Inspectie van het Onderwijs Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Transcriptie

1 Inspectie van het Onderwijs Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap > Retouradres Postbus AB Tilburg Aan het bestuur van St. Lucas Onderwijs Postbus AE 'S-GRAVENHAGE Locatie Tilburg Spoorlaan 420 Postbus AB Tilburg Contact T (088) F (088) M.Verheljen@owinsp.n1 Onze referentie /010YIOKE 021V50 Datum 19 januari 2015 Betreft aanbieding definitief rapport van bevindingen Uw referentie van 5 januari 2015 Bijlage(n) Definitief rapport van bevindingen Geacht bestuur, Hierbij ontvangt u het definitieve rapport met de bevindingen van het kwaliteitsonderzoek op afdeling vso van 't Kraaienest op 18 november De inspectie gaat ervan uit dat u de betreffende school en de medezeggenschapsraad direct na ontvangst op de hoogte stelt van dit rapport. Op de inhoud van het conceptrapport is op 6 januari 2015 een reactie binnengekomen van de directeur van 't Kraaienest. Het definitieve rapport is naar aanleiding van deze reactie op onderdelen aangepast. De beoordeling van indicator 2.5 'De school kent structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies op leerlingenniveau haar eigen kerntaak overschrijden' blijft ongewijzigd. Hoewel er op de afdeling VSO van 't Kraaienest sprake is van een goede samenwerking met de ketenpartners, bestaat er onvoldoende samenhang tussen het te bereiken ontwikkelingsperspectief en de bijdrage die de ketenpartners leveren aan de realisatie van het ontwikkelingsperspectief. De kerntaak van de school is, dat perspectief te realiseren. Als de school voor de onderwijsondersteuning van de leerling de hulp nodig heeft van partners buiten de eigen organisatie om dat doel te bereiken, dan is het van belang dat zij elk hun aandeel aan die ondersteuning kunnen onderbouwen. De inspectie kijkt ernaar of het duidelijk is met welk doel iedere partner werkt, wat de samenhang is met het ontwikkelingsperspectief, hoe de doelen worden geëvalueerd en wat de opbrengsten zijn en de eventuele vervolgplannen op basis van die evaluaties. Naar aanleiding van de terechte reactie dat stages nu nog geen deel uitmaken van het aanbod, is indicator 3.5 'Stage maakt voor alle opleidingsprofielen onderdeel uit van het onderwijsaanbod van de school' verwijderd uit het rapport van bevindingen. Technisch bleek het niet mogelijk om deze indicator als 'niet van toepassing' te beoordelen maar lukte het wel om deze indicator uit het rapport te verwijderen. Ook is de zin over de stages iets anders geformuleerd. HB /12 Pagina 1 van 2

2 Locatie Tilburg Vier werkweken na de dagtekening van deze brief wordt het rapport van bevindingen openbaar gemaakt in de Toezichtkaart op de website van de inspectie, Mocht u het niet eens zijn met het definitieve rapport, dan kunt u binnen drie werkweken uw zienswijze schriftelijk aan de inspectie kenbaar maken. Uw zienswijze wordt dan als bijlage aan het rapport toegevoegd. Datum 19 januari 2015 Onze referentie /010YIOKE 021V50 Met vriendelijke groet, ( Mevr. drs. M.A.B. Arts inspecteur van het onderwijs Pagina 2 van 2

3 Inspectie van het Onderwijs Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK 't Kraaienest Plaats : Nootdorp BEZIN nummer : 010YIOKE 021VS0 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 18 november 2014 Datum vaststelling : 19 januari 2015

4 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 5 2 BEVINDINGEN 7 3 TOEZICHTARRANGEMENT 15 Pagina 3 van 15

