Jaarverslag Rondom Wonen is van mensen, voor mensen en staat voor goed wonen en je thuis voelen in de buurt.

Transcriptie

1 Jaarverslag 2014 Rondom Wonen is van mensen, voor mensen en staat voor goed wonen en je thuis voelen in de buurt. Vanuit deze visie werken wij samen met onze partners aan het perspectief voor mensen die zijn aangewezen op onze woningen.

2 Stichting Rondom Wonen Industrieweg 2, 2641RM Pijnacker Postbus 87, 2640 AB Pijnacker Telefoon (015) Web Handelsregister nr Stichtingenregister nr Kamer van Koophandel Haaglanden Nationaal register VHV nr WWI instellingsnummer L0590 D BV april 2015

3 Inhoudsopgave Jaar en volkshuisvestingsverslag 2014 I. VOORWOORD... 3 II. KLANTEN... 7 III. MAATSCHAPPIJ IV ONZE AFSPRAKEN MET DE SAMENLEVING V. VERSLAG VAN HET BESTUUR VI. VERSLAG VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN VII. ORGANISATIE VIII. FINANCIËN IX. INNOVATIE X. VERWACHTINGEN VOOR XI. KENGETALLEN Jaarrekening 2014 XII BALANS VOOR RESULTAATBESTEMMING XIII WINST- EN VERLIESREKENING OVER HET BOEKJAAR XIV KASSTROOMOVERZICHT (ENKELVOUD) OVER XV VERKLARING BESTUUR EN RAAD VAN COMMISSARISSEN XVI DE WAARDERINGSGRONDSLAGEN BIJ DE JAARREKENING XVII TOELICHTING OP DE BALANS XVIII FINANCIËLE INSTRUMENTEN XIX TOELICHTING OP DE WINST- EN VERLIESREKENING XX CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Bijlagen XXI VASTGOEDPORTEFEUILLE RONDOM WONEN 2014 INCL. VERKOPEN.95 XXII VERKLARENDE WOORDENLIJST D BV april 2015

4 I Voorwoord KEERPUNT 2014 was in meerdere opzichten een markant jaar en ook een keerpunt voor de volkshuisvesting in Nederland. Een jaar waarin heel veel wetgeving over en voor corporaties het licht zag en de parlementaire enquêtecommissie woningcorporaties haar werk heeft afgerond. De behandeling van het rapport van deze commissie in de Tweede Kamer werd gekoppeld aan de behandeling van de Novelle van minister Blok bij de Herzieningswet (Woningwet). Hoewel de Herzieningswet met Novelle nog door de Eerste Kamer moet worden behandeld, ziet het er naar uit dat er eindelijk na vele jaren en vele ministers later, in 2015 een herziening van de woningwet kan worden vastgesteld (de wet is inmiddels aangenomen in maart 2015 en gaat in op 1 juli 2015). De enquête gaat over het functioneren van het corporatiestelsel, de maatschappelijke gevolgen er van en de rol van de politieke besluitvorming. De maatschappelijke en politieke onvrede over de incidenten in de sector de afgelopen jaren werden door de openbare verhoren van de parlementaire enquêtecommissie en de discussies later in het jaar in de Tweede Kamer, uitgebreid besproken en uitgediept. Nog voor de verschijning van het rapport van de commissie, werd er door het Kabinet Rutte-II al gepreludeerd op de uitkomst en werden nieuwe maatregelen en een striktere beleidsruimte voor woningcorporaties afgekondigd. Het werd duidelijk dat wij ons voortaan moeten beperken tot een strak omlijnde kerntaak. Die keuze werd bovendien geflankeerd door verschillende financiële maatregelen en strakkere financiële beleidskaders. Bovenal werd duidelijk dat, na alle politieke commotie van de afgelopen jaren, het legitimatievraagstuk de meeste aandacht van corporaties gaat vragen; we moeten veel beter duidelijk maken waarom we er zijn en voor wie we er zijn. Dat vraagt om een grotere verbinding met de huurders, de gemeente en alle andere partijen die als belanghebbende en belanghouder zijn aan te merken. RONDOM WONEN Het jaar 2014 was ook voor Rondom Wonen een keerpunt. Wij hebben in 2014 helaas géén uitvoering kunnen geven aan het bestuursakkoord van 2013 met Vestia, voor het overnemen van verhuureenheden in Pijnacker-Nootdorp. Hierdoor moesten wij medio 2014 alsnog invulling geven aan de dàn noodzakelijk geworden bezuinigingen op het beheer en op de werkorganisatie, voortvloeiend uit het Financieel (herstel) Plan van Dit om de financiële positie van Rondom Wonen binnen 5 jaar te verstevigen. In feite een stap achteruit, in plaats van twee stappen vooruit. De lange doorlooptijd die aan het borgingsverzoek was verbonden, maakte een positieve afronding de facto onmogelijk. Voor Vestia werd deze doorlooptijd te lang en kon er géén rekening meer worden gehouden met effectuering van de overname. Dit traject werd nog eens versterkt door grootschalige verkoop van Vestia-bezit aan een buitenlandse belegger. Geconfronteerd met deze nieuwe situatie werd het noodzakelijk om na te denken over de koers voor de komende jaren. Het resultaat is dat Rondom Wonen eind 2014 heeft besloten om voor het komende jaar aansluiting te blijven zoeken bij de opgetekende koers uit het vigerende Ondernemingsplan Dat is verder invulling geven aan de laatste maatregelen uit het Financieel (herstel) Plan van Rondom Wonen en het aankoersen op een (tijdelijke) periode van enkele jaren louter beheer, het goed verhuren van bestaande woningen en het op peil houden en waar mogelijk verbeteren van de bouwkundige- en woontechnische staat van ons bezit. Deze nieuwe situatie laat onverlet dat Rondom Wonen de komende periode (jaren) zal blijven uitkijken naar mogelijkheden om de basis voor onze bedrijfsvoering verder te verstevigen. Of dit nu alsnog het aankopen van bezit van Vestia is, bezit van andere corporaties of beleggers in ons werkgebied of dat dit op andere wijze tot stand kan worden gebracht, is ons om het even. Het is evident dat met de beoogde overname van bezit van Vestia in onze gemeente, een veel groter volkshuisvestelijk belang was gediend. De uitkomst van de eind 2014 gehouden visitatie en de in 2015 te houden raadplegingen van belanghouders en belanghebbenden, vormen de opmaat en ingrediënten voor de koers voor de komende jaren, eind 2015 te verwoorden in het nieuwe Ondernemingsplan D BV april 2015

5 BEDRIJFSVOERING Rondom Wonen is het eens met de invoering van een inkomensafhankelijke huurverhoging. We vinden het redelijk dat huishoudens die meer te besteden hebben, ook meer betalen voor een goedkope sociale huurwoning. Wel betreuren we het, dat we het geld van de extra huurverhoging niet kunnen gebruiken om nieuwe woningen te bouwen en bestaande woningen te verbeteren; de opbrengst vloeit direct in de schatkist. De nieuwbouw, en daarmee de vernieuwing van ons bezit, is naar verwachting voor een beperkt aantal jaren van de baan. Overigens heeft Rondom Wonen verhoudingsgewijs vrij jong bezit door de vele nieuwbouw van de afgelopen jaren. Analyses laten zien dat wij een periode van niet nieuw bouwen en het beperkt verkopen van bezit, langdurig kunnen volhouden, maar uiteindelijk is dat géén duurzaam business-model en volkshuisvestelijk zeker niet gewenst in een regio waar de bevolking de komende 30 jaar nog flink zal groeien. De verhuurdersheffing en de bijdrage saneringssteun betekenen een belangrijke, meerjarige inperking van onze financiële mogelijkheden. Het grootste deel van deze aanslag betalen we uit de inkomsten die voortkomen uit de inkomensafhankelijke huurverhoging en uit het verder terugdringen van onze bedrijfslasten. Het resterende deel komt gedeeltelijk uit de opbrengst van te verkopen woningen. De overige opbrengst gaat naar het verstevigen van de financiële positie (herstelplan) en het verbeteren van bezit. Het terugdringen van bedrijfslasten vergt pijnlijke maatregelen. Dat lukt door bewust te kiezen voor onze kerntaken, zaken bewust niet meer te doen en door de zaken anders aan te pakken. Maar bovenal door de niet-aflatende inzet van onze medewerkers, die zich ondanks de pijnlijke maatregels die iedereen treffen, zich niet laten demotiveren en onze klanten op een goede wijze blijven bedienen. Het resultaat over 2014 en het effect van de al genomen maatregelen uit het Financieel (herstel)plan laten zien dat Rondom Wonen er in financieel opzicht steeds beter voor komt te staan en in de tweede helft van 2016 weer voldoet aan het strakkere financiële normenkader van de sectorinstituties. Dat beeld heeft er toe geleid dat Rondom Wonen bij het Centraal Fonds Volkshuisvesting met ingang van 2015 weer onder het normale toezicht valt. De uitkomst van de 1 e Aedes CBC benchmark eind 2014 bevestigt het beeld van een corporatie die haar huurders producten met een goede verhouding in prijs en kwaliteit aanbiedt. Rondom Wonen behoort met een gemiddeld cijfer van 7,5 (landelijk 7,3) voor de klantwaardering en met 691 (landelijk gemiddeld 1.035) aan beïnvloedbare netto bedrijfslasten per gewogen verhuureenheid tot een van de beter presterende woningcorporaties. TOT SLOT Het inzicht dat het de komende jaren anders moet, heeft bij ons in 2013 en in 2014 geleid tot verschillende (voorgenomen) aanpassingen in de organisatie, die uiteindelijk medio 2015 worden afgerond. Wij blijven kritisch op de kosten, zonder dat dit de prijs en kwaliteit van de bedrijfsvoering en ons bezit negatief beïnvloed. In het kort wordt niet zo zeer een slankere, maar vooral een leniger en daarmee slagvaardiger organisatie nagestreefd. Tegelijk zullen wij in 2015 meer dan voorheen de verbinding zoeken met de mensen voor wie we het uiteindelijk allemaal doen: onze huurders en onze belanghouders. Tenslotte wil ik alle medewerkers bedanken voor en complimenteren met hun inzet en toewijding voor Rondom Wonen. In een enerverend jaar met lastige dossiers, het ontbreken van een CAO en andere veranderingen en bezuinigingen binnen onze organisatie, zijn dankzij de inzet en betrokkenheid van onze medewerkers wederom goede resultaten bereikt. Pijnacker, 23 april 2015 Origineel getekend door Lambert Greven Algemeen directeur D BV april 2015

6 II KLANTEN 1. WONINGMARKT ONDERZOEK Rondom Wonen besteedt voortdurend aandacht aan het bijhouden en gebruiken van marktkennis. In juli 2014 is de monitor woningmarkt 2013 vastgesteld door het Stadsgewest Haaglanden. Hierin worden relevante ontwikkelingen op de regionale woningmarkt geschetst en wordt ingegaan op de productie en planning in kwantitatieve en kwalitatieve zin van nieuwbouw koop- en huurwoningen in de regio Haaglanden. Volgens prognose model PRIMOS 2013 groeit de regio Haaglanden in de periode 2012 tot 2020 met ruim huishoudens. Deze verwachte groei wordt deels veroorzaakt door immigratie en deels door de groei van de huidige allochtone bevolking. Er komen door de vergrijzing en individualisering steeds meer alleenstaanden en minder gezinnen. Men krijgt steeds later en minder kinderen. Naast de culturele en economische trend van de trek naar de stad voedt de demografische ontwikkeling deze trend ook nog eens. De bevolkingsgroepen die groeien hebben een stedelijke voorkeur. Het is aannemelijk wat voor vraag deze bevolkingsgroei met zich mee brengt: de kleinere, allochtone en stedelijk georiënteerde huishoudens richten zich op kleinere en goedkopere woningen. De groep starters die voor de crisis een woning heeft gekocht en nu wil doorstromen, heeft een kleinere groep opvolgers die deze woningen kunnen en willen betalen. Bouwen voor doorstroming is lastig. Tegelijkertijd is bouwen voor de sociale doelgroep momenteel ook niet eenvoudig. De WSW trendanalyse voorspelt landelijk een afname van de sociale nieuwbouw productie. Voor deze ontwikkeling wordt ook in Haaglanden gevreesd, gezien de problemen bij Vestia en zeker in combinatie met de effecten van de verhuurdersheffing voor alle corporaties en gemeenten. 2. WONINGZOEKENDEN WOONRUIMTEVERDELING Voor de verdeling van onze sociale huurwoningen maken wij gebruik van het woonruimte - verdelingsysteem in de regio: Woonnet Haaglanden. Woningzoekenden kunnen zich via de website inschrijven en reageren op woningen in de regio. Het aanbod wordt door de corporaties zelf geplaatst. De volgordebepaling geschiedt op basis van inschrijfduur van de woningzoekenden. De gemiddelde inschrijfduur om in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning binnen ons bezit is sterk opgelopen van 5,2 jaar in 2013 naar 6,9 jaar in In de regio Haaglanden gold in 2014 een gemiddelde inschrijfduur van 4,9 jaar. Niet alle woningen worden op Woonnet Haaglanden geplaatst. In een aantal gevallen vindt er direct bemiddeling plaats. Het gaat dan om wonen in groepsverband of het huisvesten van statushouders. HUUROVEREENKOMSTEN Bij het opstellen van de begroting 2014 is uitgegaan van een mutatiegraad van 5,5%. Dit moest resulteren in 130 mutaties. Dit aantal blijkt ver boven de werkelijk gerealiseerde mutaties te liggen. In 2014 zijn 99 woningen opnieuw verhuurd. De mutatiegraad lag hierdoor op 4,1%. Gedurende de eerste acht maanden van 2014 was er sprake van een zeer gering aantal nieuwe verhuringen: gemiddeld 7 verhuringen per maand. Het laatste semester is het aantal verhuringen toegenomen naar 11 verhuringen per maand. Van de nieuwe huurders woonde 42% al in de gemeente Pijnacker-Nootdorp. Ongeveer een even groot deel komt van buiten de gemeente, maar wel binnen de regio (41%). Een klein aandeel (16%) komt uit gemeenten buiten de regio Haaglanden. Worden de nieuwe huurders gecategoriseerd naar leeftijd dan valt op dat een aanzienlijk aandeel (32%) huurders jonger dan 27 jaar is. Onder andere de sterkere verhuisgeneigdheid onder jongeren is hier debet aan. Het aantal vrijgekomen woningen dat voor senioren geschikt is ligt aanzienlijk lager. Van de nieuwe huurders waren 11 personen 65 jaar of ouder. D BV april 2015

