van harde koolsteen per spoor, douanediensten, elektriciteitsdistributie), de door haar fiscaal vertegenwoordiger aangerekende en betaalde btw ten bedrage van RON afgetrokken. Dit bedrag betreft de btw die door verzoekster is betaald van 1 januari 2007 tot en met 31 augustus Na deze btw-aangifte is bij verzoeksters fiscaal vertegenwoordiger een partim fiscaal onderzoek verricht betreffende de periode van 19 oktober 2005 tot en met 31 augustus De controlerende instanties hebben de aftrek van het btwbedrag van RON niet aanvaard, aangezien verzoekster volgens hen vanaf 1 januari 2007 ingevolge de wijziging van de bepalingen van de Codice tributario [artikel 150, lid 1, sub d] niet langer verplicht was om in Roemenië btw over de levering van energie te betalen, dan wel omdat zij niet langer facturen opstelde of btw in rekening bracht voor verrichtingen die verband hielden met de levering van energie in Roemenië welke verplichtingen vanaf die datum op de ontvanger afnemer rusten zodat zij in Roemenië niet langer een aan btw onderworpen activiteit uitoefende en haar fiscaal vertegenwoordiger niet langer aanspraak kon maken op aftrek van de voorbelasting die was betaald over de activa die met het oog op de energievoorziening ná 1 januari 2007 waren aangekocht. Bovendien vormde de aanstelling van een vertegenwoordiger in Roemenië en het uitoefenen van handelsactiviteiten via laatstgenoemde aldaar, voor haar vanaf voornoemde datum geen wettelijk voorziene optie meer. 2

4 E.ON 5 Verzoekster heeft de beslissing die de belastingadministratie naar aanleiding van haar verificaties met betrekking tot de aanvullende toepassing van btw ten belope van RON had vastgesteld, aangevochten. Dit bezwaar is evenwel afgewezen, waarop verzoekster hoger administratief beroep heeft ingesteld. Dit beroep is in eerste instantie door de Curtea de Apel București (Hof van beroep te Boekarest) toegewezen, maar op 8 februari 2011 volledig en definitief afgewezen door de Înalta Curte de Casație și Justiție (Hof van cassatie). 6 Nadat haar het recht op aftrek van de voorbelasting was geweigerd, heeft verzoekster op 30 juni 2008 een vordering ingediend, wat de periode van januari tot en met december 2007 betreft, tot teruggaaf van de btw, zoals bepaald door artikel 147 ter, lid 1, sub a, van de Codice tributario voor niet in Roemenië voor btw-doeleinden geregistreerde belastingplichtigen die in een andere lidstaat van de Europese Unie zijn gevestigd. Met dit verzoek, dat bij de Direcţia Generală a Finanţelor Publice a Municipiul Bucureşti is ingediend, verzocht zij om teruggaaf van het bedrag van RON. 7 Dit verzoek is door de belastingadministratie afgewezen. Deze was van mening dat verzoekster in de periode van januari tot en met december 2007 niet had voldaan aan de wettelijke bepalingen betreffende de teruggaaf van btw, inzonderheid artikel 147 ter, lid 1, sub a, van de Codice tributario, aangezien volgens de belastingdienst voor het recht op terugbetaling enkel in een andere lidstaat gevestigde belastingplichtigen in aanmerking komen die in Roemenië niet voor btw-doeleinden zijn geregistreerd en daartoe evenmin verplicht zijn, terwijl verzoekster in Roemenië steeds een beroep heeft gedaan op een fiscaal vertegenwoordiger. 