Verstrikt in web van intriges

Transcriptie

1 05 Vrijdag Oktober 2007 Leesvoer voor het weekend Morgen in De Pers op Zaterdag Morgen in De Pers op Zaterdag onder meer: Jan Marijnissen is helemaal terug. Onderzoek: bedelen, wat schuift dat nou? En natuurlijk Per Se, hét uitgaanskatern voor het weekeinde, inclusief vacature-index. De Pers op Zaterdag wordt morgen verspreid in de grote steden. Op straat, in de horeca en bij de grotere Bruna s. Mocht u hem niet kunnen vinden, dan kunt u PERS gevolgd door uw postcode naar 5566 sms en. U ontvangt een bericht met daarin de dichtstbijzijnde twee locaties waar u de Pers op Zaterdag kunt ophalen. Se opzaterdag Scarface Tony Montana, rolmodel >>p 32 Pacino s meesterwerk inspireert het getto Drie nominaties De beste danseres Drie danseressen strijden vanavond in Maastricht om de Zwaan voor de beste dansprestatie. Een van de kandidaten is Michele Jimenez. Zoals Carmen geen consessies in de liefde doet, doet Jimenez geen concessies in de dans. 19 Ajax ook uit UEFA Cup Roemloos onderuit Als goedmakertje voor de nederlaag tegen Slavia Praag mochten de seizoenkaarthouders van Ajax gisteren gratis naar de thuiswedstrijd tegen Dinamo Zagreb in de Amsterdamse Arena. Ze hadden beter thuis kunnen blijven. 27. Voetbal Heilloze missie Martin Jol Verstrikt in web van intriges Elke dag als Martin Jol naar het trainingsveld van Tottenham Hotspur rijdt, ziet hij een batterij cameraploegen die hoopt dat hij niét verschijnt. Dan is er eindelijk het nieuws waar iedereen al maanden over wil berichten. Stephan Wageman LONDEN/ Martin Jol is verstrikt geraakt in een kansloos gevecht om de macht bij de Londense club. De voorzitter wil dat hij vertrekt, de vice-voorzitter kan hem niet uitstaan, de technisch directeur praat zelden met hem en de afdeling communicatie voedt de Engelse media met berichten die zijn positie nog verder verzwakken. Zij wachten allemaal tot hij een fout maakt, want de afkoopsom van 7,5 miljoen euro die de Nederlander in zijn contract heeft staan, is het waard om voor te vechten. Van het ene op het andere moment is Jol de regie over zijn eigen werkzaamheden kwijtgeraakt en loopt hij in Engeland rond als een terminale patiënt. Misschien dat hij het tot het eind van het seizoen uithoudt, misschien tot het eind van de maand, maar Jol zal zelf niet verbaasd zijn als de machthebbers zondag na een nederlaag bij Liverpool de stekker er al uittrekken. Achterliggende reden van zijn naderende vertrek lijkt de verkoop van de club te zijn. De waarde van Tottenham Hotspur is onder het bewind van Jol, die door zijn fans liefkozend Tony Soprano wordt genoemd, enorm gegroeid. Om het profiel van Spurs nóg meer uitstraling te geven is achter de schermen besloten om een internationale toptrainer aan te stellen. Zo hoopt de investeringsmaatschappij en grootaandeelhouder ENIC een maximaal rendement bij verkoop te krijgen. Coach Martin Jol loopt in Engeland rond als een terminale patiënt Jol denkt zelf dat zijn werkgever al een overeenkomst met Sevilla-trainer Juande Ramos heeft. Geen vreemde gedachte, want de Spanjaard verscheen samen met vice-voorzitter Paul Kemsley op een foto in de Engelse kranten. Toeval, liet de club weten. Beiden liepen elkaar in een hotel per ongeluk tegen het lijf. Jol weigert op te geven. Niet alleen om zijn afkoopsom veilig te stellen. Mijn hele familie zit bij de mariniers. Een commandant verlaat nooit zijn troepen. Als hij dat doet, is hij verloren, weet de coach. 1 Lees meer op pagina 27 Zuid-Afrika mijnwerkers weer veilig Mijnwerkers komen uitgeput en opgelucht de 2,2 kilometer diepe goudmijn uit waar ze meer dan 24 uur vastzaten. Woensdag viel de elektriciteit uit waardoor de lift niet meer werkte. Met een takellift die normaal alleen voor gereedschap wordt gebruikt, konden 75 mannen per keer in veiligheid worden gebracht. Na 44 keer takelen, was gisteravond de laatste mijnwerker uit de diepte gehaald. 1 AP Integratie Scheffer: Máxima is hooghartig Prinses Máxima heeft zich met haar relativering van de Nederlandse identiteit hooghartig en provocatief opgesteld en een belangrijk deel van de bevolking van zich vervreemd. Kustaw Bessems Dat zegt Paul Scheffer, een van de belangrijkste denkers over immigratie en integratie in deze krant. Vandaag komt zijn magnum opus uit, Land van aankomst. Máxima zei onlangs dat zij de Nederlandse identiteit niet had gevonden en dat de Nederlander niet bestaat. Máxima spiegelde zich aan haar overleden schoonvader Claus die zich wereldburger noemde. Máxima bagatelliseert volgens Scheffer de opgave om migranten te integreren. Het is hooghartig dat zij zichzelf een wereldburger noemt. Omdat ze in Buenos Aires is geboren, in New York heeft gewoond en nu in Wassenaar is geland. Het ergert me zo. Zij begrijpt niet dat het overgrote deel van de Nederlanders heel erg aan een plek is gebonden. Door geschiedenis, taal, werkgelegenheid, huwelijkspatronen. Het is normatief en hoogmoedig om te zeggen dat iedereen wereldburger moet zijn. Ze heeft uitsluitend in gated communities gewoond. Die lijken allemaal op elkaar. Scheffer meent dat Máxima zich distantieert van bijna een derde van de bevolking: mensen die stemmen op Wilders, Verdonk of Marijnissen. Nooit voelden zo veel mensen zich niet thuis in het politieke midden. Het antwoord van Máxima is: wij zeggen het vertrouwen in dat deel van de bevolking op. Lees meer op pagina 6 wegens succes verlengd Spaarrekeningen veranderen nogal eens van rente. SNS Keuzedeposito niet. Daar zet je je spaargeld voor minimaal één jaar vast en krijg je maar liefst 4,5% * rente. Gegarandeerd. Wees er snel bij, dit aanbod geldt tot en met 31 oktober Ook voor ondernemers. Kijk voor meer informatie en de voorwaarden op snsbank.nl of snsregiobank.nl. * ) Rente per 27 augustus Na 31 oktober 2007 zijn rentewijzigingen voorbehouden. gegarandeerd 4,5% rente voor je spaargeld

2 2 De Twee DE WERELD VOLGENS KOSTER + JOJANNEKE HET TIJDSCHRIFT Jolanda Holwerda: Moeders met ambitie zitten een beetje in het verdomhoekje Lof is glossy voor ploetermoeders MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM Q&A XXXXXX Ploetermoeders krijgen met Lof een eigen tijdschrift. Post-feministen ergeren zich nu al aan het blad. Ik zou vrouwen graag met een zweepje de arbeidsmarkt opjagen. DE ONTMOETING Varken 27 van boer Langelaan. HH De ploetermoeders zien er opvallend eenvorming uit. MARIE-JOSE VAN DEN ENDE De moeders met ambitie zien er opvallend eenvormig uit. Op het podium in eetclub Fifteen staan vier vrouwen in bloemetjesjurken, met halflange blonde haren en op kekke leren laarzen te wachten tot ze het eerste nummer van Lof in ontvangst kunnen nemen. Hoofdredacteur Jolanda Holwerda, een ex-communicatiemedewerker bij telecomdienstverlener Enertel, nodigde op haar veertigste verjaardag veertig vriendinnen uit om een nieuwe titel te verzinnen voor moeders die zich niet herkennen in de Jan, de Linda of de Esta. Lof is een blad met een missie. We willen werkende vrouwen inspireren en motiveren en als het even kan nog een beetje politieke invloed uitoefenen. Moeders met ambitie zitten een beetje in het verdomhoekje. Als Ad Scheepbouwer van KPN zegt dat vrouwen geen ambitie hebben, dan raakt mij dat diep in mijn ziel. We hebben nog veel te doen. Holwerda speelt vandaag een thuiswedstrijd. We zien de onvermijdelijke Ageeth Telleman, moeder en Amsterdams D66-opperhoofd, we zien Agnes Jongerius van de FNV en we botsen op tegen Martine Willekens. De vrouw van Studio Sport-presentator Toine van Peperstraten zet zich vrijwillig in voor de goede zaak. Dit Bal voor varkens en BN ers Ik blijf gewoon tosti s ham-kaas eten De Nederlandse dierminnende elite ging gisteren met de vegetarisch bedekte voeten van de vloer op het eerste, op het boekenbal geïnspireerde dierenbal. Hoofdorganisator van de avond, gericht op dierenbelang en netwerken tussen dierenorganisaties, was Varkens in Nood. Aldus werd het geheel gepresenteerd door biggetjesliefhebbers Jort Kelder en Giel Beelen. Adriaan van Dis, Renate Dorrestein en Marijke Helwegen dansten in club Odeon tussen met dierenpak bedekte figuranten. In eerste instantie werd Georgina Verbaan gevraagd zich als varken of koe te verkleden, maar dat vond ze volgens Kelder natuurlijk helemaal niks. Giel Beelen, die zelfinzichtelijk mededeelde dat hij ervoor moet waken niet de king of goede doelen te worden, bedankte ook voor een varkenspak. Dat ging zelfs de dj die bij tijd en wijlen naakt zijn shows presenteert een stappie te ver. Toch voelt Beelen zich van jongs af aan al aangetrokken tot de knorretjes. Toen ik tien was, bouwde ik een vriendschap is een blad voor ploetermoeders. Bij mij gaat het redelijk. Toine moet s avonds werken en kan dus overdag bij de kinderen zijn. Ach, ik ga nog steeds twee keer in de week op stap, glundert de in zwart mantelpak gestoken pr-akela. Wij zijn, geloof ik, meer Goois gekleed hier, gniffelt Willekens tegen fondsenwerver Cornelie van Zijtveld, ook in manteltenue. Van Zijtveld haalt vanuit haar huis in Muiderberg geld op bij de wervings- en selectieafdelingen van bedrijven als ING, PricewaterhouseCoopers en Unilever. Deze vrouwen zijn belangrijk voor de arbeidsmarkt, omdat ze hoog opgeleid zijn en vaak meer willen werken. Heleen Mees, de anti-deeltijd feministe en Women On Top-activiste, grimlacht door de telefoon: Over Lof hangt net als bij Opzij de doem van de zorgtaken. Zolang Quote niet schrijft over de kwaliteit van de kinderopvang past Lof niet in het concept van Women on Top. Werkende vaders hebben toch ook geen blad? Roos Wouters, het publicerende exmodel en moeder van twee kinderen, schrikt op bij de naam van Mees. Natuurlijk is het een goede zaak dat er meer vrouwen aan het werk gaan. De vraag is: hoe doe je dat? Met de wortel of met de stok? Mees is meer een type dat vrouwen met de stok de arbeidsmarkt op wil jagen. Mees giechelt: De stok? Nou, ik zou die vrouwen liever met een zweepje voortjagen. Kom, op. In Nederland gaan vrouwen al naar huis als hun kind een halve graad verhoging heeft. 1 op met Lotje, het varken op de kinderboerderij. Niemand anders wilde met haar spelen. Ik zocht haar wekelijks op. Nog steeds knuffelt Beelen regelmatig een varken op varkenssanctuarium Het Beloofde Varkensland. Dat dit botst met zijn liefde voor vlees vindt Beelen geen probleem. Natuurlijk hoop ik dat het commercieel interessanter wordt om diervriendelijk vlees te produceren. Tot die tijd eet hij gewoon zijn geliefde tosti ham-kaas. Je moet de mens ook in zijn waarde laten. 1 Nieuwe aanwinst NOS Giselle van Cann, adjunct-hoofdredacteur van Het Financieele Dagblad, stapt over naar de hoofdredactie van de NOS. Ze moet er nog even in komen. Mijn ervaring? Ik kijk televisie. Waarom u? Dat moet je aan de NOS vragen. Ik weet wel dat ze iemand zochten met journalistieke visie en energie. En dat heb ik. Per 1 januari zal u de vierkoppige hoofdredactie completeren. Wat gaat u ons brengen? Ik word adjunct-hoofdredacteur nieuws-in. De NOS werkt met hoofdredacties voor nieuws-in en nieuws-uit. Het in-gedeelte houdt zich bezig met nieuwsgaring, het uit-gedeelte met hoe het nieuws gebracht wordt. Dat komt omdat redacties voor zowel internet, radio als tv werken. U heeft geen tv-ervaring. Wat heeft u wel? Ik kijk wel tv. Alleen ik maak het niet. Een kleine quiz dan. Wat was gisteren het eerste onderwerp in het NOS journaal? Geen idee. Gisteren heb ik het niet gezien. En wie presenteerde vanmorgen het Radio 1 journaal? Ik heb vanmorgen ook niet naar de radio geluisterd Ik gok Rob Trip. Goed gegokt. Pfff.. Kwistig met klassiek De b van bed, berceuse, Beethoven en Bonn MAARTJE DUIN Ik doe één uur verzoekplaten en één uur Kwistig met Klassiek. Die naam heb ik zelf niet verzonnen, hoor. De verzoekplaten zijn tussen negen en tien, m n eigen uurtje is tussen tien en elf. Een rottijd, want om kwart over tien krijgen ze hun slaappil. Eigenlijk doe je het alleen voor die paar mensen die niet kunnen slapen. Ze zit achter de microfoon in de studio. Begane grond, bij de nooduitgang en het mortuarium. Ze draagt zwarte gympjes, een sportieve streepjestrui en heeft een diepe, warme stem waarmee ze zojuist langs de bedden is geweest. Afdeling reumatologie, orthopedie. Sommige patiënten, in blauwe hemden, kwamen net van de operatietafel. Anderen herkende ze van eerdere maandagavonden. Ze begroetten haar enthousiast. t Is begonnen uit mijn liefde voor muziek. Maar ook omdat ik mensen iets wilde geven. Hier horen ze de hele dag alleen maar over medicijnen en operaties. Ik spreek ze aan op het gezonde stuk, vraag: waar luistert u thuis naar? Die slangen en die zak bloed zie ik dan al niet meer. Als ze hun hele levensverhaal kwijt willen, moet ik het zien af te ronden. Net begon een mevrouw over de oorlog. Laten we maar geen Duitse componist doen, hè, zeg ik dan. Draaien we een Fransman. Fauré, of Massenet. Ze is 57. Vroeger was ze onderwijzeres op een lagere school. Niet meer. Ze heeft pianoles, schildert, onderhoudt vriendschappen en een tuin. Die verzoekplaten zijn zelden mijn smaak. Maar mensen hebben er vaak persoonlijke herinneringen bij, soms zingen ze mee vanuit bed. Dus ik kondig alles blijmoedig aan, hoor. Jan Smit, Frans Bauer, hoi! Voor de oude Johan Strauss heb ik een truc. Dan draai ik de Radetzky-mars, en vertel ik dat Radetzky een Oostenrijkse generaal was die gruwelijke misdaden heeft begaan. Hoe raar het eigenlijk is om voor zo n man een mars te schrijven. Dat weet niemand. Vind ik leuk. In m n eigen uurtje doe ik geen concessies. Meestal werk ik met thema s. Vorige week, toen het zo regende, had ik het over het weer. Met de Vier Jaargetijden van Vivaldi en van Haydn. Sturm und Gewitter, Claire de Lune. In november, ik ben blij joh, ga ik naar het concert van Cecilia Bartoli. Voor begeleiders van invaliden zijn er altijd nog plaatsen over, en ik heb een invalide vriendin die graag d r huis uit komt, dus dat kwam mooi uit. Die muziek wil ik hier ook draaien. Maar ja, ik kan ze niet een uur lang naar Cecilia Bartoli laten luisteren. Dus doe ik Bach erbij, en dan denk ik: barok, de b. De b van bed, de b van beterschap Dan laat ik een berceuse van Chopin horen, en een blazersserenade in bes van Mozart. Een stuk symfonie van Beethoven, die is weer geboren in Bonn. Zo schrijf ik een heel programma aan elkaar. Op haar velletjes aantekeningen, handgeschreven en genummerd, heeft ze de b s onderstreept. Vanuit de studio klinkt de klavecimbelsolo uit een van de Brandenburger Concerten. Haar hoofd deint met het ritme mee. Haar vingers tasten naar akkoorden. Nog één minuut, seint de technicus. Ze knikt. Ik wil nog wel jazzy piano leren spelen. Om echt goed te worden in klassiek ben ik te laat begonnen, maar jazz Hoor je het? t Is net jazz, op die klavecimbel. 1

