Palliatieve zorg in het nieuws

Transcriptie

1 Deze uitgave geeft een beeld van de palliatieve, terminale, zorg, zoals deze (samengevat) in nieuws- en persberichten aan de orde is gekomen in het jaar. Het is een uitgave van de ZorgMediatheek ten behoeve van het Agora Documentatiecentrum ( De ZorgMediatheek realiseert voor Agora, landelijk ondersteuningspunt voor palliatieve, terminale, zorg een documentatiecentrum Agora. Een centrum waar een uitgebreide en groeiende collectie van relevante boeken, rapporten, nota's en andere documenten beschikbaar wordt gesteld. De Agora collectie bestaat uit zowel Nederlands- als Engelstalige literatuur. Iedereen kan terecht bij het Agora Documetnatiecentrum. De eenvoudigste methode is via de website van Agora, In de website kan ook de catalogus van het Documentatiecentrum worden geraadpleegd, kunnen titels worden geselecteerd en kan iedereen, na opgave van de gewenste gegevens, verzoeken tot lenen van documenten indienen. Het Agora documentatiecentrum kan ook tijdens kantooruren worden gebeld via voor zoekvragen, of via Het nieuwsoverzicht biedt het recentste nieuws het eerst. December OM: laten inslapen patiënt niet meer vervolgen Artsen die stervende patiënten in slaap brengen en zich daarbij houden aan de nieuwe richtlijn van de artsenorganisatie KNMG zullen door het Openbaar Ministerie voortaan met rust worden gelaten. Dat zegt voorzitter Harm Brouwer van het college van procureursgeneraal. Van alle sterfgevallen in Nederland wordt 4 tot 10 procent voorafgegaan door palliatieve sedatie, zo toonde onderzoek in 2003 aan. Daarbij wordt een patiënt die nog zeer kort te leven heeft in diepe slaap gebracht zodat die het stervensproces en het daarmee gepaard gaande lijden niet meer bewust meemaakt. De KNMG kwam begin deze maand met een richtlijn over palliatieve sedatie waarin onder meer is vastgelegd dat de behandeling louter moet zijn gericht op het verlichten van pijn, benauwdheid en angst. Het versnellen van de dood mag geen doel zijn. bron: De Volkskrant [krantenknipsel, id-nr 62596] een verpleeghuis waar momenteel 126 cliënten wonen. Het is gericht op de verzorging van lichamelijk beperkte en psychogeriatrische bewoners. Van de 75 nieuwe plaatsen zijn er 4 bestemd voor hospicezorg. bron: Reformatorisch Dagblad [krantenknipsel, id-nr 62447] Ziekenhuis Zwitserland wil suïcide toestaan Een Zwitsers ziekenhuis wil terminaal zieke patiënten de gelegenheid geven om zelfmoord te plegen. Het universitair ziekenhuis in Lausanne moest in het verleden patiënten die wilden sterven naar huis sturen. Het hospitaal wil nu verenigingen die mensen adviseren en begeleiden bij zelfdoding, toegang verlenen tot het ziekenhuis. Hulp bij zelfdoding is legaal in Zwitserland. Actieve euthanasie is echter bij wet verboden. bron: Reformatorisch Dagblad [krantenknipsel, id-nr 62422] Palliatieve zorg blijft groeien Het aantal palliatieve terminale zorg (PTZ)-voorzieningen in Nederland (hospices, bijna-thuis-huizen en palliatieve units in verpleeg- verzorgingshuizen) groeit nog steeds. Ook maken steeds meer patiënten er gebruik van. Er waren in PTZ-voorzieningen, in waren dat er 250 met minstens 800 bedden. Daarnaast zijn er nog zeker zo n 50 PTZ-voorzieningen in oprichting. Er is nu ook een landelijk dekkend aanbod van consultatievoorzieningen waar zorgverleners een beroep op kunnen doen. Dat blijkt uit het tweede van een reeks jaarlijkse monitoronderzoeken van onderzoeksinstituut NIVEL. Download: ad= bron: NIVEL [bericht, id-nr 62396] Terminale patiënt krijgt meer nachtzorg Door de toenemende vraag naar nachtzorg voor terminale patiënten gaat Thuiszorg Noord-Limburg het team met gespecialiseerde verpleegkundigen uitbreiden. Waar de verzorging en verpleging van deze patiënten overdag vaak wordt gedaan door familie, vrienden en bekenden, kunnen de taken 's nachts worden overgenomen door de Thuiszorg, meent zegsman T. Houben. bron: De Limburger [krantenknipsel, id-nr 62231] Eerste paal voor Barnevelds verpleeghuis Het protestants-christelijke verpleeghuis Norschoten in Barneveld gaat zijn capaciteit aanzienlijk vergroten. Dinsdagmiddag zou de eerste paal worden geslagen. Norschoten is WFG verstrekt peperduur medicijn bij borstkanker Borstkankerpatiënten die het medicijn herceptin nodig hebben, krijgen dit in het Westfries Gasthuis toegediend. Van de patiënten moet 7 à 8 procent na de operatie een kuur van herceptin krijgen. Dit kost euro per patiënt en komt pagina 1

2 volledig voor rekening van het ziekenhuis. Ziektenkostenverzekeraars vergoeden het recept alleen als het wordt verstrekt aan patiënten met uitgezaaide borstkanker. Het medicijn is voor deze vrouwen levensverlengend, maar het zal ze niet genezen. Voor de groep patiënten waar nu commotie om is, kan herceptin het verschil betekenen tussen genezen of - uiteindelijk, sterven aan borstkanker. Juist voor deze groep patiënten is herceptin niet geregistreerd als geneesmiddel en wordt het dus niet vergoed. In het WFG hebben de oncologen kortgeleden besloten om alle patiënten die baat hebben bij herceptin dit medicijn te geven. Het gaat om vrouwen met een agressief type borstkanker (HER2-positief). bron: Noordhollands Dagblad [krantenknipsel, id-nr 62230] Samenwerking Agora - VIKC Beleidsmaatregelen van het ministerie van VWS hebben onder meer geleid tot het instellen van regionale ondersteuningspunten palliatieve zorg bij de Integrale Kankercentra (IKC s) en tot het instellen van het landelijk ondersteuningspunt palliatieve zorg Agora. Hoewel het vertrekpunt van de IKC s bij de regionale activiteiten ligt en dat van Agora bij de landelijke, blijkt dat er in de praktijk diverse raakvlakken zijn, soms zelfs een overlap. Agora en de VIKC hebben daarom besloten te gaan samenwerken om zo te komen tot een gebundelde ondersteuning van de palliatieve zorg. De afspraken daarover zijn vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst die op donderdagmiddag 8 december a.s. tijdens eenbijeenkomst voor netwerken palliatieve zorg in Centrum Oudlaen in Utrecht wordt ondertekend. De afspraken worden jaarlijks vastgelegd in een gezamenlijk werkplan. Het eerste terrein waar Agora en de VIKC elkaar gevonden hebben, is de samenwerking rond websites voor netwerken palliatieve zorg. Door een gezamenlijke projectgroep is een opzet ontwikkeld voor een landelijke website, een zogenaamd netwerkenportaal, waaraan de sites van alle aangesloten netwerken worden gekoppeld. Voor de netwerksites zelf wordt een vernieuwd basisontwerp gemaakt, dat op eenvoudige wijze door de netwerken kan worden gevuld. Belangrijk onderdeel van deze opzet is een database van palliatieve zorgvoorzieningen. Verder zal samen gewerkt worden aan extra aandacht voor patiëntengroepen die tot nu toe onderbelicht zijn gebleven in de palliatieve zorg, de zogenaamde doelgroepverbreding. Website: Website: bron: Agora [persbericht, id-nr 62146] Nieuwe KNMG Richtlijn: Palliatieve sedatie is normaal medisch handelen Palliatieve sedatie is normaal medisch handelen en leidt bij juiste toepassing niet tot versnelling van het overlijden. Palliatieve sedatie is een tijd lang dan ook onterecht in de hoek van het levensbeëindigend handelen geplaatst. Dat zijn de belangrijkste conclusies van een KNMG-commissie die een richtlijn over palliatieve sedatie heeft opgesteld. Het federatiebestuur van de KNMG heeft het rapport van de commissie als KNMG richtlijn aanvaard. Veel discussie gaat over de criteria en de in acht te nemen voorwaarden, maar ook over de relatie tussen palliatieve sedatie en euthanasie. Daarnaast bestond de denkwijze dat terminale sedatie onder het regiem van de euthanasiewet moest worden gebracht. De richtlijn beschrijft uitvoerig alle inhoudelijke aspecten voor verantwoord medisch handelen. Palliatieve sedatie wordt omschreven als het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase. Doel is het lijden van de patiënt te verlichten. Het verlagen van het bewustzijn is een middel om dat te bereiken. Het is van groot belang dat palliatieve sedatie op de juiste indicatie, proportioneel en adequaat wordt toegepast. Download de richtlijn &PHPSESSID=2da1aa3cd9bc e8a2265b bron: KNMG [bericht, id-nr 62110] Arts mag patiënt niet met morfine laten inslapen Artsen mogen geen morfine meer toedienen om een stervende patiënt te laten inslapen. Artsenorganisatie KNMG wil daarmee voorkomen dat palliatieve sedatie een 'sluiproute' voor euthanasie kan zijn. Palliatieve sedatie is het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase. Het betreft patiënten die ondraaglijk lijden en nog hooguit één of twee weken hebben te leven. Het laten inslapen van een patiënt mag geen doel zijn, stelt de KNMG. Dat is het nu vaak wel. Bijna de helft van de medisch specialisten en eenvijfde van de huisartsen en verpleeghuisartsen zegt wel eens na overleg morfine te gebruiken in de hoop dat een terminale patiënt buiten kennis raakt en snel overlijdt. bron: NRC Handelsblad [krantenknipsel, id-nr 62103] Hospice Breda straalt serene rust uit Nuttige, leuke of interessante informatie vind je vaak dicht bij huis. BN/DeStem belicht wekelijks een Bredase site. Deze week: De bezoeker wordt filisofisch welkom geheten: De mens leeft zijn eigen leven en sterft zijn eigen dood. Het hospice Breda is een woonhuis waar in een huiselijke sfeer opvang wordt geboden aan iemand die in zijn laatste levensfase zit en die om de een om andere reden niet thuis opgevangen kan worden. Er wordt, afhankelijk van de behoefte, verzorging, verpleegkundige en medische zorg geboden alsook psychosociale en levensbeschouwelijke hulp. Het hospice is in zijn informatrievoorziening duidelijk. Zo krijgt de bezoeker uitleg over zaken als de opnameprocedure, de financiën, het personeel, de initiatiefnemers en de donateurs. Verder biedt de site een contactformulier, een routebeschrijving en links die met sterven te maken hebben. pagina 2

