De politie houdt je in de gaten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De politie houdt je in de gaten"

Transcriptie

1 Folia Magazine weekblad voor HvA en UvA nr /05/2012 De politie houdt je in de gaten

2 (advertentie) STUDENTENTICKETS JAARTICKETS, COMBINATIETICKETS & WERELDTICKETS JAARTICKET AUSTRALIË, INCL STOPOVER IN THAILAND AMSTERDAM - BANGKOK - SYDNEY - BANGKOK - AMSTERDAM JAARTICKET NIEUW-ZEELAND, INCL STOPOVER IN DE USA AMSTERDAM - LOS ANGELES - AUCKLAND - SAN FRANCISCO - AMSTERDAM COMBINATIETICKET WESTERN CIRCLE TRIP AMSTERDAM - REYKJAVIK - NEW YORK - SAN JOSÉ (COSTA RICA) - LIMA // BUENOS AIRES - JOHANNESBURG // NAIROBI - DOHA - AMSTERDAM WERELDTICKET THE STUDENT EXPLORER AMSTERDAM - HONG KONG - HANOI // SINGAPORE - SYDNEY // CAIRNS - AUCKLAND - SAN FRANCISCO // NEW YORK - REYKJAVIK - AMSTERDAM VANAF inclusief belastingen VANAF inclusief belastingen VANAF inclusief belastingen VANAF 1.069, , , ,- inclusief belastingen KILROY travels Singel 413, Amsterdam Centrum

3 inhoud #30 redactioneel Je beste vriend 6 Mee in de wagen met politieagent Boas Baracs (r), deeltijdstudent aan de HvA. Over de grens 12 Studeren in het buitenland is het leukste wat er is. Maar bijna niemand doet het. Populisten aan de macht 24 Iedere politicus moet een balans vinden tussen populisme en inhoud. En Wilders doet dat het best. Het vrije web 30 Joris van Hoboken promoveerde op de verhouding tussen vrijheid van meningsuiting en het internet. Facebook en Google zijn niet de vijand. Alumnibeleid Huub van der Lubbe is er, net als Louise Fresco, Alexander Rinnooy Kan en voor het eerst in haar nieuwe rol als CvB-voorzitter Louise Gunning. Ik heb het over 2 juni, de alumnidag van de UvA. In Amerika worden topuniversiteiten grotendeels bekostigd door alumni en hoewel we in Nederland nog lang niet zover zijn, moet de rol van de alumni niet onderschat worden. In de meeste gevallen loopt een student maar een jaar of vijf rond op een universiteit, maar je blijft als het goed is de rest van je leven een ambassadeur van je alma mater. Daarom is het goed dat de UvA binding met haar alumni houdt, middels het blad Spui en een alumniwebsite. Het alumnibeleid van de HvA steekt daar schril bij af. Geen afdeling, geen dag, noch een blaadje. Al bijna tien jaar werken UvA en HvA intensief samen, maar op alumnigebied niet. Voor HvAalumni 2 juni dus geen miniconcert van de zanger van De Dijk. En dat is zonde. Jim Jansen, hoofdredacteur Folia Magazine, (twitter) en verder de week/het moment/navraag 4-5 passie 17 opinie Robbert Dijkgraaf 19 Fatihya Abdi 20 brief/promoties 21 objectief op de tong 27 Folia maakt kennis 28 drift 35 lezingenladder 36 overigens 37 prikbord wasdom stage 41 toehoorders 42 de lezer/deining 43 Folia Magazine 3

4 de week Halbe Zijlstra kan met een gerust hart vertrekken. Het einde van de era-zijlstra lijkt aangebroken. Het waren slechts 18 maanden, maar het voelde zo veel langer. Met een botte bijl en montere uitstraling hield de staatssecretaris huis in het hoger onderwijs. Langstudeerboetes, leenstelsels, buitenlandse studenten verplicht meer laten werken: het was iedere week weer een verrassing wat hij nu weer had bedacht om op het onderwijs te beknibbelen. Je zou Halbe bijna onsympathiek gaan vinden. Het is dat we weten dat hij in zijn vrije tijd graag aan duivensport doet (kent u een sympathiekere hobby?). Controversieel is nu het sleutelwoord. Moeten studenten gaan lenen tijdens de masterfase of gaat dit besluit voorlopig de ijskast in? Het is afwachten. Wat wel vaststaat is dat universiteiten en hogescholen 5 mei bij Halbe op de thee moeten om prestatie-afspraken te maken. Bijvoorbeeld over hun plannen om het studierendement op te krikken. Gelukkig komt de HvA daar niet met lege handen aan. Zij presenteren onder andere het lumineuze idee om een driejarige opleiding voor vwo ers op te tuigen. Ja, dat is ook een manier om studenten binnen vier jaar af te laten studeren. En ook de UvA heeft verschillende rendementsplannen uit haar hoge hoed getoverd. Wat te denken van de proefstudeerweek? Het doel: eerstejaarsstudenten die op hun eindexamen niet hoger scoorden dan een zeven gemiddeld een realistische learning experience geven. De week die per 1 september 2013 moet worden ingevoerd wordt afgesloten met een tentamen, waarvoor een voldoende moet worden gehaald. Net echt. Hoewel... Als het doel van deze week daadwerkelijk is om een zo realistisch mogelijk beeld te schetsen van de gang van zaken binnen het hoger onderwijs, hebben de mindere goden Op 30 april een vent, op 1 mei een vent. Belachelijk dus dat de UvA 1 mei hanteert als vrije dag onder het mom van de Dag van de Arbeid, terwijl overduidelijk is dat iedereen gewoon zijn roes aan het uitslapen is. Voor de Amsterdamse afdeling van de JOVD de jongerenorganisatie van de VVD was het zo n prangende kwestie, dat ze er een heus persbericht over verstuurden. Overigens spuwen de JOVD ers (zie foto) er zelf ook niet in. onder de aspirant-studentjes niks te vrezen: die worden gewoon gematst met het bekende genadezesje. Eerlijk is eerlijk. Maar toch staat hun niet bepaald een luizenleventje te wachten. Ook de jongere generatie VVD ers doet een duit in het zakje, zo werd duidelijk afgelopen week. De JOVD, de jongerenorganisatie van de VVD, liet in een persbericht weten dat de UvA de Dag van de Arbeid een vrije dag voor studenten en medewerkers niet moest gebruiken om te verdoezelen dat docenten en studenten op de dag na Koninginnedag hun roes liggen uit te slapen. Alsof de drank van de dag ervoor niet al voor genoeg hoofdpijn had gezorgd. Halbe Zijlstra kan met een gerust hart vertrekken. yyy Eva Rooijers en Gijs van der Sanden 3 mei 2012 tweet van de Marten Kooistra Terwijl op mijn universiteit de campagnes voor studentenraden zijn begonnen, sterven studenten in Aleppo omdat ze diezelfde vrijheid willen! MKooistraHoesen/status/ 4 Folia Magazine

5 Collegevoorzitter Louise Gunning en eregast Alexander Rinnooy Kan (voorzitter van de SER) zaten 27 april aan tafel met tien honoursstudenten van de UvA in de Amsterdamse Academische Club. De tafel van twaalf, een initiatief van Louise Gunning zelf, is een geregeld terugkomende conversatiesessie die studenten de mogelijkheid biedt om te wennen aan de sfeer en ambiance die met belangrijke lunches gepaard gaan. De eregast mag het gespreksonderwerp aandragen. Rinnooy Kan koos ervoor om het met de studenten over Europa te hebben. yyy tekst Max Lange / foto Bram Belloni navraag Meindert Fennema Vrijdag 11 mei geeft hoogleraar politicologie Meindert Fennema (65) zijn afscheidcollege Help, de elite verdwijnt! Fennema was vanaf 1975 als docent aan de UvA verbonden en schreef onder meer het veelbesproken boek Geert Wilders. Tovenaarsleerling. U geeft op 11 mei uw afscheidscollege, gaat u daarna net zoals veel andere gepensioneerden lekker de golfbaan op? Ik kan niet golfen en heb ook niet de behoefte om dat te leren. Ik heb genoeg te doen, want ik ben een roman aan het schrijven: Het abattoir. Ik ben zelf namelijk half opgegroeid in een slachthuis. Daarnaast heb ik het Peter Baehrfonds opgericht, vernoemd naar de oud-voorzitter van het Universitair Asiel Fonds, mijn voormalige baas. Dit fonds stelt jaarlijks één vluchtelingpromovendus in staat om een aanvang te nemen met zijn of haar promotieonderzoek. Ik betaal dat uit de royalties van mijn boek over Geert Wilders. Ik heb zelfs nog even overwogen om de naam Geert Wilders Moslima Award te gebruiken, maar heb daar toch maar van afgezien vanwege het afschrikeffect op mogelijke winnaars. Zal u nou altijd gezien worden als de man uit de linkse kerk die Wilders en rechts-populisme omarmde? Ik heb dat helemaal niet omarmd leest u mijn boek maar. Ik ben zeer kritisch op Wilders geweest en heb zelfs nog gezegd dat wat de PVV doet kan leiden tot politieke zuiveringen. Wel heb ik mij nogal verzet tegen het demoniseren van Wilders op oneigenlijke gronden. Hij is helemaal geen fascist en dat proces had natuurlijk nooit mogen plaatsvinden. Collega s van mij denken vaak in termen van goed en fout en dat vind ik niet juist. Bent u blij met de huidige politieke ontwikkelingen? Als politicoloog had ik liever gezien dat dit kabinet zijn tijd had uitgezeten. We zitten nu opgescheept met een breed middenkabinet met als enig alternatief een vrij links of rechts blok. Wat gaat u 12 mei doen? Dan ben ik onderweg naar de Dominicaanse Republiek om verder te schrijven aan mijn boek. Ik verblijf daar in zo n allinclusivehotel waar niemand mij kan storen. Heerlijk! yyy Max Lange Folia Magazine 5

