1 of :51

Transcriptie

1 1 of :51 "IFR Flight & ILS Landing by Example" met FS200(x) Startsituatie = Maastricht - Runway 04 Vlucht = VOR - Navigatie, ILS vlucht boven Nederland - SPD ALT 7000 Foot Toestel = FFX Boeing met Britisch Airways livery (het oog wil ook eens wat anders) Panel = Standaard - Boeing 737 FlightPlanner = FSNavigator voor FS2002 Basis kennis: Ik ga ervan uit dat je al kunt vliegen met een B737, op kan stijgen en het toestel in de lucht kunt houden en kan landen. Dit is puur een navigatie tutorial! Voorwoord: Ik heb deze tutorial gebouwd, om vooral lekker praktisch aan de gang te gaan, zodat je al spelenderwijs radionavigatie vaardigheden (IFR) leert met FS2002.Geen dure boeken kopen, Geen engels leren, Geen langdradige theorie verhalen., maar gewoon "recht-voor-zijn-raap-vliegles in duidelijke taal (hollands) en in hapklare brokken begrijpbaar voor iedereen. "So Captain..Get your ass in the cockpit" en wat we nodig hebben leer ik je onderweg oke? Benodigdheden: Vlucht Voorbereiding: NDB Navigatie kaarten van Nederland. VOR Navigatie kaarten van Nederland. ILS Approach kaart runway 01R (de Aalsmeerbaan) van Schiphol Software: 1. FS200x 2. Standaard B737 Optioneel: 3. FSNavigator Startup Situatie Checklist: Nr. Item Check 1. PC opstart en ingelogd 2. FS Opgestart? [ ] 3. FS Lokatie - Maastricht - Runway 06 [ ] 4. FS Vliegtuig - Standaard B737 [ ] 5. FS ATC uit? [ ] Weergegevens 7. Wolkenlaag foot - Overcast 8/8 - Cumulus [ ] 8. Neerslag - Regen - Moderate [ ] 9. Visibility - van foot - zicht 1/2 mile (0.8 km) [ ] Flightsimulator Weergegevens Overzicht

2 2 of :51 Advanced Weather - Wolkenlagen en Neerslag (Echt hollands weer :-) )

3 3 of :51 Advanced Weather - Visibility 1/2 miles = 0.8 km Dan ben je nu klaar voor de "IFR Flight & ILS Landing by Example" tutorial vlucht. FFX- Boeing , British Airways Livery, naast de tower op de apron van Maastricht Airport (EHBK) Van onze collega's van British Airways mochten we deze kleine lenen voor de IFR & ILS tutorial.. Dit vliegtuig heeft veel ervaring opgedaan in nat, regenachtig en miserig weer, het "standaard weer in de UK".

4 4 of :51 Waarom de Standaard B737? Ik begin met het uitleggen van de IFR & ILS basics, en die kun je het best leren in een 'basic cockpit" met conventionele instrumenten. Want als je dit snapt, kun je later ook vliegen met toestelen die een "Glass Cockpit" hebben. Je weet dan immers wat er zich afspeelt achter al die computermonitoren op je flight-deck. En zoals een collega eens wijselijk tegen me zei: "Eerst gewoon..dan de kunstjes". En mijn eigen motto "K.I.S.S. => "Keep It Stupid Simple". Het leven is ingewikkeld genoeg. Genoeg filosofie, we gaan aan de slag! Klim gauw in de B737 cockpit om kennis te maken met de instrumenten die je op deze vlucht nodig hebt. Dit is je kantoor voor de komende vlucht. Ik leg alleen de dingen uit die je nodig hebt voor deze "IFR & ILS by example" tutorial, dus niet de hele cockpit. FS B737 Cockpit Panel voor het oproepen van de verschillende instrumentpaneel onderdelen. 1. FS2002 Air Traffic Controller window. 2. Kneeboard 3. Moving map. 4. Radio stack. 5. Global Positioning System (GPS). 6. Throttle Quadrant. 7. Kompas. Het belangrijkste onderdeel wat we gaan gebruken is de radiostack.dit is een soort 'rekje" (stack) waarin verschillende soorten radiotoestelen zitten gemonteerd. Ieder radiotoestel heeft zijn eigen functie. RadioStack Panel Functie COM1 radio Deze radio gebruik je voor (spraak) communicatie met luchthavens & ATC-er COM2 radio Idem aan COM1 (backup radio) NAV1 Radio: (NAV= Navigation) Deze radio gebruik je voor het navigeren met VOR bakens of ILS bakens. NAV2 Radio: Deze radio gebruik je voor het navigeren met VOR bakens. Je kunt dus (via 2 NAV radio's) 2 VOR bakens tegelijk gebruiken om te navigeren!!!