3 bron: BN/De Stem [krantenknipsel, id-nr 62036] Studiemiddag SAMEN ZORGEN in ziekenhuis Lievensberg De studiemiddag vindt plaats in ziekenhuis Lievensberg op donderdag 8 december en wordt georganiseerd door het regionale netwerk Palliatieve zorg voor zorgverleners uit de regio. Palliatieve zorg wordt in de meeste gevallen geboden door verschillende hulpverleners (professioneel en vrijwilligers). Daarom is gekozen voor het thema samen zorgen. Dit onderwerp vindt zijn weerslag in 4 workshops. De bijeenkomst start om uur en duurt tot circa uur. Het Netwerk Palliatieve Zorg regio Roosendaal, Bergen op Zoom, Tholen heeft tot doel om door samenwerking te komen tot het optimaliseren van de toegankelijkheid en kwaliteit van de palliatieve zorgverlening. bron: Ziekenhuis Lievensberg [persbericht, id-nr 62058] SCP: Bijna 7% van de mantelzorgers is overbelast Nederland telde in ,7 miljoen mantelzorgers. Bijna een kwart van de mantelzorgers ervaart de zorgverlening niet als belastend. Bijna 7% van de mantelzorgers voelt zich door hun hulpverplichtingen over belast..de meeste kans op overbelasting bestaat bij verzorgers van huisgenoten, mensen die meer dan drie maanden gedurende meer dan acht uur per week hulp bieden en informele zorgverleners van een terminale patiënt. Bij de professionele ondersteuning van mantelzorgers zou meer rekening moeten worden gehouden met de risicogroepen onder de mantelzorgers. Dit zijn enkele conclusies uit de SCP-publicatie De mantelval. Over de dreigende overbelasting van de mantelzorger die op donderdag 1 december jl. is verschenen. In het rapport gaan drs. Joost Timmermans, dr.ir. Alice de Boer en dr. Jurjen Iedema nader in op het gevaar dat mantelzorgers lopen om langzaam maar zeker overbelast te raken door de door hen verleende zorg voor familie en vrienden. Het verlenen van informele zorg is meer belastend naarmate de zorg langer duurt en intensiever van aard is. Ernstig belast zijn vaak ook verzorgers van terminale patiënten en verzorgers van mensen die verschillende soorten hulp nodig hebben (huishoudelijke hulp, persoonlijke verzorging en begeleiding). Mensen die een hulpbehoevende huisgenoot helpen vormen een risicogroep en in mindere mate ook mannen die er helemaal alleen voor staan in de hulp voor hun chronisch zieke partner. Download de publicatie: bron: SCP Sociaal Cultureel Planbureau [persbericht, id-nr 61922] Slaappil maakt euthanasie overbodig Euthanasie zal in Nederland steeds minder worden toegepast. Er komt een nieuwe richtlijn die artsen adviseert pijn en benauwdheid in de laatste levensfase te verlichten met een speciaal slaapmiddel. Op 7 december presenteert de artsenorganisatie KNMG deze richtlijn aan staatssecretaris Ross van Volksgezondheid. Euthanasie blijft toegestaan, maar artsen zullen er de voorkeur aan geven patiënten die ondraaglijk lijden in hun laatste levensfase (meestal een week) in een diepe slaap te brengen, het zogenoemde palliatief sederen. De KNMG beveelt hiervoor het medicijn Dormicum aan. Het sterven wordt door palliatief sederen niet versneld. Daarom hoeft de handeling hoogstwaarschijnlijk niet te worden gemeld bij een toetsingscommissie. Wanneer iemand euthanasie wil om wat artsen noemen existentiële redenen (zoals angst voor ontluistering), is palliatieve sedatie geen optie. Formeel blijft het mogelijk om dergelijke redenen euthanasie te krijgen, maar in de praktijk blijkt dat artsen huiverig zijn. bron: De Volkskrant [krantenknipsel, id-nr 61993] November Palliatieve zorg leidt tot intrekking euthanasieverzoek Bij een kwart van de patiënten met een verzoek om euthanasie of hulp bij zelfdoding bestaan nog mogelijkheden om palliatieve zorg te verlenen. Niet zelden trekken patiënten dan hun verzoek in. Dat stelt Martine Jansen-van der Weide in haar proefschrift, waarop ze vandaag promoveert aan de Vrije Universiteit. Intrekking van het euthanasieverzoek gebeurde in 46 procent van de gevallen dat palliatieve zorg nog mogelijk was. Het feit dat palliatieve zorg het meest voorkomt bij verzoeken die ten slotte zijn afgewezen en het minst bij verzoeken die tot euthanasie hebben geleid, suggereert volgens haar dat huisartsen de beschikbaarheid van palliatieve zorg meenemen in hun besluitvorming, als ze euthanasie of hulp bij zelfdoding overwegen. Los van de beschikbaarheid of effectiviteit van palliatieve zorg, blijft er een groep patiënten die er zeker van wil zijn dat ze kan rekenen op euthanasie of hulp bij zelfdoding, stelt Jansen-van der Weide: bron: Medisch Contact [bericht, id-nr 61914] Richtlijn voor terminale sedatie is klaar Artsen hoeven vanaf volgende week niet meer bang te zijn dat ze vervolgd worden als ze stervenden morfine toedienen om hun klachten te verzachten. Op 7 december presenteert artsenorganisatie KNMG de nieuwe richtlijn voor palliatieve sedatie. Voorzitter P. Holland van de KNMG hoopt dat de richtlijn een einde maakt aan de onderzekerheid die is ontstaan door de rechtszaken die de Nijmeegse arts P. Vencken aan zijn pagina 3

4 broek kreeg. Vencken diende in 2003 een stervende patiënt van het Amphia Ziekenhuis in Oosterhout een combinatie van morfine en andere medicijnen toe. Afgelopen zomer werd hij door het gerechtshof in Den Bosch vrijgesproken van moord. Palliatieve sedatie is het verminderen van het bewustzijn van patiënten in de laatste levensfase door het toedienen van medicijnen. Het doel is om zo onbehandelbare en ondraaglijke lichamelijke of psychische klachten te verzachten. bron: De Telegraaf-i [krantenknipsel, id-nr 61905] Agora en de VIKC werken samen aan netwerksites Begin bleek dat er een versnipperde en onduidelijke situatie bestaat rond de mogelijkheden om als netwerken palliatieve zorg informatie op internet te publiceren. Aansluiten bij Palliatief.nl, bij IKCnet, of zelf een website ontwikkelen, er is van alles mogelijk. Agora, landelijk ondersteuningspunt palliatieve terminale zorg en de VIKC (Verenigde Integrale Kankercentra) hebben besloten samen te werken om verbetering te brengen in deze situatie. Er zal een landelijke website, een centraal netwerkenportaal worden gemaakt. Aan dit portaal worden de nieuwe sites van netwerken palliatieve zorg gekoppeld. Voor de netwerksites wordt een eenvoudig te vullen basisontwerp met veel praktische opties gemaakt. Belangrijk onderdeel van de opzet is een database van palliatieve zorgvoorzieningen. De ZorgMediatheek is ingeschakeld om het netwerkenportaal, het ontwerp voor de netwerksites en de database te ontwikkelen. Uitgangspunt daarbij zijn de wensen en behoeften van de netwerken palliatieve zorg. bron: Agora [bericht, id-nr 62158] Besluitvorming bij euthanasie of hulp bij zelfdoding Martine Jansen-Van der Weide deed onderzoek naar de besluitvorming bij verzoeken om euthanasie of hulp bij zelfdoding (EHBZ). Daarvoor beschreef zij drie perspectieven: de arts, de consulent en de patiënt. Beschrijving van de besluitvorming rondom EHBZ blijkt complex door de veranderlijke omstandigheden. Buiten het inwilligen en afwijzen van een verzoek, kan de patiënt overlijden voor de EHBZ is uitgevoerd, of voordat de besluitvorming is voltooid. Ook kan een verzoek worden ingetrokken. Het is wel duidelijk geworden dat artsen hun besluit nemen op grond van hun beoordeling van de patiënt en de zorgvuldigheidseisen. De consultatiekwaliteit van het zogeheten SCEN-project is verbeterd en patiënten ervaren het bezoek van de consulent over het algemen niet als een belasting. bron: VU Medisch Centrum [persbericht, id-nr 61811] Uitvaartverzekeraar betaalt leerstoel palliatieve zorg Medisch socioloog Luc Deliens is per 1 oktober benoemd tot hoogleraar publieke gezondheid en palliatieve zorg aan het VU medisch centrum in Amsterdam. De leerstoel is een initiatief van uitvaartverzekeraar Monuta, die het ook gedeeltelijk betaalt. Deliens gaat zich voornamelijk bezighouden met onderzoek naar stervensprocessen en het ontwikkelen van goede meetinstrumenten. Deliens vindt het niet vreemd dat zijn leerstoel door een uitvaartverzekeraar wordt betaald. Ik ben volledig onafhankelijk. Monuta heeft geen enkele invloed op het onderzoek of de onderwerpkeuze. bron: Verpleegkunde Nieuws [krantenknipsel, id-nr 61806] Vrijwilligers opgeleid voor terminale zorg Dronten Een aantal vrijwilligers van het Meldpunt VrijwilligersZorg in Oostelijk Flevoland is zo goed als klaar met de opleiding voor het kunnen bieden van terminale zorg. Het is vrij uniek dat vrijwilligers een opleiding krijgen voor terminale zorg en dat er nu een hele groep beschikbaar komt voor hulpvragen op dit gebeid, zegt Pohluma Jansen van het Meldpunt VrijwilligersZorg. De opleiding voor vrijwilliger die terminale zorg kan bieden - zes avonden en drie dagen - is intensief. Een deel bestaat uit rollenspellen, op video opgenomen, met daarin een nabootsing van praktijksituaties. bron: De Stentor [krantenknipsel, id-nr 61608] Zorgstichtingen gaan samenwerken De besturen van de stichtingen Hospice Groep Liemeer- Nieuwkoop en Terminale Zorg Ter Aar gaan hun krachten bundelen. De stichtingen willen op 1 januari 2006 als één organisatie door het leven gaan. De fusie tussen beide vrijwilligersorganisaties voor hulp aan stervenden en hun naasten, is een bestuurlijke fusie. De drie coördinatoren blijven hun werkzaamheden als vanouds voortzetten en de vrijwilligers zullen in twee groepen blijven bestaan. bron: Radio/TV West [bericht, id-nr 61464] Promotie: Wilsverklaring patiënt weinig gevolgd Het is al tien jaar wettelijk erkend: het recht op een 'schriftelijke wilsverklaring'. Daarin geef je bindende instructies over de behandeling die je onder bepaalde omstandigheden niet wilt krijgen, bijvoorbeeld beademing in een vegetatieve staat. Het document wordt van kracht op het moment dat je je wilsbekwaamheid verliest. Toch maken slechts weinig Nederlanders er gebruik van, ontdekte socioloog Cristiano Vezzoni. En de verklaringen die er zijn, hebben nauwelijks pagina 4

5 effect. Artsen twijfelen nogal eens over vage formuleringen en kiezen er ondanks de wet voor om hun eigen medische oordeel te volgen. Vezzoni promoveert op 28 november aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn onderzoek bestond onder meer uit telefonische interviews met verpleeghuisartsen, huisartsen en notarissen. De onbekendheid met het fenomeen blijkt alleen al uit verwarring over de terminologie. Vaak hoorde de promovendus spreken over `euthanasieverklaringen'. Maar deze vallen onder een andere wet en zijn bovendien niet bindend. Zelfs notarissen blijken verrassend genoeg lang niet altijd goed op de hoogte. Vezzoni constateert dat de negatieve en passieve houding van artsen ook niet bijdraagt aan het vergroten van de bekendheid. Nederlandse artsen zeggen het principe van zelfbeschikking te ondersteunen, maar als het er op aankomt geven ze er de voorkeur aan om de besluitvorming over wilsonbekwame patiënten te baseren op hun eigen medisch oordeel. Artsen verstrekken bovendien geen informatie aan de patiënt over de mogelijkheid een schriftelijke wilsverklaring op te stellen en tonen weinig betrokkenheid bij het opstellen van schriftelijke wilsverklaringen. Al met al heeft de onbekendheid tot gevolg dat de kwaliteit van schriftelijke wilsverklaringen doorgaans laag is. bron: RUG RijksUniversiteit Groningen [persbericht, idnr 61457] De Cocon zorgt voor waardig afscheid Alhoewel het wat later is dan gehoopt, gaat Hospice De Cocon in Sint Anthonis in het voorjaar van 2006 toch echt de deuren openen. Een zogeheten bijna-thuis-huis. Onder de deskundige begeleiding van vrijwillgers en met professionele zorg van professionals. De laatste hobbel die genomen moet worden, is het tekenen van een huurcontract. Meer informatie:. bron: De Gelderlander [krantenknipsel, id-nr 61430] Spreeuwenberg: Afgrenzing sedatie met euthanasie nodig De afgrenzing van palliatieve sedatie (het in diepe slaap brengen van terminale patiënten met veel pijn) en euthanasie is absoluut noodzakelijk. Euthanasie is geen normaal medisch handelen. Dat zei prof. dr. C. Spreeuwenberg, gezondheidswetenschapper aan de Universiteit Maastricht, zaterdag op een symposium. De Maastrichtse hoogleraar is niet optimistisch gestemd over het antwoord op de vraag hoe huisartsen met palliatieve zorg omgaan. Huisartsen werken te veel als solist en niet als team. Bovendien is er sprake van een afnemend zelfreinigend vermogen van deze beroepsgroep,. Volgens dr. B. Zylicz, internist-oncoloog en palliatief consulent, is de praktijk van palliatieve sedatie in Nederland gekleurd door euthanasie. Daarom gaan wij zo nerveus met palliatieve sedatie om. Zylicz betrekt palliatieve zorg niet alleen op de laatste levensfase, maar op het hele proces van ziek zijn, sterven en rouwverwerking door nabestaanden. Palliatieve zorg is niet alleen gericht op het bestrijden van pijn. Moreel gezien is er volgens Zylicz geen verschil tussen euthanasie en palliatieve sedatie. Hij pleit ervoor bij palliatieve zorg naar een balans te zoeken. Als we in het begin pijn kunnen wegnemen en tegelijk het hersenvermogen intact kunnen laten, verdwijnt de vraag naar euthanasie als sneeuw voor de zon. Wanneer in de laatste levensfase de klachten toenemen willen wij palliatieve sedatie. bron: Reformatorisch Dagblad [krantenknipsel, id-nr 61391] Kwaliteit terminale zorg in Nederland vrijwel onbekend 'Over de kwaliteit van de zorg voor terminale patiënten in Nederland is weinig bekend. In Nederland ontbreekt systematische informatie over de kwaliteit van leven in de laatste levensfase. Daardoor is het zeer moeilijk om inzicht krijgen in de behoefte in de zorg voor terminale patiënten en waar bijgevolg het beleid corrigerend moet optreden.', aldus Luc Deliens, per 1 oktober benoemd tot hoogleraar Publieke Gezondheid en Palliatieve Zorg aan VU medisch centrum in Amsterdam. De leerstoel is een initiatief van Monuta Uitvaartzorg en -verzekeringen. Slechts op enkele plekken in de wereld zijn hoogleraren benoemd die zich richten op de transen extramurale zorg voor terminale patiënten. Door de benoeming van Deliens beschikt het VU medisch centrum nu over twee leerstoelen palliatieve zorg, de leerstoel van Luc Deliens gericht op public health en de leerstoel van Wouter Zuurmond gericht op klinische zorg. Beide hoogleraren zijn verbonden aan het Expertise Centrum Palliatieve Zorg i.o. De leerstoel van Deliens is ondergebracht bij het EMGO-instituut en de Afdeling Sociale Geneeskunde van VU medisch centrum. Deliens zal zich richten op drie thema's: behoeften en problemen in de palliatieve zorg, kwaliteit van zorg en tot slot de relatie tussen palliatieve zorg en medische beslissingen rond het levenseinde. Vanuit de leerstoel wordt gewerkt aan het initiëren en stimuleren van maatschappelijke discussies over de kwaliteit van sterven. bron: VU Medisch Centrum [persbericht, id-nr 61294] Bundeling van plannen voor hospice in Enschede Voor de realisering van een sterfhuis op de Wesselerbrink bundelt de Stichting Beheer Hospice Enschede de krachten met Humanitas en de Stichting Leendert Vriel. In dit hospice is iedere terminale zieke welkom, ongeacht de achtergrond, levensbeschouwing, huidskleur of aard. Met dit gemeenschappelijke initiatief haalt Enschede een primeur in huis. In Nederland is er nog geen hospice, waarbinnen meerdere geestelijke stromingen verantwoordelijk zijn voor het welzijn van de gasten. Tot voor kort was er sprake van twee initiatieven. Ze zijn van mening dat er in een stad als Enschede slechts ruimte is voor één hospice. En dat zo n voorziening een breed maatschappelijk draagvlak moet hebben. Het nieuw te bouwen hospice moet plaats bieden aan zes tot acht gasten. pagina 5