6 Bureau Balistraat Sommige mensen doen een studie in deeltijd naast hun kantoorbaan in het bedrijfsleven. Voor deeltijdstudent hbo-rechten Boas Baracs is dat anders; hij waakt in het dagelijks leven als agent in zijn politieauto over de stad. Mijn allereerste reanimatie was heel heftig. tekst Clara van de Wiel / foto s Bas Uterwijk Vorige week zat agent in opleiding Boas Baracs (26) in deze kantoortjes nog voor zijn tentamen Europees recht te studeren. Vandaag niet. Nu vindt op de eerste etage van bureau Balistraat de briefing plaats voor de dagdienst van tot Met aantekenboekjes in de aanslag kijkt een vijftiental agenten geconcentreerd naar een powerpointpresentatie. Op het scherm verschijnt een grote foto van Mohammed. Hij komt deze week vrij na anderhalf jaar in de gevangenis. Geboortejaar: Ook weer op vrije voeten: Theo; die je kunt uittekenen met een borrel in café Pleinzicht. Laatste keer 6 Folia Magazine gesignaleerd tijdens het zoveelste huiselijk geweldsincident. Inspecteur Gerrit kent hem goed. Geen verkeerde vent, maar als-ie gedronken, wordt het een asbak. Een keertje extra langs het huis van zijn ex in de Celebesstraat rijden kan dus geen kwaad. Ondanks dat Theo al een huisverbod heeft. Gerrit: Als mevrouw ook een borrel op heeft, is het net een mens. Dan laat ze hem toch weer binnen De politieauto rijdt in rustig tempo de straat uit. Boas doet vanmiddag de noodhulp, samen met collega Dennis die achter het stuur zit. Elk moment kan via zijn porto een oproep komen voor bureau Balistraat. Ze rijden rond in Melding van mishandeling op de De Ruyterkade Amsterdam-Oost, een wijk in opkomst. Vooral rond het Javaplein schieten de hippe horecagelegenheden als paddenstoelen uit de grond. Maar Oost heeft ook een andere kant. De problemen met hangjongeren zijn er groot en er is relatief veel armoede. Vandaag komen er vooralsnog via de porto vooral meldingen in Amsterdam-West voorbij. Man onwel in een supermarkt aan het Bos en Lommerplein. Overval in een winkel in Oud-West. Soms gebeurt er uren helemaal niks. Maar je moet altijd klaar zijn om weg te kunnen rennen, vertelt Boas. Een van mijn eerste periodes liep ik bij een bureau in Aalsmeer. Na uren verveling kwam toen plotseling de melding assistentie collega. Dan is er een collega in grote nood; dat is een van de heftigste oproepen. Dit keer bij een gewapende overval. Zo leer je wel dat je nooit achterover kan leunen Terwijl we rondjes blijven rijden tikt Boas af en toe een kenteken in op de MobiPol, een soort TomTom waarmee elke politieauto is uitgerust. Zo kan hij direct zien of een auto staat gesignaleerd, of dat er iets mis is met de keuring of verzekering. Drieëneenhalf jaar zit hij inmiddels op de politieacademie. Nog zes maanden, dan krijgt hij de vierde streep op zijn uniform en mag hij zich hoofdagent noemen. Na het vwo hield hij het twee jaar vol op de geneeskundeopleiding. Al die boeken uit m n hoofd leren, dat trok me totaal niet. Na een jaartje politieschool besloot hij er een echte studie bij te gaan doen. Een deeltijdopleiding rechten aan de HvA. Je hebt op de politieschool maar weinig lesuren.

7 Boas (l) en Dennis En ik dacht ook: daarna heb ik nog niet eens een officieel mbo-diploma. Op mijn cv staat het toch wel goed als ik hbo heb gedaan. Ook als ik binnen de politie verder wil Oproep voor 2301: Er is een lichaam aangetroffen in een Zeeburgse woning. Buren hebben melding gemaakt, naar verwachting is het slachtoffer al een tijdje dood. Terwijl de auto met tachtig kilometer per uur naar de woning rijdt, belt Boas naar het bureau om het adres door de politiesystemen te halen. Uitkomst: Meneer Vissers, één zus als enige naaste familie Meneer Vissers woonde op de vierde etage. Uit de achterbak gaan het zwarte stalen ramwapen en de reanimatiekit, compleet met beademingsmasker en defibrillator, mee naar boven. Je weet maar nooit, hè, zegt Dennis. De cafévrienden van meneer Vissers staan voor de deur te wachten. Na een week afwezigheid in het café waren ze poolshoogte komen nemen. Via het balkon hebben ze hun drinkmaatje al zien liggen. Nu moet alleen de deur nog open. Geen eenvoudige opgave: met flinke kracht beuken Dennis en Boas om en om minutenlang op de deur in. Een oorverdovend lawaai, maar de deur geeft geen millimeter mee. De onderbuurvrouw komt verstoord een kijkje nemen. Nou ja, de deuren hier zijn in elk geval wel goed, mompelt ze Binnen vijf minuten rijdt de brandweer de parkeerplaats op, op een paar meter gevolgd door de ambulance. In colonne lopen acht Soms gebeurt er uren helemaal niks brandweermannen de trap op om het beukkarwei over te nemen. Na een tiental ferme stoten geeft de deur het op en zwiept open. De gang ligt bezaaid met post, folders en lege flessen. Op de slaapkamervloer ligt het stoffelijk overschot van meneer Vissers, een fles port binnen handbereik. Al een poosje geleden overleden, constateren de ambulancebroeders. De stijfheid is alweer weg. Na vierentwintig uur wordt een lichaam weer slap, legt een broeder uit. Maar om uitsluitsel te geven over overlijdenstijdstip en doodsoorzaak moet eerst nog de schouwarts langskomen. Standaardprocedure voor een overlijdensgeval zonder directe getuigen. Boas: In principe gelden dit soort gevallen altijd als een onnatuurlijke dood De ramen in de woonkamer zijn door Dennis wijd opengezet. Veel meubels staan er niet. Een bank, een televisie, een klein tafeltje en een ladekastje. De foto s aan de muur zijn zo vergeeld dat nog amper te zien is wat ze voor moeten stellen. Op tafel ligt naast een paar uitgedroogde mandarijntjes en volledig bruine bananen meneer Vissers uitvaartpolis. Bizar, vindt Boas. Hij voelde het kennelijk aankomen. Het bestaan van een zus wordt bevestigd door een kerstkaartje. Onder in een la vindt Dennis ook een grote foto van een vrouw. Een vriendin? De zus? Als stille getuige ligt de tv-gids open op woensdag 11 april, inmiddels een week geleden Op de flatgalerij is het wachten op de schouwarts. Nu missen we dus het eten, bromt Dennis. Veel lijken heeft Boas in zijn tijd bij de Folia Magazine 7

8 politie nog niet gezien. Ook andere traumatische ervaringen zijn hem bespaard gebleven. Mijn allereerste reanimatie was wel heel heftig. Dat was in de kajuit van een heel klein bootje waardoor ik het helemaal alleen moest doen. Politieonderzoek in de woning van meneer Vissers Nachtmerries heeft hij er nog nooit van gehad. Iedere agent gaat op zijn eigen manier om met heftige ervaringen. Ik praat er graag over, ook met vrienden en familie. Maar sommigen stoppen het liever weg Goedenavond! In rustig tempo komt de schouwarts de trap op gesjokt. Eerst moet het lichaam omgedraaid worden. Die buik is als een trommel zo gespannen. Daar gaan waarschijnlijk flink wat gassen vrijkomen. Daarmee blijkt niks te veel gezegd. Langzaam maar zeker verspreidt een indringende lucht zich in het appartement. Het is een weeïge geur die nog het meest doet denken aan bedorven voedsel op een hete zomerdag. De lijkvlekken op de rug van het lichaam bevestigen: deze man ligt er al een tijdje. Waarschijnlijk alcoholvergiftiging, verklaart de arts. Met vierendertig Regen is de beste diender jaar dienst heeft de langstzittende schouwarts van de stad inmiddels al wel wat lijken voorbij zien komen. Of hij nog wel eens ergens van schrikt? Zaken met kinderen blijven ontzettend moeilijk. Geroutineerd vinkt hij de punten op zijn formulier aan. Een A-formulier, voor een natuurlijke dood. Niets wijst immers op een andere doodsoorzaak. Twee jonge agenten zijn inmiddels gearriveerd om Boas en Dennis af te lossen. Zij mogen gaan eten In de kantine aan de Balistraat zijn de meeste mensen inmiddels al uitgegeten. Dennis 8 Folia Magazine