3 Nieuws 3 Birma Angst regeert in Rangoon Opnieuw golf nachtelijke arrestaties De demonstraties in Birma zijn weggeëbd. Maar de regering rust, bevreesd voor nieuwe protesten, niet op haar lauweren. De afgelopen dagen werden opnieuw tientallen gearresteerd. De propagandamachine draait op volle toeren. Hans Hulst Met het schoonvegen van kloosters in Rangoon en de arrestatie van honderden activisten is de angel uit het publieksprotest in Birma gehaald. De hoop van veel Birmezen is nu gevestigd op VN-gezant Ibrahim Gambari. Hij was vier dagen in het land en sprak met zowel Aung San Suu Kyi als oppergeneraal Than Shwe. De leider van de Birmaanse junta, generaal Than Shwe, heeft verklaard te gaan overleggen met oppositieleidster Aung San Suu Kyi. Wel moet Suu Kyi eerst haar houding van confrontatie en vernietiging afzweren. Dit meldden de Birmaanse staatsmedia gisteren. Gambari heeft inmiddels Ban-Ki-Moon, Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties bijgepraat over zijn pogingen. Deze lijkt tot nu toe niet erg positief. Marcel Hulspas Vliegen is veiliger dan ooit. Dankzij een reeks innovatieve maatregelen is het aantal ongelukken in de burgerluchtvaart de afgelopen tien jaar drastisch gedaald. Vliegtuigcrashes zijn een fact of life. Vorig jaar gebeurden er wereldwijd elf ongelukken waarbij meer dan twintig doden vielen; voor dit jaar staat de teller nu op zeven. Maar het had veel erger gekund. Als vliegen anno 2007 net zo veilig zou zijn als tien jaar geleden, waren er nu jaarlijks gemiddeld dertig grote ongelukken gebeurd. In 1996 was er een dodelijk ongeluk op iedere twee miljoen vluchten. Nu is dat een op vierenhalf miljoen. Vliegen is nog nooit zo veilig geweest. Deze ontwikkeling is vooral te Zullen de demonstraties opnieuw oplaaien als de interventie van de VN op niets uitdraait? Dissident Myint Thein gelooft er niet in. Er zijn teveel mensen opgesloten. Monniken zijn gearresteerd, onder curatele gesteld of ondergedoken. Het fundament onder het verzet is weggevallen. Deze kans is vervlogen. De generaals nemen geen risico s. Woensdag en gisteren zijn opnieuw honderden mensen opgepakt, waaronder 50 monniken. Naar schatting zitten nu monniken vast. Saillant detail is dat bij de nieuwste razzia ook VN-medewerkster Myint Nwe Moe is opgepakt, samen met twee familieleden en haar chauffeur. VN-rapporteur voor de Mensenrechten Paulo Sergio Pinheiro zegt in een officiële verklaring dat in totaal enkele duizenden mensen zijn opgepakt. Volgens de BBC zijn het er Velen van hen zouden volgens ooggetuigen worden vastgehouden in overheidsgebouwen, die leegstaan na de verhuizing van ministeries naar de nieuwe administratieve hoofdstad Naypyidaw. De Birmese organisatie in ballingschap Assistance Association for Political Prisoners (AAPP) schat het Veiligheid Heel veel verbeteringen in tien jaar tijd Kans op een vliegtuigongeluk was nog nooit zo klein danken aan twee forse crashes in 1996 in de Verenigde staten, waarbij in totaal 375 mensen omkwamen. Een door de regering-clinton ingestelde onderzoekscommissie, onder leiding van vice-president Al Gore, kwam enkele maanden later met een waslijst aan aanbevelingen. En dankzij de dominantie van de Amerikaanse luchtvaartindustrie, heeft de hele wereld daarvan kunnen profiteren. De commissie-gore, kwam niet met dramatische aanbevelingen die het probleem in een klap zouden reduceren. Het waren stuk voor stuk kleine verbeteringen. Verbeteringen aan de constructie van vliegtuigen; aanscherpen van noodprocedures; het permanent volgen van vliegtuigen tijdens de vlucht door middel van GPS; systematisch onderzoek (door middel van het uitlezen en vergelijken van de black boxes) naar de beste In de straten van Rangoon domineren de militairen. Monniken zijn pijnlijk afwezig. AP aantal gearresteerden op Er zouden 200 mensen zijn omgekomen. De regering houdt het op 10 slachtoffers en schrijft in de regeringskrant dat 39 soldaten gewond zijn geraakt. Op straat wordt het publiek landingsprocedures bij als gevaarlijk bekend staande luchthavens; oppakken en wegwerken van door piloten gesignaleerde kleine mankementen aan boordsystemen (op zich niet dodelijk, maar in noodsituaties levensgevaarlijk). Een uiterst belangrijk punt was en is het volgen van toestellen tijdens het taxiën aan de grond, en een adequate bewegwijzering op en om landingsbanen. Vliegvelden worden steeds groter, steeds chaotischer, en het gebeurt nog steeds veel te vaak dat piloten de weg kwijt raken en zo bijna-botsingen veroorzaken. Of botsingen waarbij doden vallen. De commissie-gore wilde dat de industrie het aantal dodelijke ongelukken in tien jaar tijd terug zou brengen met tachtig procent. Dat doel is niet gehaald. Er is nog werk aan de winkel. 1 geïntimideerd door militairen die met luidsprekers rond rijden: We hebben foto s en gaan nog meer mensen arresteren. In het straatbeeld is de afwezigheid van de monniken ondertussen Gevluchte soldaten Deserteur Robin Long moet Canada wellicht verlaten Marco Smits OTTAWA Deserteurs uit het Amerikaanse leger worden in Canada niet meer met open armen ontvangen. Robin Long is mogelijk de eerste die het land uitgezet wordt. Afgelopen maandag liep Robin Long rustig over straat in het kleine dorpje Nelson in de Canadese provincie Brits-Columbia. De 23-jarige Long babbelde wat met zijn vrienden, en rookte een peuk toen een agent hem om zijn papieren vroeg. Op zich was de ondervraging niets bijzonders, behalve dat Long een deserteur uit het Amerikaanse leger is. Hij ging twee jaar geleden het leger in voor de goede gezondheidszorg en de kans op een studie, en niet om in een illegale oorlog te vechten. Hij vluchtte naar Canada om onder zijn militaire dienst uit te komen. pijnlijk voelbaar. Normaliter gaan zij voor het middaguur met duizenden de straat op om bij mensen thuis een aalmoes in de vorm van een kom rijst te ontvangen. Nu laten de monniken zich niet meer zien.1 Kort geleden was Long verhuisd van het koude Canadese noorden naar het mildere Nelson. Hij had de brief niet gekregen waarin werd gevraagd zijn gezicht te laten zien. Daarop verscheen een landelijk arrestatiebevel. Lee Zaslofsky liep tijdens de Vietnamoorlog over vanuit het Amerikaanse leger naar Canada. Sinds 2004 is hij de drijvende kracht achter de War Resisters Support Campaign. De organisatie vormde zich nadat duidelijk werd dat tijdens de meest recente VS-oorlog er opnieuw Amerikanen naar Canada vluchten. Hij krijgt dagelijks vragen van Amerikaanse soldaten en is constant in contact met de nieuwe generatie overlopers. Volgens Zaslofsky heerst er tegenwoordig een ander klimaat in Canada dan vroeger. Als Long in de jaren 6o was gevlucht, zou hij door de regering onder de vleugels zijn genomen. Nu kan hij wel eens de eerste soldaat worden die verplicht terug moet. Lees verder op pagina 9. Pathuis.. De Roon: Ultiem vertoon van minachting BALKENENDE ZWIJGT OVER BLOKKEREN REFERENDUM Premier Jan Peter Balkenende (CDA) weigert te spreken over de vermeende weigering een handtekening te zetten onder een initiatiefwetsvoorstel voor een referendum over het Europese wijzigingsverdrag. Dat bleek gisteren tijdens een spoeddebat over de kwestie. Wat er wordt besproken in de ministerraad is vertrouwelijk. Daags nadat het kabinet besloot om geen volksraadpleging te houden schreef de Volkskrant dat de regering zou hebben besloten het zogeheten contraseign over een eventuele initiatiefwet te weigeren. Hiermee zou het referendum alsnog worden getorpedeerd. Toen was nog niet duidelijk of de PvdA een dergelijk wetsvoorstel aan een meerderheid zou helpen. De oppositiepartijen eisten opheldering. Als het krantenartikel de waarheid weergeeft, dan is dat een ultiem vertoon van minachting voor het parlement, zei Raymond de Roon (PVV). Speelgoed in Europa Veilig in het gebruik?. Bush nóg minder populair (1) De populariteit van de Amerikaanse president George Bush is naar een nieuw dieptepunt gezakt. Dat blijkt uit een gisteren gepubliceerde peiling van AP-Ipsos... Bush nóg minder populair (2) Slechts 31 procent van de Amerikanen vindt dat Bush het goed doet. Het Congres presteert nog belabberder. Slechts 22 procent van de Amerikanen heeft vertrouwen in het Congres.

4 4 Nieuws Binnenland Ayaan Hirsi Ali Bedreigd? Ga werken voor de overheid Kustaw Bessems DEN HAAG Als Ayaan Hirsi Ali nog een functie had bij de Nederlandse overheid zou zij ook in het buitenland beveiliging krijgen van de staat. Nu zij geen officiële functie vervult, voelt het kabinet zich niet verantwoordelijk om haar te beschermen tegen de mensen die haar willen vermoorden. Minister Hirsch Ballin schrijft dit in een brief aan de Tweede Kamer. Aanleiding is de terugkeer afgelopen maandag van voormalig VVD-politica en islamcriticaster Ayaan Hirsi Ali naar Nederland. Hier krijgt zij bewaking, maar niet in de Verenigde Staten, waar zij woont en werkt. Toen Hirsi Ali vorig jaar vertrok, wilde Nederland haar bij wijze van overgangsregeling nog wel een half jaar beveiligen. Op haar verzoek werd de regeling twee keer verlengd, maar sinds maandag niet meer. Volgens Hirsi Ali s advocate is zij bereid zelf fondsen voor bewaking te Sinds 2005 kan de overheid personen zonder officiële functie beveiligen werven, maar kon dat nog niet omdat zij nog geen vestigingsvergunning had voor de VS. Die kreeg zij vorige week. De Tweede Kamerfractie van GroenLinks wil van Hirsch Ballin weten waarom hij weigert de overgangsregeling nog één keer te verlengen. Hoewel Hirsi Ali zelf niet vraagt om beveiliging door de Nederlandse staat, is het opmerkelijk dat zij die niet krijgt. In 2005 werd het mogelijk voor de overheid om personen die geen officiële functie hebben toch te beveiligen. Om ervoor in aanmerking te komen, moet sprake zijn van een persoon die een bijzondere democratische plicht of functie heeft die hij ongestoord moet kunnen uitvoeren of vervullen. De dreiging moet hoog zijn en te maken hebben met publieke uitingen. Er werd geen uitzondering gemaakt voor verblijf in het buitenland. Bewaken en beveiligen houdt niet op bij de Nederlandse grens, schreef toenmalig Justitieminister Donner in Hij voorzag wel problemen: De beveiliging van publieke personen zoals opiniemakers is internationaal niet eenvormig geregeld. 1 Islam Arjan Erkel schrijft boek over moslimextremisten Probeer Samir A. eens te begrijpen Wat drijft extremistische moslims? Arjan Erkel, die ruim anderhalf jaar in naam van Allah werd gegijzeld, kreeg inzage in het dagboek van Samir A. Ze kennen geen enkele onzekerheid. Marten Blankesteijn ROTTERDAM Samir A. wil maar wat graag naar Tsjetsjenië. Op jihad, om zijn islamitische broeders te helpen in hun strijd tegen de ongelovigen, en met een beetje mazzel zelfs sterven voor Allah. In januari 2003 vertrekt de dan 16-jarige A. samen met een vriend richting Rusland. De twee martelaars in wording komen per trein en taxi tot de Russische grens, maar worden daar opgepakt door de plaatselijke politie. Teleurgesteld keren ze terug naar huis. Arjan Erkel zit op dat moment wél in Tsjetsjenië, maar die is daar aanmerkelijk minder gelukkig mee. Ruim anderhalf jaar lang wordt Erkel, een hoge functionaris van Artsen Zonder Grenzen, in een kelder vastgehouden door streng islamitische rebellen de rebellen waar A. zich graag bij aan zou sluiten. Erkel krijgt niets mee van de Nederlandse commotie rond de fanatieke pubers. Ook het verdere verloop van A. s stormachtige carrière in terroristisch Nederland dringt niet door tot zijn Tsjetsjeense onderkomen. Maanden nadat de Nederlander met behulp van een miljoen euro losgeld vrijkomt hoort hij van A. Erkel zoekt contact met de 21-jarige extremist, die dan al in de gevangenis zit. Wat drijft die jongen, die net als zijn ontvoerders zijn leven over heeft voor Allah? A. is al even geïnteresseerd in de man die anderhalf jaar bij zijn islamitische vrienden mocht bivakkeren, en gaat het gesprek met Erkel aan. Erkel ontmoet een sociale jongen, zegt hij, die zijn bezoek van drinken voorziet, gevulde koeken uit de automaat haalt en vol humor vertelt over zijn avonturen. Ook geeft hij Erkel een gecensureerde versie van zijn dagboek. Het resultaat: Samir, een roman waarin Erkel zijn eigen ervaringen in Tsjetsjenië combineert met het levensverhaal van de jonge terrorist. Arjan Erkel: Het zijn vaak sociale, intelligente jongens. GUIDO BENSCHOP Het boek biedt een interessant kijkje in de denkwereld van extremistische moslims. Het zijn vaak sociale, intelligente jongens, vertelt Erkel, die ontzettend zelfverzekerd zijn. Ze kennen geen twijfel. Alles wat ze doen is goed, want Allah heeft alles al uitgestippeld. Ook A. is een slimme jongen. Hij zit op het vwo, praat graag en veel, maar wordt, zo zegt hij zelf, steeds stiller als hij zich gaat verdiepen in het onrecht dat moslims over de hele wereld wordt aangedaan. Vader en moeder halen hun schouders op als zoonlief begint over de Palestijnse zaak of de talloze slachtoffers in Afghanistan, en ook de imams zijn in A. s ogen veel te laconiek. En dus gaat hij zelf op zoek, voornamelijk op internet. Daar vindt hij de juiste informatie, en ook niet onbelangrijk, een hoop gelijkgestemden. Werk jij nog in de supermarkt? vraagt Mohammed aan Samir. Nee, na de overval ben ik weggegaan. Ik kwam later ook te weten dat je als moslim helemaal niet mag werken op een plek waar ze alcohol verkopen. Mijn zwager is opgestapt als beveiliger in een gevangenis. Hij zat daar te dicht op de politie, die moet zorgen dat mensen wetten naleven die niet door Allah zijn voorgeschreven. De andere jongens knikken goedkeurend (). Ze bekritiseren het verval van Nederland fel. Kijk naar al het bloot op televisie, als je s nachts na twaalf uur de commerciële zenders bekijkt is het een en al reclame voor sekslijnen. Het is de begeerte die langzamerhand over dit land gaat regeren. Ismaël is, zeker na zijn terugkomst uit Pakistan, fanatieker aan het worden. Al jaren mogen homo s hier trouwen. () Dat is het probleem van wetten die door de mens worden gemaakt. Ze worden steeds aan de geest van de tijd aangepast. Gods wetten staan en zijn standvastig. () Ook Mohammed B. schudt afkeurend zijn hoofd. Het is goed dat we ons langzaam als groep afscheiden van al het kwaad, het verderf en de verleidingen van de maatschappij waarin we nu wonen. Onze groep moet een leidende positie in Nederland in gaan nemen om de mensen onder het gezag en wetten van Allah te brengen. Ik heb geen begrip voor Samir en mijn ontvoerders, maar ik probeer ze wel te begrijpen, zegt Erkel. Ze identificeren zich met andere moslims, ook al omdat de islam vertelt dat alle moslims één zijn. Ze zien het als een plicht om de anderen te helpen. Het begint met het gevoel dat moslims onrecht aan wordt gedaan. Ze gaan op zoek naar antwoorden, vinden die in de islam en ontmoeten mensen met dezelfde denkbeelden. Dan ontstaat een groepsproces, een tunnelvisie. Wat overblijft is een zelfverzekerde, hechte machine die nergens bang voor is. Erkel: De martelaarsdood is voor hen het mooiste wat er is. Dat hebben de mensen in Tsjetsjenië me ook uitgelegd: wij leven op aarde zeventig jaar, maar voor hen is dat een knipoog. Vergeleken met het leven na de dood stelt het niets voor. Een oplossing? Als ik dat wist had ik nu een topfunctie bij de Verenigde Naties, lacht Erkel. Misschien is er wel geen oplossing. A., zijn eveneens veroordeelde vrienden en Erkels ontvoerders zijn zo overtuigd van het gelijk van Allah dat het onwaarschijnlijk lijkt dat ze ooit tot inkeer zullen komen. Over een jaar of zes komt Samir A. weer vrij. 1 SAMIR, ARJAN ERKEL. E 16,95 Dagblad De Pers elke dag geheel gratis op úw kantoor? Ga naar en vul uw gegevens in. Meld u nu aan en ontvang een halfjaarabonnement op National Geographic of Quest.. Stap hekelt terughoudendheid scholen INDRINKEN VOOR FEEST OP SCHOOL IS ALGEMEEN GEBRUIK Bijna tweederde van de scholen heeft te maken met leerlingen die indrinken voor schoolfeesten. Vier op de tien scholen hebben regels opgesteld over het indrinken in een alcoholreglement. Dat meldt de Stichting Alcoholpreventie (Stap) na onderzoek onder 215 middelbare scholen. Volgens Stap heeft voorlichting op scholen weinig invloed op het alcoholgebruik van jongeren. Het beschikbare programma van het Trimbos-instituut wordt volgens de stichting te vrijblijvend toegepast. Er wordt bijvoorbeeld wel voorlichting gegeven, maar geen alcoholreglement opgesteld. Nederlandse jongeren drinken in vergelijking met Europese leeftijdsgenoten het vaakst. Kinderen beginnen gemiddeld rond hun twaalfde met het drinken van alcohol. Een kwart van de 14- en 15-jarigen drinkt wekelijks. Gemiddeld drinken zij twaalf glazen per week.. Simpele bijbel Het Nederlands Bijbelgenootschap experimenteert met vertalingen van de bijbel in simpel Nederlands. Speciaal voor mensen die moeite hebben met het lezen van het beroemdste boek ter wereld.

5 Binnenland Nieuws 5 Vertraging Zwaan stremt de trein Op Dierendag mag alles, dacht deze zwaan bij station Duivendrecht. Hij kwam aanvliegen en landde op de rails. De volle stoptrein vanuit Utrecht kon hierdoor het station niet binnenrijden. Medewerkers van de dierenambulance hebben zich over de zwaan ontfermd en hem meegenomen naar een rustiger plek. Het treinverkeer liep twintig minuten vertaging op. MENNO BOERMANS Zaak-Holleeder Klusjesman spreekt verdachte tegen Verwarring over tapes De klusjesman van Willem Endstra moest komen uitleggen hoe het nou precies zat met die opnameapparatuur in de keuken van de vastgoedhandelaar. De zaken werden er bepaald niet duidelijker op. Merel van Leeuwen Willem Holleeder verklaarde vorige week tegenover de rechtbank dat Willem Endstra de keuken in zijn kantoor in Amsterdam-Zuid liet afluisteren. Dat gebeurde met een microfoontje en opnameapparatuur in de kelder. Het opnemen gebeurde 24 uur per dag, aldus Holleeder. Niet alle bandjes, de zogenoemde keukentapes, werden bewaard. Endstra gaf sommige gesprekken aan Holleeder, als hij vond dat ze bewaard moesten blijven. Het ging dan om gesprekken met duistere contacten of criminelen waarvan de zakenman vermoedde dat hij er nog problemen mee zou kunnen krijgen. De rechtbank heeft drie gesprekken beluisterd en Holleeder heeft 50 uur opnamen aan Nova doorgespeeld. Die gesprekken hebben plaatsgevonden in de tweede helft van Vincent Heus, de klusjesman van Endstra, verklaarde gisteren echter dat hij de afluisterapparatuur in de keuken begin 2002 heeft geplaatst. De verklaringen van Holleeder en de getuige liepen op meer punten uiteen. Heus vertelde dat je het apparaat wel degelijk eerst moest aanzetten, terwijl Holleeder beweert dat het opnemen dag en nacht doorging. Ook was het volgens de klusjesman niet makkelijk om het microfoontje, dat hij achter een keukenkastje had geplaatst, weg te halen. Daarvoor zou je dat kastje moeten slopen. Ik heb het in ieder geval nooit weggehaald, aldus Heus, die zelf ook verdachte is geweest in deze afpersingszaak. Volgens het Openbaar Ministerie is er na de moord op Endstra in mei 2004 wel afluisterapparatuur aangetroffen in het kantoor, maar niet in de keuken. Wel was Heus het met Holleeder eens dat hij het in opdracht van Endstra heeft geplaatst. De rechtbank maakte ook een begin met het schetsen van de verhouding tussen Holleeder en Endstra en ging daarbij terug naar begin jaren negentig. De verdachte had toen zijn straf uitgezeten voor de ontvoering van Freddy Heineken en diens chauffeur. Holleeder betuigde spijt en ontkende ten stelligste dat hij een deel van het losgeld heeft geïnvesteerd in panden op de Wallen. De vriendschap tussen Holleeder en Endstra groeide in de jaren daarna. Volgens de verdachte zijn ze altijd vrienden gebleven. Endstra s versie is een hele andere. Hij heeft in het jaar voor zijn dood de politie in geheime gesprekken verteld hoe hij werd bedreigd en afgeperst door Holleeder. De rechtbank gaat maandag verder met het dossier-endstra. 1 Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag. S Sietse ietse Fritsma heeft een hoofd als uit een tube geknepen. Het is bolvormig. Uit de flanken steken plukjes blond, lichtkrullend haar. Soms glimt het hoofd, soms trekt een lach over zijn gelaat. Deze lach meestal een mechanisch ophalen van de bovenlip is vals en opgezet, behalve als Wilders een opmerking maakt. Dan komt hij uit zijn onderbuik. Sietse is geboren in Franeker, 31 maart Van zijn ouders kreeg hij een down to earth opvoeding, waar hij nog iedere dag profijt van heeft. Op de Anna Maria van Schurmanscholengemeenschap voltooide hij de havo. Daarna trok hij naar Groningen voor een hbo-opleiding personeel en organisatie en een studie sociale geografie. Twee jaar in zijn biografie zijn blanco, daarna vinden we hem terug als beslismedewerker bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Je zou zeggen: een functie om je hart aan op te halen. Je krijgt moslimkleurige buitenlanders aan je bureau. Je kunt ze verdrinken in papieren. Je kunt langzaam met je hoofd schudden, en zeggen: ja, misschien in uw land, mevrouwtje. Toch werd Sietse niet gelukkig bij de IND. Elk jaar glippen duizenden gelukszoekers door Overtuigende voorbeelden. Ik had toch echt wat slechters verwacht de mazen van de wet, mensen met weinig hersens en een ingeboren neiging tot criminaliteit, zo n beetje het profiel van een PVV-kiezer, maar Sietse kan er niet tegen. In november 2006 sluit hij zich bij Wilders aan. Afgelopen februari zette hij de kwestie van de dubbele paspoorten op de agenda. Nu heeft hij een boek geschreven, De Immigratieramp van Nederland, gebaseerd op zijn ervaringen bij de IND. De politieke vertaalslag kregen we er ook bij: er moet een parlementaire enquête over immigratie komen. Iedereen die ooit iets met immigratie te maken heeft gehad, moet publiekelijk verantwoording afleggen, onder ede, voor de camera, zodat we met zijn allen naar hen kunnen wijzen. Terwijl ik dit schrijf, lees ik af en toe wat in het boek. Er staan overtuigende voorbeelden in over mensen die hun uitwijzing jarenlang weten uit te stellen door steeds op nieuwe, ongeloofwaardige gronden asiel aan te vragen, terwijl ze niet uit gevaarlijke landen komen. Dat is teleurstellend. Ik had van Sietse toch echt wat slechters verwacht. 1 Jeugdinrichtingen Crimineeltje vaak weer in de fout Novum Justitiële jeugdinrichtingen werken onvoldoende aan het voorbereiden van criminele jongeren op hun terugkeer in de maatschappij. Van de helft van de jongens die meer dan twee maanden in een justitiële jeugdinrichting hebben gezeten, pleegt twee derde binnen een half jaar opnieuw een delict. Van de andere helft is niet bekend hoe het zes maanden na ontslag gaat. Uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer blijkt dat criminele jongens die scholing en nazorg krijgen tijdens en na verblijf in de inrichting minder vaak opnieuw vervallen in crimineel gedrag. Scholing en nazorg worden volgens de rekenkamer echter te weinig ingezet. Van de jongens met een celstraf komt 72 procent in aanmerking voor een scholings- en trainingsprogramma. Van die groep krijgt vijftien procent daadwerkelijk een programma. Het duurt gemiddeld twee jaar voor een behandelingsplan tot stand komt. 1. KORT Nederlands echtpaar met hard voorwerp vermoord Het Nederlandse echtpaar dat deze week werd vermoord in Turkije is vermoedelijk omgebracht met een hamer. Dat schrijft de Turkse krant Milliyet. Aanvankelijk ging de politie er vanuit dat het moordwapen een jachtgeweer of pistool was. Autopsie heeft uitgewezen dat het een hard voorwerp moet zijn geweest. De politie trof het echtpaar met ingeslagen schedels aan. Een kluis in de villa stond open. De politie trof er alleen nog papieren aan. Over een mogelijke buit is niets bekendgemaakt. De deuren en ramen waren niet geforceerd. Uit de puinhoop in de huiskamer hebben agenten afgeleid dat er een worsteling aan de moord vooraf is gegaan. Agenten vonden het stel na een tip van een conciërge. De politie heeft nog geen nabestaanden achterhaald. Rectificatie In het artikel Nachtnet Brabant dankzij actie politicus, gisteren in De Pers, is een fout geslopen. Er staat dat Rob Althuizen pleit voor een directe treinverbinding tussen Eindhoven en Schiphol. Deze bestaat al. Althuizen pleit voor een trein tussen Eindhoven Airport en Schiphol.. Vijfmiljoenste huis In 1982 overhandigde koningin Beatrix de sleutel van de vijfmiljoenste woning aan zijn bewoner. Inmiddels nadert Nederland de zevenmiljoen woningen. WFA Jarig! Ruimtevaarder André Kuipers wordt vandaag 49. Gefeliciteerd! Iedereen profiteert volgens gemeente EERSTE ZAANSE BAJESBOOT KRIJGT GEBRUIKSVERGUNNING De eerste van twee detentieboten in de Isaäc Baarthaven in Zaandam mag definitief in gebruik worden genomen. Het stadsbestuur heeft de gebruiksvergunning afgegeven voor de omstreden bajesboot. Het is nu aan de Dienst Justitiële Inrichtingen van het ministerie van Justitie om een datum te prikken voor de ingebruikname. De gemeente Zaanstad ziet veel voordelen in het zogenoemde detentieplatform. Zo levert het rond de driehonderd banen op en profiteren cateraars, vervoersdiensten en schoonmakers van de komst van de bajesboten. Ook hoopt de gemeente een bijdrage te leveren aan de detentiecapaciteit in de Randstad. In totaal zullen er 288 gedetineerden worden gehuisvest. De boten blijven maximaal vijf jaar liggen, waarvan een jaar al is verlopen door de vergunningsprocedure. Die was vooral gericht op de brandveiligheid.. Almere-Glasvezel Alle woningen in Almere worden binnen 2,5 jaar aangesloten op een glasvezelnetwerk. Daarmee is Almere de eerste grote stad met supersnel internet voor iedere inwoner, aldus KPN.

