Uitnodiging ledenbijeenkomst Aqua-Vré. Waar? Stichting Eigen Gebouw Bettekamp EG Ede

Transcriptie

1 Uitnodiging ledenbijeenkomst Aqua-Vré Waar? Stichting Eigen Gebouw Bettekamp EG Ede Wanneer? Dinsdag 11 december 2012 Zaal open: vanaf 19:45 uur Beste, Terugkijkend op een druk en bewogen jaar, wellicht ook voor u persoonlijk, maar ook voor de vereniging, is het weer tijd om vooruit te kijken naar het nieuwe jaar en de nieuwe mogelijkheden die zich aandienen. Bij de vereniging wordt er veel gesproken over de beurzen, de rol en de mogelijkheden van de NBAT en nog vele andere zaken die zich het komend jaar weer aandienen. Wij hopen dat u er dan weer bij zult zijn en in de vereniging uw stem laat gelden. Voor komend jaar liggen er nog een aantal uitnodigingen. Zo komt er binnenkort een ouderwets gezellige verenigingsavond met een quiz in plaats van een lezing en kunnen we nog eens gaan kijken bij een bekende man in de terrariumwereld die een enorm terrarium heeft. Daarnaast is er bij t Guppy in Ede weer voldoende te doen. Daarover gesproken, Donderdag 13, Vrijdag 14 en Zaterdag 15 december aanstaande is er een Aqua Terra Show bij t Guppy. Meer dan 75 volledig ingerichte aquaria en terraria sieren de winkel en er is weer voldoende te zien en te beleven. U bent van harte welkom. Daarnaast is de vereniging nog in gesprek met t Guppy omdat er wellicht hulp nodig is om deze bakken in te richten. Daarover volgt nog meer nieuws! Aankomende bijeenkomst is onze spreker de heer Kooij met een nog niet bekende lezing. Dit omdat er nog geen keuze gemaakt kon worden tussen alle interessante lezingen. Meneer is bondskeurmeester uit Loenen aan de Vecht en heeft jarenlange ervaring dus een interessante avond wordt het zeker!

2 Als bestuur van Aqua-Vré hopen wij u te verwelkomen op de aankomende ledenbijeenkomst. Hartelijke groet, Bestuur Aqua-Vré Namens het bestuur en de redactie wensen we u prettige feestdagen en een gelukkig Nieuwjaar.

3 Verslag verenigingsavond november De avond begint met het een hartelijk welkom door onze voorzitter michiel aan de 21 aanwezige leden. En een hartelijk welkom voor de spreker deze avond Willem Heijns. Mededelingen: - Aanstaande week is er een bijeenkost om over het districtenstelsel na te gaan denken binnen de NBAT. Onze voorzitter zal namens Aqua Vre gaan. Een ieder die interesse heeft om mee te gaan is welkom. - Een korte groepsdiscussie volgt op het dalende ledenaantal, nadat onze penningmeester meldt dat ons ledenaantal momenteel rond de 50 leden schommelt. Cees Adams meldt dat wellicht het meer gebruiken van de social media een middel is om de bekendheid van onze vereniging te vergroten. - Kees vd Peppel heeft een aantal artikelen ter beschikking gesteld voor de aanwezige. Boeken, meetsets, oude maandbladen en nog wat andere zaken. Om mee te nemen voor wie interesse heeft. Ook het aquarium vanaf deel 1 (1930 tot heden) ingebonden. Per opbod. Contact opnemen met Kees. - Onze voorzitter staat nog even stil bij onze avond in oktober met een ontzettend lage opkomst. Na een korte evaluatie blijken hier allerlei verschillende oorzaken voor te zijn geweest en een samenloop van diverse omstandigheden. Er wordt gewerkt aan een betere bekendmaking van de volgende avond, nieuwsbrief en verslag van de laatste avond. Een aantal niet beïnvloedbare factoren die een opkomst bepalen zul je altijd blijven houden. Het is in ieder geval goed om te zien dat deze avond 21 leden de weg naar onze gezellige avonden weer hebben weten te vinden! Het woord wordt vervolgens gegeven aan Willem, onze spreker de avond. Hij zal ons vermaken met een presentatie over cichliden uit Centraal Amerika. Na een kort intro over zijn huidige hobby en de laatste ervaringen van hem met de aquaria die hij heeft gehad begint hij met de presentatie over Nicaragua: op zoek naar cichliden. Het zal een avond worden waarin de aanwezigen hun voorkeur voor bepaalde gebieden en onderwerpen kunnen laten horen en de spreker zal hier dieper op in gaan. Als eerste krijgen we een korte uitleg over het land en de plaatsen welke plaatsten we gaan bezoeken deze avond. Het land heeft twee grote meren en een groot aantal krater meren. Het diepste meer is tot 100 meter diep. De vissen verdeelt de