9 Met hulp van de brandweer wordt de deur ingebeukt. heeft een flinke bak Surinaams eten van thuis mee, Boas smeert boterhammen met salami. De laatste hap is nog niet genomen of de heren schieten in hun jas. Het alarm is afgegaan bij het jongerencentrum Als de politieauto het pleintje oprijdt staan er al een paar, vooral Marokkaanse, jongeren voor de deur van het buurthuis. De ontvangst is niet al te hartelijk. We doen toch niks! snauwt een jongen, terwijl Boas en Dennis naar binnen gaan. Met verbazingwekkende snelheid stroomt het pleintje vol met jeugd. Het blijkt vals alarm. De in bontkragen gehulde jongeren kijken de wegrijdende auto met argwaan na. Ik weet van deze toevallig geen namen, maar het zijn allemaal boefjes, zegt Dennis. Boas: Het probleem met de jeugd hier is dat ze niet weten wat ze moeten doen. Ze vervelen zich te pletter. Pff, snuift Dennis. Laat ze dan lekker een boek lezen. Of huiswerk gaan maken. In de wijk heeft de politie niet bepaald een goede reputatie. Dat is soms best moeilijk, vertelt Boas. Dan hou je gewoon echte boeven aan, komt de hele buurt alsnog in opstand. Laatst nog, toen twee overvallers van een avondwinkel werden opgepakt. Toen was de moeder van een van die jongens onder de politieauto gekropen, zodat we niet weg konden. Op het bureau drinken we een kop koffie. Boas slaat een collega-agent lachend op de rug. Weet je wat ik een van die meisjes in het clubhuis hoorde zeggen? Die agent buiten is echt kapot lekker! We zijn terug op pad. Dennis blijft de avond binnen achter de radar, zijn plek wordt overgenomen door Jelle. Door een miscommunicatie weet mevrouw Vissers niet dat zij zelf moet regelen dat haar overleden broer wordt weggehaald. Aan Boas en Jelle de taak haar dat te gaan vertellen. Anders wordt dat lijk door niemand opgehaald, zegt Jelle. Mevrouw Vissers is niet thuis. Ze is een paar huizen verderop opgevangen door de buren. Trillend zit ze er Zaken met kinderen blijven ontzettend moeilijk op de bank. Dat haar broer gister helemaal niks van zich had laten horen op haar verjaardag had ze al zo raar gevonden. We waren maar met z n tweetjes. Altijd. Hij zei altijd: M n zussie is m n alles. Boas vertelt haar over de foto die we in de woonkamer hebben gevonden. Nou kijk, zo heeft hij toch nog afscheid van je genomen! roept de buurvrouw uit. En deze politiemensen zeiden net dat hij in de slaapkamer is gestorven. Dat is toch prachtig, in z n slaap! Mevrouw Vissers kalmeert wat. Maar ik wil er zelf niet heen hoor. Dan werp ik mezelf in het water, fluistert ze ineens paniekerig. Nou mevrouw, dat moeten we dan misschien maar niet doen, zegt Boas rustig. Buurman Theo heeft inmiddels het uitvaartbedrijf gebeld. Het lichaam wordt opgehaald, wij kunnen verder Oproep voor bureau Balistraat. Op de De Ruyterkade is een donkere jongen op de grond geslagen. Met loeiende sirenes racen we over de Prins Hendrikkade. Signalement van de daders: vier Russisch uitziende jongens. Hoe zien die er in godsnaam uit? mompelt Boas. Aangekomen bij de ponthaven stikt het inmiddels al van de politie. Van het slachtoffer geen spoor meer. En nou neemt de getuige ook zijn telefoon al niet meer op, moppert Boas. Geen slachtoffer, geen dader en geen getuige: terug naar de eigen wijk. De adrenaline waarmee we zojuist richting station snelden, ebt snel weg. Voor agenten geeft het wachten op een melding een dubbel gevoel. Boas: Aan de ene kant hoop je natuurlijk niet op misdrijven. Maar het is wel leuk als er iets gebeurt en je in actie kunt komen. Dat beaamt Jelle. Hoewel: Aan elke melding zit natuurlijk ook weer uren tikwerk vast Oproep voor bureau Balistraat. Een man op de Dappermarkt heeft gepind, een bonnetje gekregen, maar geen geld. Misschien is het apparaat geskimd? In de stromende regen staat een donkere man bij de automaat te wachten. Heeft u de bank al gebeld meneer? vraagt Folia Magazine 9

10 (advertentie) Startup Award Jaarlijks reikt Folia een prijs uit aan student(en) met een veelbelovend ondernemingsplan. Deelnemers moeten student zijn of nog geen twee jaar zijn afgestudeerd bij UvA, HvA, VU, Inholland (Amsterdam, Haarlem of Diemen) Finale 6 juni in Pakhuis De Zwijger. Voor meer informatie het platform voor hoger opgeleid Amsterdam folia_startup_award_a4.indd 1 4/15/12 5:32 PM

11 Boas. Daar heeft de meneer helemaal niet aan gedacht. Een kort telefoontje met ING maakt duidelijk dat de geldcassettes op zijn. Niks aan de hand dus. Is het niet frustrerend dat mensen voor dit soort dingen de politie bellen? Een beetje misschien, zegt Boas. Maar als ik hiermee iets aan het beeld van de politie kan veranderen doe ik dat graag. Terwijl we de straat uitrijden stoot Boas Jelle aan. Maak eens even een U-turn. Daar staan drie hoodies bij de juwelier naar binnen te kijken. Soms lijkt het of werkelijk alles door de agenten gezien wordt. Geen persoon blijft onopgemerkt, geen binnenpleintje niet gecheckt. Als we rondjes rijden op het Sumatraplantsoen lopen er alleen een paar figuren de hond uit te laten. Het water komt nog steeds met bakken uit de lucht. Op een mooie avond staat het hier helemaal vol met hangjongeren, vertelt Jelle. Regen is de beste diender Op de Palembangstraat is een verdachte aangehouden door agenten in burger. Waarom blijft voor ons onduidelijk, maar wij mogen hem ophalen. Het blijkt Ahmed, geboortejaar 1993 en een bekend gezicht voor de agenten. Hij is klein, iel, en zit diep weggedoken in zijn glimmende jas. Gedwee laat hij zich op de achterbank zetten. Mag ik je aankijken? vraagt Boas. Ik hou liever m n capuchon op, mompelt de verdachte. Terwijl we naar het cellencomplex in Amsterdam-Noord rijden legt Boas de procedure uit. Maar je weet het eigenlijk al hè. We gaan je inboeken. En je hebt recht op een advocaat. Voorzichtig probeert hij te achterhalen wat er gebeurd is. Het blijft onduidelijk, maar Ahmed heeft iets gevonden dat eigenlijk gesignaleerd stond. Ik kan niet eens wegrennen. Mijn voet is gekneusd. Terwijl de regen op de voorruit slaat, probeert Boas een gesprekje op gang te brengen. Je was al een tijdje niet meer in de picture, hè? Hmm. Ik zag je altijd met je kranten. Doe je dat nog steeds? Ja. Ik vind dat knap man. Elke dag om uur. Ik zou het niet kunnen. Bij aankomst wordt Ahmed in een aparte ruimte gefouilleerd. Hij blijft vannacht in de cel, wij zetten koers terug naar de Balistraat. Ahmed zit hier soms wel vijf keer per week, vertelt Boas. Dat hij zo rustig meegaat zegt natuurlijk ook wel genoeg. Kennelijk is de situatie thuis voor hem niet veel beter. Linksboven: In bespreking met de schouwarts over de doodsoorzaak Rechtsboven: Boas noteert de bevindingen van de ambulancebroeders uur Debriefing in de kantine aan de Balistraat. Is Ahmed weer meegenomen? Wat was zijn excuus deze keer? vraagt inspecteur Gerrit. Boas vertelt over de gekneusde voet: Van het voetballen. Ja ja, harde ballen, hè! lacht Gerrit. De dag zit erop, Boas bergt zijn uniform op in zijn kluisje. Het was zijn laatste dienst op de Balistraat. Volgende week start zijn laatste lesperiode op bureau Waddenweg in Noord. Jelle heeft morgen de nachtdienst. Dus vanavond ga ik het laat maken, zodat ik morgen de hele dag kan pitten. Buiten rijdt de politieauto alweer langzaam de straat uit. Het is opgehouden met regenen. yyy De namen van de betrokken burgers zijn om privacyredenen gefingeerd. Folia Magazine 11