6 6 Achtergrond Binnenland Paul Scheffer zoekt een uitweg Opstand van de elite De grote uitdaging is om de islam te integreren in het idee van wat Nederland is Zeven jaar na zijn spraakmakende essay Het multiculturele drama publiceert Paul Scheffer zijn boek Het land van aankomst. Toen zocht hij naar woorden om het probleem te beschrijven, nu doet hij zijn best om een uitweg te vinden. U heeft zeven jaar aan dit boek gewerkt. Werd naarmate de tijd vorderde, de drempel om te publiceren niet steeds hoger? Ja. Ik heb mezelf binnenstebuiten gekeerd. Beter kan ik niet. Nadat ik in 2000 Het multiculturele drama had gepubliceerd, kon ik ervoor kiezen om het artikel uit te werken en snel een boekje uit te brengen. Ik koos om álle kritiek die ik kreeg te overwegen en te verwerken. Om te zien wat er dan overeind blijft. Ik heb driehonderd publieke bijeenkomsten over dat essay bijgewoond. Na het stuk kwamen 11 september, Fortuyn, de móórd op Fortuyn, Ayaan, Theo van Gogh vermoord, de banlieu, de cartoonaffaire, de dubbele nationaliteit het is nooit meer rustig geweest. Voortdurend werd ik gedwongen positie te kiezen, ook in het buitenland. Dan is zeven jaar eigenlijk niet veel. Had u voorzien hoeveel Het multiculturele drama zou losmaken? Nou, ik had er wel drie jaar over gedaan. Ik was nooit met enig ander stuk zo lang bezig geweest. Ik zocht naar de goede woorden. Ik voelde dat ik een mijnenveld betrad. De slotzin Het multiculturele drama dat zich voltrekt is de grootste bedreiging voor de maatschappelijke vrede - heb ik vier keer geschrapt. Omdat het zwaar was, geladen. En de vijfde keer toch laten staan. Omdat het waar was. Alexander Rinnooy Kan, toen werkgeversvoorzitter, zei tegen me: ik snap niet waar je het over hebt, het gaat toch ontzettend goed met Nederland? Die reactie kreeg ik het vaakst. Anderen beschuldigden me ervan dat ik extreem-rechts was. Een verdringingsproces in de bovenlaag dat tot op de dag van vandaag doorgaat. Twijfelde u over die laatste zin omdat u bang was dat u voor racist. Statische waterkraan (1) Verschillende bewoners in een straat in Den Haag kregen woensdag een elektrische schok toen zij hun kraan opendraaiden. zou worden uitgemaakt? Nee. Ik twijfelde alleen over de vraag: is het waar of niet? En in de zeven jaar die volgden, heb ik steeds getwijfeld. Ik heb mij opengesteld voor harde kritiek. Was het een overstatement van me? Te eenzijdig? En voorál: legitimeerde ik de mensen die woorden zochten om vreemdelingen uit te sluiten? Voor de vensterbanken van zijn studeerkamer liggen torens van boeken, bijna tot heuphoogte. Het is de literatuur die hij heeft gebruikt voor zijn Er wordt veel over me beweerd, terwijl ik heel weinig wordt geciteerd nieuwe boek. Scheffer woont op de rand van de Amsterdamse Pijp en de binnenstad, dicht bij de Albert Cuypmarkt. Hij zet een wekker op tien minuten. Ik heb al zo vaak de koffie laten aanbranden. Hij doet nooit boeken weg. Ze zijn, vindt hij, de geschiedenis van zijn leven. Evengoed houdt hij oude vriendinnen liefst een beetje in de buurt. Dat heeft voor hem te maken met verantwoording afleggen over zijn verleden. Een schrijver mag volgens Scheffer niet de ene dag het een schrijven en de andere dag het tegenovergestelde, zonder dat hij dat omstandig uitlegt. Hij is, denkt hij, té serieus voor het schrijverslandschap in Nederland, waar ironie de favoriete stijlvorm is. Staat er in uw nieuwe boek, Het land van aankomst, een zin waarover u evenzeer heeft getwijfeld? Ja. Dat de vooroordelen, het wij-zijdenken, bij minderheden dieper zitten dan bij de meerderheid. Het eigen volk eerst van de minderheid is niet alleen een reactie op dat van de meerderheid. Je kunt om zo n onderwerp heen gaan, want het is gevoelig. Ik ben eens opgebeld: of ik wel wist wat er in moskeeën over me werd gezegd en dat ik moest uitkijken. Pas nog, nadat ik kritiek had geuit op Wilders en hij mij beschuldigde van demoniseren, kreeg ik dreigmails van zijn aanhangers. Dat is nu eenmaal de situatie waarin we zijn beland. Statische waterkraan (2) Metingen van het energiebedrijf wezen naar een woning waar een hennepkweker illegaal knoeide met elektriciteit. Toen ik uw nieuwe boek las, kreeg ik de indruk dat u ontzettend uw best heeft gedaan om dit keer alle mogelijke kritiek voor te zijn. Nee. Ik probeer mijn werk goed te onderbouwen, maar ik schrijf niet voor mijn critici. Dat heeft ook geen zin. Er wordt namelijk ongelofelijk veel over me beweerd, terwijl ik heel weinig wordt geciteerd. De Groene Amsterdammer stelde me op één lijn met Filip de Winter (het weekblad maakte hiervoor excuses, red.). En op de dag dat de Tweede Kamer debatteerde over mijn stuk, interviewde De Volkskrant zes zogenaamde allochtonen, die zeiden dat ze zich door mij niet meer thuis voelde in Nederland. Ik was zo aangeslagen dat ik ook niet meer naar dat debat ben gegaan. Sommigen van hen zeggen nu dat het goed is dat ik dat stuk heb geschreven. Ik heb ze uitgelegd dat hun aanwezigheid dit land ook vreemd heeft gemaakt voor de mensen die hier al woonden. Dit land werd van steeds minder mensen. In uw boek noemt u de geschiedenis van migratie een geschiedenis van vervreemding en verlies. De grote uitdaging is: hoe kunnen zowel autochtonen als migranten en hun kinderen zich dit land opnieuw toe-eigenen? Máxima zegt: het heeft niet eens meer zin om de vraag te stellen, want er ís niet zoiets als een Nederlandse identiteit. Ik zeg: we hebben wél een gemeenschappelijke geschiedenis en daar hoort de migratie bij. De opgave is om de islam, de postkoloniale immigranten te integreren in het idee van wat Nederland is. Het is hooghartig dat Máxima zichzelf een wereldburger noemt. Omdat ze in Buenos Aires is geboren, een tijdje in New York heeft gewoond en nu in Wassenaar is geland. En dan heeft ze de ANWB dat leuk op een paddenstoel in haar tuin laten zetten. Het ergert me zo. Intussen valt België uit elkaar, dát is de realiteit. Dat een land het na 175 jaar niet meer uithoudt. Deed de prinses niet slechts een onschuldige oproep om de Nederlandse identiteit niet al te eng of statisch te definiëren? Nee, het is niet onschuldig. Zij begrijpt niet dat het overgrote deel van de Nederlanders heel erg aan een plek is gebonden. Door geschiedenis, taal, werkgelegenheid, huwelijkspatronen. Het is normatief en hoogmoedig om te zeggen dat iedereen wereldburger moet zijn. Het ligt buiten ieders bereik. Ik heb me twintig jaar bezig gehouden met Duitsland en Duitse cultuur. Ik weet hoe moeilijk dat is. Je kunt alleen over grenzen heen reiken Het is hooghartig dat Máxima zich een wereldburger noemt als je die eerst erkent. Zij doet of er geen grenzen zijn. Omdat zij veel airmiles heeft gespaard is ze een wereldburger. Ze heeft in allemaal gated communities gewoond. Die lijken allemaal op elkaar. Volgens opiniepeilingen stemt een derde van de Nederlanders op Wilders, Verdonk of Marijnissen. Nooit voelden zo veel mensen zich niet thuis in het politieke midden. Het antwoord van Máxima is: wij zeggen het vertrouwen in dat deel van de bevolking op. Tegen een derde van de bevolking zegt ze: Jullie horen er niet meer bij. Waar Máxima s uitlatingen voor staan, is een opstand van de elite. Die volgt op de opstand van de burgers. Ik bespeur dat ook in de beslissing om geen referendum meer te houden over het Europees Verdrag. Het volk wordt voorgehouden: jullie hebben één keer nee mogen zeggen, maar een tweede keer dacht het niet. Dat gaat Als Paul Scheffer hoog bezoek heeft, vér. Het is angst voor een deel van de bevolking. Mijn boek gaat over één vraag: hoe gaan we met die derde van de bevolking om? Vlaanderen, Oostenrijk, Denemarken, overal leeft diezelfde vraag. Sarkozy, díe geeft antwoord. Blair probeerde er ook op een intelligente manier mee om te gaan: culturele geschiedenis verbinden met openheid. Maar die geschiedenis niet te ontkennen. Anders zal de reactie alleen maar een steeds rauwere uitleg zijn van de Nederlandse identiteit. We krijgen nu een museum voor nationale geschiedenis. Er is een historische canon. Daar heb ik voor gepleit, ben ik blij mee. En daar horen óók de dieptepunten van de geschiedenis bij. Het moet juist geen zelfverheerlijking worden. Het is toch juist goed wanneer leiders zich niet laten intimideren door een verwende bevolking? Ik zet mij in mijn boek af tegen populisme. Maar de situatie is nu: de elite droomt weg en de kleinburgers worden wrokkig. Ik vind Máxima s uitspraken provocatief. Net als de uitspraken van Vogelaar (de minister voor Integratie voorspelde dat de Nederlandse cultuur deels islamitisch zal worden, red.). Verdonk had haar eenzijdigheid, die verwoordde alleen de onvrede van autochtonen. Vogelaar verwoordt uitsluitend de onvrede van allochtonen. En ze doet dat op zo n manier dat zij een flink deel van de autochtone kiezers provoceert. Wat voor woorden moeten we vinden om die twee bij elkaar te brengen, daar gaat het mij om. Of de islam hier thuishoort, daar hoeft geen. Statische waterkraan (3) De eigenaar van de plantage tapte illegaal stroom af, wat volgens de politie regelmatig leidt tot brandbare en anderszins gevaarlijke situaties. De kweker is opgepakt en de plantage vernietigd.

7 Binnenland Achtergrond 7 Wie heeft bepaald dat politiek Den Haag het centrum van de samenleving is? Kustaw Bessems eet hij met hen het liefst warme pastrami bij Broodje Popov in de Amsterdamse Pijp. FOTO S: CLEMENS RIKKEN debat over te zijn die hóórt hier thuis. En ja, moskeeën mogen ook de skyline van Rotterdam mee bepalen. Tegelijk zeg ik iedere keer dat ik in een moskee kom: je zult het geloof hier anders moeten belijden dan in het land van herkomst. Natuurlijk gaan we geen pagina s uit de Koran scheuren Daar zit u zich weer in te dekken tegen kritiek, want iemand zou u eens met Wilders kunnen associëren. Vindt u dat niet lastig? Nee, dat is nodig om duidelijk te maken wat ik bedoel. Ik zeg tegen moslims: u heeft de volledige vrijheid om uw geloof uit te oefenen, maar dat brengt de verplichting met zich mee Ik antwoord niet meer als mijn naam in een rijtje wordt genoemd dat u de vrijheid van anderen verdedigt om iets anders te geloven, niet te geloven, afvallig te zijn of uw geloof te bekritiseren en te bespotten. Van moslims en niet moslims wordt hetzelfde gevraagd: trouw aan de godsdienstvrijheid. Dat had Vogelaar moeten zeggen en ik neem het haar kwalijk dat ze dat niet heeft gedaan. De overheid worstelt met de vraag in hoeverre zij moreel mag ingrijpen. Te vaak hoor je nu: als iedereen zich maar aan de wet houdt, is dat voldoende. Dat is niet waar. Volgens die redenering had een overheid nooit de campagne mogen voeren Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid, want voorbij de leerplicht zou iedereen immers zelf mogen weten wat hij doet. En de overheid mag dan ook niet meer tegen ons zeggen dat we gezonder moeten eten. Onzin, de overheid grijpt zo vaak moreel in. Zo hoort zij bijvoorbeeld ook te zeggen dat homoseksualiteit geen afschuwelijke ziekte is maar een volstrekt normale vorm van seksualiteit. Of neem zoiets als de huwbare leeftijd. Je staat er nooit bij stil totdat de Marokkaanse overheid aan Nederland vraagt of die grens naar vijftien kan. Ineens weet je dan waarom het achttien is. Migratie dwingt ons om daarover na te denken. We vierden op vijf mei hoe vrij en verdraagzaam we waren, maar we hadden er geen voorstelling van. Nou, nu wel. We wisten niet meer waar we voor stonden. Je kunt niet tegen mensen zeggen dat ze moeten integreren als je zelf niet weet wat burgerschap is. Daarom biedt de migratie ons ook een geweldige kans: dat we zelf weer ontdekken wat het betekent om burger te zijn. Cohen zegt: we moeten de boel bij elkaar houden. Ik zeg: we moeten de boel bij elkaar brengen. Lubbers denkt dat we het vermogen zijn kwijtgeraakt om met vreemdelingen om te gaan. Ik zeg: we hebben nooit echt opengestaan voor migranten die na de oorlog kwamen en dat vermogen moeten we nu verwerven. U gaat er vanuit dat er een consensus is over wat de overheid moet bevorderen of afremmen. Maar die kan toch vergaand veranderen, juist door de komst van veel moslims? Ik geloof niets van de islamisering van de samenleving. Die wordt zwaar overdreven. Als een grote groep niets meer ziet in onze grondwet, zal dat een probleem zijn, maar volgens mij is die veel te sterk verankerd. Nu al zeggen dat het niet gaat lukken is niet alleen voorbarig, dat maakt het ook alleen maar erger. Dan zeg je dat een miljoen mensen in Nederland, vijftien miljoen in Europa, hier nooit hun plek gaan vinden. Dat is het grote verschil tussen Ayaan Hirsi Ali en mij. Zij zegt: de islam en democratie zijn onverenigbaar. Punt. Als je die redenering volgt, moeten alle moslims hun geloof afleggen of vertrekken. Dat is niet reëel en niet wenselijk. U wordt vaak hetzelfde verweten. Dat is rijtjesdenken. Ik antwoord niet meer als mijn naam in een rijtje wordt genoemd. Scheffer, Bolkestein, Wilders is zo n rijtje. Of Hirsi Ali, Scheffer, Cliteur. Oud-staatsscretaris Rick van der Ploeg zei dat de Scheffers en Ephimenco s het land uit moesten worden geschopt. Alleen al dat iemand een meervoud maakt van je naam is een reden om niets terug te zeggen. Of het verwijt dat ik in de entourage van Hirsi Ali zou zitten. Dat gaat over één etentje toen ze na de moord op Van Gogh in Amerika moest onderduiken. Wat een gemakzucht. Ik heb daarna juist de polemiek met haar gezocht om te laten zien dat wij meningsverschillen hebben. Daar is weer die toegeeflijkheid: u zoekt de confrontatie met Hirsi Ali, alleen om een verwijt, dat u nota bene nergens op vindt slaan, te ontzenuwen. Het is even niet anders. Het is moeilijk om in deze discussie als individu overeind te blijven. Maar het is me wel gelukt. Soms ben ik wel gekrenkt. Als de kritiek heel onheus was. Dan ben ik woedend. Als er wordt gezegd dat ik voor een raszuiver Nederland ben, dat ik een bange blanke man uit de grachtengordel ben, dat ik de maatschappelijke vrede in de stad in gevaar breng. Laat ze het dan allemaal uitzoeken! U lijkt eindeloos geduldig en blijmoedig. Ik voel mij hoogst betrokken bij dit land. En op een rare manier verantwoordelijk. Toen ik, hier tegenover bij de Lidl hoorde dat Theo van Gogh was vermoord, heb ik dat ervaren als een catastrofe. Maar vijf minuten later was ik al bezig om de woorden te vinden waarin moslims hierop konden worden aangesproken zónder dat onschuldige mensen het slachtoffer zouden worden van wraakacties. Een uur nadat het was gebeurd, stond de BBC in deze kamer. Ik heb tachtig buitenlandse journalisten te woord gestaan. s Avonds heb ik in een column bij Netwerk gezegd: het zou onvergeeflijk zijn als moslims nu iets wordt aangedaan. Ik voel mij minimaal zo betrokken als een minister die erover gaat. Ik heb binding met dit land. Er is iets aan me vooraf gegaan en er komt iets na mij. Ik bewoon een huis uit 1885 het was er voor mij en het zal er na mij zijn. Zo verantwoordelijk als een minister Ja, ik word boos als politici zeggen: jij hebt als het schrijver makkelijk, je staat aan de zijlijn. Hoe weten jullie dat eigenlijk? Wie heeft eigenlijk bepaald dat politiek Den Haag het centrum van de samenleving is? Een proefballonnetje van een minister komt op de voorpagina. Maar wie zegt dat het werk van Geert Mak of Adri van der Heijden niet belangrijker is? Niemand herinnert zich nog de minister van Koloniën, maar iedereen weet wie Multatuli is. Hij speelde eens met het idee om met Wouter Bos de strijd om het lijsttrekkerschap aan te gaan. En een enkele keer fantaseert hij er wel eens over hoe het eruit zou zien: minister Scheffer. Maar hij is gelukkiger met wat hij nu doet. Zo n kamer, tussen de boeken, wilde hij al op zijn achttiende. Hij zou uiteindelijk ook, denkt hij, ongeschikt zijn voor een bestuursfunctie. Op een receptie tolt zijn hoofd al van al die mensen. Hij gaat graag op pad, maar wil dan dagen op zijn bank kunnen liggen om de film in zijn hoofd af te draaien. Als hij zichzelf voorbij is gelopen, moet hij naar Frankrijk kunnen, naar steevast hetzelfde vakantiehuis bij Lyon. En even dit doen, zegt hij. De hoogleraar maakt het geluid van een ballon die leegloopt en steekt zijn middelvinger op, in de richting van het raam. U wilt toch invloed, u wilt toch dat uw partij iets met uw ideeën doet? Ik heb de laatste keer niet eens meer op de PvdA gestemd. Het is mij net zo lief als het CDA, de VVD of de SP iets met mijn ideeën doen. Ik had veel Ik kan heel erg trots zijn op dit land maar ik kan me ook vreselijk schamen verwacht van Ahmed Aboutaleb, maar ik vind het verschrikkelijk jammer dat hij geen minister van Integratie is geworden. Hij mag niets zeggen buiten zijn portefeuille, Sociale Zaken. Nou heeft de PvdA eindelijk een toppoliticus een hedendaagse Drees en dan gijzelen ze die in een staatssecretariaat. Aboutaleb gaat de strijd aanbinden tegen de voedselbanken, zei Bos. Goh, dacht ik, wordt hij soms staatssecretaris in Ghana? Hoe kun je iemand zo kleineren? We komen steeds terug op uw liefde voor dit land. Nee, geen liefde. Want liefde is blind. Ik kan plaatsvervangend trots zijn op dit land. Als ik in Toronto ben en ik zie een boek van Mak liggen. Op de Deltawerken of een sportprestatie voor mijn part. Maar ik kan me óók plaatsvervangend schamen. De militairen die toekeken hoe in Srebrenica de ergste Europese genocide sinds de Holocaust plaatshad, opereerden namens de internationale gemeenschap. Maar het waren Nederlandse soldaten en wij schaamden ons kapot. En er trad een Néderlands kabinet af. Dát, dat plaatsvervangende verantwoordelijkheidsgevoel, daar gaat Máxima volledig aan voorbij. 1. Simchat Thora Vandaag vieren de joden de laatste dag van de Soekot op de feestdag Simchat Thora. Simcha staat daarbij voor vreugde. In synagogen wordt vandaag gedanst en de thora rondgedragen. Jarig! Ruimtevaarder André Kuipers wordt vandaag 49 jaar oud. Gefeliciteerd!. Aforisme De vaders hopen in hun zonen zichzelf te hervinden; de zonen zijn doodsbang in zichzelf hun vaders te ontdekken. Jan Greshoff

