STICHTING HET NEDERLANDS PERSMUSEUM BESTUURSVERSLAG 2012 JAARREKENING 2012 PRESTATIE-OVERZICHT 2012

Transcriptie

1 STICHTING HET NEDERLANDS PERSMUSEUM BESTUURSVERSLAG 2012 JAARREKENING 2012 PRESTATIE-OVERZICHT 2012

2 Stichting het Nederlands Persmuseum 2012 INHOUDSOPGAVE 1 A Bestuursverslag 2 B Jaarrekening 2012 Balans 17 Functionele exploitatierekening 18 Categoriale exploitatierekening 19 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 20 Toelichting op de balans 21 Toelichting op de staat van baten en lasten 23 Controleverklaring 26 C Bijlagen Prestatieoverzicht 28 1

3 Bestuursverslag 2012 Voorblad Gegevens van de instelling: Naam van de instelling: Persmuseum Statutaire naam: Stichting het Nederlands Persmuseum Rechtspersoon: Stichting Jaar van oprichting: 1915 Naam contactpersoon: dhr. N. Beugeling Functie contactpersoon: directeur Postadres: Zeeburgerkade 10 Postcode: 1019 HA Plaats: Amsterdam Telefoon: Fax: adres: Website: Het Persmuseum is een geregistreerd museum. 2

4 Bestuur en directie Per 1 januari 2012 was het Algemeen Bestuur van de Stichting het Nederlands Persmuseum als volgt samengesteld: Achternaam, titel(s), voorletters functie woonplaats Algemeen Bestuur Laan, G.J. (m) voorzitter Groningen Houwert, drs. J.C. (m) bestuurslid Arnhem Smulders, S. (m) secretaris Sellingen Bardoel, prof.dr. J.L.H. (m) bestuurslid Amsterdam Gast, mr. J.W.D. (m) bestuurslid Laren (NH) Joustra, A. (m) bestuurslid Amsterdam Koerts, J.A. (v) bestuurslid Amsterdam Pronk, L.P. (m) bestuurslid Rotterdam Schrier, J.M.E. (v) bestuurslid s-graveland Vos, drs. R.H.C. (m) bestuurslid Amsterdam Vuure, R. van (m) bestuurslid Hoorn Directie Sens, dr. A.P.G. (v) directeur Amsterdam Het Algemeen Bestuur vergaderde op 19 januari, 24 mei, 9 juli, 13 september en 28 november. De vergaderingen werden bijgewoond door mw. dr. A. Sens (directeur) en de heer drs. P. Broertjes (voorzitter Stichting Vrienden van het Persmuseum, na 19 januari 2012 voorzitter Algemeen Bestuur in plaats van de heer G.J. Laan). Ondertekening Plaats: Datum: Amsterdam 24 april 2013 Handtekening: P.I. Broertjes voorzitter 3

5 Bestuursverslag 2012 Subsidies en bijdragen Sinds 1991 ontvangt de Stichting het Nederlands Persmuseum een jaarlijkse structurele subsidie voor de zogenaamde apparaatskosten van de rijksoverheid. In 2004 werd het Persmuseum opgenomen in de Cultuurnota In deze periode ontving het Persmuseum een jaarlijkse basissubsidie van In 2008 nam het ministerie van OCW het besluit het Persmuseum per 1 januari 2009 op te nemen in de Basisinfrastructuur (BIS). Het jaarlijkse basisbedrag voor de periode werd bepaald op (loonpeil 2006). Bij de vaststelling van de jaarlijkse subsidie worden de kortingspercentages in verband met Cultuurprofijt verdisconteerd. Voor het jaar 2012 bedroeg deze korting ,- Het Persmuseum ontving in 2012 een subsidiebedrag van ,- De activiteiten van het Persmuseum worden mede gefinancierd uit de jaarlijkse bijdragen van NDP Nieuwsmedia en de Groep Publiekstijdschriften. Het totaalbedrag van deze twee structurele sponsoren was in ,70 Voorts ontvangt het Persmuseum jaarlijks een bijdrage van de Stichting Vrienden van het Persmuseum. Voor 2012 was die vastgesteld op Aanvraag Raad voor Cultuur In 2011 werd door de staatssecretaris de Basisinfrastructuur herzien, ingaande op 1 januari Evenals zijn collega-instellingen (musea in de BIS) heeft het Persmuseum een aanvraag ingediend bij het ministerie van OCW binnen het kader van het herziene stelsel. De aanvraag betreft de periode Na een eerste evaluatie werd het Persmuseum in staat gesteld een nieuwe aanvraag in te dienen. In de nieuwe aanvraag is een groot aantal zaken tegen het licht gehouden en aangevuld/gewijzigd ten opzichte van de eerder ingediende aanvraag. Bij deze wijzigingen is op een realistische maar ambitieuze wijze gekeken naar diverse aspecten van de aanvraag. Zo is binnen de missie en visie een duidelijke aanscherping aangebracht en is de focus meer op persvrijheid en vrijheid van meningsuiting komen te liggen. De vertaling van deze begrippen is ook waarneembaar binnen het totale scala aan activiteiten dat het Persmuseum in ontwikkelt. Het vervolgadvies van de Raad voor Cultuur was in september 2012 positief. Binnen de activiteiten die het museum zal ontplooien is meer gefocust op presentaties die recht doen aan de steeds sneller veranderende mediawereld, ook op internationaal vlak. Het collectiebeleid is erop gericht de unieke uitingsvormen van het medialandschap te bewaren en toegankelijk te maken voor een breed publiek. Op presentatie- en collectieniveau gaat het museum strategische allianties aan met diverse instituten, waaronder Beeld en Geluid. Beide organisaties kunnen, zo is gebleken, de vruchten plukken van deze samenwerking en toewerken naar een vervlechting van oude en nieuwe media op beide terreinen. Binnen de, veelal nieuw geformuleerde, educatieve activiteiten is een vertaalslag gemaakt naar een educatief programma dat is geworteld in de huidige multimediale samenleving. Het Persmuseum merkt dat de huidige locatie aan de Zeeburgerkade qua ligging niet 4

