financieel jaarverslag

Transcriptie

1 2006 financieel jaarverslag

2 doorgeven

3 In dit jaarverslag gaat het om cijfers. Daarbij vergeten wij nooit dat achter die cijfers mensen ons kapitaal vormen. Wij portretteren mensen, veelal leden, in hun verbondenheid met het leven dat is of dat er was. Zij zijn ook verbonden met elkaar. Als familie, vrienden, buren, geestverwanten, passanten. Op die manier creëren en delen zij elkaars herinneringen. Betekenisvol en kleurrijk in het leven, zoals DELA.

4 verslag over 2006

5 Uit te brengen aan de Algemene Vergadering van DELA, Coöperatie voor het Verzekeren en Verzorgen van Begrafenissen en Crematies U.A., te Eindhoven, op 16 juni Opgericht op 11 maart 1937 en als Coöperatie geconstitueerd bij akte, op 7 september 1942 verleden voor Mr. H.Ph.M.J. Janssen, destijds notaris te Eindhoven. De statuten zijn voor het laatst gewijzigd bij akte en op 13 augustus 1997 verleden voor notaris Mr. P.M.N.M. van Dongen te Eindhoven. Oude Stadsgracht 1, Eindhoven

6 personalia

7 Raad van Commissarissen J.W.E. Neervens (overleden 3 november 2006) Prof. Mr. S.C.J.J. Kortmann, voorzitter a.i. J.A.G. Dirks, secretaris F.H.J. Boons RA A.W.M. van de Zande Statutaire Directie Drs. E. Doeve Drs. A.J.M. Lauvenberg Directie Nederland Drs. E. Doeve, algemeen directeur J.L.R. van Dijk RA, financieel directeur Drs. A.J.M. Lauvenberg, directeur verzekeringen Drs. P.J.Th.M. Loeffen, directeur beleggingen Ir. J. van der Putten MMO, directeur uitvaartverzorging (vanaf 1 februari 2007 directeur DELA België) Actuaris Watson Wyatt Insurance Consulting B.V. Ereleden Prof. Mr. F.H.J.J. Andriessen Mr. J.H. Blaauw Prof. Dr. H.O. Goldschmidt Drs. D. Moll Ondernemingsraad J. van Vliet, voorzitter J. Louwers, plv. voorzitter Mw. E. Smolders, plv. secretaris K. van Dommelen Mw. C. Fluijt Mw. C Libert Mw. K. van der Meeren J. Mulderij G. Opdenoordt J. Sanders M. Vlemmings Mw. H. van Woesik, ambtelijk secretaris Accountant PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.

8 Ooit zal hij ook van mij winnen... Dat denk ik ook!

9 inhoudsopgave 8 kerncijfers 10 woord vooraf 12 verbondenheid 14 missie 17 profiel 19 pre-advies van de Raad van Commissarissen 21 Algemene Vergadering 6 23 verslag van de Directie 34 jaarrekening 35 geconsolideerde balans 36 geconsolideerde winst- en verliesrekening 37 geconsolideerd overzicht kasstromen 38 toelichting op de geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening 65 enkelvoudige balans 66 enkelvoudige winst- en verliesrekening 66 toelichting op de enkelvoudige balans en winst- en verliesrekening 7 overige gegevens 69 statutaire resultaatbestemming 69 voorstel tot resultaatbestemming 71 accountantsverklaring 72 actuariële verklaring 74 bijlagen 80 colofon

10 kerncijfers

11 kerncijfers DELA Coöperatie aantal werknemers (gemiddeld) aantal verzekerden - Nederland België aantal uitvaarten - Nederland België aantal crematies in eigen crematoria - Nederland België gemiddelde uitvaartkosten voor Natura in Nederland per volwassenen in euro s x mio balanstotaal waarde beleggingen verzekerd kapitaal technische voorziening eigen vermogen in % technische voorziening premie-inkomen opbrengst beleggingen opbrengst uitvaartverzorging totaal bruto-omzet toevoeging aan technische voorziening netto winst