5 1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs voerde op 18 november 2014 een onderzoek uit op de vso-afdeling van 't Kraaienest in Nootdorp om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs en over de naleving van wet- en regelgeving. De school verzorgt momenteel (voortgezet) speciaal onderwijs aan zeer moeilijk lerende kinderen in de leeftijd van vier tot circa vijftien jaar. Toezichtkader De inspectie baseert zich bij het onderzoek op het Toezichtkader speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs Dit toezichtkader bevat een waarderingskader voor het speciaal onderwijs en een waarderingskader voor het voortgezet speciaal onderwijs. In haar jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zij onderzoekt. Meer informatie over het jaarwerkplan en het nieuwe toezichtkader voor (voortgezet) speciaal onderwijs is te vinden op Aanleiding De school is in augustus 2013 gestart met een afdeling voortgezet onderwijs. Op 11 maart 2014 heeft de inspectie een 'nulmeting' uitgevoerd op deze afdeling van 't Kraaienest. Daarbij vormde de inspectie zich een beeld van het onderwijs op de school, aan de hand van een beperkte set indicatoren uit het toezichtkader. Nu de school langer dan één jaar onderwijs verzorgt, is het voor de inspectie mogelijk een volledig kwaliteitsonderzoek uit te voeren om zich een beeld te vormen van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven is tevens gecontroleerd of de school voldoet aan bepaalde wettelijke voorschriften, waaronder de bevoegdheid van leraren. Dit onderzoek zal leiden tot het toekennen van een toezichtarrangement. Onderzoeksopzet Beoordeling van de opbrengsten (indicatoren 1.1 tot en met 1.4 uit het Toezichtkader 2012) vindt nog niet plaats door het ontbreken van een landelijke norm in het (voortgezet) speciaal onderwijs. De inspectie ontwikkelt een Pagina 5 van 15

6 opbrengstennorm, gebaseerd op diverse opbrengstgegevens. Als deze norm er is, zal de inspectie scholen ook beoordelen op hun opbrengsten. Deze rapportage is gebaseerd op: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die de school aan de inspectie toestuurde en die zicht bieden op de ontwikkelingen van de school. Onderzoek op locatie waarbij de inspectie: dossiers, waaronder ontwikkelingsperspectieven, bestudeerde en beoordeelde; gesprekken voerde met de directie, leerlingen, leraren en de commissie voor de begeleiding; de onderwijspraktijk observeerde in een les rekenen en een taalles en tijdens de lessen koken en leren leren/ict aan de twee vsogroepen. Aan het eind van het onderzoek besprak de inspectie haar bevindingen met een vertegenwoordiger van het bevoegd gezag en de directie. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op het gebied van de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften. Daarna volgt een beschouwing waarin de inspectie de tekortkomingen toelicht en de schoolontwikkeling waar mogelijk in samenhang beschrijft. Hoofdstuk 3 bevat het toezichtarrangement. Pagina 6 van 15

7 2 BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren zij bij dit onderzoek heeft betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige Waarderingskader voortgezet speciaal onderwijs De bevindingen staan weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de school de desbetreffende indicator heeft gerealiseerd. De inspectie onderzocht daarnaast of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) De normindicatoren zijn gemarkeerd met een asterisk (*). Kwaliteitsaspect 1 De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1 N nl et Aan het eind van de schoolperiode bereiken de leerlingen een eindniveau dat voldoet aan de landelijke standaarden voor leerresultaten. 1.2 Aan het eind van de schoolperiode bereiken de leerlingen een eindniveau dat voldoet aan de landelijke standaarden voor sociale opbrengsten. 1.3 De gerealiseerde uitstroombestemmingen van de leerlingen liggen ten minste op het niveau van de landelijke standaarden voor opbrengsten. 1.4 De school voldoet aan de landelijke standaard voor bestendiging. Kwaliteitsaspect 2 De school begeleidt de leerlingen aan de hand van hun ontwikkelingsperspectief, zodat zij zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen er 2.1* De school stelt bij plaatsing voor iedere leerling binnen zes weken een ontwikkelingsperspectief vast. Pagina 7 van 15