6 automatisch een groot publiek trekt. Daarom heeft het museum in zijn marketingstrategie ervoor gekozen een andere presentatieruimte in het centrum van Amsterdam te betrekken, Als pilot startte het Persmuseum met een tijdelijke ruimte aan het Museumplein van september tot en met december Aantrekkelijke presentaties, bij voorkeur in samenwerking met partners, moeten ervoor zorgen dat velen de weg naar de/een nieuwe plek weten te vinden. Exploitatie Het Algemeen Bestuur van de Stichting het Nederlands Persmuseum deelt mee dat het jaar 2012 met een negatief exploitatieresultaat van ,- is afgesloten. Dit resultaat komt ten laste van het Bestemmingsfonds OCW voor een bedrag van ,- en ten laste van de Bestemmingsreserve voor een bedrag van ,-. Een bedrag van 8.522,- kwam ten laste van de Algemene Reserve. Het niet gebruikte gedeelte van de Bestemmingsreserve ,- wordt toegevoegd aan de Algemene Reserve. Er dient opgemerkt te worden dat het Persmuseum 'statische' jaarbegrotingen hanteert, afgeleid van de meerjarenbegroting Binnen de totale realisatie over de periode kunnen fluctuaties per jaar optreden. In het beleidsplan voor de jaren onderscheidt het Persmuseum drie taakgebieden: het museum, collecties en onderzoek en presentaties en debatten. Het eerste en het derde taakgebied behelzen de publieksfunctie van het museum. In het tweede taakgebied zit enerzijds de collectiefunctie en anderzijds de wetenschappelijke functie. Budgettair gezien ligt het zwaartepunt bij de publieksfunctie. Het aantal fysieke bezoekers die de activiteiten en (reizende) tentoonstellingen van het Persmuseum bezochten, steeg ten opzichte van 2011 met zo'n 115% naar individuen. Voor een deel waren dit bezoekers van reizende tentoonstellingen en tentoonstellingen op locatie (zie hierna). De uit deze bezoeken voortvloeiende publieksinkomsten kwamen grotendeels terecht bij de ontvangende (partner)instellingen. Het Persmuseum beschouwt deze exposities buiten de eigen muren als een methode om de doelstellingen van het Persmuseum wat betreft publieksbereik, het vergroten van de naamsbekendheid en het aanboren van nieuwe verdienmodellen te behalen. Het inzetten op het verkopen van kwalitatief hoogstaande reizende tentoonstellingen levert het museum al deze dingen op. Vanaf 1 maart 2009 hebben kinderen tot en met twaalf jaar gratis toegang. Aan het bezoek van schoolgroepen die een educatief programma volgen is wel een prijskaartje verbonden. Financiële positie en reserves Het Algemeen Bestuur wijst erop dat de financiële positie van het Persmuseum nog steeds gezond te noemen is. Voor 2012 geldt het volgende: De Algemene Reserve van het Persmuseum bedraagt in 2012: ,- Het Bestemmingsfonds OCW werd in 2012 met een bedrag van ,- (een deel van het negatieve exploitatieresultaat) aangesproken, waardoor het in 2012 daalde tot 0,- De korting op de subsidie van het Persmuseum kan in de toekomst invloed hebben op het functioneren en de continuïteit van het Persmuseum. 5

