Magazine. Fusie: gevolgen voor arts. Training arts Beter in beeld. Meer focus op privéleven. Aanspreken op functioneren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Magazine. Fusie: gevolgen voor arts. Training arts Beter in beeld. Meer focus op privéleven. Aanspreken op functioneren"

Transcriptie

1 Magazine Training arts Beter in beeld Aanspreken op functioneren Meer focus op privéleven Fusie: gevolgen voor arts Nummer 3 - Oktober 2013 Kwartaalmagazine van de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD)

2 Voorwoord In dit nummer Positie gemarkeerd! Artsen zijn competente en dikwijls drukke zorgprofessionals. Dat bent u natuurlijk altijd al wel geweest, maar de eisen zijn steeds hoger geworden; de druk en drukte geleidelijk groter. En de toekomst is ongewis. Dus is het heel belangrijk dat artsen, en daarmee ook de LAD, steeds hun positie bepalen. Beter in beeld komen en hun visie op goede zorgverlening en randvoorwaarden onderstrepen. Om te beginnen in het eigen werkveld en de werk organisatie, maar ook in samenwerking daar buiten - met andere medewerkers en met instanties. In dit nummer aandacht voor de training Beter in beeld van de LAD. Deze training ondersteunt artsen in het nemen van positie in de instelling waar ze werken. De specifieke positie van de artsen, van onze achterban, kan niet genoeg worden bena drukt. Lees: gemarkeerd! Niet als van zelf sprekendheid - die tijd ligt echt achter ons. Maar omdat we die overtuigd kunnen waarmaken: naar mondiger patiënten en cliënten, kritische beleids makers en politici, invloedrijke zorgverzekeraars, veeleisende opinieleiders en media. De LAD bevindt zich in haar 66ste levensjaar. Daar komen we royaal voor uit. Met een elan dat voordeel oplevert voor uw unieke plek in de zorg. We blijven u graag van dienst om deze waar te maken. Caroline van den Brekel, directeur 4 Fusie: wat zijn de gevolgen voor de arts? De druk op ziekenhuizen neemt toe: de zorg moet beter en goedkoper. Veel ziekenhuizen gaan daarom met elkaar samenwerken en fuseren. Om te kunnen voldoen aan de gestelde kwaliteits- en bekostigingseisen en volumenormen van de overheid en zorgverzekeraars. Arts indicatie & advies in beeld 8 Frans Woltring zei zeven jaar geleden zijn werk als - toen nog - verpleeg huis arts na 25 jaar vaarwel en ging werken als arts indi catie & advies voor het CIZ in Leeuw arden. Dit werd later het in dicatie advies bureau MO-zaak, de rechts op volger van een onder deel van het CIZ. Hij heeft zich voor deze functie omge schoold en daar heeft hij geen spijt van gehad. 7 Administratie, dat hoort toch bij je werk?! Alle artsen doen administratie. Waar gaat het dan precies om en vind je dat het bij je werk hoort of juist niet? Zijn er mogelijkheden om de administratieve belasting te verlagen? 10 Spreek je je collega wel of niet aan? Spreek je een collega aan op zijn gedrag of functioneren? Wanneer doe je dat wel en wanneer niet? En speelt hiërarchie hierbij een rol? 12 Arts beter in beeld Artsen houden zich meestal vooral bezig met hun eigen werk en veel minder met de koers en strategie van de instelling waar zij werken. Dat moet veranderen, vindt de LAD. 14 Aios zonder pardon uit opleiding gezet Een aios wordt vlak voordat hij zijn opleiding interne geneeskunde afrondt, uit de opleiding gezet. Omdat hij niet helder communiceert. Hij ziet zijn toekomst in duigen vallen. 15 Column Arts & Alternatief 18 Agenda/Nieuws Bij de LAD kunt u terecht voor alles wat te maken heeft met uw arbeidssituatie. Onze onderhandelaars zetten zich ervoor in dat u uw werk onder goede arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden kunt doen. Onze juristen helpen u verder als u vragen en/of problemen heeft die te maken hebben met uw arbeidssituatie. Kijk op voor meer ledenvoordelen! 16 Meer focus op privéleven Anita Heeren werkt als aios revalidatiegeneeskunde. Hoe combineert zij haar opleiding met haar privéleven? Ik blijf lid! post@lad.nl Een jeugdarts is een aantal jaren lid van de LAD. In die jaren heeft zij geen beroep hoeven doen op de LAD. Daarom overweegt ze om haar lidmaatschap op te zeggen. Door mijn LAD-lidmaatschap ben ik gratis verzekerd voor beroeps- en particuliere aan sprakelijkheid en rechtsbijstand. Dat is mooi meegenomen. Ook maak ik ieder jaar gebruik van de Belastingservice: ik laat voor slechts 150,- euro mijn belastingaangifte doen. In de vier jaar dat ik LAD-lid ben, heb ik geen contact met de LAD opgenomen vanwege mijn arbeidssituatie. Tot voor kort. Er wordt flink bezuinigd op de jeugdzorg; waar ik werk zijn daarom collega s ontslagen. Daardoor is de werkdruk toegenomen. Ook zitten er collega s ziek thuis vanwege deze situatie. Zelf wil ik voorkomen dat ik ziek of arbeidsongeschikt word. En bij wie kan ik met deze vraag terecht? Bij de LAD natuurlijk! Een jurist van de afdeling Individuele Rechtshulp adviseerde me, samen met collega s, hierover in gesprek te gaan met mijn leidinggevende. Samen met hem te kijken hoe we de werkdruk omlaag kunnen brengen en kunnen voorkomen dat collega s of ik uitvallen. Als ik in de toekomst een vraag over mijn arbeidssituatie heb, dan weet ik dat ik op de LAD kan rekenen! Ik blijf zeker lid! Jeugdarts uit Zuid-Nederland Wilt u ook iets delen met anderen over wat de LAD in of voor uw werksituatie heeft betekend? Of een suggestie inbrengen waar uw collega s iets aan kunnen hebben? Stuur dan een bericht naar post@lad.nl. Uw reactie mag maximaal 200 woorden tellen. lad magazine 2 Oktober

3 Fusie: wat zijn de gevolgen voor de arts? De druk op ziekenhuizen neemt toe: de zorg moet beter en goedkoper. Veel ziekenhuizen gaan daarom met elkaar samenwerken en fuseren. Om te kunnen voldoen aan de gestelde kwaliteits- en bekostigingseisen en volumenormen van de overheid en zorgverzekeraars. Wat betekent een fusie voor een arts? Twee medisch specialisten doen dat uit de doeken. En wat doet de LAD voor haar leden bij fusies, zowel op individueel als op collectief vlak? Martijn Möllers Een verschil met de chirurgen van Nij Smellinghe is dat zij beter en efficiënter worden gefaciliteerd dan de chirurgen van De Sionsberg. Dat verschil vormt nu tijdens de fusie juist een inspiratie bron om op beide locaties dezelfde kwaliteit en efficiën tie te bereiken Fotografie: Corneel de Wilde Medisch specialisten kunnen om verschillende redenen anders aankijken tegen de noodzakelijke beschikbaarheid van avond- en nachtdiensten door dezelfde specialisten op beide locaties. Dat geldt niet voor chirurgie, maar het speelt soms wel bij andere specialisten die, in tegenstelling tot de chirurgen, door de fusie nu pas beginnen aan een intensieve samenwerking Peter van Aanholt is revalidatiearts in het Scheper Ziekenhuis in Emmen. Dat zieken huis is begin 2012 gefuseerd met het Ziekenhuis Bethesda in Hoogeveen. De ziekenhuizen moesten wel fuseren om goede ziekenhuiszorg voor de inwoners van Drenthe beschikbaar en bereikbaar te houden, begint Peter van Aanholt. Ik zie vooral de mogelijkheden die de fusie biedt. Bijvoorbeeld dat er meer paramedici op beide locaties werken. Hierdoor kan de expertise op meerdere gebieden toenemen; daarvan profiteren wij als revalidatieartsen ook. In 2012 fuseerden eveneens de twee ziekenhuizen De Sionsberg in Dokkum en Nij Smellinghe in Drachten. Chirurg Martijn Möllers van De Sionsberg: De medewerkers van De Sionsberg zijn blij dat het ziekenhuis weer toekomst heeft en dat we 24-uurs zorg kunnen blijven bieden. Zonder de fusie was De Sionsberg namelijk failliet gegaan. Als medisch specialist sta ik zelf ook positief tegenover de fusie: vanwege het bredere zorgaanbod op de twee locaties blijft mijn werk vakinhoudelijk voldoende uitdagingen bieden. Samenwerken Vooruitlopend op de fusie tussen De Sionsberg en Nij Smellinghe werkten de chirurgen van beide ziekenhuizen, waaronder Martijn Möllers, al samen. Officieel zijn we nog niet één vakgroep, maar in de dagelijkse praktijk werken we al wel zo, legt hij uit. De chirurgen werken op beide locaties; we hebben maandelijks gezamenlijke vakgroepvergaderingen en we zijn druk bezig om onze zorgpaden, protocollen en werkwijzen op elkaar af te stemmen. De chirurgen uit De Sionsberg werken in loondienst; de chirurgen uit Nij Smellinghe vormen een maatschap. Dat zie je terug; er zijn cultuurverschillen tussen de beide ziekenhuizen, geeft Martijn Möllers aan. De raad van bestuur van Nij Smellinghe betrok de medisch specialisten daar altijd al nauw bij het financiële beleid van het zieken huis. In De Sionsberg gebeurde dat minder en lag de nadruk meer op de beschik baarheid van de verschillende specia lismen voor het verlenen van 24 x 7 zorg. Een ander verschil met Nij Smellinghe is dat de chirurgen beter en efficiënter worden gefaciliteerd dan wij in De Sionsberg. Dat verschil vormt nu tijdens de fusie juist een inspiratiebron om op beide locaties dezelfde kwaliteit en efficiëntie te bereiken. Vóór de fusie van het Scheper Ziekenhuis met Ziekenhuis Bethesda was er al één vakgroep revalidatie op beide locaties. Dat kwam omdat de enige revalidatiearts van Ziekenhuis Bethesda ondersteund wilde worden door een grotere vakgroep, licht Peter van Aanholt toe. Vanaf het begin hebben we goed met elkaar kunnen samenwerken. Voor- en nadelen schaalvergroting Martijn Möllers somt een aantal voordelen op van de fusie tussen De Sionsberg en Nij Smellinghe. Een daarvan is de kruisbestuiving tussen de specialisten uit beide zieken huizen. Voorbeelden daarvan zijn de traumabespreking die wij wekelijks hebben met de traumatologen in Nij Smellinghe en de vaatpoli die wij in De Sionsberg hebben kunnen openen door samenwerking met de vaatchirurgen van Nij Smellinghe. Verder is er meer investeringsruimte voor het aanschaffen van apparatuur en zijn de ziekenhuizen een grotere partij bij onderhandelingen met zorgverzekeraars en hebben daardoor meer in te brengen. Als nadeel noemt Martijn Möllers dat de roostering niet efficiënt gebeurt. Dat komt doordat we nog niet met één rooster werken. Het gebeurt weleens dat ik meer tijd kwijt ben aan het reizen naar Nij Smel linghe in Drachten dan aan een operatie. Daarnaast kunnen specialisten om verschillende redenen anders aankijken tegen de noodzakelijke beschikbaarheid van avond- en nachtdiensten door dezelfde specialisten op beide locaties. Dat geldt niet Rol LAD bij fusies - collectief Fusies zijn nieuwe samenwerkingsverbanden die meestal ontstaan door schaal vergroting. In de wet is vastgelegd wat de rol van de vakbonden is. Werkgevers moeten om te beginnen melding maken van een fusie bij de SER, zodat een ver tegen woordiger van de bonden kan reageren en informatie in kan winnen. Een fusie gaat vaak gepaard met een reorganisatie. Daarbij draait het meestal om interne aanpassingen van structuur en procedures. De LAD is in beeld als er een sociaal plan moet worden afgesloten om de eventuele nadelige sociale en rechts positionele gevolgen voor de werknemers op te vangen. Bijvoorbeeld als er een andere taakverdeling ontstaat waardoor mensen boventallig raken. De inhoudelijke gevolgen van de reorganisatie worden met de OR afgestemd. Stel: een deel van de medisch specialisten in een ziekenhuis moet afvloeien. De OR kijkt dan naar de hele instelling. De belangen van werkgevers en werk nemers moeten verenigd worden. Wij proberen als collectieve belangenbehartigers te voorkomen dat dat gebeurt. Wij vangen in dit geval de gevolgen daarvan op in een sociaal plan, bijvoorbeeld door te regelen dat de medisch specialisten een jaar de tijd hebben om een andere baan te zoeken en daarbij loopbaanbegeleiding te organiseren. Wenselijk is dat de OR pas adviseert als het sociaal plan is ondertekend door de betrokken werknemersorganisaties en de werkgever. Dan zitten we allebei in een krachtige positie en dat is minder het geval als er al een OR-advies ligt en wij er dan met het plan niet uitkomen. In zo n situatie gaat de reorganisatie gewoon door. lad magazine 4 Oktober