6 Alle inspanningen moeten leiden tot een hospice, waar hoogwaardige zorg 24 uur per dag gecombineerd wordt met een huiselijk verblijf. bron: Twentsche Courant Tubantia [krantenknipsel, id-nr 61257] Enschede krijgt hospice Enschede krijgt een hospice als de bezwaren van omwonenden ongegrond worden verklaard. De instelling gaat 1,2 miljoen euro exclusief btw kosten. Een woordvoerder van Stichting Beheer Hospice Enschede heeft dat maandag laten weten. Het huis gaat ruimte bieden aan zes tot acht patiënten. Ook bestaat er de gelegenheid voor een tijdelijke opname. Doel is om te komen tot een zogenaamde high-care hospice bron: Reformatorisch Dagblad [krantenknipsel, id-nr 61220] Stagnerende sterfteafname onder Nederlandse ouderen niet uniek De sterfteafname onder Nederlandse ouderen (tachtig plussers) stagneert sinds Dit blijkt niet uniek binnen Europa. Het is ook niet een teken dat de limiet is bereikt aan de gemiddelde levensduur van de mens. De stagnatie komt vooral door ongunstige ontwikkelingen op eerdere leeftijden van deze generaties ouderen. Dit concludeert Fanny Janssen in haar proefschrift 'Determinanten van sterfteontwikkelingen onder ouderen. Vergelijkende studies in zeven Europese landen in de periode van 1950 tot 1999', waarvoor zij onderzoek deed aan het Erasmus MC in Rotterdam. Voor haar onderzoek bestudeerde Janssen de ontwikkelingen in sterfte tussen 1950 en 1999 in zeven Europese landen: Denemarken, Engeland en Wales, Finland, Frankrijk, Nederland, Noorwegen en Zweden. In Engeland en Wales en vooral in Frankrijk bleek de sterke sterfteafname onder ouderen echter te continueren. Deze landen hadden in de jaren tachtig eenzelfde sterftecijfer als Nederland. Janssen concludeert daarom dat een verdere toename van de levensverwachting in Nederland nog goed mogelijk is. bron: Erasmus MC [persbericht, id-nr 61087] Oktobber Drie maanden terminale zorg niet altijd voldoende Niet alle stervenden hebben genoeg aan drie maanden hulp. Maar de organisatie die deze zogenoemde palliatieve zorg toekent, het CIZ, doet dat wel slechts voor een periode van drie maanden. Staatssecretaris Ross-Van Dorp gaat dat veranderen, zo schreef ze vrijdag naar de Tweede Kamer. Bedoeling is dat het CIZ vanaf 1 januari 2006 voortaan de inzet van zorg toekent voor een onbepaalde tijd. Daarnaast trekt ze 1 miljoen euro extra uit voor de coördinatie van vrijwilligers die terminale zorg verlenen. Verder laat ze onderzoeken hoe het komt dat er een aantal plekken in het land zijn waar geen palliatieve zorg beschikbaar is en hoe het komt dat een aanzienlijk deel van de instellingen voor palliatieve zorg financiële problemen heeft. bron: Spits [bericht, id-nr 60958] Palliatieve Terminale Zorg In de laatste 10 jaar is er meer en meer belangstelling gekomen voor palliatieve zorg; zorg die niet meer specifiek op genezing gericht is, maar op het behoud van kwaliteit van leven bij ziekte in een (ver) gevorderd stadium. Er zijn specifieke voorzieningen ontstaan, zoals consultatieteams en netwerken palliatieve zorg, zelfstandige hospices en palliatieve units in verpleeg- en verzorgingstehuizen. In een recent verschenen eindrapport van de Toetsingcommissie COPZ wordt geconstateerd dat ondanks deze ontwikkelingen de aandacht voor o.a. de specifieke doelgroep verstandelijk gehandicapten nog enigszins onderbelicht is gebleven. AGORA het landelijk ondersteuningspunt palliatieve terminale zorg heeft daarom besloten een netwerk op te zetten om deze doelgroep meer aandacht te geven. Werveling is gevraagd om aan dit netwerk deel te nemen,en heeft inmiddels daarin zitting genomen. Doel van het netwerk: * een eerste indruk van wat er speelt en wie waar al mee bezig is * inventarisatie van mogelijke problemen, taxatie van de ernst of spcificiteit; * mogelijke oplossingsrichtingen (specifiek project/kennis halen bij anderen; * formuleren van actiepunten op verschillende niveaus; * een globaal plan van aanpak op korte en langere termijn. bron: ZetWeb.nl [bericht, id-nr 60941] Hospice Apeldoorn krijgt drie jaar subsidie Het CDA zorgde al voor een eenmalige gemeentelijke subsidie van euro, op verzoek van de christen-democraten heeft het college van burgemeester en wethouders besloten drie jaar lang euro uit te trekken voor Hospice Apeldoorn. Bij het Hospice begeleiden ruim vijftig vrijwilligers vijf mensen in de laatste maanden van hun leven. bron: De Stentor [krantenknipsel, id-nr 60914] pagina 6

7 Hulp voor hospice van Vrienden in Hellendoorn De Stichting Vrienden van hospice Noetsele gaat het Hellendoornse sterfhuis financieel steunen. Dat is ook wel nodig, omdat het hospice onvoldoende geld krijgt van de overheid en de zorgverzekeraars om de kosten te dekken. En aangezien het hospice geen extra bijdrage wil vragen van de mensen die er de laatste weken van hun leven doorbrengen, moeten de Vrienden uitkomst brengen. De Vrienden op hun beurt zijn afhankelijk van giften van particulieren, kerken en bedrijven. Het hospice is nu gevestigd in het koetshuis van verpleeghuis Krönnenzommer, maar op termijn wordt gestreefd naar een volledig zelfstandige huisvesting. Voorzitter van de Vrienden is Hellendoorns burgemeester J.J. van Overbeeke. bron: Twentsche Courant Tubantia [krantenknipsel, idnr 60797] Miljoenen mensen lijden onnodig pijn Bijna 33 miljoen mensen in de hele wereld lijden onnodig pijn, omdat ze geen adequate palliatieve zorg krijgen. Eenderde daarvan woont in de westerse wereld. Door de palliatieve zorg te verbeteren, wordt het leven van hun familieleden die voor hen zorgen ook beter. Dat stelde dr. J. Stjernswärd, voormalig WHO-specialist vrijdag tijdens het Europese congres over palliatieve zorg in Belgrado. Volgens Stjernswärd kan met relatief weinig middelen het leven van honderd miljoen mensen verbeterd worden. Zo is het mogelijk om met morfine 90 procent van de pijn van kankerpatiënten te bestrijden. Morfine is niet duurder dan een asperine, benadrukte hij. Het is tijd voor actie, we hebben genoeg ervaring en weten hoe het moet, beaamde P. Mierzewski van de gezondheidsafdeling van de Raad van Europa. bron: De Telegraaf-i [krantenknipsel, id-nr 60708] Niet stoppen met uitbreiding palliatieve zorg Het is nog te vlug om al te zeggen dat zevenhonderd bedden speciaal voor palliatieve (leedverzachtende) zorg in bijvoorbeeld verpleeg- of ziekenhuizen in Nederland voldoende is. Dat was wel de conclusie van een onlangs in opdracht van staatssecretaris Ross verschenen monitor. Daaruit bleek dat de bezetting van deze speciaal gereserveerde bedden 70 procent bedraagt. Hoogleraar medische ethiek D. Willems wees er donderdag op een congres over palliatieve zorg in Belgrado echter op dat er ook wachtlijsten zijn. De spreiding is niet goed, er zijn nog steeds plekken in Nederland waar te weinig voorzieningen zijn. Willems vindt het daarom beter nu nog geen stop in te voeren voor nieuwe plaatsen. Het aantal oude mensen neemt toe, ze worden allemaal ook steeds ouder. De mensen in hun omgeving die voor hen zorgen (mantelzorgers) worden ook ouder en hebben vaak zelf ook meer ziekten. Hierdoor neemt de behoefte aan palliatieve zorg ook binnen instellingen toe, stelde Willems. bron: Spits [bericht, id-nr 60662] Populaire pijnpleisters vaak fout gebruikt Pijnpleisters of patches, de jongste tijd bijzonder populair bij pijnbestrijding, worden vaak foutief gebruikt of voorgeschreven. Het gaat vooral om veel te hoge doseringen die kunnen leiden tot concentratieverlies, suf- en verwardheid of zelfs ademhalingsproblemen met de dood tot gevolg. Dat zeggen professor Wim Distelmans en dokter Jacky Botterman, beide oncoloog en diensthoofd palliatieve zorgen, respectievelijk aan het AZ-VUB in Brussel en het Sint-Lucasziekenhuis in Gent. Volgens de twee pijnspecialisten ligt de oorzaak voor het probleem bij de gebrekkige kennis van artsen inzake pijnbestrijding. bron: Het Belang van Limburg [krantenknipsel, id-nr 60409] Zeeuws-Vlaanderen krijgt hospice Zeeuws-Vlaanderen krijgt een eigen hospice. Dat is een tehuis waar terminale patiënten in een huiselijke omgeving kunnen sterven. Een speciaal opgerichte stichting onderhandelt met de gemeente Terneuzen over een pand in het centrum. Het hospice moet aan zes patiënten plaats gaan bieden en hoopt eind volgend jaar de deuren te openen. Na Middelburg, Sint- Annaland, 's-heer Arendskerke en Zierikzee gaat het om het vijfde hospice in Zeeland. bron: Omroep Zeeland [bericht, id-nr 60379] Plek voor doodziek kind Naar een hospice komen mensen om te sterven. Er bestaat nu ook een kinderhospice.wilma Stoelinga, directeur van dit bijzondere huis, het Kinderhospice De Glind bij Barneveld, heeft geen twijfel. De ervaring leert dat kinderen hier opleven, zegt ze overtuigd. Tweeënhalf jaar geleden nam de Rudolphstichting het initiatief tot dit eerste kinderhospice van Nederland. Inmiddels begint het een vaste plaats te veroveren in de Nederlandse zorg. Aan de medewerkers in een hospice worden hoge eisen gesteld. Stoelinga: We proberen professionals te zijn zonder koud en kil te zijn. Ook dat laatste is weer een kwestie van professionaliteit. Het kan je kracht, maar ook je valkuil zijn. In een hospice voor volwassenen komen mensen om te sterven. Daarin wijkt Kinderhospice De Glind nadrukkelijk af. Stoelinga: De associatie met terminale zorg is logisch, en die geven we ook wel, maar hier gaat het veel vaker om wat wij noemen respijtzorg. Stoelinga kan zich kwaad maken over ziekenhuizen die veel te lang doorbehandelen: Als kinderen hier vanuit het ziekenhuis komen zijn ze soms in heel slechte conditie. Het is moeilijk dat in de laatste fase nog goed te pagina 7

