Jaarverslag Woonadviescommissie 2014

Transcriptie

1 Jaarverslag Woonadviescommissie 2014 Deelnemende organisaties aan de Woonadviescommissie zijn de Werkgroep Kwaliteit Wonen, de werkgroep Geschikt Wonen voor Ouderen, het Gehandicapten- en Patiënten Platform Amersfoort en de afdeling Economie & Wonen van de gemeente Amersfoort.

2 2

3 Inhoud Voorwoord... 5 Hoofdstuk 1. Toetsing en adviezen Adviezen Getoetste woningbouwplannen Valkenhof Van Rootselaarstraat De Grasboom Weberstraat Ganskuijl Stationsstraat 10 (bestemmingsplan en bouwplan 27 shortstay-eenheden) ABC school Liendert Bestemmingsplan Binnenstad Bestemmingsplan Kop Gildenkwartier De Lichtenberg Stedenbouwkundig plan Ariaweg Noord en Operaplein Hoofdstuk 2. Het Eemhuis Hoofdstuk 3. Overige activiteiten Kennismaking Hestia en Vereniging Huurdersbelangen Netwerk Visuele toegankelijkheid Hoofdstuk 4. Herziening Basiseisen en Onderzoek Woonadviescommissie Herziening Basiseisen Onderzoek naar het functioneren van de WAC Hoofdstuk 5. Woonkwaliteitsonderzoek Piet Mondriaanplein Hoofdstuk 6. De samenstelling van de Woonadviescommissie en financiële verantwoording De samenstelling van de Woonadviescommissie Financiële verantwoording Hoofdstuk en verder

4 4

5 Voorwoord Beste lezer, Kwalitatief goed wonen vraagt meer dan voldoen aan de technische eisen van het Bouwbesluit en een positief Welstandsadvies. De Woonadviescommissie heeft als doelstelling om de woonkwaliteit in Amersfoort te optimaliseren. Woningen die voldoen aan de aanvullende eisen en aanbevelingen van de Woonadviescommissie zijn voor iedereen toegankelijk en klaar voor de toekomst. De inzet daarbij is dat ontwikkelaars, woningcorporaties en architecten de eisen zien als toegevoegde waarde en niet als drempel. De Woonadviescommissie toetst ook bestemmingsplannen, de woonomgeving, de openbare ruimte en openbare gebouwen. Nu hulp in huis aan zorgbehoevenden in rap tempo afneemt en meer zelfredzaamheid verwacht wordt van ouderen dragen gemeenten, ontwikkelaars en woningcorporaties nog meer verantwoordelijkheid om levensloopgeschikte woningen te realiseren. Een levensloopgeschikte woning is in alle levensfasen bewoonbaar voor de bewoners. Of, is makkelijk aan te passen als de gezinssituatie verandert, de gezondheid achterblijft of een bewoner slecht ter been wordt. De gemeente Amersfoort heeft in de Woonvisie het levensloopgeschikt bouwen hoog op de agenda gezet. De WAC is toetser van de doelstellingen uit de Woonvisie. De WAC spreekt haar zorg uit dat de partijen die sociale woningbouw ontwikkelen voor de laagste inkomens, door o.a. de verhuurdersheffing, mogelijk kleiner zullen gaan bouwen om de huren lager te kunnen houden. Kan de beoogde gebruikskwaliteit en een levensloopgeschikte woning voor diegenen met een kleinere beurs en genoodzaakt zijn te huren, dan nog wel gegarandeerd worden? Als een woning niet toekomstgericht ontwikkeld wordt dan komen de kosten voor benodigde aanpassingen later bij de bewonersof de Wmo terecht. Een toekomstgerichte woning ontlast de Wmo-middelen. Economische aspecten (de verkoop/verhuurbaarheid is groter als woningen gebruiksvriendelijker zijn) en welzijnsaspecten (de toekomstige uitgaven Wmo zijn lager als woningen slechts tegen lage kosten aan te passen zijn) worden eveneens door de deelnemers van de WAC in de kwaliteitstoetsing meegewogen. Goed advies vooraf voorkomt dure aanpassingen achteraf. Voor toekomstige kopers en huurders ligt de meerwaarde van de WAC erin dat deze adviesraad de belangen van de bewoners op voorhand behartigt. Ontwikkelaars en architecten krijgen door de gemeente gefaciliteerde en gefinancierde deskundige gebruikersadviezen. De WAC adviseert corporaties, projectontwikkelaars en architecten tijdens het ontwerpproces. Bewoners, woningcorporaties, makelaars en bewoners plukken uiteindelijk de vruchten van deze, op bewonerservaringen gebaseerde, adviezen. Dat resulteert in een hogere gebruikskwaliteit, betere prijs-kwaliteitverhouding en een optimaal woongenot. De adviezen van de WAC geven invulling aan de ambitie van de gemeente ten aanzien van kwaliteit en duurzaamheid. Door de kwaliteitstoetsing van de WAC onderscheidt de gemeente Amersfoort zich van andere gemeenten en profileert zich als belangenbehartiger en als deskundige op het gebied van woonwensen naar bewoners en naar toekomstige inwoners van onze stad. Marjon van de Wiel Voorzitter Woonadviescommissie Amersfoort April