7 In 2014 heeft Rondom Wonen voor 115 woningen een huuropzegging ontvangen. Doordat het aantal te verkopen woningen in 2013 is uitgebreid komen meer opgezegde woningen in aanmerking voor verkoop. Van de 115 opgezegde woningen waren 23 woningen bestemd voor verkoop. 3. PRESTATIEAFSPRAKEN VERHUUR 70% VERHUUR AAN PRIMAIRE DOELGROEP In de regionale prestatieafspraken staat dat minimaal 70% van de te verhuren woningen aan huishoudens behorend tot de primaire doelgroep moet worden verhuurd. Op regionaal niveau heeft Rondom Wonen aanvullende afspraken gemaakt. Rondom Wonen hoeft bij het berekenen van het percentage verhuringen aan huishoudens uit de doelgroep, de woningen met een huurprijs boven de aftoppingsgrens die na 1 januari 2002 zijn gebouwd, niet mee te tellen. Rondom Wonen heeft namelijk na 2002 verhoudingsgewijs veel nieuwe woningen gebouwd. De meerderheid van deze woningen heeft een huur boven de aftoppingsgrens. Rekening houdend met de aanvullende afspraken vallen 64 verhuringen onder de regel 70% verhuurd aan primaire doelgroep. Van dit aantal verhuringen zijn 56 verhuurd aan huishoudens behorend tot de primaire doelgroep. Dat is 88% van de verhuringen. 90% EUROPAREGELING Door de Europaregeling moeten alle corporaties tenminste 90% van de verhuringen van woningen onder de huurprijsgrens toewijzen aan huishoudens met een inkomen lager dan In totaal zijn in woningen verhuurd aan huurders onder de EU-grens. Dit komt neer op een percentage van 96%. Het doel om de ruimte die overheid ons biedt optimaal te benutten is in 2014 niet behaald. VERHUURRESULTATEN 2014 Tabel 1: verhuurresultaten bestaande woningvoorraad Eenpersoonshuishouden. Woningen van na januari 2002 staan in aparte kolom leeftijd inkomen goedkoop betaalbaar middelduur onder ATG 2002 boven ATG 2002 < 389,05 < 556,82 >= 556,82 < 556,82 >= 556,82 < 65 < < 65 >= >= 65 < >= 65 >= Tabel 2: verhuurresultaten bestaande woningvoorraad Meerpersoonshuishouden. Woningen van na januari 2002 staan in aparte kolom leeftijd inkomen goedkoop betaalbaar middelduur onder ATG 2002 boven ATG 2002 < 389,05 < 596,75 >= 596,75 < 596,75 >= 596,75 < 65 < < 65 >= >= 65 < >= 65 >= URGENTIE Het streven is om maximaal 10% van de aangeboden /geadverteerde woningen in bestaand bezit te verhuren aan woningzoekenden met een urgentie. Van de 99 mutaties zijn er 8 naar een urgent woningzoekende gegaan. Dit komt neer op 8,1%. D BV april 2015

8 WONINGRUIL In 2014 was er bij twee woningen sprake van woningruil. Bij het toestaan van woningruil wordt, net als bij een normale woningtoewijzing, gecontroleerd of de nieuwe huurders qua inkomen, huishoudgrootte en leeftijd voldoen aan de eisen. WOONGROEPEN Rondom Wonen heeft een aantal complexen waar sprake is van een woongroep. Het aanbieden van deze woningen verloopt niet via Woonnet Haaglanden. De bewoners mogen zelf een kandidaat aandragen. In 2014 zijn 7 woningen op deze manier opnieuw verhuurd. OVERIGE TOEWIJZINGEN / ZORGWONINGEN Rondom Wonen heeft afspraken over woningtoewijzingen aan cliënten met zorgpartijen, zoals Fokus, Ipse de Bruggen en GGZ. In 2014 zijn in totaal 5 woningen via deze instanties verhuurd. Voor de toewijzing van één woning is in 2014 een directiebesluit genomen. Een huurder had last van laag frequent geluid/trillingen. Rondom Wonen heeft deze huurder buiten het woonruimte verdeelsysteem een andere woning aangeboden. TAAKSTELLING STATUSHOUDERS Door de toestroom van vluchtelingen uit Syrië naar Nederland is de opgave om statushouders te plaatsen in 2014 sterk toegenomen. Rondom Wonen heeft hieraan volledige medewerking verleend. In 2014 zijn 15 woningen verhuurd aan statushouders. Deze doelgroep komt alleen in aanmerking voor woningen tot de hoogste aftoppingsgrens ( 596,75). In 2014 vielen 57 nieuwe verhuringen binnen deze categorie. Ruim een kwart van deze woningen is verhuurd aan statushouders. In totaal zijn in statushouders gehuisvest. LOKALE BELEIDSRUIMTE / LOKAAL MAATWERK Evenals in 2013 hebben jongeren woonachtig in de gemeente Pijnacker-Nootdorp een voorrangspositie. Maximaal 15% van de nieuwe verhuringen kan als lokale beleidsruimte worden gelabeld. In totaal heeft Rondom Wonen in woningen met voorrang verhuurd aan jongeren uit de gemeente. Dit brengt gemeentebreed de stand per 31 december 2014 op bijna 15% van alle verhuringen aan jongeren in de gemeente. 4. OVERIGE VERHUUR VRIJE SECTOR VERHUUR Rondom Wonen heeft geen vrije sector woningen. Door de inkomensafhankelijke huurverhoging kunnen echter de huurprijzen wel boven de maximale liberalisatiegrens komen te liggen. Op 31 december 2014 betaalden 114 huurders een huur boven deze grens ( 699,48). Bij verhuizing van deze huurders wordt de huur weer gecorrigeerd naar een huurprijs onder de liberalisatiegrens. GARAGES In 2014 zijn veel garages opgezegd en opnieuw verhuurd. Maar liefst 30 nieuwe contracten zijn afgesloten. Dit resulteert in een mutatiegraad van 13,8%. In 2013 lag dit percentage op 9,2%. OVERIGE VERHUUREENHEDEN Naast garages verhuurt Rondom Wonen ook parkeerplaatsen. Deze parkeerplaatsen zijn allemaal gekoppeld aan een huurovereenkomst van een woning. D BV april 2015

9 5. VASTGOED BEZIT IN EIGENDOM EN BEHEER Het bezit op 31 december 2014 bedraagt woningen, 217 garages, 122 stallings/garageplaatsen, één onzelfstandige verhuureenheid, twee eenheden maatschappelijk vastgoed en één bedrijfsruimte. Rondom Wonen had daarmee woningen en 342 overige verhuureenheden in bezit. In 2014 zijn 22 woningen uit ons bezit verkocht. Tabel 3: Samenstelling woningbezit ultimo 2014 naar prijscategorie en woningtype. Type woningen < 389,05 389,05-556,82-596,05- > 699,48 Totaal 556,82 596,75 699,48 Appartement met lift Appartement zonder lift Beneden-/ bovenwoning Eengezinswoning Jongerenwoning Seniorenwoning Totaal vhe BEZIT IN BEHEER VOOR DERDEN Rondom Wonen beheerde in woningen voor Habion en 221 woningen voor Mooiland. Mooiland heeft echter laten weten dat zij in verband met bezuinigingen per 1 januari 2015 hun woningen weer in eigen beheer nemen. Vanaf 1 oktober 2014 heeft Rondom Wonen het beheer van 100 woningen van woningbouwvereniging De Goede Woning uit Terbregge er bij gekregen. 6. HUREN HUUR(PRIJS)BELEID Rondom Wonen streeft ernaar een goede mix van woningen in verschillende prijscategorieën te kunnen aanbieden. Per wijk wordt hier kritisch naar gekeken. Op een tweetal manieren kan de huurprijs van een woning gewijzigd worden. Enerzijds is er de jaarlijkse huurverhoging en anderzijds is er bij mutatie sprake van een huuraanpassing: de huurharmonisatie. Evenals in 2013 was er in 2014 sprake van een inkomensafhankelijke huurverhoging. Rondom Wonen heeft de maximaal wettelijk bepaalde huurverhogingspercentages doorgevoerd. In totaal hadden 843 huurders (= 35%) een inkomen boven Deze huurders kregen een hoger huurverhogingspercentage dan de overige huurders. Om de goede mix qua huurhoogte van woningen te behouden geldt niet voor elke woning dezelfde huurharmonisering. Bij appartementen geldt een percentage van 86% maximaal redelijk en bij eengezinswoningen geldt een percentage van 76% maximaal redelijk (de maximaal redelijke huur wordt bepaald op basis van het woningwaarderingsstelsel). Naast woningtype wordt ook gekeken naar de verschillende complexen. Enkele complexen worden ten behoeve van het meer passend toewijzen bijvoorbeeld afgetopt op tweede aftoppingsgrens (2014: 596,75). Het gemiddelde netto huurniveau van onze woningen bedroeg eind De huurprijzen bedroegen eind 2014 gemiddeld 71,8% van de huurprijs die op grond van regelgeving als maximaal redelijk kan worden beschouwd. D BV april 2015

10 HUURTOESLAG Met ingang van 2014 is het geclusterd betalen stopgezet. Dit betekent dat het onbekend is hoeveel huurders afhankelijk zijn huurtoeslag. Van het aantal nieuwe huurders in 2014 was 78% op basis van inkomen en huishoudgrootte afhankelijk van huurtoeslag. HUURBETALING EN HUURACHTERSTANDEN De maandelijkse huurprijs dient vooruit te worden betaald. Ultimo 2014 hebben huurders (circa 72%) Rondom Wonen gemachtigd om de huur automatisch van hun rekening te laten afschrijven. Eind november 2014 zijn alle huurders die nog een acceptgiro ontvingen geïnformeerd over de afschaffing van acceptgiro s per 1 februari De desbetreffende huurders hebben een machtiging ontvangen. Hen is gevraagd deze te ondertekenen en te retourneren. Eind 2014 had ruim 15% van de huurders die waren aangeschreven een machtiging ingeleverd. Rondom Wonen voert een actief incassobeleid. Betrokkenen worden vóór het nemen van incassomaatregelen telefonisch, schriftelijk en persoonlijk benaderd. Zo ontstaat de mogelijkheid om afspraken te maken en betalingsregelingen te treffen waardoor grotere problemen worden voorkomen. De huurachterstand in percentage van de actieve huurcontracten over 2014 bedroeg 0,89% van de jaarhuur. Dit percentage is gelijk aan het percentage in 2013.Ultimo 2014 zijn er 93 betalingsregelingen getroffen. Er zijn 12 huurders die in de Wet Schuldhulpsanering Natuurlijke Personen zitten. Het is onbekend hoeveel huurders er schuldhulpverlening krijgen. Eind 2014 is voor 43 zittende huurders een incassoprocedure bij de deurwaarder gestart. Daarnaast zijn er 17 vertrokken huurders met een dossier bij de deurwaarder. HUURDERVING In 2014 hebben we 0,26% van de jaarhuur moeten afboeken als oninbaar. In de begroting was rekening gehouden met 0,5%. Het afboeken van achterstanden gebeurt alleen als bewoners met de noorderzon vertrokken zijn of als er geen verhaalmogelijkheden zijn. Huurderving in verband met leegstand kwam dit jaar uit op 0,10% van de jaarhuur. In de begroting was rekening gehouden met een percentage van 0,3%. ONTRUIMINGEN EN LAATSTE KANSBELEID Rondom Wonen streeft naar het terugdringen van het aantal uitzettingen. Voor 2014 was het streven om het aantal ontruimingen wegens overlast en/of huurachterstand tot maximaal vier te beperken. Uiteindelijk zijn er in 2014 maar drie woningen ontruimd. Eén keer in verband met illegale bewoning, één keer is er sprake van noorderzon en één keer in verband met huurachterstand. In één geval is de ontruiming in overleg met reclassering en maatschappelijk werk opgeschort. In 2014 zijn wel meer vonnissen (17) tot ontbinding en ontruiming uitgesproken, 16x vanwege huurachterstand, 1x vanwege illegale bewoning. Een laatste kans overeenkomst is in keer aangeboden. Uiteindelijk hebben zes huurders hier gebruik van gemaakt. Er wordt geen laatste kans overeenkomst aangeboden bij situaties waar sprake is van illegale bewoning, noorderzon of bij het niet nakomen van eerdere afspraken. 7. KOPEN VERKOOPBELEID Ruim 20% van de woningvoorraad is bestemd voor verkoop. Als van deze woningen de huur wordt opgezegd, dan worden deze via een makelaar te koop aangeboden. Huurders die nu in een woning wonen die bestemd is voor de verkoop hebben ook altijd de mogelijkheid om hun huurwoning te kopen. De verkoopprijs is gelijk aan de taxatiewaarde die wordt bepaald door een erkende taxateur. Over de verkoopprijs kan niet worden onderhandeld. Eind 2013 is Rondom Wonen gestopt met het aanbieden van woningen met 20% MGE korting. Hierdoor stagneerde het aantal verkopen in de eerste maanden van De financiële noodzaak om te verkopen was echter wel aanwezig. Door te starten met het verkoopproduct Koopstart is de verkoop van woningen weer op gang gekomen. D BV april 2015

11 VERKOOPVORMEN Koopstart Koopstart geeft kopers een korting (uitgestelde betaling) op de koopprijs die kan oplopen tot maximaal 25%. Om hiervoor in aanmerking te komen moeten kopers kunnen aantonen dat zij zonder deze korting de woning niet kunnen financieren. Om dit uit te rekenen wordt gebruik gemaakt van de MIKK meter die het huishoudensinkomen toetst. Het grote voordeel van Koopstart ten opzichte van Koopgarant is dat Rondom Wonen niet verplicht is om de woning in de toekomst terug te kopen waardoor er geen reservering op de balans moet worden opgenomen. Een zittende huurder komt altijd (zonder inkomenstoets) in aanmerking voor een korting van 15%. Starterslening Met behulp van de starterslening kunnen startende kopers vaak net dat beetje extra lenen dat nodig is om de woning te kopen. Rondom Wonen biedt dit product in samenwerking met de gemeente Pijnacker- Nootdorp aan. De Starterslening heeft een rentevaste periode van 15 jaar en heeft een looptijd van 30 jaar. De eerste drie jaar wordt er geen rente en aflossing over de Starterslening betaald. Koop Kosten Koper Dit is in feite de meest voorkomende verkoopvorm in Nederland voor bestaand bezit. Er is slechts een enkele woningen zonder korting verkocht. VERKOPEN Door de introductie van Koopstart is de doelstelling om in 2014 minimaal 20 woningen te verkopen toch gehaald. In totaal zijn in woningen verkocht. Er zijn 18 woningen verkocht met Koopstart. Drie zittende huurders hebben van de mogelijkheid gebruik gemaakt om hun eigen huurwoning te kopen. Op 31 december 2014 stonden 9 woningen in de verkoop. Hiervan waren al drie woningen verkocht onder voorbehoud. Daarnaast hadden nog twee huurders de koopovereenkomst voor hun eigen woning getekend. 8. WONINGONDERHOUD REPARATIEVERZOEKEN De kosten reparatieverzoeken vallen hoger uit dan begroot. Bij complex 44 en 70 zijn veel onvoorziene kosten ( 388 en 246 per vhe) gemaakt bij het verhelpen van storingen aan de verwarmingsinstallaties. In beide complexen gaat het om het slecht functioneren van de WKO-installatie. In complex 44 hebben verschillende problemen zich voortgedaan bij de individuele WKO-installaties. De slechte technische staat en de slechte dienstverlening van Bonarius hebben bijgedragen aan een toename in de kosten. Door de invoering van het serviceabonnement zien we dat er minder reparatieverzoeken binnenkomen en daarmee minder kleine werkzaamheden uitgevoerd worden. Daardoor zien we wel een stijging in de kosten per reparatieverzoek. MUTATIE-ONDERHOUD De kosten mutatieonderhoud en de gemiddelde mutatiekosten vallen lager uit dan begroot. Dit is deels te verklaren, doordat het aantal mutaties minder is dan verwacht. Ook per mutatie vallen de gemiddelde kosten lager uit dan begroot. D BV april 2015