8 Gelet op de afwijzing van haar verzoek heeft verzoekster administratief beroep tegen deze beslissing ingesteld bij de verwijzende rechter. Voornaamste argumenten van partijen in het hoofdgeding Verzoekster betoogt dat de belastingautoriteiten de Roemeense en Europese wettelijke bepalingen betreffende het recht op teruggaaf van btw onjuist hebben uitgelegd en toegepast. Zij is een niet in Roemenië gevestigde belastingplichtige in de zin van artikel 125 bis, lid 2, sub b, van de Codice tributario die elektriciteit levert aan in Roemenië voor btw-doeleinden geregistreerde marktdeelnemers. Deze verrichtingen vormen in Roemenië belastbare transacties, waarvoor evenwel sinds 1 januari 2007 de in Roemenië gevestigde afnemer de schuldenaar van de btw is, overeenkomstig artikel 132, lid 1, sub e, en artikel 150, lid 1, sub d, van de Codice tributario. Verzoekster voert aan dat de Achtste richtlijn (79/1072/EEG) van de Raad van 6 december 1979 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen der lidstaten inzake omzetbelasting Regeling voor de teruggaaf van de belasting over de toegevoegde waarde aan niet in het binnenland gevestigde belastingplichtigen 3

5 RESUMÉ VAN HET VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING ZAAK C-323/12 (hierna: Achtste btw-richtlijn ), anders dan verweerder, de Direcția Generală a Finanțelor Publice a Municipiului București, stelt, niet in de essentiële voorwaarde voorziet dat de belastingplichtige in Roemenië geen identificatienummer voor btw-doeleinden mag hebben en niet mag zijn onderworpen aan de verplichting om zich aldaar voor btw-doeleinden te identificeren. Aangevoerde bepalingen van nationaal recht De Codice tributario, zoals herhaaldelijk gewijzigd en vervolledigd, in de versie die van kracht was op de datum waarop het onderhavige verzoek tot teruggaaf is ingediend, bepaalt in artikel 147 ter, lid 1, sub a, met als opschrift Recht op teruggaaf van de belasting voor belastingplichtigen die niet in Roemenië voor btw-doeleinden zijn geregistreerd, dat, mits inachtneming van de voorwaarden die in de bepalingen tot uitvoering van de richtlijn zijn vastgesteld, een in een andere lidstaat gevestigde belastingplichtige die in Roemenië geen identificatienummer [voor btw-doeleinden] heeft verkregen en die niet is onderworpen aan de verplichting om zich in Roemenië voor btw-doeleinden te identificeren, recht op teruggaaf van de betaalde belasting heeft; [...]. In punt 49 van beschikking nr. 44 van de regering van 22 januari 2004 tot goedkeuring van de regeling voor de toepassing van wet nr. 571/2003 houdende de Codice tributario, bekendgemaakt in Roemeens Publicatieblad nr. 112 van 6 februari 2004, zoals nadien gewijzigd en aangevuld (hierna: toepassingsregeling ), is bepaald onder welke voorwaarden de in artikel 147 ter, lid 1, sub a, van de Codice tributario genoemde personen om teruggaaf van de betaalde voorbelasting kunnen verzoeken. Dit punt luidt als volgt: 49. (1) Onder de hierna beschreven voorwaarden en volgens de in lid 4-14 genoemde procedure kan een in lid 3 bedoelde belastingplichtige om teruggaaf van de door andere belastingplichtigen gefactureerde en door hem betaalde btw verzoeken voor diensten en roerende goederen die hem in Roemenië zijn verstrekt dan wel geleverd, alsook van de btw die is betaald over de invoer van bedrijfsgoederen in Roemenië, betreffende een periode van minstens drie maanden en maximaal één kalenderjaar of betreffende een periode van minder dan drie maanden vóór het einde van het kalenderjaar. Met de onderhavige bepalingen worden de voorschriften van de Achtste richtlijn (79/1072/EEG) van 6 december 1979 omgezet in het nationale recht. (2) In afwijking van de bepalingen van lid 1 wordt geen recht op teruggaaf verleend van de btw die door een in lid 3 genoemde belastingplichtige verschuldigd is dan wel is betaald met betrekking tot: a) de aankopen van goederen waarvan de levering krachtens artikel 143, lid 2, van de Codice tributario is vrijgesteld of kan worden vrijgesteld; 4