5 5 of :51 Transponder: Hier kun je de "Squawk Code" invullen zodat de ATC je je herkent op de radar. ADF Radio: (ADF = Auto Direction Finder) Deze radio gebruik je voor het navigeren met NDB bakens. Selector: Hiermee kun je de geluidsignalen hoorbaar maken van een radiobaken (VOR of NDB) M.b.v. deze radios kun je de navigatie apparatuur van je vliegtuig afstemmen op radio-navigatie-bakens in de buurt van je vliegtuig. Welke meters in mijn instrumentenpaneel gaan we gebruiken vandaag? ADF-VOR meter. Deze meter is geschikt voor navigatie met NDB en VOR radiobakens. Deze meter heeft twee pijlen: - Dunne ---> pijl krijgt zijn informatie van de ADF radio. - Dikke ==> pijl krijgt zijn informatie van de NAV1 radio. - Kompasroos die aangeeft in welke richting je vliegt In deze tutorial gebruiken we dus alleen de dikke ===> pijl met de NAV radio!. Electronic Horizontal Situation Indicator. Deze meter heeft: - Dunne > (lichtblauw) pijl. Die krijgt zijn informatie van de ADF radio. - Dikke, <====== > (wit) pijl. Die krijgt zijn informatie van de NAV1 radio. - Kompasroos die aangeeft in welke richting je vlieg (nu 005) Korte uitleg: [006] = De kompaskoers die je vliegt (waar wijst de neus van het vliegtuig nu heen?) VOR1 = De naam van het VOR baken waarop je de NAV radio hebt afgesteld. DME = De afstand tot het VOR baken. KTS = Snelheid. CRS = Hiermee kun je bepalen, onder welke hoek jij je bevindt t.o.v. de ingestelde VOR. Hiermee kun je bepalen op welke RADIAAL van de VOR je nu bent Kunstmatige Horizon bestaat een cirkelvorig vlak met: - Een blauw / bruine gedeelte (lucht, grond aanduiding) - Witte symbolen erom heen Flight Director: De Flight Director bestaat uit: - 2 paarse strepen in de kunstmatige horizon. - 2 paarse driehoekjes rechts langs en onder de kunstmatige horizon bewegen. Global Positioning System (GPS) Dit is het display van een Global Positioning System. Ik gebruikt dit instrument NIET in deze tutorial om te navigeren, maar ik laat er wel beelden van zien, zodat je begrijpt waar je jezelf bevind op een gegeven moment. Ik sta hier op runway 04 van Maastricht

6 Wat is een ILS? Een ILS is een afkorting voor Instrument Landing Systeem. Het bestaat uit meerdere radiobakens die je helpen om in potdichte mist of bij nacht en ontij je vliegtuig perfect op de runway neer te zetten. Hieronder zie je 2 van de belangrijkste ILS bakens - de Glideslope en de Localizer. Glideslope baken Localizer baken Waar vind ik ILS bakens in het wild? Deze 2 radiobakens staan in de onmiddelijke omgeving van een runway opgesteld die met ILS is uitgerust. Schiphol Runway 01R - Glideslope baken Schiphol Runway 01R - Localizer baken Het Glideslope baken staat - aan het begin - naast de runway, het Lokalizer baken staat aan het eind - recht achter de runway. Wat voor een signaal zendt een ILS - Glideslope baken uit? 6 of :51

7 Signaalvorm - Glideslope baken Dit signaal is een waaiervormig VERTICAAL signaal. Hierdoor kun je bepalen waar je vliegt t.o.v. van de ideale landingshoek naar de runway Wat voor een signaal zendt een ILS - Localizer baken uit? Signaalvorm - Localizer baken Dit signaal is een waaiervormig HORIZONTAAL signaal. Hierdoor kun je bepalen waar je vliegt t.o.v. van het MIDDEN van de runway. Wanneer we beide ILS signalen combineren ziet het geheel er zo uit. 7 of :51

8 Compleet ILS signaal met Glideslope (groen) en Localizer (blauw) Er wordt door beide bakens een soort kruis van radiosignalen gemaakt, dat je leidt naar het begin van de ILS runway. - Het Localizer signaal geeft aan hoe je vliegt t.o.v. het midden van de runway. - Het Glideslope signaal geeft aan of je onder de juiste hoek daalt richting het begin van de runway Nu we dit weten, kunnen we kijken welke radio navigatie instrumenten in de cockpit gebruik maken van deze signalen en hoe. Opmerking: Officieel ziet het localizer signaal er iets ingewikkelder uit, maar voor nu is dit model duidelijk genoeg. Welke instrumenten maken gebruik van de ILS? Om gebruik te maken van de ILS moet je eerst je NAV1 radio instellen op de frequentie van de ILS bakens. De NAV1 radio voorziet de kunstmatige horizon en de EHSI van informatie over je positie van het vliegtuig t.o.v. de ILS runway. ILS Approach Chart van Schiphol - Runway 01R 1. ILS Frequentie / Range: De frequentie moet je instellen op je NAV1 radio. LET OP (m.b.t. de ILS Range) Je zult dit ILS signaal dus pas oppakken als je minimaal binnen 27 NM (BIJNA) RECHT voor de baan vliegt!!. 2. Approach Course: Deze koers (heading) heb je nodig voor de EHSI COURSE selectie. Tevens is dit EXACTE kompaskoers van de runway. (hierover later meer). 3. Glideslope: Hiermee kun je de daalsnelheid berekenen vanaf de NDB of Outer Marker positie. Schiphol - Runway 01R - ILS gegevens. 4. Altitude: Handig om te weten wanneer je wielen het asfalt van de runway zouden moeten voelen. Dit i.v.m. het flairen - optrekken van de neus van het vliegtuig, vlak voordat je de runway raakt. Hoe stel ik mijn radio navigatie instrumenten in op de ILS? Navigatie gegevens Waarde Voor welk radio navigatie instrument? NDB frequentie 332 ADF Radio ILS frequentie NAV1 Radio Approach Course 006 COURSE [006] -> EHSI Na invoering van de ILS frequentie in de NAV1 radio zie je een aantal zaken veranderen in de kunstmatige horizon en ESHI: Zonder ILS frequentie: Met ILS frequentie: 8 of :51