12 De geur is hier nog altijd dezelfde, dan voel ik zijn trots.

13 woord vooraf Al bijna zeventig jaar zwaaien de leden van onze coöperatie de scepter bij DELA, de Nederlandse marktleider. Zo n bedrijf kán niet anders dan dicht aan de basis staan. Via de Algemene Vergadering en continue dialogen met onze verzekerden krijgt DELA de inspiratie voor haar koers en haar handelen. Een jaarverslag van DELA mag dan ook verder gaan dan de feiten en cijfers. Niet gebonden aan beroepsgroep, branche of regio verbindt DELA miljoenen verzekerden die een belangrijke zekerheid met elkaar delen: de wetenschap dat hun uitvaart correct, volgens hun persoonlijke wensen en zonder financiële verrassingen plaatsvindt. Hiervoor moeten wij niet alleen financieel solide zijn, maar ook de vinger aan de pols van de samenleving houden. De perceptie rondom uitvaarten verandert wéér, een nieuwe pendulebeweging tussen ontkennen en omarmen van leven en dood. Daarmee dient ook het dienstenpalet van DELA te veranderen. Wat blijft, is de in de coöperatieve gedachte besloten doelstelling om dienend te zijn. Zonder winstoogmerk, maar met een gezonde dosis commercie. Zonder geheven vingertje, maar met een duidelijke mening over wat prudent is voor een financieel dienstverlener met een zware maatschappelijke functie. In dit jaarverslag ervaart u behalve de feiten en cijfers ook het nodige over de bredere thema s die de wereld van DELA vormen. Die wereld begint bij bijna duizend medewerkers. Gezamenlijk hebben zij 2006 tot wederom een zeer succesvol jaar gemaakt uit de rijke geschiedenis van DELA. En aan hun is dan ook allereerst onze dank verschuldigd voor hun inzet, betrokkenheid en vernieuwingsbereidheid Edzo Doeve Fons Lauvenberg

14 verbondenheid nieuwe vormen van herinneren Met het afsluiten van de jaarrekening 2006 maakt DELA zich op voor het zeventigste jaar als coöperatieve onderneming. Een mensenleeftijd, waarin het bedrijf de wereld heeft zien veranderen. Een constante factor daarin is de waarde die mensen hechten aan een waardige uitvaart. De uitingsvormen hiervan zijn echter wezenlijk veranderd gedurende zeven decennia. Tot in de jaren zestig was de uitvaart veelal Christelijk geïnspireerd. Eer aan God betonen in de kerk, afscheid nemen van de overledene door middel van gedeelde rituelen. Met de secularisering ontstond enige tijd een taboe op de dood en zagen we overlijdensberichten met de mededeling dat de crematie in stilte had plaatsgevonden. Dat taboe is verdwenen. We durven de dood weer gezamenlijk aan te gaan. Een onmiskenbare trend daarbij is de subtiele verschuiving van alleen maar afscheid nemen naar gedenken, in gedachten behouden van een dierbare. Het levensverhaal wordt in stand gehouden, de herinnering blijft. In egodocumenten, soms zelfs in videobeelden. En in toenemende mate door gedeelde rouwverwerking. De individualisering en de secularisering van de moderne samenleving worden gesymboliseerd in de hernieuwde rituelen rond de dood. We durven elkaar hierin weer te vinden, durven verdriet te delen en willen elkaar helpen in het verwerken. Familieleden helpen de uitvaartondernemer met afleggen, dierbaren worden thuis opgebaard, zoals decennia geleden de gewoonte was. Dit alles helpt de herinnering vast te houden, maar steunt ook het rouwproces. Parallel aan deze ontwikkeling zien we dat de uitvaart zelf verandert. Onze cijfers wijzen uit dat het aantal bezoekers aan uitvaarten toeneemt. Verhalen over de uitvaart als feest moeten we met een korreltje zout nemen, maar onmiskenbaar sluipen elementen van de reünie of familiebijeenkomst de uitvaart binnen. Daar past een eigen sfeer bij. Dat weerspiegelt zich in de nieuwe entourage van onze crematoria. Rouwtinten maken plaats voor realistische kleuren, architectuur en aankleding weerspiegelen de nieuwe tijdgeest. De dood blijft een raadsel en verre van plezierig. Maar na eeuwen waarin de uitvaart was ingebed in de rituelen van kerk en geloof, lijkt de hedendaagse mens op weg naar een nieuwe verstandhouding met sterven en afscheid nemen. de continuïteit van kwalitatieve dienstverlening Een geest van nieuwe solidariteit waart door Nederland. Van het nieuwe kabinetsbeleid tot de teneur in mediadiscussies zijn verbondenheid en sociale cohesie de sleutelwoorden. In een vergaande individuele samenleving zoeken velen naar nieuwe banden met elkaar. Als coöperatieve organisatie herkennen we deze tijdgeest instinctief. Een tijdgeest, die even actueel is als ten tijde van de oprichting van het bedrijf. DELA paste maatschappelijk verantwoord ondernemen toe, lang voordat het begrip als zodanig ontstond. Het is het wezenskenmerk waarmee we ons onderscheiden als uitvaartorganisatie en als verzekeringsmaatschappij. In de onmiskenbare hang naar herinneren, gedenken en vasthouden herkennen wij de behoefte aan dienstverlening die verder gaat dan zorg en zekerheid. Continuïteit is even wezenlijk. Een goede uitvaart is het begin van een goede rouwverwerking. DELA maakt dit mogelijk. Van concrete nazorgdienstverlening en de introductie van risicopolissen tot initiatieven voor palliatieve zorg en bijvoorbeeld hospices. In dit licht en vanuit de coöperatieve dienstverleningsgedachte moet de verbreding in het dienstenpakket van DELA worden gezien. Geen commercieel opportunisme, maar de logische consequenties van doordacht beleid op basis van onze uitgangspunten.