12 Wees niet bang voor het buitenland Hoewel de gemiddelde Facebooktijdslijn anders doet vermoeden, volgen te weinig Nederlandse studenten een gedeelte van hun studie in het buitenland. Angst voor studievertraging en de bijbehorende boete zorgen ervoor dat dat niet snel beter lijkt te worden. En dat terwijl het zo leuk is. Zweden is tenminste niet zo n standaardbestemming als Australië. tekst Charlotte Balder / beeldbewerking Pascal Tieman Halverwege je studie en de collegezalen wel even zat? Of komt juist het einde in zicht en zie je op tegen de harde arbeidsmarkt, waarin jij je straks moet zien te redden? Dan is een halfjaartje buitenland misschien een goed idee. Het is niet alleen een strategisch sterke zet, omdat je ermee aan je cv bouwt om de bittere concurrentie straks het hoofd te kunnen bieden, maar ook een leuke en leerzame. Helaas. Veel studenten durven de uitdaging niet aan. Hoge kosten, bergen uitzoekwerk en mogelijke langstudeerboetes houden ze tegen. Volgens de Kennis en Innovatie Agenda (KIA), een intiatief van de KIA-coalitie, loopt het aantal Nederlandse studenten dat een deel van de studie in het buitenland doorbrengt terug. De KIA-coalitie is een verbond van werkgevers- en werknemersverenigingen en organisaties uit de kenniswereld dat wil dat Nederland terugkeert in de wereldtop van kennis- en innovatielanden. Een van de dingen die aan die doelstelling zou moeten bijdragen is dat voor procent van de Nederlandse studenten een gedeelte van Veel studenten durven de uitdaging niet aan de studie in het buitenland doorbrengt. Maar voor 2011 bedroeg dit percentage 23,3 procent en de verwachting voor 2012 is zelfs een schamele 22 procent. Het Bureau Internationale Studentenzaken (BIS) van de UvA voorziet ook een afname in het aantal studenten dat naar het buitenland gaat. De afgelopen zes jaar vertrokken jaarlijks zo n zeshonderd à achthonderd studenten voor een uitwisselingsprogramma naar het buitenland. Daar komen de gemiddeld vijfhonderd studenten per jaar die voor stage of afstuderen de grens overgaan nog bij. Student Exchange Coördinator Guido de Wilde van BIS denkt dat studenten minder snel voor het buitenland zullen kiezen, omdat het kan zorgen voor studievertraging en zo de kans op een langstudeerboete vergroot. Studenten die wel naar het buitenland gaan zien dit vaak als een positieve ervaring. Volgens De Wilde kwamen in de afgelopen zes jaar hoogstens vijf studenten vervroegd terug vanwege tegenvallende belevenissen. De rest maakte de uitwisseling of stage af en was enthousiast. Laatst nog vertelde een uitwisselingsstudent dat hij het zo naar zijn zin had, dat hij eigenlijk niet meer terug wilde naar Nederland. Studeren in het buitenland is dus een positieve ervaring die helaas te weinig mensen opdoen. Wat hebben mensen die de stap naar het buitenland wel durfden te zetten te zeggen tegen hun afwachtende landgenoten? Drie succesverhalen. 12 Folia Magazine

13 Sjors Dijns Sjors Dijns (26, management, economie & recht (mer), HvA) ging naar Örebro, Zweden, (augus tus januari 2012). Voorbereidingstijd: Veel tijd zat in het uitzoeken van de vakken uit het grote aanbod van de universiteit. Daarna was het wachten op goedkeuring van docenten, maar afgezien daarvan ben ik er ongeveer vier dagen mee bezig geweest. Kosten: Gemiddeld 900 à 1000 euro per maand, exclusief reiskosten van en naar Zweden. Ik heb een Erasmusbeurs toegekend gekregen die krijg je al snel als je binnen Europa blijft. Om die te kunnen krijgen meld je je voor vertrek aan en schrijf je achteraf een verslag over je uitwisseling. Ik heb geen tijd gestoken in het aanschrijven van fondsen, omdat ik niet dacht dat ik in aanmerking zou kunnen komen. Opbrengst: Dertig studiepunten, een relatie met een Noorse en een hoop vakantieadressen. Spijt zal Sjors niet hebben van zijn keuze om een halfjaar lang in het Zweedse stadje Örebro te gaan studeren. Hij zei zijn Nederlandse vriendin vaarwel en ontmoette ter plaatse de liefde van zijn leven: een Noorse schone, genaamd Cecilie. Komende zomer gaan we samenwonen in Oslo. Op liefdesgeluk had Sjors niet gerekend toen hij tijdens het internationale semester van zijn studie naar Zweden vertrok. Ik ging voor de ervaring en de spanning. Het leek me vooral hartstikke leuk. Voor de duale opleiding mer is een stage of studie in het buitenland niet verplicht, maar er zijn wel mogelijkheden voor. Ik wist al langer dat ik naar het buitenland wilde, maar nog niet precies waarheen. Volgens Op de HvA gaat alles heel schools. Je levert je voorkeuren aan en zij helpen je verder. Sjors was dat de lastigste overweging: waar ga ik heen en wat ga ik daar doen? Tijdens een informatiebijeenkomst trok Zweden mijn interesse. Scandinavië trok me altijd al en Zweden is tenminste niet zo n standaardbestemming als Australië of Amerika. Het voorbereidingstraject viel me alleszins mee. Op de HvA gaat alles heel schools. Je levert je voorkeuren aan en zij helpen je verder. Ik hoefde geen sollicitatiebrief te schrijven en geen taaltest te doen. Zweden is natuurlijk ook een goed georganiseerd land, zij verzorgden bijvoorbeeld ook mijn accommodatie. Edo Schets (22, Economics & Business, UvA, afgestudeerd in 2011) deed een uitwisseling aan McGill University in Montreal, Canada (januari - april 2011) en is nu trainee bij Sita Waste Services Limited (januari - juni 2012) in Hong Kong. Voorbereidingstijd: Voor mijn uitwisseling naar Montreal waren die verspreid over anderhalf jaar. Voor Hong Kong waren binnen twee maanden visa, woning en verzekeringen geregeld. Kosten: In Montreal betaalde ik per maand 500 dollar aan huur, 350 dollar aan eten en 80 dollar aan uitgaan. Boeken kostten me eenmalig 350 dollar. Nu woon ik in Hong Kong, waar een Big Mac menu maar drie euro kost, terwijl mijn huur vier keer zo hoog is als in Montreal. Gelukkig betaalt mijn stagebedrijf de huur. Opbrengst: 30 ect s en een interessante toevoeging aan mijn cv. Veel grote bedrijven werken tegenwoordig internationaal en stellen het op prijs als hun personeel flexibel is qua Folia Magazine 13

14 Tips om van je verblijf in het buitenland een succes te maken: Do s... Edo: Sluit vriendschappen met locals. Zij kennen de omgeving en hotspots als geen ander. Teuntje: Haal alles uit je verblijf door tripjes te maken of na afloop een periode te gaan rondreizen. Sjors: Ga op Koninginnedag naar de Nederlandse ambassade voor een ouderwets gezellig oranjefeestje. Edo: Welke sport is belangrijk in je nieuwe thuisland? Ga naar wedstrijden of neem les. Edo Schets woonlocatie. Met mijn buitenlandervaringen laat ik zien dat ik stressbestendig ben, dat ik weet hoe het is om als buitenlander samen te werken met een groep lokale collega s en dat ik niet bang ben om naar een nieuwe omgeving te verhuizen. Vorig jaar vertrok Edo tijdens zijn bachelor aan de UvA (een honoursprogramma) naar de hoog aangeschreven McGill University in Montreal voor een uitwisselingsprogramma. Ik wilde naar een ander continent, waar Engels de voertaal is, zodat ik geen last zou hebben van taalbarrières. De veelzijdigheid van de stad Montreal trok me enorm aan. Daarbij is McGill University een goede universiteit, dat vind ik ook belangrijk. In plaats van berekeningen maken, werd hij hier aan de tand gevoeld over filosofische vraagstukken. Het was harder studeren dan ik had gedacht. Ik moest veel In Hong Kong kost een Big Mac-menu maar drie euro essays schrijven, waar ik weinig ervaring mee had. Ook bestond er veel onderlinge competitie, waardoor studenten vaak nachten doortrokken in de bibliotheek. Zo ver ging ik niet. Ik deed ook veel leuke dingen, zoals met mijn vrienden trips maken bijvoorbeeld naar New York. De voorbereidingen om naar het buitenland te gaan, brengen volgens Edo altijd stress met zich mee. Voor mijn uitwisseling naar Montreal moesten mijn tentamens verzet worden, zodat ik het blok op tijd kon afronden. Zijn huisvesting regelde Edo niet van tevoren en na aankomst stalde hij zijn bagage in een hostel. Na een wilde nacht down town bleek dat al zijn waardevolle spullen waren gestolen. Dat was een slecht begin, maar ik liet me er niet door uit het veld slaan. Ik wilde mijn uitwisseling niet laten verpesten. Na de uitwisseling te hebben afgerond keerde Edo terug naar Nederland om af te studeren en zich voor te bereiden op een stageplaats in Hong Kong. Het grote voordeel van de stage ten opzichte van de uitwisseling is dat je vrij bent in de weekenden, omdat je niet hoeft te studeren. Toch lijkt het studeren in het weekend Edo niet tegen te houden, want nog voordat hij goed en wel terug is uit Hong Kong staat alweer een nieuwe uitdaging op de stoep. Edo: Ik ben aangenomen voor een master aan de London School of Economics. Teuntje Vosters (23, Europese Studies, UvA), studeerde een semester aan de San Francisco State University en loopt nu stage bij het International Rescue Committee in Oakland (augus tus 2011 juni 2012). 14 Folia Magazine