8 8 Nieuws Binnenland Klimaat Zelfs bij perfect weer is het geen serieus alternatief voor het vliegtuig De zeppelin: hartstikke leuk, maar onpraktisch Marten Blankesteijn ROTTERDAM Het is mistig in Rotterdam. Te mistig. De zeppelin, die boven een grasveldje tussen de landingsbanen van Rotterdam Airport zweeft, is maar net te zien. De tientallen passagiers voelen de spreekwoordelijke bui al hangen: voorlopig zit een vlucht er niet in. Als er nog iemand is die denkt dat de zeppelin een alternatief voor het vliegtuig of de trein is: dat is het niet. Terwijl vliegtuigen af en aan vliegen hangt de zeppelin onbeweeglijk aan zijn paal. Eerder ging het net zo, al waren de mislukte vluchten toen te wijten aan de harde wind en regen. En zelfs als de weersomstandigheden perfect zijn, dan nog is de zeppelin niet snel genoeg om serieuze concurrentie te leveren. Gelukkig geven de organisatoren volmondig toe dat de zeppelin een allesbehalve ideaal vervoersmiddel is. Zij zien het sigaarvormige toestel liever als een toeristische attractie - een veredelde luchtballon - of als een nuttig surveillancetoestel voor bijvoorbeeld de politie. Want, zeggen ze, een zeppelin kan zuinig en stil op dezelfde plek hangen, in tegenstelling tot een helikopter. En dan bij voorkeur een zeppelin die op afstand bestuurbaar is, zodat hij ook omhoog kan - als het niet mistig is, het niet te hard waait en het niet teveel regent. De zeppelinshow maakt deel uit van het Rotterdam Climate Initiative, maar erg veel zal het klimaat niet opschieten met een eventuele toename van het zeppelingebruik. De energiebesparing moet in de havenstad komen van andere ideeën. De lantaarnpalen met LED-verlichting bijvoorbeeld, of de garnalenkwekers die de warmte van nabijgelegen fabrieken gebruiken om hun vijvers een aangename temperatuur te geven. Dan maakt de nevel plaats voor een voorzichtig zonnetje. De zeppelin kan eindelijk de lucht in. En eerlijk is eerlijk: dat is hartstikke leuk. Voor toeristen. Bij mooi weer. 1 Stotteren Afwijkende therapie populair Wie echt luistert naar zichzelf, stottert niet Stotteren heeft geen lichamelijke oorzaak, maar is een psychisch probleem. Met deze afwijkende boodschap trekt het Instituut Natuurlijk Spreken steeds meer mensen die hulp willen. Ana Karadarevic Jan Heuvel had zo n last van zijn eigen gestotter dat hij naar Zwitserland verhuisde. Als hij in het Duits hakkelde, kon hij het wijten aan een slechte beheersing van de taal. Ik sloeg op de vlucht voor mijn gestotter, zegt Heuvel, die vanaf zijn vierde al stotterde. Op een congres in Duitsland kwam Heuvel terecht bij een workshop van een oud-leerling van Oscar Hausdörfer, een stotteraar die er rond 1900 een methode tegen ontwikkelde. Centraal staat dat spreekspanning als oorzaak van het stotteren wordt aangepakt. De aandacht gaat niet uit. KORT Autodief overlijdt na een botsing met gestolen auto Een autodief is woensdagavond overleden nadat hij in het Limburgse Hulsberg met zijn gestolen auto tegen een boom reed. De man had eerder op de avond een proefrit in de auto gemaakt, samen met de eigenaar. Bij een tankstation stapte die even uit waarop de bestuurder er vandoor ging. Toen hij langs een politiecontrole kwam, reed hij met hoge snelheid door. Er werd geen achtervolging ingezet. Minuten later ontving de politie het bericht dat de man tegen een boom was gereden.. Stikken in Bungel (1) Super de Boer heeft een waarschuwing uitgedaan over de Bungels: kleine pluchen dierfiguren in de vorm van een sleutelhanger. naar de manier waarop de mond woorden vormt of hoe mensen ademhalen, zoals in andere behandelmethoden. Heuvel ging in therapie en raakte op zijn 25e van het stotteren af. Hij raakte zo overtuigd van de effectiviteit van de therapie dat hij in Duitsland een training volgde en in 1993 in Winterswijk het Instituut voor Natuurlijk Spreken oprichtte. Heuvel laat stotteraars bewust luisteren naar hun eigen stemklanken, bijvoorbeeld door hen de woorden te laten uitrekken. Als ze echt luisteren naar zichzelf, stotteren mensen niet. Stotteren is een gevolg van angst en spanning bij het spreken, volgens Heuvel. Het doel van de Hausdörfermethode is het verkrijgen en behouden van spreekrust. Stoppen met stotteren is een gunstig bijeffect. Stotteren op zichzelf is geen probleem, aldus Heuvel. Mensen maken er een probleem van. Ze struikelen over een woord en de volgende keer dat ze het gebruiken, zijn ze zo gespannen dat ze gaan stotteren. Dankzij de methode zijn volgens Heuvel honderden mensen van het stotteren afgeholpen. En dat ondanks dat zijn therapie niet door de basisverzekering wordt vergoed. Dit komt omdat Heuvel geen logopedist maar ervaringsdeskundige is. In juni meldde de duizendste persoon zich aan. Zij vertellen het door, vermoedt Heuvel. Voorheen meldden zo n 50 mensen per jaar zich aan, dit jaar zijn het er al 100. Heuvel denkt dat het geholpen heeft dat een ex-patiënte vorig jaar in een tv-programma bij Paul de Leeuw te gast was. Om meer mensen te kunnen helpen, leidt Heuvel intern drie trainers op. Intussen kijkt hij verder dan Winterswijk. Hij verkent de mogelijkheden van stotterinstituten in België en in Duitsland. Heuvel wil zoveel mogelijk mensen van het stotteren af helpen, met de methode die voor hem ook heeft gewerkt. 1.. Uitkering wachtgeld is niet ten onrechte SMOLDERS KRIJGT ONGELIJK IN WACHTGELDZAAK VAN OM Het Openbaar Ministerie gaat de gemeente Tilburg niet vervolgen wegens het ten onrechte uitkeren van wachtgelden aan raadsleden. Daarvan was aangifte gedaan door het Tilburgse gemeenteraadslid Hans Smolders (Lijst Smolders Tilburg). Volgens Smolders is door de gemeente willens en wetens wachtgeld uitgekeerd aan raadsleden die ouder waren dan 65 jaar en daarom geen recht hadden op dat geld. HH Stikken in Bungel (2) De metalen ring aan de zogenoemde Bungels kan afbreken en door kinderen worden ingeslikt, zo blijkt na onderzoek. Myrthe Hilkens Relatief goedkoop, praktisch en zinvol. Internetprovider UPC is dik tevreden over het systeem dat kinderpornowebsites blokkeert. Wij begrijpen niet waarom de rest niet volgt. Kabelbedrijven als KPN en XS4All twijfelen, maar de Tweede Kamer niet. De meeste Kamerleden willen dat minister Hirsch Ballin van Justitie de providers zo snel mogelijk verplicht kinderporno op het net te blokkeren. Aanbieder UPC tekende maart dit jaar als eerste, na overleg met het Korps Landelijke Politie Diensten (KLPD), een convenant. Daarmee zegde het bedrijf toe UPC-klanten die per ongeluk of moedwillig op een website met kinderporno geraken, om te leiden naar het webadres van de KLPD. Daar leest de surfer vervolgens dat kinderporno strafbaar is. Het KLPD stelde met grote zorgvuldigheid een zwarte lijst samen van sites die kinderporno aanbieden. Wij voeren die adressen in en zodra iemand zo n URL intikt, slaat ons systeem aan het werk. Het blokkeert de toegang, om het simpel te zeggen, Het grootste luchtschip ter wereld boven Rotterdam. ROB CLOOSTERMAN/ HH Kinderporno Kamer wil blokkeren verplichten UPC laakt concurrentie aldus een woordvoerder van UPC. Een rondgang van De Pers langs enkele grote bedrijven leerde eerder dit jaar dat KPN en XS4All vooralsnog weigeren over te gaan tot samenwerking met de KLPD. De argumenten tegen de plannen van de KLPD verschillen. Zo spreken de providers van censuur, achten ze het systeem niet waterdicht of vinden ze het een schijnmaatregel. Zo n blokkade heft de productie van de seksuele kindermishandeling immers niet op. UPC begrijpt er niets van. Allereerst is kinderporno strafbaar, dus het argument van censuur geldt niet. Het is simpelweg verboden. Misschien is het systeem niet waterdicht, maar vooralsnog is elk beetje beter dan niets. Bovendien kunnen we na implementatie van de KLPD-lijst samen verder denken over nieuwe methodes. En inderdaad, de productie van zulke foto s en films voorkom je zo niet, maar verspreiding van reeds bestaand materiaal wel. Ook eventuele financiële bezwaren verwijst UPC naar de prullenbak. In onze sector spreek je over omzetten van honderden miljoenen. Dit systeem kost, naast manuren, hooguit enkele tienduizenden euro s. 1. Cidi brengt brief naar buiten IN NEDERLAND ZIJN TWINTIG SALAFISTISCHE PREDIKERS In Nederland zijn ongeveer twintig salafistische jongerenpredikers actief volgens de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding. Dat staat deze week in de Israël Nieuwsbrief van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (Cidi). Het salafisme is een orthodoxe, fundamentalistische stroming binnen de islam. De predikers vertolken vaak een sterk anti-westerse boodschap. Minister van Binnenlandse Zaken Guusje ter Horst (PvdA) zei vorige maand dat twintig- tot dertigduizend mensen in Nederland er ontvankelijk voor zijn. Onder hen zou een harde kern van activisten zijn. In het jaarverslag van de AIVD over vorig jaar staat dat een deel van de moslimjongeren in Nederland blijft radicaliseren. Volgende week komt een rapport uit over de opkomst van het salafisme in ons land.. Ring A10 vol De buitenring van de A10 rond Amsterdam is donderdag tijdens de spits helemaal volgelopen. Er stond rond kwart voor zeven nog zo n 22 kilometer file.

9 Buitenland Nieuws 9 Zeker 19 doden Vliegtuig neergestort in Congo Redactie buitenland Een vrachtvliegtuig is gisteren vlak na vertrek neergestort in een woonwijk van de Congolese hoofdstad Kinshasa. Er zijn zeker negentien mensen om het leven gekomen. Dit maakten de Congolese autoriteiten gisteren bekend. Het vliegtuig stortte neer op een drukbevolkte markt naast het vliegveld, waar direct een grote brand uitbrak. Hoeveel doden er precies zijn gevallen is nog niet duidelijk. Diverse huizen bij een markt werden verwoest. Volgens een woordvoerder van de Verenigde Naties waren er rond de 25 mensen aan boord. De bemanning was Russisch, meldde het persbureau ITAR-Tass, maar het vliegtuig was onderdeel van de vloot van de Congolese maatschappij Africa 1. Het vliegtuig zou een binnenlandse vlucht maken. In 1996 stortte ook al een Antonov neer in Kinshasa, vlak na vertrek van het vliegveld. Destijds kwamen zeker driehonderd mensen om. Vrachtvliegtuigen in Congo worden veelal bestuurd door ervaren piloten uit voormalige sovjetrepublieken, maar de vliegtuigen zijn vaak oud, slecht onderhouden en overbeladen. 1 No mail today Britse postbodes staken massaal Novum/AP Britse postbodes zijn gistermiddag om uur begonnen met een 48 uur durende staking. De staking volgt na een bitter conflict tussen de Royal Mail en de Communication Workers Union (CWU) over salarissen, arbeidsplaatsen en pensioenen. Voor komende maandag staat een tweede 48-urige staking gepland. Bedrijven zijn gewaarschuwd dat er door de staking tot komende dinsdag geen post zal worden bezorgd. De staking gaat het Britse bedrijfsleven naar schatting miljoenen ponden kosten. De actie kon niet worden afgewend door een laatste onderhandelingspoging tussen de vakbond en de Royal Mail. De Britse regering heeft geweigerd betrokken te raken bij het geschil. Zij is van mening dat de vakbond en het management van de Royal Mail er zelf maar uit moeten zien te komen. Werknemers van de Royal Mail verwierpen eerder een salarisverhoging van 2,5 procent en geplande moderniseringsmaatregelen. De vakbond beweert dat de nieuwe plannen veertigduizend banen gaan kosten. Ook zou de Royal Mail plannen doorzetten om de pensioenregeling van zijn werknemers aan te passen. Dat zou voor werknemers een hogere werknemersbijdrage, een hogere pensioenleeftijd en een verandering van werktijden betekenen. 1 Russische oppositie Boodschap uit een Siberische cel Novum/AP Michail Chodorkovski, de voormalige oliemagnaat die een boegbeeld is geworden van de Russische oppositie, heeft vanuit zijn gevangeniscel in Siberië de Russen opgeroepen om volgens de hoogste ethische normen te leven. Een beroep op normen en waarden is alles wat we nu nog over hebben, schreef Chodorkovski in een brief die gepubliceerd is op de website van een Russische mensenrechtenorganisatie. Chodorkovski zit een gevangenisstraf van acht jaar uit wegens belastingontduiking en fraude. Zijn veroordeling wordt door zijn aanhangers gezien als een strafmaatregel voor zijn poging om een politiek en economisch tegengewicht te bieden aan de Russische president Vladimir Poetin. Chodorkovski s olieconcern Yoekos werd na zijn veroordeling direct overgenomen door de Russische staat. Chodorkovski s brief, die op maandag 1 oktober is gedateerd maar pas gisteren op internet werd gepubliceerd, was zijn eerste in meer dan twee jaar. De brief is op zich gericht aan Russische progressieven maar bevat aanbevelingen voor de hele Russische samenleving. Alleen door mensen te overtuigen dat ze diep in hun hart niet alleen met een goed geweten willen leven maar anders simpelweg niet gelukkig kunnen zijn, is het mogelijk om de basis te leggen voor een democratisch, rechtschapen Rusland, aldus de Rus vanuit zijn cel. 1 Indonesië Flesje pletten Oorlog Amerikaanse deserteur voor de rechter Canada steeds strenger voor legerdeserteurs Vervolg van pagina 3 Deserteren uit het Amerikaanse leger gebeurt nog steeds. Vietnam-veteraan Lee Zaslofsky: Er zijn mensen die je willen doen geloven dat het nu anders is dan tijdens de Vietnamoorlog, maar het is precies hetzelfde. Op een groot verschil na: de huidige Canadese regering heeft een onvriendelijker houding terwijl de Canadezen zich in het verleden open opstelde tegenover deserteurs. Conservatieve regering Canada was lange tijd een land waar de liberalen het voor het zeggen hadden. Ook toen de oorlog in Irak uitbrak,was het land liberaal en daarom maakte men er geen deel uit van de Coalition of the Willing, in tegenstelling tot Nederland. Maar sinds 2005 zijn de conservatieven aan de macht. Er vallen Canadese doden in Afghanistan en de leider, Stephen Harper, wordt gezien als vriend van de Amerikaanse president Bush. En er zijn meer verschillen tussen Vietnam en Irak. Tijdens de Vietnamoorlog was militaire dienst verplicht. Soldaten gingen voor een jaar naar Vietnam en op een bepaald moment was de troepenmacht man groot. In Irak gaat iedereen vrijwillig, zijn de periodes korter en er zitten minder dan soldaten. Maar militairen die na maanden in Irak terugkomen in de VS en vervolgens opnieuw opgeroepen worden de oorlog in te gaan, mogen vaak niet weigeren. Propaganda Volgens Zaslofsky doet het Pentagon alsof er zelden soldaten uit het Amerikaanse leger deserteren. Wat het Pentagon wil laten zien, is dat deserteren geen probleem is binnen het Amerikaanse leger. Wij zijn het daar Overheidsfunctionarissen gaan met een stoomwals over duizenden flessen alcohol heen, terwijl geïnteresseerden en pers toekijken. De flessen zijn in beslag genomen door de politie in winkels die zonder toestemming alcohol verkochten. De overheid doet dit ieder jaar tijdens de heilige maand van de ramadan. In Indonesië wonen ruim 200 miljoen moslims, meer dan in welk ander land ter wereld. AP niet mee eens. Het percentage groeit. Het komt natuurlijk nog steeds niet in de buurt van het aantal overlopers dat we tijdens de Vietnamoorlog hadden. We krijgen dit keer niet duizenden deserteurs, maar het zijn er toch tientallen, mogelijk honderden. Op woensdag werd deserteur Long in Vancouver in handboeien voorgeleid. Hij was pas de tweede gedeserteerde Amerikaanse soldaat die tijdens de oorlog in Irak met het Canadese gerecht in aanraking kwam en die met uitzetting wordt bedreigd. Voor een borgsom van 5000 dollar, die inmiddels is betaald door een lid van de War Resisters Support Campaign, mocht Long voorlopig terug naar zijn Canadese vrouw en kind. Long dient zich iedere maand te melden terwijl de Canadese vreemdelingenpolitie gaat onderzoeken of hij inderdaad uitgezet kan worden. 1 Weduwe en vijf kinderen opgepakt FAMILIE PINOCHET VERVOLGD WEGENS VERDUISTERING Brug bouwen (1) Indonesië wil een dertig kilometer lange hangbrug tussen de eilanden Java en Sumatra bouwen. Het project moet in 2012 van start gaan. De weduwe en vijf kinderen van generaal Augusto Pinochet bevinden zich onder 23 personen die gisteren in staat van beschuldiging zijn gesteld in verband met verduistering. Een Chileense rechter, Carlos Cerda, heeft dit bekendgemaakt. De vervolging vloeit voort uit een gerechtelijk onderzoek naar bankrekeningen van de voormalige dictator bij de Riggs Bank in Washington en andere buitenlandse bankinstellingen. Onder de arrestanten bevinden zich verder ten minste vier generaals, te weten Jorge Ballerino, Guillermo Garin, Juan Romero en Hector Letelier. Ook Pinochets voormalige secretaresse, Monica Ananias, en een van zijn advocaten, Ambrosio Rodriguez, zijn opgepakt. Pinochet stierf in december op 91-jarige leeftijd, terwijl er verschillende processen tegen hem liepen. Veel Chilenen zijn bitter over het feit dat hij voor zijn overlijden nooit is veroordeeld. Dochter Jacqueline Pinochet. AP. Brug bouwen (2) De brug moet auto- en treinverkeer, aardbevingen en tsunami s kunnen doorstaan. De kosten zijn voorlopig vastgesteld op zeven miljard