8 Kwaliteitsaspect 2 De school begeleidt de leerlingen aan de hand van hun ontwikkelingsperspectief, zodat zij zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen et 2.2* De school gebruikt een samenhangend systeem van (waar mogelijk genormeerde) instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 2.3* De school stelt vast of de leerlingen zich ontwikkelen conform het ontwikkelingsperspectief en maakt naar aanleiding hiervan beredeneerde keuzes. 2.4* De school voert het onderwijs en de ondersteuning planmatig uit. 2.5 De school kent structurele samenwerking met ketenpartners waar noodzakelijke interventies op leerlingenniveau haar eigen kerntaak overschrijden. 2.6 De mentoren stimuleren het welbevinden en de motivatie van de leerlingen. Kwaliteitsaspect 3 De aangeboden leerstofinhouden bereiden de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving kt 3.1* De school hanteert een leerstofaanbod voor de kernvakken van het uitstroomprofiel. 3.2 Bij de aangeboden leerinhouden op de leergebied overstijgende vormingsgebieden biedt de school de kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 3.3* Het leerstofaanbod van de leerroute sluit aan op de uitstroombestemming. 3.4 De leerinhouden voorzien in een doorgaande lijn. Kwaliteitsaspect 4 De leraren geven de leerlingen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken gt 4.1 De school maakt per leerroute een beredeneerde keuze voor de inzet van de beschikbare onderwijstijd. 4.2* De leraren zetten de geplande onderwijstijd doelgericht in. 4.3 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. 4.4 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. Pagina 8 van 15

9 Kwaliteitsaspect 5 Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen De ouders tonen zich betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 5.2* De school heeft een veilige leer- en werksituatie voor zowel de leerlingen als het personeel. 5.3 De leerlingen gaan op een respectvolle manier met elkaar en anderen om. 5.4 De leraren gaan op een respectvolle manier om met de leerlingen. 5.5 De inrichting van het gebouw en de lesruimten getuigen van een veilige en inspirerende leer- en werkomgeving. Kwaliteitsaspect 6 De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken. 1 N 3 C 6.1* De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 6.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 6.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 7 De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking, onderwijstijd en aanpak af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen "I' 7.1 De leraren stemmen binnen de leerroute de aangeboden leerinhouden af op de onderwijsbehoeften van leerlingen. 7.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in instructiebehoeften van leerlingen. 7.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op de verschillen in verwerkingsbehoeften van leerlingen. 7.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in behoefte aan leertijd van leerlingen. 7.5* De leraren stemmen hun (ortho)pedagogisch handelen af op (problematisch) gedrag van leerlingen. Kwaliteitsaspect 8 De school zorgt systematisch en planmatig voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs. 1 3 C 8.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 8.2* De school evalueert jaarlijks de leerresultaten van de leerlingen. Pagina 9 van 15

10 Kwaliteitsaspect 8 De school zorgt systematisch en planmatig voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs '1 8.3 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen op de leergebiedoverstijgende ontwikkelingsgebieden. 8.4 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 8.5 De school evalueert regelmatig de onderwijsondersteuning. 8.6 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 8.7 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 8.8 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. 8.9 De school draagt zorg voor de kwaliteit van het onderwijs gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie, met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit van de samenleving De school waarborgt de kwaliteit van het schoolexamen en van andere toetsinstrumenten. E. Naleving wet- en regelgeving Voldoende Onvoldoende N.1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WEC, art. 27 en 22). N.2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WEC, art. 27 en 21). N.3 De leraren die het onderwijs verzorgen, zijn daartoe bevoegd (WEC, art. 3). Pagina 10 van 15