6 E.ON b) de aankopen van andere goederen dan die waarvan sprake sub a, dan wel de leveringen van goederen of de dienstverrichtingen die krachtens de artikelen 141 tot en met 144 bis van de Codice tributario in aanmerking komen voor vrijstelling; c) de verkrijging van goederen/diensten waarvan de levering/verstrekking in Roemenië niet in aanmerking komt voor teruggaaf van btw volgens artikel 145, lid 2 of lid 5, van de Codice tributario. (3) Als een in artikel 147 ter, lid 1, sub a, van de Codice tributario bedoelde belastingplichtige moet worden aangemerkt elke belastingplichtige die in het in lid 1 aangegeven tijdvak in Roemenië niet voor btw-doeleinden is geregistreerd overeenkomstig artikel 153 van de Codice tributario en daartoe ook niet verplicht was, die niet in Roemenië is gevestigd en aldaar evenmin over een vaste inrichting beschikt van waaruit hij bedrijfsactiviteiten uitoefent, en die in het betrokken tijdvak in Roemenië geen goederen heeft geleverd of diensten heeft verstrekt, met uitzondering van de hierna volgende verrichtingen: a) vervoerdiensten en daarmee samenhangende diensten die zijn vrijgesteld krachtens artikel 143, lid 1, sub c, artikel 144, lid 1, of artikel 143, lid 1, sub d, van de Codice tributario, voor zover de waarde van deze diensten volgens artikel 139 van de Codice tributario is begrepen in de maatstaf van heffing van de ingevoerde goederen; b) leveringen van goederen of diensten ingeval de daarover geheven belasting overeenkomstig artikel 150, lid 1, sub b tot en met d, f en g, van de Codice tributario wordt betaald door de afnemer van deze goederen of diensten. (4) De in lid 1 bepaalde teruggaaf van btw wordt aan de belastingplichtige in de zin van lid 3 toegekend indien de in Roemenië verkregen of ingevoerde goederen of diensten waarover de belasting, is betaald door de belastingplichtige worden gebruikt voor: a) met zijn bedrijfsactiviteit verband houdende verrichtingen waarvoor de belastingplichtige recht op aftrek zou hebben gehad indien deze verrichtingen in Roemenië hadden plaatsgevonden of overeenkomstig de artikelen 143, lid 1, en 144, lid 1, sub a tot en met c, van de Codice tributario zouden zijn vrijgesteld; b) in lid 3, sub b, genoemde verrichtingen. (5) Teneinde aan de voor teruggaaf gestelde vereisten te voldoen, dient de in lid 3 genoemde belastingplichtige de volgende verplichtingen na te komen: a) bij de bevoegde belastingautoriteiten in Roemenië een aanvraag indienen in de bij het Ministerie van financiën vastgestelde vorm waarbij de originelen van alle facturen en/of invoerdocumenten worden gevoegd houdende het bewijs van de belasting waarvan om teruggaaf wordt verzocht; 5

7 RESUMÉ VAN HET VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING ZAAK C-323/12 b) het bewijs leveren van zijn hoedanigheid van in een lidstaat voor btw-doeleinden geregistreerde belastingplichtige, aan de hand van een certificaat dat is opgesteld door de bevoegde instantie van de lidstaat waar hij is gevestigd. Indien de bevoegde Roemeense financiële autoriteit evenwel reeds in het bezit is van een dergelijke verklaring, hoeft de belastingplichtige geen nieuwe bewijzen over te leggen gedurende een periode van één jaar vanaf de datum waarop het eerste certificaat is afgegeven door de bevoegde instantie van de staat waar hij is gevestigd; c) bij wege van een schriftelijke verklaring bevestigen dat hij in de periode waarop zijn verzoek om teruggaaf van btw betrekking heeft, geen goederen heeft geleverd of diensten heeft verricht die in Roemenië hebben plaatsgevonden of die moeten worden geacht in Roemenië te hebben plaatsgevonden, in voorkomend geval met uitzondering van de diensten waarvan sprake in lid 3, sub a tot en met b; d) de verbintenis aangaan om elke ten onrechte teruggegeven belasting te restitueren. (6) De bevoegde belastingdiensten kunnen de belastingplichtigen die overeenkomstig artikel 147 ter, lid 1, sub a, van de Codice tributario om teruggaaf van btw verzoeken, geen andere verplichtingen opleggen dan die welke in lid 5 zijn vastgesteld. In uitzonderlijke gevallen kunnen de belastingautoriteiten