4 spreker deze avond in twee groepen: de dwerg cichliden en de grote cichliden. Het Nicaragua meer is het grote meer van de twee grootste van de grote meren. Via een aantal foto s komen we uit bij een vulkanisch eiland in dit meer met een korte rivier. Hier heeft de spreker vis gevangen en laat ons de vangst met uitleg zien. Na zijn bezoek aan de grote meren, neemt hij ons mee het binnenland in. Hij laat ons de video beelden zien van enkele rivieren die tijdens de ritten gemaakt zijn. Foto s van diverse visvangsten komen voorbij en we krijgen uitleg over de soorten. Hij heeft tijdens zijn reis een aantal trips gemakt naar rivieren. We krijgen filmpjes en foto beelden te zien met tekst en uitleg over de gevangen vis. Als laatste een luchtige indruk over zijn verblijf. Na dit stuk van de presentatie volgt onze pauze met de verloting. Kees geeft aan de geïnteresseerden alle uitleg over de hobbyspullen die hij weg geeft. Hij heeft zijn hobbyspullen uitgezocht en besloten van alles wat hij niet gebruikt deze weg te geven op deze avond. Deze vinden gretig aftrek. Na een drankje en wat praten over onze hobby volgt de verloting met onder meer een tweetal taarten en veel leuke andere prijzen. De lezing na de pauze, gaat over de wereld van cichliden in het land Mexico. We kunnen uit een aantal rivieren, waaraan Willem een bezoek heeft gebracht kiezen. Als eerste krijgen we over het rivierstelsel de Papaloapan te horen en te zien en alle stroompjes die hier op uitkomen, nadat de zaal hiervoor gekozen heeft. De soorten die er voorkomen komen voorbij en de exemplaren die Willem in het wild gefilmd heeft worden getoond. In totaal worden drie riviersystemen besproken en krijgen we geweldige vissoorten te zien. Ook enkele zeer bijzondere en spectaculaire soorten komen voorbij. Alle bezoeken die Willem heeft gebracht zijn met een aantal andere liefhebbers gedaan. Met behulp van duikapparatuur en snorkels is onder water gefotografeerd en gefilmd. Er volgen enkele vragen uit de zaal en de voorzitter bedankt Willem voor zijn leuke en gezellige avond en show. Onze voorzitter merkt nog kort op dat de districtskeuring er aan zit te komen. De vraag gaat de zaal in of er nog leden zijn die hieraan mee willen doen. Een datum staat nog niet vast en is nog bespreekbaar. Ergens eind januari/ begin februari zal dit zijn. Een korte rondvraag volgt hierop. Afsluiting van de avond is om kwart voor elf.

5 Website Aqua-Vré Alle informatie die tot halverwege 2011 in het boekje was te vinden, en meer, is momenteel terug te vinden op de informatieve website van Aqua-Vré, Zoals bekend is het boekje inmiddels digitaal op onze website terug te lezen. Een maandelijkse nieuwsbrief gaat rond om de leden te informeren over een aankomende verenigingsavond en de invulling hiervan. Naast veel informatie zijn er diverse links naar hobbygerelateerde sites te vinden. Dus aan te raden voor alle leden van Aqua-Vré en niet leden. Oud Papier Beste leden, Ook op de avond in november is het weer mogelijk om oud papier mee te nemen en hiermee onze vereniging te steunen. Zoals gebruikelijk zal de aanhanger aanwezig zijn. Op voorgaande verenigingsavonden was het oud papier een succes! De aanhanger zat helemaal vol. Moeite met het uitladen van het papier? Vraag even om hulp en uw auto wordt met een aantal mensen even geleegd. Alle beetjes helpen! Aqua Vré haalt in Ede oud papier op. De opbrengst van het oud papier is voor de vereniging erg belangrijk. Er zijn nog steeds mensen nodig die mee willen helpen met het inzamelen van het oud papier. Mensen die mee willen helpen kunnen zich opgeven bij iemand van het bestuur.