15 ageren tegen misstanden Vertrouwen heeft een smalle basis als het gaat om verzekeringsmaatschappijen. De sector is de afgelopen jaren flink onder vuur genomen vanwege affaires die overigens ver stonden van DELA. Indirect heeft het bedrijf echter wel degelijk last van de vertrouwensbreuk tussen branche en publiek. De gereedschappen om deze breuk te repareren zijn integriteit en transparantie. Aspecten, die slechts deels in regels zijn vast te leggen. Betrouwbaarheid en eerlijkheid zijn eigenschappen en geen door anderen opgelegde verplichtingen. Het vakgebied begint en eindigt met vertrouwen. Daarin kunnen formele toezichthouders slechts een beperkte, controlerende rol spelen. Dit, ondanks de toenemende regeldruk vanuit overheid en toezichthouders. Daadwerkelijke integriteit is niet in regels te vatten, maar dient vanuit de kern van een organisatie te komen. Daarvoor moet transparantie verder gaan dan de regels de toezichthouders voorschrijven. Niet wachten op externe signalen dat er iets beter kan, maar continu het zelfreinigend vermogen maximeren. Of het nu gaat om de proposities richting leden of in de samenwerking met intermediairs, DELA legt de lat hoog voor zichzelf. Vanuit deze kritische en continue zelfreflectie behouden wij ons het recht voor, om anderen te kritiseren over aspecten die nadelig zijn voor onze leden. Sinds jaar en dag is de grafkostenproblematiek daar het sprekendste voorbeeld van. In 1937 is in de statuten vastgelegd dat DELA goede toestanden in het uitvaartwezen moet bevorderen. Met grafkostenstijgingen die soms uit niets anders dan willekeur verklaarbaar lijken te zijn, is daar geen sprake van. Het mag niet zo zijn dat nabestaanden om financiële redenen gedwongen zijn te kiezen voor een bepaalde uitvaartvorm. Persoonlijk leed mag niet verergerd worden door financieel getob. DELA ageert hiertegen; in publicaties, door onderzoeken te distribueren en door de dialoog met de politiek en gemeentelijke overheden te zoeken. Vooralsnog helaas zonder bindende resultaten. Het zou het nieuwe kabinet, dat zorgzaamheid hoog in het vaandel heeft staan, bijzonder sieren om de grafkosten op de beleidsagenda te zetten In de onmiskenbare hang naar herinneren, gedenken en vasthouden herkennen wij de behoefte aan dienstverlening die verder gaat dan zorg en zekerheid.

16 Ik vond hem op internet, de favoriet van mijn ouders.

17 missie DELA is een organisatie waar mensen terecht kunnen bij ingrijpende gebeurtenissen zoals een overlijden of een ongeval. Door middel van onze verzekeringen en diensten staan we onze klanten met raad en daad bij, en vangen we de gevolgen zo goed mogelijk op. DELA biedt in deze zorg, zekerheid en continuïteit. Onze ambitie stoelt op betrokkenheid, integriteit en ondernemerschap. Daarin is de groei van DELA geworteld: te allen tijde betrokken, integer en oplossingsgericht omgaan met mensen die in een kwetsbare situatie verkeren. De professionaliteit van DELA is gebaseerd op onze rijke ervaring op het gebied van uitvaartverzekering en uitvaartverzorging. Vanuit deze kern breiden we uit, en bouwen we verder aan een energieke coöperatieve organisatie die een leven lang klaarstaat voor haar klanten Mensen kunnen bij ons terecht na een ingrijpende gebeurtenis zoals een overlijden of een ongeval. We bieden in deze zorg, zekerheid en continuïteit.