4 Het podium Peter van Aanholt Ik kan me door de samenwerking van het Scheper Ziekenhuis en het Bethesda Ziekenhuis specialiseren. Een ander pluspunt is dat we relatief meer tijd kunnen besteden aan het ontwikkelen van protocollen Administratie: dat hoort toch bij je werk?! Alle artsen doen administratie. Waar gaat het dan precies om en vind je dat het bij je werk hoort of juist niet? Hoe kun je je administratieve belasting verlagen? voor chirurgie, maar het speelt soms wel bij andere specialisten die, in tegenstelling tot de chirurgen, door de fusie nu pas beginnen aan een intensieve samenwerking. Voor sommige medisch specialisten leveren de afstand tussen beide ziekenhuizen en de verschillen in honorering tussen vrijgevestigde medisch specialisten en specia listen in loondienst bezwaren op. Het is tijdens de fusie aan de raad van be stuur en de beide medische staven om de integratie van vakgroepen te be ge leiden en daar goede oplossingen voor te bedenken. Peter van Aanholt kan zich door de samenwerking van het Scheper Zieken huis en het Bethesda Ziekenhuis speciali seren. Een ander pluspunt is dat we rela tief meer tijd kunnen besteden aan het ontwikkelen van protocollen. Ook kunnen wij wellicht een looplap aanschaffen waarmee we door middel van video-opnamen de houding en be weging en van patiënten kunnen vastleggen. Aan de andere kant zijn door de fusie beslissingen uitgesteld; dat zorgt voor onrust en onduidelijkheid. Vanwege de fusie kreeg de vakgroep revalidatie een tijdelijke Rol LAD bij fusies - individueel Een fusie kan vragen oproepen over uw arbeidsvoorwaarden. Blijven ze hetzelfde of veranderen er zaken? Uitgangspunt is dat uw arbeidsvoorwaarden niet wijzigen, maar soms is dit wel zo. In dat laatste geval kunt u contact opnemen met de juristen van de afdeling Individuele Rechtshulp om de wijzigingen te laten toetsen. Vanuit de LAD adviseren we dan; daarbij helpen we vooral om er samen met uw werkgever uit te komen. S LAD vindt dat werknemers geen nadelige (financiële) gevolgen van fusies mogen ondervinden. De afspraken die we hierover maken met de werkgever en andere werknemersorganisaties leggen we vast in een sociaal plan. Kijk voor meer informatie bij het thema Fusies en reorganisaties. afdelingsmanager, werd een vacature voor een revalidatiearts niet ingevuld en werden veel investeringen stopgezet. Verder komt het weleens voor dat collega s op het laatste moment horen dat zij diensten moeten draaien in Zieken huis Bethesda. Dat is vervelend. Ook moet ik nu meer reizen. Vóór de fusie fietste ik in vijf minuten naar het Scheper Ziekenhuis. Nu werk ik ook in het Bethesda Ziekenhuis in Hoogeveen; dan ben ik langer onderweg en neem ik de auto. Het komt weleens voor dat collega s op het laatste moment horen dat zij diensten moeten draaien in Ziekenhuis Bethesda. Dat is vervelend. Ook moet ik nu meer reizen. Vóór de fusie fietste ik in vijf minuten naar het Scheper Ziekenhuis. Nu werk ik ook in het Bethesda Ziekenhuis in Hoogeveen; dan ben ik langer onderweg en neem ik de auto Wilbert Bakx Is revalidatiearts bij Adalante. Hij werkt met een revalidatie-epd: dat is gemakkelijk en snel. Ik vind dat administratie bij mijn werk hoort. Zonder administratie kan ik mijn taken niet goed uitvoeren. Ik vind het niet vervelend om gegevens vast te leggen. Behalve dan het registeren van DBC s. Dat is steeds ingewikkelder geworden en kost veel tijd. Naast revalidatiearts ben ik ook manager en opleider. De tijd die ik kwijt ben aan het beheren en bijhouden van gegevens verschilt per taak. Bij mijn zorgtaken gaat het om het maken van verslagen van een overleg met een patiënt; als manager schrijf ik jaarplannen, maak ik begrotingen en leg ik de evaluatie daarvan vast; als opleider maak ik verslagen van voort gangs gesprekken met en jaar beoor delingen van aiossen. Automatisering zorgt voor verlichting van mijn administratieve taken. In het begin kost het me veel tijd om me een nieuw systeem eigen te maken. Maar als ik het onder de knie heb, werkt het sneller en een voudiger. Die ervaring heb ik ook met het revalidatie-epd waar ik mee werk. Gonnie Pennings Werkt als specialist ouderengeneeskunde bij Cicero Zorggroep. Ze doet veel administratie zelf. Veel administratieve taken zoals het schrijven van brieven naar huisartsen, de vele mails, het invullen van risicoanalyses, het maken van zorgleefplannen en evaluaties ten behoeve van de Wet Bopz, het bij houden van patiëntendossiers en het verwerken van labuitslagen doe ik zelf. Dat is ongeveer 20 procent van mijn werk. Ik heb ook in de gehandicaptenzorg gewerkt; daar nam het secretariaat me veel administra tieve werkzaamheden uit han den. En had ik meer tijd voor de patiënt. Nu houd ik me meer bezig met alles om de patiëntenzorg heen: het vast leggen van gegevens, het aansturen van de vak groep, het opleiden van aiossen en het deel nemen aan commissies. Dat zorgt voor werkdruk. Administratie is een onderdeel van mijn werk. Maar het mag wel wat minder uitgebreid. We moeten beter kijken wat écht vastgelegd moet worden. Binnenkort starten we met het elektronische patiënten dossier: dat is hopelijk veel efficiënter. Maarten Kielman Is coassistent; loopt stage op de SEH in MC Haaglanden. Hij vindt dat administratieve lasten bij zijn werk horen. Mijn administratieve lasten bestaan uit het bijhouden van het patiëntendossier en het schrijven van (ontslag)brieven. De DBC-administratie hoeft een coassistent gelukkig nog niet te doen. Ik ben ongeveer 40 procent van mijn tijd kwijt aan administra tie. Dat houdt in dat ik soms een aantal uur langer blijf voor het afmaken van brieven; dit verschilt per coschap. Dat vind ik niet erg. Als coassistent weet je dat je lange dagen maakt. Helaas komt het ook weleens voor dat coassistenten gebruikt worden om brieven te schrijven. Het is lastig hier nee tegen te zeggen, maar admini stratie moet niet ten koste gaan van bijvoorbeeld het aantal patiënten dat je ziet. Administratieve lasten horen bij je werk; als arts krijg ik er later ook mee te maken. Ik leer er veel van; hoe moet ik de verslaglegging doen en hoe doe ik dat zo efficiënt mogelijk? In het SEH-dossier van MC Haaglanden maken we gebruik van sjablonen voor brieven. Dat werkt goed en snel. lad magazine 6 Oktober