6 Nog een klein verzoek van de redactie: Heeft u nog mooie foto s (het liefst digitaal) van u aquarium of terrarium of anderzijds foto s die met onze hobby te maken en mogen die gepubliceerd worden in ons boekje stuur ze dan naar de redactie daan-marijke@casema.nl Met vissen naar de dierenarts: Tannia SELS INLEIDING Aquarianen vinden het fijn om allerlei soorten vissen en planten te houden.en voor velen is het kweken met bepaalde soorten ook een belevenis. Worden ze echter geconfronteerd met ziekten, dan vinden ze dat veel minder leuk. En toch.. ook vissen kunnen ziek worden. Het is onmogelijk om van de hobbyist een specialist in vissenziekten te maken. (trouwens, voor een dierenarts is het al een studie op zich, want bij de opleiding wordt er niet veel studiemateriaal over dit onderwerp gegeven. Maar dat is ook niet de bedoeling. Als de aquariaan beseft dat preventie heel belangrijk is, en dat hijzelf veel ellende kan voorkomen, dan zijn we al op goede weg. Als hij daarenboven nog kan inzien dat er altijd een specialist voor hem klaarstaat, die hij vrijwillig kan raadplegen, dan is het maximum bereikt.

7 1. VISSENZIEKTEN: DIAGNOSE EN BEHANDELING Zoek eerst de oorzaak : (?) Een witte vlek op een vis is een symptoom, wat niet impliceert dat we ook de oorzaak kennen. De meeste aquarianen hebben de slechte gewoonte om dadelijk een heleboel medicijnen uit te proberen. Vaak hebben ze die middelen verkregen op raad -of zelfs als een restant- van andere aquariumliefhebbers. En als dat spul echt niet werkt, raadplegen ze uiteindelijk een dierenarts. Spijtig, want eigenlijk moeten ze net andersom te werk gaan. In de eerste plaats moeten ze zich afvragen wat er mis is, wat de oorzaak is. Daarna kan er een juiste behandeling worden gegeven. 2. DE ONDERZOEKSTECHNIEKEN Een dierenarts kan beroep doen op diverse technieken om vissen te onderzoeken en zijn diagnose en therapie op te stellen. sectie Om vissenziekten aan te pakken, moet men -als dierenarts- over degelijk materiaal beschikken. In eerste instantie is er vaak een pas gestorven dier nodig, samen met wat aquariumwater. Soms moet er inderdaad een dier wordt geofferd om andere te redden. Maar dat is niet altijd nodig. Dure dieren, zoals discussen of koi, kunnen worden verdoofd en zo onderzocht. histologie Door onderzoek van het weefsel van de vis, kunnen ook ziekten worden gedetermineerd. bacteriologie Bij infectieziekten, veroorzaakt door bacterie n, kan een bacteriologisch onderzoek uitsluitsel geven. En een antibiogram leert ons welke antibiotica het best gebruikt worden. virologie Hetzelfde geldt voor infectieziekten die door virussen worden veroorzaakt. hematologie en serologie Bloedonderzoek en onderzoek van het serum kunnen ook veel leren. 3. LEER OBSERVEREN In het beginstadium is een ziekte beter te behandelen dan in een