de belastingplichtigen evenwel om extra informatie verzoeken indien dit noodzakelijk is om uit te maken of het verzoek om teruggaaf gegrond is. [...] (8) Een krachtens lid 5, sub a, ingediend verzoek om teruggaaf dient bij de bevoegde belastingdienst toe te komen uiterlijk binnen zes maanden na het einde van het kalenderjaar waarin de betrokken belasting verschuldigd werd. [...] (10) De beslissing over het verzoek om teruggaaf wordt genomen binnen een termijn van zes maanden vanaf de datum waarop het verzoek houdende alle voor het onderzoek daarvan noodzakelijke stukken bij de bevoegde belastingdienst is ingediend. Indien het verzoek om teruggaaf geheel of gedeeltelijk wordt afgewezen, dient de bevoegde belastingadministratie die weigering te motiveren. Tegen deze beslissing kan in rechte worden opgekomen volgens de in Roemenië geldende wettelijke regeling. Luidens artikel 150 van de Codice tributario worden inzake btw voor handelingen die in het binnenland worden verricht, als belastingplichtigen aangemerkt: a) de voor btw-doeleinden geregistreerde belastingplichtigen, wat de door hen verrichte belastbare handelingen betreft; 6

8 E.ON b) de afnemers van belastbare diensten die door in het buitenland gevestigde belastingplichtigen in de zin van artikel 133, lid 2, sub c, worden verstrekt, ongeacht de vraag of die afnemers al dan niet voor btw-doeleinden als belastingplichtigen zijn geregistreerd [...]. Artikel 151 van de Codice tributario, met als opschrift Voor in het buitenland gevestigde belastingplichtigen geldende regeling bepaalt: (1) Wanneer een in het buitenland gevestigde belastingplichtige andere dan in artikel 150, lid 1, sub b, genoemde belastbare diensten verricht waarvan de plaats van verstrekking moet worden geacht in Roemenië te zijn gelegen, geldt het volgende: a) de dienstverstrekker kan in Roemenië een fiscaal vertegenwoordiger aanwijzen die namens de in het buitenland gevestigde belastingplichtige alle in de onderhavige titel vastgestelde verplichtingen dient na te leven, daaronder begrepen de verplichting tot registratie voor btw-doeleinden teneinde de btw voor de in het buitenland gevestigde persoon te betalen; b) indien de in het buitenland gevestigde persoon geen fiscaal vertegenwoordiger in Roemenië aanwijst, dient de ontvanger van de diensten de btw te betalen in de plaats van de dienstverstrekker. (2) Onder in het buitenland gevestigde belastingplichtige wordt verstaan elke persoon die bedrijfsactiviteiten in de zin van artikel 127, lid 2, uitoefent en die in Roemenië noch de zetel van zijn bedrijfsuitoefening, noch zijn gebruikelijke verblijfplaats, noch een vaste inrichting heeft gehad van waaruit de leveringen van goederen of diensten zijn verricht. (3) Wanneer door een in het buitenland gevestigde belastingplichtige belastbare goederen worden geleverd waarvan de plaats van levering moet worden geacht in Roemenië te zijn gelegen, is deze belastingplichtige verplicht om een fiscaal vertegenwoordiger in Roemenië aan te wijzen; (4) in het buitenland gevestigde belastingplichtigen die vrijgestelde handelingen stellen waarvoor in Roemenië recht op aftrek van btw geldt, kunnen een fiscaal vertegenwoordiger aanwijzen voor die verrichtingen; (5) de procedure tot aanwijzing van een inzake btw aansprakelijke fiscaal vertegenwoordiger wordt nader geregeld in bijzondere bepalingen. In de punten 54 en 55 van de toepassingsregeling van de Codice tributario is de procedure tot aanwijzing van een fiscaal vertegenwoordiger geregeld, alsook diens verplichtingen en de wijze waarop hij namens de in het buitenland gevestigde belastingplichtige dient op te treden op het gebied van de btw. Daarin is ook bepaald welke procedure dient te worden gevolgd indien de in het buitenland gevestigde belastingplichtige een vaste inrichting moet laten registreren. 7