18 Haar appeltaart is het allerlekkerst! Heerlijk als ze op bezoek komt.

19 profiel DELA is een coöperatie die zich ten doel stelt haar leden en haar meeverzekerden de zekerheid te bieden van een waardige uitvaart. DELA doet dit door het verzekeren en verzorgen van de uitvaart en door goede situaties daarbij te bevorderen. Zowel op het gebied van uitvaartverzekering als uitvaartverzorging is DELA marktleider in Nederland. Dochtermaatschappij DELA Natura Uitvaartverzekeringen N.V. telt in 2006 bijna 2,6 miljoen verzekerden. Het omvangrijke klantenbestand draagt bij aan het streven de uitvaartkosten zo laag mogelijk en de kwaliteit van de dienstverlening zo hoog mogelijk te houden. Dit zorgt onder meer voor een relatief lage premie voor de verzekerden. Een eerlijke prijs die past bij een coöperatie zonder winstoogmerk. Sinds 2005 is DELA ook op het gebied van uitvaartverzorging actief in België. Dankzij een grote overname is zij ook in dit land marktleider. Gemeten naar verzekerden neemt DELA daar de tweede plaats in uitvaartverzekeringen in. DELA sluit bovenal natura-uitvaartverzekeringen af. Bij dergelijke verzekeringen gaat het niet om uitkeringen in geld, maar om het regelen van de uitvaart volgens de in de polis omschreven diensten, ongeacht de kosten van die diensten. De natura-uitvaartpolis heeft derhalve een waardevaste uitkering. Op deze waardevastheid is het beleggingsbeleid afgestemd. Daarnaast sluit DELA ook levensverzekeringen met uitkeringen in kapitaal die aan de natura-uitvaartverzekering gekoppeld kunnen worden om zo invulling te kunnen geven aan de persoonlijke wensen rondom uitvaarten. Ook kent DELA de mogelijkheid om andersoortige levensverzekeringen te sluiten op kapitaalbasis via haar levensverzekeringsmaatschappij. In totaal zijn bij DELA ruim 2,9 miljoen mensen verzekerd. Bij DELA werken bijna medewerkers. Het balanstotaal bedraagt circa 3 miljard, waarvan het eigen vermogen 786 miljoen bedraagt. De coöperatie heeft geen winstoogmerk, maar voor de continuïteit is een gezonde winstontwikkeling en een goede eigen vermogenspositie van essentieel belang. De uitvaarten van overleden verzekerden worden voor zover mogelijk door het eigen uitvaartverzorgingsbedrijf van DELA geregeld. In die gebieden waar dit niet mogelijk is, heeft zij met zorgvuldig geselecteerde uitvaartondernemers overeenkomsten afgesloten. DELA beschikt in Nederland over 5 crematoria en 27 uitvaartcentra, in België over 4 crematoria en 50 uitvaartcentra. De coöperatie is in de dertiger jaren van de vorige eeuw ontstaan uit solidariteit met de noden van haar omgeving. Nog steeds streeft Draagt Elkanders Lasten er naar om het maatschappelijk welzijn van haar leden, zoals statutair vastgelegd zonodig anderszins te behartigen. Betrokkenheid en integriteit zijn door de jaren heen kernwaarden voor DELA gebleken die gekoppeld zijn aan een gezonde dosis ondernemerschap. Met ondernemerschap wordt gedoeld op daadkrachtig en vindingrijk optreden bij het aandragen van de juiste oplossingen voor onze verzekerden en ook voldoende toekomstgerichtheid om te zorgen dat die oplossingen telkens sporen met de eisen van de tijd. Betrokkenheid, integriteit en ondernemerschap vormen dan ook steevast de leidraad bij onze dienstverlening