5 De werkplek Fotografie: Corneel de Wilde Mijn spreekuren en mijn uren die ik besteed aan het beantwoorden van vragen van indicatieadviseurs van de MO-zaak via de helpdesk worden een aantal weken vooruit gepland. Ik heb hier inspraak in. Bijvoorbeeld als ik te veel moet reizen omdat ik spreekuren heb op locatie bij verschillende gemeenten Het allerleukste aan mijn werk vind ik het contact met mensen: ervoor zorgen dat zij de voorziening krijgen die ze nodig hebben OPROEP Bent u net zoals Frans Woltring trots op uw werk en werkplek? En wilt u dat delen met de andere leden? Mail daarvoor naar redactie@lad.nl Wie weet staat u straks met een interview en foto in het LADmagazine. Arts indicatie & advies in beeld Frans Woltring zei zeven jaar geleden zijn werk als - toen nog - verpleeghuisarts na 25 jaar vaarwel en ging werken als arts indi catie & advies voor het CIZ in Leeuw arden. (Dit werd later het indicatieadviesbureau MO-zaak, de rechts op volger van een onderdeel van het CIZ.) Hij heeft zich voor deze functie omge schoold en daar heeft hij geen spijt van gehad. Hij is verantwoordelijk voor de medische advisering op het gebied van o.a. huishoudelijke hulp, de gehan di capten parkeerkaart en woonvoorzieningen zoals een traplift. Hij werkt vooral in op dracht van gemeenten. Zijn ruime ervaring als verpleeghuisarts komt daarbij goed van pas. Hoe bent u aan deze baan gekomen? De laatste jaren dat ik als verpleeghuisarts werkte had ik het niet meer zo naar mijn zin. Daarom heb ik op een gegeven moment besloten te stoppen met mijn werk en met iets nieuws te beginnen. Ik zag toen een vacature voor een arts indicatie & advies bij het CIZ en heb gereageerd. Wat mij hierin aantrok was om, samen met indicatiestellers als verpleegkundigen en fysiotherapeuten, de kwaliteit van het indicatieproces en -besluit op een hoger plan te tillen. Hoe ziet uw werkdag eruit? s Ochtends houd ik spreekuur voor mensen die een indicatie aanvragen bij een gemeente voor bijvoorbeeld een huis houdelijke hulp of een scootmobiel. Meestal is het spreekuur op kantoor in Leeuwarden, maar het komt ook voor dat ik spreekuur houd op locatie bij de gemeenten Sneek, Den Helder, Noordoostpolder of Hoogezand- Sappemeer. Ik zie gemiddeld zes mensen tijdens mijn spreekuur. Ik ga in gesprek met ze, verdiep me in hun me dische achtergrond en zo nodig verricht ik lichamelijk onderzoek. Op basis daarvan onderbouw ik waar om degene medisch gezien wel of niet in aan merking komt voor een bepaalde voorziening. De middag gebruik ik om desgewenst aan vullende medische informatie op te vragen bij behandelaars als huisartsen en specialisten. Die gegevens heb ik nodig om een goed medisch advies te kunnen geven. Dat advies bepreek ik met de klant voordat ik het naar de gemeente stuur of stuur ik door naar de indicatieadviseur van de MO-zaak. De indicatieadviseur bepaalt uiteindelijk of betrokkene in aanmerking komt voor de gevraagde voorziening. Verder beantwoord ik vragen van indicatieadviseurs van de MO-zaak via de helpdesk en beantwoord ik mijn mail. Soms geef ik presentaties voor gemeenten over hoe om te gaan met voor hen nieuwe doelgroepen als gehandicapten en dementen. Die benader je op een bepaalde manier. Wat is er leuk en minder leuk aan dit vak? Het allerleukste aan mijn werk vind ik het contact met mensen; ik heb met heel verschillende mensen te maken. Ik zie het als mijn taak dat ze de voorziening krijgen die ze nodig hebben. Als het advies negatief is, bijvoorbeeld iemand komt op medische gronden niet in aanmerking voor een traplift, vind ik het een uitdaging dit duidelijk te maken aan de klant. Ik vind het belangrijk dat deze zich ook kan vinden in mijn medische advies. Het maatschappelijke veld waarin ik me beweeg, verandert voortdurend. Zo worden in januari 2015 de persoonlijke begeleiding en verzorging overgeheveld van de AWBZ naar de gemeenten. Daar krijgen we als artsen indicatie & advies ook mee te maken. Het is daarom zaak dat we ons daarin bijscholen. Artsen van de MO-zaak participeren in intercollegiale toetsingsgroepen van artsen indicatie & advies. We komen een aantal keer per jaar bij elkaar en lichten dan een onderwerp uit. Bijvoorbeeld: hoe ga je om met nieuwe regelingen op het gebied van de Wmo? Daar kunnen we elkaar bij helpen. Dat in beweging zijn, me ontwikkelen, vernieuw en spreekt me erg aan. Dat maakt mijn werk juist zo interessant. Minder leuk aan mijn werk vind ik het als gemeenten na lange tijd terugkomen op het medische advies dat ik heb gegeven. Dan is dat dossier alweer wat weg gezakt. Verder kost de administratie zoals het maandelijks invullen van een reiskostendeclaratieformulier aardig wat tijd. Die tijd besteed ik liever aan het uitoefenen van mijn vak. Hoe is de verhouding met collega s en leidinggevenden? Op het kantoor in Leeuwarden zijn we met 27 collega s: twee artsen indicatie & advies, tien indicatieadviseurs en vijftien administratiemedewerkers. Ik heb een goed contact met hen. Met de arts indicatie & advies en de indicatieadviseurs spar ik regelmatig. Ook schiet ik vaak de medewerkers op de administratie even aan. Met mijn manager kan ik prima overweg. Zij is de manager van alle artsen van de MO-zaak. Zij was indicatiesteller bij het CIZ en is doorgegroeid naar deze management functie. We spreken elkaar als er iets is, via de telefoon of mail. Een tijdje terug gaf ik bij haar aan dat mijn werk steeds zakelijker word en ik minder tijd heb om een klant te zien en een advies te schrijven. Dat heeft ermee te maken dat gemeenten de indicatie-advisering aanbesteden. Het goedkoopste indicatieadviesbureau krijgt de opdracht. De MO-zaak heeft hier ook mee te maken waardoor zij haar dienstverlening tegen een lagere prijs aanbiedt. Dit gaat ten koste van de kwaliteit van mijn werk. Mijn manager heeft dit opgepakt en het besef dat kwaliteit zijn prijs heeft, dringt nu ook door bij de accountmanagers en het management. Mijn manager zorgt voor de randvoor waarden zodat ik mijn werk goed kan doen. Een voorbeeld: ik werk met een sjabloon voor het maken van een advies. Dat werkt erg efficiënt. Hoeveel vrijheid heeft u binnen uw werk? Ik kan voor een groot gedeelte zelf bepalen hoe ik mijn werk inricht. Voor het zien van een klant op mijn spreekuur heb ik eigenlijk een half uur. Ik trek daar wat meer tijd voor uit en stel in die tijd ook mijn advies op. Dan maar geen koffiepauze (of een kortere lunchpauze). Dat werkt efficiënter. Mijn spreekuren en mijn uren die ik besteed aan het beantwoorden van vragen van in dicatieadviseurs van de MOzaak via de helpdesk worden een aantal weken vooruit gepland. Ik heb hier inspraak in. Bijvoorbeeld als ik te veel moet reizen om dat ik spreekuren heb op locatie bij verschillende gemeenten. Mijn werk kan ik goed combineren met mijn privésituatie. Af en toe werk ik thuis. Hoe gaat u om met agressie en geweld van klanten? Ik maak weleens mee dat klanten boos zijn, dat ze teleurgesteld zijn over mijn medische advies. Ik probeer ze dan te kalmeren door met er hen over te praten. En nog eens uit te leggen hoe ik tot het medische advies ben gekomen. Zodat de klant er meer begrip voor heeft. Met de inrichting van mijn kamer is er rekening mee gehouden, dat mocht een klant agressief worden, ik als eerste bij de deur kan zijn. Zelf heb ik daar nog nooit ge bruik van hoeven te maken. Bij sommige gemeenten kan ik als ik me bedreigd voel op een rode knop onder mijn tafel drukken. lad magazine 8 Oktober

6 Het dilemma Spreek je een collega aan op zijn gedrag of functioneren? Wanneer doe je dat wel en wanneer niet? En speelt hiërarchie hierbij een rol? Carsten Lincke was tot augustus 2013 kinderarts en opleider in het Maasstad Ziekenhuis; sinds kort werkt hij in het Erasmus-MC Sophia. Spreek je je collega wel of niet aan? Fotografie: Corneel de Wilde De vakgroep staat open voor kritiek en doet er ook iets mee. Niet alleen dragen we daarmee bij aan een veiliger opleidingsklimaat, aan verbetering van de kwaliteit van de opleiding, maar uiteindelijk ook aan een betere kwaliteit van de patiëntenzorg Als ik vraagtekens zet bij de werkwijze van een collega, dan vraag ik waarom hij of zij dat zo heeft gedaan en dat ik het anders heb geleerd. Hiermee houd je een prettige werkrelatie en kun je iemand aan het denken zetten over zijn of haar werkwijze OPROEP Tegen welke dilemma s loopt u in uw werk aan? De LAD hoort het graag. Dan kunnen we er aan dacht aan geven in deze rubriek. Mail daarvoor naar redactie@lad.nl. Anna Tiel Groenestege is coassistent en volgt haar opleiding aan het LUMC. Anna Tiel Groenstege heeft haar co schap pen gelopen in verschillende ziekenhuizen, een psychiatrische instelling, een verpleeg huis en een huisartsenpraktijk. Ik zie mijn coschap als een oefensituatie, waarin ik leer om zaken die gevoelig liggen te bespreken. Eerder collega s aanspreken Toen Anna Tiel Groenstege aan haar eerste coschappen begon, sprak ze collega s nauwe lijks aan op hun gedrag of functioneren. Doordat ik een aantal weken op een stageplek ben, ben ik minder snel geneigd iets te zeggen van het gedrag of het functioneren van een collega. Nu ik meer ervaring heb, aan het einde van mijn coschappen ben, durf ik dat eerder te doen. Zo heb ik mijn meerderen op een losse manier op hygiëne maatregelen gewezen. Door bijvoorbeeld met een desinfectie vloeistof of mondkapje aan te komen en daarbij een grapje te maken dat ze natuurlijk wel het goede voorbeeld moeten geven. Eigenlijk wordt deze manier altijd wel gewaardeerd en wordt er gezegd: Nou, aan assertiviteit ontbreekt het je in ieder geval niet! Prettige werkrelatie Volgens de coassistente bestaat er in elke sector een hiërarchie. Dus ook in de zorg. Ik vind het makkelijker om een coassistent te wijzen op zijn gedrag of functioneren dan een supervisor of een arts-assistent. Als ik vraagtekens zet bij de werkwijze van een collega, dan vraag ik waarom hij of zij dat zo heeft gedaan en dat ik het anders heb geleerd. Hiermee houd je een prettige werkrelatie en kun je iemand aan het denken zetten over zijn of haar werkwijze. Mijn beoordeling speelt hierin overigens geen rol: daardoor gedraag ik me niet anders of ben niet voorzichtiger in mijn uitspraken. Seksueel getinte opmerkingen Anna Tiel Groenstege heeft weleens te maken gehad met seksueel getinte op merking en. Ik heb eenmaal een tussen be oordeling gehad, waarbij in de beoor de ling mijn uiterlijk een positieve rol speelde. Ik heb op dat moment niet aan de bel getrok ken. Ik wilde het niet groter maken dan het was, en door er iets van te zeggen had ik het idee dat ik dat wel zou doen. Wellicht dat andere coassistenten hier anders over denken. Ik zie het als mijn taak als opleider om het opleidingsklimaat te bewaken, begint Carsten Lincke. Co assistenten en aiossen moeten in een veilige omgeving kunnen leren. Voorwaarde hiervoor is open communi catie: elkaar feedback geven over wat er goed gaat en wat niet. Sinds twee jaar beoordelen arts-assistenten systematisch alle stafleden van kindergeneeskunde en vele andere specialismen in ons ziekenhuis; vanaf vorig jaar bespreken we dit binnen de vak groep. Ook coassistenten evalueren hun coschappen door een enquête in te vullen. Zo kan een coassistent aangeven dat hij wel of niet genoeg supervisie heeft gehad. De vakgroep staat open voor deze kritiek en doet er ook iets mee. Niet alleen dragen we daarmee bij aan een veiliger opleidingsklimaat, aan verbetering van de kwaliteit van de opleiding, maar uiteindelijk ook aan een betere kwaliteit van de patiënten zorg. Lef Carsten Lincke vindt het nu makkelijker om collega s aan te spreken op hun gedrag of functioneren dan een aantal jaren geleden. Je moet lef hebben om aan te kaarten dat iemand iets niet goed doet; je hebt moed en durf nodig om te kijken hoe je het zelf de volgende keer anders kunt doen als je kritiek krijgt. Het is eenvoudiger een collega aan te spreken op het niet volgen van de hygiëne regels, zoals het niet mogen dragen van een ring, dan wanneer het gaat om iets persoonlijks. Binnen de vak groep hebben we op heidagen en tijdens trainingen kunnen oefenen met het geven van feed back aan elkaar. Wat verder belangrijk is bij het geven en krijgen van feedback is dat je elkaar kunt vertrouwen, elkaar waar deert en respect hebt voor elkaar. Complimenten geven is dus even belangrijk als het aan spreken op dingen die beter kunnen. Seksuele intimidatie In zijn carrière heeft Carsten Lincke één keer te maken gehad met een coassistent die seksueel werd geïntimideerd. Grens overschrijdend seksueel gedrag kan en wil geen enkel ziekenhuis anno 2013 nog tolereren. Je moet ook als coassistent de durf hebben om een vertrouwenspersoon te benaderen. Dat is niet alleen in je eigen belang, maar ook in het belang van de organisatie. Het is lastig ja, maar het is niet professioneel om het er bij te laten zitten. Hiërarchie Is de hiërarchie binnen het ziekenhuis van invloed? Spreekt iemand zijn collega s minder snel aan op hun gedrag of functioneren? Volgens de kinderarts zou dat niet meer zo moeten zijn. Er is een nieuwe generatie opleiders en stafleden die open staat voor kritiek, ook van coassistenten. Sommige coassistenten hebben het idee dat kritiek uitoefenen op opleider, stafleden of de organisatie negatief uitpakt voor hun be oor deling. Dat is begrijpelijk, maar niet terecht. Als je moeite doet om iets op een professionele manier aan te kaarten, dan leer je daar veel van, en op een afdeling met een goed opleidingsklimaat wordt dat gewaardeerd. lad magazine 10 Oktober