7 Collecties en registratie Vanaf 2009 zijn met veel verve eventuele achterstanden in de registratie en ontsluiting van de diverse collectie-onderdelen aangepakt. Prioriteit lag en ligt bij de beeldcollecties (zoals de originele politieke prenten) en de archieven. De registratiegraad (zo'n 90%), en -kwaliteit zijn goed tot zeer goed te noemen. Prioriteit werd en wordt tevens gegeven aan de ontwikkeling en uitvoering van het digitale beleid van het Persmuseum. Cultural Governance Het Algemeen Bestuur van de Stichting het Nederlands Persmuseum is verantwoordelijk voor en beslissingsbevoegd ten aanzien van het formuleren van het beleid van het Persmuseum. In het kader van het behoud van haar positie binnen de Basisinfrastructuur en daarmee verwerving van de jaarlijkse rijkssubsidie heeft het bestuur de missie, visie en de hoofddoelstelling van het Persmuseum op 5 juli 2012 nog eens scherper geformuleerd. Op basis van die nieuwe formulering is een Activiteitenplan voor de periode vastgesteld. Daarnaast is in dit verslagjaar hard gewerkt aan een heel breed nieuw Educatiebeleid dat in het voorjaar 2013 zal worden gepresenteerd. Activiteitenen Educatieplan ziet bet bestuur als levende documenten, die tussentijds op basis van actuele ontwikkelingen kunnen worden bijgesteld. Het bestuur is verantwoordelijk voor en beslissingsbevoegd ten aanzien van het opstellen van de meerjarenbegroting (vierjaarlijks) en de jaarlijkse begroting, evenals het jaarverslag en de jaarrekening. Het bestuur delegeert de dagelijkse uitvoering aan de directeur. Sinds 1989 wonen het Persmuseum en zijn collecties in bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG), een onderzoeksinstituut van de KNAW. In het toentertijd opgestelde contract is onder andere opgenomen dat het IISG de begroting van het Persmuseum uitvoert. Dit heeft als consequentie dat het personeel van het Persmuseum, inclusief de directeur, in dienst is van de Stichting IISG, onderdeel zijnde van de KNAW. Door deze constructie kent het Persmuseum geen statutaire directeur. In deze situatie lag en ligt het voor de hand om het bestuursmodel te handhaven en deze niet om te zetten in een meer op afstand opererende Raad van Toezicht, waar de Code Cultural Governance nadruk op legt. Bestaand bestuursmodel met een goede verstandhouding met de directie van de Stichting IISG kunnen, zo heeft de ervaring eind 2012 in een ontslagprocedure met de directeur geleerd, leiden tot een pragmatische oplossing waarin alle betrokken partijen zich kunnen vinden. Volgens de statuten heeft het Algemeen Bestuur van de Stichting het Nederlands Persmuseum, dat uit minimaal negen en maximaal elf leden bestaat, in zijn gelederen qq. drie leden benoemd door de Vereniging van Journalisten (NVJ), twee leden benoemd door NDP Nieuwsmedia (voorheen NDP) en één lid benoemd door de Groep Publiekstijdschriften van het Nederlands Uitgeversverbond. Minimaal drie en maximaal vijf leden worden op persoonlijke titel benoemd door het Algemeen Bestuur. Bij de benoeming van nieuwe bestuursleden wordt rekening gehouden met een evenwichtige samenstelling van het bestuur. Gelet wordt op (inhoudelijke) expertise relevant voor de activiteiten van het Persmuseum, expertise op het terrein van financiën en fondsenwerving en het beschikken over een relevant netwerk in de wereld van de media, 6

8 academia, overheid en bedrijfsleven. Indien mogelijk wordt ook gelet op een goede verhouding naar sekse en op een goede verhouding qua leeftijd. Bij het werven van nieuwe bestuurders wordt uiteraard gekeken naar de samenstelling van het bestuur als geheel. Voor de functies van voorzitter, penningmeester en secretaris worden/zijn specifieke profielschetsen opgesteld. Nieuw opgelegde eisen door het Ministerie van OCW in het kader van drastische bezuinigingen in de culturele sector, dwongen het bestuur bij de wisseling van menskracht, uit te kunnen zien naar personen met specifieke kwaliteiten die tot dusver binnen het bestuur ontbraken, onder meer waar het gaat om sponsoring/marketing. Om in een breder veld te kunnen werven, heeft het algemeen bestuur de Nederlandse Vereniging van Journalisten en de Nederlandse Dagblad Pers Nieuwsmedia verzocht tijdelijk voor een periode van maximaal zes jaar in te kunnen stemmen met een afgevaardigde minder in het bestuur dan statutair is vastgelegd. NVJ en NDP Nieuwsmedia hebben daarmee ingestemd. Deze schriftelijk vastgelegde tijdelijke afwijking mits noodzakelijk uiteraard voorkomt onnodige financiële uitgaven voor een statutenwijziging, dan wel een langdurend overlegtraject om daartoe te komen. Overigens lukt het tot dusver de bestuurskwaliteiten die het Persmuseum nodig heeft, te vinden bij personen die hun sporen in ruime mate verdiend hebben en die over voldoende tijd beschikken om zich in te zetten voor het Persmuseum. Het Algemeen Bestuur en de directeur staan in nauw contact met elkaar. De directeur informeert het Algemeen Bestuur gevraagd en ongevraagd over alle aspecten van het Persmuseum. De directeur is aanwezig bij de vergaderingen van het Algemeen Bestuur. Jaarlijks gaat het om minimaal vier bestuursvergaderingen. 7