20 Ik pas het verhaal telkens iets aan. Dat deed mijn opa ook, weet ik nu...

21 Raad van Commissarissen pre-advies Aan de Algemene Vergadering van DELA, Coöperatie voor het Verzekeren en Verzorgen van Begrafenissen en Crematies U.A. te Eindhoven. Hierbij biedt de Raad van Commissarissen u het jaarverslag over 2006 aan. Het jaarverslag bestaat uit het verslag van de Directie, de jaarrekening en de overige gegevens, waaronder opgenomen de goedkeurende accountantsverklaring van PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., de actuariële verklaring van Watson Wyatt Insurance Consulting B.V. en bijlagen. De jaarrekening is door de Directie opgemaakt en wij stellen u voor de jaarrekening conform de voorgelegde stukken vast te stellen. Voorts stellen wij u voor het gevoerde beleid goed te keuren en de Directie en de Raad van Commissarissen hiervoor decharge te verlenen. De Raad van Commissarissen vergaderde in 2006 vijf keer en daarnaast drie keer met de Vertrouwenscommissie. De jaarrekening 2005 werd besproken in een vergadering met de accountant en de actuaris. Aan de orde waren onder meer de verzelfstandiging van de vastgoedafdeling, een nieuw beoordeling- en beloningsbeleid, de verwerving van de gewone aandelen van Golden Jaffa Holding B.V. en de overname van de verzekeringsportefeuille van Sint Barbara. De auditcommissie vergaderde twee keer, de remuneratiecommissie vergaderde één keer vanwege het overlijden van de heer Neervens. Het overlijden van onze voorzitter, de heer Neervens, in november 2006, kwam als een schok. De heer Neervens zal in onze gedachten blijven als een uiterst deskundige en aimabele man, die in de korte tijd, dat hij als Voorzitter van de Raad van Commissarissen aan DELA verbonden was, blijk heeft gegeven van een grote betrokkenheid en verbondenheid met DELA. Daarvoor zijn we hem zeer dankbaar. Omtrent de opvolging van de heer Neervens is overleg gevoerd met de Directie en zijn adviezen ingewonnen bij de Ondernemingsraad en de Vertrouwenscommissie. Tijdens de Algemene Vergadering zal een nieuwe commissaris ter benoeming worden voorgedragen. Het is het voornemen van de Raad van Commissarissen om deze nieuwe commissaris tot voorzitter te kiezen. De Raad van Commissarissen spreekt tot slot zijn erkentelijkheid uit voor de inzet van de Directie en van alle medewerkers. Het nieuwe elan van DELA is in 2006 ook aan de buitenwereld geëtaleerd, hetgeen heeft geleid tot vele enthousiaste reacties. Evenals in 2005, is in 2006 een prima financieel resultaat neergezet. Mede in dit licht en omdat in 2007 het zeventigjarig bestaan van DELA wordt gevierd, hebben wij besloten om de medewerkers een extra halve maand winstdeling te geven. Gelet op de gedrevenheid en het enthousiasme van alle betrokkenen zien wij de toekomst met vertrouwen tegemoet. Eindhoven, 24 april 2007 De Raad van Commissarissen Prof. Mr. S.C.J.J. Kortmann, voorzitter a.i. J.A.G. Dirks, secretaris F.H.J. Boons RA A.W.M. van de Zande 18 19

22 Ik kreeg m van mijn vader. Mijn dochter gaat er morgen mee op vakantie.

23 Algemene Vergadering DELA kent 36 afdelingen die periodiek uit hun midden een lid en een plaatsvervangend lid kiezen. Deze vormen de Algemene Vergadering. Per 1 december 2004 werd de Algemene Vergadering opnieuw gekozen voor een zittingsduur van vier jaar. De leden - eventueel hun plaatsvervangers - komen enkele malen per jaar bijeen om de belangrijkste zaken die zich in DELA-verband voordoen te behandelen en daarover te beslissen. In de vergadering van 14 januari 2006 werd de begroting 2006 besproken en toegelicht. Voorts werd stilgestaan bij het project Transparantie & Transformatie. In de vergadering van 10 juni 2006 werd de jaarrekening over 2005 vastgesteld, werd decharge verleend aan de Raad van Commissarissen en de Directie over het gevoerde beleid en werd besloten tot een aanpassing van de premie met 3,66% per 1 januari De leden van de Vertrouwenscommissie, de heren Libregts, De Pender en Dujardin werden herbenoemd voor een periode van één jaar, terwijl de heer Valkenburg voor dezelfde termijn als plaatsvervangend lid van de Vertrouwenscommissie werd benoemd. Tevens werd er wederom aandacht besteed aan het project Transparantie & Transformatie, waaronder het vaststellen van het nieuwe basispakket. In de vergadering van 10 juni 2006 werd de heer Van de Zande voor een termijn van vier jaar herbenoemd als commissaris