6 6

7 Hoofdstuk 1. Toetsing en adviezen De Woonadviescommissie Amersfoort toetst woningen op gebruikskwaliteit. Dit gebeurt aan de hand van de Basiseisen voor de woningbouw en woonomgeving. Deze Basiseisen zijn in 2006 door het college van Burgemeester en Wethouders vastgesteld. Het betreft eisen op het gebied van flexibiliteit, levensloopgeschiktheid, sociale veiligheid, toegankelijkheid, gebruikskwaliteit en duurzaamheid. Naast woningen adviseert de commissie ook over de woonomgeving en openbare gebouwen. 1.1 Adviezen De WAC heeft in 2014 in totaal zeven bouwplannen, drie bestemmingsplannen en twee stedenbouwkundige plannen getoetst. Het aantal getoetste woningen bedroeg 230 woningen, een laag aantal. De oorzaak hiervan is te vinden in de crisis op de woningmarkt, waardoor er veel minder nieuwbouw plaatsvindt. Ook merken wij dat nog steeds woningbouwplannen niet aan de WAC worden voorgelegd voor advies. Daar werken we aan, dat doen we in combinatie met de nieuwe Basiseisen. Daarover leest u meer in hoofdstuk 4. In tabel 1.1 vindt u een overzicht van de plannen die we hebben getoetst in Project Aantal woningen Toegankelijkheid Goed Redelijk Slecht Valkenhof (Valkestraat/Stovestraat) Van Rootselaarstraat 4 appartementen voor 2 2 begeleid wonen De Grasboom 24 appartementen 24 Weberstraat 48 appartementen eengezinswoningen Ganskuijl eengezinswoningen, 16 appartementen ( s Heeren Loo) Stationsstraat shortstay eenheden 27 ABC-school Liendert Onderwijsruimten X bestemmingsplan Binnenstad Nvt Nvt Bestemmingsplan Stationsstraat 10 Nvt Nvt Bestemmingsplan Kop Gildenkwartier Nvt Nvt stedenbouwkundig plan De Lichtenberg Nvt Nvt stedenbouwkundig plan Ariaweg Noord en Operaplein Nvt Nvt Tabel 1.1. De getoetste projecten, aantal woningen en toegankelijkheid. De Woonadviescommissie beoordeelt woningen en de woonomgeving op toegankelijkheid. Zijn de woningen en de woonomgeving bezoekbaar? Bewoners en bezoekers die gebruik maken van hulpmiddelen zoals een rollator, rolstoel of scootmobiel dienen de woning zelfstandig te kunnen bereiken en betreden. 7

8 Hieronder worden eerst algemene zaken besproken die we vaak tegen komen in plannen. Vervolgens wordt ingegaan op de belangrijkste punten van de getoetste projecten. Tenslotte vindt u een overzicht van wel en niet overgenomen adviezen. De top 5 van meest gegeven adviezen voor de woningen: 1. Draairichting deuren 2. Indeling badkamer 3. Toegankelijkheid 4. Leidingloze wanden 5. Indeling toilet Een aantal adviezen had specifiek betrekking op woongebouwen, buitenruimte en stedenbouwkundige uitgangspunten van de getoetste plannen. Voor de Woonadviescommissie zijn gebruikskwaliteit, toegankelijkheid, sociale veiligheid en sinds een paar jaar duurzaamheid de belangrijkste adviesonderwerpen. De top 5 van meest gegeven adviezen voor woongebouwen en de woonomgeving: 1. Toegankelijkheid (visueel en fysiek) 2. Sociale veiligheid 3. Mogelijkheden om vuilnis aan te bieden 4. Grootte en toegankelijkheid van de bergingen 5. De parkeeroplossing 1.2 Getoetste woningbouwplannen Per plan kunt u hieronder lezen wat de belangrijkste positieve punten waren en op welke punten verbetering gewenst is. Of de verbeterpunten worden overgenomen is aan de opdrachtgever van het plan. Zoals blijkt uit het onderzoek naar de Woonadviescommissie spelen verschillende factoren een rol in de effectiviteit van de adviezen. Daarover leest u meer in hoofdstuk Valkenhof Dit project wordt gerealiseerd in de binnenstad. Positief aan dit project zijn de uitstraling van de gevels. Wat betreft de gebruikskwaliteit is er wat de WAC betreft nog verbetering mogelijk. Sommige ruimtes zijn zo lang en smal dat er geen functionele inrichting mogelijk 8