10 10 Nieuws Buitenland Vier first wives en een first husband A merikanen willen graag alles weten over hun mogelijke leiders. Niet alleen hoe ze denken over Irak, belastingen en gezondheidszorg. Amerikanen willen ook weten naast wie hun toekomstige president s morgens wakker wordt. Partners van presidentskandidaten spelen een belangrijke rol in de verkiezingsstrijd. Waar de meeste Nederlanders mevrouw Balkenende nooit zouden herkennen, zijn de First wives van Amerika grote bekendheden. Overal waar hun man gaat (of in Clintons geval vrouw), staan ze achter hen. Letterlijk en figuurlijk. Tijd om een paar van hen aan u voor te stellen Japanse ouderen zijn focus technologische ontwikkeling OUD WORDEN MET BEHULP VAN THUISZORG-TECHNOLOGIE Wie oud wordt in Japan kan er in de toekomst op rekenen dat hij door een robot wordt gevoerd, rondrijdt in een rolstoel met stemherkenning en geholpen wordt door een verpleegster in een robotoutfit. Het zijn enkele voorbeelden van hoe de nieuwste technologische snufjes worden gebruikt om de snel ouder wordende Japanse bevolking te verzorgen. Nu bijna 22 procent van de Japanse bevolking ouder is dan 65 komen bedrijven met uiteenlopende nieuwe producten op de markt, van auto s waar je makkelijk instapt tot zelfstandig denkende rolstoelen. De laatste jaren neemt het aantal bejaarde Japanners toe dat het door verzwakking van de familiebanden moet stellen zonder de zorg van kinderen en kleinkinderen. Nieuwe technologische snufjes komen dan goed van pas. Deze week werd in Tokyo een conferentie over thuiszorg en revalidatie gehouden.. President (1) De nieuwe president van de Verenigde Staten zal de 43e zijn. De eerste president was George Washington. Richard Nixon is de enige president die uit zichzelf aftrad, hij deed dat in 1974.

11 Buitenland Nieuws 11 Volgens Michelle Obama laat Barack thuis zijn vieze sokken slingeren Redactie buitenland Michelle Obama is niet onder de indruk van de enorme populariteit van echtgenoot Barack. In een interview met het glossyblad Glamour zei ze: Mijn man heeft nog altijd moeite zijn vuile sokken in de wasmand te doen en mijn dochter van vijf is beter in het opmaken van haar bed dan hij. Dus vergeef me als ik nog altijd een beetje verbaasd ben door dit hele Barack Obama circus. CONTACT PRESS IMAGES/HH 2. Republikein Rudy Giuliani ligt regelmatig onder vuur omdat hij aan zijn derde vrouw toe is, Judith, voor wie hij dan weer de derde echtgenoot is. RICK FRIEDMAN/WPN/HH 3. De ervaring en populariteit van Bill Clinton stralen zonder twijfel een beetje af op zijn vrouw Hillary, die bovenaan staat bij de peilingen voor de Democratische presidentskandidaat. PHILIP HALL/WPN/HH 4. Na een paar jaar kankervrij te zijn geweest, kwam de ziekte van Elizabeth Edwards, vrouw van Democraat John, dit jaar terug. Ze blijft desondanks achter haar man staan. Ik wil niet dat mensen mij herinneren als de vrouw die John Edwards uit de race haalde. R. FRIEDMAN/WPN/HH 5. John McCain en zijn vrouw Cindy met hun campagnevliegtuig. CHRISTOPHER MORRIS/VII/HH 5 KORT Ierse likeur is toegestaan in traditionele maten Ierse drankfabrikanten mogen hun likeuren in traditionele maten op de Europese markt verkopen, dat heeft de hoogste rechtbank van de EU gisteren beslist. Met de uitspraak stelt de rechter de Duitse spiritualiënhandel in het ongelijk, die een verbod wilde op de verkoop van bepaalde kleine flessen Bailey s Irish Cream. Bailey s werd in Duitsland verkocht in flessen van een halve gill, ofwel 7,1 centiliter, terwijl op het continent maten van 5 of 10 centiliter worden gehanteerd. Volgens de rechter zou. President (2) De Republikeinse partij leverde tot nu toe achttien presidenten. Voor de Democraten was Bill Clinton de veertiende president. een verbod afbreuk doen aan het vrije goederenverkeer in de EU. Ruim dertig lijken ontdekt in een Russisch bouwval Bouwvakkers hebben bij renovatiewerkzaamheden in de kelder van een 19e-eeuws huis in Moskou stoffelijke resten van vermoedelijk 34 mensen en een verroest pistool gevonden. De politie probeert de identiteit van de doden, van wie sommigen door het hoofd waren geschoten, te achterhalen. Mogelijk gaat het om slachtoffers van stalinistische zuiveringen uit de jaren dertig. Het huis was vroeger eigendom van een in de tsarentijd bekende adellijke familie. HH Leuk optrekje (1) Presidentiële paren komen in het Witte Huis in Washington te wonen. Het huis is vierkante meter groot en sinds 1800 in gebruik. s Werelds eerste kunstmaan VIJFTIGSTE VERJAARDAG VAN DE LANCERING VAN SPOETNIK In Rusland werd gisteren de vijftigste verjaardag gevierd van de lancering van s werelds eerste kunstmaan, de Spoetnik, die het ruimtevaarttijdperk inluidde en het startsein was voor een wedloop tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten om als eerste een mens op de maan te zetten. Feestelijkheden zijn gepland bij het kosmonautentrainingscentrum buiten Moskou. Ingenieurs komen bijeen bij de Russische Academie van Wetenschappen. Voorts is er een kranslegging bij het graf van de grondlegger van het Russische ruimtevaartprogramma, Sergej Koroljov, die is bijgezet in de muur van het Kremlin. De lancering van de Spoetnik op 4 oktober 1957 kwam voor de westerse wereld als totale verrassing. De 83 kilo zware metalen kogel draaide 22 dagen rondjes om de aarde. Vier jaar later hadden de Sovjets de eerste bemande ruimtevlucht, met Joeri Gagarin.. Leuk optrekje (2) He t Witte Huis bevat 134 kamers verdeeld over zes verdiepingen (ook ondergronds). Verder staan ter beschikking: 28 open haarden, een bowlinghal, een filmzaal, een zwembad en een tennisveld.

12 12 Achtergrond Buitenland Soweto Maponya winkelcentrum symbool voor toenemende welvaart bij zwarte middenklasse Lekker shoppen in Soweto In Soweto staat het grootste winkelcentrum van zuidelijk Afrika. De groeiende zwarte middenklasse kan voortaan in haar eigen wijk de luxe merken kopen. Elles van Gelder SOWETO Even voorbij het grootste ziekenhuis ter wereld, na de drukke taxistandplaats, de verlaten elektriciteitscentrale en de kleine arbeidershuizen uit de apartheid, verrijst glimmend glas en staal. Moderne vormen contrasteren met de rechthoekige, simpele bakstenen woningen. Op een billboard van supermarktketen Pick n Pay staat The future. Here. Now. De toekomst in deze zwarte wijk in Zuid-Afrika is Maponya Mall, een luxe winkelcentrum van ruim vierkante meter. Het is het geesteskind van de bejaarde zwarte zakenman Richard Maponya uit Soweto, die zich van kleine ondernemer wist op te werken tot miljonair. Zijn fonkelende winkelwalhalla staat symbool voor de veranderingen in het nieuwe Zuid-Afrika. Soweto zit in de lift. De woonstad werd tijdens de apartheid gebruikt om de zwarte werknemers te huisvesten die in of nabij Johannesburg werkten. Soweto, de afkorting voor South Western Townships, werd wereldwijd bekend om de grootschalige protesten tegen het apartheidsregime. Hier werden in 1976 kinderen gedood die demonstreerden tegen verplicht onderwijs in het Afrikaans, de taal van de onderdrukkers. Hier had ook Nelson Mandela een huis. De eerste president van het nieuwe democratische Zuid-Afrika knipte afgelopen week het gouden lint van het winkelcentrum door. De wijk, met tussen de een en drie miljoen inwoners, krijgt steeds meer geasfalteerde wegen, parken, winkelcentra, hotels en ruime huizen. Deze laatste worden bewoond door de nieuwe zwarte middenklasse die zich vooral in de Diepkloof Extentions, iets ten noordoosten van Maponya Mall, vestigt. Bijna de helft van de zwarte bevolking die een beter inkomen krijgt, blijft in Soweto. De rest Maponya Mall biedt luxe maar ook goedkope winkels, en de kans op een baan. FOTO S: MATTHEWS BALOYI verhuist naar buitenwijken van Johannesburg. De middenklasse, ook wel de zwarte diamanten genoemd, groeit snel. Eind 2005 behoorden twee miljoen Zuid-Afrikanen tot deze groep, zo blijkt uit onderzoek van een instituut van Unilever aan de Universiteit De Mall is het nieuwe Zuid-Afrika: steeds meer keuze, voor iedereen van Kaapstad. Ruim een jaar later, begin 2007, was dit al gestegen naar 2,6 miljoen, dertig procent meer. Samen kunnen ze 18,4 miljard euro per jaar uitgeven, 28 procent van de totale consumptie in Zuid-Afrika. Jason Ngobeni, directeur van de economische afdeling van de stad Johannesburg, vertelde aan persbureau AP dat er in Soweto ruim een half miljard euro zit. En daar moet het ook blijven, als het aan de eigenaar van de Maponya Mall ligt. De 24-jarige Gugu Sibiya uit Soweto staat met haar zoontje voor Toys R Us, de eerste speelgoedwinkel in de wijk. Trots schiet hij met zijn nieuwe plastic geweer. Sibiya, in muiltjes van luipaardenvel en een zwart colbertje, heeft een eigen kledingzaak in Johannesburg, waar ze merken als Gucci en Dolce & Gabanna verkoopt. Vandaag is ze in Maponya om te kijken of het een goede locatie is voor een tweede zaak. Maar ze is er vooral om zelf te shoppen. Ik behoor wel tot de nieuwe succesvolle generatie zwarte Zuid- Afrikanen, lacht ze. Ik heb genoeg geld om uit te geven aan kleding en leuke dingen. Per maand zo n 250 euro voor mijn zoontje, 200 euro voor mezelf en 200 euro voor mijn man. Hij houdt van dure parfum. Daarbovenop komt ruim 600 euro voor dagelijkse boodschappen. Het winkelend publiek is blij met de komst van Maponya Mall. Het huisvest naast Puma en Guess ook enkele goedkopere winkels zoals PEP, een soort Nederlandse Zeeman. Het biedt ook andere nieuwe mogelijkheden. De 30-jarige Thabo slentert in versleten kleren over de marmeren vloeren. Ik wil hier een baan vinden, vertelt hij. Ik kan van alles, beveiliging, schoonmaken en verkoop. Thabo komt uit een ander deel van Soweto, waar de huisjes van steen, hout, golfplaten en plastic zijn gemaakt. Het is nog geen vijf minuten rijden van het winkelparadijs. Daar, in Kliptown, waren enkele maanden geleden nog confrontaties tussen de politie en inwoners die demonstreerden voor betere levensomstandigheden. Voor hen is er in de dertien jaar na de apartheid weinig veranderd. In de straten geen geur van nieuwigheid, zoals in het winkelcentrum, maar die van urine en afval. Er is geen riolering en geen elektriciteit. Rebecca Maziboka en haar man verdienen samen honderd euro per maand. Ze is al in het winkelcentrum geweest voor gymschoenen voor een van haar kinderen. Ik kan daar af en toe wat kopen; ik spaar er zelfs geld mee uit omdat ik niet voor een taxi hoef te betalen naar een winkelcentrum verder weg. Zo verdient Maponya Mall ook aan de laagst verdienende groep van Soweto. Wel hoopt ze dat de ontwikkelingen die ze elders in de wijk ziet ook in haar buurt doorzetten. We wachten al te lang op nieuwe huizen. Buurman Robert Dlamini, die op de hoek een bar heeft, denkt dat Kliptown er niet echt van profiteert. Veel winkels zijn te duur. Ook ben ik bang dat het kleine ondernemers in de buurt kapot maakt. Toch vindt hij de opening van Maponyo Mall positief. We kunnen ons toilet dan nog niet doortrekken en moeten generatoren gebruiken, maar het winkelcentrum midden in Soweto is het nieuwe Zuid-Afrika. Waar steeds meer keuze is, voor iedereen. 1 Niet ver van het winkelparadijs in Soweto staan hutten van golfplaat.. Veerbootjes kunnen reizigersstroom niet meer aan INDONESIË WIL BRUG BOUWEN TUSSEN JAVA EN SUMATRA Indonesië heeft plannen voor de bouw van een dertig kilometer lange hangbrug tussen de eilanden Java en Sumatra. De gouverneurs van de provincies aan weerszijden van Straat Soenda hebben in samenspraak met een consortium van lokale bouwbedrijven besloten tot een haalbaarheidsonderzoek. De brug moet geschikt zijn voor auto- en treinverkeer en aardbevingen en tsunami s kunnen doorstaan. Als het project doorgaat, moet het in 2012 van start gaan. De kosten worden voorlopig geraamd op zeven miljard euro. Op Java en Sumatra woont meer dan de helft van de 220 miljoen inwoners van Indonesië. Dagelijks steken mensen en voertuigen met veerboten de zeestraat tussen de twee eilanden over. Als de huidige trend in de verkeersgroei doorzet, kunnen de havens van Merak op Java en Bakauheni op Sumatra het binnenkort niet meer aan.. Het weer Johannesburg: 22 C/15 C, zon en regen Pyongyang: 25 C/17 C, zonnig Washington 28 C/22 C, bewolkt