8 vergevorderd stadium. Daarom is de observatiekunst van de aquariaan voor de dierenarts heel belangrijk. Iedere aquariumhouder zou moeten leren regelmatig naar zijn aquarium te kijken. Zo wordt iets ongewoons -zoals bijvoorbeeld schuren, of witte stipjes- veel sneller opgemerkt en gaat er geen tijd verloren. 4. STRESS MAAKT ZIEK Door een opeenhoping van stressfactoren worden vissen -net als alle levende wezens- ziek. Er zijn diverse situaties en mogelijkheden die stress kunnen veroorzaken. Een slechte waterkwaliteit (teveel nitriet of ammonium bijvoorbeeld); Een overbevolkt aquarium (te veel vissen of te weinig schuilplaatsen); Parasitaire aandoeningen, zoals witstip en wormen; Bacteriële stress, met infecties die de vissen kunnen belagen; Voedingsstress (onvoldoende vitamines of slecht voedsel met zware metalen of bacterie n in). 5. HET VERLOOP Een vis onder stress verzwakt. Aanvankelijk kan men uiterlijk nog niets waarnemen. Maar als die stress aanhoudt, zal de vis na een tijd bijvoorbeeld aan de kant van het aquarium blijven stilhangen, of met toegeknepen vinnen gaan schommelen. Hij komt misschien niet meer eten, of krijgt gewoon -doordat hij wordt verjaagd- geen kans meer om zich te voeden. Iedere aquariaan die zoiets waarneemt, moet daaruit kunnen concluderen dat er iets misgaat. Als men dan nog een afwachtende houding aanneemt, zullen de eerste symptomen niet lang meer op zich laten wachten. De vinnen kunnen gaan rafelen, er verschijnt een zweertje op de huid, of de vis ademt wat sneller. Nu is het voor iedereen wel duidelijk dat er een ziekte is. Sommige aquarianen lopen dan dadelijk naar de medicijnkast voor een of ander geneesmiddel. Misschien helpt het, misschien ook niet. Als echter nog wat later de vissen vlak onder het wateroppervlak hangen en nog later beginnen dood te gaan, dan wordt het serieus en raakt men in paniek. Vanaf het doodgaan van de vissen, kan het alleen nog maar bergafwaarts gaan. En in feite weet men nog steeds niet wat er misgaat.

9 6. EEN VOORBEELD Een dikke buik, kan heel veel oorzaken hebben. Hierna enkele mogelijkheden. Voedsel met stekels -zoals bepaalde wormachtige- kan een beschadiging van de maaguitgang veroorzaken. De maag kan dan niet meer geledigd worden en zet uit; Buikwaterzucht door een bacterie le besmetting; Worminfectie kan eveneens een opgezette buik veroorzaken; Vocht in de darmen veroorzaakt ook een zwelling van de buik. De oorzaken kunnen darmparasieten, wormen, soms infecties zijn. In het laatste geval zijn er ook andere symptomen waarneembaar; In zeldzame gevallen is een cyste (dat is een ingekapselde vochtblaas) de oorzaak; Vissen met kuit hebben eveneens een dikke buik, maar ze zijn -in tegenstelling met de andere aandoeningen- wel gezond. 7. TIJDIG INGRIJPEN Het is heel belangrijk dat er zo vroeg mogelijk in dit proces wordt ingegrepen. Men doet het best om -bij het opduiken van de eerste stressfactoren- de stress weg te nemen. Een overbevolkt aquarium moet rustiger worden gemaakt. Vissen hebben behoefte aan ruimte en schuilplaatsen; Wanneer de vissen almaar eenzijdige voeding krijgen, zorg dan voor afwisseling; Worden de vissen overvoed, verminder dan de hoeveelheid. Wie de stressfactoren indijkt, zal ook heel wat minder kans hebben dat de vissen ziek zullen worden. 8. HET BELANG VAN EEN QUARANTAINE-BAK Zieke vissen horen in een speciaal voor dat doel bestemd aquarium thuis.

10 Ook voor nieuwe vissen geldt deze regel. Er zijn namelijk een heleboel ziekten die niet duidelijk zijn in het beginstadium, maar die zich na enige tijd uiten. Wanneer u deze vissen dan in het aquarium hebt ondergebracht, dan is er gevaar voor heel het gezelschap. In een quarantainebak kan u ook zonder gevaar medicijnen toedienen. Als u dat in een goed functionerende aquarium zou doen, dan bestaat er kans dat het filter stuk raakt, of dat bepaalde gevoelige vissen reageren op de medicatie. aarom is een aparte bak geen overdreven luxe, maar kan u heel wat geld besparen. 9. DE VOEDING Vele vissen hebben de hoffelijke gewoonte om naar de voorruit te zwemmen als u in de buurt van hun aquarium komt. Sommige aquarianen menen dat de dieren hongerig zijn. Toch is dat niet altijd waar. Er zijn meer vissen overvoed, met als gevolg een vette lever, dan vissen die uitgehongerd zijn. Levend voedsel geven is prima, maar niet altijd zo gezond. Want zelfs via het voedsel kan u problemen in huis halen. - Als u bijvoorbeeld steeds levend voer schept uit een sloot waar ook lozingen van stoffen met zware metalen gebeuren, dan kan u de vissen hoogstpersoonlijk en met de beste bedoelingen vergiftigen. Zware metalen, zoals lood, zink e.a., kunnen immers de vissennieren beschadigen. - Krijgt jongbroed bijvoorbeeld Artemia-naupli n die onvoldoende van de eischalen werden gescheiden, dan gaat het dood. De schalen verstoppen de vissendarmen en de voedselpassage stagneert. - Overvoeding kan ook de dood veroorzaken. In de dierentuin krijgen vissen 2 maal per week eten. onge dieren moeten dagelijks en soms meerdere malen per dag worden gevoerd. Als vissen worden getransporteerd, moeten ze eerst vasten tot hun darm helemaal leeg is. Op die manier kunnen ze het transportwater niet erg bevuilen. Maar als ze daarna plots veel voer krijgen, dan overeten ze zich en sterven massaal. Daarom wordt in de groothandel de voedselopname langzaam opgebouwd.