7 Arts beter in beeld Als arts moet je medebepaler zijn van het beleid van de instelling waar je werkt en als organisatie moet je de inzichten vanuit het primaire medische proces meenemen bij de koersbepaling Illustratie: Ronald Slabbers Waardering De deelnemers waarderen de training Beter in beeld gemiddeld met een 8,5. Ze vinden dat de training goed aansluit bij hun werk en de omgang met anderen, hen tot nadenken aanzet en dat ze nuttige en bruikbare tips krijgen. Artsen houden zich meestal vooral bezig met hun eigen werk en veel minder met de koers en strategie van de instelling waar zij werken. Dat moet veranderen, vindt de LAD. Het is van belang dat de arts, dagelijks bezig met patiëntenzorg, zich letterlijk en figuurlijk laat horen. De reden hiervoor: het primaire proces moet verbonden zijn met alle financiële en logistieke rand voorwaarden die bijvoorbeeld vanuit het ziekenhuis of de GGD worden geregeld. De arts kan zijn positie versterken door effectief te communiceren. De LAD ondersteunt haar leden hierin door de training Beter in beeld aan te bieden. In juni en juli van dit jaar waren er vier trainingen. De achterliggende gedachte bij de training Beter en beeld is het samenbrengen van twee werelden, die van de artsen en die van de bestuurders, managers in de zorg. Artsen kijken met een medisch inhoudelijke bril naar hun organisatie; bestuurders met een bedrijfskundige bril. De visies van medici en bestuurders liggen vaak uiteen; artsen vinden dat beleidsmakers niet goed weten hoe de zorg in elkaar steekt. Artsen, zegt Remco Heukels, een van de twee trainers, moeten meer aan het roer staan. Zij hebben kennis van zaken als het gaat om de patiëntenzorg. Ze moeten meer invloed uitoefenen op de koers van de organisatie en hun rol en verantwoordelijkheid hierin meer nemen. Ze kunnen zich proactiever opstellen. Als arts moet je medebepaler zijn van het beleid en als organisatie moet je de inzichten vanuit het primaire medische proces meenemen bij de koersbepaling. Met als einddoel: het optimaliseren van de patiëntenzorg. Invloed Artsen zijn zich er steeds meer van bewust dat het belangrijk is een plek binnen de organisatie te verwerven. Hoe ze die positie kunnen verkrijgen, weten artsen vaak niet, vertelt trainer Mascha de Ridder. Dat is ook logisch, ze hebben een ander vakgebied dat niet alleen het medisch inhoudelijke betreft maar ook alles wat erbij komt zoals samenwerken, leidinggeven en dergelijke. Ze gaat verder: Artsen zijn onwennig om zich te bewegen in politieke krachtenvelden. Ze weten niet of ze aan de bel moeten trekken en waar of bij wie. Maar ook de vaardigheden om dat effectief te kunnen doen ontbreken nog weleens. Aan die vaardigheden zoals het aanspreken van iemand, overtuigen en krediet opbouwen, wordt tijdens de opleiding van artsen weinig aandacht besteed. In de training Beter in beeld maken we onderscheid tussen zaken waarop je als arts wel of juist geen invloed hebt, licht Remo Heukels toe. We raden artsen aan vooral op de terreinen waarop ze verschil kunnen maken mee te praten en te denken. Het is dus belangrijk om te kijken naar je eigen invloed en die te vergroten, door de krachten te bundelen met collega s. Cruciaal is dat je bij het juiste loket, de juiste persoon aanklopt om je ideeën voor het voetlicht te brengen. Begin bij jezelf In de training wordt de nadruk gelegd op je kernkwaliteiten. Vaar op je eigen kracht, dat is waar je goed in bent, maar overdrijf daarin niet, zegt Mascha de Ridder. Wijs niet met je vinger naar de ander, maar kijk naar jezelf; de ander kun je niet veranderen, wel je eigen gedrag. Remco Heukels verduidelijkt dit met een voorbeeld uit de training. Een jonge, dynamische manager zet een arts die al wat langer meeloopt, weg als iemand die geen aansluiting kan vinden en als behoudend. De arts vindt het onterecht dat dit beeld van hem wordt geschetst, maar weet niet hoe hij hiermee om moet gaan. Door met zijn manager hierover in gesprek te gaan, kan de arts hem laten zien dat hij er moeite mee heeft hoe de leidinggevende hem neerzet. Samenwerken Als je iets voor elkaar wilt krijgen, is het belangrijk samen te werken, in rela ties te investeren. In de training heeft Remo Heukels het in dat geval over de emotionele bankrekening. Het gaat erom dat je krediet opbouwt, dat je iemand iets gunt en vice versa, zegt hij. Als je bijvoorbeeld niet op tijd feedback aan iemand geeft, dan kan de samen werkingsrelatie in het rood komen te staan. Mascha de Ridder haakt daarop in: Samenwerken zou een onderdeel van het werk moeten zijn. Artsen kunnen dan hun verwachting en naar elkaar uitspreken. Als je tijdig daarover met je collega s praat, voor kom je misverstanden, en eventueel een conflict. Rol werkgever Niet alleen de arts kan ervoor zorgen dat hij zijn positie binnen zijn organisatie verstevigt, maar ook voor de werkgever is hierin een rol weggelegd. Hij kan de artsen in een vroeg stadium betrekken bij het beleid van de organisatie en duidelijk maken aan welke tafels artsen mee kunnen praten. Volgens Mascha de Ridder en Remco Heukels gebeurt dat nu te weinig. Tips Tot slot hebben de trainers nog tips voor artsen die hun positie in hun organisatie willen verbeteren. Remco Heukels: Bekwaam je in het jezelf positioneren. Dat is belangrijk omdat de ontwikkelingen in de zorg elkaar snel opvolgen. Anders mis je de boot. School je in onder handelings vaardigheden en effectief beïnvloeden. Realiseer je dat relaties belangrijk zijn, zegt Mascha de Ridder. Artsen kunnen goed analyseren, maar een probleem concreet maken en de ander zien te overtuigen, is al lastiger. Ook 15 oktober en 26 november 2013 volgen leden van de LAD de training Beter in beeld. De training waarover hun collega s zo enthousiast zijn. Deze trainings dagen zitten inmiddels vol. In 2014 organi seert de LAD opnieuw de training Beter in beeld. Houd hiervoor in de gaten. De training kost maar 295,- euro per persoon. Ook de training Beter in beeld volgen? De training Beter in beeld wordt ook incompany aangeboden. Dan gaat het om een training op maat voor u en uw collega s binnen de instelling waar u werkt. De kosten van de training zijn afhankelijk van de wensen en worden in overleg bepaald. Interesse? Neem dan contact op met de LAD. Kijk hier voor meer informatie over de training Beter in beeld. lad magazine 12 Oktober