9 9 of :51 1. Kunstmatige Horizon: <- Rechts staat een meter werkt op het glideslope signaal. <- Onder staat een meter die werkt met de localizer signaal. 2. EHSI <- De paarse balk gaat nu de ligging van de runway aangeven t.o.v. je vliegtuig. <- De lichtblauwe pijl geeft de ligging van de NDB aan. Zo kun je dus snel controleren of: - de ingestelde ILS frequentie juist is. - je (al) binnen het bereik van de ILS bakens vliegt. Wat is de Approach Course? Dit is de EXACTE kompaskoers waarop een runway in het landschap ligt. Kompaskoers Runway 01 = 006 graden t.o.v. het noorden ILS gegevens runway 01 Waarom heet deze runway dan "runway 01"? Met de naam runway "01" word bedoeld dat de exacte kompaskoers ergens tussen 01 = 010 graden +/ - 5 graden ligt! Dus de kompaskoers van de baan kan liggen tussen graden. Waarom dit zo is? Ik weet het niet...? Instellen Approach Course: Om ervoor te zorgen dat de EHSI je exact op de runway helpt, moet je dus de Approach Course gebruiken. Dit gaat als

10 volgt: Links van de localizer Precies midden voor de runway Rechts van de localizer Nu kun je aan de paarse balk van de EHSI zien of je PRECIES in het midden voor de runway vliegt. (of niet :-( ). 10 of :51

11 Links van de localizer Precies midden voor de runway Rechts van de localizer Ook aan de onderste meter in de kunstmatige horizon kun je zien of je precies midden voor de runway vliegt (of niet). Tip: Hierbij moet je heading (je vliegrichting) EXACT hetzelfde zijn als de Approach Course! Anders eindig je toch naast de runway Via de Approach Course en de paarse balk inde EHSI kun je zien of je HORIZONTAAL goed de runway vliegt.(de localizer) Hoe kun je weten of je VERTICAAL goed voor de runway vliegt (de glideslope) Deze informatie kun je halen vanaf een ILS approach template. Dit is een kaart met allerlei (horizontale & verticale) navigatie informatie die je nodig hebt om te landen op een ILS runway. VERTICALE informatie voor runway 01R "Lctr (Locator)" is de NDB (NV) die voor de runway staat.- Daar moet je op een hoogte van 2000 foot vliegen. Even opsommen wat we nu weten over een ILS Landing op runway 01R van Schiphol: - De NDB voor de runway 01 heet NV en heeft een AFD frequentie van 332 khz. - De ILS frequentie van runway 01R is De APPROACH COURSE is De HOOGTE bij de NDB moet 2000 foot zijn. Nu we dit weten kunnen we onze vlucht gaan plannen voor de reis vanaf Maatstricht naar Schiphol. Het IFR Vluchtplan Omdat we dus bijna niets kunnen zien buiten (zicht minder dan 1 kilometer) moeten we de hele vlucht m.b.v. radio navigatie instrumenten gaan uitvoeren doen. Dit heet "vliegen volgens Instrument Flight Rules. (IFR)" Bij een IFR vlucht moet je van te voren de gehele te vliegen route uitstippelen.(omdat je niets kunt zien vanuit je cockpitraam) Voor deze tutorial heb ik een zeer eenvoudig vluchtplan gemaakt wat ik gebruiken voor de ILS uitleg. 11 of :51

12 Waypoints Plaats Freq. van bakens Heading Snelheid(Hor.) Snelheid (Vert.) Hoogte Afstand Tijd Brandstof IFR vluchtplan - Visuele route van Maastricht naar Amsterdam Bespreking van het IFR vluchtplan: Punt Omschrijving Omschrijving 1 Maastricht - runway 04 We stijgen op vanaf runway 04 in Maastricht 2 NDB-NW Daar vliegen we naar NDB-NW 3 End of Climb 4 NDB-THN Vervolgens naar NDB-NW Einde klimmen - Vanaf hier vlieg je op "Cruise Altitude" voor de rest van de vlucht (FL070) 5 NDB-EHN Bij NDB-EHN begint de STAR - Standard Terminal Arrival Route. 6. Waypoint PESER Rechts af - richting NDB-STD 7. NDB-STD Rechts af - richting waypoint RIVER 8. Waypoint RIVER Hier maken we een holdinglus - Daarna verder naar waypoint DETSI 12 of :51

13 13 of :51 9. Waypoint DETSI Laatste waypoint voor de NDB-NV 10. Begin of Descent Vanaf hier ga je dalen naar aanvlieghoogte (2000 foot) voor de landing. 11. NDB-NV NDB voor de ILS zenders van runway 01R van Schiphol 12. Begin of Descent Hier begint de glideslope van runway 01R 13. Schiphol - Runway 1R Eindbestemming van deze IFR vliegreis. Nu zijn we klaar met de (eenvoudige) vluchtvoorbereiding, tijd om aan de slag te gaan. We weten nu precies hoe en waar we gaan vliegen en we zijn klaar om naar de runway04 van Maastricht Airport te taxien. Tower - British Airways - Is ready for takeoff runway 06 voor een slecht weer vlucht naar Amsterdam Airport. Hello British Airways: Het weerbericht luidt: Wolken Foot Overcast Neerslag - Regen - matig Visibility miles! - Have a nice tutorial flight De Autopilot - Deel 1 Gelukkig heeft Boeing aan de gezondheid van de piloten gedacht bij het ontwerpen van de B737. Want de hele reis je vliegstuur vasthouden, daar krijg je als piloot ook kramp in je vingers van. Dus hebben ze de Automatische Piloot kortweg Autopilot uitgevonden. Boeing Autopilot Hierboven zie je het bedieningspaneel van de Autopilot. Zoals je ziet bevat het verschillende knoppen, schakelaars en functies We gaan ze hieronder een-voor-een bekijken. 1. Flight Director: De Flightdirector vertaalt de ingestelde Autopilot waardes naar de beweging van 2 paarse lijnen in je kunstmatige horizon. Dit instrument kun je gebruiken als je het toestel op de hand wilt vliegen, in combinatie met sommige Autopilot functies.