8 maken. Dan denken wij: had toch eerder een palliatief beleid ingezet." Ook ouders van wie het kind op sterven ligt, logeren hier. Doordat het hospice de zorg overneemt, krijgen de ouders de rust om samen met het kind naar het einde toe te groeien. Zo n proces is pijnlijk, maar mooi tegelijk, zegt Stoelinga. bron: Trouw [krantenknipsel, id-nr 60265] Intensieve terminale zorg niet alleen voor rijken Sinds vijftien jaar zijn in Nederland ongeveer 250 hospices, bijna-thuis-huizen en andere voorzieningen voor hulp aan stervenden uit de grond geschoten. Toch weten veel mensen nog niet dat de vorm van hulpverlening aan stervenden bestaat. Diverse betrokken organisaties houden zaterdag 8 oktober daarom voor het eerst in Nederland de Dag van de Palliatieve Zorg. Veel Nederlanders denken dat patiënten een dikke portemonnee moeten hebben om in aanmerking te komen voor de intensieve verzorging. Maar dat is niet waar, zegt Corry van Tol van het Netwerk Palliatieve Zorg Terminale Patiënten in Nederland. "Palliatieve zorg is voor iedereen." Per jaar verblijven ongeveer 5000 zieken in de tehuizen. Van Tol verwacht dat de komende jaren pas op de plaats wordt gemaakt. Ze vindt het belangrijk dat de verschillende organisaties die betrokken zijn bij de palliatieve zorg zoals patiënten- en artsenorganisaties, ziekenhuizen, en de KWF kankerbestrijding werken aan uniforme richtlijnen waar de tehuizen zich aan houden. Daarbij moet volgens haar de voorlichting aan de patiënten worden verbeterd. De verschillende organisaties hebben een gids samengesteld met informatie over de voorzieningen op het gebied van de terminale zorg. Staatssecretaris Ross van Volksgezondheid neemt die gids vrijdag in Den Haag in ontvangst. bron: Zibb.nl [bericht, id-nr 60262] Dag van Palliatieve Zorg op Flevoland Netwerk Palliatieve Zorg Noord - en Oost - Flevoland staat stil bij de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg (zaterdag 8 oktober). In het kader daarvan zijn er tal van activiteiten deze maand. Noord- en Oost-Flevoland houdt in het kader van de dag vrijdag een symposium, voor professionele palliatieve zorgverleners in de regio. Steun en toeverlaat, keuzes in de psychosociale zorg is het thema van die middag. Zaterdag was er in Lelystad een themadag, gericht op een ieder met belangstelling voor palliatieve zorg. Informatie daarover, en een speciaal voor de Internationale Dag vervaardigde folder met de mogelijkheden op het gebied van palliatieve zorg in Flevoland zijn te verkrijgen via het netwerk ( ). De Flevolandse Bibliotheken richten deze week een thematafel Palliatieve Zorg in. bron: De Stentor [krantenknipsel, id-nr 60190] Meer vrijwilligers actief bij begeleiding stervenden Steeds vaker nemen vrijwilligers een deel van de zorg op zich voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn. Steeds vaker ook melden zich vrijwilligers voor de palliatieve zorg. Dat stelt G. van der Lee, coördinator van het overkoepelende Netwerk Palliatieve zorg in de regio Den Bosch. In de regio Den Bosch, Boxtel, Schijndel en de Bommelerwaard zijn zeven vrijwilligersorganisaties die zich bezig houden met palliatieve zorg. Al deze organisaties zijn aangesloten bij het Netwerk Palliatieve Zorg, dat onder meer contacten onderhoudt met ziekenhuizen en artsen. Volgens coördinator Van der Lee is een van de belangrijkste oorzaken van het groeiend aantal vrijwilligers aan het bed van stervenden dat er steeds minder tijd is in zorginstellingen. Ook de ontwikkeling dat mensen steeds vaker thuis sterven maakt dat er meer en meer een beroep wordt gedaan op vrijwilligers. Eenzaamheid speelt ook een rol. Andersom zijn er, zo meldt coördinator Van der Lee, steeds meer mensen die zich melden als vrijwilliger omdat ze graag meer inhoud willen geven aan hun leven. In de palliatieve zorg gaat het niet alleen om geven, mensen krijgen er ook iets voor terug. Ze worden er rijker van. Zaterdag is het de internationale dag van de palliatieve zorg. bron: Brabants Dagblad [krantenknipsel, id-nr 60188] Internationale dag van de palliatieve zorg Op 8 oktober wordt de eerste Internationale Dag van de Palliatieve Zorg gehouden. In Nederland willen de initiatiefnemers (1) mensen bewust maken van het feit dat patiënten die niet meer beter worden zelf keuzes kunnen maken als het om hun laatste verzorging gaat. Want, populair gezegd: je gaat maar één keer dood. Om een beeld te krijgen van wat in die laatste fase mogelijk is, worden er in het hele land tal van activiteiten georganiseerd. Uit recent onderzoek van Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ) blijkt dat 73% ervoor kiest om thuis te sterven. Voor veel mensen is echter onduidelijk wanneer sterven thuis mogelijk is en wat andere voorzieningen kunnen bieden, omdat thuis niet onder alle omstandigheden het beste hoeft te betekenen. De praktijk laat zien dat een op de drie mensen uiteindelijk in een ziekenhuis sterft (bron: CBS,2004). Staatssecretaris Ross aanwezig bij de nationale aftrap. De nationale aftrap vindt plaats op vrijdag 7 oktober in Perscentrum Nieuwspoort te Den Haag, waar staatssecretaris Clémence Ross om uur de vernieuwde Keuzewijzer in ontvangst zal nemen. De Keuzewijzer, ontwikkeld door KITTZ (KwaliteitsInstituut voor Toegepaste ThuisZorgvernieuwing), heeft als doel patiënten de weg te wijzen binnen het aanbod van palliatieve voorzieningen. Zie ook bron: Agora [persbericht, id-nr 60150] pagina 8

9 Drie euroton voor hospices De drie hospices in oprichting in Drenthe krijgen een bijdrage van in totaal euro. Dat heeft het college gedeputeerde staten gisteren besloten. Volgend jaar moeten er hospices in Hoogeveen, Assen en Emmen openen. Die bieden gezamenlijk ruimte voor tien patiënten. Het geld is afkomstig van het Drentse Instituut voor Volksgezondheid en Maatschappelijke Ontwikkeling (IVOM), dat in 2002 werd opgeheven. De instelling had na de afwikkeling van de financiën nog een positief saldo in kas, waarvoor een bestemming werd gezocht. bron: Dagblad van het Noorden [krantenknipsel, id-nr 60163] Raalter hospice ademt huiselijke sfeer Sallanders die hun laatste levensfase graag in een huiselijke omgeving willen doorbrengen maar waarvoor het eigen huis niet haalbaar is, kunnen voortaan in Raalte terecht in het Hospice Midden - Salland. Er is plaats voor twee gasten en hun familie. Voor specialistische hulp kunnen ze terecht bij de eigen huisarts, een verpleeghuisarts of de thuiszorg. Het is mede te danken aan het Raalter echtpaar Marsman dat graag een hospice zag opgericht in de eigen woonplaats en daar ook een flink bedrag voor schonk. bron: De Stentor [krantenknipsel, id-nr 60070] Transmuraal Zorgbureau DWO 8 oktober: Dag van de Palliatieve Zorg Onder het motto 'Er is altijd een keuze' wordt aanstaande zaterdag 8 oktober de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg gehouden. De bedoeling van deze dag is een breed publiek inzicht te bieden in de mogelijkheden om ook de laatste levensfase kwaliteit te geven. Keuzes ten aanzien van waar mensen willen sterven (thuis met ondersteuning van thuiszorg en vrijwilligers, in een hospice/bijna-thuis-huis, ziekenhuis of op de palliatieve unit van een verzorgings- of verpleeghuis), maar ook op het gebied van verzorging op medisch, verpleegkundig, psychosociaal en spiritueel vlak. Op zaterdag 8 oktober zijn er de volgende activiteiten: Informatiestand in het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft, Open middag Hospice Delft, en Open dag palliatieve unit de Oever bron: Transmuraal Zorgbureau Delft Westland Oostland DWO [persbericht, id-nr 60115] Spreekuur op dag van de palliatieve zorg Zorgorganisatie Savelanden en Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ) houden zaterdag 8 oktober een open spreekuur. Dit in het kader van de internationale dag van de palliatieve zorg. In Bergen op Zoom, Steenbergen en Ossendrecht kan iedereen van uur tot uur met een deskundige van gedachten wisselen over hoe om te gaan met de laatste levensfase. In verschillende verpleeghuizen zullen vragen omtrent dit onderwerp beantwoord worden. bron: BN/De Stem [krantenknipsel, id-nr 60074] September Activiteiten rondom 8 oktober, de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg in gemeente Beuningen In geheel Nederland worden op 8 oktober activiteiten georganiseerd gericht op alle vormen van zorg aan mensen in de laatste fase van een ongeneeslijke ziekte. Doel van deze dag is om het algemene publiek bekend te maken met de verschillende vormen van palliatieve zorg. Het Netwerk Palliatieve Zorg Zuid Gelderland heeft diverse activiteiten georganiseerd in de regio Zuid Gelderland. Op zaterdag 8 oktober staat er van uur een informatiestand in de bibliotheek van Beuningen. Deze stand wordt bemand door een professionele hulpverlener en een vrijwilliger palliatieve zorg. U kunt bij de informatiestand terecht voor informatie en vragen. Ook verschijnt er op zaterdag 8 oktober een groot artikel in dagblad de Gelderlander over keuzemogelijkheden in de palliatieve zorg. bron: Gemeente Beuningen [bericht, id-nr 59870] Hospice Zwijndrecht bij zorgcentrum Lichtkring Zwijndrecht krijgt een eigen hospice. Het huis voor de verzorging van ongeneeslijk zieke mensen die nog maar kort te leven hebben wordt gevestigd in een vleugel van de nieuwbouw van woon- en zorgcentrum De Lichtkring. In het hospice De Cirkel komen vier eenpersoonskamers voor de terminale gasten, logeerkamers voor hun naasten, kantoren en gemeenschappelijke ruimten. bron: Radio Rijnmond Nieuws [bericht, id-nr 59831] pagina 9