9 Realisatie (voorgenomen) presentaties TENTOONSTELLINGEN Het Persmuseum organiseert naast de vaste opstelling Start de Persen! jaarlijks wisseltentoonstellingen op het adres Zeeburgerkade 10. Sinds 2005 organiseert het Persmuseum ook reizende en externe tentoonstellingen. Nieuw dit jaar was een Pop-up tentoonstelling in het centrum van Amsterdam aan het Museumplein. In totaal waren er in 2012 vier tentoonstellingen in het museum en twaalf tentoonstellingen op locatie waarvan 1 pop-up tentoonstelling. In het museum Het jaar begon met de doorloop van de jubileumtentoonstelling #Topstukken!, ter gelegenheid van het tienjarig jubileum op de Zeeburgerkade. In dat kader werden 55 topstukken van het museum tentoongesteld, van archiefmateriaal tot tekening en van krant tot bronzen beeld. In de bijbehorende catalogus lieten 55 journalisten, prominenten en politici hun licht schijnen op een topstuk uit de collectie. De tentoonstelling Politiek in Prent 2011, in samenwerking met de Stichting Pers en Prent liet van 16 februari tot en met 25 maart zien welke politieke tekeningen het jaar had opgeleverd. De uitreiking van de Junior Inktspotprijs aan winnaar Argus maakte hier deel van uit, evenals de bekendmaking van de winnaar van Politiek TekenTalent, een wedstrijd voor leerlingen van het voortgezet onderwijs waarbij zij zelf een politieke tekening maakten. De winnaars kregen een plekje in de tentoonstelling tussen de gevestigde orde. Op donderdag 12 april opende een bescheiden expositie van het werk van Pieter Geenen, in samenwerking met De Harmonie. De presentatie vond plaats naar aanleiding van het verschijnen van het nieuwste boek van Geenen: Zelf problemen maken. Het werk van de tekenaar is dagelijks in Trouw en wekelijks in Vrij Nederland te vinden. Op vrijdag 13 april opende Caricaturca, een tentoonstelling die het Persmuseum vervaardigde voor Istanbul Culturele Hoofdstad 2010 en die eerder in Kunstruimte DEPO in Istanbul te zien was. De expositie toonde werk van tekenaars uit Turkije, Nederland, Duitsland en Zwitserland. Een deel van de tentoonstelling was ook te zien in Turks restaurant Orontes aan de Albert Cuypstraat in Amsterdam. Op 28 juni werd de tentoonstelling Peter van Straaten en Jo Spier. Virtuoze tekenaars van het Nederlandse leven geopend. Dit samenwerkingsproject met Stedelijk Museum Zutphen was eerder aldaar te zien geweest. De expositie bracht voor het eerst werk samen van de twee tekenaars en liet hun verwantschap in zowel tekst als beeld zien. De tentoonstelling werd wegens succes verlengd tot en met 27 januari