14 14 of :51 Flight Director - Off Flight Director - On Het gaat als volgt in zijn werk:: Je stelt een aantal waardes in op de Autopilot en de paarse wijzers verschuiven naar een plek op de kuntmatige horizon. Als piloot hoef je dan alleen maar je vliegtuig (weergegeven door het klein witte [] vierkantje) zo te sturen dat het [] vierkantje zich precies gaat bevinden in het kruispunt van de twee paarse lijnen. 2. Auto Throttle: De Auto-Throttle probeert zo goed mogelijk de snelheid van het vliegtuig te krijgen naar - en houden op de ingestelde waarde. Auto-Throttle uit - Ingestelde snelheid is 220 KTS IAS Auto-Throttle aan - Snelheid in IAS -> 220 KTS IAS Auto-Throttle aan - Snelheid in Mach % -> 0.41 MACH De snelheid kan ingevoerd worden in 2 smaken. IAS = Indicated Air Speed. MACH = een percentage van het MACH getal op de huidige vlieghoogte. 3. Autopilot Master switch Dit is de grote aan/uit knop van de gehele Autopilot. Autopilot - Uit Autopilot - Aan Als deze knop "uit" staat - werkt geen enkele functie van de Autopilot. 4. COURSE selector en de [nav] knop Wanneer je de NAV1 radio hebt ingesteld op een VOR, kun je met de COURSE bepalen op welke radiaal je wilt gaan vliegen. Eerst stel je de NAV1 radio op de VOR af. Bij COURSE vul je de radiaal in waarop je wilt gaan vliegen De EHSI staat ingesteld op - VOR RTM - COURSE 060 En zoals je ziet, valt de witte EHSI balk samen met de dikke pijl. Dit betekent dat op de ingestelde radiaal bevind.

15 15 of :51 Als de heading nu gelijk is aan de course, vlieg je dus over de radiaal in de richting van de VOR. Als je nu [nav] knop indrukt, zorgt de Auto Pilot ervoor dat je op de radiaal van de VOR af \ naar de VOR toe vliegt. 5. HEADING selector en de [hdg] knop Dit gedeelte van de Autopilot probeert het vliegtuig op de ingestelde heading (kompaskoers / vliegrichting) te houden. Vul bij HDG de gewenste heading (kompaskoers / vliegrichting) in. In de EHSI zie je dit aan de "HEADING BUG". Dit is het paarse blokje [v] aan de buitenkant van de kompasroos. Door de HDG te veranderen, draait in de EHSI de heading bug mee naar de ingestelde waarde aan de buitenkant van de kompasroos. Druk op de [hdg] knop en de Autopilot zal een bocht maken richting de heading bug. Als de ingestelde heading is bereikt, zal de Auto Pilot het vliegtuig op deze heading proberen te houden. 5. De ALTITUDE selector en de [alt] knop Vul bij ALTITUDE de gewenste vlieghoogte in. Vul bij VERT SPEED de gewenste klim \ daalsnelheid in. + = stijgen - = dalen Druk op de [alt] knop en de Autopilot klimt / daalt naar de ingestelde vlieghoogte met de ingestelde verticale (+klim, -daal) snelheid. 6. De [apr] knop Approach knop - uit Approach knop - aan Deze knop laat de Autopilot een automatische landing maken voor je, als je de goede gegevens heb ingesteld op de rest van de Autopilot functies. Voorwaarden voor een goede "Autopilot" landing zijn:

16 Localizer & Glideslope signaal oppikken Exact op Approach Course vliegen COURSE = Approach Ccourse runway HEADING = Approach Course runway IAS = ~ Landings snelheid ALTITUDE = "NDB hoogte" FLAPS = Down GEAR = Uitgeklapt (three green :-) ) Als je aan al deze voorwaarden hebt voldaan, druk dan pas de [apr] knop in. De Autopilot zal proberen je vliegtuig langs de ILS signalen naar beneden vliegen en op de runway laten landen. TIP: Haal het vliegtuig op ~200m van de Autopilot en voer het laatste gedeelte van de landing, de "flare", zelf uit. De "flare" is het optrekken van de neus van het vliegtuig, vlak voordat het toestel in kontakt komt met de runway. Hierdoor land je met je achterwielen eerst op het asfalt, i.p.v. de voorwielen. 7. De Back Course Localizer [BC] knop: Back Course Localizer - uit Back Course Localizer - aan 8. De Wing Leveler [LVL] knop: Wing Leveler - uit Wing Leveler - aan Via deze functie zorgt de Autopilot ervoor dat je vleugels ten aller tijde horizontaal (level) blijven. Dit kun je gebruiken bij o.a. zijwind tijdens de vlucht. 9. De Yaw Demper [Y/D] knop: Via deze functie zorgt de Autopilot ervoor dat de yaw bewegingen van het vliegtuig worden gedempt. Yaw Demper - uit 16 of :51