11 - Als u zelf visseneten bereid -krachtvoer bijvoorbeeld- zijn er ook gevaren. Veelal wordt er dan (afval) vis gekocht, vermalen en vermengd met ander ingrediënten. Maar in dat visvlees kunnen wel kleine tuberculoseknobbeltjes zitten. Wanneer de vissen die verorberen, ook na invriezen van het voer, kan een tuberculose-uitbraak volgen. Als een van de besmette dieren dan sterft en niet uit het aquarium wordt verwijderd, dan kunnen er in de komende maanden nog vissen aan tuberculose sterven. Daarom is het een gouden regel om dode vissen zo snel mogelijk uit het aquarium te verwijderen. En natuurlijk horen zieke vissen overgebracht te worden naar een quarantainebak. Zo daalt de stress en wordt de kans op overdracht beperkt. 10. Vitamine C-tekort. Vissen kunnen zelf geen vitamine C aanmaken, maar hebben deze vitamines essentieel nodig om te kunnen groeien. Een tekort aan vitamine C geeft kromme ruggen en slappe kieuwdeksels. Vissen die uitsluitend met droogvoer in leven worden gehouden, lopen ernstige risico op tekort. Immers, droogvoer heeft een beperkte houdbaarheid. Bij de fabricage gaan al -door het droogproces- veel vitamines verloren. Want het voer wordt gedroogd over hete trommels. Als men vanaf het begin daarmee geen rekening houdt dan is de kwaliteit reeds onvoldoende. Maar goed, stel dat er nog voldoende vitamines inzitten. Het voer gaat dan naar de groothandel en wordt na een tijdje bij de kleinhandelaar geleverd. Wanneer de omzet te klein is, doet deze man een actie. De aquariaan koopt dus drie potjes voor de prijs van twee. Thuis blijft het voer nog lang op het aquarium staan. En dan verwachten we dat er nog vitamine C zou inzitten! Let dus op de vervaldatum, die op een goed merkvoer zeker vermeld staat. 11. DE WATERKWALITEIT Zestig procent van de beginnende vissenziekten vinden een oorzaak in een slechte waterkwaliteit. Aquariumwater is niet stabiel. Daarom is het regelmatig meten van de PH en het ammoniumgehalte noodzakelijk. U kan beter het water te veel dan te weinig meten. Ammonium komt in het water door de kieuwen en de urine van de vissen en

12 door de afbraak van voedsel en planten. In het biologische filter wordt die ammonium omgezet in nitriet en gaat later over in het minst giftige, het nitraat. Van deze nitraat kunnen de planten (en de algen) groeien. De omzetting van ammonium naar nitraat en nitriet gebeurt door bacteriën die in het aquarium aanwezig zijn. - Bij een ammoniumvergiftiging schieten de vissen als gekken door het water en sterven plots. - Nitrietvergiftiging: nitriet neemt -net als koolstofmonoxide- de plaats van de zuurstof in in het bloed. Bij een nitrietvergiftiging hebben de vissen het benauwd en zoeken de zuurstofrijke plaatsen op. Ze troepen bijvoorbeeld samen bij de uitlaat van de pomp of de diffusor. Bij ammoniumvergiftiging Mogen de vissen dadelijk in totaal vers water worden overgebracht. Wanneer slechts een deel van het water wordt ververst, zijn er immers risico s. Want als er teveel ammonium in het water zit, gekoppeld aan een lage PH, dan gaat die PH bij een gedeeltelijke waterverversing stijgen. De ammonium zal dan worden omgezet in ammoniak -wat zeer giftig is- en de dood van de vissen veroorzaakt. In alle andere gevallen, zoals nitrietvergiftiging, volstaat een gedeeltelijke waterverversing. - Bij gasblaasjesziekte vinden we luchtblaasjes in de staartvin. Deze situatie berust op hetzelfde principe als de caissonziekte die bij duikers gekend is. Meestal treedt deze aandoening op bij een nonchalante waterverversing. Vers leidingwater uit de boiler wordt onder druk geleverd en zit vol luchtbellen. Als nu koud water wordt gemengd met warm water, stijgt de temperatuur en vormt de aanwezige lucht belletjes. Die luchtbellen kunnen in de bloedvaten van onze vissen terechtkomen. Zo een luchtbel stagneert in een bloedvat en laat geen bloed meer door. De regio achter de bel gelegen, wordt niet meer voorzien van bloed en sterft af door zuurstoftekort. En zo ontstaat er vinrot. Bij jonge visjes gaat daarenboven ook de zwemblaas stuk.