12 ONDERHOUDSABONNEMENT De doelstelling was om eind 2014 een deelname van 1000 abonnees te hebben en dit is gelukt. Tabel 4 Aantal deelnemers aan serviceabonnement (op 31 december 2014) Aantal deelnemers Percentage Rondom Wonen (2.401 woningen) % Habion (121 woningen) % Overzicht kosten service onderhoud Ontvangen Kosten service Verschil abonnementsgelden onderhoud Rondom Wonen Habion WONINGVERBETERING In 2014 zijn 10 aanvragen tot woningverbetering tegen huurverhoging ingediend, daarvan zijn er 3 afgehandeld, 6 afgewezen en 1 nog in behandeling. De totale kosten bedroegen circa Daarnaast zijn ook 10 aanvragen tot woningverbetering tegen eenmalige betaling ingediend, daarvan zijn er 3 afgehandeld, 4 afgewezen en 3 nog in behandeling. ZELF AANGEBRACHTE VERANDERINGEN (ZAV) In 2014 zijn in totaal 142 ZAV-aanvragen binnengekomen. Sommige brieven bestonden uit meerdere aanvragen. Dit heeft geresulteerd in 168 uitgaande ZAV-brieven. AANPASSINGEN EX WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING (WMO) Tot en met eind december 2014 zijn in het kader van de WMO, 71 bestaande voorzieningen onderhouden en zijn 21 nieuwe verzoeken tot woningaanpassing ontvangen. Deze aanpassingen betreffen het aanbrengen van trapliften, beugels, douchezitjes en drempelhulpen. Onderhoud aan bestaande (trap-), (plafond-), (woonhuis-)liften en automatische deurdrangers worden uitgevoerd volgens onderhoudscontracten. Naast het contractonderhoud worden er tussentijds ook reparaties uitgevoerd bij storingen. Alle kosten voor de bouwkundige aanpassingen, onderhoudscontracten en reparaties worden vergoed uit het WMO-budget. Er is voor aan uitgevoerde werkzaamheden gefactureerd aan de gemeente. 9. KLANTTEVREDENHEID KLACHTENCOMMISSIE EX BBSH De klachtencommissie bestaat uit drie leden en drie plaatsvervangende leden. Zij werkt op basis van een reglement, dat in samenspraak met Argos, huurdersvereniging Pijnacker, is opgesteld en wederzijds is vastgesteld. Eén lid en één plaatsvervangend lid zijn benoemd op voorspraak van Argos, één lid en één plaatsvervangend lid zijn benoemd op voorspraak van Rondom Wonen. Eén onafhankelijk lid, tevens voorzitter en een plaatsvervangend lid/voorzitter, niet tot de organen of commissies van de corporatie behorend, zijn benoemd op gezamenlijke voordracht van Argos en Rondom Wonen. Deze klachtencommissie neemt de klacht in behandeling en adviseert het bestuur van Rondom Wonen. Uiteindelijk beslist het bestuur, of de Raad van Commissarissen indien de klacht betrekking heeft op de bestuurder. De plaatsvervangend voorzitter, de heer A.N. Groenewegen, is op 1 januari herbenoemd voor een periode van drie jaar. Het lid namens Argos, mevrouw J. Wijnmaalen, is op 1 januari herbenoemd voor wederom een periode van drie jaar. De heer H. Keizer is op 13 februari voor een eerste keer benoemd als lid namens Rondom Wonen. Hij is de opvolger van de heer drs. J. Wallast, die eind 2013 om statutaire reden is afgetreden. Per 20 maart is de heer P.H. Compagne als plaatsvervangend lid namens Rondom Wonen toegetreden tot de klachtencommissie. D BV april 2015

13 Er zijn in 2014 vier klachten binnengekomen. Twee klachten hoorden niet thuis bij de klachtencommissie en zijn, conform procedure, door de klachtencommissie teruggelegd bij Rondom Wonen en zijn door het bestuur afgehandeld. Voor één klacht m.b.t. aantasting woongenot is Bureau Bemiddeling & Mediation ingeschakeld. Dit heeft helaas tot niets geleid, aangezien de klager niet bereid was tot het tekenen van een vaststellingsovereenkomst. Eén klacht m.b.t. geluid- en trillingsoverlast in een van de gebouwen van de Weidevogelhof is niet afgerond en loopt door naar Aangezien Rondom Wonen dan niet meer het beheer van dit gebouw doet en dit per 1 januari 2015 overgaat naar Mooiland, wordt dit meegenomen in de overdracht met Mooiland. TABEL SAMENSTELLING VAN DE KLACHTENCOMMISSIE ULTIMO 2014 Omschrijving en naam aftredend (her)benoemd herbenoembaar ONAFHANKELIJK VOORZITTER De heer L. Suijker ja Plv. voorzitter De heer A.N. Groenewegen ja LID NAMENS DE HUURDERSORGANISATIE Mw. A.G.G. Bouwer nee Plv. lid namens de huurdersorganisatie Mw. J. Wijnmaalen ja LID NAMENS RONDOM WONEN De heer H. Keizer ja Plv. lid namens Rondom Wonen De heer P.H. Compagne ja KLACHTENCOMMISSIE WOONRUIMTEVERDELING In 2014 zijn geen klachten binnengekomen voor de Klachtencommissie Woonruimteverdeling. HUURCOMMISSIE In 2014 hebben zes huurders de huurcommissie ingeschakeld. Vier zaken hadden betrekking op de huurverhoging. Bij drie van deze bezwaren heeft de huurcommissie aangegeven dat Rondom Wonen alles volgens de regels heeft doorgevoerd. Op één bezwaar heeft Rondom Wonen nog geen uitspraak ontvangen. De overige twee zaken hadden betrekking op het onderhoud van de woning. Bij één zaak is Rondom Wonen in het gelijk gesteld. De andere zaak wordt in 2015 afgerond. ONDERZOEK NAAR KLANTTEVREDENHEID In 2013 is Rondom Wonen begonnen met het verspreiden van de vragenlijst reparatieverzoek. Om de zes maanden ontvangen huurders die een reparatieverzoek in een bepaalde maand hebben ingediend het verzoek om de dienstverlening te beoordelen. Het team Klanten Contact Centrum (KCC) is verantwoordelijk voor de aanname en het team Woningbeheer is verantwoordelijk voor de uitvoer. Middels het uitzetten van de vragenlijst reparatieverzoek wordt geprobeerd te achterhalen in welke mate men tevreden is over beide onderdelen van het reparatieverzoek. Uit de laatste enquête die in oktober 2014 is verstuurd kwam naar voren dat onze huurders zowel tevreden zijn over het in behandeling nemen van het reparatieverzoek als de uitvoering van het verzoek. Voor beide onderdelen liggen de rapportcijfers boven de 8. D BV april 2015

14 III Maatschappij 1. VISIE EN MISSIE Rondom Wonen is van mensen, voor mensen en staat voor goed wonen en je thuis voelen in de buurt. Vanuit deze missie werken wij samen met onze partners aan het perspectief voor mensen die zijn aangewezen op onze woningen. De woonwensen en keuzevrijheid van onze klanten staan in ons werk centraal. Rondom Wonen zorgt voor betaalbare en goede woonruimte in vitale buurten. Rondom Wonen is lokaal verankerd, dat wil zeggen dat wij aanspreekbaar zijn voor alle lokale en sub-regionale partijen. De zeggenschap ligt laag in de organisatie, medewerkers maken deel uit van de samenleving in ons werkgebied en daardoor zijn wij, mede door onze beperkte omvang, herkenbaar, uiterst flexibel, slagvaardig en weten wij wat er speelt. Wij zijn solidair en betrokken bij kwetsbare groepen. Hierbij kan worden gedacht aan vluchtelingen en mensen die om sociale, psychische of fysieke redenen niet zelfstandig kunnen wonen, maar daar tijdelijk of permanent hulp bij krijgen vanuit een instelling. Voor hen spant Rondom Wonen zich extra in, samen met zorgaanbieders en andere organisaties. Primair blijft dat Rondom Wonen klanten met een smalle beurs graag goed en betaalbaar wil laten wonen. Dat zien we als onze maatschappelijke plicht. We laten niemand in de kou staan. 2. ONZE BELANGHOUDERS BELEID T.A.V. BELANGHOUDERS EN BELANGHEBBENDEN De kracht van Rondom Wonen is onze lokale verankering; door de langdurige en intensieve betrokkenheid en herkenbaarheid in de wijken en buurten waar we actief zijn. Wij weten wat er speelt. Die lokale verankering creëren we doordat onze medewerkers hun ogen en oren openhouden. Ons beleid spitst zich toe op de buurten en wijken waar we bezit hebben of waar we bezit ontwikkelen. Rondom Wonen hecht er veel belang aan haar belanghouders invloed te geven op die delen van de beleidsvorming, waar de belangen van de partners met die van Rondom Wonen samenkomen. Rondom Wonen blijft van mening dat dit verder moet gaan dan informeren en communiceren alleen en de partners ook daadwerkelijk invloed moeten kunnen uitoefenen op de koers en de beleidsvorming van de onderneming. Wij willen onze maatschappelijke opgave samen met belanghebbenden en belanghouders definiëren. Daarom nodigen wij onze belanghouders en belanghebbenden ook altijd uit om zich uit te spreken over zaken van beleidsmatige aard en de koers van Rondom Wonen. De uiteindelijk op dergelijke wijze tot stand gekomen beleidsnota s en Ondernemingplan(nen) hebben daarmee dan ook een veel groter draagvlak. Rondom Wonen vindt een goede relatie met haar huurders en huurdersorganisatie van essentieel belang. Daarom overleggen we met hen op verschillende niveaus. Voor het overleg op centraal niveau vormt Argos huurdersvereniging Pijnacker (Argos) het aanspreekpunt. Onderwerpen met een beleidsmatig karakter worden in dit overleg besproken. Argos behartigt de belangen van de huurders van Rondom Wonen. Argos vormt voor Rondom Wonen de overlegpartner in de zin van de Wet op het overleg huurders-verhuurder (WOHV). ARGOS HUURDERSVERENIGING PIJNACKER In 2014 is er op 4 momenten overleg geweest tussen Argos en Rondom Wonen. Tijdens deze overleggen is o.a. stilgestaan bij de onderwerpen duurzaamheid, klantcommunicatie en regionale prestatieafspraken. Daarnaast zijn beleidsstukken met elkaar besproken en indien van toepassing voor instemming of advies bij Argos neergelegd. Het gaat dan om de stukken met betrekking tot de inkomensafhankelijke huurverhoging 2014, het huurbeleid garages en de Begroting en Beleidsvoornemens D BV april 2015

15 In april 2014 had Argos een ALV georganiseerd waarbij het hoofd Wonen een presentatie heeft gegeven over de inkomensafhankelijke huurverhoging. BEWONERSCOMMISSIES Rondom Wonen voert regelmatig overleg met een aantal bewonerscommissies. Er zijn bewonerscommissies actief in de Woonacker, de Waterhoen en Meerkoet, De Kluut, de Kievit, de Patrijs en de Watersnip. OUDERENORGANISATIES In november zijn de ouderenbonden uit Pijnacker-Nootdorp langs geweest voor een kennismaking met Rondom Wonen. Het was een prettige bijeenkomst waarbij wij aan de ouderenbonden hebben verteld wat wij doen op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Wij hebben verteld over onze woningvoorraad, onze samenwerking met de gemeente en de doelgroep waarvoor wij werken. We hebben afgesproken dat wij in het vervolg elk half jaar bij elkaar komen om elkaar op de hoogte te houden van de laatste ontwikkelingen op het gebied van wonen, zorg en welzijn. GEMEENTE PIJNACKER-NOOTDORP Er is op meerdere niveaus regelmatig overleg met de gemeente: Bestuurlijk Overleg wonen directeur-bestuurder en hoofd Wonen Stuurgroep Pijnacker-Zuid directeur-bestuurder en hoofd Vastgoed Stuurgroep Leefbaarheid & Veiligheid hoofd Wonen Managementoverleg hoofd Financiën, hoofd Vastgoed en hoofd Wonen Beleidsgroep Wijkgericht Werken teamleider Klantencontacten Sociaal Platform woonconsulent sociaal beheer en incasso Naast de reguliere overleggen is er op ambtelijk niveau veelvuldig contact met de gemeente over zaken als de huisvesting van statushouders, de regionale prestatie afspraken, duurzaamheid en de extramuralisatie. In juni is het convenant woninginbraken afgesloten. In het convenant staat dat het wenselijk is om gezamenlijk (gemeente, politie en woningcorporaties) de volgende doelen na te streven: Het terugdringen van het aantal woninginbraken in Pijnacker-Nootdorp; Het vergroten van het aantal woningen met deugdelijk hang- en sluitwerk; Het vergroten van de bewustwording bij bewoners en huiseigenaren over hun eigen rol, gebruik van sloten en verantwoordelijkheid in preventie van woninginbraak; Behoud en verbetering van de leefbaarheid en veiligheid. SOCIALE VERHUURDERS HAAGLANDEN EN HET STADSGEWEST HAAGLANDEN Het Stadsgewest Haaglanden en de woningcorporaties Haaglanden, verenigd in de vereniging Sociale Verhuurders Haaglanden (SVH) werken samen aan de kwaliteit en kwantiteit van de sociale woningmarkt in de regio. Gezamenlijke prestatieafspraken hebben onder andere een beter woonaanbod in de huursector als doel. Monitoringsrapportages geven inzicht in de tussentijdse resultaten. Ook op het gebied van duurzaamheid en bij contacten met het Rijk werken de partijen samen. Het Stadsgewest zorgt in samenwerking met de SVH en de aangesloten woningcorporaties periodiek voor rapportages over de voortgang en resultaten van de gemaakte afspraken. Het gaat dan om de rapportage over de woningvoorraad, de aanbodrapportage en het (jaar)verslag over de regionale prestatieafspraken. Namens Rondom Wonen neemt de directeur-bestuurder deel aan de bestuursvergaderingen, het hoofd Wonen aan de beleidsgroepvergaderingen, de teamleider klantencontacten aan het hoofden Wonen overleg. Naast deze overlegvormen zijn er ook werkgroepen actief. De projectleider Vastgoed neemt deel aan de werkgroep duurzaamheid en het hoofd Wonen neemt deel aan de werkgroep Regionale Prestatie Afspraken en efficiënte woonruimteverdeling. D BV april 2015

16 Deze werkgroepen hebben vaak een tijdelijk karakter heeft in het teken gestaan van de nieuwe Regionale Prestatie Afspraken Er is hiervoor een intensief traject doorlopen waarbij er veelvuldig overleg is geweest tussen de woningcorporaties en de gemeenten in de regio. Er is besloten om afspraken te maken over de volgende thema s: 1. Ongedeelde regio 2. Doelgroep Regionale Prestatie Afspraken 3. Betaalbaarheid en beschikbaarheid 4. Wonen en Zorg 5. Leefbaarheid 6. Huisvesting arbeidsmigranten 7. Evaluatie uitvoering regionale huisvestingsverordening 8. Samenwerken: overleg en informatie-uitwisseling Om goede afspraken te kunnen maken is het van belang om inzicht te hebben in de financiële mogelijkheden van de corporaties in de regio. Om dit inzicht te verkrijgen heeft Ortec Finance een regioanalyse gemaakt. Hieruit blijkt dat zowel bij de individuele corporaties, als bij alle corporaties gezamenlijk, de investeringscapaciteit de komende jaren nagenoeg nihil is. Dit betekent dat er keuzes moeten worden gemaakt in de thema s: je kunt je geld namelijk maar één keer uitgeven. Hierover zijn meerdere sessies gehouden met corporatiebestuurders en beleidsmedewerkers. Uit de discussies blijkt dat het overgrote deel zich maximaal wil inzetten voor de betaalbaarheid en beschikbaarheid van woonruimte. Verduurzaming en nieuwe investeringen blijven daarbij, als gevolg van Rijksingrepen, achter. Rondom Wonen is actief betrokken bij de opstelling van de regionale prestatieafspraken. Zodra de regionale prestatie afspraken gereed zijn, kunnen er afspraken op lokaal niveau worden gemaakt met de gemeente Pijnacker-Nootdorp. De regionale prestatieafspraken dienen dan als leidraad. COLLEGA CORPORATIES Naast Rondom Wonen hebben in de gemeente Pijnacker-Nootdorp ook andere woningcorporaties woningbezit: Woonzorg Nederland, Staedion, Vestia, Habion en Mooiland. Als het gaat om afstemming richting de gemeente aangaande woonbeleid, dan weten de corporaties elkaar te vinden. Regelmatig vindt afstemming over bepaalde volkshuisvestelijke onderwerpen plaats, veelal voorafgaand aan bestuurlijk overleg met de gemeente. 3. WONEN, ZORG EN WELZIJN ALGEMEEN BELEID Het huisvesten van senioren is een kerntaak van Rondom Wonen. In deze doelgroep is een groeiende groep begrepen die niet meer intramuraal gehuisvest kan worden en dus langer zelfstandig blijft wonen. De woonservicezone Weidevogelhof voorziet in de behoefte aan adequate huisvesting voor senioren. Bij dit concept is ingespeeld op de extramuralisering van de zorg. Naast senioren zet Rondom Wonen zich ook in voor mensen met een verstandelijke handicap. Wij bieden hen speciale woonvormen. In alle gevallen komt het er bij dit thema op neer dat wij zo goed mogelijke samenwerkingsvormen ontwikkelen met de beoogde zorgpartners. DOELGROEPEN In nauw overleg met de gemeente en onze zorgpartners bieden wij vastgoed aan dat geschikt is voor mensen die een specifieke woonvraag hebben. Denk hierbij aan asielzoekers, mensen die uit een instelling komen of mensen die om een andere reden begeleiding nodig hebben. In alle gevallen komt het er bij dit thema op neer dat wij zo goed mogelijke samenwerkingsvormen ontwikkelen met de beoogde zorgpartners. Wij zorgen voor het vastgoed en spelen geen rol in de bemiddeling tussen huurders en zorgbegeleiders of zorginstellingen. Naast bijzondere doelgroepen is het huisvesten van senioren een kerntaak van Rondom Wonen. In deze doelgroep is een groeiende groep begrepen die niet meer intramuraal gehuisvest kan worden en dus langer zelfstandig blijft wonen. D BV april 2015