10 Ouders kinderen open rug boos op Ross De instelling van een toetsingscommissie voor actieve levensbeëindiging van zeer zieke pasgeboren baby s zal onherroepelijk leiden tot de dood van meer baby s die geboren zijn met een open ruggetje (Spina Bifida). De belangenorganisatie BOSK van mensen die Spina Bifida hebben of ouder zijn van een kind met een open rug, zijn daar faliekant tegen, schrijven ze in een open brief die donderdag is gepubliceerd. BOSK vindt dat artsen tot het uiterste moeten proberen de kinderen te behandelen. Als behandeling technisch medisch niet meer mogelijk is, moeten de kinderen volgens de belangenorganisatie palliatief worden behandeld zodat ze op een menswaardige manier kunnen overleven of sterven. bron: Reformatorisch Dagblad [krantenknipsel, id-nr 59792] gaat bieden. Ik zou bijna zeggen dat de nieuwe stichting geen bestaansrecht heeft, zegt Boyd Meeus, de voorzitter van de VTO. Net als bij de VTT houden vrijwilligers van de VTO terminale patiënten thuis gezelschap en helpen ze bij de eenvoudige lichamelijke verzorging om mantelzorgers te ontlasten. We doen precies hetzelfde. Jannie Verkaik, coördinator van de VTT, ziet toch redenen om een eigen stichting op te starten. Wij richten ons alleen op de terminale thuiszorg, de VTO houdt zich ook bezig met psycho-geriatrische zorg (voor dementerenden) en algemene zorg. Verkaik zegt ook te weten dat de VTO soms vrijwilligers tekort komt om alle aanvragen voor terminale thuiszorg te kunnen honoreren. Meeus ontkent dat zijn stichting vrijwilligers tekort komt. De VPTZ (Vereniging Palliatieve Terminale Zorg), een landelijke koepelorganisatie voor vrijwilligersstichtingen in de terminale thuiszorg, heeft al gehoord over de bijna identieke organisaties in Oosterhout. De vereniging hoopt dat de twee stichtingen zich kunnen verenigen. bron: BN/De Stem [krantenknipsel, id-nr 59592] Hospices in de Vallei zetten de deur open De internationale Dag van de Palliatieve Zorg op 8 oktober grijpen de hospices in de Vallei aan om aan het grote publiek uit te leggen wat ze doen. Het begrip palliatieve zorg, de verzorging van mensen die niet meer beter worden, is volgens de landelijke organisatie in Utrecht nog niet ingeburgerd genoeg. Initiatiefnemers zijn onder meer de Kankerbestrijding en de Vrijwilligers Palliatieve Terminale zorg. Op zaterdag 8 oktober, op de Dag van de Palliatieve Zorg zelf, houdt Hospice Bennekom op de Boerhaavelaan van elf tot twee uur een informatiemarkt. Hospice De Wingerd aan de Koenestraat in Amerongen legt op 5 oktober uit wat het voor werk doet. Deze bijeenkomst start om half acht en is bedoeld voor iedereen. bron: De Gelderlander [krantenknipsel, id-nr 59760] Eerste hoogleraar palliatieve zorg benoemd Bij het Universitair Medisch Centrum St Radboud in Nijmegen wordt per 1 oktober de eerste Nederlandse hoogleraar palliatieve zorg aangesteld. Het gaat om de voorheen in België werkende anesthesioloog Kris Vissers. De universiteit heeft er ruim drie jaar over gedaan een juiste persoon te vinden. bron: Zibb.nl [bericht, id-nr 59771] Twee stichtingen voor terminale zorg in Oosterhout De stichting VTO (Vrijwillige Thuiszorg Oosterhout) houdt zich al twaalf jaar bezig met precies die hulp die de nieuwe stichting VTT (Vrijwilligershulp bij Terminale Thuiszorg) ook Patiënt kan keuzes maken in laatste levensfase Onder het motto 'Er is altijd een keuze' wordt op 8 oktober de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg gehouden. De bedoeling van deze dag is een breed publiek inzicht te bieden in de mogelijkheden om ook de laatste levensfase kwaliteit te geven. Keuzes ten aanzien van waar mensen willen sterven (thuis met ondersteuning van thuiszorg en vrijwilligers, in een hospice/bijna-thuis-huis, ziekenhuis of op de palliatieve unit van een verzorgings- of verpleeghuis), maar ook op het gebied van verzorging op medisch, verpleegkundig, psychosociaal en spiritueel vlak. Deze dag is niet alleen bedoeld voor familie en vrienden van ongeneeslijk zieke mensen, maar voor iedereen die zich wil laten informeren over de mogelijkheden op het gebied van palliatieve zorg. In de regio Delft Westland Oostland (DWO) is volop aandacht voor de Internationale Dag van de Palliatieve Zorg. Dit gebied bestaat uit de gemeenten Bergschenhoek, Berkel en Rodenrijs, Bleiswijk, Delft, Westland, Midden-Delfland en Pijnacker/Nootdorp. Er is op 8-10 onder meer een informatiestand in het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft, een Open middag Hospice Delft; en een Open dag palliatieve unit de Oever. bron: Reinier de Graaf Groep [persbericht, id-nr 59498] Bouw hospice van start na sloopwerkzaamheden De sloopwerkzaamheden in en om de Pius X kerk in Alkmaar zijn praktisch afgerond. Vanaf vandaag gaan de heipalen de grond in voor de hospice, dat in het gebouw zal worden ondergebracht. Een deel van de huidige kerk behoudt zijn kerkelijke functie. De hospice heeft jarenlang naar een geschikte plek gezocht. Momenteel is het sterfhuis ondergebracht in zorghotel De Palatijn, waar zeven gasten kunnen worden ondergebracht. Dat worden er tien. bron: Noordhollands Dagblad [krantenknipsel, id-nr 59461] pagina 10

11 Zorgkantoren te strikt voor hospices Zorgkantoren weigeren soms vergoedingen aan de hospices voor terminale zorg. De AWBZ-functie 'verblijf' zou voor hospices niet mogelijk zijn. Staatssecretaris Ross van VWS weerspreekt dit en gaat weigerachtige zorgverzekeraars daarop aanspreken, zo heeft zij de Kamer beloofd. 'Een hospice kan een AWBZ-instelling zijn en kan dus ook de functie verblijf leveren. Het kan niet zo zijn dat zorgkantoren afwijken van deze regeling, de uitvoering moet overal gelijk zijn.' bron: Staatscourant 8-9- [krantenknipsel, id-nr 59337] Extra geld voor zorg aan terminale patiënten taatssecretaris Ross van Volksgezondheid stelt de komende jaren in totaal 2,5 miljoen euro beschikbaar voor intensieve zorg aan terminale patiënten. Ze heeft dat donderdag in de Tweede Kamer bekendgemaakt. De laatste jaren zijn er veel instellingen voor de palliatieve zorg bijgekomen. Ross wil dat het geld wordt besteed aan verbetering van de coördinatie. De subsidie loopt tot en met In Nederland zijn nu ongeveer 191 palliatieve voorzieningen. Meestal zijn het speciale tehuizen, soms gaat het om aparte afdelingen in verpleeghuizen. Per jaar verblijven er ongeveer 5000 mensen. Er zijn in de sector ongeveer 4500 vrijwilligers actief die helpen bij de verzorging en begeleiding. De financiering van de hospices is vaak zeer bureaucratisch geregeld. Zo krijgen ze soms geld uit vijf of zes verschillende bronnen. De Tweede Kamer wil dat de regels eenvoudiger worden. bron: AD 8-9- [krantenknipsel, id-nr 59329] Kind lijdt niet anders dan volwassene Onderzoekers keken hoe artsen omgaan met terminale kinderen.,,er wordt minder snel dan bij volwassenen besloten niet meer te behandelen.'' Eigenlijk gaat het onderzoek van Astrid Vrakking niet over overleden kinderen. Het gaat over artsen. Het is een van de onderzoeken onder supervisie van de hoogleraren Van der Wal en Van der Maas die laten zien hoe artsen omgaan met lijdende, terminale patiënten. Uit het onderzoek blijkt dat bij ruim een op drie kinderen (36 procent) die in Nederland doodgaan, de arts vooraf een medische beslissing heeft genomen waardoor de dood mogelijk is versneld, bijvoorbeeld door af te zien van behandeling, of door met medicatie het bewustzijn te verlagen. Bij volwassenen gaat aan 42 procent van alle sterfgevallen zo'n medische beslissing vooraf, bij baby's is dat 68 procent. Vrakking:,,Bij kinderen wordt minder snel dan bij volwassenen besloten niet meer te behandelen.'' Slechts een enkele keer vindt bij kinderen euthanasie plaats. Volwassenen lijden niet anders dan kinderen, baby's en ouderen. Het enige verschil is dat volwassenen nadrukkelijk, schriftelijk kenbaar kunnen maken dat ze dood willen. Baby's kunnen dat zeker niet, kinderen soms, maar moeten in ieder geval twaalf jaar zijn én toestemming hebben van de ouders. bron: NRC Handelsblad 7-9- [krantenknipsel, id-nr 59286] Dood kind vaak na beslissing arts De dood van een kind wordt in Nederland een op de drie keer voorafgegaan door de medische beslissing het leven van dat kind te beëindigen. Dit blijkt uit de eerste landelijke studie naar medische beslissingen rond het levenseinde bij ernstig zieken van een tot zeventien jaar. In de meeste gevallen werd bij het kind pijn- en symptoombestrijding toegepast, waarna het mogelijk eerder is komen te overlijden. Ook werden kinderen therapieën onthouden die het leven zouden kunnen verlengen. Bij minder dan 3 procent van de kinderen die gedurende de onderzoeksperiode overleden, was sprake van actieve levensbeëindiging. In 2001 overleden 619 kinderen van een tot en met zeventien jaar. Het onderzoek betreft 129 kinderen die in de laatste vier maanden van dat jaar overleden. De kinderen stierven als gevolg van ongevallen, kanker, neurologische afwijkingen, aangeboren afwijkingen en infectieziekten. Het onderzoek van A. Vrakking van het Erasmus MC wordt vandaag gepubliceerd in het Amerikaanse wetenschappelijke tijdschrift Archives of Pediatrics en Adolescent Medicine. bron: NRC Handelsblad 6-9- [krantenknipsel, id-nr 59250] ZonMw inventarisatie t.a.v. onderzoek in de palliatieve zorg ZonMw heeft op verzoek van het ministerie van VWS een eerste inventarisatie uitgevoerd naar nog bestaande lacunes binnen de palliatieve zorg in Nederland. In dit rapport staan de resultaten van dit onderzoek. Download rapport: bron: Ministerie VWS 6-9- [bericht, id-nr 59237] VWS stelt 2,45 miljoen euro beschikbaar voor vervolgprogramma Palliatieve Zorg De zorg voor specifieke doelgroepen in de palliatieve zorg heeft nader onderzoek en ontwikkeling nodig. Dat is een van de conclusies van een inventarisatierapport van ZonMw naar de stand van onderzoek in de palliatieve zorg in Nederland. Tot nu toe is de meeste aandacht uitgegaan naar palliatieve zorg voor oncologische patiënten. Voor andere patiëntengroepen, zoals dementerenden en kinderen en ziektegerelateerde groepen, pagina 11