8 De reconstructie Column Een aios wordt vlak voordat hij zijn opleiding interne geneeskunde afrondt, uit de opleiding gezet. Omdat hij niet helder communiceert. Hij ziet zijn toekomst in duigen vallen. Arts & Alternatief Geneeskundestudenten zijn grofweg in drie groepen te verdelen. De eerste groep bestaat uitsluitend uit naturals, geboren met een stethoscoop om de nek. Nog voor ze aan hun eerste college zijn begonnen, hebben ze een minutieus uitgestippeld carrièreplan klaarliggen waarmee ze binnen een jaar of vijftien aan het hoofd van een of andere vakgroep neurochirurgie staan. Jaargenoten weten op dat moment nog nauwelijks wat een maatschap is. Aios zonder pardon uit opleiding gezet De aios was internist in Japan. Toen hij zich in Nederland als internist wilde vestigen, moest hij eerst een verkorte opleiding interne geneeskunde volgen. Van zijn op leider had de aios geen signalen gekregen dat het niet goed ging, tot drie maanden voordat hij zijn opleiding zou afronden. Hij kreeg op dat moment te horen dat hij niet goed, niet direct genoeg communiceerde. Als hij iets met een collega moest bepreken, deed hij dat via een andere collega. In paniek, begint de aios, belde ik met de afdeling Individuele Rechtshulp van de LAD. Ik begreep er helemaal niks van dat ik uit mijn opleiding werd gezet. In één klap was ik niet meer in opleiding en daarmee eindigde ook mijn arbeidscontract. Er kwam veel op me af. Gelukkig nam de jurist van de afdeling Individuele Rechtshulp me veel werk uit handen. Juridische ondersteuning en luisterend oor De jurist: Ik kijk of de opleider de procedures, regelgeving heeft nageleefd. Zo moeten opleider en aios een aantal keer bij elkaar komen. Om te praten over het functioneren van de aios. De opleider maakt hiervan verslagen. Als de aios niet voldoet, dan moet hij de kans krijgen om zich te verbeteren. Als de relatie tussen opleider en aios enigszins verstoord is kan mediation helpen. Ik kan ook bij zo n gesprek aanwezig zijn, als steun en toeverlaat. Soms neem ik het gesprek over als het de aios wat te veel wordt. Pas als mediation niet werkt, kan de aios de zaak voorleggen aan de Geschillencommissie. Hiervoor bereid ik de pleitnota voor en doe ik het woord als de zaak wordt behandeld. Ik probeer ook te regelen, gaat de jurist verder, dat de aios niet meteen uit zijn opleiding wordt gezet en zijn arbeidscontract stopt. Zodat hij niet meteen op straat staat. Verder is het belangrijk dat de aios niet verwijtbaar werkloos is. Als je namelijk verwijtbaar werkloos bent, krijg je geen WW-uitkering van het UWV. Ik bekijk het dus zakelijk, juridisch, zonder uit het oog te verliezen wat het emotioneel met je doet als je uit je opleiding wordt gezet, vult de jurist aan. Ik ben ook een luisterend oor en probeer de aios gerust te stellen. Toch opleiding afgerond De aios: De jurist van de afdeling Individuele Rechtshulp adviseerde me in gesprek te gaan met mijn opleider. Over dat hij, vóór de drie maanden voor het einde van mijn opleiding, niks tegen mij heeft gezegd over mijn manier van communiceren. En dat ik me daardoor niet heb kunnen verbeteren. Na een aantal gespreken kwamen we eruit; door trainingen is mijn communicatie erop vooruit gegaan. Gelukkig heb ik uiteindelijk mijn opleiding kunnen afronden. DE LAD/LID WORDEN Vragen en/of problemen rondom uw (aanstaande) dienstverband? Neem dan contact op met een van onze juristen van de afdeling Individuele Rechtshulp. Klik voor meer informatie en contactgegevens op de button Individuele Rechtshulp. Victor Middelkoop (26) heeft onlangs zijn studie geneeskunde aan het LUMC afgerond. Naast geneeskunst is goochelen zijn tweede grote passie. Met zijn concept MediMagic treedt hij op tijdens medische evenementen. Daarmee belicht hij een heel andere kant van de geneeskunst. Dan heb je de groep - de grootste - die zich gaan deweg de eerste vier jaar een redelijk beeld vormen van het aanbod. Bij de start van hun co schappen kunnen ze twee of drie duidelijke voor keuren noemen, waarvan er na de eindstreep meestal één als winnaar uit de bus komt. De laatste groep bestaat uit studenten die ook na de coschappen hun roeping nog niet hebben gevonden. Ze zijn in de minderheid, dus misschien is er juist daarom soms te weinig aandacht voor de problematische situatie waarin zij zich begeven. Vaak gaan ze een jaartje onbestemd als anios aan de slag gaan, in de hoop ergens het licht te zien. Een nieuw initiatief dat gehoor wil geven aan dit probleem heet Mastering Me. Als platform biedt deze stichting cursussen aan, waarin aankomende artsen kunnen brainstormen over hun persoonlijke kwaliteiten, passies en aanverwante carrière mogelijkheden. Tijdens die cursussen blijkt er een aanzienlijke behoefte te zijn aan betere informatievoorziening rondom alternatieve carrière opties, na het behalen van je diploma. Ten opzichte van andere studies is het bij geneeskunde misschien ook wel lastiger om jezelf na de start nog eens achter de oren te krabben of je wel de juiste studie hebt gekozen. Door de relatief lange duur van de studie (en de onzekerheid van het loten) schrijf je je na de middelbare school maar zo snel mogelijk in. En als je dan een van de uitverkorenen bent, haak je natuurlijk ook niet zo makkelijk af. Ben je eenmaal klaar, dan ben je alweer zó oud en heb je er al zóveel tijd in gestoken, dat het waanzin lijkt deze investering niet te benutten. Op zijn hoogst heb je dan een jaartje bestuur tussendoor gedaan of ben je een tijdje gaan reizen. Maar veel meer tijd wil je ook weer niet verliezen, want de treden van je carrièreladder moeten wel op elkaar aansluiten, wil je ooit dat felbegeerde opleidingsplekje kunnen inkoppen. Een goede tussenoplossing om je na je studie ook nog op andere aandachtsgebieden te kunnen richten lijkt het werken in deeltijd. Als basisarts is ook dat echter praktisch onmogelijk. Een korte zoekactie in de vacaturebanken levert nauwelijks resultaat op, tenzij je het ziet zitten om wegens ziekteverlof een anios-plek psychiatrie in Noord- Friesland te aanvaarden voor 16 uur per week. En ook van aiossen hoor ik dat het vaak - ook al heb je er wettelijk recht op - lastig is om deeltijd in opleiding te gaan. Zeker als je dat plan al meldt tijdens je sollicitatie. Ruimte voor alternatieven lijkt een privilege dat je je pas later in je carrière verwerft. Zo kan geneeskunde weleens aanvoelen als een valkuil. Niet een heel vervelende, en ook lang niet voor iedereen, maar voor bovengenoemde twijfelaars lijkt er té weinig ruimte om te kijken naar alternatieven, in wat voor vorm dan ook. Ik juich initiatieven zoals Mastering Me en het Carrièrecentrum voor Artsen, het kennis- en advies- en coördinatiepunt voor loopbaanvragen, dan ook toe en vind dat er vanuit de opleidingsinstellingen beter naar dit soort problematiek gekeken mag worden. Pas dan durf ik misschien eindelijk te kiezen voor een carrière als fulltime medisch columnist. lad magazine 14 Oktober

9 Het huishouden Fotografie: Corneel de Wilde Anita Heeren (30) in haar tuin. Haar vriend Christian Fritz (33) zat voor zijn werk in het buitenland. De situatie: Anita Heeren werkt als aios revalidatiegeneeskunde, gedetacheerd vanuit het UMC St Radboud. Haar opleiding doet ze in deeltijd (80 procent). Haar vriend Christian Fritz werkt als postdoc aan de Radboud Universiteit en werkt eveneens parttime. Ze huren de benedenetage van een oud herenhuis in Nijmegen. Koken, schoonmaken en de tuin doen ze samen. Meer focus op privéleven Anita Heeren werkt als aios revalidatiegeneeskunde. Hoe combineert zij haar opleiding met haar privéleven? Ik was te veel met mijn opleiding bezig en had te weinig tijd voor mezelf, mijn vriend en sociale activiteiten zoals even op bezoek gaan bij een vriendin omdat die wat steun kan gebruiken Het is vrijdagochtend rond negen uur. Anita Heeren pakt haar boodschappen uit. Vrijdag is haar parttime dag. Sinds maart 2013 ben ik vier dagen per week gaan werken, vertelt ze. Met mijn opleider kon ik dat vrij gemakkelijk regelen. Een andere opleider bracht me indirect op dit idee. Ze raadde me de cursus Balans werk en privé voor aios van PAO Heyendael aan. Als aios wordt er veel van je verwacht, je wilt een goede dokter worden. Maar er zijn meerdere dingen in het leven belangrijk. Onder andere deze cursus liet me dat weer inzien: ik was te veel met mijn opleiding bezig en had te weinig tijd voor mezelf, mijn vriend en sociale activiteiten. Die vrije dag geeft me de ruimte om leuke dingen te doen zoals wandelen of tuinieren. Werk Binnen de revalidatie zien we bijvoorbeeld patiënten na een hersenbloeding met een spierziekte, zegt Anita Heeren. Het is waarde vol om hen zo goed mogelijk te leren functio neren met hun beperking. Revalidatie artsen draaien poli s en zien patiënten die opgenomen zijn in het zieken huis. Verder coördineer je de behande ling van revalidanten door met teamleden (fysiotherapeuten, ergo thera peuten etc.) het be handelplan vorm te geven. Met het team leren we revalidanten wat ze nog wél kunnen. Intensieve opleiding De patiëntenzorg vormt het praktische ge deelte van haar opleiding. Anita Heeren: Daarnaast draait iedere aios in ons circuit bereikbaarheidsdiensten. Bij het inroosteren van deze diensten wordt er rekening gehouden met persoonlijke voorkeuren, bijvoorbeeld een vaste sportavond. Ze vervolgt: Binnen de opleiding is er een vaste serie vakinhoudelijke cursussen. Deze cursussen zijn leerzaam. Ook is het erg gezellig omdat er meestal een sociaal programma aan de cursus gekoppeld is. Hieraan nemen veel aiossen uit het land deel. Deze cursussen zijn intensief omdat het wat voorbereiding vraagt en je vaak een nacht in een hotel slaapt in de stad waar de cursus gegeven wordt. Als aios heb je een 48-uurs contract (fulltime), waarvan je 38 uur per week betaald wordt voor patiëntenzorg en 10 uur als opleidingstijd wordt gezien. Anita Heeren: Aan het begin van mijn opleiding werkte ik fulltime en draaide ik aanvankelijk meer uren dan voor de opleiding nodig was. Ik kwam snel aan vijftig à zestig uur. Dat kwam vooral omdat ik enthousiast in twee onderzoeksprojecten was gestapt; die vroegen veel tijd. Ik wilde veel leren, het vak biedt zoveel interessants. Cursussen, presentaties en onderzoek bereidde ik in de avonduren en het weekend voor. Dat vond ik prima; maar onbewust mistte ik sociale activiteiten. Nu ik bijna aan het einde van mijn opleiding ben en meer ervaring heb, durf ik te kiezen en stel ik beter mijn grenzen. Ik werk nu parttime en maak ongeveer 40 uur per week. Anita voegt eraan toe: Het is eigenlijk wel grappig dat Christian en ik een relatie kregen. Hij vertelde me vrij snel dat hij als student nooit geïnteresseerd was in meiden die geneeskunde studeerden. Omdat artsen zoveel tijd aan hun werk besteden. Gelukkig hebben we daarin een goede balans gevonden. Christian en ik houden ongeveer twee avonden per week vrij om met elkaar iets leuks te gaan doen. Vaak is dat iets sportiefs, een stukje wandelen, fietsen of tijdens de afgelopen zomer zwemmen. Het huishouden Niet alleen Anita heeft een drukke baan; ook haar vriend Christian werkt hard als onderzoeker. Regel matig gaat hij voor zijn werk naar het buiten land. Dat is niet zo gezellig, zegt Anita. Maar het hoort erbij. Hij doet meestal de boodschappen en vaak zorgt hij, voordat hij op reis gaat, dat de koelkast gevuld is. Hierdoor hoef ik geen boodschappen meer te doen. Als hij naar het buitenland is, kook ik vaak wat eenvoudiger of ga ik met vriendinnen eten. Een schoonmaakhulp hebben Anita en Christian niet. Dat vinden we niet nodig. Ach, het hoort er bij, met de radio aan is de woning ook weer zo schoongemaakt. Gelukkig kunnen we de taken binnen het huis houden goed verdelen, besluit ze. lad magazine 16 Oktober