17 SCHEIDEN WONEN EN ZORG Het Rijksbeleid gericht op het scheiden van wonen en zorg heeft grote consequenties voor de huisvestingsvormen die geboden moeten worden. Het afgelopen jaar hebben wij bezien wat de consequenties van deze transitie voor Rondom Wonen betekenen. Uit die eerste inventarisatie blijkt dat Rondom Wonen geen complexen of delen van complexen heeft, waarbij we risico s lopen door het wegvallen van de financiering voor de huisvestingscomponenten bij zorginstellingen. Ervan uitgaande dat ouderen langer in hun woning blijven, zetten wij in op het zo levensloopbestendig mogelijk maken van onze bestaande voorraad. Bij de laatste grootschalige renovatie en bij de laatste nieuwbouwprojecten op dat vlak, zijn extra liften geplaatst, drempels in woningen verwijderd en werd waar mogelijk rekening gehouden met de draaicirkel van rolstoelen en worden de centrale ruimtes rolstoelen rollatortoegankelijk gemaakt. In april heeft een overleg plaatsgevonden tussen corporaties en gemeente over de gevolgen van extramuralisering. De gemeente heeft een rapport opgesteld over de lokale impact van de extramuralisering. Dit rapport is besproken. De gevolgen voor Pijnacker blijken voor de komende vijf jaar mee te vallen, maar in Delfgauw is er naar alle waarschijnlijkheid wel eerder een tekort aan passende woonruimte met zorgvoorzieningen in de buurt. Gemeente en corporaties blijven hierover met elkaar in gesprek. In het verlengde van de extramuralisatie is een project geïnitieerd door de gemeente met de naam opplussen nieuwe stijl. Met dit project wil de gemeente samen met lokale partijen bij senioren de bewustwording op gang brengen ten aanzien van hun eigen verantwoordelijkheid bij het zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Om het project vorm te geven is er een uitvoeringsplan opgesteld. De SWOP is verantwoordelijk voor de uitvoering van het plan en betrekt hierbij alle betrokken partijen. KLUUT In Raaigras 7 t/m 26 wonen 26 bewoners. Ze hebben een lichte tot matige verstandelijke beperking. Alle bewoners zijn mobiel. In de woningen is het huiselijk en gezellig. De bewoners vormen hechte groepen en de groepen hebben ook onderling contact met elkaar. De stichting Ipse de Bruggen levert de zorg. WEIDEVOGELHOF Begin 2013 hebben Pieter van Foreest, Habion, Mooiland en Rondom Wonen het Merk Weidevogelhof ondertekend. Het Merk Weidevogelhof is opgesteld met als doel het gedachtegoed van de Weidevogelhof te bewaken en bekendheid te geven. In 2014 is invulling gegeven aan het gastvrouwschap en is er een enquête uitgezet onder bewoners naar de behoefte van een huismeester. In de enquête zijn ook vragen opgenomen over de invulling van het gastvrouwschap. Deze laatste is uitgezet om een nulmeting te verrichten. Hiermee kunnen we over twee jaar kijken of de invulling van het gastvrouwschap invloed heeft gehad op de beleving van de bewoners in de wijk. De enquête is uitgevoerd door USP Marketing Consultancy bv te Rotterdam. Uit de enquête blijkt verder dat er maar beperkt behoefte is aan een huismeester. De leefbaarheid in de Weidevogelhof wordt in zijn algemeen met een 7,5 beoordeeld. Een mooi en marktconform cijfer volgens USP. In vergelijking met de landelijke cijfers onder 55-plussers, zijn de bewoners van Weidevogelhof over alle onderliggende aspecten (aanzienlijk) meer tevreden. Enkele sociale aspecten worden relatief lager beoordeeld: De mate waarin buurtbewoners rekening met elkaar houden (7,4) Het samenleven met andere buurtbewoners (7,4) De plekken en activiteiten waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten (7,2) De mate van netheid van de buurt (7,1) D BV april 2015

18 VILLA CASPER In Villa Casper wonen twaalf (gehandicapte) jonge mensen met een verstandelijke beperking, afkomstig uit Pijnacker. Villa Casper is ooit ontstaan op initiatief van de ouders van de bewoners die zich hebben verenigd in de stichting Rondom. De stichting Philadelphia levert de zorg. ORANJEHOF De hofjes woningen Oranjehof 1 t/m 13 worden verhuurd via stichting Philadelphia aan 12 licht verstandelijk gehandicapten jongeren uit Pijnacker. Naast 12 woningen is er ook een steunpunt aanwezig. 4. LEEFBAARHEID BELEID Huurders van Rondom Wonen moeten niet alleen trots kunnen zijn op hun huis, maar ook op de buurt waar ze wonen. De woonsituatie moet geen belemmering zijn in (het perspectief op) hun leven. Een goede leefbaarheid in wijken en buurten is daartoe een voorwaarde. Het leefbaarheidsbeleid van Rondom Wonen, gericht op heel, schoon en veilig, is gebaseerd op 3 pijlers: de fysieke, de sociale en de economische leefbaarheid. WIJKGERICHT WERKEN In 2014 is onze bijdrage voor Wijkgericht Werken afgenomen van naar De die hiermee bespaard blijft, hebben wij ingezet voor bewonersinitiatieven van eigen huurders. Rondom Wonen is nog wel vertegenwoordigd in de stuurgroep Leefbaarheid en Veiligheid van de gemeente en de Beleidsgroep Wijkgericht Werken. Daarnaast neemt onze sociaal beheerder met enige regelmaat deel aan activiteiten. PROJECTEN In 2014 is de projectgroep bewonersinitiatieven opgestart. Het doel hiervan is gezamenlijk met huurders projecten op te zetten en uit te voeren ten goede van de leefbaarheid. Door middel van een advertentie in de Telstar, aandacht op de website en in onze nieuwsbrief is dit onder de aandacht gebracht van onze huurders. De volgende projecten zijn in 2014 afgerond: Opknappen hal Florijnhoek Plaatsen plantenbakken Meerkoet Wijkfeest Pijnacker-Zuid Opknappen hal Kluut Halloweenfeest Pijnacker-Zuid Koffie ochtend in kader burendag Snertmiddag Zwenkgras SOCIAAL BEHEER / SOCIALE KLACHTEN 2014 is een relatief rustig jaar geweest, zonder excessen. In totaal zijn in overlastmeldingen geregistreerd. Hiervan zijn 99 meldingen afgehandeld. In 7 gevallen is Bureau Bemiddeling en Mediation ingeschakeld. Drie overlastmeldingen hadden betrekking op speeltuintjes. Deze meldingen zijn doorgegeven aan de gemeente. De overige meldingen zijn nog in behandeling. In 2014 is een gerechtelijke procedure gestart vanwege illegale onderhuur. Voorafgaand is door een extern bureau een onderzoek gedaan en met deze rapportage heeft de gerechtelijke procedure geleid tot een vonnis tot ontbinding en ontruiming. De woning is begin december ontruimd. D BV april 2015

19 In het najaar heeft Rondom Wonen te horen gekregen dat onze sociaal beheerder moet verhuizen. Zijn tijdelijke verblijf tussen de flats in Pijnacker Noord moet plaats maken voor de plannen van de gemeente in verband met de herstructurering. Na overleg is besloten om de logeerkamer op de begane grond van de Acaciahof om te bouwen tot het nieuwe kantoortje van de sociaal beheerder. De verhuizing vindt begin 2015 plaats. Eens in de zes weken wordt er een Sociaal Platform georganiseerd. Het Sociaal Platform is een samenwerkingsverband van verschillende organisaties, met als werkgebied de kernen Pijnacker, Delfgauw en Nootdorp. Het doel van dit platform is om gezamenlijk naar oplossingen te zoeken voor en hulp te verlenen aan inwoners uit deze kernen die in een potentiële (meervoudige) probleemsituatie verkeren. Vaak gaat het om klachten over huishoudens die er een andere opvatting op na houden over de manier waarop zij zich als bewoner en als buurtgenoot moeten gedragen. Soms kunnen conflicten behoorlijk uit de hand lopen en is het gevoel van veiligheid (of in ieder geval de beleving ervan) in het geding. Binnen het sociaal platform wordt per geval getracht oplossingen te vinden, de casuïstieke benadering. Rondom Wonen werkt hierin samen met de gemeente Pijnacker-Nootdorp (sociale zaken), GGD, Stichting Kwadraad (maatschappelijk werk), Politie Pijnacker-Nootdorp (wijkagenten), Vluchtelingenwerk, Stichting Welzijn Ouderen Pijnacker-Nootdorp en collega corporaties. DE PIJNACKER-NOOTDORPSE UITDAGING In 2014 is De Uitdaging in de gemeente Pijnacker-Nootdorp opgericht. De missie van de Pijnacker- Nootdorpse Uitdaging is Maatschappelijk Betrokken Ondernemen stimuleren en organiseren om maatschappelijke organisaties te ondersteunen. Het doel is samenwerking tot stand brengen tussen bedrijven en maatschappelijke organisaties om een bijdrage te leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Rondom Wonen heeft voor De Uitdaging haar medewerking verleend door de inzet van 2 medewerkers voor de matchgroep. De matchgroep is een soort bemiddelingsbureau in vraag en aanbod van materialen (spullen), middelen (geld) en menskracht (extra handjes, creativiteit, kennis en kunde). Het is een ondernemersnetwerk waarin bedrijven gestimuleerd worden om hun maatschappelijke betrokkenheid te tonen in concrete acties om daarmee het leefklimaat in Pijnacker-Nootdorp te verbeteren. D BV april 2015

20 IV Onze afspraken met de samenleving In de samenleving en in onze sector vinden in hoog tempo forse veranderingen plaats. Wat gisteren nog gebruikelijk was, is overmorgen al niet meer gewenst. De samenleving verwacht een stevige maatschappelijke inzet van woningcorporaties. De uitkomst van de parlementaire enquête liet maar weer eens zien dat legitimiteit een van de grootste issues is. WAT IS ER IN DE PRAKTIJK MEE GEDAAN? WAT IS GELUKT EN WAT NIET? De Beleidsvoornemens 2014 maken onderdeel uit van de voornemens zoals opgetekend in het Ondernemingsplan Thuis in de buurt. Welke resultaten bereikten wij in 2014? Met de gemeente en het Stadsgewest Haaglanden maakten wij afspraken over het huisvesten van de verschillende doelgroepen en het ontlasten van kwetsbare wijken in de regio. De belangen lopen niet altijd parallel. Uiteindelijk is ongeveer 40% (> 25%) van de vrijkomende woningen verhuurd aan ingezetenen. Voorts is met de gemeente afgesproken op welke wijze maximaal invulling gegeven kan worden aan het benutten van de lokale beleidsruimte voor jongeren. In 2014 is 14,4% (max. 15%) toegewezen aan jonge startende woningzoekenden uit deze gemeente. Met de regio (SGH) en de gezamenlijke corporaties (SVH) hebben we afgesproken, dat minimaal 70% van de verhuringen uit de bestaande voorraad aan huishoudens behorend tot de primaire doelgroep plaatsvindt. Het verhuurresultaat over 2014 was uiteindelijk 88%. De EU regeling met betrekking tot de verhuur van sociale woningen verplicht ons ook in 2014 om tenminste 90% van alle verhuringen aan huishoudens met een inkomen van maximaal te doen. Gemiddeld zijn wij uitgekomen op ruim 96%. Met de gemeente is ook afgesproken de taakstelling te realiseren in de huisvesting van statushouders. Dit is in 2014 goed gelukt. Ten opzichte van de taakstelling van 32, hebben we 38 statushouders kunnen huisvesten. De introductie van het product Koopstart, was om meerdere reden een succes. In ruim 80% van de verkopen werd gebruik gemaakt van dit product. Het voornemen om tenminste 20 woningen te verkopen is royaal gehaald. In 2014 werden 22 woningen verkocht, waarvan 18 met Koopstart. Van de 22 woningen zijn 17 aan lokale starters en 2 aan zittende huurders verkocht. Met de gemeente en met Argos, huurdersvereniging Pijnacker is afgesproken de betaalbaarheid van het wonen een hoge prioriteit te geven. Daartoe investeren wij bij nieuwbouw in alle gevallen extra in energiebesparende maatregelen (beter energielabel) en hebben dat ook, waar mogelijk bij het planmatig onderhoud gerealiseerd. Rondom Wonen heeft nog geen effectieve uitwerking kunnen geven aan het project Aardwarmte Pijnacker Noord om daarmee invulling te geven aan CO 2 reductie. Begin 2015 was nog niet bekend of het project definitief zal worden uitgevoerd. Het streven om via het laatste kans beleid het aantal ontruimingen te beperken tot 4 is gehaald. In 2014 vonden uiteindelijk 3 ontruimingen plaats. Aangetekend wordt dat 2 ontruimingen wegens onderhuur en overlast hebben plaatsgevonden en niet hun grondslag kennen in huurachterstand. D BV april 2015

21 Met onze partners in het Merk Weidevogelhof wilden wij inhoud geven aan het gastheerschap voor dit complex. Parallel wilden wij met de partners in Pijnacker Zuid naar een efficiënte invulling van het Informatiecentrum. Rondom Wonen heeft dit gecombineerd. Op 12 april is het Infocentrum Pijnacker Zuid/gastheerschap Weidevogelhof geopend. Eind 2014 hebben wij invulling gegeven aan een nieuwe visitatie van Rondom Wonen. Gebruik is gemaakt van de diensten van Raeflex en wel met de nieuwe visitatiemethodiek 5.0. De rapportage is inmiddels beschikbaar en op de website geplaatst. Aan het voornemen om het aantal klachten (zowel bij de huurcommissie als bij de klachtencommissie) waarbij de huurder in het gelijk wordt gesteld tot maximaal 2 te beperken is invulling gegeven. Van de 12 klachten bij de huurcommissie en 3 bij de klachtencommissie is Rondom Wonen 13 keer in het gelijk gesteld en is er over 2 klachten nog geen besluit genomen. Wij zijn in 2014 gestart met de bouw van 29 eengezinswoningen in de Emmastraat. Daarmee is een lange periode van onzekerheid over dit project afgerond. De oplevering vindt plaats voor de zomer van Alles bij elkaar genomen kan worden gezegd, dat van de gemaakte afspraken met onze partners voor een aanzienlijk deel zijn gerealiseerd. D BV april 2015