11 2.2 Beschouwing Algemeen beeld De inspectie constateert dat de afdeling voortgezet speciaal onderwijs van 't Kraaienest steeds meer vorm begint te krijgen en dat de onderwijskwaliteit van voldoende niveau is. Het team werkt met veel inzet en enthousiasme aan het uitbouwen van het aanbod en alle beleidsaspecten die gezamenlijk het systeem en het aanzien van de school bepalen. Er is nu sprake van twee onderbouwgroepen van beperkte omvang. De leerlingen hebben zeer verschillende onderwijsbehoeften hetgeen een sterk beroep doet op het organisatie- en differentiatievermogen van de leraren. Het onderwijsleerproces vindt plaats in een veilig klimaat, met veel individuele aandacht en een afgestemd onderwijsprogramma voor elke leerling. Het afgelopen schooljaar werkte het team aan een gedegen systeem van leerlingenondersteuning, voor het volgen van en sturen op de resultaten en voor een goede basis voor de kwaliteitszorg. Met de uitgroei naar midden- en bovenbouw zal de school daarop verder kunnen bouwen en keuzes moeten maken voor onder meer het beleid rond de stages en eventuele certificaten bij afronding van bepaalde vakgebieden of leerroutes. De inspectie stelt vast dat er geen sprake is van tekortkomingen bij de naleving van de wettelijke voorschriften. Toelichting De inspectie is van oordeel dat vrijwel alle kwaliteitsaspecten en -indicatoren met betrekking tot de leerlingenzorg, het onderwijsleerproces en de kwaliteitszorg van 't Kraaienest, afdeling vso, het predicaat voldoende verdienen. Leerlingenzorg Voor alle leerlingen op deze afdeling stelde de commissie voor de begeleiding tijdig een ontwikkelingsperspectief vast, gekoppeld aan een uitstroombestemming en een leerroute. In overleg met de ouders krijgt elke leerling een arrangement aangeboden dat per leer- of ontwikkelingsgebied kan variëren van 'zeer intensief' tot 'extra'. Pagina 11 van 15

12 In het leerlingvolgsysteem houden de leraren de vorderingen goed bij en tijdens de leerling-, groeps- en toetsbesprekingen bespreekt de zorgcommissie of de ontwikkeling van de leerlingen volgens verwachting verloopt en of bijstelling in aanbod of perspectief noodzakelijk is. De leergebiedoverstijgende kerndoelen krijgen in het aanbod zeker zo veel aandacht als de vakgebieden. De school maakt voor het registreren van de vorderingen gebruik van methodegebonden en methodeonafhankelijke toetsen voor de speciale doelgroep. Daarnaast bieden de uitgewerkte leerlijnen en de recent ingevoerde methode voor de sociale en emotionele ontwikkeling houvast bij het vaststellen van het niveau van ontwikkeling op de leergebiedoverstijgende vormingsgebieden. Daar waar op leerlingniveau meer expertise nodig is dan de school kan bieden, werkt zij constructief samen met een breed spectrum aan ketenpartners. Voor de bijdrage van die ketenpartners aan het realiseren van het ontwikkelingsperspectief van de leerling ontbreekt op dit moment veelal de onderbouwing en de evaluatie van die ketenpartners in het dossier. Daarom beoordeelt de inspectie indicator 2.5 als onvoldoende. Onderwijsleerproces 't Kraaienest maakt in schoolgids en het startdocument duidelijk dat zij met haar aanbod de leerlingen voorbereidt op hun plek in de samenleving. De school verzorgt onderwijarrangementen die zij baseert op een analyse van de leerlingenpopulatie en het te verwachten leerlingenaanbod. Het gaat om arrangementen die gericht zijn op activerende of arbeidsmatige dagbesteding, met het onderscheid tussen bezigheden in grote of kleine groepen. Zowel in de kernvakken als in de overige vak- en vormingsgebieden heeft het team het aanbod in leerlijnen uitgewerkt en ingedeeld in arrangementen in een doorgaande lijn. Omdat de school alleen nog maar een onderbouw heeft, maken stages nu nog geen deel uit van het aanbod. Het komend jaar wil het team een uitgewerkt stageplan klaar hebben wanneer voor het eerst leerlingen naar een middenbouwgroep zijn doorgestroomd. De school is wel bezorgd over de beperkingen in de uitstroommogelijkheden van haar leerlingen door de landelijke hervorming van de zorgstelsels. Wellicht betekent dat ook een beperking van haar aanbod in stageplaatsen om geen irreële verwachtingen bij leerlingen en ouders te wekken. De inzet van de onderwijstijd voor elke leerroute is zorgvuldig gekozen en de leraren maken efficiënt gebruik van die tijd doordat zij hun lessen en de leerstof voor de leerlingen wekelijks intensief voorbereiden en uitwerken. Pagina 12 van 15