10 Reizende tentoonstellingen Het project Verdachte Portretten, rechtbanktekeningen in Nederland een tentoonstelling georganiseerd in nauwe samenwerking met de Rechtbank Amsterdam liep in heel 2012 door in verschillende rechtbanken en gerechtshoven in Nederland. Deelnemende steden waren Lelystad, Utrecht, Almelo, Arnhem, Den Haag, Middelburg, s-hertogenbosch, Maastricht, Zutphen, Alkmaar en Breda. Op 2 juni opende in Kassel, gelijktijdig met de vijfjaarlijkse Documenta, Caricatura VI. In het Kulturbahnhof lieten zeven Europese landen het beste op het gebied van de politieke prent zien. De Nederlandse bijdrage werd verzorgd door het Persmuseum, met werk van onder anderen Peter de Wit, TRIK en Peter van Straaten. In de openbare bibliotheek Den Haag organiseerde het Persmuseum in het kader van het project Lokale Helden een hommage in 100 tekeningen aan de in 2003 overleden tekenaar Jaap Vegter. Pop-up Pressmuseum Van 21 september tot 30 december 2012 was het Persmuseum de trotse bewoner van een oud bankgebouw aan de Gabriel Metsustraat 2-6, uitkijkend over het Museumplein. Hier was Chouf! Qra! Kijk! Lees! te zien, een tentoonstelling van Arabische politieke prenten, samengesteld door journalist/stripkenner Joost Pollman. De tentoonstelling gaf een goed beeld van het politieke en artistieke klimaat in de Arabische wereld, waar een grote rol voor vrouwelijke tekenaars blijkt weggelegd. Daarnaast was de tentoonstelling Daily Censorship te zien, een project rond de Iraanse censuurdienst van NRC- correspondent Thomas Erdbrink en fotograaf Jan-Dirk van der Burg. Tevens was er werk te zien van DUONAR en werd een speciaal voor de ruimte ontwikkelde Speak up! Machine geïnstalleerd, waarbij mensen gedurende tien seconden hun mening konden uiten die vervolgens via luidsprekers vermengd werd met andere meningen. PRESENTATIES EN EVENEMENTEN Het Persmuseum participeert sinds 2002 in stedelijke en nationale museumactiviteiten, zoals de Amsterdamse Museumnacht (november), de Uitmarkt en Uitmarkt Junior (augustus), het Museumweekend (april) en de Maand van de Geschiedenis (oktober). Het Persmuseum is lid van de Museumvereniging en de Vereniging van Rijksgesubsidieerde Musea (VRM). Ook was het Persmuseum in 2012 deelnemer van het Rode Loper Festival (september). Minisymposium en boekpresentatie Koos Staal Op dinsdag 27 maart werd in het Persmuseum het boek Paperworks nl van grafisch ontwerper Koos Staal gepresenteerd, het relaas in tekst en beeld over het ontwerpen van kranten, van de Winschoter Courant tot The Star in Kuala Lumpur. Hierbij werd een mini-symposium gehouden over vormgeving van de krant, waaraan ook letterontwerper Gerard Unger en NRC Media artdirector Jan Paul van der Wijk meewerkten. Boekpresentatie Pieter Geenen Op donderdag 12 april werd in het Persmuseum het boek Zelf problemen maken van Pieter Geenen gepresenteerd en een kleine expositie van zijn werk geopend onder dezelfde titel. 9

11 Dag van de persvrijheid Het thema van de Dag van de Persvrijheid die op donderdag 3 mei 2012 gehouden werd in Pakhuis De Zwijger te Amsterdam was Untold Stories. Terwijl journalisten bezig zijn verhalen te ontwarren, zijn anderen bezig diezelfde verhalen stil te houden. Zonder deze Untold Stories, de onmisbare puzzelstukjes, bestaat het totaalplaatje niet of is het onjuist. De Persvrijheidslezing werd gehouden door de adjunct-hoofdredactrice van de onafhankelijke én controversiële Turkse krant Taraf, Yasemin Çongar. Albert Hahnprijs Op donderdag 28 juni 2012 werd de eerste, door het Persmuseum in het leven geroepen, Albert Hahnprijs uitgereikt. De prijs is een tweejaarlijkse oeuvreprijs voor politiek tekenaars waaraan een geldbedrag van 5000,- en een bronzen beeldje van beeldhouwer Maja van Hall zijn verbonden. De eerste laureaat was Peter van Straaten die de prijs niet geheel toevallig op de openingsdag van zijn expositie in het Persmuseum kreeg uitgereikt door Burgemeester Van der Laan. Museumnacht Op zaterdag 3 november vond een zeer succesvolle Museumnacht plaats in het Pop-up Pressmuseum, dat in Arabische sferen verkeerde met toepasselijke muziek, hapjes en aankleding. Fotojournalist Geert van Kesteren gaf een lezing over de rol van social media tijdens de Arabische Lente, zandtekenaar Gerrie Hondius tekende een poëtische liefdesgeschiedenis tussen een Arabische jongen en een Hollands meisje en spoken word artist Raja Felgata droeg een opzwepende column voor over cartoons en superhelden. Nieuwjaarsbijeenkomst 110 jarig bestaan Om een feestelijke start van het 110 jarig jubileum van het Persmuseum te vieren is er een bijeenkomst en borrel voor Vrienden, contacten en samenwerkingspartners van het museum gehouden. Naast toespraken en natuurlijk een feestelijke toast was het een ideale netwerkgelegenheid en werden er voor de komende periode nieuwe samenwerkingen gestart en oude banden aangehaald. COLLECTIEZAKEN Uitleningen aan tentoonstellingen Moti museum te Breda voor de tentoonstelling Rollercoaster. Jaap Vegter in Bibliotheek Den Haag De Casteelse Poort te Wageningen: beeldmateriaal voor de tentoonstelling Louis Raemaekers. Kulturbahnhof in Kassel (Duitsland), ten behoeve van de expositie Caricatura 6. Aanvragen beeldmateriaal Aanvragen voor beeldmateriaal uit binnen- en buitenland variëren van scans met een hoge resolutie van prenten of periodieken uit onze collectie tot (kleuren)kopieën uit tijdschriften of kranten. Uitgeverij Prometheus/Bert Bakker hebben wij voorzien van beeldmateriaal van Eppo Doeve, Fritz Behrendt en Opland voor hun boekpublicaties over Biesheuvel en Bart Tromp. 10