12 zoals patiënten in de psychiatrie en neurologie (MS en ALS), is nog minder aandacht. Volgens Sophieke van Ginkel, programmasecretaris Palliatieve Zorg van ZonMw, kan de inhoud van zorg verbeterd worden, zoals de medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandeling in de terminale fase. Een ander onderzoeksgebied relevant voor verpleegkundigen is de psychosociale zorg. VWS stelt daarom een bedrag van 2,45 miljoen euro beschikbaar, zodat ZonMw een vervolgprogramma Palliatieve Zorg kan starten. ZonMw gaat daarmee in het najaar van start. bron: Nursing 6-9- [bericht, id-nr 59256] Augustus Hospice Soest gaat medio 2006 open Het hospice aan de Julianalaan 88 in Soest gaat waarschijnlijk kort voor de zomer van 2006 open. Dat zegt voorzitter Marjan Haak. De komende maanden zijn nodig voor de verbouwing, het opleiden van vrijwilligers en het opzetten van een Club van Honderd. De stichting Hospice Soest-Baarn hoopte eerst om rond de jaarwisseling klaar te zijn voor de opening.,,maar toen zijn we met een zorgdeskundige door het huis gaan lopen, en die raadde ons toch een wat ingrijpender verbouwing aan." Die tijd kan mooi worden gebruikt om de fondsenwerving voort te zetten. Want jaarlijks zal naar schatting dertigduizend euro nodig zijn. bron: Gooi en Eemlander [krantenknipsel, id-nr 58860] Hospice houdt begroting sluitend met kerstactie voor ondernemers De vereniging Vrienden van Hospice Berkenstein wil met een kerstkaartenactie voor ondernemers, de begroting van het nieuwe hospice sluitend maken. De andere inkomstenbron zijn de gelden die binnen komen via lidmaatschappen. De jaarlijkse kosten voor de exploitatie à minimaal euro, bestaan uit de huur, gas-water-licht, de telefoon, TV abonnementen en de kosten voor de parttime coördinator. De rest van de kosten worden vermeden door de inzet van 50 vrijwilligers, die allen hun dienst meedraaien in het begeleiden van de gasten, en hun familie, die in Berkenstein verblijven. Deze week vindt het Veenendaalse bedrijfsleven een folder in de post waarin wordt geinformameerd over deze actie en de kaarten worden getoond. bron: Veenendaalse Krant [krantenknipsel, id-nr 58940] Uitvaartbedrijf geeft geld aan hospice De hospice van Wassenaar heeft 3050 euro gekregen van uitvaartbedrijf Monuta Van der Luit. Met dit bedrag wordt de familie/stiltekamer ingericht. Het Monuta Charity Fund betaalt een slaapbank, stoelen, bijzettafeltjes en boekenplanken. Het bedrag is toegekend door het bestuur van het fonds, dat bestaat uit onder anderen Erica Terpstra en Mies Bouwman. bron: Haagsche Courant [krantenknipsel, id-nr 58898] Hospice en Noaberhulp op weg naar fusie Het hospice Brummen (met concrete verhuisplannen naar Zutphen) en Noaberhulp Zutphen gaan nauw samenwerken. Doel is uiteindelijk te komen tot een fusie. De vrijwilligers - organisaties willen zo komen tot een sluitend netwerk dat zich richt op de begeleiding van terminale patienten. Zowel in de thuissituatie als in het hospice. Het hospice Brummen bestaat inmiddels acht jaar en in die tijd heeft het bijna-thuis-huis voor velen zijn waarde bewezen. bron: De Stentor [krantenknipsel, id-nr 58846] Lacunes in onderzoek naar palliatieve zorg geïnventariseerd ZonMw heeft op verzoek van het ministerie van VWS een eerste inventarisatie uitgevoerd naar nog bestaande lacunes binnen de palliatieve zorg in Nederland. Op 27 juli jongstleden bood ZonMw het rapport aan VWS aan. De eindrapporten van de Toetsingscommissie COPZ en de ZonMw werkgroep Palliatieve Zorg in de Terminale Fase, beide uitgebracht in mei 2004, vormden aanleiding voor de inventarisatie. De inventarisatie heeft een diversiteit aan lacunes opgeleverd. De lacunes zijn gegroepeerd in vier brede invalshoeken: inhoud van zorg, kwaliteit van zorg, organisatie van zorg en methodologie. Ook de aard van de lacunes is divers. Er is sprake van kennisvragen, evaluatievragen, ontwikkelvragen en implementatievragen. Download: Rapport 'Lacunes in de Palliatieve Zorg': ocumenten/juli05_definitieve_versie_rapport_inventarisatie.pdf bron: ZonMW [bericht, id-nr 58817] Hospice Wassenaar in september open Wassenaar krijgt een hospice voor uitbehandelde zieken uit Voorschoten, Wassenaar en Den Haag-Noord. De opening is op pagina 12

13 24 september. Op het ogenblik worden vijf gastenkamers, een woonkamer, een familiekamer en een aparte kamer voor de dienstdoende verpleegkundige ingericht op de bovenste verdieping van een nieuw gebouw naast het Sophieke Huis. De nieuwe stichting 'Hospice Wassenaar' had aanvankelijk de voorkeur voor een 'gewoon' woonhuis. Maar door een actie van omwonenden, die een hospice in hun buurt niet zagen zitten, heeft het bestuur besloten een nieuwbouw topetage te huren. Het hospice biedt straks onderdak aan vijf gasten. Zij krijgen een 'bijna-thuis-huis' geboden. bron: Leidsch Dagblad [krantenknipsel, id-nr 58637] Ross: Zorg door allochtonen is voorbeeldig Autochtone Nederlanders kunnen veel leren van de manier waarop allochtonen voor elkaar zorgen. Autochtonen stappen makkelijk naar de thuiszorg, terwijl allochtonen daar vanwege hun cultuur terughoudender in zijn. Dat schrijft staatssecretaris Ross van Volksgezondheid in een brief aan de Tweede Kamer. Ze reageert met die brief op een onderzoek van Nivel naar terminale thuiszorg voor Turken en Marokkanen. Die maken niet veel gebruik van professionele thuiszorg en palliatieve zorg. Dat ligt vooral aan de cultuur van allochtonen bron: Nederlands Dagblad [bericht, id-nr 58553] Artsen moeten dood bespreken met allochtone patiënten Ook al is de dood geen onderwerp dat in allochtone kring gemakkelijk aan de orde wordt gesteld, artsen moeten hem toch noemen omdat mensen deze informatie nodig hebben om de zorgtaken goed te kunnen regelen. Dit schrijft staatssecretaris Ross-van Dorp deze week aan de Tweede Kamer in een reactie op het Nivel-rapport over de terminale thuiszorg voor Turken en Marokkanen. Het Nivel concludeerde eind mei dat bijna de helft van de huisartsen die een terminale Turkse of Marokkaanse patiënt niet naar de thuiszorg heeft verwezen, daar achteraf spijt van heeft. De huisartsen denken dat thuiszorg de mantelzorgster ontlast zou hebben en dat de verzorging van de stervende beter zou zijn verlopen. Het Nivel constateerde dat allochtonen grote moeite hebben hun weg te vinden naar zorginstellingen. bron: Medisch Contact [bericht, id-nr 58560] Terminale zorg is een vak apart De Stichting Terminale Zorg (in Arnhem) zoekt dringend naar vrijwilligers. Vrijwilligster Marijna Reitsma wil dat anderen meer openstaan voor dit werk, zodat patiënten in hun vertrouwde omgeving kunnen sterven. Mensen die weten dat ze op korte termijn sterven, willen het liefst in een vertrouwde omgeving zijn, zegt de 55-jarige Reitsma uit Arnhem. "De verzorging van een naaste patiënt is een zware en emotionele opgave. Voor de familie of naaste is het soms niet vol te houden. In die situaties staan wij als vrijwilligers voor die mensen klaar. We maken de zorg weer draaglijk." In de praktijk bestaat het werk van Marijna Reitsma uit een praatje, een goed gesprek. Soms blijft het bij zetten van een kop koffie of even kijken wat de patiënt nodig heeft. "Op die manier geef je de partner even ruimte weg te gaan om bijvoorbeeld boodschappen te doen." Families en de patiënten reageren positief op vrijwilligers van TVZ. De vrijwilligers worden door de stichting geselecteerd en volgen een cursus. De regio Arnhem telt 24 vrijwilligers. Zij hebben in stervende mensen geholpen. Reitsma zou graag zien dat meer vrijwilligers zich aanmelden bij de stichting. bron: De Gelderlander [krantenknipsel, id-nr 58509] Vrijwilligers hospicehuis op 'wachtlijst' Het Veenendaalse hospicehuis Berkenstein, dat in oktober de deuren opent, kan nu al rekenen op meer dan vijftig vrijwilligers. Er zijn zelfs meer vrijwilligers dan dat er in eerste instantie nodig zijn om het hospice te kunnen draaien. "Ik wil niet spreken van een wachtlijst, maar een aantal vrijwilligers moet tot januari wachten om de benodigde cursus te volgen", zegt coördinator Margreet Hagelstein van de Vrijwillige Intensieve Thuiszorg (VIT). Uit het aantal aangemelde vrijwilligers, de interesse voor de voortgang en het hele voortraject waarin in korte tijd met inzamelingsacties veel geld bijeen werd gebracht voor het hospice, blijkt dat er een breed draagvlak is in Veenendaal voor Berkenstein. bron: De Gelderlander 5-8- [krantenknipsel, id-nr 58386] Hospice Bergen op Zoom weer een stapje dichterbij De realisatie van het beoogde hospice aan de Stationsstraat is weer een stapje dichterbij gekomen. B en W wijzen de bezwaren tegen het plan af. Een paar omwonenden uit de Stationsstraat vrezen dat hun woongenot wordt aangetast door de komst van het hospice. B en W hebben van de week besloten de bezwaren van omwonenden af te wijzen. Dat is op zich niet zo vreemd, want eerder al had het college zich volledig achter de plannen geschaard. Nu is het vervolgens aan de gemeenteraad om het oordeel van het college al dan niet over te nemen. Aangezien de raad in eerder stadium al instemde met de aankoop van het gebouw ten bate van het hospice, zal ook dat geen probleem zijn. De omwonenden vinden eigenlijk dat een dergelijke voorziening niet in het centrum van de stad thuis hoort. De initiatiefnemers, Savelanden (ABG) en Soomland vinden juist wél dat een hospice in de stad thuis hoort. bron: BN/De Stem 4-8- [krantenknipsel, id-nr 58341] pagina 13

14 Vrijwilligers helpen 29 mensen thuis sterven Dankzij de mensen van de Stichting Vrijwilligers Terminale Zorg Arnhem (VTZ) hebben in mensen hun wens om thuis te sterven in vervulling zien gaan. De vrijwilligers brachten 1083 uur aan het bed van een stervende door, wat neerkomt op drie uur per dag. Aldus Gerard Dirksen, secretaris van VTZ.. In 2004 namen 51 mensen contact op met VTZ Arnhem. Tien keer ging het alleen om informatie en kwam het niet tot verder contact. 41 keer volgde een intakegesprek, 32 van hen waren 65 jaar of ouder. Aan 29 mensen werd feitelijk hulp verleend. In de overige situaties was inzet van vrijwillige medewerkers niet meer nodig, omdat de zieke overleed, werd opgenomen in een hospice, verpleeghuis of ziekenhuis of omdat een andere oplossing werd gevonden. bron: De Gelderlander 3-8- [krantenknipsel, id-nr 58312] Taken Leonardus Hospice naar Carint Het Leonardus Hospice in Hengelo sluit zich aan bij Carint. Binnenkort vindt er een bestuurlijke overdracht plaats. De overdracht naar Carint heeft weinig gevolgen voor de mensen die in het hospice verblijven. Wel zal de eigen bijdrage die de gasten betalen, omlaag gaan naar 15 euro per dag. Dat was maximaal 45 euro per dag. Het tarief is aangepast om aan te sluiten bij vergelijkbare hospices in de regio, aldus directeur J. Meijer van Carint Hengelo Noordoost. Het hospice draagt de taken van het bestuur over aan de Raad van Bestuur van Carint. De medische zorg in het Leonardus Hospice blijft in handen van de eigen huisarts. De verpleegkundige zorg wordt verleend door de thuiszorg. bron: Twentsche Courant Tubantia 1-8- [krantenknipsel, id-nr 58277] Juli Steeds meer vraag naar nachtzorg Thuiszorg s nachts werd tot voor kort geregeld met bereikbaarheidsdiensten. Wie hulp nodig had bij verpleging of lichamelijke verzorging kon hulp inroepen van Thuiszorg. Een korte periode was s nachts ook aanwezigheidszorg mogelijk voor zowel hoogbejaarden als chronisch zieken, maar die zorgvorm is verdwenen. Intensieve nachtzorg voor terminale zieken bestaat nog wel, al is die gebonden aan maximum van drie maanden. Dit jaar deed in West-Brabant de zogeheten planbare nachtzorg zijn intrede. Thuiszorginstellingen proberen daarmee een antwoord te vinden op verschillende ontwikkelingen: vergrijzing, strengere indicaties, sneller ontslag uit het ziekenhuis en de wens zo lang mogelijk thuis te blijven wonen, gestimuleerd door de overheid. Alle thuiszorginstellingen streven inmiddels naar uitbreiding van geplande nachtzorg, omdat het iets is dat de mensen graag willen. Als het CIZ het goed vindt, verdelen ze de hun toegewezen zorg zelf over de dag en de nacht. Stichting De Markenlanden in Zevenbergen en Kruiswerk Mark en Maas in Oosterhout richtten in mei een team op van tien vrouwen dat gezamenlijk het zuidelijk deel van het Baroniegebied bedient. Eind denken ze het hele Baroniegebied met dergelijke teams te bestrijken. De stichting Thuiszorg Maasmond in Raamsdonksveer hoopt voor 1 oktober samen met Mark en Maas een gezamenlijk team paraat te hebben, terwijl Thuiszorg Breda er in januari van dit jaar al mee begon. Stichting Thuiszorg West-Brabant wil de bereikbaarheidsdiensten eveneens uitbreiden, maar denkt nog na over de veiligheidsaspecten. bron: BN/De Stem [krantenknipsel, id-nr 58238] Meer steun terminale patiënten Bommelerwaard Familieleden van ernstig zieke bewoners van Het Zonnelied of De Lindeboom die nog een beperkte tijd te leven hebben, kunnen voortaan beroep doen op vrijwilligers. De extra steun aan bewoners van Het Zonnelied en De Lindeboom is mogelijk, doordat de stichting die zich in de Bommelerwaard bezighoudt met stervensbegeleiding door vrijwilligers, de VPTZ, nauwer gaat samenwerken met de twee zorginstellingen. Vrijwilligers van die stichting, de Stichting Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg Bommelerwaard (VPTZ) kunnen vanaf nu worden ingezet bij de zorg voor ernstig zieke bewoners van Het Zonnelied en De Lindeboom. De hulp wordt gegeven in de terminale fase. bron: Brabants Dagblad [krantenknipsel, id-nr 58192] Britse undercover-verpleegkundige maakt onthullende beelden Het Britse televisieprogramma Panorama heeft schokkende beelden uitgezonden over de zorg in een Brits ziekenhuis. De verpleegkundige en journaliste Margaret Haywood werkte drie maanden als uitzendkracht in het ziekenhuis en maakte in die tijd stiekem televisieopnames. Ze werkte op een afdeling waar vooral oudere mensen liggen. In de uitzending was te zien hoe verpleegkundigen het eten van patiënten opaten, terwijl de patiënten niet zelfstandig konden eten. Ook leden terminale patiënten onnodig veel pijn, omdat ze onvoldoende pijnmedicatie toegediend kregen. Daarnaast moesten patiënten lange perioden wachten voordat ze naar het toilet mochten. Het ziekenhuis (Royal Sussex County Hospital in Bristol) erkent dat er eind vorig jaar nog problemen waren op de betreffende afdeling. Na een aantal klachten is er begin een nieuwe manager aangesteld en zijn er andere verbeteringen pagina 14