17 Yaw Demper - on Dit geeft wat meer stabiliteit in de lengterichting van het vliegtuig waardoor het minder heen en weer bewegt met zijn neus in de vliegrichting. Zo... He he Stewardess... 2 coffee please... effu bijtrekken. Dat was een hoop Auto Pilot kennis in een keer... Tijd om er gebruik van te gaan maken. De Cockpit Preparation Zo nu we weten wat we nodig hebben, kunnen we aan de slag met de cockpit preparation. Bij een IFR vlucht is het heel erg van belang dat je vooruit blijft denken t.o.v. je vliegtuig positie. Mijn Motto bij (IFR) vliegen: "Doe alles wat je kunt doen zo vroeg als mogelijk" dan hou je tijd over om te reageren op overwachte zaken tijdens je vlucht!. Cockpit instellingen voor de take-off vanaf Runway 04 van Maastricht Airport. We vullen nu de volgende gegevens in de cockpit instrumenten: Instrument Waarde Motivatie: ADF 373 NDB-NW frequentie - Het eerste radiobaken waar we naar toe vliegen op onze reis. Autopilot HDG 034 Exacte kompaskoers van runway 04 - Dan blijft je vliegtuig op de runway tijdens take-off IAS/MACH 259 Autopilot regelt deze reis de vliegsnelheid - dan heb jij tijd over voor andere dingen ALTITUDE 7000 Kruishoogte voor deze vlucht. - Op deze hoogte zullen we het grootste gedeelte vliegen. 17 of :51

18 VERT SPEED 1200 Klim Snelheid na take-off - kun je zelf aanpassen voor ander type vliegtuig. Flaps 10 Flaps in de take-off positie - om lekker vlot los te komen van de runway. Als alle gegevens ingevoerd zijn, ben je klaar om op te stijgen. Ook het opstijgen kan geheel op de Auto Pilot. Dit gaat als volgt: Instrument Waarde Motivatie: Autopilot [hdg] On Om weg te vliegen in kompaskoers, heading 034 [alt] On Laat je klimmen naar 7000 foot hoogte (met een stijgsnelheid van 1000 foot/min) Auto Throttle On Regelt de snelheid voor je [ias] On Vlieg snelheid is 250 kts [y/d] On Yaw Demper on [lvl] On Wing Leveler on Check nog even je trim setting van het hoogteroer (elevator) om te kijken of ze in de take-off stand staat. Dit helpt je vliegtuig om vlot los te komen van de runway, als de Autopilot straks je vliegtuig gaat versnellen tot 250 kts. Nu je de Autopilot hebt vertelt welke functies hij mag uitvoeren, kun je 'm inschakelen: Instrument Waarde Motivatie: Autopilot Master Switch On Zet de Autopilot aan en je vliegtuig begint langzaam te rijden. Als je alle instellingen goed hebt gedaan, klimt je vliegtuig vanzelf (onder controle van de Autopilot) de lucht in... V0...V1...Vrotate... Neusje optrekken..airborne.. Positieve rate of climb... Gear up.. en we zijn op weg naar NDB-NW Na het loskomen van de grond kun je het landingsgestel intrekken. Daarna stel je de heading van de autopilot, zodat je recht naar de NDB-NW toe vliegt. Instrument Waarde Motivatie: HEADING??? Recht op NDB-NW vliegen, het volgende waypoint Vervolgens laat de Autopilot het vliegtuig klimmen naar 7000 foot, de kruishoogte van deze vliegreis. 18 of :51

19 Op weg naar NDB-NW Eenmaal opgestegen vanaf Maastricht zie je als snel weinig tot niks meer door je voorruit. Wolken he?? Lastig. Al vrij snel zul je de NDB-NW passeren, daar deze NDB aan het begin van de glideslope van runway staat. GPS NDB-NW ADF EHSI HDG NDB-NV: Wanneer de lichtblauwe ADF wijzer in de EHSI om begint te klappen, ben je boven NDB-NW aangekomen. Vul nu de volgende ADF frequentie in NAV1 in. (NDB-THN - freq ). >> Je ziet nu de lichtblauwe wijzer in de EHSI verspringen naar links. >> Deze wijzer geeft aan welke kompaskoers je gaat vliegen om bij NDB-THN uit te komen. Vervolgens draai je de HDG op de Autopilot bij totdat je heading bug [V] recht boven de lichtblauwe pijl staat. Daardoor stuurt de Autopilot de heading van het vliegtuig in die richting zodat je recht op de THN-NDB af vliegt. End Of Climb: Op het "End of Climb" punt ben je klaar met stijgen en kun je horizontaal gaan vliegen op kruishoogte (7000 foot). British Airways B737 in cruise flight Onderweg naar NDB-THN stijg je boven het wolkendek uit en je kunt genieten van het uitzicht en het zonnetje. NDB-THN en NDB-EHN: 19 of :51