22 V Verslag van het bestuur 1. BESTUUR Het bestuur bestuurt de onderneming stichting Rondom Wonen, hierna Rondom Wonen te noemen. Het bestuur bestaat uit één bestuurder, die tevens de functie van algemeen directeur vervult. De statuten geven regels over onder meer de samenstelling van het bestuur, de taken en bevoegdheden van het bestuur en de verantwoording door het bestuur. In de statuten en het bestuursreglement staat ook omschreven welke voorgenomen besluiten het bestuur ter goedkeuring dient voor te leggen aan de Raad van Commissarissen. De werkwijze van het bestuur is nader beschreven in het bestuursreglement van Rondom Wonen. ORGANISATIESTRUCTUUR EN RECHTSVORM Rondom Wonen heeft als rechtsvorm de stichting. L0590 Toegelaten instelling Stichting Rondom Wonen Rondom Wonen Holding B.V. Woningcorporatie Rondom Wonen 100% Rondom Wonen Diensten B.V. 2. CORPORATE GOVERNANCE Rondom Wonen vindt goed ondernemingsbestuur (corporate governance) van groot belang. De governancestructuur is ingericht op basis van principes als transparantie, betrouwbaarheid, zorgvuldigheid, checks-and-balances etc. RAAD VAN COMMISSARISSEN Een Raad van Commissarissen houdt toezicht op het bestuur. Daarnaast geeft de Raad advies aan het bestuur en beschikt het over een aantal specifieke verantwoordelijkheden, waaronder het benoemen van de accountant. De statuten geven regels over onder meer de samenstelling van de Raad, de taken en bevoegdheden van de Raad. De Raad van Rondom Wonen beschikt verder over een reglement Raad van Commissarissen. Dit reglement beschrijft de werkwijze van de Raad en de verdeling van taken binnen de Raad. Ook heeft de Raad een profielschets van de Raad opgesteld. Deze profielschets beschrijft de kwaliteiten waaraan de individuele commissarissen en de Raad als geheel moeten voldoen. RELATIE MET ACCOUNTANT De Raad benoemt de accountant van Rondom Wonen. Deze accountant controleert jaarlijks het jaarverslag en de jaarrekening van Rondom Wonen. INTEGRITEITSCODE Rondom Wonen vindt het van groot belang dat medewerkers integer en betrouwbaar handelen. Daarom hebben we een gedragscode integriteit opgesteld. We verwachten dat ook onze klanten en onze belanghouders zich houden aan de normen die we onszelf opleggen. Daarom is deze gedragscode openbaar. D BV april 2015

23 KLOKKENLUIDERSREGELING Rondom Wonen kent ook een klokkenluidersregeling. De regeling is een onderdeel van de gedragscode integriteit. Medewerkers die het vermoeden van een misstand hebben, kunnen deze desgewenst anoniem melden aan het meldpunt klokkenluider. De klokkenluidersregeling borgt dat de melding wordt onderzocht en dat de betreffende medewerker niet hoeft te vrezen voor sancties vanwege het klokluiden. EXTERNE GEDRAGSCODES Rondom Wonen heeft zich verbonden aan twee externe gedragscodes, de Aedescode en de Governance Code. De gedragscodes benoemen kwaliteitseisen, waarden, normen en regels die Rondom Wonen bij haar functioneren zowel intern als extern hanteert en waarop wij aanspreekbaar zijn. CULTUUR ONDERSTEUNT GOED ONDERNEMINGSBESTUUR Goed ondernemingsbestuur is niet zozeer een zaak van procedures, reglementen, regels en het plaatsen van informatie op de website. Het gaat er ook om dat we op basis van de gemaakte afspraken handelen. En dat we elkaar aanspreken wanneer we dat niet doen. Dan gaan de principes die onder het begrip goed ondernemingsbestuur vallen ook in de praktijk leven. Rondom Wonen investeert hierin door regelmatig aandacht te besteden aan de bedrijfscultuur van Rondom Wonen. REMUNERATIERAPPORT Het remuneratierapport van Rondom Wonen maakt onderdeel uit van het verslag van de Raad van Commissarissen, dat opgenomen is in het jaarverslag van Rondom Wonen NALEVING VAN DE GOVERNANCE CODE In deze paragraaf geven wij aan in hoeverre Rondom Wonen de Governance Code voor woningcorporaties in 2014 heeft nageleefd. Nagenoeg alle principes en best practice bepalingen uit de code worden door de Raad van Commissarissen en de bestuurder ten principale onderschreven. Aan de meeste best practice bepalingen uit de code voldoet Rondom Wonen. De relevante punten waar Rondom Wonen afwijkt van de Governance Code Woningcorporaties zijn: II.2.1 (Uitwerking): Benoeming van de bestuurder van Rondom Wonen voor een (her)benoemingsperiode van maximaal vier jaar. De Raad van Commissarissen heeft de bestuurder van Rondom Wonen in 1999 aangesteld voor onbepaalde tijd en wijkt daarmee af van de aanbeveling. De bestuurder is benoemd vóór invoering van deze code en daarmee is Rondom Wonen gebonden aan een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. II.2.3 (Uitwerking): Het opstellen van een apart renumeratierapport. Bij Rondom Wonen wordt geen apart renumeratierapport opgesteld, maar worden de onderdelen van een dergelijk rapport besproken in de volledige Raad en de essentie opgenomen in het verslag van de Raad van Commissarissen. 3. RISICOBEHEERSING ALGEMENE STRATEGIE Wij zijn ons ervan bewust dat het nastreven van maatschappelijke doelstellingen risico s met zich meebrengt. Deze risico s willen we zo goed mogelijk beheersen, zoals onze belanghouders en belanghebbenden ook verwachten. Voor de risicobeheersing maakt Rondom Wonen gebruik van de Corporatie Control Monitor (CCM) van BDO. Gegeven het feit dat risicobeheersing meer omvat dan het opsommen van risico s en het formuleren van beheersingsmaatregelen, maar zich ook richt op de volwassenheid van de corporatie, de wijze waarop acceptatie door medewerkers het best is te bewerkstelligen en de manier waarop risicobeheersing kan bijdragen aan het verbeteren van het rendement van de corporatie, zijn ook andere elementen van belang. Al deze elementen komen samen in de BDO Corporatie Control Monitor. De BDO Corporatie Control Monitor bestaat bij Rondom Wonen uit de modules risicomonitor, auditmonitor en volwassenheidsmonitor. D BV april 2015

24 Met behulp van de in 2013 en 2014 herijkte risicomonitor (een soort risicobeheersingskader) hebben wij inzicht in de risico s die wij lopen en in de samenhang van deze risico s. Op basis hiervan kunnen wij weloverwogen beheersmaatregelen treffen. Aan de hand van onze missie en visie en de interne en externe ontwikkelingen, voeren we jaarlijks een strategische risico-inventarisatie uit. De uitkomsten kunnen aanleiding geven om beheersmaatregelen of kritische succesfactoren aan te passen. Deze aanpassingen leiden tot maatregelen voor heel Rondom Wonen. Kortweg geeft de risicomonitor inzicht in de vraag of we de juiste dingen doen en of we deze goed doen. Hiermee levert het risicomanagement een bijdrage aan het effectief en efficiënt inzetten van onze middelen voor onze kerntaak. Eind 2014 zijn we gestart met het implementeren van het beheersingskader. Zo hebben niet alleen het managementteam maar ook de Raad van Commissarissen de strategische risico s geïnventariseerd. Op basis hiervan zijn de belangrijkste strategische risico s in kaart gebracht en is vast gelegd hoe we deze risico s beheersen. In 2015 zal voor de belangrijkste processen de proces risico s in kaart gebracht en worden vertaald in risico- control matrices. Deze maken inzichtelijk welke beheersmaatregelen wij inzetten om de betreffende risico s te beheersen. Dit zodat uiteindelijk voor alle processen expliciet is gemaakt op welke wijze we de risico s in deze processen beheersen. RISICOMONITOR CCM Op basis van de beschreven en mogelijke risico s in de sector en specifiek voor Rondom Wonen is door middel van scores het risicoprofiel van Rondom Wonen in beeld gebracht. Deze scores zijn in de CCM in een zogenaamde heat map grafisch gepresenteerd. Een weergave van alle scores, waarbij de waarden van de individuele risico s inzichtelijk zijn. Hiermee wordt inzichtelijk gemaakt welke strategische risico s van Rondom Wonen een hoge prioriteit hebben en welke een lagere. HEAT MAP RISICO S RONDOM WONEN Rechts boven in de bovenstaande heat map staan de top 10 strategische risico s van Rondom Wonen. Deze top-10-risico s, welke de hoogste prioriteit hebben staan in de tabel op de volgende bladzijde. D BV april 2015

25 Van belang bij veel van deze risico s is, dat ze gemeen hebben dat ze door ons niet of nauwelijks te beïnvloeden zijn. Beheersing vindt plaats door te bepalen waar onze strategische doelen worden geraakt door voorzienbare ontwikkelingen. Twee risico s in de top-tien strategische risico s komen uit de categorie wet- en regelgeving. Met name het risico als gevolg van aanvullende heffingen door de politiek ingesteld en de effecten hiervan op de financiële situatie van Rondom Wonen werd als hoog gekwalificeerd. Het risico met de grootste kans en het grootste financieel gevolg is het besluit van de overheid om de verhuurdersheffing in te voeren en deze ook voor de komende jaren, -na deze kabinetsperiode-, door te zetten. Geschat wordt dat dit Rondom Wonen bij ongewijzigd beleid van 1 miljoen in 2014 tot ruim 2,2 miljoen in 2017 (nadien doorlopend) per jaar zal gaan kosten. Dat betekent een aanslag op het vermogen van netto contant ongeveer 28 miljoen. De risico s waarvan het mogelijke gevolg en de kans zeer groot zijn dat zij zich voordoen, komen voort uit de heffingen saneringssteun, inclusief de redding van Vestia en andere noodlijdende en te saneren corporaties. Onvoldoende kunnen inspelen op veranderende wet- en regelgeving door Rondom Wonen is ook opgenomen in de top tien. Bij Rondom Wonen bestaat er wel een sense of urgency als er mogelijke veranderingen aangekondigd worden. Het aanpassen van het beleid gebeurt op het moment dat de veranderingen definitief zijn. Anticiperen op de invoering van nieuwe wet- en regelgeving is als gevolg van de lange doorlooptijd van de besluitvorming en de veranderlijkheid van plannen erg lastig gebleken. Rondom Wonen wil onnodige stel op sprong acties voorkomen. Er zijn drie potentiële risico s in de top-tien die betrekking hebben op marketing en verkoop. Eén hiervan is het onvoldoende aanbrengen van vernieuwing in de woningvoorraad door middel van nieuwbouw of aankoop van woningen. Dit is gerelateerd aan het niet uitvoeren van nieuwe (renovatie)projecten tot Rondom Wonen signaleert dat de voorraad van goedkope woningen momenteel aan de lage kant is. De verwachting is gerechtvaardigd dat dit op de lange termijn zorgt voor een tekort aan woningen voor de primaire doelgroep van Rondom Wonen. Tegenvallende woningverkopen kunnen in beperkte mate tot een liquiditeitsrisico leiden. De kwaliteit van de beheersmaatregelen wordt over het algemeen ingeschat als toereikend. Een derde risico dat in de top tien terugkomt is het ontstaan van een mismatch door de ontwikkeling en samenstelling van de bevolking en het woningaanbod van Rondom Wonen. Huurders geven er voorkeur aan in hun huidige woning te blijven. Zij willen iets terug in ruil voor het verhuizen naar bijvoorbeeld een seniorenwoning. Dit is een erg duur traject, omdat dit alleen via individuele begeleiding te realiseren is. D BV april 2015

26 Opgemerkt moet worden dat het volledig inrichten van de woningvoorraad op de vergrijzing in de verdere toekomst kan leiden tot een andere mismatch. De duur van de grootste vergrijzingsgolf zal naar alle waarschijnlijkheid korter zijn dan de restant levensduur van woningen. AUDITMONITOR Op basis van geïnventariseerde risico s in de risicomonitor zijn in de auditmonitor beheersingsmaatregelen geformuleerd die regelmatig op hun effectiviteit worden getest. De Auditmonitor is een onderdeel van de Corporatie Control Monitor, de processen worden op detailniveau gemonitord. Waar risico s bestaan worden beheersmaatregelen in het leven geroepen. Deze beheersmaatregelen zijn onderhevig aan periodieke controles. Hiermee kunnen financiële risico s in verregaande mate worden afgedekt. Ook speelt de mate van organisatorische volwassenheid hierin een cruciale rol. Rondom Wonen heeft medio 2014/begin 2015 voor een tweede maal de Auditmonitor toegepast. De uitvoering vindt deels plaats middels visuele controle en deels middels interviews. Van circa 80% van alle processen is vastgesteld dat deze verlopen volgens de voorschriften. Bij het resterende percentage (20%) is een verschil geconstateerd ( mogelijk ineffectief ) tussen de voorschriften en de werkwijze. Enkele processen zijn niet onderzocht. Het voornemen is dat met ingang van 2015 alle processen worden gecontroleerd. RISICOVOLWASSENHEID - CCM Risicovolwassenheid gaat over de bewustwording van risico s in een organisatie. Een belangrijk kenmerk van een volwassen organisatie is dat medewerkers in (hoge mate) zelfstandig in staat zijn operationele risico s op hun werkgebied te identificeren en op basis hiervan hun werkzaamheden in te richten. Risicovolwassenheid heeft betrekking op het gedrag en handelen van medewerkers tijdens het uitvoeren van werkzaamheden. Het gaat om niet-tastbare gedragsbeïnvloedende factoren in een organisatie zoals cultuur en voorbeeldgedrag. Maatregelen die hierop gericht zijn, worden soft controls genoemd. In de praktijk gaat het voornamelijk om het vinden van de juiste balans tussen hard en soft controls. Beiden kunnen niet los van elkaar gezien worden. Ze zijn complementair. Soft controls ondersteunen de werking van hard controls en kunnen ook aanwezig zijn als er geen hard controls zijn. Eind 2014 is bij Rondom Wonen door middel van stemsessies de mate van risicovolwassenheid onderzocht aan de hand van 21 aan volwassenheid gerelateerde stellingen. Het zijn dezelfde stellingen als in 2013 om een beeld te krijgen van de ontwikkelingen. D BV april 2015

27 De uitslagen van 2014 en 2013 komen in grote lijnen overeen. In de categorieën Bewustzijn en Lerend vermogen wordt een score van 100% behaald. Leiderschap scoort ook hoog met 97,2%. Deze cijfers liggen in lijn met die van De hoge scores houden in dat Rondom Wonen weinig tot geen aanleiding ziet haar beleid op deze punten bij te sturen. De meest opvallende veranderingen zijn dalingen in de scores op de categorieën informeren en openheid. Informeren is gedaald naar een score van 66,7% en openheid naar 63,9%. Lagere scores hoeven niet per definitie te duiden op minder goed presteren. Doordat Rondom Wonen zelf bewuster geworden is van de aanwezige risico s op het gebied van soft controls, is zij ook kritischer geworden op haar eigen presteren en dat van haar organisatie. Dit leidt vaak tot lagere zelfevaluaties bij gelijkblijvend presteren. De aanwezigheid van hard controls leverde vorig jaar op onderdelen een 100% score op, terwijl de corporatie zich nu op onderdelen afvraagt of dit wel voldoende is. Deze opvatting leidt als gevolg van een andere perceptie en opvatting tot een lagere score, terwijl de conclusies hetzelfde zijn. Wij zijn ervan overtuigd dat het in kaart brengen en houden van soft controls essentieel is voor het inzicht in de interne beheersing. Dit omdat een eenzijdige nadruk op hard controls niet past bij de cultuur van Rondom Wonen en moderne opvattingen over verantwoordelijkheid en empowerment. Door voortdurend met elkaar in discussie te gaan en door voorbeeldgedrag houden we de gedragscode levend en menen wij de integriteit van organisatie en medewerkers verder te verhogen. STURINGSINFORMATIE Voor het sturen van de organisatie wordt gebruik gemaakt van grotendeels geautomatiseerde periodieke managementinformatie die is gebaseerd op de methodiek van de Balanced Score Card (INK-model). Dit sturingsinstrument wordt op verschillende aggregatieniveaus gebruikt door zowel het management, de bestuurder als de Raad van Commissarissen. Hiermee is geborgd dat alle lagen in de organisatie met dezelfde informatie werken en op dezelfde doelen sturen. De managementinformatie wordt viermaandelijks ten behoeve van management en bestuurder opgemaakt en vervolgens ook met de Raad eens per periode van vier maanden (semesterrapportage) besproken. Onze visie is dat de beheersing begint bij de cultuur van de organisatie en niet bij instrumenten. Soft controls worden dan ook bij de inzet van beheersingsinstrumenten als uitgangspunt genomen. SCENARIOPLANNING Ook in 2014 werd gewerkt met scenarioplanning. Zo wordt risicogevoeligheid voor macro-economische ontwikkelingen jaarlijks aan de hand van een financiële meerjaren risicoanalyse (15 jaar) bepaald op basis van een scala aan economische en politieke scenario s. Vervolgens worden die scenario s uitgewerkt en nader geanalyseerd. We hebben geprobeerd om binnen deze scenario s langs een aantal thema's de gevolgen voor de sector in het algemeen en voor Rondom Wonen in het bijzonder in kaart te brengen. Daarbij ging onze analyse verder dan alleen het in kaart brengen van de gevolgen, we hebben ook per thema nagedacht over opties die ons ter beschikking staan wanneer een bepaald scenario manifest wordt. Helder is wel dat de derivatenportefeuille en de datum van potentieel mogelijke afwikkeling (periode ) manifest in de analyses naar voren komt. Het algemene beeld is wel dat met de herfinanciering van de lening van 7,5 miljoen die begin april vervalt, de beide liquiditeitsdips in 2015 en 2016 er met eigen middelen voldoende financiële buffer kan worden opgebouwd om eventuele breaks (van de SWAPS) op te kunnen vangen en te voldoen aan de beleidsregels op dat vlak. De resultaten daarvan zijn verwerkt in een interne rapportage meerjaren risicoanalyse. Het meest waarschijnlijke scenario is uitgewerkt tot de uiteindelijke meerjaren begroting en tenslotte vormt het eerste jaar daaruit de basis voor de Begroting en Beleidsvoornemens voor het komende jaar. FINANCIËLE PLANNING Voor de mogelijk optredende risico s wordt een buffer in de vorm van eigen vermogen aangehouden dat de continuïteit van Rondom Wonen binnen het meest waarschijnlijke scenario moet waarborgen. Op basis daarvan krijgen wij een beter beeld van de ontwikkeling van het eigen vermogen en onze langjarige liquiditeitspositie, die minimaal nodig zijn om de gelopen risico s te kunnen opvangen. D BV april 2015