24

25 van de directie verslag We kijken terug op een jaar met mooie resultaten, prima winstcijfers en een gezonde groei. De in 2006 gerealiseerde winst lag opnieuw ver boven de verwachtingen. Ook in 2006 lagen zeer goede beleggingsresultaten hieraan ten grondslag. De nettowinst van ruim 59 miljoen is zonder meer uitstekend, maar is toch 25% lager dan in Dit is echter volledig het gevolg van bijzondere lasten. De overname van de verzekeringsportefeuille van Sint Barbara en de verwerving van een grote vastgoedportefeuille maakten het in het kader van een bestendige gedragslijn nodig om extra lasten van circa 37 miljoen te verantwoorden. In de winstontwikkeling van DELA spelen de beleggingsresultaten een cruciale rol. Aangezien slechts 30% van de beleggingsportefeuille vastrentend wordt belegd, zorgen fluctuaties in de koersen van aandelen en de prijzen van onroerend goed ook voor grote schommelingen in de ontwikkeling van de winst en het eigen vermogen van DELA. De afgelopen jaren waren de beleggingsresultaten zeer goed, met name vanwege de stijgingen op de aandelenbeurzen. Maar ook als we de waardestijgingen niet meenemen, is zichtbaar dat het onderliggende operationele resultaat zich goed ontwikkelt. Gunstige sterftecijfers, maar vooral een sterke omzetgroei in combinatie met een adequate kostenbeheersing, spelen hierbij een rol. De omzetgroei was met 8% in lijn met de verwachtingen. Als de beleggingsinkomsten niet worden meegenomen in deze berekening, is de omzetgroei 7,9%. Bij verzekeringen was de groei beter dan begroot, maar bij het uitvaartbedrijf hadden de lager dan verwachte sterftecijfers uiteraard een negatieve invloed op de omzetontwikkeling. Ook kwam een aantal geplande acquisities van uitvaartondernemingen niet of pas later van de grond. Hierdoor bleef de omzetgroei bij het uitvaartbedrijf iets achter in de verwachtingen

26 inflatiestijging bij uitvaartkosten Het overgrote deel van de portefeuille van DELA bestaat uit natura-uitvaartverzekeringen. Om deze polissen waardevast te houden, moet de waarde van de verzekerde uitkeringen jaarlijks worden aangepast. Dat leidt weliswaar telkens tot een premieverhoging, maar de lasten van de waardevastheid die samenhangen met de achterliggende jaren, neemt DELA in beginsel voor haar rekening. Deze zogenaamde backservice wordt voor zover mogelijk betaald uit het resultaat op de beleggingen die dienen ter dekking van de technische voorziening. Aangezien de beleggingsresultaten uitstekend waren, was dit in 2006 geen probleem. Overigens waren de lasten van de backservice veel hoger dan in Deze bedroegen in miljoen ten opzichte van 35 miljoen in De backservice voor 2006 is gebaseerd op een inflatie van 3,66%, dat is een behoorlijke stijging in vergelijking met voorgaande jaren (1,52% in 2004 en 2,45% in 2005). Maar de toename is niet uitzonderlijk, want de gemiddelde jaarlijkse stijging van de uitvaartkosten van de afgelopen tien jaar was bijna 4%. Ook voor het komende jaar gaan wij uit van dit percentage. Het blijft opmerkelijk dat in deze inflatie de stijging van de grafkosten een steeds grotere rol speelt. Aangezien deze jaar na jaar bovengemiddeld stijgen, neemt het aandeel van de grafkosten binnen de uitvaartkosten een steeds grotere plaats in. Ooit was begraven beduidend goedkoper dan cremeren, maar in de meeste gemeenten is dit allang niet meer het geval. Soms zijn de kosten van de grafrechten zo gestegen dat zij alle andere uitvaartkosten overschaduwen. Het is een ontwikkeling die DELA met kracht probeert af te remmen. Gelukkig zien we de eerste gemeenten die hun tariefstijgingen beperken of die voorgenomen tariefverhogingen terugdraaien. beleggingen: vasthouden aan asset mix loont Binnen de verzekeringsbranche kent het beleggingsbeleid van DELA een unieke asset mix. Gelet op onze langlopende verplichtingen die wij graag waardevast willen houden, gaat onze Asset Liability Management (ALM) uit van een asset mix van 40% onroerend goed, 30% aandelen en slechts 30% vastrentend. De logica waar DELA zich op baseert is dat een goed uitgevoerde ALM zich op de lange termijn loont. Binnen bandbreedte houden we ons zo goed mogelijk aan de vastgestelde mix. In de onroerendgoedmarkt is het de afgelopen twee jaar steeds moeilijker geworden om aantrekkelijke nieuwe beleggingen te realiseren, zodat het onroerend goed tijdelijk onderwogen was. Dankzij de overname van een grote particuliere vastgoedportefeuille is de bandbreedte hersteld. Door waardestijgingen in aandelen en onroerend goed is het totale rendement uitgekomen op 10,9% (2005: 14,3%). Hierbij is rekening gehouden met álle waardestijgingen, dus ook de herwaarderingen die direct in het eigen vermogen worden gemuteerd. Naast 80 miljoen koers- en verkoopwinsten die verantwoord zijn in de resultatenrekening over 2006 ( 2005: 78 miljoen), is de herwaarderingsreserve gestegen met 66 miljoen (2005: 95 miljoen). Het rendement op vastgoed stemde ook in 2006 tot tevredenheid, de kwaliteit van onze winkelportefeuille blijft hoog. Dit blijkt onder meer uit het lager percentage leegstand. Bij de beleggingen in aandelen overtrof het rendement ruimschoots de benchmark. Bij de vastrentende waarden is de benchmark echter niet gerealiseerd. Bij de aandelenportefeuille is al sprake van fiduciair management, voor de vastrentende waarden vindt de overgang hier naar toe binnenkort plaats.