15 Don ts... Sjors: Laat je niet weerhouden door mogelijke problemen die je tegenkomt als je naar het buitenland vertrekt. Vertrouw erop dat je die wel weer oplost. Teuntje: Richt je motivatie niet op het land waar je naartoe wilt, maar beschrijf waarom jij die universiteit of stageplaats zo interessant vindt. Edo: Stel je vertrek niet uit, maar ga zo jong mogelijk: vind je het niks, staat het toch maar op je cv. Vind je het wel wat, dan kan je vaker gaan. Voorbereidingstijd: Ongeveer het hele collegejaar voordat ik vertrok. Gemiddeld zo n vierenhalf uur per week. Kosten: De kosten lopen op, omdat de huur hier hoog is, namelijk 800 dollar per maand. De totale kosten zijn ongeveer 1600 dollar per maand. Zonder de beurzen van het Amsterdams Universiteitsfonds (AUF) en Becker-la Bastide had ik het niet gered. De aanvraag daarvan kostte veel tijd; je moet inhoudelijk sterke brieven schrijven, waarin je met onderbouwde argumenten het fonds moet overtuigen jou de beurs toe te kennen. Opbrengst: Dertig ect s die niemand anders van mijn studie heeft, een stage op mijn cv en de inzet die je toont door net dat beetje extra te doen naast je studie. Teuntje Vosters Voor Teuntje was een halfjaar buitenland niet genoeg. Dan ben je de hele tijd aan het haasten. Ze besloot om twee semesters vakken te volgen aan de San Francisco State University, vanwege de goede verhalen over de stad en omdat ze hier Engels kon spreken. Ter plekke ontdekte ze dat de lesmethodes niet aan haar besteed waren. Vaak werd er met vijftig studenten een klassikale discussie gevoerd. De groep was te groot, waardoor het merendeel niet meedeed. Ik had het gevoel daar weinig van te leren. Ze besloot om het tweede semester te vullen met een stage, Vooral in het aanschrijven van fondsen ging veel werk zitten die ze uiteindelijk vond bij het International Rescue Committee. Het was hectisch om dit ter plekke te moeten regelen. Met de hulp van een professor lukte het uiteindelijk vlak voor de deadline. De voorbereiding die ze vanuit Nederland moest treffen vond ze intens en chaotisch, maar ook leerzaam. Het is allemaal erg veel werk, dat je naast je studie moet doen. Vooral in het aanschrijven van fondsen ging veel werk zitten. Van het schrijven van die brieven leerde ze wel veel. Ik werd gedwongen om over mijn toekomst na te denken. Hoeveel studenten denken nou na over wat ze met hun toekomst willen doen? En je leert jezelf promoten, dat komt later nog goed van pas tijdens sollicitaties. Dat leert niemand je aan de UvA. Nu ze over de helft zit, is Teuntje blij dat ze er een tweede semester aan vast heeft geplakt. Alle Nederlandse studenten baalden enorm dat ze weer terug moesten. Ik had dus gelijk dat alles wat je wilt doen niet in een halfjaar past. Wel mist ze haar vriendje enorm. Hij is langsgekomen en nu sinds twee dagen weg. Om haar liefdesverdriet een beetje het hoofd te kunnen bieden heeft Teuntje zichzelf maar een weekendje Las Vegas cadeau gedaan. Hopelijk verzacht dat de pijn. yyy Folia Magazine 15

16 (advertentie)

17 Schilderen passie Hilbert Katuin (30, lerarenopleiding techniek) ziet zijn doeken als een persoonlijk dagboek. Een schilderij is voor hem goed als het lekker wegkijkt. Er zijn periodes zoals nu dat ik dagelijks schilder, maar ik heb ook wel eens een jaar lang geen kwast aangeraakt. Daar word ik op den duur onrustig van. Dan gaat het kriebelen en blijft het in mijn hoofd rondspoken dat ik iets met al mijn ideeën moet. Ik ga dan naar mijn atelier, zet een cd tje op, stel de doeken voor me op en begin met goed kijken. Als ik er niet uitkom waarom iets niet klopt, dan kijk ik tussen mijn wimpers door, en dan zie ik meteen waar het wringt in het werk. Meestal werk ik aan vier doeken tegelijk, dat werkt prettiger voor me dan lang met één werk bezig zijn. Ik heb geen opleiding gehad, maar dat is geen probleem. Ik heb met behulp van een oud-docent alles zelf ontdekt; wat werkt en wat niet. Daardoor kan ik onbevangen en puur naar schilderijen kijken, ik wil en kan geen waardeoordeel geven. Zeker niet over mijn eigen werk, iedereen mag er van vinden en in zien wat ze willen. Ik vind het belangrijk dat een doek lekker wegkijkt, maar tegelijkertijd besef ik dat het heel moeilijk is uit te leggen wat dat precies is. Soms zie je werken van grote kunstenaars, en die kloppen helemaal: de compositie, lichtinval en kleurgebruik, maar toch doen ze niets met je als toeschouwer. Mijn werk zie ik als een dagboek, maar dan beeldend op doek. Ik vertel op die manier mijn verhaal, wat me boeit en bezighoudt. Inspiratie haal ik uit dagelijkse dingen, dat kan echt van alles zijn; tot aan een pakje boter aan toe. Ik kan heel weinig met mensen die abstracte kunst zien als iets wat hun neefje van acht ook kan maken. Mijn antwoord daarop is dat ik hoop dat ze de beste jongen dan stimuleren, omdat-ie later nog wel eens een hele grote zou kunnen worden. yyy tekst Annemarie Vissers / foto Fred van Diem Folia Magazine 17

18 De werkdruk aan de UvA is hoog en deze ambities zullen die ongetwijfeld doen toenemen. De UvA-medewerkersmonitor 2011 toont dat 76 procent van het WP vrijwel altijd langer dooropinie Ambities moeten stroken met de werkelijkheid De UvA moet niet proberen haar torenhoge ambities waar te maken over de rug van het wetenschappelijk personeel, vindt Iris Breetvelt. illustratie Marc Kolle In het vorige nummer (25 april) van Folia Magazine stond een stuk over flexibele contractvormen voor structureel overwerk door docenten. Hoewel het bestuur de desbetreffende feiten heeft ontkend dan wel gebagatelliseerd, is duidelijk dat flexibele arbeidsrelaties aan de UvA veelvuldig voorkomen. Daarover berichtte Folia Magazine al in 2011 onder de kop Seizoensarbeid in de wetenschap. Van het wetenschappelijk personeel (WP) heeft 59 procent geen vast dienstverband. In haar HRM-beleidsnotitie Werken aan de UvA stelt de strategisch directeur Personeel & Organisatie (P&O) zelfs dat een verbintenis met de UvA uit de aard der zaak een tijdelijk karakter heeft. Ter motivering hiervan spreekt de notitie over een veranderende omgeving en veranderende behoeftes van medewerkers. Beter zou zijn hier te verwijzen naar de grootse ambities van de universiteit. Het Instellingsplan zet hoog in: op de wereldwijde Shanghai Academic Ranking wil de UvA in 2020 tot de top-75 behoren, op tien onderzoeksgebieden tot de mondiale top-20 en op ten minste drie terreinen tot de mondiale top-5. Deze ambities doen een zwaar beroep op met name het WP. Tegelijkertijd wordt er stevig geïnvesteerd in huisvesting en noodzaakt de teruggang van overheidsfinanciering tot financieel scherp aan de wind varen. 18 Folia Magazine