12 Schenkingen In 2012 heeft het Persmuseum tientallen schenkingen ontvangen van particulieren en bedrijven. Veelal betreft het originele tekeningen, periodieken en archiefmateriaal. Dankzij de inzet van Xandra Schutte en Trinette Koomen is het Persmuseum in het bezit gekomen van het archief van De Groene Amsterdammer waarin ook het archief van Martin van Amerongen is opgenomen. Het archief van ruim negen meter, dat voornamelijk de naoorlogse periode omvat, is geïnventariseerd. Via de erven van Joop van Tijn ontving het Persmuseum het gehele Vrij Nederland-archief van de illustere hoofdredacteur en journalist. Ursula den Tex, journaliste en redacteur van Vrij Nederland, heeft een deel van haar archief, dat correspondentie en redactiestukken van Vrij Nederland over de periode en knipsels van journalistiek-historisch belang bevat, aan het Persmuseum geschonken. Een mooie aanvulling hierop zijn de vijf ordners van Piet Hagen met documentatiemateriaal over journalisten, dat toegevoegd wordt aan het reeds bestaande journalisten-knipselarchief. Bibliotheek en knipselboeken van de journalist Arie Kuiper, met o.a. diens bijdragen in Het Centrum ( ), werden geschonken door zijn dochter Hella Kuiper. Van een geheel andere orde is het archief van Tet Batenbrug, als vormgeefster en marketingmedewerkster werkzaam geweest bij Libelle (vanaf 1969), Medianet ( ) en Kluwer. De collectie bevat vooral proef- en eerste afleveringen van allerlei soorten tijdschriften, van een aantal is verder nooit meer iets verschenen. Via het Joods Historisch Museum is het Persmuseum in bezit gekomen van een mooie collectie prenten van onder meer Willy Sluiter en Ton van Tast. EDUCATIE In 2012 is het Persmuseum een traject gestart waarin het educatiebeleid voor tegen het licht wordt gehouden. In samenwerking met ClickF1 is er een opzet voor een nieuwe educatieve koers gemaakt, op basis van doorlopende leerlijnen en met een focus op mediawijsheid. De Junior Inktspotprijs was, met onderliggende thema s als democratisch burgerschap, censuur en journalistieke vrijheid, wederom een groot educatief succes. Zo n 800 leerlingen namen deel en kozen Internationale Coming Out Dag (De Pers, oktober 2011) van Argus als beste cartoon. Tijdens de opening van Politiek in Prent 2011 werd ook voor de eerste maal de Politiek Teken Talentprijs uitgereikt. Deze prijs, voor de beste cartoon gemaakt door een leerling van het voortgezet onderwijs, is bedoeld om de eigen creativiteit, meningsvorming en vrijheid van meningsuiting te stimuleren. Het aanbod workshops werd uitgebreid met de workshop Cartoontekenen voor volwassenen (tevens in het kader van de doorlopende leerlijn) door Maarten Wolterink. Het Persmuseum participeerde ook dit jaar weer in de Kunstschooldag, waarbij klassen leerlingen van het basisonderwijs het speciaal voor deze dag aangepaste programma Nieuwsflits! volgden. In het kader van De Rode Loper op School werden van 9 tot 14 oktober educatieve programma s voor het basisonderwijs in het Persmuseum georganiseerd. 11

13 Zondag 25 november werd in het Pop-up Press Museum een speciale rondleiding gegeven voor de Nederlands-Arabische kring door de samensteller van de tentoonstelling Chouf! Qra! Joost Pollman. Het Persmuseum wil vaker projecten in samenwerking met scholen en instellingen ontwikkelen met een vraag-gebaseerd aanbod op maat. Een voorbeeld van zo n project is Maak je eigen Krant! in samenwerking met welzijnsorganisatie Dynamo. Scholieren uit Amsterdam Oost volgden workshops journalistiek, fotografie en cartoontekenen. Ook hielden ze een interview en schreven ze een nieuwsbericht, een recensie en een reportage. Het resultaat is een spread in de buurtkrant, een levendige mix van tekst en beeld waarin de tieners hun kijk op de wereld geven. Ook in 2012 werkte het Persmuseum weer samen met Stichting Nieuws in de Klas om het gebruik van kranten en nieuws in de klas en bij educatieve activiteiten te stimuleren. 12