27 mijlpaal in verzekerd kapitaal Sinds 2005 leggen we bij de verkoop van nieuwe verzekeringen de focus vooral op het verzekerd kapitaal. Enerzijds heeft dit te maken met hoe de markt werkt, anderzijds met de noodzaak om bovenop de naturadekkingen voldoende extra kapitaal verzekerd te hebben voor de aanvullende, persoonlijke wensen. Gemeten naar verzekerd kapitaal was de productie in 2006 zeer goed. De groei in de netto aanwas bedroeg 11%. De uitstekende verkoop bij het in 2005 gestarte intermediairkanaal speelde daarbij een hoofdrol. Ons marktaandeel in uitvaartverzekeringen, gemeten naar nieuw gesloten verzekerd kapitaal, is verder gestegen en bedroeg eind 2006 circa 24%. Qua aantallen verzekerden is de totale netto aanwas met ruim ook goed, een paar procenten boven het niveau van Er is echter wel sprake van een verschuiving, want de netto aanwas bij Natura Uitvaartverzekeringen viel tegen. Dit was vanwege de forse daling in de productie bij ziektekostenverzekeraars - die waren vooral bezig met de introductie van de zorgverzekeringswet - en gestegen royementen. In België was de aanwas in het verzekerd kapitaal bevredigend, maar de netto aanwas in aantallen verzekerden was daarentegen vrij gering. De productie via adviseurs en makelaars zit in België duidelijk in de lift, maar het verval in de netwerkorganisatie speelt ons nog parten. door overnames op naar 3 miljoen verzekerden Per 31 december 2006 is de verzekeringsportefeuille van Sint Barbara te Nijmegen overgedragen aan DELA. Daarmee zijn mensen verzekerde geworden van DELA Natura Uitvaartverzekeringen. Tienduizenden verzekerden van Sint Barbara hebben hierover van tevoren hun stem uitgebracht, en met ruim 90% is gekozen voor de overgang naar DELA. Met de bijna nieuwe deelnemers is het totaal aantal verzekerden bij DELA Natura Uitvaartverzekeringen N.V. ver boven de 2,5 miljoen uitgekomen. Het totaal aantal verzekerden per ultimo 2006 bedroeg DELA was eind 2006 dus aardig op weg naar de grens van 3 miljoen. Hierbij dient te worden aangetekend dat er met RVS een principeakkoord is bereikt om het belang van RVS in DELA-RVS over te nemen. Voor RVS is de joint venture relatief gezien een te zware constructie. In de nieuwe constructie is DELA de verzekeraar en blijft RVS onder het label DELA-RVS naturauitvaartverzekeringen verkopen. Dat dit succesvol kan zijn, blijkt uit de sales drive uit de tweede helft van De adviseurs van RVS hebben de gestelde doelstellingen overtroffen. De intentie is dat de overname medio 2007 afgerond zal zijn, met terugwerkende kracht naar 1 januari Daarmee mogen we alle verzekerden van DELA-RVS meenemen in de totaaltelling. Voorheen gebeurde dit voor slechts 50% Soms zijn de kosten van de grafrechten zo gestegen, dat zij alle andere uitvaartkosten overschaduwen. Het is een ontwikkeling die DELA met kracht probeert af te remmen.