10 Agenda 10 oktober onderhandelingen Cao Jeugdzorg klankbordgroep AMS vergadering centraal bestuur 31 oktober vergadering centraal bestuur tijd: uur locatie: Utrecht ledenvergadering tijd: uur locatie: Utrecht 4, 12 en 25 november en 5 december onderhandelingen Cao Nederlandse Universiteiten 15 november onderhandelingen AMS tijd: uur locatie: Doorn 18 en 27 november onderhandelingen Cao Jeugdzorg 21 november jubileumsymposium Positie gemarkeerd! tijd: uur locatie: Utrecht Bij de dokter... Voor het volledige overzicht Nieuws Op de hoogte blijven van wat de LAD allemaal voor haar leden doet? In deze rubriek stippen we een aantal onderwerpen aan zoals de samenwerking van de LAD met de Orde van Medisch Specialisten (OMS) en de apothekers in loondienst die sinds kort lid kunnen worden van de LAD. Samenwerking LAD en OMS De LAD is al een tijd in gesprek met de OMS over samenwerking tussen beide verenigingen. Het doel: beter en efficiënter behartigen van de belangen van de medisch specialisten die lid zijn van de LAD en de OMS. Begin juli heb ben de voorzitters van beide verenigingen afspraken gemaakt over hoe ze die samenwerking vorm Nieuwe Cao UMC Begin juli van dit jaar sloten LAD/AC- FBZ, andere werknemers organisaties en de Nederlandse Federa tie van Universitair Medische Centra (NFU) het Onderhandelaars akkoord Cao UMC De leden en het be stuur van LAD/AC-FBZ hebben in gestemd met het akkoord. Ook de andere werknemersorganisaties en de NFU stem den in. De Cao UMC is daar mee definitief, onder voor behoud van het vinden van een oplossing voor een onduidelijkheid in de af spraak over de Bovenwettelijke Werkeloosheidsregeling Universitair Medische Centra (BWUMC). Wij ver wachten daar echter geen proble men mee. gaan geven. Uiteindelijk willen beide verenigingen komen tot een ge combi neerd lidmaatschap voor medisch specialisten in dienst verband. LAD en OMS werken dit voornemen dit najaar verder uit. Kijk voor de laatste ontwikkelingen op De nieuwe Cao UMC heeft een looptijd van twee jaar en gaat met terugwerkende kracht in op 1 april 2013 en loopt tot 1 april In de nieuwe Cao UMC is afge sproken dat werknemers zowel in 2013 als in 2014 een structurele loonsverhoging van 1 procent krijgen. Daar naast ont vang en ze op 1 juli 2014 een éénmalige uitkering van 300,- bruto en in januari 2015 een éénmalige uit kering van 200,- bruto. Kijk voor meer info bij Cao s en Cao UMC op Medewerkers umc s gaan pensioen opbouwen bij PFZW LOAZ (overleg van werkgevers en werknemersorganisaties van de umc s), pensioenfonds voor overheid en onderwijs ABP en Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) hebben een principeovereenkomst gesloten over de overgang van de pensioenaanspraken en de pensioenrechten van (ex)werknemers van umc s. Per 1 januari 2015 gaan de opge bouw de rechten en aanspraken over van ABP naar PFZW. Vanaf 1 januari 2014 bouwen nieuwe werk nemers van umc s direct hun pensioen op bij PFZW. Hier mee komen de werknemers van umc s, net als de medewerkers van alle andere ziekenhuizen en vrijwel al het andere zorgpersoneel, onder de pensioenregeling van PFZW te vallen. Het grote voordeel: wanneer werk nemers de overstap maken van een umc naar een ander zieken huis (of omgekeerd), ze niet meer te maken krijgen met verschillende pensioenfondsen en waardeoverdrachten. Mobiliteit en samenwerkingsverbanden worden hierdoor ver gemak kelijkt, en de inhoud van de pen sioen regeling voor de zorg sluit vanzelfsprekend goed aan bij de situatie van de werknemers van de umc s. Kijk voor meer info en veelgestelde vragen bij Cao s en Cao UMC op Jubileum De LAD nodigt haar leden en relaties uit voor het jubileumsymposium Positie gemarkeerd! De veelzijdige arts in veranderende zorginstellingen. Het symposium is op 21 november van in Domus Medica in Utrecht. De LAD organiseert het jubileumsymposium in het kader van haar 65-jarig bestaan. Centraal tijdens dit sym posium staat de positie van de arts in dienstverband. Die positie - en de versterking daarvan - belichten we vanuit verschillende invalshoeken: vanuit de arts zelf, de zorgconsument, de zorginstelling, de zorgverzekeraars en de wetenschap. Met discussies over actuele thema s voor de arts in dienstverband belooft het een inspireren de en prikkelende middag te worden. Meld u aan via Symposium op Hier vindt u ook het volledige programma. LAD gaat ook aan cao voor apothekers in dienstverband werken De LAD behartigt per 1 januari 2014 ook de belangen van apothekers in dienstverband (werkzaam bij ketenapotheken en zelfstandige apotheken). Nog geen cao De ongeveer apothekers in dienstverband hebben op dit moment geen cao; hun arbeidsvoorwaarden zijn vastgelegd in richtlijnen. Maar deze voldoen niet meer en dikwijls individuele afspraken met de werkgever wijken onderling vaak sterk af. Een cao met de rechten en plichten voor zowel werkgevers als werknemers is dan ook zeer gewenst. Omdat de structuur van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP) - de belangenorganisatie van apothekers - het niet mogelijk maakt om zelf cao-partij te zijn, viel de keus direct op de LAD. De LAD voert immers al meer dan 65 jaar arbeidsvoorwaardenonderhandelingen voor de medische Regionale themabijeenkomsten Goed voorbereid het gesprek over uw arbeidsvoorwaarden met uw leidinggevende ingaan? Dat kan! De LAD organiseert vanwege haar 65-jarige jubileum themabijeenkomsten, die wij op uw verzoek in uw organisatie komen geven. Het enige wat u hoeft te doen, is een ruimte regelen en een aantal collega s. U kunt kiezen uit een themabijeenkomst over arbeidstijden, de balans werk-privé of reorganisaties. En we maken het u makkelijk: we komen naar u toe! Aanmelden Alleen leden van de LAD kunnen zich aanmelden. Aanmelden kan via Leonie van der Laan, beleidsmedewerker (tel. (030) of per mail: l.vanderlaan@lad.nl). beroepsgroep. Voor de apothekers werkt de LAD nauw samen met KNMP en VJA, Vereniging van Jonge Apothekers. Toekomstbestendige belangenbehartiger De beroepsgroep apothekers in dienstverband sluit qua profiel, achter grond en werkterrein aan bij de LAD-achterban van oudsher. De basis van de LAD als toekomstbestendige belangenbehartiger in de gezondheids zorg wordt door toetreding van de apothekers verbreed. Meer info staat op Kijk hier voor het volledige nieuwsoverzicht. Volg de LAD op Twitter Colofon Kwartaalblad van de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD) met nieuws, opinie en achtergrondinformatie. (oplage ) Redactie: Caroline van den Brekel (hoofdredacteur) Daniëlle Jansen (eindredacteur) Victor Middelkoop (LAD-lid en basisarts) Annemieke Rolink (LAD-lid en cardioloog) Harry Wauters (LAD-lid en specialist ouderengeneeskunde) Sonja Huising (extern communicatieadviseur) Redactieadres Janssoniuslaan Postbus LB Utrecht Telefoon (030) redactie@lad.nl Vormgeving Member Since, José Baris Fotografie Kogelvis Fotografie, Corneel de Wilde Illustraties Ronald Slabbers Jan Sevenster, cartoon Druk Centrum Drukwerk ISSN-nummer lad magazine 18 Oktober

11 Voor meer informatie en aanmelden kijk op Jubileumsymposium LAD: Positie gemarkeerd! De veelzijdige arts in veranderende zorginstellingen 21 november 2013 van tot uur Domus Medica, Utrecht Centraal tijdens dit symposium staat de positie van de arts in dienstverband. Die positie - en de versterking daarvan - wordt belicht vanuit verschillende invalshoeken: vanuit de arts zelf, de zorgconsument, de zorginstelling, de zorgverzekeraars en de wetenschap. Sprekers Het Accreditatie Bureau Algemene Nascholing (ABAN) heeft het symposium geaccrediteerd voor 3 punten. prof.dr. Rutger Jan van der Gaag, voorzitter federatie KNMG mr. André Rouvoet, voorzitter Zorgverzekeraars Nederland prof.dr. Marcel Levi, voorzitter raad van bestuur AMC en decaan Faculteit der Geneeskunde prof.dr. Toine Lagro-Janssen, em. hoogleraar Vrouwenstudies Medische Wetenschappen Radboud Universiteit, huisarts drs. Monique Caubo, directeur Responsible Care DSM prof.dr. Judith Sluiter, hoogleraar Medische selectie en begeleiding van werknemers AMC/UvA, Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid dr. Michael van Balken, uroloog Rijnstate Ziekenhuis Arnhem, blogger Artsennet mr. Ad Warnar, directeur Cliëntenbelang Amsterdam Peter Kingma, internist-intensivist Medisch Centrum Leeuwarden, oud-bestuurslid LAD en LVAG dr. Frans Meijman, hoofddocent medische publieks communicatie VUmc, voormalig hoofdredacteur Huisarts en Wetenschap

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Medewerkerstevredenheidsonderzoek

Medewerkerstevredenheidsonderzoek Medewerkerstevredenheidsonderzoek Dit medewerkerstevredenheidsonderzoek bestaat uit een aantal standaard onderwerpen die vaak gebruikt worden in medewerkerstevredenheidsonderzoeken. Afhankelijk van de

Nadere informatie

Scheiding privé en werk

Scheiding privé en werk Scheiding privé en werk We leven in een tijd waarin werk en privé steeds meer door elkaar lijken te lopen. Veel mensen zijn ook in hun vrije tijd bereikbaar voor hun baas. De andere kant van de medaille

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Vragenlijst Personeel Werk en privé in balans

Vragenlijst Personeel Werk en privé in balans Vragenlijst Personeel Werk en privé in balans Hoe is het met jouw balans en met die van je bedrijf? Evenwicht 2004 Dit product is met toestemming overgenomen en is ontwikkeld binnen het Europese project

Nadere informatie

De rol van de OR Individuele rechtshulp voor leden van de LAD Advies bij ontslag Inzet LAD De LAD Contact met de LAD Sociaal plan I

De rol van de OR Individuele rechtshulp voor leden van de LAD Advies bij ontslag Inzet LAD De LAD Contact met de LAD Sociaal plan I Advies bij ontslag De zekerheid van een vaste baan. Veel artsen in dienstverband hechten er sterk aan, vooral in deze onzekere tijden. Toch kan het iedereen overkomen, ook u: de organisatie wordt anders

Nadere informatie

Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar?

Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Spel: Wat heb ik geleerd dit jaar? Inleiding Traditioneel staat de decembermaand in het teken van jaaroverzichten en top 100 of top 2000 lijstjes. Allemaal bedoeld om terug te kijken op het afgelopen jaar.