9 is. De verkaveling van deze woningen zorgt ervoor dat de toegankelijkheid slecht is. De entree is te smal en de toiletten zijn niet goed toegankelijk voor mindervaliden. Afbeelding 1.1. De plattegronden van de woningen in het plan Valkenhof. Dat wordt veroorzaakt door de wens zoveel mogelijk grondgebonden woningen op de locatie te realiseren. De bebouwingsdruk is daardoor te hoog en de woningen missen daardoor een goede toegankelijkheid en levensloopgeschiktheid. Ook maakt de WAC zich zorgen over het aantal parkeerplaatsen. De ontwikkelaar heeft aangegeven dat zij hebben geprobeerd een verkaveling te realiseren die zich enerzijds naadloos voegt in de stedenbouwkundige context van de Stovestraat en die anderzijds unieke grondgebonden woningen tot resultaat heeft. Volgens de ontwikkelaar zijn er voor de binnenstad unieke woningen ontworpen met én buitenruimte én stallingsruimte. De WAC is het daar niet mee eens, omdat de toegankelijkheid en gebruikskwaliteit onvoldoende zijn. Afbeelding 1.2. De situering van het plan. Een aantal adviezen is overgenomen, maar de essentiële helaas niet. Dat komt aan de ene kant door de lastige opgave, maar ook doordat de WAC te laat is betrokken bij het project. 9

10 1.2.2 Van Rootselaarstraat Het gaat om een initiatief van zorgorganisatie Leeffijn voor de bouw van vier woningen voor een speciale doelgroep (autistische jongeren). De WAC heeft advies uitgebracht, waarna een gewijzigde plattegrond werd ingediend. Daar was nog het nodige aan te verbeteren. Vervolgens is een delegatie van de WAC in gesprek gegaan met de initiatiefnemer. Uiteindelijk heeft dit geleid tot een aangepast plan, waar ondanks de beperkte ruimte, de nodige verbeteringen in zijn opgenomen. Afbeelding 1.3. Plattegrond na advies van de WAC De Grasboom Dit plan is een initiatief van ouders van autistische jongeren. Zij hebben in samenwerking met De Alliantie een gebouw ontworpen met 24 appartementen. Daarin wordt een woongroep voor autistische jongeren gehuisvest in zelfstandige appartementen. Afbeelding 1.4. Het Vogelnest. De WAC juicht het toe dat dergelijke initiatieven door de corporaties worden gefaciliteerd. Aandachtspunt is, wat de WAC betreft, de toegankelijkheid van de appartementen. Ze zijn niet allemaal rolstoeltoegankelijk. Volgens De Alliantie komt dat doordat de woningen erg klein zijn. Suggesties die door De Alliantie zijn overgenomen zijn o.a. de draairichting van 10

11 deuren, het verplaatsen van deuren in de berging om de gebruikskwaliteit te verbeteren- en het toegankelijk maken van het toilet voor minder validen. De WAC heeft aan De Alliantie aangegeven dat het jammer is dat de WAC de plannen pas te zien heeft gekregen nadat de Omgevingsvergunning verstrekt is en heeft De Alliantie gevraagd om voortaan tekeningen in VO fase voor advies te krijgen, zoals afgesproken is in de Prestatieafspraken Weberstraat Positief aan het plan is dat, voor de eerste bewoner, diverse opties mogelijk zijn voor de indeling. Ook juicht de WAC het toe dat het Politiekeurmerk wordt aangevraagd en dat er voorzieningen worden opgenomen voor flora en fauna. De standaard beukmaat van 5.40m voor de eengezinswoningen maakt echter levensloopgeschikt wonen niet mogelijk. De WAC heeft suggesties gedaan voor het realiseren van een mindervalidenparkeerplaats. Een lastig punt is de verlichting van de achterpaden en het ontbreken van ramen in de zijgevels. De WAC adviseert deze, omwille van de sociale veiligheid, aan te brengen. De Alliantie doet dit niet in verband met de privacy van omwonenden. Een ander punt is de vrije ruimte in de entree bij de voordeur. Die is te klein, waardoor het voor mensen in een rolstoel niet goed mogelijk is de deur te openen. Helaas was het plan al te ver in ontwikkeling waardoor dit niet meer kon worden aangepast. Het niveau van de toegankelijkheid van de woningen in dit project is redelijk, in plaats van goed. Dat komt met name door de smalle entree. Afbeelding 1.5. Het project Weberstraat Ganskuijl In dit project realiseert De Alliantie 55 eengezinswoningen en 16 appartementen voor zorgorganisatie s Heeren Loo. In het woningbouwplan is grotendeels een beukmaat van 5,40 meter gehanteerd. Met een bredere beukmaat zijn de woningen beter in te richten en ook makkelijker aan te passen, zodat ze levensloopgeschikt zijn. De WAC heeft hierover eerder in het stedenbouwkundig plan ook geadviseerd. Helaas is dat niet verwerkt in het plan. Voor het bouwplan zijn adviezen gegeven over de gebruikskwaliteit, de bergruimte, draairichting van deuren en de grootte van de lift en de ruimte daarvoor. Die lijkt onvoldoende groot voor 11