20 GPS NDB-NW ADF - THN freq. EHSI HDG Wanneer de lichtblauwe ADF wijzer in de EHSI om begint te klappen, ben je boven NDB-THN aangekomen. Vul je volgende ADF frequentie in NAV1 in. (NDB-EHN - freq ). >> Je ziet nu de lichtblauwe wijzer in de EHSI verspringen. >> Deze wijzer geeft aan welke kompaskoers je gaat vliegen om bij NDB-THN uit te komen. Vervolgens draai je de HDG op de Autopilot bij totdat je heading bug [V] recht boven de lichtblauwe pijl staat. Daardoor stuurt de Autopilot de heading van het vliegtuig in die richting zodat je recht naar de NDB-EHN toe vliegt. Als je in de buurt van NDB-EHN bent gekomen ga je beginnen met een ARRIVAL of STAR van Schiphol. Wat is een ARRIVAL of STAR? Een ARRIVAL zijn een of meerdere vastlegde routes die vliegtuigen moeten vliegen, als ze willen landen op een luchthaven. ARRIVALs dienen ervoor dat alle binnenkomende vliegtuigen vanaf een bepaalde richting en vlieghoogte t.o.v. de luchthaven netjes naar 1 bepaald punt voor een runway geleid worden. Vanaf dat punt gaat de ARRIVAL over in de APPROACH van die runway. Zo'n beschrijving van een ARRIVAL word ook wel een STAR genoemd. STAR staat voor Standard Terminal Arrival Route Hoe ziet een STAR eruit? Hieronder zie een voorbeeld van de DENUT-HELEN-PESER ARRIVAL (STAR). 20 of :51

21 De DENUT - HELEN - PESER ARRIVALS Dit zijn de "officiele binnenkomst routes" voor vliegtuigen vanuit het zuiden en zuidoosten van Schiphol. Waarom heet dit de DENUT - HELEN - PESER Arrival? De ARRIVALS worden zo genoemd, omdat ze beginnen bij een waypoint met diezelfde naam. Op deze kaart staan dus 3 verschillende Arrival routes.(vanaf DENUT, vanaf HELEN en vanaf PESER). Aan het begin van de ARRIVAL vind je ook snelheids en hoogte getallen. (FL240 IAS KT) Dit zijn de maximum hoogtes en snelheden waarop je mag, kunt vliegen om nog op tijd aan de grond te komen als je deze STAR wilt gebruiken om te landen op Schiphol - runway 01.. Omdat we van Eindhoven afkomen, moeten we de PESER ARRIVAL nemen. Waar begint de PESER ARRIVAL? Bij het eerste waypoint waar hij naar vernoemd is. In ons geval is dat waypoint PESER. Hoe vliegen we naar waypoint PESER? Zoals je ziet word dit meteen een aardige radionavigatie oefening. Waypount PESER ligt op de radiaal van de VOR-HSD We hebben de VOR-HSD nodig om het waypoint PESER te kunen vinden De radiaal 107 van VOR-HSD kunnen we gebruiken om de goede vliegrichting en positie te bepalen. 21 of :51

22 Hoe meten we nu de afstand naar waypoint PESER op de radiaal? Zoals je hierboven kunt zien ligt PESER: - op 34 miles vanaf NDB-EHN - op de radiaal van de VOR-HSD Om deze afstand te meten hebben we een tweede radionavigatie baken nodig. We gebruiken hiervoor het DME-EHV baken. Nu we weten welke gegevens en bakens we nodig hebben, is het handig om deze - net voor NDB-EHN - alvast in te stellen. Instrument Waarde Reden NAV VOR-HSD - voor het bepalen van de radiaal. NAV DME-EHN - voor het meten van de DME afstand. COURSE VOR-HSD radiaal waarop PESER ligt. ADF_VOR Schakelaar stand 2 DME gegevens worden nu vanaf NAV2 gehaald (DME-EHN) Als je dan over de NDB-EHN heen vliegt, pas je de course van de autopilot aan naar 287, zodat je over de radiaal naar de VOR-HSD gaat vliegen. Instrument Waarde Reden HEADING 287 ( ) Voor het vliegen over de radiaal van VOR-HSD Op weg naar PESER waypoint: 22 of :51

23 Over de 287 radiaal naar PESER Door de DME meter in de gaten te houden, weet je precies wanneer je boven waypoint PESER bent aangekomen. Waypoint Peser - NDB-STD Na waypoint PESER maak je een rechterbocht met heading 308 richting de NDB-STD Instrument Waarde Reden ADF 386 NDB-STD - om te kijken of we goed vliegen Op weg naar NDB-STD: 23 of :51

24 Overhead NBD-STD Boven de NDB-STD maak je een rechterbocht heading Je gaat dan op zoek naar waypoint RIVER. RIVER waypoint Waypoint RIVER kun je vinden op m.b.t. de volgende instrumenten: Instrument Waarde Reden HEADING 340 Vliegrichting NAV VOR-SPL - waar je de 044 radiaal van nodig hebt COURSE 044 Om te kijken of je al op de 044 radiaal van VOR-SPL bent aangekomen. DME NAV1 Stand Om DME34 te meten vanaf VOR-SPL Waypoint RIVER: 24 of :51

25 25 of :51 Bijna bij waypoint RIVER Hoe kan ik zien wanneer ik in de buurt van Waypoint River ben? Dit kun je doen door de gegevens van de STAR te vergelijken met de waardes op het EHSI en DME instrumenten Ben ik al bij het RIVER waypoint?? -> YES! :-) Even Controleren: Paarse lijn - Je mag nog 0.6 miles vliegen om op de goede AFSTAND van VOR-SPL uit te komen (DME34) Gele lijn - Je bevindt nu precies op de 044 radiaal van de VOR-SPL Blauwe lijn - Je vliegt HEADING 340 en en beweegt weg van de NDB-STD.