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Algemene info over de vakbond en haar maatschappelijke rol

Algemene info over de vakbond en haar maatschappelijke rol Algemene info over de vakbond en haar maatschappelijke rol Waarom zijn er vakbonden?... 1 CNV... 1 Afsluiten van CAO s... 2 Leden van een vakbond... 2 Verschillen tussen vakbonden... 2 Beroepsverenigingen...

Nadere informatie

Het functioneringsgesprek

Het functioneringsgesprek Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Werknemer Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wat is een functioneringsgesprek?... 7 Waarom is een functioneringsgesprek

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen 1 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen 2 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen Hillegom 17 oktober 2013 Schoonderbeek Installatietechniek 3 Persoonlijk ontwikkelingsplan

Nadere informatie

Speel het spel. stimulansen

Speel het spel. stimulansen Speel het spel In een mix van hints, pictionary, ganzenbord en spijker slaan staan we stil bij belevingsgericht werken. In twee teams strijden we om de eer: wie is het meest belevingsgericht? Hierbij moeten

Nadere informatie

Dat ze klaarstaat voor haar vrienden. Als ze samen is met haar vriendinnen, is er veel gein

Dat ze klaarstaat voor haar vrienden. Als ze samen is met haar vriendinnen, is er veel gein Oefening 5 Persoon 1: Annet Kok (moeder) Talent: Prestatiegericht Betrouwbaar Humoristisch Optimistisch Vasthoudend Concreet voorbeeld: Tijdens de hockeywedstrijden Dat ze klaarstaat voor haar vrienden

Nadere informatie

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006

WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord. Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 WERK EN INKOMEN VOOR JONGGEHANDICAPTEN Signalen uit de praktijk in vraag en antwoord Breed Platform Verzekerden en Werk NUMMER 1, november 2006 Het komend jaar werkt het BPV&W samen met NIZW aan het project

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Online onderzoek Uw werknemers

Online onderzoek Uw werknemers Toelichting Online onderzoek In dit bestand vindt u een inspirerende voorbeeldvragenlijst voor een werknemertevredenheid onderzoek! De vragenlijst is bedoeld als hulpmiddel bij het opstellen van uw eigen

Nadere informatie

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen

Nadere informatie

Communiceren met de achterban

Communiceren met de achterban 1 Communiceren met de achterban Je wilt weten hoe je het beste communiceert met de achterban. Je wilt direct aan de slag en snel resultaten. Je hebt een hoe-vraag. Zoals iedereen. Maar als je werkelijk

Nadere informatie

Online Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week

Online Titel Competentie Groepsfase Lesdoel Kwink van de Week onderbouw Les 1 Online Dit ben ik! Besef van jezelf Forming Ik kan mezelf voorstellen aan een ander. Ken je iemand nog niet? Vertel hoe je heet. Les 2 Online Hoe spreken we dit af? Keuzes maken Norming

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Piet Voorbeeld MIJN PROFIEL. Voornaam. Achternaam. Dienst. Schaal Tot schaal 8. Piet. Voorbeeld. Stadswerken

Piet Voorbeeld MIJN PROFIEL. Voornaam. Achternaam. Dienst. Schaal Tot schaal 8. Piet. Voorbeeld. Stadswerken MIJN PROFIEL Voornaam Piet Achternaam Voorbeeld Dienst Stadswerken Schaal Tot schaal 8 1 DIT BEN IK Wanneer heb je een goede werkdag gehad? Waarom? Als ik alles gedaan heb dat ik wilde doen en er ook onverwachte

Nadere informatie

Hoe komt het sociaal plan tot stand? Wat kan de LAD voor u doen? Sociaal plan De LAD Leden aan het woord Contact met de LAD I

Hoe komt het sociaal plan tot stand? Wat kan de LAD voor u doen? Sociaal plan De LAD Leden aan het woord Contact met de LAD I Sociaal plan Organisaties zijn continu in beweging. Reorganisaties, fusies of uitbesteding van werk zijn aan de orde van de dag. Voor het personeel heeft dit grote gevolgen. Mensen raken hun baan bijvoorbeeld

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

De rol van de AIOS in patiëntveiligheid en kwaliteit: verwonder & verbeter

De rol van de AIOS in patiëntveiligheid en kwaliteit: verwonder & verbeter Workshop LOIG 22-01-2015 De rol van de AIOS in patiëntveiligheid en kwaliteit: verwonder & verbeter O.l.v: Dr. C. Konings, opleider Catharina ziekenhuis Eindhoven J. Voogt, PhD-student Universitair Medisch

Nadere informatie

Coöperatief Vergaderen

Coöperatief Vergaderen Coöperatief Vergaderen Een complete aanpak voor actief vergaderen met betrokken deelnemers Dr. Spencer Kagan Met Betty de Jaeger en Dook Kopmels Inhoud Hoe dit boek tot stand kwam 4 Voorwoord 5 Hoofdstuk

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT

OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT E-blog OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT Reeks: bestuurders over vitaliteit Colofon: einde artikel Wilma de Jong, lid van de Raad van Bestuur van BrabantZorg, is een kordate

Nadere informatie

Ben Tiggelaar. Nieuwe, praktische inzichten voor verandering en groei. Alle plaatjes uit het boek

Ben Tiggelaar. Nieuwe, praktische inzichten voor verandering en groei. Alle plaatjes uit het boek Ben Tiggelaar DOEN! Nieuwe, praktische inzichten voor verandering en groei Alle plaatjes uit het boek intenties gedrag gedrag situatie intenties gedrag situatie gepland gedrag automatisch gedrag gepland

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

Conflicthantering en mediation

Conflicthantering en mediation Conflicthantering en mediation Casus 3 Personeel en Organisatie/ Humanresourcesmanagement bussum 2010 De setting: verzekeringsmaatschappij ZBA De verzekeringsmaatschappij ZBA (Zekerheid Boven Alles) sluit

Nadere informatie

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST 2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

Onderzoek werknemers met kanker

Onderzoek werknemers met kanker Onderzoek werknemers met kanker Dinsdag 15 april 2013 Over dit onderzoek Dit onderzoek is gehouden in samenwerking met de Nederlandse Federatie voor Kankerpatiëntenorganisaties (NFK). Aan het onderzoek

Nadere informatie

De 7 belangrijkste vragen:

De 7 belangrijkste vragen: De Participatiewet en Wsw ers: Mensen die bij een Sociale Werkvoorziening werken hebben te maken met de Participatiewet. Misschien heeft u vragen over de wet. Hier kunt u de antwoorden vinden op vragen

Nadere informatie

Beroepscode doktersassistent. Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten

Beroepscode doktersassistent. Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten Beroepscode doktersassistent Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten Beroepscode Doktersassistent Wat is een beroepscode? Een beroepscode bevat ethische en praktische normen en waarden van het beroep.

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

Bijlage 3 Samenvatting onderzoek HAN naar werkzame factoren vanuit gebruikersperspectief

Bijlage 3 Samenvatting onderzoek HAN naar werkzame factoren vanuit gebruikersperspectief Bijlage 3 Samenvatting onderzoek HAN naar werkzame factoren vanuit gebruikersperspectief In 2016 (februari tot juli) hebben acht studenten, in totaal 3 groepen, van de Hogeschool Arnhem Nijmegen nader

Nadere informatie

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU?

E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? E-CURSUS 1: WELKE WAARDEN ZIJN VAN WEZENLIJK BELANG VOOR JOU? Thuis en op school heb je allerlei waarden meegekregen. Sommigen passen bij je, anderen misschien helemaal niet. Iedereen heeft waarden. Ken

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Timemanagement? Manage jezelf!

Timemanagement? Manage jezelf! Timemanagement? Manage jezelf! Trefwoorden Citeren timemanagement, zelfmanagement, stress, overtuigingen, logische niveaus van Bateson, RET, succes citeren vanuit dit artikel mag o.v.v. bron: www.sustrainability.nl

Nadere informatie

Toetsopdracht. Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra. Studentnummer: 500646500. Klas: 2B2

Toetsopdracht. Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra. Studentnummer: 500646500. Klas: 2B2 Toetsopdracht Communicatieve vaardigheden 2 de stage(cova 2S) Naam: Sanne Terpstra Studentnummer: 500646500 Klas: 2B2 Datum: 15 januari 2013 Reflectieverslag bijeenkomst 1,2 en 3 Zingevingsgesprekken Dit

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden

Vragen gesteld in het evaluatieformulier + Antwoorden Verslag Studenten Evaluatie Videoproject Door Tonny Mulder, a.b.mulder@uva.nl, 26 sept 213 De studenten van de opleidingen Biologie, Biomedische Wetenschappen en Psychobiologie krijgen in het 1 ste jaar

Nadere informatie

Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar

Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar Gebaseerd op ervaringen die ik opdeed in meer dan 10 verschillende ziekenhuizen Mirjan van der Meijden Zorginformatisering Vooraf In

Nadere informatie

Als ik mijn baan kwijtraak. Voorkom dat u werkloos wordt Hoe komt u weer aan werk? Wat moet u doen voor een WW-uitkering?

Als ik mijn baan kwijtraak. Voorkom dat u werkloos wordt Hoe komt u weer aan werk? Wat moet u doen voor een WW-uitkering? Als ik mijn baan kwijtraak Voorkom dat u werkloos wordt Hoe komt u weer aan werk? Wat moet u doen voor een WW-uitkering? Werk boven uitkering UWV verstrekt tijdelijk inkomen in het kader van wettelijke

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S

2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S 2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de

Nadere informatie

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin)

Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Samenstelling tekst Beppie Brood (teamleider ATC s Amstelduin) Monique van Kollenburg (trainer ATC Amstelduin) Lay-out Bob Snel (trainer ATC Amstelduin) Document Versie maart 2007 Meer informatie E-mail:

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS Yvette Paludanus 2 Dit boekje is tot stand gekomen dankzij de vragen en verhalen van medewerkers in de zorg. Wil je een exemplaar van dit boekje bestellen? Wil je begeleiding

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Stappen tijdens een reorganisatieproces. Hoe gaat een reorganisatie in zijn werk?