28 Een te laag eigen vermogen en/of te lage liquiditeit zou betekenen dat er onvoldoende financiële buffer is om onverwachte risico s op te vangen. De realisatie van onze volkshuisvestelijke doelstellingen komt dan in gevaar. Omgekeerd is een te hoog eigen vermogen, zoals in het vorige hoofdstuk al aangegeven, niet in overeenstemming met de maatschappelijke oriëntatie van Rondom Wonen. De risico s met betrekking tot onze individuele investeringen worden voorafgaand aan de bestuurlijke besluitvorming over de investeringen in kaart gebracht en binnen de projectadministratie en -beheersing gemanaged. De operationele risico s worden door middel van onze processystematiek beheerst. Het vigerende Investeringsstatuut ligt hieraan ten grondslag. 4. VERBINDINGEN Een deel van de activiteiten van Rondom Wonen vindt niet plaats in de stichting Rondom Wonen, maar in andere rechtspersonen of samenwerkingsverbanden. Rondom Wonen heeft, middelijk en onmiddellijk, twee dochter-vennootschappen, Rondom Wonen Holding B.V. en Rondom Wonen Diensten B.V. Rondom Wonen is 100% aandeelhouder van deze entiteiten. De Raad ziet toe op deze entiteiten door vooraf de oprichting van rechtspersonen of het aangaan van samenwerking goed te keuren (conform de statuten), vooraf de besluiten al dan niet goed te keuren in entiteiten waarin de stichting Rondom Wonen of een dochteronderneming zeggenschap heeft (indien deze besluiten volgens de statuten van Rondom Wonen vooraf de goedkeuring dienen te hebben van de Raad van Commissarissen als een dergelijk besluit door het bestuur van stichting Rondom Wonen zou worden genomen), alsmede door de rapportages die de Raad van Commissarissen hierover ontvangt. Bovendien geldt dat het bestuur van de beide dochtermaatschappijen van Rondom Wonen wordt gevormd door de rechtspersoon die de aandelen van deze dochtermaatschappij in bezit heeft. Daarmee is geborgd dat uiteindelijk de Raad van Commissarissen van de stichting Rondom Wonen toezicht houdt op deze dochtermaatschappijen. 5. VERKLARING INTERNE BEHEERSING Het bestuur van Rondom Wonen heeft gedurende het verslagjaar 2014 op regelmatige basis de risico s in haar omgeving beoordeeld. Van de voornaamste risico's van deze inventarisaties is in dit verslag van het bestuur melding gedaan. Rondom Wonen heeft de intentie om een zo getrouw en compleet mogelijk beeld te geven van het risicoprofiel. Er kunnen echter omstandigheden zijn waarin zich niet geïdentificeerde risico's voordoen of waarvan de impact van de geïdentificeerde risico's groter is dan werd ingeschat. Het bestuur benadrukt dat de aard van de corporatie uitdrukkelijk blootstelling aan risico's met zich meebrengt, die buiten haar invloed liggen. Voor interne risico's bepaalt de Governance Code dat in de organisatie een intern risicobeheersings- en controlesysteem aanwezig moet zijn en dat in het jaarverslag wordt verklaard dat dit systeem adequaat en effectief is en dit wordt onderbouwd. De verklaring die moet worden gegeven is een zogenoemd 'in control statement', die betrekking heeft op zowel het interne risicobeheersingssysteem als op het controlesysteem. IN CONTROL-STATEMENT Rekening houdend met de eerder genoemde beperkingen, zijn wij van oordeel dat de interne risicobeheersings- en controlemaatregelen (risicomanagement) een meer dan voldoende basis vormen om met redelijke zekerheid te kunnen verklaren dat: wij voldoende inzicht hebben in de mate waarin de operationele volkshuisvestelijke en financiële doelstellingen van Rondom Wonen zijn gerealiseerd; Rondom Wonen zich houdt aan geldende wet- en regelgeving; de interne- en externe financiële rapportages van Rondom Wonen betrouwbaar zijn; er geen risico s zijn gelopen die in tegenspraak waren met het vooraf gedefinieerde en goedgekeurde beleid; De voorgaande uitspraak heeft het karakter van een algemeen 'in control'-statement. D BV april 2015

29 6. SAMENSTELLING VAN HET BESTUUR Naam Functie Geboorte jaar Werkzaam in huidige functie sinds Werkzaam bij Rondom Wonen sinds ing. Lambert Greven Enig bestuurder en algemeen directeur NEVENFUNCTIES VAN DE BESTUURDER De bestuurder van Rondom Wonen oefent een aantal nevenfuncties uit. Deels voortvloeiend uit de werkzaamheden als bestuurder van Rondom Wonen en deels vanuit de privé-situatie. Als de bestuurder een al of niet betaalde nevenfunctie vanuit zijn functie bij Rondom Wonen wil accepteren, legt hij deze vooraf ter goedkeuring voor aan de Raad van Commissarissen. Bij de beoordeling van de toelaatbaarheid van een nevenfunctie spelen onder meer de eventuele strijdigheid met het bedrijfsbelang, de (schijn van) belangenverstrengeling en het verwachte tijdsbeslag een rol. Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen Rondom Wonen en de bestuurder wordt vermeden. De statuten en het bestuursreglement bevatten een uitwerking van dit uitgangspunt. Hierin is tevens de handelswijze in geval van belangenverstrengeling geregeld. In 2014 waren er bij de besluitvorming door de bestuurder geen onverenigbaarheden. Er zijn geen handelingen verricht of nagelaten even als transacties geweest, waarbij sprake was van enig tegenstrijdig belang. Bestuurder Neve nfuncties ultimo Naam Lambert Greven (1 955) Lid Verantwoordingsorgaan Pensioenfonds Woningcorporaties (SPW) Lid Bestuursadvies commiss ie Arbeids voorwa arden (BAC AW - Aedes) Lid Bestuursadvies cie. Rechtspositie bestuurders Woningcorporaties (NVBW) Bestuurs lid van de vereniging Sociale Verhuurders Haaglanden (SVH) 7. AANWENDING VAN MIDDELEN: VERKLARING VAN HET BESTUUR De enig bestuurder van de toegelaten instelling richting Rondom Wonen verklaart ex BBSH, de artikelen 11 en 26, dat: de in het verslagjaar aangewende middelen uitsluitend voor volkshuisvestelijke doeleinden zijn gebruikt en bestemd; dat de Raad van Commissarissen op 23 april 2015 de jaarstukken 2014, inclusief het volkshuisvestingsverslag 2014, heeft goedgekeurd; dat de accountant met betrekking tot de jaarrekening 2014 een goedkeurende verklaring heeft afgegeven en dat hij in zijn onderzoek de cijfers in het volkshuisvestingsverslag 2014 heeft getoetst. Pijnacker, 23 april 2015 origineel getekend door ing. Lambert W. Greven bestuurder D BV april 2015

30 VI Verslag van de Raad van Commissarissen Jaarverslag Rondom Wonen 2014 ALGEMEEN De Raad van Commissarissen ziet erop toe dat Rondom Wonen goed wordt bestuurd en adviseert het bestuur. De Raad is in 2014 intensief betrokken geweest bij het onderzoek naar en besluitvorming over het mogelijk overnemen van bezit van Vestia in Nootdorp, het uitvoering geven aan het Financieel (herstel) Plan en het daarmee terugdringen van de bedrijfslasten. Andere belangrijke thema s waren de verdere uitwerking van de risicobeheersing, het verder verbeteren van de informatievoorziening en een nieuwe systematiek voor het beoordelen van het functioneren van het bestuur en de (leden van de )Raad van Commissarissen. BESLUITEN VAN DE RAAD De Raad heeft vanuit zijn statutaire bevoegdheid een aantal besluiten genomen. Op advies van de Renumeratiecommissie benoemde de Raad voor de tussentijds aftredende commissaris Harro Zanting, de heer Jacques la Croix. Daarnaast werd de voorzitter van de Raad, de heer Hans de Jong herbenoemd. Voorts nam de Raad in haar rol als werkgever besluiten over de arbeidsvoorwaarden van de bestuurder. In haar rol als toezichthouder nam de Raad op basis van haar statutaire bevoegdheid over de volgende onderwerpen goedkeuringsbesluiten: De aanpassing van de statuten van de Stichting Rondom Wonen (aanpassing benoeming c.a.). De uitwerking van de voorgenomen overname van Vestia bezit. Onder voorbehoud goedkeuring WSW, het verkrijgen van passende financiering en dat de Deutsche Bank aangeeft de MAC Clausule in de derivatencontracten niet te activeren. De Financiële Meerjarenprognose Het Jaarverslag, het volkshuisvestingsverslag en de Jaarrekening over De decharge van de bestuurder voor het gevoerde beleid in Het Treasury Jaarplan De Begroting en Beleidsvoornemens 2015 en het jaarplan. De investeringsbeslissing herstructurering project Emmastraat (aanpassing fasedocumentatie). Het beoordelingskader voor het functioneren van de bestuurder en de leden van de Raad. Het onderzoeksvoorstel aan BDO naar de businesscase Overname Vestia bezit. De opdracht voor de 4-jaarlijkse maatschappelijke visitatie aan bureau Raeflex. Het verlenen van medewerking aan de notariële overeenkomst tot lastgeving met privatieve werking/onherroepelijke volmacht, ex artikel 30 van het reglement van deelneming WSW voor het, indien nodig, kunnen vestigen van hypotheek op het onderpand van de geborgde leningen. OVERIGE ACTIVITEITEN VAN DE RAAD De Raad is in 2014 intensief betrokken geweest bij het traject in het kader van de beoogde overname van Vestia bezit in Nootdorp en de daarmee gepaard gaande onderzoeksopdrachten. Voorts is de Raad nadrukkelijk betrokken bij de uitwerking van de belangrijkste maatregelen (met name bedrijfslastenreductie) van het Financieel (Herstel-) Plan van Rondom Wonen om (uiterlijk) in 2017 aan de nieuwe financiële beleidskaders te voldoen. De renumeratiecommissie heeft in overleg met de bestuurder voorstellen uitgewerkt voor een andere systematiek voor het beoordelen van het functioneren van de bestuurder en het beoordelen van het functioneren van de individuele leden van de Raad als ook van de Raad als geheel. De Raad is iedere vergadering geïnformeerd over de genomen bestuursbesluiten. De Raad stelde met genoegen vast dat de verbeterde semesterrapportage aansluit bij haar wens om tijdig actuele informatie te ontvangen over de voortgang in de bedrijfsvoering (met forecast), de beheersing van de lopende risico s en dat is kennisgenomen van de lopende projecten. Eind 2014 is de Raad actief betrokken en gehoord in het Visitatieproces. Tenslotte zijn de Oordeelsbrief van de minister, de Toezichtsbrief van het CFV en de voortgang van de uitwerking van de maatregelen uit het Financieel herstelplan uitgebreid besproken. D BV april 2015

31 STRATEGIE EN RISICO S De Raad besprak eind 2014 het Treasury Jaarplan Naar aanleiding van die bespreking stelde de Raad vast dat het gewenst is om begin 2015 onder leiding van een extern bureau dit Jaarplan met de problematiek van de derivatenportefeuille te bespreken. Dit om ervoor te zorgen dat iedereen binnen de Raad (weer) over de juiste kennis van die producten en de gekoppelde beleidsregels beschikt. In 2014 informeerde het bestuur de Raad regelmatig over de voortgang en het gebruik van de BDO Corporatie Control Monitor en de verwerking daarvan naar integraal risicomanagement bij Rondom Wonen. In de risicomonitor -bijeenkomst werden de strategische risico s van Rondom Wonen opnieuw in kaart gebracht en afgezet tegen de geïdentificeerde strategische risico s. In de auditmonitor is de werking van de beheersingsmaatregelen beschreven en tenslotte completeert de volwassenheidsmonitor de beheersing van de soft skills en cultuur binnen Rondom Wonen. MAATSCHAPPELIJKE VERANTWOORDING De Raad ziet erop toe dat het bestuur goed let op de belangen van diverse partijen. Zo waren de commissarissen namens de huurders uit de Raad aanwezig bij het najaarsoverleg met huurdersorganisatie Argos en heeft de Renumeratiecommissie contact met de Ondernemingsraad en de leden van het Managementteam. De Raad heeft tweemaal overleg gevoerd met de controlerend accountant. Eenmaal voor de behandeling van de jaarstukken over 2013 en eenmaal voor de behandeling van de Managementletter DE INTERNE BEHEERSING VAN VERBINDINGEN In 2012 heeft Rondom Wonen op basis van de Governance Code een statuut (toetsingskader) voor verbindingen vastgesteld. Rondom Wonen heeft twee verbindingen. Het betreft de relatie naar de dochteren kleindochter bedrijven resp. Rondom Wonen Holding B.V. en Rondom Wonen Diensten BV. In 2014 zijn geen veranderingen in de structuur en / of het aantal verbindingen gekomen. NALEVING VAN WET- EN REGELGEVING Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties beoordeelt of een corporatie voldoet aan de wet- en regelgeving. Naast de Oordeelsbrief van de minister informeert het bestuur de Raad over de naleving van wet- en regelgeving. In de brief van 2014 staat dat er in 2013 sprake was van een kleine administratieve omissie in de woningtoewijzing door derden (zorgaanbieders), waarvan de minister overigens stelt, dat die omissie nauwelijks te voorkomen was. Voorts bevat het oordeel de conclusie dat Rondom Wonen zich aan haar statutaire doelstellingen en wet- en regelgeving heeft gehouden. TOEZICHT DOOR DE RAAD De Raad is verantwoordelijk voor het toezicht op het bestuur. De Raad en het bestuur onderschrijven de principes van de Governance Code Woningcorporaties (2011). De twee punten waarop Rondom Wonen de aanbevelingen niet overneemt zijn weergegeven in het verslag van het Bestuur. TOEZICHTSKADER Om de toezichthoudende taak goed te kunnen vervullen laat de Raad zich regelmatig en gestructureerd door of vanwege het bestuur informeren inzake de (financiële) resultaten in relatie tot de beoogde doelen, relevante externe ontwikkelingen en over de wensen en behoeften van belanghebbenden en belanghouders. Het toezichtskader dat de Raad gebruikt, bestaat onder andere uit het BBSH, de opgetekende strategie uit het vigerende Ondernemingsplan, de uitgangspunten uit het Strategisch Vastgoedbeleidsplan (SVB), de daarvan afgeleide Beleidsvoornemens & Begroting naar het model van de Balanced Score Card, het afgeleide jaarplan (activiteitenplan) voor de werkorganisatie en het beoordelingskader voor de bestuurder. D BV april 2015