26 26 of :51 Conclusie - JA! Je vliegt nu (bijna) boven het waypoint RIVER. Dit kun je eveneens zien in de display van de GPS, rechtsonderin beeld. "British Airways - Hold at RIVER and descent to 5000 foot" Omdat het druk is boven Schiphol vanwege het slechte zicht, vraag de ATC je nu een holding patroon te vliegen boven RIVER. Van de ATC mag je in de holding mag je ook zakken aan 5000 foot. Wat is een holding? Een holding is een wachtlus. Hierbij kan de ATC van het vliegveld je de opdracht geven om een "rondje in de lucht te maken". Zie dit als een soort "vliegende wachtkamer" voor binnenkomende vliegtuigen die allemaal willen landen op (in dit geval) Schiphol. Bij de holding bij waypoint RIVER gelden deze gegevens: - FlightLevel 70 (maximale beginhoogte) - Max IAS 250 KTS (maximale vliegsnelheid) - Heading leg Heading leg Hoe gaat het vliegen van een holding in zijn werk? Nog voordat je bij waypoint RIVER aankomt, begin je met het maken van een rechterbocht (volgens de STAR). Deze bocht houd je vol, totdat je HEADING gelijk is aan 224.

27 Begin van de holding - 1 minuut vliegen heading 224 Dit eerste rechte stuk van de holding gebruiken we om 1000 foot te zakken, voordat de volgende bocht komt. Instrument Waarde Reden ALTITUDE 6000 Zakken naar FL060 Na 1 minuut, maak je weer een rechterbocht. Deze bocht hou je vol totdat je: - precies op de 044 radiaal vliegt van VOR-HSD - daarbij je heading ook gelijk is aan 044. Instrument Waarde Reden HEADING 044 Terugvliegen naar RIVER waypoint Na de tweede bocht zak je verder tot een hoogte van 5000 foot in het tweede rechte stuk van de holding. Instrument Waarde Reden ALTITUDE 5000 Zakken naar FL050 Als je dit goed gedaan hebt (en geen last van zijwind gehad) vlieg je weer precies over waypoint RIVER heen. RIVER holding kompleet - Klaar om verder te gaan En zoals je ziet zijn we tijdens het dalen in de holding weer terecht gekomen in het wolkendek. Vervolgens zet je koers naar waypoint DETSI Instrument Waarde Reden 27 of :51

28 28 of :51 HEADING 041 Doorvliegen aar DETSI waypoint Overhead DESTI waypoint "British Airways you are number one for landing on the runway 01R - Fly Direct NV-NDB" Boven DETSI krijg je van de Schiphol ATC runway 01R toegewezen om te landen. Als baken voor runway 01R staat NDB - NV Dit baken word gebruikt door alle vliegtuigen om een ILS landing te kunnen maken op runway 01R. Instrument Waarde Reden ADF 332 NDB-NV freq. HEADING 066 Vliegen richting NDB-NV Op weg naar NDB-NV: We pakken even de ILS kaart erbij van runway 01R, om te kijken wat ons te wachten staat. Als goed piloot ben je immers altijd bezig met voor-uit-denken :-)

29 ILS APPROACH kaart van runway 01R van Schiphol - boven aanzicht Zoals je kunt zien staat het NDB-NV precies recht in het verlengde van de runway 01R. NDB-NV kunnen we dus gebruiken om recht voor de localizer uit te komen van runway 01R Daarna vliegen we heading richting de Outer Marker en daarna het begin van de runway. ILS APPROACH kaart van Runway 01R van Schiphol - zij aanzicht Qua hoogte moeten we boven de NDB-NV arriveren op 2000 foot. Met deze gegevens van runway 01R gaan we alvast de volgende zaken instellen: Instrument Waarde Reden ADF 332 Geeft de plaats aan waar NDB-NV staat. Voor de juiste flapstanden en snelheiden pakken we het "kneeboard" erbij. Druk op de [F10] toets om je "kneeboard" te voorschijn te toveren. 29 of :51

30 KNEEBOARD met een tabel van de vliegsnelheden en bijbehorende flap standen Ook kan je het traject vanaf waypoint DETSI naar de NDB-NV gebruiken om: De juiste ILS aanvlieghoogte in te stellen Af te remmen tot de landingssnelheid Flaps te laten zakken naar landingssstand 2000 foot 160 kts ( ~ de "Flaps 40" snelheid) Flaps 40 Op weg naar het begin van de ILS voer je ook vast de radio navigatie gegevens in: Instrument Waarde Reden NAV Frequentie van de ILS van runway 01R COURSE 005 APPROACH COURSE van runway 01R DME NAV1 Afstands meeting t.o.v. VOR-SPL (voor checken begin glideslope) Als we de FLIGHT DIRECTOR aan zetten hebben we een mooie visuele ondersteuning, om te kijken waar het vliegtuig zich bevind t.o.v. de glideslope. Hieronder zie je wat er veranderd in de kuntsmatige horizon en EHSI op het moment dat de NAV1 radio staat afgesteld op de ILS frequentie van de runway 01R 30 of :51

31 31 of :51 <- Groen -Glideslope signaal Geeft aan of je - te hoog - goed - te laag vliegt t.o.v de glideslope <- Blauw - Localizer signaal Geeft aan of je - te veel links - middenvoor - te veel rechts van de runway vliegt. Kunstmatige horizon en EHSI zonder ILS Kunstmatige horizon en EHSI MET ILS meters Tip De paarse ILS tekens (balk, driehoekjes) zie je pas, als je voldoende in de buurt bent van de ILS runway! Klaar om de ILS te intercepten boven NV We vliegen nu recht op de NDB-NV af en bevinden ons bijna recht voor de localizer van runway 01R.

