Inhoud. Introductie tot de cursus. Introductie 7

Transcriptie

1 Inhoud Introductie tot de cursus Introductie 7 1 Plaats van de cursus Semantic web 7 2 Leerdoelen 7 3 Competenties 8 4 Opbouw van de cursus Semantic web 8 5 Software 8 6 Opdrachten 9 7 Literatuur 9 8 Ander cursusmateriaal en dit werkboek 9 6

2 Introductie tot de cursus 1 Plaats van de cursus Semantic web De cursus Semantic web maakt deel uit van de gebonden keuzeruimte van de bacheloropleiding. Voorkennis De propedeuse levert een deel van de benodigde voorkennis om deze cursus te kunnen volgen. In het bijzonder zijn dat twee cursussen uit de lijn Systeemontwikkeling: Databases en Model-driven development (of voorgangers). De overige voorkennis wordt ontleend aan twee cursussen uit het vervolg van de Bachelor: XML: theorie en toepassingen (vanwege XML als formaat voor het Semantic web) en Logica en informatica (vanwege de logica in het Semantic web). Andere, gerelateerde cursussen Andere cursussen die een relatie met het Semantic web hebben maar die geen verplichte voorkennis bevatten, zijn de propedeusecursus Webcultuur (met onderwerpen zoals hoe kennis en data op het web worden verspreid en hoe mensen hiermee op afstand samen kunnen werken), Kunstmatige intelligentie 1 en de twee Webapplicaties-cursussen. 2 Leerdoelen De leerdoelen omschrijven welke kennis, inzichten en vaardigheden de student zich door het bestuderen van de cursus Semantic web eigen maakt. Van de student wordt verwacht dat deze na bestudering van de werkboek, tekstboeken en cursuswiki, en na het uitvoeren van de praktische opdrachten: kennis heeft van de aanwezige tools voor het Semantic web en vaardigheid in het gebruik ervan data op het Semantic web kan invoeren data van verschillende toepassingen op het Semantic web kan plaatsen de verschillen begrijpt tussen de ontwikkeling van traditionele databasesystemen en van systemen op het Semantic web gebruik kan maken van Semantic web databronnen om nieuwe toepassingen daaromheen te ontwerpen en te bouwen query s kan opstellen om informatie uit het Semantic web te halen OU 7

3 Semantic web goede ontologieën voor het Semantic web kan ontwerpen op de hoogte is van kwesties rond merging en eenvoudige merges van data met verschillende ontologieën kan opstellen regels voor data op het Semantic web kan schrijven kennis heeft van de laatste ontwikkelingen op het Semantic web en aankomende ontwikkelingen kan volgen inzicht heeft in de problemen van het gebruiken en ontwerpen van Semantic-weboplossingen (data en systemen). 3 Competenties De primaire competenties die deze cursus toetst zijn modelleren, ontwerpen en programmeren. De cursus gebruikt deze competenties op de volgende manieren: Modelleren: de studenten zullen datamodellen (ontologieën) maken volgens good practice binnen het Semantic web. Ontwerpen: de studenten zullen interfaces ontwerpen voor toepassingen bij hun ontologieën en bijhorende data. Programmeren: de studenten zullen hun eigen ontwerpen programmeren op een semantic wiki en andere Semantic-webtools. 4 Opbouw van de cursus Semantic web De cursus Semantic web omvat zeven hoofdstukken, met in elk hoofdstuk een gelijkgenummerde opdracht: Opdracht 1 Inleiding op het Semantic web Opdracht 2 Data Opdracht 3 Query s Opdracht 4 Description Logic Opdracht 5 Ontologieën Opdracht 6 Regels 5 Software Alle software voor deze cursus is gratis beschikbaar. Elke cursustool draait online of is gemakkelijk te downloaden en te installeren op de eigen computer. Semantic wiki s Semantic wiki s Elke student die deze cursus volgt, heeft toegang tot twee semantic wiki s: de cursuswiki, waarvoor alle studenten gelijke toegang hebben, en een eigen studentwiki, waarvoor alleen de student zelf en de docent toegang hebben. De cursuswiki is voor algemene cursusinformatie over online studeren. Voorbeelden zijn het bereiken van verschillende internetbronnen en instructies voor het uitwerken van de opdrachten. Elke student werkt de opdracht uit in zijn of haar eigen studentwiki. 8 OU

4 Introductie tot de cursus Protégé-OWL Protégé-OWL Protégé-OWL (kortweg Protégé) is een GUI-editor voor het ontwerpen en opstellen van datamodellen, query s en regels in Semantic web formaten. Het is gratis en gemakkelijk te downloaden en te installeren. Met Protégé gaat de student dieper in op de verwerking van Semantic web formaten. 6 Opdrachten Het eindcijfer voor deze cursus wordt bepaald door vijf toetsopdrachten (gewogen gemiddelde, waarbij elke opdracht voldoende moet zijn). Bij hoofdstuk één is er ook een introductieopdracht zonder cijfer. In elke toetsopdracht wordt van de student gevraagd om data op te stellen in bepaalde Semantic web standaarden, met een interface op de studentwiki. De achtereenvolgens gebruikte Semantic web standaarden vormen lagen in de opbouw van een datasysteem. De student levert uitwerkingen van de opdrachten in via de studentwiki. De opdrachten worden grotendeels direct op de studentwiki zelf uitgewerkt, in de vorm van data, presentaties en query s. Voor de opdrachten zijn soms bestanden met Semantic web data nodig. Deze worden op de studentwiki geplaatst door de upload file functie. Hierdoor kunnen de bestanden worden gelinkt en zelfs geannoteerd door de studentwiki. De uitwerking van elke opdracht wordt zodoende een verzameling van data, pagina s en bestanden op de studentwiki. Op de cursuswiki staan instructies voor elke opdracht, inclusief hoe die opdracht voor inlevering moet wordt ingepakt. 7 Literatuur Tot het cursusmateriaal behoren de volgende verplichte tekstboeken: Allemang, D. en J.A. Hendler, Semantic Web for the Working Ontologist: Effective Modeling in RDFS and OWL, Morgan Kaufmann, Antonius, G. en F. van Harmelen, A Semantic Web Primer, 2 e editie, MIT Press, In het cursusmateriaal worden deze boeken veelal aangeduid met SP (Semantic Web Primer) respectievelijk WO (Working Ontologist). Per hoofdstuk van dit werkboek wordt aangegeven welke onderdelen van deze tekstboeken moeten worden bestudeerd. 8 Ander cursusmateriaal en dit werkboek Figuur 0.1 toont hoe de omslag van dit werkboek is gebaseerd op de logo s van ander cursusmateriaal. De omslag van het tekstboek Working Ontologist toont stromend water en de wegen die het water volgt. Het water symboliseert data en de waterwegen staan voor datamodellen: op het Semantic web stroomt data vanzelf langs de wegen die ervoor gemaakt zijn (zie pagina 12 van het boek). De omslag van de Primer toont OU 9

5 Semantic web een spinnenweb, met de nadruk op web, en hoe data aan elkaar gelinkt wordt op het Semantic web. Ook hier komt water voor, als druppeltjes op het web. Onderaan in deze figuur zit het logo (tot 2010) van Semantic MediaWiki. Dit is een aanpassing van de Wikipedia logo, waarmee de verschillende begrippen aan elkaar gelinkt worden in een grotere structuur. In het werkboekomslag zijn al deze beelden van het externe cursusmateriaal samengebracht. FIGUUR OU Het omslagontwerp van dit werkboek

6