13 Ongeoorloofd verzuim komt vrijwel niet voor maar ter voorkoming van thuiszitters is een goede samenwerking met leerplichtambtenaren zeer gewenst bij leerlingen en ouders van deze doelgroep. In de school heerst een veilig en respectvol omgangsklimaat tussen leraren en leerlingen. Opvallend is de grote betrokkenheid van ouders in de school, ondanks het geringe fysieke dagelijkse contact met hen. Er is een intensief digitaal contact tussen leraren en ouders en ook buiten de ouderraad om, nemen ouders initiatieven voor bijvoorbeeld een klassenavond. De leraren en onderwijsassistenten verzorgen met elkaar in kleine groepjes de lessen in de kernvakken zodat zij goed kunnen afstemmen op de individuele onderwijsbehoeften van leerlingen. Waar dat gezien de onderwerpen en de niveaus beter mogelijk is, geven zij ook groepsgewijs les in de stamgroepen waarbij zij zo intensief mogelijk gebruik maken van digitale en audiovisuele hulpmiddelen. Een succes is het werken met het digitale portfolio. De leerlingen hebben ook weektaken waarin de afstemming in verdeling van de onderwijstijd over de verschillende vakken een belangrijk element is. De grote verschillen in behoeftes van leerlingen vragen om een optimale afstemming van het pedagogisch handelen van leraren. Enkele leraren sloten zich daarom aan bij een landelijke werkgroep 'ZMOLKERS' teneinde hun professionele vaardigheden op dit gebied te vergroten. Kwaliteitszorg Hoewel de vso-afdeling van 't Kraaienest nog geen anderhalf jaar draait, beschikt zij toch al over een beleid voor de kwaliteitszorg, voortbouwend op dat van de afdeling speciaal onderwijs. Naast een eerste onderwijskundig jaarverslag en een jaarplan liggen er meer documenten waarin de kwaliteitszorg is terug te vinden. In een supplement op het startdocument en in een eerste concepthoofdstuk 'zorg voor kwaliteit' voor het schoolplan voor is een planning uitgewerkt waarin op allerlei gebieden geëvalueerd zal worden, met vermelding van instrument en tijd en waarin ook met bijstellingen in het beleid rekening wordt gehouden. De afdeling voortgezet speciaal onderwijs werkt hierin nauw samen met en bouwt voort op de ervaringen van de afdeling speciaal onderwijs. Ook nu vindt regelmatig evaluatie plaats. Enerzijds van resultaten en vorderingen op leerling-, groeps- en schoolniveau maar ook van de gemaakte procedures en afspraken over bijvoorbeeld lesmodellen en de invulling van de leerlijnen. Het team vergelijkt de vorderingen van de leerlingen met de standaarden die het NOB-model biedt. Eigen normen en standaarden zal de Pagina 13 van 15

14 school in de loop van de komende jaren pas kunnen ontwikkelen. Voor de toetsen en eventuele toekomstige certificaten maakt de school ook gebruik van landelijk genormeerde of erkende instrumenten. De leden van het team tonen zich allen zeer betrokken. Zij zijn blij met de mogelijkheden die collegiale consultatie in de eigen school en intervisie en consultatie met leraren van een zusterschool hen bieden om hun eigen professionaliteit en deskundigheid te vergroten. Ook voor de organisatie en ervaringen van andere scholen met een gelijke doelgroep is veel belangstelling vanuit zowel de directie als bij de leraren. Daarmee is er sprake van een professionele cultuur in een team dat op een stevig fundament kan verder bouwen aan een volwaardige vso-afdeling waar goed onderwijs de leerlingen optimale ontwikkelingskansen bieden kan. Naleving wet-en regelgeving Alle leraren en onderwijs- en praktijkassistenten zijn voldoende bevoegd voor het onderwijs aan de doelgroep zeer moeilijk lerenden in het vso. Voor de inzet van de assistenten tijdens de praktijklessen heeft de school nu een oplossing gevonden die voldoet aan de regelgeving en die recht doet aan de vaardigheden van de betrokken medewerkers. Pagina 14 van 15

15 3 TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit De Inspectie van het Onderwijs kent aan de vso-afdeling van 't Kraaienest het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Het basistoezicht bestaat uit een jaarlijkse risicoanalyse en eventueel een themaonderzoek of een vierjaarlijks bezoek. Pagina 15 van 15