32 32 of :51 Hoe komen we nu lekker in het midden van de localizer uit? Het intercepten van de localizer Eenmaal in de buurt van de NDB-NV aangekomen, is het de kunst om netjes precies in het midden van de localizer uit te komen. Dit is handig, omdat je dan ook op de landingsbaan uitkomt i.p.v. ernaast. Hierbij kun je gebruik maken van dezelfde techniek als bij de VOR tutorial om precies op een radiaal uit te komen. Wat heb je nodig voor een goede ILS landingsaanvlucht? De NDB-NV staat midden voor de runway 01R. Vanaf NDB-NV naar de runway moet je precies heading 005 aanhouden! EHSI voor NV (1) Intercepten van het ILS-localizer signaal EHSI na NV (2) 1. Als in de buurt van de NDB-NV vliegt en in het bereik van de localizer bent, gaat de paarse balk in de EHSI van buiten naar het midden bewegen.(punt 1)

33 33 of :51 British Airways - Turn left heading 005 to intercept the localizer - Report when established. 2. Dan maak je meteen een flinke bocht (met bank angle 30) en je draait heading 005. Als je dit goed (en snel genoeg) doet, vlieg je mooi recht over NDB-NV heen en kom je precies midden in het localizer signaal. Instrument Waarde Reden HEADING 005 APPROACH COURSE van runway 01R Belangrijk! - Zorg ervoor dat na de bocht PRECIES op HEADING 005 zit (approach koers) zit, - Hou de paarse EHSI balk scherm in de gaten! Regel desnoods de HEADING zodanig bij dat je precies op de paarse balk vliegt en ook blijft vliegen. - Hou je HEADING exact op 005 als je eenmaal in het midden van de localizer vliegt! We hebben het localizer signaal "ge-intercept" en vliegen op de APPROACH COURSE naar de runway toe. Dus het "horizontale aanvlucht gedeelte" is nu goed geregeld en we vliegen recht op runway 01R af. De Glideslope afvliegen m.b.t. VERT SPEED & DME afstand. Hiervoor hebben we het verticale gedeelte van de APPROACH kaart van runway 01R nodig. Zoals je ziet, moet je dus totaan het punt D8.7 (dus op 8.7 miles DME afstand van VOR-SPL) op 2000 foot blijven vliegen. Op dat punt moeten de paarse driehoekjes precies in het midden van hun schaal staan. (zie afbeelding hieronder)

34 Nu heb je het midden van de glideslope bereikt! - Tijd om de daling in te zetten. Met welke verticale snelheid moet ik nu zakken? Dit is afhankelijk van je horizontale vliegsnelheid, omdat je op de glideslope moet blijven volgen om op runway 01R uit te komen. Daal snelheids gegevens Uitrekenen daalsnelheid vanaf DME 8.7 Glideslope hoogte <= constant => Glideslope afstand Verticale snelheid Vlieg snelheid Nu de getallen invullen voor het punt DME foot Verticale snelheid = constant foot 170 kts = foot / minuut De daalsnelheid word nu (17226 * 2000) / foot = ~930 foot / minuut Op dit moment moet je de volgende waardes instellen Instrument Waarde Reden 34 of :51

35 35 of :51 ALTITUDE -11 Hoogte van de runway 01R en -11 omdat runway 01 onder de zeespiegel ligt! VERT SPEED 930 Foot / minuut Daalsnelheid Tip: Schakel je de Autopilot niet eerder of later in. Het gevolg is dan dat de autopilot gaat ZOEKEN naar het midden van de glideslope. Dit kan gepaard gaan met (heftige) bewegingen van het vliegtuig.! Outer Marker Zoals de Auto Pilot nu goed ingesteld staat, glijdt je vliegtuig rustig langs de localizer en glideslope naar beneden door de dikke mist. Onderweg kun je ook een geluidssignaal horen als je boven de Outer Marker bevind. Tegelijkertijd brandt er een lampje in de cockpit. Outer Marker Signaal Wat is de Outer Marker? Dit is een soort van extra (verticaal gericht) radiobaken dat staat opgestelt in het glideslope gebied. Het geeft een extra bevesting aan jou als piloot dat je nog steeds goed recht op de runway af vliegt. Het zegt NIETS over de hoogte waarop je vliegt!!! Op weg naar de ILS runway 01R door dikke mist>

36 36 of :51 En net voor dat je de baan raakt, trek je de neus nog even omhoog en "flare" je de B737 netjes op runway 01R. British Airways has landed on runway 01R Gefeliciteerd! Je bent geslaagd voor de IFR vlucht met ILS Landing. Tot Slot: Ik hoop dat deze ""IFR Flight & ILS Landing by Example met FS200(x)" op een praktische manier

37 37 of :51 heeft bijgedragen aan je radio navigatie kunsten. Veel vlieg- en navigatie plezier... :-) - Ronald Vermeij