13 In de natuur zien we een dergelijke toestand optreden bij algenbloei in water waarop plots de volle zon schijnt. Maar dat is eerder zeldzaam. 12. TRAUMATA Traumata of verwondingen kunnen ook dodelijke gevolgen hebben. - Als er in het aquarium onvoldoende schuilplaatsen zijn, zullen territoriumvormers gaan vechten met lichamelijke letsels als gevolg. - Oogletsels: wanneer vissen in een plastiek zak worden vervoerd, moeten de hoeken van deze zak afgerond zijn. U kunt ze bijvoorbeeld omhoog kleven. Bij het vervoer zwalpt het water. Daarom zullen de vissen zich proberen klem te zwemmen in een hoek. Als die hoek niet afgerond is, schuurt de plastiek zak over het oog met beschadiging als gevolg. Het is dus belangrijk dat u tijdens het vervoer de zak aanpast en niet te snel rijdt. Bij niet ernstige gevallen kan deze aandoening worden behandeld door de vissen in zo zuiver mogelijk water te plaatsen, om infectie te voorkomen. Soms wordt ook wel gram keukenzout per liter water toegevoegd. Daarmee beschermt men de slijmhuid en de vis kan er continu in zwemmen. Wordt het toch erger dan komt er een antibioticum aan te pas, dat in het water wordt gedaan. En soms is zelfs een operatie de enige mogelijkheid. Als er niet wordt behandeld, komt er een putje in het oog en is het verloren. 13. VERGIFTIGINGEN Als plots veel of alle vissen sterven, gaat het om een vergiftiging. En spijtig genoeg veroorzaken we de meeste vergiftigingen zelf. - Niet goed uitgehard tweecomponentenschuim -dat vaak voor de achterwanden van aquaria wordt gebruikt- geeft in het water stoffen af die de vissennieren aantasten en enorm giftig zijn. We zien bij dergelijke vissen een vochtophoping rond de ogen. Er zijn ook blaren te zien aan de vinnen en er is schubbenruigheid. De schubben staan rechtop, als schuurpapier. Het lijkt of de vissen hun vocht niet meer kwijt kunnen. - Een verkeerde dosering van medicijnen, kan dodelijke gevolgen hebben. Neguvon-vergiftiging bijvoorbeeld, komt veel voor in vijvers. De vissen stikken en sterven met kieuwbloedingen en opengesperde bek. Houdt u daarom steeds aan de juiste dosis. Let ook op de nevenwerkingen van medicijnen. Sommige vissoorten zijn er zeer gevoelig voor.