15 doorgevoerd. Maar volgens het BBC-programma heeft dat niets geholpen: de problemen bleven voortbestaan tot aan de opnames in mei. Voor de uitzending van Panorama kun je hier klikken: tm# en voor het dagboek van Margaret Haywood kun je hier klikken: tm bron: Verpleegkunde Nieuws [bericht, id-nr 58193] Humanitas wil meer stervenden helpen De meeste organisaties kampen met een voortdurend gebrek aan vrijwilligers. Bij de humanistische hulporganisatie Humanitas in Den Helder is het precies andersom. Er staat een hele groep mensen klaar om stervenden te helpen, maar vraag is er nauwelijks. Omdat veel mensen te lang wachten voor ze aan de bel trekken, denkt Humanitas. De schouders van de mantelzorgers zijn lang niet altijd sterk genoeg om de last te dragen. Heel normaal, vindt R. Vink van Humanitas. De nachtrust kan er bij de mantelzorger bij inschieten omdat de patiënt onrustig is of hulp behoeft en emoties en zorgen hun tol eisen. Bovendien kan een stervensproces langer duren dan voorzien. De vrijwilligers van Humanitas zijn er om de mantelzorgers te ontlasten. Gezien de ervaringen elders in het land, twijfelt Humanitas er niet aan dat er behoefte is aan de ondersteuning. Maar de ervaring leert dat mantelzorgers vaak erg lang wachten. bron: Noordhollands Dagblad [krantenknipsel, id-nr 58005] Stichting neemt failliet Sofia Core Ochten over Het palliatief care centrum Sofia Core in Ochten is gered. De stichting Woonzorgdiensten de Betuwe heeft het pand aan de Beukenlaan overgenomen. Daarmee is de werkgelegenheid van achttien personeelsleden gered. Sofia Core kwam enige tijd geleden in de rode cijfers en onlangs is het faillissement uitgesproken. John Deighton, voorzitter Raad van Bestuur van de landelijke organisatie Woonzorg: "We hebben het pand gekocht, zodat de zorg kan doorgaan. We kunnen spreken van een volledige overname. Het kostte veel geld, maar we vinden het heel belangrijk dat dergelijke voorzieningen blijven bestaan." bron: De Gelderlander [krantenknipsel, id-nr 57890] Sofia Core failliet maar gaat toch door Het Palliatief Care Centrum Sofia Core in Ochten is failliet. Eind jaren negentig is gestart met het centrum en daarna is het verbouwd. Toch gaan de activiteiten en de zorg door. Woordvoerder Henk Jolink van Sofia Core weigert in te gaan op de oorzaak van het faillissement: "Ik wil alleen zeggen dat we in contact zijn met een andere stichting. We zitten nog in een overlegfase, maar we denken dat het gaat lukken." In Sofia Core worden zes é zeven mensen in de laatste fase van hun leven begeleid. Er waren een paar jaar geleden acht beroepskrachten en een vijftiental vrijwilligers werkzaam. bron: De Gelderlander [krantenknipsel, id-nr 57820] Gelijk zijn in hun anders zijn Waar kunnen mensen met een verstandelijke beperking terecht als zij in de terminale fase verkeren. En wat weten wij eigenlijk over hun behoeften als ze in deze fase verkeren? Ria Bosch, Anita Groot Obbink en Anita Maengkom zijn hiermee aan de slag gegaan. Het resultaat is het rapport Gelijk zijn in hun anders zijn, palliatieve terminale hulpverlening aan mensen met een verstandelijke beperking. Met dit rapport hopen zij een landelijke impuls te geven aan de terminale zorg rondom deze doelgroep. Het rapport kunt u downloaden op de site van Agora. Het onderzoeksrapport is in boekvorm te bestellen voor 8,- excl. verzendkosten bij Anita Groot Obbink, grootobbink@home.nl. Of download PDF via d5016 bron: Nieuwsbrief Agora [bericht, id-nr 57816] Juni Kennis uitwisselen over palliatieve zorg ZO Brabant Veel initiatieven in de palliatieve zorg in Zuidoost-Brabant functioneerden los van elkaar. Zorgverleners wisselden nauwelijks structureel kennis en ervaring met elkaar uit. In 2001 is het project Kennis- en consultatie-netwerk Zuidoost-Brabant gestart om de initiatieven te bundelen en gezamenlijk de palliatieve zorg te verbeteren. Achttien organisaties sloten daartoe een overeenkomst. Centraal staan kennisuitwisseling en relatieopbouw tussen zorgverleners. Daarnaast gaat het om betere mogelijk-heden voor advies en consultatie. Iedereen die betrokken is bij de palliatieve zorg, is uitgenodigd voor de casuïstiekbesprekingen. In totaal zijn 19 besprekingen georganiseerd, met gemiddeld 25 deelnemers. De meest voorkomende onderwerpen zijn delier, voedsel- en vochttoediening, euthanasie en pijn. De meeste casussen betreffen oncologie, soms gaat een casus over hartfalen of COPD. Uit de evaluatie blijkt dat de deelnemers meer deskundigheid hebben verkregen, een beter contact met andere zorgverleners en meer zicht op elkaars mogelijkheden en onmogelijkheden. De deelnemers zijn tevreden over de besprekingen en 80 procent van hen kan het geleerde direct gebruiken. De bevindingen worden ondersteund door resultaten van eerdere onderzoeken van netwerken. Vanwege het succes pagina 15

16 wordt deze activiteit voortgezet binnen het Netwerk Palliatieve Zorg Zuidoost-Brabant. De uitkomsten worden verspreid via de website IKCnet ( Daarnaast zijn er consultatieteams in de IKZ-regio actief waarmee een link kan worden gelegd. Drs. A. van de Molengraft is projectleider kennis- en consultatienetwerk en Prof.dr. J.F.A. Pruyn is de onderzoeker van het Instituut voor Gezondheidsen Omgevingsvraagstukken (IGO). bron: Medisch Contact [krantenknipsel, id-nr 57591] Steeds meer vragen over zorg aan stervenden Het aantal vragen van zorgverleners over zorg aan stervenden die bij de Integrale Kankercentra (IKC) binnenkomen is in een jaar tijd bijna verdubbeld tot Vooral huisartsen maken er vaak gebruik van. Dat blijkt uit het jaarverslag over 2004 van de Consultatieafdelingen van de IKC s. Staatssecretaris Ross (Volksgezondheid) is tevreden over deze ontwikkeling. Maar ze vindt wel dat er nog meer gewerkt moet worden aan de kwaliteit van de consulten. Hoe het daarmee staat, valt niet uit het jaarverslag op te maken, schrijft de staatssecretaris dinsdag aan de Tweede Kamer. Ook moeten de IKC s nog duidelijker afspreken wat ze wel en niet bij een consult vinden horen. bron: Reformatorisch Dagblad [bericht, id-nr 57495] Zorgnetwerk voor ongeneeslijk zieken Hulpverleners in Zuidwest Friesland hebben een netwerk voor palliatieve zorg opgericht. Intensieve samenwerking moet uiteindelijk leiden tot betere zorg voor ongeneeslijk zieken. In het netwerk werken onder meer huisartsen, ziekenhuis, ouderen - en thuiszorg, het Hospice Zuidwest Friesland en het patiëntenplatform met elkaar samen. Er is inmiddels een sociale kaart ontwikkeld met daarop alle hulpverlenende instanties die iets voor ongeneeslijk zieken kunnen betekenen. Daarnaast komt er een palliatief adviesteam, waarop hulpverleners een beroep kunnen doen, wanneer ze tegen problemen aanlopen of advies willen. bron: Leeuwarder Courant [krantenknipsel, id-nr 57467] Behoefte aan hospices groeit in Parkstad In Parkstad is op korte termijn behoefte aan een tweede en derde hospice. Het eerste hospice wordt in september geopend aan de Pijnsweg 38 in Heerlen en heet De Mantelhof. Deze telt zes kamers. Het stichtingsbestuur verwacht dat de vraag snel toeneemt, gezien de vergrijzende bevolking in Parkstad. De financiering van het Heerlense hospice is voor de eerste jaren geregeld. De provincie Limburg stelde in 2003 al een bedrag van euro voor dit doel beschikbaar. Via andere bronnen kwam ook geld binnen. Woningcorporatie Beter Wonen heeft het pand aan de Pijnsweg aangekocht en verhuurt het op niet-commerciële, kostendekkende basis. De exploitatiekosten voor het eerste jaar zijn het hoogst, bijna euro. Dat komt omdat het pand ingericht moet worden. Mensen die in aanmerking willen komen voor verpleging in het hospice, hebben een indicatie nodig. De Thuiszorg OZL staat 24 uur per dag garant voor professionele verpleegkundige begeleiding. De eigen huisarts blijft de eindverantwoordelijke. De verpleging en behandeling worden vergoed door de zorgverzekeraar of de AWBZ. Vanaf november 2004 is het stichtingsbestuur bezig met het werven van vrijwilligers. bron: De Limburger [krantenknipsel, id-nr 57418] Meulenbelt: hospice-unit met vier kamers MeulenbeltZorg is in verpleeghuis Het Meulenbelt in Almelo begonnen met een zogeheten hospice-unit. Er is plek voor vier mensen. In een hospice kunnen mensen terecht in de laatste fase van hun leven. Ze kunnen er tot het eind verzorgd worden op basis van palliatieve zorg. De nieuwe unit in Het Meulenbelt is binnen het verpleeghuis een afzonderlijke, herkenbare plek met een eigen ingang, eigen huiskamer en vier éénpersoonskamers met eigen sanitair. Reggeland Zorgvoorzieners heeft nog in beraad of ze in één van haar vestigingen ook een hospice-unit met vier bedden zal vestigen. Er is voor de financiering al wel een aanvraag ingediend bij het Zorgkantoor. Bij de hospice van Het Meulenbelt werkt een palliatief consultatieteam dat niet alleen verpleegkundige en medische zorg biedt, maar ook een functie heeft bij levensbeschouwelijke en psychosociale vraagstukken. bron: Twentsche Courant Tubantia [krantenknipsel, id-nr 57280] Steeds meer intensieve zorg aan huis Van de productiestijging bij Thuiszorg West-Brabant (TWB), is die van de intensieve 24-uurszorg het meest opmerkelijke. In samenspraak met de regionale ziekenhuizen (Franciscus en Lievensberg) wordt deze zorg verder uitgebreid. Patiënten die op een wachtlijst staan voor een opname in een verpleeghuis of die terminaal zijn, kunnen op dergelijke intensieve zorg rekenen. TWB heeft er momenteel drie teams voor in Roosendaal, Rucphen en Halderberge. Straks wordt dat aantal uitgebreid. In 2004 zijn hebben 48 cliënten intensieve thuiszorg gekregen. Een vaste zorgcoördinator is het aanspreekpunt voor de patiënt en zijn familieleden. bron: BN/De Stem [krantenknipsel, id-nr 57213] pagina 16