19 Dijkgraaf De werkdruk aan de UvA is hoog werkt dan de formele werktijd en 30 procent na afloop van de werkdag doorgaans zijn werk niet af heeft. We speculeren op de bereidheid van medewerkers om (veel) meer te doen dan waarvoor de werkgever ze betaalt, zo stelt de afdelingsvoorzitter van politicologie in zijn reactie op het eerstgenoemde Folia Magazine-artikel [Zie p.21, red]. Een situatie die zich laat begrijpen als structureel overwerk. De wens tot flexibeler vormgeving van dienstverbanden om op de onzekerheden in financiering en studentenaantallen te kunnen reageren, zoals verwoord in de genoemde beleidsnotitie HRM-beleid, lijkt bij de FMG te zijn vormgegeven in een nieuwe variant van flexibele afspraken of contracten voor overwerk, in aanvulling op een tijdelijke aanstelling die qua omvang bewust is onderschat. De opvatting die spreekt uit het commentaar van de door Folia Magazine geïnterviewde P&O-functionarissen, dat het logisch is om instellingsrisico s af te wentelen op individuele werknemers, is niet alleen strijdig met het sociaal zekerheidsrecht maar ook onjuist, aangezien de prestaties (lees: studierendement) van de individuele werknemer een zeer kleine en dus instabiele steekproef vormt uit de prestaties van een grote instelling zoals de UvA. Wat alle flexibele arbeidsrelaties gemeen hebben, is dat de werkgever de financiële risico s van de arbeidsrelatie minimaliseert. Om financieel scherp aan de wind te varen is ontduiking van de opbouw van werknemersrechten (uitkering bij ziekte, zwangerschap en werkloosheid, en opbouw van pensioen) door de werkgever, in dit geval de UvA, een probaat middel. Op weg naar verdergaande flexibilisering vormt de CAO een obstakel, want die stelt dat het dienstverband in beginsel wordt aangegaan voor onbepaalde tijd en dat een duidelijke motivering moet zijn om daarvan af te wijken. Het is niet verwonderlijk dat de strategisch directeur P&O in haar notitie aangeeft te willen nagaan of de CAO flexibele arbeidsrelaties wel voldoende faciliteert en welke veranderingen daarin wenselijk zijn. Werkdruk en flexibele arbeidsrelaties lijken de keerzijde van hoge ambities. De vraag is of de prijs niet al te eenzijdig wordt neergelegd bij jonger personeel in lagere wetenschappelijke functies. De Groene Amsterdammer (26 april) rekent deze universitaire groep tot de bedreigde middenklasse: De onzekerheid die voorheen voorbehouden was aan de onderklasse tijdelijke contracten, flexibele banen treft steeds vaker ook de hoger opgeleide middenklasse. Uit onderzoek naar het effect van flexibilisering van arbeidsrelaties op de productiviteit komt overigens naar voren dat bedrijven met hoge percentages tijdelijke werknemers minder groei van de arbeidsproductiviteit vertonen. Het is de vraag of het risico van gebrek aan loyaliteit van flexwerkers met de organisatie voldoende wordt gecompenseerd door loyaliteit van toptalent bij het vak, een ideaal uit de bestuursnotitie HRM-beleid. Uitgangspunt van personeelsbeleid zou ten minste moeten zijn de ambities in evenwicht te brengen met de financiële middelen en ze af te stemmen op het geldend arbeidsrecht. yyy Iris Breetvelt is voorzitter van de commissies personeel van de Ondernemingsraad van de Faculteit der Maatschappij- & Gedragswetenschappen en de Centrale Ondernemingsraad en lid van de Vakbond voor de Wetenschap (Vawo). Zij schrijft dit stuk op persoonlijke titel. Solidair De Duitse bondspresident Joachim Gauck hield dit jaar de 5 mei-lezing. Een inspirerende boodschap en een moedige uitnodiging van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Gauck is op de dag af twintig jaar ouder dan ik. Maar wat een verschil tussen 1940 of Als kind van de Tweede Wereldoorlog én de Koude Oorlog (zijn vader werd gedeporteerd naar Siberië en hijzelf was een prominent woordvoerder van de oppositie tegen de DDR) heeft Gauck van nabij meegemaakt wat voor mij slechts krantenkoppen of nieuwsbeelden op televisie waren. Gauck had een goede start, nadat hij in maart de brokkenpiloot Christian Wulff opvolgde. Zijn eerste staatsbezoek was opvallend. Hij ging niet naar het westen, maar naar het oosten. Dit keer geen traditionele reis naar Frankrijk, de oude bloedvijand die nu de betrouwbare andere helft van de Europese motor is geworden. Nee, de bestemming was Polen, dat Gauck roemde als het Europese land van de vrijheid. U begrijpt, als inwoner van het thuisland van het Polenmeldpunt, had ik daar wat ongemakkelijke gevoelens bij. We vergeten de laatste tijd te gemakkelijk hoe lang de Koude Oorlog heeft geduurd en hoe belangrijk de rol van het Poolse verzet tegen het communistische regime is geweest. Deze dagen wordt de band tussen Nederland en Duitsland vooral gekleurd door de economie. Als twee exponenten van het spaarzame noordelijke deel van Europa lezen we graag het zuiden de les. Maar laten we de niet vergeten dat de oude scheiding tussen oost en west lang niet geheeld is. Zo betalen Duisters nog steeds een Solidaritätszuschlag om de voormalige DDR te helpen die oploopt tot 5,5 procent extra loonbelasting. De interne geldstroom van west naar oost ligt rond de 100 miljard euro per jaar. Vanuit dat perspectief is het misschien tijd voor een beetje meer Europese Solidarność. yyy Robbert Dijkgraaf Folia Magazine 19

20 opinie Abdi De Mars In haar streven naar moderniteit maakt de UvA het studenten er niet makkelijker op om een versnapering aan te schaffen, vindt Vincent de Haan. Niet gezond, maar wel erg lekker, zo n Mars Vandaag heb ik geprobeerd een Mars te kopen. Dat leek mij niet zo n moeilijke opgave, zeker niet voor een aanstormend academicus als ik, zeker niet in een kantine waar Marsrepen liggen, talrijk als toeristen in de binnenstad. Toch kwam ik een aantal obstakels tegen, waarmee ik u graag bekend maak. Om te beginnen heeft de Universiteit van Amsterdam een tijdje terug in al haar wijsheid besloten een cateraar te contracteren, die nog slechts betalingen per chipknip accepteert. Dat is modern, zegt men. Is modern dan ook altijd beter? Het schijnt. Voorheen werd men op de Oudemanhuispoort met een ziedend tempo bediend van allerlei lekkernijen, en werd het geld door de behendige handen van de geoefende kassamedewerkers aangepakt, gewisseld en weer opgeborgen. Tegenwoordig wacht men met geduld tot de chipknip de betaling heeft verricht, die daar vreemd genoeg langer over doet dan zijn menselijke voorganger. Goed. Dat is modern. Dat is goed. In een andere vlaag van wijsheid heeft men echter besloten het oplaadpunt voor chipknips, dat al sinds jaar en dag op de Oudemanhuispoort stond opgesteld, op te heffen. Toegegeven, een Mars is ongezond, dus wie er een wil kopen, doet er goed aan een stukje te wandelen. Toch doet het wat onpraktisch aan: betalen met een chipknip is verplicht, maar de chipknip opladen kan alleen maar in het Atrium, een stukje verderop. Niet gezond, maar wel erg lekker, zo n Mars, dus ik laat mij niet uit het veld slaan en zet koers naar het Atrium. Aldaar probeer ik mijn chipknip op te laden in het daartoe bestemde apparaat. Tevergeefs. Mijn pas is defect en ik moet maar naar de bank. Ik had hem toch vandaag nog gebruikt? Een passerende vriendin probeert het ook eens. Ook haar pas lijkt defect. Misschien ligt het dan toch aan het apparaat. We proberen het met haar pas in de Marsrepenautomaat. De pas is prima, en voldoende opgeladen. Daar komt dan eindelijk die versnapering, twee chipknips, een voettocht en een defect oplaadapparaat later, en na mijn eeuwige dank aan deze schone dame. Dan dient zich het volgende probleem aan: haar saldo is nu te laag om nog te eten en opladen kan ze blijkbaar niet. Dan maar ergens in de stad wat eten, bij een ouderwets restaurant, waar men nog met geld betaalt. Dat is toch niet modern? Vast niet, maar het zal allicht goed smaken, en daar gaat het om. yyy Vincent de Haan studeert rechten en psychologie. Sywerts apostelen Van Jan Nagels 50+-partij tot Hero s OBP. Het wordt duwen en trekken in de aankomende verkiezingen om de 50+-kiezer over te halen. Gek is dat niet in een tijd waarin ons land sterk vergrijst. Als tegenreactie komen Sywert van Lienden en zijn vijfhonderd apostelen van de G500 met een tienpuntenplan om ervoor te zorgen dat jongeren de rekening niet krijgen van die vervloekte babyboomers. Petje af voor Sywert die tenminste moeite onderneemt om door middel van zijn eigen ideeën en bevlogenheid de politiek te willen veranderen. Alleen vraag ik me af of de kloof tussen jongeren en ouderen wel ons belangrijkste probleem is. Is er eigenlijk wel sprake van een kloof tussen jongeren en ouderen? Ik zie eerder een kloof tussen hoogopgeleiden en laagopgeleiden die steeds groter wordt. Ieder gevangen in ons eigen wereldje, met onze eigen manieren en taalgebruik. Waar blijft de verontwaardiging hierover? Ik zie veel laagopgeleiden die eerder ziek worden en daardoor hoge zorgkosten hebben. Ik zie veel laagopgeleiden die eenzijdig geschoold zijn en daardoor weinig tot geen kans maken op onze grillige arbeidsmarkt. Ik zie veel laagopgeleiden die weggejaagd worden uit hun vertrouwde buurten omdat woningbouwcorporaties niet genoeg verdienen aan sociale huisvesting. Ik zie veel laagopgeleiden die weggezet worden als racisten omdat zij zich zorgen maken om de veiligheid in hun wijk. Maar belangrijker nog, ik zie veel bekende gezichten die zich bij de G500 hebben aangesloten. Hoogopgeleide jongeren met een mooi toekomstperspectief die een zorgeloos leven tegemoet gaan. Beste Sywert, ons grootste probleem is dat wij het vermogen hebben verloren om ons te verplaatsen in anderen. Natuurlijk zullen CDA, VVD en PvdA de G500 met open armen ontvangen en doodknuffelen. Logisch, want ooit waren de politici ook hoogopgeleide jongeren die klaagden over de vergrijsde politiek en gebrek aan solidariteit. yyy Fatihya Abdi 20 Folia Magazine