14 14. INFECTIEZIEKTEN Er zijn diverse soorten en de oorzaken kunnen bacterieel of viraal zijn. Een degelijk onderzoek geeft uitsluitsel en biedt meteen mogelijkheid om een juiste therapie in te stellen. Een randopmerking: Er zijn ziekten die voor een aquariaan ook niet ongevaarlijk zijn. Als uw aquarium besmet is met tuberkelbacillen, sterven de vissen niet tegelijk, maar met tussenpozen een enkele. Wanneer de aquariaan in zo een besmet aquarium gaat werken met gewonde handen, zal de wonde misschien besmet raken en niet genezen. Dat wondje kan een lokaal tuberculose granuloom worden. Vertel daarom bij een moeilijk helende wonde aan uw arts dat u aquariaan bent en uw vissen tuberculose hebben. Dat geldt zeker voor mensen die immuno-depressief zijn (bv. aids). 15. GROTE PARASIETEN In de natuur zijn de overdrachtrisico s kleiner, omdat het verspreidingsoppervlak groter is. Daardoor wordt de kans om een nieuwe gastheer te vinden kleiner. In het aquarium is dat niet het geval. Daar leven veel vissen op een klein oppervlak en volume. - Darmwormen nemen de vitamines weg en het jongbroed groeit niet. Onderzoek van een van de vissen is noodzakelijk. Daarbij wordt een dun schijfje van de darm gesneden en -na kleuring- onder de microscoop bekeken. Zo leert men de oorzaak kennen (histologie). Daarna kan een behandeling worden gegeven, ook aan de ouderdieren. Zo niet, wordt de ziekte steeds maar doorgegeven, ook door de jongen die naar andere aquariumhouders verhuizen. Bij onderzoek van de uitwerpselen worden wormeneieren gevonden en kan men ook bepalen om welke wormsoort het gaat. - Wormstaar vertroebelt de vissenogen en komt enkel bij wildvangdieren voor. De wormen zitten tegen de lens aangekleefd. De vissen zien slecht, maar kunnen zich in het aquarium nog handhaven. Eendenmosselen zijn gekend als een goed biologische filter, maar zijn ook tussengastheer voor de tussenstadia van trematoden (wormsoort). Opgelet dus!

15 - Bepaalde lintwormsoorten, hebben een ingewikkelde cyclus en komen daarom alleen bij wildvangdieren voor. Ze kunnen echter in het aquarium voorkomen door de vissen levende Cyclops te voeren. Deze voedseldiertjes zijn namelijk tussengastheer en omdat in een goed-draaiend aquarium in de biologische filter wel kleine kreeftachtige -zoals Cyclops en Daphnia s- voorkomen. De witte uitwerpselen van de vissen bevatten eieren die uitkomen en door de Cyclops worden gegeten. Vanaf dan is de Cyclops besmet. - Een vis met kieuwwormen is kortademig (let op: dit kenmerk komt ook voor als er te weinig zuurstof in het water zit); vertoont schuurgedrag; kan een kieuw dichthouden en met de andere klappen; heeft een soort hoestgedrag, net alsof de vis wat naar buiten wil stoten. Soms zien we ook slijmvorming tussen de kieuwdeksels. De kieuwen kunnen op eenvoudige wijze worden onderzocht. Met een 2-5 cc spuit wordt wat vocht onder het kieuwdeksel weggezogen. Bij een koi knipt de dierenarts -zonder schade- een stukje weefsel onder het kieuwdeksel weg. Dat bloedt enkel een beetje en het gebeurt al of niet onder narcose. (Afhankelijk of de vis rustig is of niet.) Het weggenomen weefsel wordt onderzocht en er hoeft geen vis worden opgeofferd. Bij een genarcotiseerde vis kunnen bovendien de kieuwdeksels worden geopend. De wormen bekijkt men met de stereo-microscoop. Zo ziet men de wormen zoals ze natuurlijk zitten. Bij een dode vis vallen de kieuwen immers plat. Een kieuwworm is vrij vissoortspecifiek. In een vijver bijvoorbeeld, zullen de koi worden aangetast, terwijl de goudwinden ongedeerd blijven. Bij discussen zullen de daarbij gehuisveste Corydoras en neons niet worden aangetast. Kieuwwormen zijn hermafrodiet, of tweeslachtig. Er is geen koppel nodig om tot voortplanting over te gaan. Verder is er ook geen tussengastheer nodig. Uit een ei komt een trilhaarlarve die een worm wordt. De parasiet plant zich zeer makkelijk in het aquarium voort. Wormeneieren komen overal terecht: op de planten, het hout, in het water en de filter. U kunt kieuwwormen krijgen door een besmette vis aan te schaffen; planten