14 Digitale zaken Het Persmuseum heeft in 2012 zes websites: (in ontwikkeling) Daarnaast beheert het museum de Landelijke kranten databank Bezoekers Pageviews Virtuele exposities Ook dit jaar heeft het Persmuseum verschillende digitale exposities geopend die in lijn lagen met de fysieke wisselexposities. Vanaf 16 februari was de webtentoonstelling Politiek in Prent 2011 te zien. De webexpo Caricaturca opende op 13 april en op 28 juni ging Peter van Straaten en Jo Spier online. Voor de maand van de geschiedenis 2012 is de speciale webexpositie Albert Hahn, Arm en Rijk online gegaan. Albert Hahn, één van de bekendste politiek tekenaars van Nederland, hield zich vooral bezig met maatschappelijk onrecht. Het Persmuseum bezit een uitgebreide collectie van zijn werk. Webshop De webshop werd in de zomer van 2012 gelanceerd. Naast boeken en journalistiek passende items zoals pennen en notitieboekjes, zijn er prints te bestellen met afbeeldingen uit de collectie. De webshop dient niet alleen om extra inkomsten te genereren maar ook om de collectie meer zichtbaar en geliefd te maken onder een breed publiek. Digitale nieuwsbrief In 2012 is een nieuw nieuwsbriefsysteem in gebruik genomen. De nieuwsbrief is nu opgemaakt in html, en het in- en uitschrijfproces is vergemakkelijkt. Als belangrijkste optie is het nu mogelijk specifieke lijsten aan te leggen, waardoor er onderscheid kan worden gemaakt in berichten naar persbureaus en redacties, Vrienden van het museum en algemeen geïnteresseerden. Het aantal inschrijvingen is flink gestegen. Eind 2012 zijn circa adressen ingeschreven op 1 of meerdere Persmuseum lijsten. De algemene nieuwsbrief verscheen in 2012 ongeveer maandelijks. Social media Op dit moment is het Persmuseum aanwezig op Twitter, Facebook, Flickr en YouTube. Het aantal followers/likes is gestegen van ongeveer naar circa MuseumApp In 2012 is in samenwerking met studenten van de Reinwardt Academie een nieuwe MuseumApp tour gelanceerd: de Journalistentour. Deze tour bekijkt verschillende plekken in Amsterdam door de ogen van 3 generaties journalisten. 1 Gegevens via Google analytics 2 Schatting op basis van gegevens 22 feb 2013: 3148 inschrijvingen totaal 3 Persmuseum Bestuursverslag Schatting op basis van gegevens 22 feb 2013: 212 Facebook likes, 1527 Twitter followers 13

15 Publicaties Nummer 30 van het PersmuseumNieuws, het vriendenblad van het Persmuseum Bijdrage aan Caricatura 6, die komische Kunst analog, digital, international. Kassel, 2012 Nummers 1 t/m 5 van de BladSpiegel (digitale voortzetting van het PersmuseumNieuws) Peter van Straaten & Jo Spier. Virtuoze tekenaars van het Nederlands leven (Amsterdam/Zutphen, Persmuseum/Stedelijk Museum Zutphen, 2012) Vrienden In 2012 heeft het Persmuseum er 16 vrienden bijgekregen. Daarmee stond de stand aan het eind van 2012 op 204 vrienden. In mei 2012 verscheen voor de laatste keer PersmuseumNieuws, het papieren vriendenblad zoals dat sinds of 4 keer per jaar verscheen en dat werd gemaakt door het de vriendenbestuur en het Persmuseum. In juni verscheen het eerste nummer van BladSpiegel. Nog steeds onder redactie van het vriendenbestuur en het Persmuseum, maar nu digitaal en dus zonder beperkingen qua grootte, en tevens in kleur uitgegeven, met een verschijningsfrequentie van zo n 10 keer per jaar. Projecten Het Persmuseum heeft in 2012 meerdere projecten en activiteiten, evenementen en tentoonstellingen op projectbasis lopen. Hieronder worden alleen de projecten genoemd die elders in het jaarverslag nog niet aan bod zijn gekomen. Eppo Doeve Het project Eppo Doeve loopt over meerdere jaren en zal in 2013 zijn beslag krijgen in twee tentoonstellingen. Het project bestaat uit een website, twee tentoonstellingen, educatief programma, MuseumApp tour, een uitgave en een onderzoek. De website is in 2012 online gegaan en wordt regelmatig aangevuld. In 2012 zijn de volgende Metamorfoze-projecten gestart, in samenwerking met het IISG: De ware Jacob, Abraham Prikkie s op- en aanmerkingen, Margriet tot 1950, Oriëntatie, Mandril, tijdschrift voor mensen, Links richten. 14