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco. 1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.

Nadere informatie

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197

Inhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197 Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,

Nadere informatie

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost. Sherlock Holmes was een beroemde Engelse privédetective. Hij heeft niet echt bestaan. Maar de schrijver Arthur Conan Doyle kon zo goed schrijven, dat veel mensen dachten dat hij wél echt bestond. Sherlock

Nadere informatie

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te

Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

sarie, mijn vriend kaspar en ik

sarie, mijn vriend kaspar en ik sarie, mijn vriend kaspar en ik Leen Verheyen sarie, mijn vriend kaspar en ik is een theatertekst voor kinderen vanaf 4 jaar en ging in première op 12 september 2009 bij HETPALEIS in Antwerpen 1 ik: het

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf.

Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Les 1 Werk en inkomen (1) Monica is jarig. Iemand vertelt over haar sollicitatiegesprek. Monica en Arend praten over opleiding, werken en een eigen bedrijf. Evert en Monica -2 Rijbewijs Monica is jarig.

Nadere informatie

Hoe lang duurt geluk?

Hoe lang duurt geluk? Hoe lang duurt geluk? Op dit moment ben ik gelukkig. Na veel pech ben ik dan eindelijk een vrolijke schrijver. Mijn roman is goed gelukt. En ik verdien er veel geld mee. En ik heb ook nog eens een mooie,

Nadere informatie

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. UW MENING GEVEN spreken inleiding en doel Een mening is wat iemand denkt of vindt. U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt. U leert ook uw mening geven. Uw mening geven

Nadere informatie

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer KLEM Katja en Udo in de schulden Anne-Rose Hermer Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Katja ontmoet Udo Katja is bijna negentien jaar. Ze woont nog bij haar ouders. Katja werkt in een warenhuis.

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

Kinderen zonder papieren

Kinderen zonder papieren VPM VPM Kinderen zonder papieren Je ziet het bijna elke dag op de tv of in de krant: beelden van landen in oorlog, mensen in armoede. Op zoek naar een betere plaats om te leven, slaan ze op de vlucht.

Nadere informatie

Jezus geeft zijn leven voor de mensen

Jezus geeft zijn leven voor de mensen Eerste Communieproject 38 Jezus geeft zijn leven voor de mensen Niet iedereen gelooft in Jezus In les 5 hebben we gezien dat Jezus vertelt over de Vader. God houdt van de mensen. Hij vergeeft je zonden.

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga Hieronder staan de teksten van nieuwe liedjes, zodat jullie ze thuis ook kunnen oefenen: 'k Heb Jezus nodig heel mijn leven 'k Heb Jezus nodig, heel mijn leven. 'k Heb Jezus nodig, dag aan dag, in m'n

Nadere informatie

Maatschappelijk werk (alweer)

Maatschappelijk werk (alweer) Maatschappelijk werk (alweer) Na mijn tweede miskraam heb ik toch weer besloten om het er op te wagen naar maatschappelijk werk te gaan. Ik vond de stap echt wel heel zwaar, want ik hou er niet zo van.

Nadere informatie

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht:

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend

Nadere informatie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie

Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo?

Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12. Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Bijbellezing: Johannes 14 vers 1 tot 12 Tom, Tom is altijd goed Kom, kom nou zeg, is dat zo? Heb een Tom, Tom gekocht Bij de ANWB winkel in Drachten Nou ja ik heb hem eigenlijk gekregen Voor mijn verjaardag

Nadere informatie

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel REALITY REEKS Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP marian hoefnagel Een gekke naam Rudsel?? Jims mond valt open van verbazing. Is dat een naam? Hij kijkt met grote ogen naar de jongen die naast hem zit.

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

A) Schrijf het verbum in de best passende tijd en vorm, eventueel met een hulpverbum

A) Schrijf het verbum in de best passende tijd en vorm, eventueel met een hulpverbum A) Schrijf het verbum in de best passende tijd en vorm, eventueel met een hulpverbum 1. Wat voor rare mensen waren dat daarstraks? (zijn) 2. Zodra we de film, zullen we je vertellen wat we ervan vonden.

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 9. 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42

Inhoud. Woord vooraf 9. 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42 Inhoud Woord vooraf 9 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42 2. Papa, ik ben bang dat jij ook dood gaat 44 Overdenking over 1 Korintiërs 15: 35-49 78 3. Ik ben mijzelf niet meer

Nadere informatie

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.

Dino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen. Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen

Nadere informatie

3 Pesten is geen lolletje

3 Pesten is geen lolletje Na deze les kun je: het verschil tussen plagen en pesten noemen; jouw ervaringen met pesten vertellen; uitleggen hoe je pesten kunt stoppen; afspraken maken over pesten. 3 Pesten is geen lolletje Pesten

Nadere informatie

Lesbrief bij het boek Kiezen in de oorlog. Marte Jongbloed Roelof van der Schans

Lesbrief bij het boek Kiezen in de oorlog. Marte Jongbloed Roelof van der Schans Lesbrief bij het boek Kiezen in de oorlog Marte Jongbloed Roelof van der Schans Lees dit boek lekker rustig door. Beantwoord iedere keer als je een hoofdstuk uitgelezen hebt de vragen die bij dat hoofdstuk

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

En rijke mensen werken niet. Die kunnen de hele dag doen wat ze leuk vinden.

En rijke mensen werken niet. Die kunnen de hele dag doen wat ze leuk vinden. Warm in Verona Romeo loopt een beetje rond. Dat doet hij bijna elke dag. Hij vindt het leuk om door het stadje te lopen. Door de kleine straatjes. Langs de rivier waar de meisjes de was doen. En over de

Nadere informatie

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar

zondagmorgen 14 november 2010 Welkomkerk ds. W.H. Hendriks-Vogelaar Gemeente van de Heer Jezus Christus, Jongeren, ouderen, kinderen van God, Zoals ik voor de lezing al gezegd heb; het gaat vanmorgen niet over trouwen of getrouwd zijn, dat is alleen een voorbeeld verhaal.

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Liturgie voor de scholendienst 2015

Liturgie voor de scholendienst 2015 Liturgie voor de scholendienst 2015 Kerk van de Nazarener & Christelijke Basisschool De Vliet Klaaswaal Zondag 1 februari Thema: Bestaat God (eigenlijk wel)? Welkomstwoord Uitleg over de kerk Kinderopwekking

Nadere informatie

Begin jaren 90 was er een uitwisseling tussen Dart Club Sport en één Engels dartsteam.

Begin jaren 90 was er een uitwisseling tussen Dart Club Sport en één Engels dartsteam. Begin jaren 90 was er een uitwisseling tussen Dart Club Sport en één Engels dartsteam. Gezellig met ongeveer 15 personen naar Engeland om daar een lang weekend tegen elkaar te gaan darten en uiteraard

Nadere informatie

De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het

De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het De wereld op zijn kop! Kan de wereld op zijn kop staan? Met gym heb je het vast wel eens geprobeerd Op je kop staan, bedoel ik, soms lukt het Maar het duurt maar heel even dat op de kop staan De wereld

Nadere informatie

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en

Wie heeft die rare knopen erin gelegd? vraagt hij. Ik, geeft Bibi eerlijk toe. Vorige week waaide het nogal hard. Dus toen heb ik de rubberboot en Het plan van Bart Dobber, niet doen! Bibi staat op het dek van het schip en kijkt naar haar hond die een kat achterna zit op de kade. Haar broer Bart ligt op de loopplank en peutert aan het touw van de

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Apostolische rondzendbrief

Apostolische rondzendbrief oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen.