12 het vervoer van o.a. brancards. Afbeelding 1.6. De eengezinswoningen en het appartementengebouw Stationsstraat 10 (bestemmingsplan en bouwplan 27 shortstay-eenheden) Aan de Stationsstraat wordt een gebouw gerealiseerd met 27 shortstay-eenheden. De WAC is benieuwd of dit voorziet in een behoefte en heeft enkele adviezen uitgebracht die vooral te maken hebben met veiligheid en toegankelijkheid. De WAC vindt het jammer dat het grootste deel van de plint bestaat uit de parkeergarage, het oogt hierdoor vrij gesloten. Ondergronds parkeren zou een betere oplossing zijn, alhoewel de WAC begrijpt dat dit hogere kosten met zich meebrengt. Daarnaast heeft de WAC zorgen over de situatie bij het uitrijden van de parkeergarage. Er kan een gevaarlijke situatie ontstaan doordat men meteen het fietspad over moet steken. Daarnaast zijn de short-stay woningen niet goed toegankelijk voor mensen die afhankelijk zijn van een rollator of rolstoel. Ook lijkt de voorruimte bij de lift te smal voor een brancard. Afbeelding 1.7. Het project Stationsstraat

13 1.2.7 ABC school Liendert De WAC heeft in een vroeg stadium kunnen adviseren over de ABC school in Liendert. Daarbij heeft de WAC geadviseerd over de veiligheid (vluchtroutes), toegankelijkheid van het gymlokaal, contrast in het gebouw voor slechtzienden en markeringen op glaswanden. Afbeelding 1.8. Wijkplein en groenzone Liendert Bestemmingsplan Binnenstad De WAC heeft geadviseerd over het bestemmingsplan Binnenstad. De WAC vindt het concept vooral conserverend en zou het liever meer toekomstgericht zien. Naar mening van de WAC ontbreekt een visie op de Binnenstad. Advies: Om de kern van de binnenstad nog aantrekkelijker te maken voor inwoners, toeristen en nieuwe ondernemers (winkelketens) is het aan te bevelen om huidige bestrating en de storende obstakels aan te pakken. Wonen in de binnenstad (m.n. boven de winkels) maakt de kern van de stad ook buiten de sluitingsuren van de winkels levendig. Naar verwachting zal het merendeel van geïnteresseerden uit starters (zonder kinderen) en (vitale) senioren bestaan. Mogelijk kan wel het parkeerprobleem (waar laat ik mijn auto?) de keuze negatief beïnvloeden. Om het wonen in de binnenstad te Afbeelding 1.9. Bestemmingsplan Binnenstad. 13

14 bevorderen c.q. te stimuleren kan duurzaamheid een rol van betekenis spelen. De WAC adviseert dan ook om projectontwikkelaars en bouwers op te roepen om veel aandacht te besteden aan duurzaam bouwen. Dit heeft invloed op de aankoopprijs c.q. huurprijzen. Als meerwaarde zouden er plannen moeten worden ontwikkeld om de nieuwe bewoners gelegenheid te bieden hun auto in de avond en nacht in omliggende (veelal leegstaande) parkeergarages te kunnen stallen Bestemmingsplan Kop Gildenkwartier Op deze locatie komen 14 nieuwbouweengezinswoningen en 75 appartementen. De WAC heeft in haar advies over het bestemmingsplan voor Kop Gildenkwartier verzocht om in het bestemmingsplan op te nemen dat alle nieuwbouwplannen, of renovaties waarbij de plattegronden van de woningen ingrijpend veranderen, voorgelegd moeten worden aan de commissie. Helaas is dit niet gebeurd waardoor de WAC hierover niet heeft kunnen adviseren. Een gemiste kans. Afbeelding Het project met 14 woningen De Lichtenberg Positief aan het plan is de ruime opzet en het groene en parkachtige karakter van het Lichtenbergterrein. Er zijn door de WAC enkele aandachtspunten / adviezen geformuleerd. Afbeelding Een impressie van de locatie. 14