32 INTEGRITEIT ONAFHANKELIJKHEID De Raad van Commissarissen is van oordeel dat elke commissaris zijn functie in 2014 onafhankelijk heeft uitgeoefend. Alle commissarissen voldoen aan de onafhankelijkheidscriteria zoals omschreven in Governance Code. De Raad van Commissarissen heeft vastgesteld dat zich in 2014 bij de besluitvorming door de Raad van Commissarissen geen onverenigbaarheden voordeden. Er zijn ook geen transacties geweest waarbij sprake was van een tegenstrijdig belang. Ook werd voldaan aan de vereisten uit de Wet bestuur en toezicht (2013) die een evenwichtige verdeling van mannen en vrouwen voorschrijft in besturen en raden van commissarissen. De wet beveelt aan dat tenminste 30% van de natuurlijke personen uit vrouwen, dan wel mannen dient te bestaan. Het bestuur bij Rondom Wonen bestaat uit 1 man (100%) en de Raad van Commissarissen bestaat voor 40% uit vrouwen en 60% uit mannen. Rondom Wonen heeft een Klokkenluidersregeling. Deze maakt onderdeel uit van de gedragscode integriteit. De regeling geeft aan dat bij een vermeende misstand waarbij een afdelingshoofd of bestuurder is betrokken, het meldpunt de voorzitter van de Raad van Commissarissen hierover informeert. Wanneer de vermeende misstand een lid van de Raad van Commissarissen betreft, informeert het meldpunt de voorzitter van de Raad van Commissarissen. Noch de voorzitter, noch de vicevoorzitter of een van de overige leden van de Raad van Commissarissen ontvingen naar aanleiding van deze regeling in 2014 meldingen. REMUNERATIECOMMISSIE De Remuneratiecommissie is een van de twee vaste commissies uit de Raad. In 2014 bestond de Renumeratiecommissie uit de heer Hans de Jong (voorzitter), mevrouw Ilse Vegter MCC RDM en mevrouw mr. Maartje Boudesteijn. De Remuneratiecommissie is in 2014 verschillende malen bijeen gekomen. Onderwerpen die tijdens deze bijeenkomsten aan bod kwamen, waren onder andere: Remuneratie van de bestuurder; Remuneratie Raad van Commissarissen; Opzet toetsingskader functioneren bestuur en onderneming; Opzet toetsingskader functioneren Raad en aanzet zelfevaluatie; Voorstel voor benoeming en herbenoeming. FUNCTIONEREN BESTUURDER In 2014 is tweemaal overleg gevoerd tussen de bestuurder en de Remuneratiecommissie. In de zomer van 2014 is gewerkt aan een nieuw kwalitatief toetsingskader voor het beoordelen van de inzet van de bestuurder en in november is op basis van deze nieuwe systematiek teruggekeken op de resultaten die in 2014 zijn behaald en zijn op een betere manier de te bereiken doelen voor het komende jaar beschreven. Tijdens het gesprek werd in 2014 onder meer aandacht besteed aan de voortgang van de voornemens van Rondom Wonen, het reduceren van de bedrijfskosten van de organisatie, het anticiperen op nieuw beleid van de Rijksoverheid, alsmede de persoonlijk met de directeur-bestuurder afgesproken doelen. De veranderende maatschappelijke context evolueert en dat vraagt om een alerte organisatie Rondom Wonen. De Raad stelt vast dat de bestuurder hier adequaat en op professionele wijze op heeft geanticipeerd en in ruime mate invulling heeft gegeven aan de (persoonlijk) gestelde doelen. De Renumeratiecommissie heeft uitgebreid stilgestaan bij de motivatie van de bestuurder, nu er voor enkele jaren sprake zal zijn van een meer beherende organisatie. Nieuwe wet- en regelgeving leiden ook tot aanpassingen in de organisatie en in de bedrijfsvoering. Met de verdere invulling van het Financieel (Herstel-) Plan liggen hier voor de bestuurder naar de mening van de Raad voldoende uitdagingen. HONORERING BESTUURDER Voor de beloning van het bestuur volgt Rondom Wonen de Sectorbrede Beloningscode Bestuurders Woningcorporaties (SBBW-2010). De bestuurder is sedert 1999 in vaste dienst en ontving in 2014 een vast basissalaris en 8% vakantietoeslag. De hoogte van de honorering is in overeenstemming met de beloningscode SBBW-2010 voor Rondom Wonen met een inschaling op niveau F van die code. D BV april 2015

33 In 2013 is de Wet Normering Topinkomens (WNT) ook voor de corporatiesector van toepassing. Voor 2014 is de Regeling bezoldigingsmaxima 2014 topfunctionarissen toegelaten instellingen volkshuisvesting 2014 van kracht geworden (Staffel van Blok). Deze bezoldigingsnormen wijken sectorbreed af van de honoreringen uit de SBBW-2010 en leiden op termijn tot lagere bezoldiging. Dit geldt ook voor Rondom Wonen. Met de Raad is vastgesteld dat de overgangsregeling uit de WNT van toepassing is op de huidige bezoldigingsafspraken. In de periode wordt de bezoldiging bevroren en nadien in drie jaar lineair afgebouwd tot het dan geldende bezoldigingsbedrag voor Rondom Wonen volgend uit de WNT. De bestuurder begrijpt de maatschappelijke druk, die op het beloningsdossier zit en heeft in de bezoldigingsafspraken met de Raad eind 2014 vastgelegd, in lijn met zijn toezegging uit 2013, om voor het boekjaar 2015 en latere jaren af te zien van een ter beschikking gestelde bedrijfsauto en zal afzien van compensatie van het werkgeversdeel van het pensioen boven het Witteveenkader. Daarmee wordt al in 2015 een substantiële, structurele verlaging van de bezoldiging bereikt. Overzicht Topfunctionarissen ex W NT Naam en functie Lambert Greven (1955) Be stuurder Duur dienstverband 1/1-31/12 1/1-31/12 Omvang die nstverb and (fte) 1 1 Beloning Belastbaar loon Overige emo lume nten Werknemersdeel pens ioenpremie Fictieve bijtelling leaseauto Totaal Belastbare onkosten c.a. - - Beloning op termijn Werkgeversdeel pensioenpremie WG Coll. Oms lagpremie VPL Totaa l Totaal bezoldiging ex WNT Toepas selijk WNT maximum Staffel Woningcorporaties D nvt Overschrijd ing WNT-1 overgan gsreg elin g n ee AUDITCOMMISSIE In 2014 bestond de Auditcommissie namens de Raad uit Hans Nederlof RC (voorzitter) en de ir. Harro Zanting MRE. Na het vertrek van Harro Zanting, heeft Hans de Jong eenmaal waargenomen tot het moment dat drs. Jacques la Croix was benoemd en zitting nam in de commissie. De Auditcommissie wordt aangevuld met de bestuurder, de bestuurscontroller / hoofd Financiën en de stafmedewerker Finance & Control. D BV april 2015

34 De Auditcommissie kwam voorafgaand aan de reguliere vergaderingen van de Raad in 2014 driemaal bijeen en bereidde onder andere de volgende onderwerpen voor: De Jaarrekening en het Jaarverslag De Begroting & Beleidsvoornemens De financiële meerjaren risicoanalyse De financiële meerjaren prognose De managementrapportage en accountantscontrole. De onderdelen van de Corporatie Control Monitor. De opdrachtverlening aan de accountant (BDO) voor In 2014 sprak de Auditcommissie onder andere over de volgende thema s: Het accountantsverslag en de managementletter. De opzet van de managementrapportages en de forecast. De correspondentie met het CFV en het WSW. De risicobeheersingsmonitor. Het Treasury Jaarplan 2015 en de hoofdlijnen van het treasurybeleid. PROFIEL VAN DE RAAD De Raad werkt met een profielschets voor de Raad als collectief met verschillende ervaringsgebieden (disciplines per lid) gecombineerd met aanvullende competenties voor de voorzitter. De Raad van Commissarissen is van oordeel dat alle naar de toekomst toe gewenste deskundigheden en competenties in de Raad van Commissarissen zijn vertegenwoordigd. Indachtig het daaromtrent bepaalde in de Governance Code stelt de Raad van Commissarissen vast, dat de samenstelling van de Raad aansluit op en een afspiegeling is van de ontwikkelingen in de samenleving. BENOEMINGEN EN HERBENOEMINGEN De Raad nam begin 2014 afscheid van Harro Zanting. Harro had begin 2014 een benoeming aanvaard als directeur-bestuurder bij een andere corporatie en dat was voor die corporatie reden om hem te verzoeken zijn functie als commissaris bij Rondom Wonen neer te leggen. In april 2014 is Jacques la Croix uit Rotterdam na een openbare procedure en op voordracht van de Renumeratiecommissie benoemd tot commissaris en is hij toegetreden tot de Auditcommissie. De Raad herbenoemde in december Hans de Jong op voordracht van de Renumeratiecommissie tot voorzitter van de Raad. Hans de Jong bezet tevens de 1 e zetel namens de huurders in de Raad. Hans de Jong is tevens voorzitter van de Renumeratiecommissie. De Ondernemingsraad en de Huurdersorganisatie hebben actief aan het proces van benoeming en herbenoeming deelgenomen en beide benoemingen hebben hun instemming. De selectie van de leden van de Raad van Commissarissen is gebaseerd op de in het reglement van de Raad van Commissarissen omschreven profielschets. De profielschets en het reglement staan op de website van Rondom Wonen. Alle leden van de Raad zijn onafhankelijk van Rondom Wonen en hebben de Nederlandse nationaliteit. WIE ZITTEN ER IN DE RAAD? Naam 1e Benoeming Herbenoeming Uitgetreden per Hans de Jong, voorzitter (1947) Hans Nederlof RC, lid (1962) mr. Maartje Boudesteijn, lid (1973) Ilse Vegter MCC RDM, lid (1967) ir Harro Zanting MRE, lid (1972) drs. Jacques la Croix, lid (1948) D BV april 2015

35 HET HONORARIUM VAN DE RAAD De vergoedingen voor de commissarissen zijn gebaseerd op de Sectorbrede Honoreringscode Commissarissen van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties uit 2010 en waar nodig in 2014 in lijn gebracht met de WNT-normering. Voor zittende commissarissen geldt de overgangsregeling uit de WNT en wordt de honorering uit de Sectorbrede Beloningscode VTW gerespecteerd tot datum herbenoeming of aftreden. Voor nieuwe benoemingen en herbenoemingen gelden de normeringen uit de WNT. Voor beide (her)benoemingen is in 2014 aangesloten bij de honorering uit de Regeling bezoldigingsmaxima 2014 topfunctionarissen toegelaten instellingen volkshuisvesting 2014 met de voor Rondom Wonen van toepassing zijnde schaalbedragen. Overzicht Toezichthoudende functionarissen ex WNT Ha ns de Jong, voorzitter RvC Duur dienstverband 1/1-31/12 1/1-31/12 Totaal Bezoldiging incl. BTW Toepas selijk Maximum WNT Ha ns Nederlof RC, Lid RvC Duur dienstverband 1/1-31/12 1/1-31/12 Totaal Bezoldiging incl. BTW Toepas selijk Maximum WNT m r. Maa rtje Boudeste ijn, Lid RvC Duur dienstverband 1/1-31/12 1/1-31/12 Totaal Bezoldiging incl. BTW Toepas selijk Maximum WNT Ilse Vegter MCC RDM, Lid RvC Duur dienstverband 1/1-31/12 1/1-31/12 Totaal Bezoldiging incl. BTW Toepas selijk Maximum WNT ir Harro Zanting MRE, Lid RvC Duur dienstverband 1/1-28/2 1/1-31/12 Totaal Bezoldiging incl. BTW Toepas selijk Maximum WNT drs. Jacques La Croix, Lid RvC Duur dienstverband 23/4-31/12 0 Totaal Bezoldiging excl. BTW Betaalde BTW 637 Toepas selijk Maximum WNT D BV april 2015

36 ZELFEVALUATIE De Raad staat jaarlijks stil bij zijn eigen functioneren. Begin 2014 werd voor deze zelfevaluatie gebruik gemaakt van de diensten van een externe deskundige. Het bedrijf Governance University is ingeschakeld om de Raad hierbij te begeleiden. De zelfevaluatie over 2013 is afgerond in januari In die extern begeleidde evaluatie is stil gestaan bij het individuele profiel van de leden van de Raad en er is inzicht verkregen in karakters, drijfveren en werkwijzen. Aan de orde kwamen onder andere de rol van de Raad als adviseur en klankbord van het bestuur, de rollen bij het houden van toezicht en het vinden van een goede balans tussen de bedrijfseconomische aansturing en de maatschappelijke opdracht van Rondom Wonen. Inhoudelijk heeft de evaluatie veel inzichten opgeleverd. Het gaf inzicht in het functioneren van de Raad als geheel en van individuele leden van de Raad en heeft geleid tot het kunnen benoemen van verbeterpunten. Zaken die in 2014 door de Renumeratiecommissie zijn uitgewerkt. De belangrijkste aanbevelingen waren het verbeteren van de wijze waarop met de bestuurder afspraken worden gemaakt aan de hand van een toetsingskader voor het functioneren, het houden van functioneringsgesprekken door de voorzitter met de leden van de Raad (de Renumeratiecommissie met de voorzitter) en een afrondende bespreking en zelfevaluatie van de Raad als geheel. De evaluatie over 2014 heeft in januari 2015 plaatsgevonden. De Raad heeft een eigen budget voor deskundigheidsbevordering. De gevolgde opleidingen en trainingen waren afgestemd op de disciplines en aandachtsgebieden van de leden van de Raad. TOT SLOT De Raad bedankt ten slotte de bestuurder en alle medewerkers voor hun niet aflatende inzet, creativiteit en onderlinge samenwerking in de uitdagende omstandigheden van Rondom Wonen in Hun betrokkenheid en bereidheid om al onze ambities, maatschappelijke ontwikkelingen van en door Rondom Wonen te ondersteunen en te (laten) realiseren, maakt ze tot ons belangrijkste bedrijfskapitaal. Pijnacker, 23 april 2015 Origineel getekend door J. de Jong Voorzitter Raad van Commissarissen D BV april 2015