16 of decoratiemateriaal met wormeneieren in het aquarium te brengen; het aquariumwater met trilhaarlarven van de kieuwworm in de bak te kieperen. Doe nooit het vervoerwater in uw aquarium! Laat de vissen acclimatiseren aan de quarantainebak door er langzaam wat water bij te doen. Zet ze dan over in de quarantainebak en gooi het water weg. Hierdoor voorkomt u ziekten. Als iemand zegt dat hij een bepaalde vissoort (na jaren aquarium-houden) niet in leven kan houden, betekent dat er in het aquarium een worm zit die bepaalde vissoort aantast. Een bacterie daarentegen maakt geen soortonderscheid en tast de meeste vissen aan. - De kieuwen van een vis produceren slijm als reactie op een parasiet. Maar dat doen ze ook als het dier in te zuur of te basisch water zit. Zoek dus steeds de oorzaak op. - Diepvriezen doodt karperluizen en andere schadelijke dieren. U bent dus safe wat betreft wormen, maar u blijft zitten met de zware metalen. - Medicijnen doden de wormen, maar niet de eieren. Daarom volstaat een eenmalige behandeling niet. De nieuwe generatie wormen moet telkens worden gedood vooraleer ze volwassen zijn en eieren hebben gelegd. De dosering is niet eenvormig. Bij sommige medicijnen speelt de PH, evenals de watertemperatuur een rol bij de werking. En bepaalde vissoorten hebben een andere dosering nodig. Wat voor de ene baat, schaadt de andere. 16. NARCOSE Vissen kunnen om bepaalde redenen ook geopereerd worden. Daarvoor is uiteraard narcose nodig. De narcosevloeistof wordt over de vissenkieuwen gedruppeld en zorgt er voor dat de kieuwen openblijven. Het is belangrijk dat het dier in een natte handdoek wordt gewikkeld. Een vis kan perfect zuurstof opnemen in de lucht, zolang zijn kieuwen en slijmhuid maar nat blijven. In de lucht zit immers meer zuurstof dan in het water. Na de chirurgische ingreep mag de vis niet zomaar weer in het water worden

17 geplaatst. Omdat de kieuwen vol narcosevloeistof zitten, kan hij niet wakker worden en zal alleen maar doodgaan. Daarom is het belangrijk dat na de te waterlating de mond worden opengehouden en de vis heen en weer wordt bewogen. Met die handeling komt er een verse waterstroom door de mondholte en wordt het narcoseproduct, dat zich in de kieuwen bevindt, ge limineerd. Daarna kan de vis weer zelfstandig ademhalen. ONTHOUD dat preventieve maatregelen heel wat miserie kunnen voorkomen. Preventie betekent: leren kijken in het aquarium of en wat er mis is en niet teveel goocheltrucjes toepassen. EN TOT SLOT: Als u s avonds laat thuiskomt, naar het aquarium gaat kijken en alle vissen op de bodem ziet liggen, laat ze dan gerust slapen. U gaat toch ook naar bed! Bron: Luc Lambrechts, dierenarts met specialisatie vissen en reptielen, Wilrijk GEPUBLICEERD: Brechtse Aquariumclub 99 - De Siervis 12/00 Erelid: J. de Gijt Van Galenstraat DG Ede Website: http// Bibliotheek: Op de contactavonden bij het bestuur. Moeilijkheden met uw aquarium? Bij moeilijkheden met uw aquarium kunt u contact opnemen met één van de bestuursleden. Kopij voor dit boekje: Als u kopij tijdig geplaat wilt hebben moet dit voor het weekend na de ledenvergadering worden aangeleverd bij de redactie Contributie: De contributie bedraagt 50,00 per jaar. Jeugdleden (onder de 18 jaar) 30,00 per jaar. De donateurkosten zijn minimaal 25,00 per jaar. Gironummer: t.n.v. Aqua-Vré te Ede.

18 Voorzitter: Secretaris: Michiel Hennink Martin Kamphuis Oudlaan 62 Tuinstraat RC Wageningen 3821CT Nijkerk Tel. : Tel.: m.hennink@chello.nl martinkamphuis@hotmail.com Penningmeester: 2 e Voorzitter: Ans Arnoldussen Cees Adams Parkhof 12 Reehorsterweg EH Ede 6717 KN Ede Tel: Tel: w.arnoldussen7@upcmail.nl mij@kpnmail.nl 2 e Secretaris: Bestuurslid en bibliothecaris: Bert van Draanen Karin Nellestijn Harsseveld 12 Koelhorst GH Ede 6714 KN Ede Tel: Tel.: (0318) secretariaat.aquavre@gmail.com koekoek@tiscali.nl Bestuurslid: Redactie: Jan Marchal Marijke vd Wijngaard-Marchal Keucheniusstraat 35 Sadatstraat BD Veenendaal 3902 KT Veenendaal Tel.: (0318) Tel.: aquariumvis@hetnet.nl daan-marijke@casema.nl.