13 Buitenland Nieuws 13 Vredespact Noord- en Zuid-Korea Vrede begint bij economisch belang Na 54 jaar in een officiële staat van oorlog met elkaar te hebben geleefd, hebben de Zuid-Koreaanse president Roh Moo-hyun en de Noord-Koreaanse leider Kim Jong Il zich gisteren verzoend. Godelief Swank Alsof ze samen een bokswedstrijd hadden gewonnen. Zo poseerden de leiders van Noord- en Zuid-Korea gisteren. De armen trots de lucht in, de handen ineen. Na drie dagen overleg tekenden ze een pact waarin ze een vredesverdrag beloven. Dat gaat de huidige wapenstilstand vervangen. Daarna nipten de heren aan een glaasje champagne. Het was de tweede keer in ruim vijftig jaar dat een Zuid-Koreaanse president een bezoek bracht aan het dictatoriale Noord-Korea. En dat de Noord-Koreaanse leider het protocol brak door zijn gast te verwelkomen. De belangrijkste doorbraak van gisteren zit m echter niet in vrede. Noord- en Zuid-Korea stonden allang niet meer op voet van oorlog met elkaar, zegt Boudewijn Walraven, hoogleraar Koreaanse taal en cultuur aan de Universiteit van Leiden. De grens was niet meer zo hermetisch afgesloten. Zuid-Koreaanse toeristen maakten al mondjesmaat uitstapjes in hun buurland, en in het Zuid-Koreaanse Kaesong stond een industrieel complex waar dagelijks duizend Noord-Koreanen werkten. Niet vrede, maar de economische samenwerking die beide landen aangekondigd hebben. Dát is waar het nu om gaat. Dat gaat de twee Korea s verbroederen. In het pact dat Kim Jong Il en Roh De staatshoofden dronken champagne om de toenadering te vieren. REUTERS Moo-hyun gisteren tekenden, is bijvoorbeeld opgenomen dat er een spoorlijn voor vrachtverkeer komt tussen beide landen en een gezamenlijke visserijzone langs de omstreden zeegrens. Ook wordt een tweede door beide landen te gebruiken industrieel complex geopend. Voor Noord-Korea is economische samenwerking de enige weg naar veiligheid, zegt Walraven. De primaire zorg van Noord-Koreanen zijn al jaren de Amerikanen. Al sinds de jaren 80 wil Noord-Korea niets liever dan als volwaardig land worden erkend. Waarmee je normaal handel kunt drijven. Men spreekt altijd over de nucleaire dreiging die van Noord-Korea uitgaat, maar vergeet niet dat Noord-Korea door Washington is aangemerkt als schurkenstaat. De Amerikanen roepen al jaren dat ze Pyongyang misschien een keer moeten bombarderen. De Noord-Koreanen voelen zich volgens de hoogleraar bedreigd. En Noord-Korea weet dat zodra het op goede voet staan met Zuid-Korea, en belooft zijn nucleaire installaties te ontmantelen, de bedreiging vanuit de Verenigde Staten wegvalt. Voor Zuid-Korea, dat grofweg tien keer zoveel per hoofd van de bevolking verdient als Noord-Korea, is er allereerst een economisch belang bij samenwerking. Het land heeft toegang tot een nieuwe investeringsmarkt, én tot veel goedkopere arbeidskrachten die wel gewoon Koreaans spreken. Maar het land wordt er ook veiliger op. De Zuid-Koreanen weten ook dat er iets moet veranderen aan bijvoorbeeld de mensenrechten in het dictatoriale Noord-Korea. Maar ze zijn bang dat wapengeweld van de Amerikanen tot escalatie leidt. Tot oorlog op hun schiereiland. Bovendien rijzen de kosten voor een eventuele hereniging die er volgens de hoogleraar toch een keer zit aan te komen bij uitstel van samenwerking de pan uit. Vergelijk het met Oost- en West- Duitsland. West-Duitsland heeft jarenlang geld apart gezet om Oost- Duitsland er na de hereniging economisch weer bovenop te helpen. Dat was in zijn eigen belang. Zuid-Korea heeft daar niet voor gespaard. Terwijl de verschillen tussen die twee economieën nog vele malen groter zijn dan in Duitsland het geval was. Hoe langer de Zuid-Koreanen wachten, hoe duurder en moeilijker het straks wordt.. 1 Duitsland Joschka Fischer komt nooit meer terug: Es ist Schluß Jacques Schmitz BERLIJN Het is voorbij. Schluss. Afgelopen. Uit. Joschka Fischer keert niet terug. De laatste rock n roller in de Duitse politiek denkt niet aan een comeback. Niemand hoeft zich zorgen te maken, gniffelde de voormalige minister van Buitenlandse Zaken bij de presentatie van zijn autobiografie, gisteren in Berlijn. Joschka Fischer, boegbeeld van de Grünen, beschrijft bijna vijfhonderd pagina s lang zijn zeven regeringsjaren. En dit is pas deel één. In de statige zaal van de Academie der Wetenschappen keek de vroegere straatvechter terug op zijn rood-groene jaren. Niet met milde weemoed, niet om af te rekenen. Toch krijgen sommige vrienden ervan langs. Fischer foetert tegen de groene katastrofe-kassandra s. Voor hen is het altijd vijf voor twaalf, maar macht is een vies woord. Wie de ramp wil tegenhouden, móet juist naar die macht streven, vindt de ex-minister van Buitenlandse Zaken. De tijd dat hij aan de macht was, is getekend door oorlog. Kosovo, Afghanistan, Irak. Het is goed dat er in Duitsland een fundamentele scepsis tegen oorlog bestaat. Dat dwingt elke regering om voor meerderheden, mag ik het zo zeggen, te véchten. In het parlement, binnen de partijen en onder het volk. Op Gerhard Schröder geeft Fischer publiekelijk niet af. Ook al liep de bondskanselier hem destijds wel voor de voeten met zijn voorbarige nee tegen een oorlog in Irak. Wat de Veiligheidsraad ook gaat besluiten, had Schröder geroepen; en dat verknalde Fischers diplomatieke speelruimte. Dat Schröder zichzelf de kok noemde en zijn minister als kelner afdeed, daarover kan de groene vicepremier inmiddels wel lachen. Het was een genoegen om voor hem de kelner te spelen, zolang er in de keuken niks aanbrandde. Wat volgens Fischer onder regeringskok Schröder nogal eens gebeurde.1 Joschka Fischer. AP.. Soedanese journalisten met mond vol tanden DORPSOUDSTEN FLINK TEKEER TEGEN SOEDANESE REGERING De Dorpsoudsten, een groep van vooraanstaande wijze mannen en vrouwen, hebben gisteren de Soedanese regering bijzonder fel aangepakt. Op een persconferentie in de Soedanese hoofdstad Khartoem uitten de Dorpsoudsten zoveel kritiek op de regering dat de aanwezige Soedanese journalisten geen enkele vraag stelden. De vrouw van Nelson Mandela, Graca Machel, sprak uitgebreid over de vele verkrachtingen. Boze werknemer (1) Een werknemer van een Japans kantoor heeft zichzelf in de nesten gewerkt door een aanval van agressie over een doos snoepjes. van vluchtelingen in Darfur. De Amerikaanse oud-president Jimmy Carter zei dat er geen reden is voor de regering om mensen te blijven bombarderen. Desmond Tutu, de Zuid-Afrikaanse bisschop die de Nobelprijs voor de vrede won, beschreef de ongelofelijke ellende waarin de vele vluchtelingen wonen. Darfur is een van de vreselijkste plekken op aarde. De Dorpsoudsten namen zich onlangs voor de wereldvrede te bevorderen. HH Boze werknemer (2) De man, 31 jaar oud, had zijn baas de doos gegeven als kadootje, zoals in Japan gebruikelijk is. Maar zijn baas liet de doos ongeopend staan... KORT Moslimterrorist tot vijftien jaar veroordeeld Een rechtbank in Ambon, de hoofdstad van de Molukken, heeft gisteren de moslimterrorist Sulthon Qolbi tot vijftien jaar gevangenisstraf veroordeeld. Qolbi is schuldig bevonden aan deelname aan een schietpartij op een passagiersboot in februari 2005, waarbij twee christenen gewond raakten. Qolbi was aangesloten bij Kompak, een terreurbeweging die actief was in de strijd tussen christenen en moslims in de Molukken van 1999 tot 2002, welke zo n negenduizend levens eiste. Kompak ondernam ook na beëindiging van de strijd sporadisch aanvallen op christelijke doelen. Voorzitter parlement Iran zegt speech voor Raad af De voorzitter van het Iraanse parlement heeft gisteren een speech aan de Raad van Europa afgezegd uit protest tegen het feit dat eerder deze week een Iraanse oppositiebeweging het mensenrechtenorgaan mocht toespreken. Parlementsvoorzitter Gholam Ali Haddad Adel zou een toespraak houden als voorzitter van de Aziatische parlementaire assemblee. In zijn plaats hield de voorzitter van het Indonesische parlement een toespraak.. Boze werknemer (3) Toen de werknemer zich realiseerde dat zijn baas zijn snoepjes niet had opgegeten, sloeg hij 22 computers tot moes. Nu moet hij voor een rechter verschijnen.

14 14 Nieuws Economie Interview Esther Raats-Coster Alle touwtjes in handen Esther Raats-Coster is topvrouw en bedrijfseigenaar, moeder van drie jonge kinderen en strijdt en passant voor de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt. Nederland moet maar eens accepteren dat ook moeders fulltime kunnen werken. Esther Raats-Coster, zakenvrouw van het jaar. TACO VAN DER EB Annemieke van Dongen Een fles Veuve Clicquot in een chique champagnekoeler, prominent geëtaleerd bij de ingang van het kantoor, maakt de argeloze bezoeker duidelijk: dit is het domein van een Zakenvrouw van het Jaar. Vorig jaar ontving Esther Raats-Coster, eigenaar van Bandridge, de prestigieuze prijs van het champagnemerk. Een verrassing was dat niet voor mensen die me kennen. Als kind wilde ik de touwtjes al in handen hebben. Kreeg ik te weinig kleedgeld? Dan ging ik wel tomaten plukken. Haar ambitie heeft ze nooit onder stoelen of banken gestoken. Na de Hogere Hotelschool werkte ze een paar jaar in hotels op Aruba voordat ze begon bij Micro-Mel, de elektronica-accessoiregroothandel van haar vader. Onderaan, als verkoopassistent, om de branche en het bedrijf te leren kennen. Maar met wel de bedoeling dat ze snel zou doorgroeien tot directeur. Mijn vader zei dat iedereen het leuk vond dat ik in het bedrijf kwam werken. Niets was minder waar. Collega s met serieuze doorgroeiambities zagen die in rook opgaan. Ik heb mijn best gedaan om iedereen achter mij en mijn plannen te krijgen. Van de mensen bij wie dat niet lukte, heb ik afscheid moeten nemen. In 2003 vroeg de directie van Bandridge, een leverancier van accessoires voor consumentenelektronica dat haar vader en drie buitenlandse zakenpartners tien jaar geleden oprichtten, of Raats directeur wilde worden. Al snel wilde Raats sneller vooruit, met aandeelhouders ging het te traag. Ik was bereid meer risico s te nemen, wilde investeren in nieuwe delen van Europa. En dus stelde ze voor het bedrijf te kopen. In 2004 nam ze Bandridge over door de aandeelhouders, inclusief haar eigen vader, uit te kopen. Bandridge deed zaken in negentien landen toen Raats er begon, nu in een kleine zestig. Met 115 werknemers haalde het in 2006 dertig miljoen euro omzet. Als eigenaar ben je ineens verantwoordelijk voor de toekomst van het bedrijf, de continuïteit. Dat kostte me in het begin behoorlijk wat hoofdbrekens; dan lag ik s nachts in bed te piekeren over problemen van mijn medewerkers en hun gezinnen. Op school leer je niet hoe je daarmee om moet gaan. Ook in mijn gezin moest ik leren dat ik, in combinatie met het bedrijf, niet meer overal verantwoordelijk voor kon zijn. Dan kom ik thuis en lopen mijn kinderen in hele gekke klerencombinaties over straat. In het begin vond ik dat erg, nu denk ik: wat schattig. Kinderopvang is luxeprobleem Tachtig uur per week, daar kom ik zo aan. Mijn kinderen (6, 8 en 11 jaar, red.) vinden het niet leuk dat ik zoveel werk. Zelf ben ik in principe elke woensdag thuis, mijn man zorgt twee dagen voor ze en we hebben een oppas die geduldiger met de kinderen is dan ik. Zij kan de hele dag met ze op de bank zitten als ze ziek zijn; ze vertroetelen. Ik ben daar te onrustig voor. Huishoudelijk werk besteed ik uit. Die luxe kan ik me nu veroorloven en de vrije tijd díe ik heb, kan ik zo met mijn gezin doorbrengen. Toch blijft het een voortdurende spagaat. Als ik aan het werk ben, voel ik met schuldig omdat ik thuis zou moeten zijn en andersom. Vorige week zat ik in Amerika, belt mijn middelste dochter huilend op: een oorontsteking. Als ik dan een uur later met zakenpartners aan tafel zit, kan ik de knop niet meteen omzetten. Ik heb nooit gevonden dat ik als vrouw geen eerlijke kansen heb. Ik vind het een rijkdom om zowel zakenvrouw als moeder te zijn. Natuurlijk begrijp ik vrouwen die een carrière en moederschap níet willen of kunnen combineren, maar het is wel typisch Nederlands. Onze cultuur accepteert niet dat moeders fulltime werken: Nederland is ongeveer het enige land waar kinderen tussen de middag van school gehaald moeten worden en kinderopvang is slecht geregeld. Al zijn dat luxeproblemen, want de mogelijkheden die je in Nederland hebt om parttime te werken zijn magnifiek. Toen ik het bedrijf overnam, heeft mijn man een duobaan genomen met een collega. Dat was toen nog ongebruikelijk in de bankensector, maar het kon wel. Vrouwen hebben de keuze Toch steekt het me dat zoveel vrouwen hun carrière onderbreken of parttime gaan werken als ze kinderen krijgen. De Nederlandse beroepsbevolking heeft meer vrouwen nodig om de economie draaiende te houden. De publiciteit die ik krijg sinds mijn verkiezing als Zakenvrouw van het Jaar gebruik ik om die boodschap te verkondigen. Vrouwen hebben altijd een keuze, ik moedig ze aan hun ambities waar te maken. Mijn ambitie is om Bandridge groter te maken. 70 miljoen omzet en uitbreiding tot honderd landen is onze doelstelling voor Hoe groter het bedrijf wordt, hoe lastiger het is om de personal touch te bewaken. Bijhouden hoe het met de kinderen van medewerkers gaat kan niet meer, maar in het bedrijf en de producten wil ik mijn overtuiging achterlaten. Een kabel kopen is zo saai als wat, laat klanten er dan tenminste een goed gevoel aan overhouden. Op de displays van onze nieuwste productlijn staan beschermde dieren en in limited edition hebben we verpakkingen met kunst, gemaakt door gehandicapten. Honoraria voor lezingen en optredens als Zakenvrouw van het Jaar gaan naar een goed doel. Het effect daarvan is natuurlijk beperkt; we zijn geen Greenpeace en dat willen we ook niet zijn. Maar ik ben ook niet alleen op de wereld om geld te verdienen, ik wil ook iets terugdoen voor de maatschappij. Per saldo maakt dat me gelukkiger. 1.. Bedrijfsleven RECHTER NAAR VS OP KOSTEN VAN ABN AMRO BANK. Applaus voor Wijers De als agressief bekend staande Amerikaanse investeerder Paulson is het met Hans Wijers van Akzo eens: ICI moet verschalkt worden. Huub Willems, president van de ondernemingskamer van het gerechtshof in Amsterdam, heeft op kosten van advocaten van ABN Amro een reis naar New York gemaakt. Terwijl de zaak rond de verkoop van ABN Amro-dochter LaSalle liep en hij zich daar nog over moest uitspreken, sprak hij in de VS op een seminar van advocatenkantoor NautaDutilh. Willems vloog op kosten van het advocatenkantoor naar New York en verbleef daar vervolgens in het Waldorf Astoria. Een woordvoerder noemt de vergoeding van de kosten niet meer dan normaal. Als je iemand uitnodigt om zonder vergoeding te spreken, is het normaal de kosten van ticket en hotel te betalen. Willems deed uitspraak in de zaak die de Vereniging van Effectenbezitters had aangespannen om de verkoop van de Amerikaanse dochter LaSalle te voorkomen. HH Zwitserleven niet verzekerd De bekende pensioenverzekeraar kon zich niet vrijwaren tegen de marktgeruchten dat het zijn activiteiten per opbod wil verkopen. KORT Shell Moerdijk vervolgd voor verzwijgen gifwolk Het Openbaar Ministerie gaat Shell Moerdijk vervolgen voor het verzwijgen van een gifwolk. De giftige stof etheenoxide is op 31 maart 2004 vrijgekomen. Het zou om duizend tot tweeduizend kilo etheenoxide gaan. Er geldt een verplichting het lozen van etheenoxide te melden wanneer deze boven de honderd kilo uitkomt. Een Shell-woordvoerder meldt dat het bedrijf aanvankelijk dacht dat het om maximaal honderd kilo ging. Toen bleek dat het meer was, heeft Shell dat volgens hem gemeld. Dat was enkele.. dagen later. Etheenoxide is brandgevaarlijk. Volgens de woordvoerder kon de stof niet ontploffen omdat de etheenoxide vrijkwam met stoom, dat etheenoxide volgens Shell direct omzet in antivries. Appelsap fors duurder door tegenvallende oogst Appelsap wordt binnenkort duurder. Dat zegt Friesland Foods, de producent van Goudappeltje. De reden hiervoor zou een tegenvallende appeloogst in Oost-Europa zijn. Andere producten waar appels in zijn verwerkt, worden eveneens duurder. In welke mate de prijzen zullen stijgen,is nog onduidelijk.. Subprime doet Aegon lekker geen pijn Aegon heeft voor de zekerheid nog maar eens herhaald dat het geen last heeft van de dramatische ontwikkelingen op de hypotheekmarkt. Wij zijn goede beleggers, zei cfo Jos Streppel.

15 Economie Nieuws 15 Kredietcrisis Sector zal tactiek aan veranderingen aanpassen Beleggers in vastgoed kijken de kat uit de boom De gevolgen van de kredietcrisis worden voelbaar en resulteren voor commercieel vastgoed op lange termijn waarschijnlijk in een herwaardering van risico. Dat zegt vastgoedadviseur DTZ in European Quarterly. Edward Deiters Vergrijzing is een groeimarkt. En daarvan kunnen nu ook beleggers profiteren. Sinds vandaag heeft het aandeel Arseus een dubbelnotering aan de Brusselse en Amsterdamse beurs. Het bedrijf uit Nieuwerkerk aan de IJssel is een divisie van de Vlaamse Omega Pharma Group en onder meer Europees marktleider op het gebied van tandheelkundige apparatuur, van zowel de levering van simpele tandartsstoelen tot complete tandtechnische laboratoria. Verder levert Arseus ook apparatuur en diensten aan apothekers, huisartsen, oogartsen, opticiens, verpleegkundigen, ziekenhuizen en rusthuizen. De vergrijzing van de bevolking en de toenemende aandacht van de consumenten voor gezondheid, welzijn en esthetica vormen een sterke groeimarkt, en dat is de belegger niet ontgaan. De intekenprijs voor een aandeel Arseus bedroeg 10,25 euro en het aanbod was al een paar dagen voor de beursgang twee keer overschreven. Arseus kon daarom gisteren al melden met zijn beursgang vandaag in totaal 271,3 miljoen euro op te gaan halen.. QUARTERLIFE CRISIS ODE AAN EILANDER Helen Johnson, journalist. Hoera ik werk Ambtenaren bij het Rijk mogen doorwerken na hun 65e, dat zijn vakbonden en het ministerie van Binnenlandse Zaken overeengekomen. Betten Het aantal vastgoedtransacties wordt volgens de internationale adviseur DTZ negatief beïnvloed door de recente ontwikkelingen op de kredietmarkt en een aantal transacties is zelfs opgeschort. Het internationale investeringsteam van DTZ verwacht dat het transactievolume in het derde en vierde kwartaal met ten minste 15 tot 20 procent zal dalen. Dit komt overeen met een afname van 48 tot 53 miljard euro ten opzichte van de recordvolumes in het eerste en tweede kwartaal van dit jaar. We merken dat beleggers zich afwachtend opstellen om te zien hoe de situatie zich de rest van het jaar ontwikkelt, aldus John Slade, managing director van DTZ International Investment. Hij verwacht dat er begin 2008 marktherstel optreedt, als de markt zich op korte termijn stabiliseert en liquide blijft. DTZ verwacht dat er een algemene herwaardering van risico gaat plaatsvinden, waarbij de prijzen van alternatieve beleggingen en panden in secundaire of opkomende markten ter discussie komen te staan. Hoewel het voor schuldbeleggers moeilijker zal zijn het beoogde rendement te behalen, kan een rendementscorrectie op sommige markten aantrekkelijke kansen bieden voor beleggers in aandelen, aldus Joe Valente, hoofd research van DTZ. Hij verwacht dat men massaal zal kiezen voor kwaliteit en dat beleggers bereid zullen zijn meer te betalen voor financieel sterke marktpartijen en betrouwbare huuropbrengsten. 1 Beursgang Slechte economie, meer doktersbezoek Beleggen in bejaarden met Arseus Vergrijzing is een groeimarkt. FELIX KALKMAN/HH Er werden 6 miljoen nieuwe aandelen uitgegeven, wat een totaal bedrag van 61,5 miljoen euro aan bruto opbrengsten opleverde. Daar bovenop heeft Omega Pharma bestaande aandelen verkocht voor een totaal bedrag van 209,8 miljoen euro. Arseus haalde vorig jaar met medewerkers een omzet van 277 miljoen en een brutowinst van bijna 131 miljoen euro. In een interview met de Vlaamse Ik ben Jaloers op Jan Eilander. Bladerend door de dubbeldikke zomernummers van de opiniebladen in de hoop dit jaar alsnog een zomergevoel op te roepen voordat er helemaal geen bladeren meer aan de bomen hangen kwam ik een artikel over deze schrijver tegen. Jan Eilander is een man die er af en toe even bij gaat liggen als hij niet weet hoe een verhaal verder moet. Of hij prakkiseert zomaar wat voor zich uit. Hij heeft een hangmat voor het raam van zijn werkkamer hangen waar vanuit hij terugzwaait naar de passagiers van de rondvaartboten die voorbij zijn huis glijden. Jans mooiste uitspraak is toch wel deze: Het is belangrijk in het leven dat je vrij bent; het De vastgoedsector zal te lijden krijgen van de crisis op de kredietmarkt. THOMAS SCHLIJPER/HH krant De Tijd toonde ceo Ger van Jeveren zich een bekwaam verkoper: Beleggers zijn momenteel op zoek zijn naar risico-averse beleggingen Arseus past daar perfect in. We zijn meer dan gemiddeld winstgevend en we zitten in een defensieve sector. Meer zelfs geldt: als het economisch slecht gaat, zijn er meer doktersbezoeken, en dat is dan weer goed nieuws voor ons. 1 is aantrekkelijk dat ik niet weet hoe een dag zal verlopen. Doe mij ook zo n leven. Maar in plaats van dagen zonder bestemming met hangmatten, prakkiseren en bootjes kijken, zijn forensen, computers en supermarkten de factoren van mijn dagelijks bestaan. Hoe doet Jan Eilander dat geen stress voelen over het feit dat hij geen stress heeft? Want dat zou ik geheid hebben, als ik hem was. Zal het gevoel van moeten en willen simpelweg afnemen naarmate je ouder wordt? (Jan is van 59.) Ik betwijfel het. Ik kom vingers, vrienden, landgenoten, nee, mede-noordwest-europeanen tekort om alle opgefokte, ambitieuze 45-plussers aan te wijzen. Het Overname Philips koopt het Amerikaanse Raytel Cardiac Services, leverancier van cardiologische apparatuur, voor 78 miljoen euro. ABN Amro Laatste dag voor aandeelhouders Uur der waarheid nabij Redactie economie Tot vanmiddag uur kunnen aandeelhouders van ABN Amro ingaan op het bod van het bankenconsortium. Tot gisteren konden ze bij concurrent Barclays terecht. De kans is erg klein dat veel aandeelhouders dat hebben gedaan. Het bod op ABN Amro van het bankenconsortium met Royal Bank of Scotland, Fortis en Santander ligt nu 14 procent hoger dan dat van concurrent Barclays. Sinds de Europese Commissie toestemming heeft gegeven voor een overname door de drie banken zijn er nog maar weinig mensen die twijfelen aan hun winst, zo laten de financiële markten zien. De beurskoers van ABN Amro is de afgelopen dagen geleidelijk geklommen in de richting van de waarde van het bod van het trio. De waarde van dat bod lag gistermiddag nog maar 1,4 procent boven de aandelenkoers, wat betekent dat beleggers ervan uit gaan dat het slaagt. Een meevaller voor het bankentrio was de toestemming van de Europese Commissie voor de overname. Oorspronkelijk zou de commissie al twee weken geleden uitspraak doen, maar zal dus wel weer de aard van het stressvrije doch toegewijde beestje zijn dat Jan Eilander tot Jan Eilander maakt. Maar Jan, kan ik bij je op les dan? Mag je me toch eens uitleggen hoe je die drie writer s blocks die je gemiddeld per dag kwellen in een hangmat kunt doorstaan. En hoe je er niet bang van wordt dat je nog geen pensioen hebt opgebouwd met nog maar zo n twaalf arbeidsjaren in het verschiet. Of hoe het kan dat je er niet van baalt nooit dat huis in Amsterdam te hebben gekocht dat huis dat je je nu ook niet meer kunt veroorloven. Jan zegt dan dat hij zijn zoon heeft meegenomen naar Cuba, Guatemala toen werden alleen de plannen van Royal Bank of Scotland en Santander goedgekeurd. Fortis werd teruggeroepen naar de onderhandelingstafel omdat de commissie vreesde dat ABN Amro en Fortis samen te groot zouden worden op de Nederlandse markt voor zakenbankieren. Nu heeft Fortis beloofd ABNdochter Hollandsche Bank Unie te verkopen, plus twee van de vijf ondernemingscentra en 13 van de 78 advieskantoren voor bedrijfsklanten. Daarnaast moet Fortis overnemende partijen de optie geven om ABN-kantoren over te nemen die Fortis van plan is te sluiten. Ook moet Fortis het Nederlandse factureringsbedrijf IFN Finance afstoten, een volle dochter van ABN Amro. Oorspronkelijk wilde het slechts een deel van de factureringsactiviteiten kwijt, maar na overleg met de commissie moet de hele dochter de deur uit. Hoewel het bod vandaag afloopt, is het consortium nog druk bezig geld te verzamelen om alles te kunnen betalen. Santander liet woensdag weten dat het erin geslaagd was 7 miljard euro op te halen met het uitgeven van een converteerbare obligatie. Fortis is nog op zoek naar 13 miljard euro en wil dat kapitaal op 9 oktober binnen hebben. 1 en Thailand. Dat dat ook een mooie erfenis is. Het belangrijkste vindt hij dat hij straks kan terugkijken op een mooi leven. En zo maakt Jan mijn regenachtige herfstdag ook ineens een stuk zonniger. 1. D r uit! Het aantal ontslagzaken bij het Centrum voor Werk en Inkomen zal dit jaar bijna halveren. Het eerste halfjaar van 2007 hebben werkgevers ontslagaanvragen ingediend, tegen vorig jaar.