9 RESUMÉ VAN HET VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING ZAAK C-323/12 Aangevoerde bepalingen van het recht van de Unie De artikelen 1 tot en met 4 en 6 van de Achtste richtlijn. Voorwerp en rechtsgrondslag van het prejudiciële verzoek Het verzoek om een prejudiciële beslissing dat krachtens artikel 267 VWEU wordt ingediend, betreft de uitlegging van de artikelen 1, 3, 4 en 6 van de Achtste richtlijn. Korte uiteenzetting van de motivering van de verwijzing De verwijzende rechter is van mening dat de voorwaarden voor de indiening van een verzoek om een prejudiciële beslissing op grond van artikel 267 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie in casu vervuld zijn, aangezien uitlegging van artikel 1 van de Achtste richtlijn noodzakelijk is. De bepalingen van dit artikel zijn in het nationale recht omgezet bij artikel 147 ter, lid 1, sub a, van de Codice tributario, zoals herhaaldelijk gewijzigd en vervolledigd, en bij punt 49 van beschikking nr. 44 van de regering van 22 januari 2004 houdende goedkeuring van de regeling voor de toepassing van wet nr. 571/2003 houdende de Codice tributario, zoals nadien gewijzigd en vervolledigd. Inzonderheid is uitlegging vereist van het begrip niet in het binnenland gevestigde belastingplichtige als zodanig. Derhalve dient te worden uitgemaakt of het bestaan van een Roemeense onderneming, te weten een rechtspersoon naar Roemeens recht die is opgericht met als uitsluitend doel de fiscale belangen te vertegenwoordigen van een commerciële onderneming-rechtspersoon waarvan de zetel in een andere lidstaat van de Europese Unie dan Roemenië is gevestigd en die in Roemenië voor btwdoeleinden als de fiscaal vertegenwoordiger van die buitenlandse onderneming is geregistreerd volgens de nationale bepalingen die in Roemenië golden voordat deze staat tot de Europese Unie is toegetreden en welke bepalingen ook na deze toetreding van kracht zijn gebleven, onder het begrip niet in het binnenland gevestigde belastingplichtige valt. Prejudiciële vragen 1) Kan een belastingplichtige van wie de hoofdzetel in een andere lidstaat van de Europese Unie dan Roemenië is gevestigd en die in Roemenië voor btwdoeleinden een fiscaal vertegenwoordiger heeft aangewezen krachtens de nationale bepalingen die in Roemenië golden voordat deze staat tot de Europese Unie is toegetreden en welke bepalingen na deze toetreding zijn gehandhaafd, worden aangemerkt als een niet in het binnenland gevestigde belastingplichtige in de zin van artikel 1 van de Achtste richtlijn 8

10 E.ON (79/1072/EEG) van de Raad van 6 december 1979 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen der lidstaten inzake omzetbelasting Regeling voor de teruggaaf van de belasting over de toegevoegde waarde aan niet in het binnenland gevestigde belastingplichtigen? 2) Is het voorschrift dat de betrokken rechtspersoon niet voor btw-doeleinden mag zijn geregistreerd, zoals dit vereiste is neergelegd in artikel 147 ter, lid 1, sub a, van wetdecreet nr. 571/2003 houdende de Codice tributario, waarmee de bepalingen van de richtlijn zijn omgezet, een bijkomende voorwaarde bovenop de vereisten waarin de artikelen 3 en 4 [van de Achtste richtlijn] uitdrukkelijk voorzien, en zo ja, is een dergelijke bijkomende voorwaarde toegestaan, gelet op artikel 6 van de richtlijn? 3) Hebben de artikelen 3 en 4 [van de Achtste richtlijn] rechtstreekse werking, met andere woorden, kan bedoelde rechtspersoon die niet in Roemenië is gevestigd in de zin van artikel 1, zich beroepen op het feit dat voldaan is aan de uitdrukkelijk bij deze bepalingen gestelde voorwaarden, zodat hij aanspraak kan maken op het recht op teruggaaf van de btw, ongeacht de wijze waarop deze bepalingen in het nationale recht zijn omgezet? 9