15 Afbeelding De groenstructuur en verkaveling van het gebied. De belangrijkste is de toegankelijkheid van de woonomgeving voor mindervaliden. Bewoners en bezoekers die gebruik maken van hulpmiddelen zoals een rollator, rolstoel of scootmobiel dienen de woning zelfstandig te kunnen bereiken en betreden. De WAC hanteert daarvoor 3 niveau s (slecht, redelijk, goed). Het niveau van de woonomgeving in dit project is redelijk. Opgemerkt moet worden dat het hoogteverschil tussen de Utrechtseweg en de Jacob Catslaan 22 meter bedraagt en met hellingbanen niet op te lossen is. De WAC heeft geadviseerd om leuningen aan te brengen ter plaatse van de traptredes. Ook heeft de WAC geadviseerd om voldoende lichtgekleurde bestratingsmaterialen aan te brengen, gecombineerd met contrastkleuren daar waar een functie wijzigt (bijvoorbeeld van voetpad naar fietspad / van fietspad naar straat). Voor mensen met een visuele beperking (= bijna iedere brildrager) is dit noodzakelijk om een veilige route af te kunnen leggen. In het donker, bij kunstlicht, heeft iedereen er baat bij. Ook is het aan te raden om obstakels als lage antiparkeerelementen, betonnen bollen etc. te vermijden. Dit zijn struikelblokken in het donker Stedenbouwkundig plan Ariaweg Noord en Operaplein Voorstel is om 20 woningen te slopen en hier 30 eengezinswoningen voor terug te bouwen: 23 sociale huur en 7 sociale koop. Daarnaast worden 126 woningen energetisch verbeterd. Afbeelding De huidige situatie. Ook de openbare ruimte in het gebied zal worden opgeknapt. De doorgangen zullen opener worden waardoor het geheel sociaal veiliger wordt. De WAC heeft bij de toetsing van het stedenbouwkundig plan vooral gelet op de toegankelijkheid van de woonomgeving. Dus zo min mogelijk obstakels op de openbare looproutes en kleurstelling/kleurcontrast van 15

16 bestrating en muren. Lichte bestrating heeft minder verlichting nodig dan donkere bestrating doordat het licht reflecteert in plaats van absorbeert. De WAC heeft verder aangegeven graag te adviseren over de plannen voor de renovatie van de flats, met name de plannen voor de entree en de plint (maar ook de woningplattegronden). Afbeelding De verkaveling, voor en na de vernieuwing. 16

17 Hoofdstuk 2. Het Eemhuis Op 3 februari 2014 heeft de WAC het Eemhuis geschouwd. De WAC is helaas niet gevraagd advies uit te brengen over dit project in de ontwerpfase. Positief punt is dat het een mooi gebouw is, met een bijzondere architectuur en veel daglicht. De WAC heeft wel aandachtspunten geconstateerd, vooral met betrekking tot de veiligheid en toegankelijkheid. De toegankelijkheid was op sommige punten slecht. Dit heeft geleid tot schriftelijke vragen van de gemeenteraad aan het college. De WAC is nauw betrokken geweest bij een oplossing voor de problemen, samen met het GPPA. Bij de beantwoording van de raadsvragen heeft het college aangegeven dat de WAC in het vervolg een plek moet krijgen bij de beoordeling van (semi)openbare gebouwen. Een voorbeeld daarvan is het sportcomplex aan de Hogeweg. Hieronder vindt u een impressie van het werkbezoek van de WAC aan het Eemhuis. Afbeelding 2.1. Bijzondere architectuur. Veiligheid Door de hoogteverschillen in het gebouw (met veel trappen) is het risico van vallen en struikelen groot. Op diverse plaatsen is geen leuning aangebracht, of slechts kleine (zie afbeelding 2.2). Afbeelding 2.2. Geen of slechts kleine leuning. 17

18 Afbeelding 2.3. Geen contrast en zichtlijnen ontbreken. Toegankelijkheid Vooropgesteld dat het gebouw nog niet was ingericht, kon al wel worden vastgesteld dat bezoekers met en beperking (rolstoel, rollator, blinden en slechtzienden) problemen zullen ervaren. Door de vele trappen is de toegankelijkheid van de bibliotheek onvoldoende en risicovol (vallen, struikelen). De vele niveaus zijn alleen te bereiken d.m.v. een lastig te vinden lift of middels een traplift. Dit zou bij een nieuw gebouw eigenlijk niet nodig moeten zijn. Afbeelding 2.4. Slechte toegankelijkheid en valrisico. Afbeelding 2.5. Een traplift. 18