16 16 Nieuws Economie Stop loss IMC riskeert boete van euro AFM beschuldigt optiehandelaar van spelletjes AFM en optiehandelaar IMC hebben bonje. Enkele dagen na 1 oktober 2005, de dag dat de Wet Marktmisbruik in werking trad, kreeg IMC een boete. En dat terwijl alle strategieën vooraf waren goedgekeurd. Mathijs Rotteveel Het is een eenvoudig spelletje, zegt een optiehandelaar van Leopark Options, die liever niet met zijn naam in de krant wil. Een belegger legt een zogenaamde stop loss order in. Hij spreekt dus eigenlijk met zijn bank af dat, wanneer de koers van zijn aandelen door een bepaalde grens heen zakt, de bank meteen al die aandelen verkoopt. Dat gaat bij zo n stop loss-order automatisch, tegen de marktprijs. Als het aandelenpakket van deze belegger groot is, drukt de verkoop Beurs Chapeau De golven van de chipcyclus ASML ervan de marktprijs sterk. Daar kunnen professionele partijen van profiteren. Ze duwen met een paar kleine verkooporders de koers naar de stop loss grens en weten dat, als die grens bereikt wordt, de koers verder naar beneden schiet. Dat is precies wat ze willen, want dan kunnen zij goedkoop inkopen. Of ze cashen op een optiepositie die ze er tegenover hebben gezet. Volgens IMC-advocaat Guido Roth speelde het optiebedrijf dit spelletje regelmatig voordat de Wet Marktmisbruik op 1 oktober 2005 in werking trad. IMC had verschillende handelsstrategieën en het triggeren van stop loss orders was er een van. Omdat onduidelijk was of de IMC-handelaren die strategieën na 1 oktober nog wel mochten toepassen, heeft het bedrijf ze voorgelegd aan de AFM. Ook het triggeren van stop loss orders is besproken met de toezichthouder. Het was allemaal geen probleem. Totdat IMC enkele dagen na 1 oktober 2005 een brief kreeg van de AFM. Het bedrijf kreeg een boete voor het manipuleren van de aandelenmarkt. Over die boete hebben we het nu nog steeds, zegt Roth. De optiehandelaren zijn toen voor de zekerheid wel gestopt met het aantikken van stop loss grenzen. We hebben eerst bezwaar gemaakt bij de AFM, maar ik wil niet onaardig zijn hoor dat heeft meestal niet zo veel zin. Nu gaan we in beroep bij de Rotterdams bestuursrechter die de zaak later deze maand behandelt. IMC kan een maximale boete krijgen van euro. Na de problemen die in 2005 met IMC speelden, is aandelenbeurs Euronext gestopt met het verstrekken van informatie over stop loss orders. Hierdoor is het spelletje dat IMC speelde sowieso onmogelijk geworden. 1 De prijzen van computerchips staan onder druk en de fabrikanten zijn terughoudend met investeringen. Dat is slecht nieuws voor bedrijven zoals ASML. Als chipmakers niezen, worden hun toeleveranciers verkouden. Deze week was er een flinke nies te horen bij Micron. De Amerikaanse producent van microprocessors moest over het afgelopen kwartaal een flink verlies bekend maken. Dat was niet onverwacht; de pijnlijke verrassing was dat Micron uitgesproken pessimistisch was over de prijzen van chips voor de komende maanden. Dat is slecht nieuws voor chipmakers, maar toeleveranciers zoals ASML dat lithography-machines produceert voor onder andere Micron worden hierdoor ook geraakt. Op het Damrak was de Nederlandse onderneming gisteren een van de grootste dalers en de nervositeit rond het aandeel houdt waarschijnlijk aan totdat ASML over twee weken de kwartaalcijfers publiceert. Nerveus Het mag beleggers niet kwalijk genomen worden dat ze nerveus zijn over de vooruitzichten van ASML. In goede tijden bestellen chipproducenten soms dubbel zoveel apparatuur als dat ze in werkelijkheid nodig hebben. Zo bewegen zij hun toeleveranciers ertoe om in ieder geval op korte termijn alvast een paar machines te leveren. Zodra de markt omslaat, worden de overige bestellingen weer ingetrokken. De wankele balans tussen vraag en aanbod kan soms in een kwestie van weken omslaan en het is heel lastig te voorspellen wanneer dat gaat gebeuren. In het najaar van 2000 bijvoorbeeld. Toen halveerde de koers van ASML binnen twee maanden tijd toen bleek dat de vraag naar chips minder snel groeide dan verwacht. Er ontstond een enorme overcapaciteit en de onderneming kwam diep in de rode cijfers terecht doordat halfgeleiderfabrikant orders voor nieuwe apparatuur steeds verder voor zich uitschoven. In 2003 noteerde het aandeel zelfs 90% lager dan de top van drie jaar eerder. De chipmarkt stevent nu opnieuw op een lastige periode af, maar die klap komt bij ASML veel minder hard aan dan zeven jaar geleden. Die marktvertraging kwam totaal onverwacht, terwijl de branche nu al rekening houdt met een lager groeitempo. Bij de vorige kwartaalcijfers kwam ook een duidelijk signaal dat de inkomsten van ASML gaan terugvallen. De omzet over drie maanden bedroeg 935 miljoen euro, terwijl de waarde van nieuwe orders in deze periode op nog geen 400 miljoen euro uitkwam. Dat is nog geen voorteken van een donkere periode. Topman Eric Meurice liet al weten dat de orderinname in het vorige kwartaal waarschijnlijk de bodem markeerde. Bovendien heeft ASML een nieuwe generatie snelle machines geïntroduceerd. De kans is groot dat de mindere periode die voor de deur lijkt te staan over een paar jaar slechts een kleine dip blijkt te zijn Hapklaar Hagemeyer Hagemeyer kent een woelige week. Gistermiddag kocht een grote partij in een klap aandelen van het handelshuis, waardoor de koers met procenten tegelijk omhoog schoot. Het was al de vierde keer deze week dat er binnen korte tijd enorm veel aandelen werden ingekocht, wat erop wijst dat een hedgefund of branchegenoot een grote positie in Hagemeyer opbouwt. 1 Het Panel STELLING: NIEUWKOMER Vandaag krijgt Arseus een notering aan de Amsterdamse beurs. Zijn er bedrijven waarvan u graag zou zien dat ze een notering aan Euronext Amsterdam krijgen? WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP Zoveel mogelijk CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS) Ik zie het liefst zoveel mogelijk Nederlandse bedrijven op Beursplein 5. Volgens mij zijn er veel ondernemingen in Nederland die ervoor in aanmerking komen. Een beursnotering heeft ook veel voordelen; zichtbaarheid, eenvoudige participatie van werknemers, imago en het houdt je scherp. 1 Nederlandse Spoorwegen PETER VAN KLEEF (SENIOR EDITOR IEX) Ik hoop op een beursgang van de Nederlandse Spoorwegen, maar dan wel met de voorwaarde dat ABN Amro er een turbo short op uitgeeft. Dan heb je als belegger eindelijk een no-brainer met gegarandeerd rendement. 1.. Innovatieve bedrijven FLEUR VAN DALSEM (SENIOR EDITOR IEX) Waar blijven de bedrijven met interessante businesscases? De laatste tijd is het op het Damrak vooral meer van hetzelfde: private equity. Ik hoop op meer innovatieve en snel groeiende bedrijven. Met veelbelovende producten die iedereen begrijpt. Denk aan oude bekenden zoals Airspray en Delft Instruments. 1

17 Economie Nieuws 17 Retail Familiebedrijf met wereldambitie Saclà stopte als eerste zijn olijven in een potje In het thuisland zijn de houdbare delicatessen van het Italiaanse Saclà een begrip, maar in ons land zijn ze ondanks de jarenlange aanwezigheid nog steeds een goed bewaard geheim. Sharida Mohamedjoesoef ASTI, PIEMONTE Je moet welhaast een aandoening aan je reukorgaan hebben, wil je de Saclàfabriek in het middeleeuwse Italiaanse stadje Asti mislopen. Hier vermalen noeste arbeiders in blauwe broeken en met witte haarnetjes op het hoofd reusachtige hoeveelheden tomaten en basilicum tot allerlei sauzen. In het kantoorgedeelte van de fabriek zitten de chique geklede pennenlikkers in hun maathemden met monogram. In Engeland en Frankrijk zijn ze de absolute leider in pesto s De beroemde Saclà-potjes. Verse producten worden bij Saclà verwerkt tot conservenvoeding. Ook in ons land zijn de delicatessen van Saclà sinds de jaren tachtig verkrijgbaar in verschillende grote Nederlandse supermarkten. Niet zonder succes, want inmiddels is het concern uitgegroeid tot marktleider op het gebied van houdbare antipasti. Alleen al het horen van de naam Saclà is voor sommige Italianen in den vreemde al genoeg om in spontaan gezang uit te barsten en het liedje van de tv-reclames te zingen. Iets over olijven. Dat verbaast me niets, reageert de huidige eigenaar Guiseppe Ercole (47) met een gulle lach. Guiseppe is de kleinzoon van de Signor Secondo Ercole, de pater familias die bijna zeventig jaar geleden aan de wieg stond van het huidige Saclà-imperium in Asti (Piemonte). Die tv-marketing is voor een belangrijk deel het geheim van ons succes. Wij waren in de jaren zestig en zeventig een van de eersten die het belang inzagen van televisie als medium. Dat was in die tijd nog ongebruikelijk. Voor Guiseppe, wiens ouderlijk huis nog steeds op het fabrieksterrein ligt, was het geen logische keus om in de voetsporen van opa en vader te treden. Hij zag het aanvankelijk vooral als een plicht. Maar wanneer Guiseppe nu over Saclà praat, doet hij dat met een passie Geruchten leiden tot winst op de Londense beurs BANK OF AMERICA WIL BRITS BARCLAYS OVERNEMEN De Londense beurs kende gisteren een forse opleving toen de geruchten toenamen dat Bank of America de bank Barclays zou willen overnemen. Barclays werd al langer genoemd als overnamekandidaat van de bank. In de strijd om ABN Amro lijkt Barclays het af te leggen tegen het consortium van Fortis, Banco Santander en Bank of Scotland. Eerder nam Bank of America dochter LaSalle over van ABN Amro.. Milieu en zo Nederlanders vinden zichzelf energiebewust, maar hebben geen idee wat ze uitgeven aan energie of wat de belasting op hun elektriciteitsgebruik is, zo blijkt uit onderzoek van de Vereniging Eigen Huis. die kenmerkend is voor veel Italianen wanneer ze over eten praten. Juist voor een keuken die zo hoog opgeeft van verse producten is het succes van het concern opmerkelijk: Iedereen slaapt wel eens een nachtje of een paar nachten slecht, of je nu jong of oud bent. Meestal zijn daarvoor redenen aan te wijzen zoals zorgen, herrie in de omgeving of lichamelijke klachten. Er is pas sprake van echte slaap/waakstoornissen als de klachten langer dan drie weken aanhouden en ten minste drie keer per week voorkomen. Welke soorten slaap/waakstoornissen zijn er? We kennen vier groepen: slecht slapen s nachts; overmatig slapen overdag; verstoring van het dag/nachtritme en stoornissen tijdens de slaap. Mensen die hier last van hebben kunnen in het Slaapcentrum van MCH terecht voor onderzoek en behandeling. Voor het eerste bezoek aan de Slaappolikliniek van het MCH Wil je meer informatie over het Slaapcentrum: Kijk dan op Voor afspraken kun je bellen met de polikliniek Slaap- en waakstoornissen: Werken bij het Slaapcentrum? Wij hebben op het moment een aantal vacatures. Kijk hiervoor op Medisch Centrum Haaglanden is het topklinisch opleidings ziekenhuis van de Haagse regio met twee locaties: MCH Westeinde in de veelzijdige binnenstad van Den Haag en streekziekenhuis MCH Antoniushove in Leidschendam. uiteindelijk gaat het toch om eten in glazen potjes. Volgens Guiseppe is dat geen vloeken in de kerk. Hij doelt onder meer op de wereldprimeur die zijn grootvader in de jaren vijftig van de vorige eeuw had met de introductie van voorverpakte olijven. Ook nieuw was de overstap op glazen potjes met schroefdeksel en revolutionaire pasteurisatieprocessen. De combinatie van innovatieve ontwikkelingen op het gebied van marketing en technologie werkte: al in 1969 werd de onderneming marktleider in olijven in Italië. Het merk doet inmiddels ook goede zaken in Groot-Brittannië en Frankrijk waar Saclà op het gebied van pesto s de absolute marktleider is. Maar de ambities van de onderneming reiken verder. Zo is het vizier nu gericht op opkomende markten als Brazilië en India. Hier vermalen noeste arbeiders reusachtig veel tomaten tot saus Ondertussen was 2006 een van de mindere jaren. De onderneming zette vorig jaar een antipasti -omzet neer van een kleine euro, een daling van ruim 32 procent ten opzichte van het jaar daarvoor (bron: IRI Nederland). Volgens de Nederlandse distributeur van Saclà was dit vooral te wijten aan het feit dat Albert Heijn de zongedroogde tomaten uit het assortiment haalde. Bij de overige retailers als Jumbo en Plus maakt de onderneming juist een sterke groei door. Guiseppe: De Nederlandse en Duitse markten zijn een van de moeilijkste ter wereld om voet aan de grond te krijgen. Wij zijn een relatief klein bedrijf dat moet opboksen tegen Unilever en Star die de markt domineren met Bertolli en Grand Italia. Wat me daarbij nog het meeste stoort is dat veel producenten claimen authentieke Italiaanse producten te produceren, terwijl dat vaak niet het geval is. Bij ons weet je tenminste zeker dat het product honderd procent Italiaans is. The real thing. 1 Slaapproblemen? krijg je een slaap/waak-dagboekje toegestuurd waarin je de week voor de afspraak je slaappatroon moet bijhouden. Deze gegevens vormen samen met de gegevens van het eerste polikliniekbezoek, de basis voor verder onderzoek. Zo kan het zijn dat je vervolgens een slaap/waakrecorder mee naar huis krijgt. Deze recorder registreert via elektroden één of twee etmalen de slaap- en waakstadia, de ademhaling en bijvoorbeeld het snurken. Het kan ook zijn dat je een dag of een nacht in het slaapcentrum doorbrengt zodat men daar de slaap in de gaten kan houden. Door de brede aanpak van de behandeling en de uitgebreide mogelijkheden voor onderzoek boekt het Slaapcentrum goede resultaten.