Stappen tijdens een reorganisatieproces. Hoe gaat een reorganisatie in zijn werk? Stappen tijdens een reorganisatieproces Hoe gaat een reorganisatie in zijn werk? STAP 1 Het voornemen tot reorganisatie Iedere reorganisatie begint met het plan om te gaan reorganiseren. Dit plan komt

Nadere informatie

Oproep per specifieke mailing (30 januari 2013) en in de maandelijke nieuwsbrief als reminder (7 februari 2013) onder 145 leden

Oproep per specifieke mailing (30 januari 2013) en in de maandelijke nieuwsbrief als reminder (7 februari 2013) onder 145 leden Enquête 2013 Verspreiding: Oproep per specifieke mailing (30 januari 2013) en in de maandelijke nieuwsbrief als reminder (7 februari 2013) onder 145 leden Periode: 30 januari 2013 tot 15 februari 2013

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf Vijf woensdagmiddagen kunnen jongens en meiden tussen de 10 en 14 jaar op avontuur naar zichzelf. Het kind leert zichzelf

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Vrienden & Relaties s Avonds en in het weekend zit ik vaak alleen thuis. Ik bel dan wel eens met mijn vrienden, maar ze bellen me nooit terug. Ik heb verkering,

Nadere informatie

Wees duidelijk tegen je klanten

Wees duidelijk tegen je klanten Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

Musical De Eendenclub verdwaalt

Musical De Eendenclub verdwaalt Pagina 1 van 9 Musical De Eendenclub verdwaalt Normale versie voor 3 typetjes (Otto/Elle/Izzi) Een eigen productie van Recrateam Zang: Leonie van Gent en Martijn Boer Stemmen op de cd-versie: Martijn Boer

Nadere informatie

5. Welke stijl van leidinggeven, volgens het model van Situatiegericht Leiderschap, hoort bij onderstaande uitspraak?

5. Welke stijl van leidinggeven, volgens het model van Situatiegericht Leiderschap, hoort bij onderstaande uitspraak? Oefenvragen Middle Management A Module Leiderschap 1. Welke stijl van leidinggeven wordt bedoeld met het kernbegrip 'De kunst van het loslaten'? A. Uitleggen. B. Instrueren. C. Stimuleren. D. Delegeren.

Nadere informatie

Wat kies jij? Wegwijzer in het fasemodel

Wat kies jij? Wegwijzer in het fasemodel Wat kies jij Wegwijzer in het fasemodel Van inkomen naar inkomen dit helpt PostNL helpt je op verschillende manieren. Met name via een financiële vergoeding, begeleiding van werk naar werk door Mobility

Nadere informatie

Resultaten cao-review cao NWb

Resultaten cao-review cao NWb Resultaten cao-review cao NWb Op 15 september 2015 is de cao-review online verschenen en een paar dagen later hadden bijna 1.200 collega s de cao-review ingevuld. Wij zijn blij dat jullie in zo n grote

Nadere informatie

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken

Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Rapportage Juli 2013 Meer informatie: info@wijzeringeldzaken.nl Samenvatting (1/3) 1. Veel 17-jarigen maken de indruk verstandig om te gaan

Nadere informatie

Communicatie op de werkvloer

Communicatie op de werkvloer Communicatie op de werkvloer Voor een goede communicatie op de werkvloer is het noodzakelijk dat we letterlijk dezelfde taal spreken. Een goede kennis van het vakjargon is dan ook erg belangrijk. Net zo

Nadere informatie

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen. Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven

Nadere informatie

Jaarverslag 2013-2014

Jaarverslag 2013-2014 NOVA Voorzitter Anthony Matthijsen 24-9-2014 Inhoud Voorwoord... 2 Inleiding... 3 Mijn taken... 3 Externe contacten... 4 Vergaderingen... 4 Administratie... 4 Commissies... 5 Eerstejaarsfeest... 5 De club...

Nadere informatie

De informatie uit deze stappenwijzer is in heel veel situaties te gebruiken. Bijvoorbeeld:

De informatie uit deze stappenwijzer is in heel veel situaties te gebruiken. Bijvoorbeeld: Inleiding Deze Loopbaan-stappenwijzer is bestemd voor OBP-medewerkers en geeft praktische tips over loopbaanpaden, carrièremogelijkheden en mobiliteit. Ben je toe aan nieuwe uitdaging? Heb je behoefte

Nadere informatie

STAGEVERSLAG VMBO LEERLING INSTRUCTIE

STAGEVERSLAG VMBO LEERLING INSTRUCTIE STAGEVERSLAG VMBO LEERLING INSTRUCTIE Naam: Klas: Bedrijf: Stageperiode: Maak een inhoudsopgave zoals hieronder is afgebeeld. Indien nodig je eigen onderdelen tussen voegen en uiteindelijk de inhoudsopgave

Nadere informatie

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS

RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS RAPPORTAGE WACHTKAMERINTERVIEWS Huisartsenpraktijk Dalfsen ARGO BV 2014 Rapportage wachtkamerinterview Inleiding Onder de cliënten van huisartsenpraktijk Dalfsen zijn de afgelopen 2 jaren tevredenheidsonderzoeken

Nadere informatie

Klantmeting Wmo 'direct beschikken' Onderzoek in het kader van Ontwikkelagenda AmSZ

Klantmeting Wmo 'direct beschikken' Onderzoek in het kader van Ontwikkelagenda AmSZ Klantmeting Wmo 'direct beschikken' Onderzoek in het kader van Ontwikkelagenda AmSZ Gemeente 's-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Mei 2011 1 Samenvatting Voor de Wet maatschappelijke ondersteuning

Nadere informatie

Post-hbo opleiding seksuologie

Post-hbo opleiding seksuologie Post-hbo opleiding seksuologie mensenkennis Plezierige overdracht, de docent spreekt uit ervaring en brengt veiligheid en openheid in de groep door haar respectvolle wijze van benaderen. Top! Post-hbo

Nadere informatie

LEEFREGELS EN IK-BEN OPVATTINGEN HERKENNEN

LEEFREGELS EN IK-BEN OPVATTINGEN HERKENNEN In deze huiswerkopdracht wordt uitgelegd wat leefregels en ik-ben-opvattingen zijn en het belang ervan bij het doorbreken van gewoontepatronen. Een voorbeeld van Marjolijn illustreert hoe leefregels en

Nadere informatie

plastraining voor kinderen adviezen voor ouders

plastraining voor kinderen adviezen voor ouders plastraining voor kinderen adviezen voor ouders Uw kind start met een plastraining op de polikliniek Kindergeneeskunde van het OLVG. Uw kind volgt de training omdat hij problemen heeft met zijn blaas.

Nadere informatie

Wij timmeren aan de weg

Wij timmeren aan de weg Wij timmeren aan de weg Even voorstellen; Bouwkracht Vakpersoneel. Bouwkracht vakpersoneel B.V. is onderdeel van de LubronGroep en voortgekomen uit Lubron technisch intermediair. Onder de vlag van Lubron

Nadere informatie

ecourse Moeiteloos leren leidinggeven

ecourse Moeiteloos leren leidinggeven ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder

Nadere informatie

Het Generatiepact. Inhoudsopgave. 3 Wat is het Generatiepact?

Het Generatiepact. Inhoudsopgave. 3 Wat is het Generatiepact? het Generatiepact Inhoudsopgave 3 Wat is het Generatiepact? 5 Wanneer kan ik meedoen aan het Generatiepact? 6 De 55-jarigenregeling 11 De 60-jarigenregeling 16 De overgang van de 55-jarigenregeling naar

Nadere informatie

5 Wanneer kan ik meedoen aan het Generatiepact? 16 De overgang van de 55-jarigenregeling naar de 60-jarigenregeling

5 Wanneer kan ik meedoen aan het Generatiepact? 16 De overgang van de 55-jarigenregeling naar de 60-jarigenregeling het Generatiepact Inhoudsopgave 3 Wat is het Generatiepact? 5 Wanneer kan ik meedoen aan het Generatiepact? 6 De 55-jarigenregeling 11 De 60-jarigenregeling 16 De overgang van de 55-jarigenregeling naar

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Achmea Personenschade: aangenaam!

Achmea Personenschade: aangenaam! Achmea Personenschade: aangenaam! INHOUD Achmea Personenschade: aangenaam! 3 Wat doen wij voor u? 4 Hoe doen wij dat? 5 Met wie krijgt u te maken? 7 Wat doet u? 9 Wat betalen wij? 10 Zoekt u extra hulp?

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Juryrapport Ambassadeur Heldere Taal 2015

Juryrapport Ambassadeur Heldere Taal 2015 Juryrapport Ambassadeur Heldere Taal 2015 Juryrapport Ambassadeur Heldere Taal - april 2015 Ambassadeur Heldere Taal 2015 Inleiding Veel ambtenaren zetten zich in om de communicatie van en binnen de overheid

Nadere informatie

Kwaliteitszorg. Test jezelf.

Kwaliteitszorg. Test jezelf. Kwaliteitszorg. Test jezelf. Pagina 1 Weet jij hoe je je deskundigheid of die van je collega s kunt bevorderen of professionaliseren? Kun je goed samenwerken? Kun je kwaliteitszorg leveren? Doe de testjes

Nadere informatie

Enquête onder de vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep 2010

Enquête onder de vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep 2010 Enquête onder de vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep 2010 De Gemiva-SVG Groep heeft ruim 900 vrijwilligers die op zeer uiteenlopende momenten hun diensten verlenen bij activiteiten voor mensen met een

Nadere informatie

Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan?

Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan? Prostaatkanker Hoe ontdek je het en dan? Eerste druk, 2014 2014 Henri Pieter www.henripieter.nl Schilderij cover: Irma Boogh-van der Burg isbn: 9789048433735 nur: 860 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer

Nadere informatie

Advies bij een faillissement

Advies bij een faillissement Landelijke vereniging Artsen in Dienstverban Advies bij een faillissement Als uw werkgever in zwaar weer komt en failliet gaat, heeft dat grote gevolgen voor u als werknemer. Ook zorginstellingen hebben

Nadere informatie

Bonus: Hoe goed ben jij momenteel?

Bonus: Hoe goed ben jij momenteel? Bonus: Hoe goed ben jij momenteel? Blad 1 van 20 Hoe goed ben jij momenteel? Iedereen kan zijn leiderschapsvaardigheden aanzienlijk verbeteren met een beetje denkwerk en oefening. Met deze test krijg je

Nadere informatie

Verslag snuffelstage week St. Aloysiuscollege. 12 t/m 16 oktober 2015. Naam: Klas 3:

Verslag snuffelstage week St. Aloysiuscollege. 12 t/m 16 oktober 2015. Naam: Klas 3: Verslag snuffelstage week St. Aloysiuscollege 12 t/m 16 oktober 2015 Naam: Klas 3: DIT STAGEVERSLAG IS VAN Naam Emailadres Telefoon Klas MIJN STAGE DOE IK BIJ Naam organisatie Soort bedrijf Adres Plaats

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.

JUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou. JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen

Nadere informatie

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag.

Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Naam: Mariska v/d Boomen. Klas: TG2C. Datum: 25 Juni. Docent: Van Rijt. Schrijfverslag. Onze vragen: 1. Wanneer bent u met uw schrijfcarrière begonnen? 8 jaar geleden ben ik begonnen met het schrijven.

Nadere informatie

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.

Weer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis. Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt

Nadere informatie

Maart 2014. Ik ga later niet op de bank zitten. pagina 6. Meer inzicht in uw pensioen. pagina 4. Wat is het UPO? pagina 8

Maart 2014. Ik ga later niet op de bank zitten. pagina 6. Meer inzicht in uw pensioen. pagina 4. Wat is het UPO? pagina 8 Pensioen krant Maart 2014 Ik ga later niet op de bank zitten pagina 6 Meer inzicht in uw pensioen pagina 4 Wat is het UPO? pagina 8 Pensioenheld Dromen doen we allemaal Brayen Verbond (39 jaar) is projecteider

Nadere informatie