19 Afbeelding 2.6. Geen duidelijke tredemarkeringen op de trappen. Het Eemhuis is een voorbeeld van hoe het absoluut niet moet voor slechtzienden. Alles (vloer, wand, trap) heeft één kleur (hout), geen contrasten, geen duidelijke tredemarkeringen (alleen antislipstripje), leuningen niet in orde (beginnen te ver en hebben geen horizontale 'inleiding') en verblindende lampen. Verder geen volglijnen/'routemarkering' en veel gevaarlijk glaswerk. De boekenkasten worden in de nissen geplaatst met de onderste rij dichtbij de vloer. Voor eerder genoemde groepen niet bereikbaar. Bukken, weer omhoogkomen, duizelig worden / sterretjes zien, velen die hier last van hebben. Het verbaast de leden van de WAC dat in een nieuw gebouw deze keus gemaakt is. Dit kost mogelijk lezers/bezoekers. Voor blinden en slechtzienden is een goede routemarkering onmisbaar. Markeringen, gidslijnen ontbreken (nog). Oproepknop' lift is moeilijk vindbaar. Bedieningsknoppen zijn niet verlicht, pluspunt knoppen in de lift hebben een brailleschrift reliëf. Afbeelding 2.7. Bediening lift onverlicht en risico speelplek kinderen. Invalidentoiletten De entrees naar de invalidentoiletten zijn te krap en één van de toiletten is te klein. De deuren zijn verkeerd om geplaatst (deurklink in de hoek i.p.v. naar open ruimte). Een rolstoelgebruiker kan lastig zelf het toilet in. 19

20 Entree en de relatie met het Eemplein Naar het Eemplein oogt de begane grond gesloten door een gang en een aantal kleine ruimtes aan de etalageruimte. Het lijkt hierdoor een kantoorgebouw. Dit publieke gebouw keert zich helaas af van het plein, de entree is niet direct vindbaar en weinig uitnodigend. De WAC vindt dat een gemiste kans. Lift, trap en toiletten zijn niet direct zichtbaar/vindbaar bij binnenkomst. Deze zouden zonder bewegwijzering vindbaar moeten zijn. Het advies is om een loper aan te leggen door de centrale hal richting de ruimte waar de lift en trap is. Waarschuwings/markeringsstickers waren ten tijde van de schouw niet aanwezig op de glazen deuren. De sticker op de entreedeur voldoet niet. De WAC adviseert om extra aandacht te geven aan de bewegwijzering en adviseert om een 'wayfinder' aan te stellen die hier een goed ontwerp voor maakt. De meeste bezoekers komen per fiets. De WAC vraagt zich af waar mensen hun fiets neer kunnen zetten. Staat straks het Eemplein vol met fietsen(rekken)? Afbeelding 2.8. De entree oogt gesloten. Afbeelding 2.9. De leden van de WAC. 20