28 Nog even vasthouden... Alleen lukt het ook!

29 uitvaartverzorging blijft groeien Zowel in Nederland als in België is ons marktaandeel verder gestegen. In Nederland verzorgt DELA meer dan 17% van alle uitvaarten. Daarmee blijft DELA ook op het gebied van uitvaartverzorging de grootste dienstverlener. Het aantal uitvaarten in Nederland dat door DELA of namens DELA wordt verzorgd, steeg met 3,8% tot Voor het grootste deel komt dit voort uit de groei in het aantal uitvaarten voor derden, dat wil zeggen voor niet bij DELA aangesloten verzekerden. Het aantal uitvaarten voor verzekerden is met 1,7% gestegen: van in 2005 naar in De sterftecijfers in Nederland, maar ook in België waren opnieuw lager dan op basis van de meest recente statistieken verwacht mocht worden. De gemiddelde uitvaartkosten stegen in Nederland met 2,7% van naar Dit was binnen de verwachte stijging naar per ultimo Voor 2007 wordt rekening gehouden met een verdere stijging van de uitvaartkosten naar Dit impliceert een stijging van de uitvaartkosten van 3,66%. Zowel de premieverhoging in 2007 als de backservice in 2006 zijn op dit percentage gebaseerd. In België realiseerde DELA een forse stijging in het aantal uitgevoerde uitvaarten, van naar in Dit was geheel het gevolg van opname in de cijfers van acquisities uit 2005 en, in mindere mate, acquisities uit De mate waarin acquisities in 2006 gerealiseerd konden worden, bleef achter bij de gestelde ambitie, maar toch was de groei aanzienlijk hoger dan in voorgaande jaren. Voor de uitvaartorganisatie in België is de groei niet de uitdaging, maar het verwerken van de groei. sterke toename eigen vermogen Het eigen vermogen is met 150 miljoen fors gegroeid, van 636 miljoen in 2005 naar 786 miljoen in Naast de toevoeging van de winst hebben wij namelijk te maken met waardemutaties in aandelen en onroerend goed die via de balans worden verantwoord. Ook speelt een lagere belastinglatentie mee, omdat het nominale belastingtarief van de vennootschapsbelasting omlaag is gegaan. Volgens de huidige maatstaven betekent dit dat de solvabiliteitsratio van DELA Natura Uitvaartverzekeringen ver boven de 1000% is uitgekomen. Onder de nieuwe solvabiliteitsregels, die onder het nieuwe Financieel Toetsingskader vanaf 2007 van kracht zullen zijn, zal dit percentage er echter geheel anders uit gaan zien. Ook in de nieuwe situatie verwachten wij nog steeds een ruime solvabiliteit, maar een grote buffer blijft nodig. Dat vereisen de langlopende verplichtingen die wij waardevast willen houden. De exacte definitie van gepaste solvabiliteit is dus nog onderwerp van studie. conflict met fiscus beslecht In voorgaande jaarverslagen is uitvoerig stilgestaan bij de problematiek rondom de vennootschapsbelasting vanaf De kern hiervan lag in de door DELA gehanteerde grondslagen voor de vaststelling van de technische voorziening. Deze waren volgens de Belastingdienst te conservatief. Wij vonden deze echter passend, gezien de noodzakelijke prudentie. DELA werd daarin gesteund door haar adviseurs en de Pensioen- en Verzekeringskamer (inmiddels onderdeel van De Nederlandsche Bank). Na een uitspraak van de Hoge Raad is er met de Belastingdienst overeengekomen dat slechts op een klein punt een naheffing zal worden opgelegd, maar dat de door DELA gebruikte grondslagen geen correcties behoeven. Wel heeft de uitspraak van de Hoge Raad aanleiding gegeven om de door ons gehanteerde backservice systematiek om te bouwen aan een in de verzekeringsmarkt meer gebruikelijke vorm van winstdeling, die ten goede komt aan het verzekerde kapitaal. Daarmee zijn we inmiddels ver gevorderd