18 18 Nieuws Wetenschap Week van de democratie Staatshervorming De democratische paradox Eenheid en democratie zijn tegenstrijdige idealen. Dat gold voor Nederland omstreeks 1800, dat geldt voor Irak anno Marcel Hulspas Een centraal democratisch gezag garandeert dat alle burgers vrij en gelijk zijn. Maar burgers willen lokaal hun eigen boontjes doppen. De strijd tussen beide idealen kan het landsbestuur lamleggen, constateert historicus en politicoloog Thomas Poell. Poell onderzocht de Nederlandse politieke verhoudingen voor en tijdens de Franse overheersing. Vanaf 1780 was voor iedereen duidelijk dat de Republiek der Verenigde Nederlanden zwaar in verval was geraakt. De zoveelste oorlog met Engeland verliep dramatisch. Overal ontstonden clubjes van patriotten die felle kritiek hadden op stadhouder Willem V en de regentenklasse. Het was het begin van de Nederlandse Revolutie, een woelige periode die pas zou eindigen in 1813, met het vertrek van de Napoleontische legers. Poell: Revoluties worden vaak beschreven alsof het onvermijdelijk processen zijn: revolutie leidt tot democratisering, of centralisatie, of natievorming. Maar als je nauwkeurig gaat kijken, zie je mislukkingen en terugslagen. Een revolutie is geen lineair proces. De oorzaak daarvan is een fenomeen dat ik de democratische paradox noem: democratische idealen maken het mogelijk om de massa te mobiliseren en veranderingen te legitimeren, maar diezelfde idealen en de instituties die daaruit voortkomen, geven tal van groepen weer de mogelijkheid om verandering tegen te gaan. Gebeurde dat ook tijdens de Nederlandse Revolutie? Ja. Let wel, het gaat niet om een strijd tussen voor- en tegenstanders van de democratie. Een groot deel van de bevolking was voorstander. De burgers verlangden invloed op het landsbestuur maar wilden hun privileges niet afstaan. Ook de lokale autonomie, die kenmerkend was voor de Republiek, werd met hand en tand verdedigd. Stedelijke elites wilden geen rechten afstaan aan de provincie; provincies wilden geen rechten afstaan aan Den Haag. Democratische idealen en instituties waren dus niet simpelweg de motoren van politieke verandering, zij vormden ook een obstakel.. MARCEL HULSPAS. Koud kunstje Na de kat Oscar die kan voorspellen of een patiënt spoedig zal sterven, is er in Sinking Springs, Pennsylvania, een hond die dat kan. Vreugde op de Dam in 1795, na de komst van de Franse bevrijders. HOLLANDSE HOOGTE Waar kwam dat ideaal van de democratische eenheidsstaat vandaan? Uit Frankrijk. De revolutionaire Fransen veroverden Nederland in In samenwerking met de Fransen kwam er in 1798 een unitair democratische grondwet tot stand. Democratie vereist een coalitie van elitegroepen met een brede basis Maar zodra dat ideaal uitgevoerd moest worden, liep het hervormingsproces vast door tijdrovende democratische procedures en een zwakke centrale staat. Uiteindelijk verwierp een groot deel van de revolutionairen de democratische idealen. Verandering kon makkelijker langs autoritaire weg bewerkstelligd worden. Dit bleek niet het geval. Zonder democratische idealen was het na 1805 erg lastig voor de regeringen van Rutger Jan Schimmelpenninck en Lodewijk Napoleon om maatschappelijk draagvlak te vinden voor de centralisatie van de staat. Hervormingsplannen stuiten op krachtig lokaal verzet. Politieke verandering is dus eigenlijk nooit simpel of vanzelfsprekend? Mijn conclusie is dat het hervormen van een samenleving die gekenmerkt wordt door privileges en lokale autonomie tot een democratische eenheidsstaat, alleen mogelijk is als elitegroepen met een brede maatschappelijke basis bereid zijn om coalities aan te gaan en compromissen te sluiten. Lukt dat niet, spat de boel uit elkaar. Is er leven na Nessie? Nessie is weg. Vroeger kwam hij nog minstens tien keer per jaar even boven om naar adem te happen, vorig jaar maar drie keer en dit jaar twee. De Loch Ness Monster Fanclub spreekt van een crisis. Ook de lokale horeca vreest voor zijn voortbestaan. Als Nessie wegblijft, blijven de toeristen ook weg. De logica zou wel eens andersom kunnen zijn: juist omdat er minder toeristen komen, zijn er minder meldingen. Misschien ligt het aan de prijs van de whisky. Een bioloog opperde Heet medicijn Amerikaanse onderzoekers hebben een verdovingsmiddel gebaseerd op chilipepers ontwikkeld dat alleen de pijnzenuwen lamlegt. Daarbij denk je natuurlijk aan Irak. De Amerikaanse inmenging in Irak is een voorbeeld van hoe het niet moet. Daar wordt de democratische eenheidsstaat van buitenaf opgedrongen. Dat werkt niet. Als de Amerikanen een burgeroorlog willen vermijden, moeten ze streven naar een onderhandelingsproces, waarbij zoveel mogelijk groepen betrokken zijn, zodat er een brede coalitie ontstaat. De Amerikanen hadden dat proces moeten faciliteren in plaats van plompverloren democratische instituties te introduceren. Dat had wellicht een federalistisch Irak opgeleverd, met een betrekkelijk zwak centraal gezag, maar het had veel bloedvergieten kunnen voorkomen. Sterrenkunde Opgehemeld Govert Schilling De sterrenhemel van 5-12 oktober Kijk zaterdagochtend 6 oktober rond uur naar het oosten. De heldere ster die je linksonder de afnemende maan ziet schitteren, is de planeet Venus, die dit najaar ochtendster is. Nog dichter bij de horizon is Saturnus te zien. Op zondag 7 oktober schuift de maan voor de ster Regulus langs, in het sterrenbeeld Leeuw. Zo n sterbedekking kun je alleen zien met een verrekijker of een kleine telescoop. Vroeger werden ze nauwkeurig getimed om de baan van de Nederland is uiteindelijk toch een democratische eenheidsstaat geworden. Hebben wij de democratische paradox daarmee definitief achter ons gelaten? 'Die paradox doet zich nu weer voor op ander niveau. Een mooi voorbeeld hiervan is het referendum over de Europese grondwet. Dat was een poging om een verdere centralisatie van de macht langs democratische De oude paradox tussen eenheid en democratie speelt nu binnen de EU weg te legitimeren. Maar wat bleek? Verschillende groepen Fransen, Nederlanders gebruikten het juist om die centralisatie te blokkeren. De Fransen en Nederlanders die tegen stemden, zien hun keuze als een legitieme bescherming van hun nationale eigenheid. Net als aan het einde van de achttiende eeuw, vindt er dus weer een confrontatie plaats tussen twee modellen van democratie. Nationale democratie is nu alleen het lokale model geworden en het centralistische model is verbonden met Europa.' 1 maan heel precies te berekenen. Op donderdagochtend 11 oktober staan de planeten Venus en Saturnus precies naast elkaar boven de oostelijke horizon. Venus staat rechts en is verreweg de helderste van de twee. Boven het duo is de ster Regulus te zien. Kijk vanaf een uur of zes. 1 dat de huidige bezoekers te nuchter zijn om in Nessie te geloven. Maar de dagen van Nessie waren al geteld. Iedere bioloog kan op een kladblaadje voorrekenen dat Loch Ness te doods is om zoiets als een monster ook maar één dag te voeden. En uitgebreide onderzoeken, de laatste in 1987, hebben nooit een spoor van het beest opgeleverd. Nee, het werd hoog tijd dat we eens elders naar monsters gingen zoeken. Gelukkig is er keuze genoeg. Wat dacht u van een reisje naar China komende zomer? Het Kanasmeer in de provincie Xinjiang is niet alleen prachtig gelegen (het is het grootste Chinese bergmeer), het bevat ook een monster dat regelmatig wordt waargenomen en dat zich volgens de lokale bevolking voedt met koeien en schapen die te dicht bij het water komen. Dichter bij huis: de Noren hebben in het Seljordsvatnetmeer hun monster Selma en volgens de Turkse VVV zit er in het Vanmeer ook een monster. Beiden komen regelmatig even boven water. Wie naar Argentinië gaat, kan bij het Nahuel Huapimeer alles te weten komen over de meterslange Nahuelito. Afrika heeft zijn monster in het Tsjaadmeer. Maar het monstercontinent bij uitstek is Noord-Amerika. De omwonenden van Lake Champlain in de staat New York zijn beretrots op hun Champ, in Georgia zien ze regelmatig de Altamaha-Ha, en in het Canadese Okanaganmeer huist de Ogopogo. Tot slot een tip voor een dagtrip: de Brusselse politie maakte afgelopen dinsdag jacht op een reusachtige krokodil die zich zou ophouden in een vijver in de deelgemeente Elsene. Er is niks gevonden. Maar de nabespreking in café Mort Subite was zeer de moeite waard. 1 marcel.hulspas@depers.nl. Oude opschepper Volgens een Brits-Australisch team van biologen waren de indrukwekkende hoektanden van de sabeltandtijger betrekkelijk ongevaarlijk. De huidige leeuw heeft krachtiger kaakspieren.

19 Cultuur 19 Dansweek Wie leverde dit jaar de beste Nederlandse prestatie? De drie beste dansers van 2007 Vanavond worden de Nederlandse Dansdagen en de Dansweek 2007 geopend met het Gala van de Nederlandse Dans in Maastricht. Net als voorgaande jaren worden tijdens dit gala de Zwanen voor beste dansproductie en die voor de beste dansprestatie van 2007 uitgereikt. Drie heel verschillende, maar even getalenteerde danseressen (helaas, mannen) strijden om die laatste prijs. Een kennismaking. TEKST: FEMKE VAN WIGGEN NOMINATIE 1 CECILIA MOISIO (29 jaar) Genomineerd voor haar rol in E19 van Ann Van Den Broek. Deze rol is ontzettend zwaar en theatraal. Ik kan me er helemaal in uitleven. Fysiek had ik deze rol vijf jaar geleden wel aangekund, mentaal misschien niet. Nationaliteit: Finse Opleiding: studeerde in 2001 af aan de jazzopleiding van de Amsterdamse Theaterschool Ervaring: danste vijf jaar bij Dansgroep Krisztina de Châtel. Is nu anderhalf jaar freelancer omdat ze met meer choreografen wilde werken, zodat ze zich kan blijven ontwikkelen. Het is tijd om op eigen benen te staan. Sterkste kant: Ik ben heel snel, een bal energie. Zwakke plek: Ik wil ook altijd snel zijn. Waardoor ik soms haastig ben. Dieptepunt: Ik heb jaarlijks wel een dipje, waarom doe ik dit in godsnaam, het is zo zwaar. Maar dit is wat ik wil, bedenk ik me dan. Choreografe Ann Van den Broek: Cecilia boort verschillende lagen aan die de nodige diepte brengen, leert snel en denkt mee. Als ze nu niet wint, wordt het een volgende keer. De jury: Moisio is de natuurlijke leider van de groep, zij geeft de aanzet tot bewegen, zij bepaalt de focus en daarmee geeft zij richting aan de zoektocht die E19 kenmerkt. Dat doet ze op een bijna achteloze maar overtuigende wijze. NOMINATIE 2 SUZAN TUNCA (31 jaar) Genomineerd voor haar rol in HELL van Emio Greco PC. HELL is een bijzonder explosief stuk. Ik hoop dat je ziet wat een indruk de choreografie op mij maakt. Nationaliteit: Duitse Opleiding: studeerde in 1997 af aan de Dansacademie in Arnhem. Ervaring: danste 4,5 jaar bij Krisztina de Châtel en is sinds twee jaar danseres bij Emio Greco PC. Ik had geen zin in klassiek. In Duitsland zei men dat Nederland het mekka van moderne dans is. Dus kwam ik hierheen. Sterkste kant: Ik kan goed luisteren. Ik wil begrijpen wat een choreograaf waarom wil. Zwakke plek: Ik ben soms te beweeglijk, te chaotisch. Dieptepunt: Toen ik wegging bij De Châtel heb ik twee jaar gefreelanced. Vreselijk! Soms maanden geen werk, dan weer drie producties tegelijk. Choreografen Emio Greco en PC: Suzan heeft het vanzelfsprekende talent om haar dansende lichaam en haar kennis over dans om te zetten in pure voorstellingskunst: ze kan op het toneel zichzelf zijn en tegelijkertijd zichzelf loslaten en zelfs verliezen. De jury: Tunca s présence in HELL is onvergetelijk; ze is een model, een diva, een bezetene en een betoverende mix van dat alles. Haar gedrevenheid en discipline worden zichtbaar in een heldere en toegewijde manier van dansen, waarmee ze weet door te dringen tot de kern van de choreografie en van de toeschouwer. Michele Jimenez in Rubies van Het Nationale Ballet. NOMINATIE 3 MICHELE JIMENEZ (28 jaar) Genomineerd voor haar rol in Carmen van het Nationale Ballet. Het verhaal, de muziek, het is echt niet moeilijk om je in Carmen te verliezen. Nationaliteit: Dominicaanse Opleiding: volgde The Washington School of Ballet en de Magda Corbett Balletacademie (Dominicaanse Republiek). Ervaring: danste eerder bij het Klassieke Nationale Ballet van de Dominicaanse Republiek ( ) en The Washington Ballet ( ), voor ze als Grand Sujet bij Het Nationale Ballet kwam. Ik heb altijd al in Europa willen wonen en miste in Washington het klassieke repertoire van mijn jeugd. Nu kan ik mijn hart weer ophalen aan enorme producties van Giselle, Romeo & Julia. Sterkste kant: Ik hou van het toneel. Vlak voor ik op moet, ben ik ontzettend gelukkig. Zwakke plek: Ik ben een danser! Ik zie dagelijks alleen maar dingen waar ik aan moet werken. Dieptepunt: Ik was vorig jaar nog geen minuut aan het repeteren voor een nieuwe rol hier en toen ontwrichtte mijn knieschijf. Dat kostte weken. Weken waarin ik niet kon dansen en net in een vreemde stad was waarvan ik nog weinig begreep. Dat is zwaar. Choreograaf Ted Brandsen: Michele is een gepassioneerde danser die zichzelf zonder enige remmingen geeft. De jury: Zoals Carmen geen concessies in de liefde doet, doet Jimenez geen concessies in de dans. Door haar overgave, sterke techniek en hartstochtelijke interpretatie tilt ze Carmen naar een hoger niveau. Een uitzonderlijke prestatie

20 20 Lifestyle ZWOELE AUTUMN SONG JAZZ JAM IN LOBBY 5 oktober Tijd over? Dit is de moeite waard Vanaf zaterdag is in het Gemeentemuseum Den Haag een expositie over de Koninklijke Plateelbakkerij Rozenburg te zien. Misschien zegt u dat niets en helpt het als de naam Theo Colenbrander valt: de beroemdste ontwerper van de Haagse bakkerij. In eigen tijd werden zijn vernieuwende art deco-ontwerpen niet zo wild ontvangen, tegenwoordig breken zijn potten records. Ook Jan Toorop ontwierp voor Rozenburg, dat bestond vanaf 183 maar in 1917 vanwege materiaalschaarste in de Eerste Wereldoorlog de deuren moest sluiten. Jazzfanatici kennen deze hotspot door en door: in het Haagse Bel Air Hotel werden tijdens het North Sea Jazz Festival de muzikanten ondergebracht. Het bloed kroop waar het niet kon gaan, wat tot roemruchte nachtelijke jamsessies leidde. Oude tijden herleven tijdens de start van de campagne Aangenaam Jazz. Gitarist Jesse van Ruller behoeft geen introductie, de funky soul van Moon Baker moet de dansers in beweging krijgen en debutant Margriet Sjoerdsma bewijst dat ze behoorlijk kan zingen. Gare du Nord heeft zich met zijn groovejazz overal in Europa bewezen en verzorgt een compleet concert. Waar: Bel Air Hotel, Den Haag Prijs: 15,- Info: HYPETEST BAKKEN VOOR DE HOND Romke Spierdijk TENTOONSTELLING POOLSE KLUSSERS IN DE KERK Tot en met 6 januari Wie denkt dat de Poolse klusjesman iets van deze tijd is, zit er goed naast. In het Catherijneconvent in Utrecht is te zien hoe in de middeleeuwen Poolse vaklieden door Europa trokken om (christelijke) kunst in opdracht te vervaardigen. Een leententoonstelling uit het Nationaal Museum in Warschau laat altaarstukken van twee bij zes meter zien, schilderijen vol symboliek en levensgrote Christusbeelden, beelden die normaal gesproken alleen in de nok van hoge kerken te bewonderen zijn.. Catherine Tijdschrift Catherine zal vanaf volgend jaar februari maandelijks gaan verschijnen. Het blad werd afgelopen maart gelanceerd. Waar: Museum Catherijeconvent, Utrecht Prijs: Op alle toegangskaartjes wordt 1,50 toeslag geheven. Info: FESTIVAL COUNTRY EN BLUES IN GRÛN 6 oktober De Amerikaanse bakker Jeff had een hond, waarvoor hij op een dag speciale hondenkoekjes bedacht en bakte. De hond was er dol op. Jeff vertelde familieleden en vrienden erover en steeds vaker vroegen mensen in zijn omgeving of Jeff ook wat koekjes voor hun hond wilde bakken. Van het een kwam het ander en dus liggen Jeffo s bakmixen sinds enkele dagen in de schappen van de dierenwinkel. De tijd dat een hond verwend kon worden met een kant-en-klaar kluifje of koekje lijkt voorbij; baasje moet de keuken in. Van de twee varianten proberen we speciaal voor dierendag natuurlijk de cakejes. Het maken van het beslag is Liefhebbers van country, blues, bluegrass en aanverwante muzieksoorten kwamen tot vorig jaar in Assen aan hun trekken. Daar vond het Take Rootfestival plaats, waar elk jaar pareltjes van artiesten te ontdekken waren. Wegens succes week het festival uit naar Groningen, waar het zaterdag in de Oosterpoort te gast is. Ook hier kan weer genoten worden van alles wat onder de rijkelijk vage noemer americana wordt geschaard. Lineup: P.F. Sloane, Son Volts (met hun enige Europese optreden dit jaar), Chuck Prophet en vele anderen. Waar: Oosterpoort, Groningen Prijs: Zie website Info: VERHALEN DE SPIN EN ZIJN WEB t/m 13 februari net zo gemakkelijk als het maken van gewoon cakebeslag: water, een ei en wat olie toevoegen aan een zakje poeder, even mixen en klaar. Het stevige beslag wordt vervolgens verdeeld over 10 à 12 (meegeleverde) papieren muffinvormpjes. Zodra de cakejes in de oven staan, vult de keuken zich met een veelbelovende geur van kaneel en appel. Voor de cakejes en koekjes worden alleen natuurlijke ingrediënten gebruikt. De bakmixen bevatten geen suiker, zout en synthetische toevoegingen en zijn dus in ieder geval gezond. Aan deze gezonde verwennerij hangt trouwens wel een prijskaartje, want een pak Jeffo s bakmix kost 4,95 Rijksmuseum Directeur van het Rijksmuseum Ronald de Leeuw gaat zomer 2008 met pensioen. Hij stond sinds 1996 aan het hoofd van het museum. De slimme spin Anansi is een populair verhaal onder kinderen op drie continenten. Van oorsprong komt de spin uit West-Afrika. Met de slavenhandel ging de spin op reis naar de Verenigde Staten en slavenstaten als Suriname en Guyana. En door allerlei publicaties is Anansi nu ook onder blanke, westerse ouders bekend. Het Tropenmuseum zet Anansi centraal in een tentoonstelling en een reeks activiteiten. Negen Ghanese en vijf Nederlandse kunstenaars geven hun visie op Anansi, later komen er bijdragen van Suriname, de Antillen en andere landen. Activiteiten en een internationale database geven de spin een wereldwijd web. Waar: Tropenmuseum, Amsterdam Prijs: Zie website Info: TENTOONSTELLING KUNSTIGE KOPJES 6 oktober t/m 20 januari euro. Maar goed, het is maar een keer per jaar dierendag. Na 17 minuten zijn de cakejes klaar, maar moeten ze nog drie kwartier afkoelen om te voorkomen dat proefkonijn Beau zijn bekkie brandt. Baasjes die aangespoord door de heerlijke lucht uit de oven besluiten een hapje te proeven, komen bedrogen uit: de cakejes zijn bijzonder taai en smakeloos. En Beau? Die rent met het eerste afgekoelde cakeje naar zijn mand en vreet het genietend op. Maar dat doet hij eigenlijk met alles wat eetbaar is, of het nou gezond en door de baas gebakken is of niet. 1 Waar: Gemeentemuseum, Den Haag Prijs: Zie website Info: LEZEN KINDER- BOEKEN- WEEK t/m 13 oktober De kinderboekenweek, onlangs door minister Plasterk feestelijk geopend, loopt nog de hele week door. In het hele land worden activiteiten georganiseerd op, zo schrijft de organisatie, plaatsen waar normaal ook kinderboeken zijn te vinden. Via de website kunt u zien wat de kinderboekenwinkels, scholen, musea en andere instellingen voor u in petto hebben. Waar: Door hele land Prijs: Zie website Info: Dansdagen De Nationale Dansdagen verhuizen per 2010 van Maastricht naar Amsterdam. Volgens het bestuur van het evenement is dit besloten omdat daar het kloppend hart van de danscultuur zou zitten.