21 Hoofdstuk 3. Overige activiteiten 3.1 Kennismaking Hestia en Vereniging Huurdersbelangen De WAC heeft in 2014 kennis gemaakt met de huurdersbelangenverenigingen Hestia en Vereniging Huurdersbelangen (VHB). Doel was om te bekijken of er gemeenschappelijke belangen zijn. Waar kunnen de organisaties elkaar vinden en waar kan men elkaar versterken? De VHB geeft aan dat er de laatste jaren weinig nieuw is gebouwd. Klachten die bij de VHB binnenkomen gaan vooral over de leefomgeving en de veiligheid in de wijk. Het gaat dan vooral om oudere mensen die zich niet veilig voelen door hangjongeren. De VHB praat hierover met bijvoorbeeld de wijkbeheerder. Zorgpunten van de huurdersbelangenverenigingen is dat de woningcorporaties zich moeten richten op sociale huurwoningen, waardoor andere activiteiten niet meer kunnen worden uitgevoerd door de corporaties. Ook de betaalbaarheid van de woningen is een probleem. Er worden veel woningen afgebroken waar niet veel sociale huurwoningen voor terug worden gebouwd. Bovendien krijgen bewoners slechts één keer een verhuiskostenvergoeding. Terugverhuizen naar de oude wijk gebeurt daardoor vaak niet. Ook is er nog maar weinig doorstroming doordat mensen in hun woning blijven. Verhuizen naar een andere woning betekent een hogere huurprijs. Hierdoor zien mensen af van verhuizen. Over deze zaken hebben de huurdersorganisaties vaak overleg met de corporaties. Afgesproken is om contact te houden over nieuwe ontwikkelingen en renovaties. 3.2 Netwerk De WAC heeft in 2014 contact gehad met verschillende personen binnen en buiten de gemeente. Met wethouder Imming (Wonen en Zorg) is kennisgemaakt en gesproken over het belang van woonkwaliteit en toegankelijkheid. Ook in relatie tot de ontwikkelingen in de samenleving. Mensen moeten langer thuis blijven wonen en de zorg verandert, wat weer een weerslag heeft op de kwaliteit en indeling van woningen. Met de stadsbouwmeester, mw. Oudenaarde, en medewerkers van Monumentenzorg en Stedenbouw van de gemeente is gesproken over het belang van kwaliteit van de openbare ruimte. Daarnaast heeft de WAC kennis gemaakt met de nieuwe directeur van VACpunt Wonen, het landelijk steunpunt voor adviescommissies in de woningbouw. 3.3 Visuele toegankelijkheid Toegankelijkheid voor blinden en slechtzienden wordt steeds belangrijker. Door de vergrijzing wordt deze groep steeds groter. Visuele toegankelijkheid is vooral een aandachtspunt bij de openbare ruimte en publieke gebouwen. Het niet visueel toegankelijk zijn leidt ertoe dat blinden en slechtzienden minder kunnen participeren. Ook kan het gevaarlijke situaties opleveren, zoals stoot- en valincidenten. Bij het niet toegankelijk zijn van de openbare ruimte zullen blinden en slechtzienden een groter beroep doen op de door de WMO-gefinancierde Regiotaxi. Visuele toegankelijkheid vereist voornamelijk kennis, i.p.v. geld. De toegankelijkheid wordt o.a. verkregen door goede contrasten, juist kleurgebruik, slimme en logische indelingen, werken met (natuurlijke) gidslijnen, juiste materiaalkeuzes en goede typografie. 21

22 Hoofdstuk 4. Herziening Basiseisen en Onderzoek Woonadviescommissie In 2014 is de WAC bezig geweest met de herziening van de Basiseisen voor de woningbouw en woonomgeving. Daarnaast is er door de afdeling Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amersfoort een onderzoek uitgevoerd naar het functioneren van de WAC. Over deze twee zaken leest u meer in dit hoofdstuk. 4.1 Herziening Basiseisen De Woonadviescommissie heeft de gebruikskwaliteit van woningen en woonomgeving in de Basiseisen voor de woningbouw en woonomgeving 2006 vastgelegd. Kwaliteit, sociale veiligheid, flexibiliteit, toegankelijkheid en levensloopgeschiktheid worden sinds 2002 door de Woonadviescommissie getoetst. In de toekomst, vanaf 2015, wordt ook duurzaamheid door de WAC getoetst. In verband met de vergrijzing staat ook levensloopgeschiktheid bovenaan de agenda. Een herziening van de Basiseisen 2006 is nodig omdat: - De Woonvisie hiertoe de nodige aanleiding geeft; - De markt verandert van aanbodgericht naar vraaggericht en de woonconsument in een vraaggerichte markt centraal staat; - Duurzaamheid een kwaliteit is die de gemeente Amersfoort nastreeft én een landelijke trend is; - Er een woningvraag ligt van vitale ouderen en vergrijzing vraagt om levensloopgeschikt bouwen; - Wmo-aanpassingen geen hoge kosten met zich mee hoeven te brengen wanneer al bij de bouw de juiste voorzieningen worden getroffen; - Gecombineerde werk- en woongebieden gerealiseerd (gaan) worden, hierdoor transformeert een wijk en wordt de kwaliteit van de omgeving belangrijker. Bij de herziening van de Basiseisen is gekozen voor een verandering van de naam. De term Basiseisen wekt de suggestie dat het een verplichting is. Dat is niet het geval, omdat de gemeente bij particuliere projectontwikkeling geen zaken mag eisen die verder gaan dan de wet voorschrijft, in dit geval het Bouwbesluit. Daarom spreken we van de term Richtlijnen 2015 voor de woningbouw en woonomgeving. In deze richtlijnen zijn de gebruikskwaliteitseisen voor marktpartijen als projectontwikkelaars, architecten en woningcorporaties op een rijtje gezet. Dit document kan gehanteerd worden als een instrument om de woonkwaliteit in Amersfoort te verbeteren. Nieuw is dat in de richtlijnen een onderscheid is gemaakt tussen Richtlijnen en Aanbevelingen. Aan de richtlijnen moet de directe woonomgeving of de woning naar mening van de WAC voldoen. De aanbevelingen beschrijven een, door bewoners, gewenste situatie. De vaststelling van de Richtlijnen is door de Woonadviescommissie voorbereid. Dat is gedaan door eerst de Richtlijnen te vergelijken met de meest recente versie van het Bouwbesluit en het gemeentelijk beleid. De richtlijnen zijn besproken met de afdelingen Milieu, Vergunningen, Toezicht en Handhaving en Stedelijk beheer. Zij hebben aangeven welke eisen kunnen vervallen, omdat deze reeds door hun afdeling getoetst worden en welke eisen eventueel conflicteren met de eisen die zij stellen. Tevens zijn de richtlijnen naast het Woonkeur, Politie Keurmerk en de WoonKwaliteitsWijzer van VACpunt Wonen gelegd om te zien of er betere formuleringen zijn en in sommige gevallen om maatvoeringen over te nemen. 22