37 VII Organisatie 1. PERSONEEL & ORGANISATIE ORGANISATIE EN FORMATIE Eind 2014 bedroeg het aantal medewerkers 38 (40 in 2013) waarvan 3 oproepkrachten. Er stonden geen vacatures open. Daarnaast was tot mei 2014 op ZZP-basis een interim manager ingehuurd ter vervanging van een langdurig ziek MT-lid. Eind 2014 trad een stagiaire bij Rondom Wonen in dienst. Deze zal Rondom Wonen begin 2015 weer verlaten. In voltijdbanen (fte) uitgedrukt bedroeg de omvang van de formatie van Rondom Wonen op 31 december ,3 tegen 32,1 eind 2013 bij een nagenoeg stabiel blijvend bezit in beheer en in eigendom. Een deel van de formatie is op tijdelijke basis. Naar verwachting zal de formatie medio 2015 verder krimpen naar 29,0 fte met 36 medewerkers, als gevolg van voorgenomen aanpassingen in de organisatie. De verhouding man/vrouw binnen het personeelsbestand van Rondom Wonen bedroeg eind % man en 45% vrouw (onveranderd). De gemiddelde leeftijd van de medewerkers bij Rondom Wonen bedroeg eind 2014 bijna 46 jaar (44 jaar in 2013). Van de 38 medewerkers werken er 20 in deeltijd (52%). Van de totale formatie ad 31,3 fte werd op 31 december 5 fte als vakman ingezet en per saldo wordt 3,3 fte permanent via Rondom Wonen Diensten BV voor derden ingezet (Habion, Mooiland, SKP en VvE s). De bruto formatiedruk uitgedrukt in aantallen verhuureenheden in beheer en exploitatie (circa vhe definitie CFV) is in het verslagjaar verder gedaald van 10,9 naar 10,8 fte per verhuureenheden. Dit is inclusief de buitendienst en werkzaamheden voor derden via Rondom Wonen Diensten BV. Geschoond voor deze activiteiten (3,3 fte werk derden en 5 fte buitendienst) is de formatiedruk meer gedaald en wel van 8,2 fte naar 7,9 fte per vhe (ongeveer 125 vhe per medewerker). De daling is veroorzaakt door een lichte afname van het bezit in eigendom en beheer en een kleine afname van het personeelsbestand. In het verslagjaar hebben beperkt wervings- en selectieactiviteiten voor de werkorganisatie plaatsgevonden. Begin 2014 is afscheid genomen van het hoofd Financiën vanwege arbeidsongeschiktheid (WIA). Begin mei is afscheid genomen van een medewerkster van het Klanten Contact Centrum en medio mei is een nieuw hoofd Financiën, tevens bestuurscontroller, gestart bij Rondom Wonen. Halverwege 2014 is na ruim 2 jaar afscheid genomen van de interimmanager hoofd Financiën. Eind 2014 is besloten om van 2 medewerkers afscheid te nemen en van 1 medewerker om het aantal functie-uren te verminderen in het jaar Met betrokkenen zijn vaststellingsovereenkomsten beëindiging arbeidsovereenkomsten overeengekomen. Deze vermindering van de formatie wordt ingegeven door economische reden voortvloeiend uit het financieel herstelplan. Daarnaast heeft medio 2014 beperkt inkrimping van het aantal formatie-uren plaatsgevonden. Met de OR is, na raadpleging van het voltallige personeel, overeenstemming bereikt over het gefaseerd terugdringen van twee bedrijfseigen regelingen, waardoor verdere reductie op de formatie kon worden voorkomen. Het betreft de eindejaarsuitkering en de bijdrage ziektekostenverzekering. De financiële tegenwaarde bedraagt 1,2 fte bij volledige realisatie. PERSONEELSKOSTEN De personeelskosten bedroegen in 2014 circa 2,3 miljoen, ongeveer gelijk aan 2013 ( 2,3 miljoen). Dit is inclusief de salariskosten van het bestuur en de Raad van Commissarissen. Dit bedrag bestaat uit salarissen (inclusief vakantiegeld), sociale lasten, pensioenlasten en gratificaties. Daarnaast is onder de overige bedrijfslasten 0,1 miljoen opgenomen voor afvloeiing van personeel en ook 0,1 miljoen voor inhuur van externe medewerkers (vervanging tijdens zwangerschap en interim hoofd Financiën). D BV april 2015

38 OPLEIDINGEN In het verslagjaar zijn zowel door leden van de Raad van Commissarissen, bestuurder en het Managementteam alsmede de meeste medewerkers cursussen en opleidingen gevolgd en een aantal seminars bezocht. In totaal is voor uitgegeven aan opleidingen tegen begroot. In de begroting is rekening gehouden met een opleidingsbudget van 4,5% van de brutoloonsom op jaarbasis. Daarnaast zijn door medewerkers opleidingen gevolgd en bekostigd uit het persoonlijk employabilitybudget van de medewerkers. Die kosten zijn niet in deze opstelling begrepen. Samen met die kosten (PEB) bedraagt het besteed budget opleidingen ZIEKTEVERZUIM EN ARBOBELEID Het (vacature)verloop, ziekteverzuim en de ziekmeldingsfrequentie geven een beeld van de bedrijfsvoering (normaal, stresssituaties of situationeel verzuim bij een afwijkend beeld). De beoordeling hiervan vindt plaats in het Sociaal Medisch Team. In deze overleggen is vastgesteld dat het verzuim de afgelopen jaren fors hoger is geweest dan voorgaande jaren. In 2014 is deze stijging weer afgenomen en over 2014 is het verzuimpercentage gezakt van 5,2 naar 4,5 (landelijk 3,8). Geschoond voor langdurige ziektesituaties is het verzuim harder gedaald en wel van 2,9% naar 0,8% (landelijk 2,1%). De ziekmeldingsfrequentie per werknemer is ten opzichte van 2013 wederom gedaald en wel van 0,9 naar 0,8 melding per medewerker per jaar. Het ARBO-jaarplan 2014 is nagenoeg geheel volgens plan uitgevoerd, inclusief de overlopende acties uit ONDERNEMINGSRAAD De huidige Ondernemingsraad is begin 2013 voor drie jaar geïnstalleerd. Rondom Wonen heeft een ondernemingsraad (OR) van drie personen met een royale gedragenheid bij het voltallige personeel. De Ondernemingsraad bestaat uit Kees Hordijk (voorzitter), Joyce de Gans (secretaris) en Peter van der Meer (Arbozaken). Er is sprake van een constructieve samenwerking tussen OR en de directie. Het was ook voor de Ondernemingsraad een bewogen jaar. De effectuering van de laatste maatregelen uit het Financieel (herstel) plan bezorgden de OR veel werk. In het verslagjaar heeft de OR acht maal overleg gevoerd met de bestuurder, tweemaal een informeel overleg met de voorzitter van de Raad van Commissarissen en met de Renumeratiecommissie over de beoogde overname van het Vestia bezit en over de invulling van de voorgenomen bezuinigingen op de beheerkosten. Bij dat laatste traject, een adviesaanvraag voor vermindering van de formatie en een instemmingsverzoek voor het afschaffen van een tweetal bedrijfseigen regelingen heeft de OR zich laten begeleiden door een extern adviseur. De OR heeft in 2014 verschillende adviezen, -met de nodige aanbevelingen-, uitgebracht inzake de (her)benoeming van een tweetal commissarissen, het verminderen van de formatie met een sociaal plan voor betrokkenen, het afschaffen van het ter beschikking stellen van leaseauto s met gedeeltelijke compensatie voor betrokken medewerkers en het gefaseerd (in vijf jaar) afschaffen van een tweetal bedrijfseigen regelingen boven op de CAO. De OR heeft verder kennis genomen van de Begroting & Beleidsvoornemens, de aanpassing van de informatievoorziening, beleidsnotities op deelterreinen van het werkgebied, de onderhandelingen op CAO en pensioengebied en kennis genomen van de uitkomsten van de BDO Corporatie Control Monitor. D BV april 2015

39 ORGANOGRAM RONDOM WONEN ULTIMO 2014 Raad van Commissarissen Algemeen Directeur Bestuurder Directiesecretariaat Communicatie HRM Hoofd Financiën Hoofd Wonen Hoofd Vastgoed Staf Finance & Control Vastgoed Ontwikkeling Teamleider financiële administratie Teamleider Klantencontacten Teamleider Woningbeheer Vastgoed Onderhoud Medewerkers Financiële adm Klanten Contact Centrum KCC Medewerkers Bedrijfsbureau ICT / volledig uitbesteed Medewerkers Ex terne dienstverlening Woonconsulenten en sociaal beheer Medewerkers Onderhoudsdienst 2. INFORMATIE, PR & COMMUNICATIE EXTERNE COMMUNICATIE Nieuwe huurders krijgen bij het betrekken van hun woning de Informatiegids uitgereikt. Deze set bevat formele en nuttige (informele) informatie over het wonen in een huis van Rondom Wonen, inclusief de Algemene Huurvoorwaarden. Met ingang van dit jaar is de papieren versie van het bewonersblad Rond Uit vervangen door een digitale nieuwsbrief. Met deze invoering zijn we sneller en actueler met het nieuws. Deze nieuwsbrief is het afgelopen jaar zeven keer verschenen. De nieuwsbrief is naast het jaarverslag, de bedrijfsbrochure en de website een belangrijk instrument voor de directe communicatie met onze huurders en relaties. Samen met Heijmans Vastgoed, de gemeente Pijnacker-Nootdorp en Bouwfonds pakt Rondom Wonen de gebiedscommunicatie op voor de wijk Keijzershof en haar deelgebieden. Het Infocentrum Keijzershof heeft een nieuw onderkomen gekregen, op de begane grond van gebouw Kluut in Keijzershof en is op 12 april feestelijk geopend door wethouder Peter van Haagen. Ook dit jaar is er weer een wijkfeest Keijzershof georganiseerd om de sociale samenhang en onderlinge betrokkenheid in de wijk te versterken. Op vrijdagavond 23 en zaterdag 24 mei werd voor de vierde keer het woonevent BuitengeWOON Pijnacker-Nootdorp georganiseerd. Dit keer weer in Het Witte Huis in Pijnacker. Ruim 650 bezoekers hebben de stands bezocht van projectontwikkelaars, woningcorporatie Rondom Wonen, banken, gemeente en adviseurs van (ver)bouw en inrichting van interieur en tuin. Kortom alles over wonen in Pijnacker- Nootdorp onder één dak, midden in het centrum van Pijnacker. Alle partijen kijken terug op een geslaagd evenement. D BV april 2015

40 Op maandagavond 31 maart is een informatieavond georganiseerd over de bouwplannen in de Emmastraat. Het heikele punt was de voorgestelde afsluiting van de Emmastraat. De avond is druk bezocht. Het bouwproject liep hierdoor een half jaar vertraging op. Op maandag 25 augustus is gestart met de voorbereidingen voor de bouw van de 29 eengezinswoningen. Vanaf die datum is de Emmastraat afgesloten voor maximaal een jaar. Op maandag 6 oktober is de eerste paal geslagen door wethouder Van Staalduinen in het bijzijn van de burgemeester, mevrouw Ravestein. De bouw zal ongeveer 9 maanden duren, maar is uiteraard afhankelijk van de weeromstandigheden. Alle huurwoningen zijn inmiddels verhuurd. Aangezien Rondom Wonen heeft besloten een twee-sporen beleid te voeren met het project Emmastraat en zal vanaf 1 januari 2015 starten met de verkoop van maximaal 13 woningen. Rondom Wonen ondersteunt op beperkte schaal activiteiten in wijken in haar werkgebied. Deze ondersteuning is er voor projecten met een sociaal maatschappelijk karakter of in het kader van de leefbaarheid. Zo hebben diverse medewerkers op 4 juni meegedaan aan de Week van het Prokkelen. Jaarlijks vinden er in de eerste week van juni, overal in Nederland, activiteiten plaats waarbij mensen met en zonder verstandelijke beperking elkaar ontmoeten. Deze dragen bij aan de integratie en participatie van mensen met een verstandelijke beperking in de samenleving. Twee cliënten hebben via Ipse de Bruggen stage gelopen bij Rondom Wonen. Aan het eind van de dag heeft een aantal medewerkers van Rondom Wonen gekookt voor en met cliënten van Ipse de Bruggen. Daarna werd er een handbaltoernooi georganiseerd in de nieuwe multifunctionele accommodatie in Keijzershof. Op vrijdag 10 oktober hebben scholieren van het Stanislas College een bezoek gebracht aan Rondom Wonen in het kader van de Week van de Techniek: leerlingen maken kennis met zo veel mogelijk beroepen waarvoor een technische opleiding van belang is. Na een uitleg over wat Rondom Wonen nu eigenlijk is en doet, kregen ze door onze allround vakmannen uitleg wat hun werk inhoudt, maar ze gingen ook praktisch aan de slag in onze werkplaats. Vervolgens ging de groep naar een lege woning en daar hebben de leerlingen gezien wat er allemaal bij de verhuur van een woning komt kijken (sloten vervangen, loodgieterswerk, etc.). SPONSORING In 2014 heeft Rondom Wonen haar medewerking verleend aan één sponsoraanvraag. Dit betreft een bijdrage voor een zaalvoetbaltoernooi van de plaatselijke voetbalvereniging en aanverwante bezigheden voor alle jongeren in Pijnacker (Noord) in de kerstvakantie. WEBSITE De website van Rondom Wonen kende in 2014 in totaliteit ruim hits. Het meest bezocht zijn de pagina s Deze week in de Woonkrant (huurwoningen), Direct te Huur, Huurwoningen algemeen en Huurwoningen te koop in Pijnacker en Delfgauw. INTERNE COMMUNICATIE De interne communicatie geschiedt buiten de afdelingsoverleggen en bijeenkomsten georganiseerd door de personeelsclub, vooral via het interne informatiebulletin Rondje van de Zaak en de personeelsinformatiebijeenkomsten. In deze overlegsituaties en het bulletin worden medewerkers over diverse actuele onderwerpen geïnformeerd. Specifiek in 2014 werd aandacht besteed aan de voortgang van de werving en selectie van het hoofd Financiën, de uitslag van de enquête van de personeelsclub, projecten en activiteiten, een interactieve presentatie van MKBasics over de bedrijfsresultaten van het Periodiek Medisch Onderzoek, de effecten en consequenties van de parlementaire enquête woningcorporaties, er werd een workshop Integriteit verzorgd door Bureau Hoffmann Bedrijfsrecherche, hoe nu verder na de Vestia case, contracten met Mooiland en De Goede Woning, stand van zaken CAO en de nieuwe Woningwet. Ook werd er een presentatie verzorgd door APG Beheer, over de wijzigingen in de pensioenopbouw en wat dit voor iedereen betekent. D BV april 2015

41 VIII Financiën 1. FINANCIEEL BELEID Het financieel beleid van Rondom Wonen is er op gericht onze missie te kunnen verwezenlijken: van mensen, voor mensen en je thuis voelen in de buurt. Het realiseren van een zo optimaal mogelijk maatschappelijk rendement is daarbij van groot belang. Deze doelstelling moet worden gerealiseerd binnen de kaders van de financiële mogelijkheden van Rondom Wonen. Rondom Wonen dient namelijk ook nadrukkelijk te sturen op financieel rendement, positieve kasstromen en het kunnen voldoen aan de door sector instituties gehanteerde financiële kengetallen. Om corporaties te kunnen beoordelen wordt een risico score model gehanteerd. Dit model laat de samenhang zien tussen de diverse risicogebieden. Dit model kan als volgt worden weergegeven: FINANCIËLE CONTINUÏTEIT Door de sectorinstituties (met name WSW en CFV) worden bepaalde kengetallen gehanteerd om corporaties te beoordelen. Financiële continuïteit mag worden verondersteld indien aan de gehanteerde kengetallen wordt voldaan. Daarnaast is de positieve, operationele kasstroom van groot belang voor de onderneming. Als gevolg van de investeringen in nieuwbouw in de afgelopen jaren is met name het voldoen aan een tweetal ratio s onder druk komen te staan. Rondom Wonen voldoet op dit moment niet aan de gestelde minimum eisen met betrekking tot de ICR en DSCR. Daarnaast ontstaat volgens de meerjaren liquiditeitsprognose in 2015 en 2016 een liquiditeitsbehoefte. Deze behoefte ontstaat mede doordat zowel in 2014 als in 2015 en 2016, leningen zijn of dienen te worden afgelost. De verhuurdersheffing en saneringsbijdrage spelen bij het ontstaan van deze behoefte helaas ook een belangrijke rol. Met het WSW wordt overleg gevoerd om (gedeeltelijke) herfinanciering te realiseren van een lening die begin april 2015 vervalt. Met deze herfinanciering wordt de liquiditeitsbehoefte opgelost. Daarnaast zijn maatregelen genomen om de werkorganisatie in te krimpen om daarmee uiterlijk eind 2016 te kunnen voldoen aan alle ratio s van de sectorinstituties. De financiële meerjaren prognose laat zien dat met de genoemde ingrepen sprake is van een situatie van financiële continuïteit. D BV april 2015