We hebben verleden week nog gewinkeld. Toen wisten we het nog niet. De kinderbijslag was binnen en ik mocht voor honderd euro kleren uitkiezen. Woensdag Ik denk dat ik gek word! Dat moet wel, want ik heb net gehoord dat mijn moeder kanker heeft. Niet zomaar een kankertje dat met een chemo of bestraling overgaat. Nee. Het zit door haar hele lijf.

Nadere informatie

SPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie

SPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie SPREEKBEURT POLITIE Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie Wat doet een politieagent? WELKOM DE POLITIEPRAKTIJK helpen bij een ongeluk pak de winkeldief! bekeuren en aanhouden

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

MARIAN HOEFNAGEL. De nieuwe buurt. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren

MARIAN HOEFNAGEL. De nieuwe buurt. Uitgeverij Eenvoudig Communiceren MARIAN HOEFNAGEL De nieuwe buurt Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 1 4 Een nieuw huis Dit is nu ons nieuwe huis. De auto stopt en Kika s vader wijst trots naar het huis rechts. Kika kijkt. Het is een rijtjeshuis

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

Thema In en om het huis.

Thema In en om het huis. http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!

Nadere informatie

futurum (vs) conditionalis perfectum

futurum (vs) conditionalis perfectum futurum (vs) conditionalis perfectum Perfectum Zou hij zich nu al beter voelen? Zou hij zich daar beter gevoeld hebben, denk je? Perfectum Je zou wat meer moeten studeren = Je moet wat meer studeren. Het

Nadere informatie

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door

Ik ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over

Nadere informatie

Het kasteel van Dracula

Het kasteel van Dracula Uit het dagboek van Jonathan Harker: Het kasteel van Dracula 4 mei Eindelijk kom ik bij het kasteel van Dracula aan. Het kasteel ligt in de bergen. Er zijn geen andere huizen in de buurt. Ik ben moe. Het

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

Jouw avontuur met de Bijbel

Jouw avontuur met de Bijbel Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

REGELS. Onderstreep de pluralisvorm in de zin.

REGELS. Onderstreep de pluralisvorm in de zin. 61 61 REGELS 1 Onderstreep de pluralisvorm in de zin. 1 Ik woon met mijn gezin in een rijtjeshuis met vier slaapkamers. 2 De vijf appartementen in deze flat zijn heel klein. 3 Hij heeft een groot huis

Nadere informatie

Kilometers van hier zijn ze soms mijlen verder

Kilometers van hier zijn ze soms mijlen verder Kilometers van hier zijn ze soms mijlen verder Studie of stage in het buitenland? wilweg.nl Studie of stage in het buitenland? Wil jij je horizon verbreden? Een onvergetelijke tijd beleven? Vrienden hebben

Nadere informatie

World leader in international education

World leader in international education World leader in international education BESTE OUDER, Wat een spannend jaar gaat u tegemoet: uw zoon of dochter zit in het eindexamenjaar! Het maken van een goede studiekeuze is niet altijd makkelijk en

Nadere informatie

De woonkamer. Er staan veel dozen in de woonkamer, er staat een bank en een kast die half in elkaar gezet is.

De woonkamer. Er staan veel dozen in de woonkamer, er staat een bank en een kast die half in elkaar gezet is. SAMENWONEN 1. EXT. ROND HET HUIS - DAG Rond het huis. Judith en Peter zijn aan het verhuizen, er staat een verhuiswagen voor het huis. Judith en Peter lopen vaak heen en weer met dozen. Ze lachen naar

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Hoe voorkom je diefstal op reis.

Hoe voorkom je diefstal op reis. Hoe voorkom je diefstal op reis. Diefstal op reis, dit is iets wat we liever niet willen overkomen wanneer we in het buitenland zitten. Toch gebeurt het. Ik kan me nog goed herinneren dat ik een jaar geleden

Nadere informatie

Wat doen jongeren op internet?

Wat doen jongeren op internet? Hoofdstuk 1 - Oefening 17 - Leesdossier Opdracht 1 Lees de tekst Wat doen jongeren op internet? U gebruikt op de leeskaart Zoekend lezen. Beantwoord daarna de vragen. Leeskaart Zoekend lezen Wat doen jongeren

Nadere informatie

Een nieuw leven. Een maand eerder. Zondag 25 juli

Een nieuw leven. Een maand eerder. Zondag 25 juli Een maand eerder Zondag 25 juli Een nieuw leven Het lijkt me zo leuk om naar Aruba te verhuizen. Simon krijgt daar een topbaan en ik kan mijn leven weer op orde brengen. Ik kan gaan doen wat ik wil. Een

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten Goed voorbereid slagen voor het staatsexamen NT2 programma 1 Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN niveau B1 tijdsduur: 120 minuten Deel 1: Zinnen afmaken 15 opdrachten Maak de zinnen af: 1. Het is in de vakantie

Nadere informatie

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden.

1 Werkwoord. (wonen, werken, lopen,...) 8 Grammatica is niet moeilijk. wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 1 Werkwoord (wonen, werken, lopen,...) wonen, werken, lopen,... noemen we werkwoorden. 8 Grammatica is niet moeilijk 1.1 woon, woont, wonen Ik woon nu in Nederland. Jij woont nu in Nederland. U woont nu

Nadere informatie

Niet eerlijk. Kyara Blaak

Niet eerlijk. Kyara Blaak Kyara Blaak Niet eerlijk Kyara Blaak Kyara Blaak 248media uitgeverij, Steenwijk Grafische realisatie: MDS Grafische Vormgeving Illustraties binnenwerk: Kyara Blaak Alle rechten voorbehouden. Niets uit

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen?

Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Vooraf Oud en nieuw is leuk en gezellig: oliebollen eten, spelletjes doen, televisie kijken, met zijn allen aftellen tot twaalf uur en vuurwerk afsteken.

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02

Voor Indigo en Nhimo Papahoorjeme_bw.indd :02 Papahoorjeme_bw.indd 2 05-05-11 15:02 Papahoorjeme_bw.indd 3 05-05-11 15:02 Voor Indigo en Nhimo Tamara Bos Papa, hoor je me? met tekeningen van Annemarie van Haeringen Leopold / Amsterdam De liefste

Nadere informatie

Luisteren: muziek (B1 nr. 4)

Luisteren: muziek (B1 nr. 4) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

Stil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan.

Stil blijft Lisa bij de deur staan. Ook de man staat stil. Ze kijken elkaar aan. Wild Op het laatste moment ziet Lisa de man pas. Ze hangt de was op in de tuin. En ineens komt hij achter de lakens vandaan. Lisa laat het mandje met was in het gras vallen. Ze gilt. De man ziet er slecht

Nadere informatie

1 Vinden de andere flamingo s mij een vreemde vogel? Dat moeten ze dan maar zelf weten. Misschien hebben ze wel gelijk. Het is ook raar, een flamingo die jaloers is op een mens. En ook nog op een paard.

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Lesbrief 19. Samen naar de bibliotheek

Thema Kinderen en school. Lesbrief 19. Samen naar de bibliotheek Thema Kinderen en school. Lesbrief 19. Samen naar de bibliotheek Taban gaat met zijn dochter voor het eerst naar de bibliotheek. Hij schrijft haar in bij de bibliotheek. Dan laat Soumiya aan Taban en Ama

Nadere informatie

1. Hoeveel uur per week zaten jongeren op internet in 2009?

1. Hoeveel uur per week zaten jongeren op internet in 2009? Hoofdstuk 1 - Oefening 17 Leesdossier Opdracht 1 Lees de tekst Wat doen jongeren op internet? U gebruikt de leeskaart: zoekend lezen. Beantwoord daarna de vragen. Wat doen jongeren op internet? Onder 13-

Nadere informatie

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als 4 Denken In dit hoofdstuk vertellen we hoe jij om kan gaan met je gedachten. Veel gedachten maak je zelf. Ze bepalen hoe jij je voelt. We geven tips hoe jij jouw gedachten en gevoelens zelf kunt sturen.

Nadere informatie

Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud

Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Bijlage 3.1. Wat gebeurt er als iemand zich in de mindere positie voelt? Meer over het instinct voor zelfbehoud Het instinct voor zelfbehoud is heel gezond. Als we dat niet hadden, zou niemand van ons

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer -

Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon Beste lezer, Ik hoop dat jouw doorzettingsvermogen

Nadere informatie

levend en dood tegelijk

levend en dood tegelijk levend en dood tegelijk levend en dood tegelijk lezing over NAH in een gezin 9 april 2015 Carina van Welzenis alias Karin van Leeuwen 28 december 2004 rtl nieuws Twee bomen geraakt Een enorme klap, daarna

Nadere informatie