23 Belangrijkste richtlijnen Kwaliteit is een optelsom van onderling samenhangende aspecten op het gebied van veiligheid, toegankelijkheid, flexibiliteit, gebruikskwaliteit, levensloopgeschiktheid en duurzaamheid. Het begrip gebruikskwaliteit heeft betrekking op de mate waarin de woning en woonomgeving geschikt zijn om de dagelijkse activiteiten ongehinderd te kunnen uitvoeren. Niet alleen nu, maar ook later als de huishoudenssamenstelling verandert, een bewoner thuis wil gaan werken, ouder wordt of zorg nodig heeft. Veranderen de woonwensen? Dan is het prettig als de woning eenvoudig aangepast kan worden. De richtlijnen bestrijken een breed palet van onderwerpen. De belangrijkste zijn flexibiliteit en levensloopgeschiktheid, sociale veiligheid, toegankelijkheid en duurzaamheid. In 2015 willen we verder in gesprek met de Amersfoortse marktpartijen (o.a. de Vathorst Beheer-partijen) en mensen van de Wmo. De planning is dat de nieuwe Richtlijnen in het tweede kwartaal van 2015 worden vastgesteld. 4.2 Onderzoek naar het functioneren van de WAC De gemeente Amersfoort heeft bepaald dat de WAC bovenop het Bouwbesluit toetst op aanvullende eisen. Dat zijn de Basiseisen. In de prestatieafspraken met de corporaties is vastgelegd dat de corporaties hun bouwplannen voorleggen en laten toetsen door de WAC. Ook met partijen in Vathorst is afgesproken dat ze plannen ter toetsing aan de WAC voorleggen. De afdeling Onderzoek en Statistiek heeft dit proces geëvalueerd. Conclusies en aanbevelingen Het onderzoek heeft de volgende conclusies en aanbevelingen opgeleverd. De WAC heeft meerwaarde: deskundig en een onafhankelijke partij Projectontwikkelaars zien de meerwaarde van het bestaan van de WAC. Het is een onafhankelijke partij die met een andere bril kijkt dan een commerciële partij. Ook wordt de WAC als deskundig en veelzijdig ervaren. Onvoldoende oog ervaren voor positie projectontwikkelaars Hoewel de projectontwikkelaars de meerwaarde van de WAC zien, wordt hierop echter ingeboet doordat ze onvoldoende oog bij de WAC ervaren voor hun positie. Projectontwikkelaars doelen dan bijvoorbeeld op adviezen omtrent starterswoningen evenals de kosten van de adviezen. Ook door adviezen die volgens projectontwikkelaars buiten het boekje van de WAC gaan, of door adviezen die conflicterend zouden zijn met andere regelgeving, bestaat het risico dat afbreuk wordt gedaan aan het deskundige beeld van de WAC. Adviesoverleggen WAC worden als rommelig ervaren Projectontwikkelaars zijn van mening dat het overleg van de WAC soms rommelig overkomt. Specifiek wordt genoemd de grote omvang van de commissie, te weinig informatie vooraf over specialismen binnen de WAC, ontbreken van structuur, en een enkele keer onderling discussie. Draagvlak en bekendheid van basiseisen en WAC kan beter volgens WAC De WAC vindt dat er meer draagvlak binnen de gemeente voor de WAC kan worden gerealiseerd. De WAC is van mening dat doordat ze worden gefaciliteerd door de gemeente, dit hen status geeft. De WAC wil graag een volwaardige gesprekspartner zijn, ondanks dat hun adviezen niet verplicht zijn. Ondanks dat het draagvlak binnen de gemeente al is verbeterd, zou dit nog beter kunnen. In dit licht oppert de WAC ook dat er meer gecommuniceerd zou kunnen worden over de basiseisen, zowel binnen de gemeentelijke 23