16 Personeel In 2012 bestond de staf van het Persmuseum uit de volgende personen: - dr. Angelie Sens, directeur (0.8 fte) - drs. Niels Beugeling, hoofd collecties en presentatie (0.8 fte) - Emily Mulder, medewerker PR (0.7 fte) - Ineke Eisma, medewerker educatie en digitale zaken (0.8 fte) - Ilma Blok, baliemedewerker (0.7 fte) - Sjoukje Posthuma, baliemedewerker (0.6 fte) - Charlotte Haak, baliemedewerker (0.4 fte) - Job Schouten, medewerker collecties (0.4 fte) - Karin Liefting, medewerker Beeld & Geluid IISG (0.8 fte) Overige medewerkers: - Aldje Bertrams, onderzoeksmedewerker (oproepkracht) - Jop Euwijk MA, tentoonstellings- en onderzoeksmedewerker (oproepkracht) - Jan Doedens, oproepkracht - Jan van Schagen, vrijwilliger (0.2 fte) - Job Schouten, vrijwilliger (0.2 fte) 15

17 Begroting 2013 BATEN begroting Directe opbrengsten Indirecte opbrengsten Totale opbrengsten Subsidie OCW CuNo Onderdeel huren - Onderdeel exploitatie bijdrage Subsidie provincie CuNo - Subsidie gemeente CuNo - Overige subsidies/bijdragen projecten Overige subsidies/bijdragen Totale bijdragen TOTALE BATEN LASTEN begroting Salarislasten Afschrijvingen Huur - Bestedingen projecten - Overige lasten TOTALE LASTEN SALDO UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Saldo rente baten/lasten Saldo overige buitengewone baten/lasten - Mutatie aankoopfonds - Totaal overige baten/lasten EXPLOITATIERESULTAAT 0 16

18 Stichting het Nederlands Persmuseum Balans per 31 december 2012 ACTIVA I Immateriële vaste activa - - II Materiële vaste activa III Financiële vaste activa - - Totale Vaste Activa I Voorraden p.m. p.m. II Vorderingen III Effecten - - IV Liquide middelen Totale Vlottende Activa TOTALE ACTIVA PASSIVA I Algemene reserve II Bestemmingsfonds OCW III Overige (bestemmings-)reserves Totaal Eigen vermogen Crediteuren Overige schulden en nog te betalen kosten Totale Kortlopende schulden TOTALE PASSIVA

19 Stichting het Nederlands Persmuseum Functionele exploitatie rekening 2012 BATEN 2012 begroting 2011 Directe opbrengsten Indirecte opbrengsten Totale opbrengsten Subsidie OCW CuNo Onderdeel huren Onderdeel exploitatie bijdrage Subsidie provincie CuNo Subsidie gemeente CuNo Overige subsidies/bijdragen projecten Overige subsidies/bijdragen Totale bijdragen TOTALE BATEN LASTEN 2012 begroting 2011 Salarislasten Afschrijvingen Huur Bestedingen projecten Overige lasten TOTALE LASTEN SALDO UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Saldo rente baten/lasten Saldo overige buitengewone baten/laste Mutatie aankoopfonds Totaal overige baten/lasten EXPLOITATIERESULTAAT Resultaatbestemming -Algemene reserve Bestemmingsfonds OCW Overige (bestemmings-) reserves Verdeeld resultaat

20 Stichting het Nederlands Persmuseum Categoriale exploitatierekening publieks- collectie- Wetenschap- Algemeen BATEN totaal functie functie pelijke functie beheer Directe opbrengsten Indirecte opbrengsten Totale opbrengsten Subsidie OCW CuNo Onderdeel huren Onderdeel exploitatie bijdrage Subsidie provincie CuNo Subsidie gemeente CuNo Overige subsidies/bijdragen projecten Overige subsidies/bijdragen Totale bijdragen TOTALE BATEN LASTEN 2012 Salarislasten Afschrijvingen Huur Besteding projecten Overige lasten TOTALE LASTEN SALDO UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Saldo rente baten/lasten Saldo overige buitengewone baten/laste Mutatie aankoopfonds Totaal overige baten/lasten SALDO UIT BEDRIJFSVOERING Toerekening Algemeenbeheer EXPLOITATIERESULTAAT