17 Erasmus MC opent Kenniscentrum over laatste levensfase bij hoofd-hals kanker Het Erasmus MC opent op 24 juni a.s. het Kenniscentrum palliatieve zorg hoofd-hals oncologie. Het centrum beoogt betere zorg te bieden aan patiënten met een tumor in het hoofd-halsgebied in de laatste levensfase. Els Borst-Eilers, voorzitter van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) opent het centrum tijdens het symposium "Palliatieve Zorg Hoofd-Hals Oncologie". De afdeling KNO van het Erasmus MC ziet jaarlijks 550 nieuwe patiënten met een hoofd-halstumor en is daarmee een van de grootste hoofd-hals oncologische centra van Europa. Ongeveer de helft van de patiënten sterft binnen vijf jaar, waarvan het grootste gedeelte aan deze ziekte. bron: Erasmus MC [bericht, id-nr 57218] Omwonenden hospice stappen naar provincie Omwonenden van de Bernadettekerkin Rijswijk wenden zich tot de provincie, omdat zij ontevreden zijn over de besluitvorming rond de komst van een hospice bij de kerk aan de Sir Winston Churchilllaan. De boze buurtbewoners willen dat de provincie de beslissingen die tot nog toe zijn genomen over de hospice toetst op mogelijk onrechtmatig handelen. Zo zou de Stichting Hospice de buurtbewoners verkeerd hebben voorgelicht. bron: Haagsche Courant [krantenknipsel, id-nr 57064] Plan voor hospice in Groenlo van de baan De Stichting Heel, die mensen hulp biedt in tijden van crises, had twee jaar geleden reeds het plan opgevat een hospice te openen. De rustplaats voor uitbehandelde patiënten, zou een onderdeel vormen van een multifunctioneel centrum. Gesprekken met Humanitas, de Stichting De Lichtenvoorde, de Stichting Marga Klompé (van het verzorgingshuis De Molenbergen) en de woningcorporatie De Woonplaats, waren al in een vergevorderd stadium. Maar een onderzoek onder vrijwillige terminale zorginstellingen opende de ogen van initiatiefnemer F. Eijsink Op steeds meer locaties in deze regio willen diverse organisaties plekken inrichten als laatste rustplaats. Liefst 25 bedden voor terminale patiënten zouden er volgens het onderzoek bijkomen. Voor de Stichting Heel het sein om de plannen in de ijskast te parkeren. bron: Twentsche Courant Tubantia [krantenknipsel, id-nr 56953] Veertien aanmeldingen voor hospice Het gaat goed met het aantal vrijwilligers in hospice Noetsele. Oproepen voor vrijwilligers in diverse media hebben geleid tot veertien nieuwe aanmeldingen, zegt coördinator Gerry Fransen van ZorgAccent. Het hospice is een onderdeel van verzorgingstehuis De Blenke. Het hospice, dat sinds vorig jaar bestaat, kampt al een tijd met een exploitatietekort, reden voor ZorgAccent om meer beroep te doen op vrijwilligers. Fransen is blij met de veertien nieuwe aanmeldingen. bron: Twentsche Courant Tubantia 9-6- [krantenknipsel, id-nr 56913] Hospice in Zutphen richt zich op Achterhoek Het Hospice Brummen, dat binnenkort verhuist van Brummen naar Zutphen, gaat zich ook richten op de Achterhoek. Het hospice wordt geleid door de Stichting Vrijwillige Terminale Zorg. Gezien de grote behoefte die er is aan een bijna-thuishuis wordt de Brummense woning te klein en daarnaast is de doelgroep verschoven. Met de komst van een tweede hospice in Apeldoorn komen er minder gasten van de Veluwe. In Zutphen kan beter worden ingespeeld op de vraag uit de regio Achterhoek, waar nog geen voorziening is. Het hospice neemt zijn intrek in (kerk)centrum De Brug in Zutphen. De twee coördinatoren Marja Leertouwer en Alice Tijmes zijn zich ervan bewust dat er heel wat werk verzet moet worden om de warme sfeer van het Brummense Hospice in het Zutphense gebouw te benaderen. De vriendelijke woning aan de Houtwal in Brummen herbergt van nature al warmte, centrum De Brug oogt daarentegen vrij koel en zakelijk. bron: Twentsche Courant Tubantia 6-6- [krantenknipsel, id-nr 56798] Hospice Hellendoorn zet in op meer vrijwilligers Bezuinigingen noodzaken het hospice Noetsele er toe meer taken over te laten aan vrijwilligers. Alleen als zich meer vrijwilligers aanmelden voor de stervensbegeleiding in het hospice bij het Hellendoornse verzorgingshuis De Blenke. Het hospice biedt plaats aan drie terminaal zieken die nog maximaal drie weken te leven hebben. Hospice Noetsele kampt al sinds de opening afgelopen jaar met een exploitatietekort. Veranderingen in Algemene Wet bijzondere ziektekosten (AWBZ) zorgden voor lagere subsidies dan vooraf ingeschat en ook is sprake van strengere regelgeving. Het Hellendoornse hospice liep bovendien een provinciale subsidie van euro mis omdat de aanvraag te laat was ingediend. Inmiddels is bekend dat de provincie alsnog over de brug wil komen als het hospice Noetsele komend najaar verhuist. Die eventuele verhuizing is echter nog niet concreet. Het hospice wordt gerund door beroepskrachten met de hulp van vrijwilligers. Door de pagina 17

18 inzet van meer vrijwilligers wil ZorgAccent de exploitatiekosten omlaag zien te brengen. bron: Twentsche Courant Tubantia 6-6- [krantenknipsel, id-nr 56797] Univé schenkt inrichting gastenkamers Hospice Den Helder In Den Helder is eind mei de Hospice Den Helder geopend. Univé Verzekeringen heeft een bedrag van ruim ,- geschonken voor de inrichting van de gastenkamers. De Hospice biedt volledige zorg en ondersteuning aan mensen die in de laatste fase van hun leven verkeren. Door de opzet van de Hospice als bijna thuishuis is het mogelijk om een huiselijke, heel persoonlijke sfeer te creëren waarbinnen iemand op een waardige manier kan sterven. Coördinator mevrouw A. Hoedjes van de Hospice Den Helder is heel blij met dit gebaar van Univé. bron: Univé Verzekeringen 2-6- [persbericht, id-nr 56685] Mei Internationale dag van de palliatieve zorg 8-10 Op 8 oktober wordt de eerste Internationale Dag van de Palliatieve Zorg (IDPZ) gehouden. In verband hiermee is een website gemaakt: Hier zal informatie te vinden zijn over lokale, regionale, landelijke en internationale activiteiten die naar aanleiding van de IDPZ worden georganiseerd. Via de website kan ook een informatiepakket worden besteld over het deelnemen aan de dag. Op 29 juni a.s. organiseert de projectorganisatie in Bunnik een bijeenkomst voor alle deelnemers aan de dag. bron: Nieuwsbrief Agora [bericht, id-nr 56509] Terminale Turkse en Marokkaanse patiënten gebruiken nauwelijks thuiszorg Turkse en Marokkaanse terminale patiënten krijgen maar zelden thuiszorg. Bijna altijd is de, soms maandenlange, zorg voor de stervende in handen van één vrouwelijke familielid. Die raakt daardoor vaak overbelast. Huisartsen en thuiszorgmedewerkers zien taal- en cultuurbarrières als oorzaak voor het karige thuiszorggebruik. Naasten van de stervenden geven aan dat hun voorkeur voor zorg door de eigen familie de belangrijkste barrière is. Dat blijkt uit onderzoek van het NIVEL. NIVEL onderzoeker Fuusje de Graaf: Huisartsen, transferverpleegkundigen en indicatiestellers zouden niet direct van zorg af moeten zien als de Turkse en Marokkaanse mannen zeggen dat thuiszorg niet nodig is. Ze moeten eerst bekijken of de vrouw die de zorg gaat geven daarbij misschien ondersteuning nodig." Wat een rol speelt is onder meer het gebrek aan inzicht in het ziektebeloop bij de naasten van de patiënt en de verwachting (zowel bij de familie als bij de huisarts) dat de familie alle zorg kan en wil leveren. Download rapport: ad= bron: NIVEL [bericht, id-nr 56462] Hospice streeft ook in Zutphen naar band met de buurt Nu de verhuizing van Hospice Brummen van de Stichting Vrijwillige Terminale Zorg naar (kerk)centrum De Brug in Zutphen zeker is, krijgen de verhuisplannen steeds meer vorm. Naar verwachting beginnen in januari de bouwactiviteiten die nodig zijn voor de nieuwe bestemming van het gebouw. Het bestuur heeft de omwonenden inmiddels schriftelijk op de hoogte gesteld van die activiteiten. Zodra de plannen inhoudelijk helemaal duidelijk zijn, komt er een informatie-avond. Coördinator Marja Leertouwer beklemtoont het belang van een goede relatie met de buurt. e verhuizing van Brummen naar Zutphen is ingegeven door twee oorzaken. Gezien de grote behoefte die er is aan een bijna-thuis-huis wordt de Brummense woning te klein en daarnaast is de doelgroep verschoven. Met de komst van een tweede hospice in Apeldoorn komen er minder gasten van de Veluwe. In Zutphen kan beter worden ingespeeld op de vraag uit de regio Achterhoek, waar nog geen voorziening is. bron: De Stentor [krantenknipsel, id-nr 56418] Nederlanders sterven 't liefst thuis Mensen die ongeneeslijk ziek zijn, sterven het liefst thuis. Bijna niemand wil in een verpleeghuis sterven, terwijl zogeheten bijnathuis-huizen en hospices gewenster zijn. Dat is vandaag gebleken uit een onderzoek van het Instituut voor beleidsonderzoek en advies (IVA) onder 1804 ongeneeslijk zieke mensen. Volgens het IVA geven mensen tussen de 35 en 64 jaar vaker de voorkeur aan thuis sterven, dan ouderen (respectievelijk 75 procent en 65 procent). Als mensen niet thuis kunnen sterven, kiest 58 procent volgens het onderzoek voor een bijna-thuis-huis. 18 Procent kiest voor een hospice. Slechts 2 procent van de mensen wil in een ziekenhuis sterven. In realiteit sterft 35 procent van de mensen daar. bron: Algemeen Dagblad [krantenknipsel, id-nr 56402] pagina 18

19 Leven met de dood in het zicht Leven met een snel naderende dood in het vooruitzicht. Het is en blijft een zeer beladen onderwerp, weet Nelleke de Mulder, één van de organisatoren van het symposium 'Kanker: als je weet dat je niet meer beter wordt' dat zaterdag wordt gehouden. De groep uitbehandelde patiënten heeft volgens De Mulder het idee nergens terecht te kunnen. De medische wereld is gericht op beter worden, de literatuur stopt bij het onderwerp terminaal en voor patiëntenverenigingen is het onderwerp vaak ook te beladen. Het symposium moet het taboe op dit onderwerp doorbreken, zo hoopt de Borstkankervereniging Nederland. Volgens therapeute Van Steen is vooral een goede communicatie belangrijk om te kunnen genieten van de laatste levensfase.,,patiënten hebben vaak schuldgevoelens over het verdriet dat zij de omgeving aandoen. Ze willen daarom niemand belasten met hun eigen angst. Ze praten zo min mogelijk over hun ziekte en sluiten zo de omgeving buiten. Dat is zwaar voor de patiënt, maar ook voor de naasten." Het lukt niet iedereen om de laatste periode zinvol te maken. Het vaststellen van een ongeneeslijke ziekte leidt in 25 procent van de gevallen tot een depressie bij de patiënt. Dat concludeert Elsbeth Voogt, psycholoog bij het Erasmus MC in Rotterdam. Elsbeth Voogt, psycholoog bij het Erasmus MC in Rotterdam, doet sinds 2001 onderzoek bij 128 patiënten met een ernstige vorm van kanker waarvoor veelal geen behandeling meer mogelijk is of was. De belangrijkste conclusie van het onderzoek is dat patiënten te veel verwachten van behandeling. Voogt:,,Zolang patiënten worden behandeld is er nog hoop. Maar de verwachtingen moeten wel reëel zijn. Behandelingen zijn gericht op verlenging van het leven en niet op beter worden. Het is de vraag of patiënten zich dat altijd realiseren.",,de ernst van de situatie dringt vaak pas tot patiënten door als klachten in de laatste maanden verergeren. Als ze eerder hadden beseft dat hun lot onomkeerbaar is, zouden ze wellicht geen kostbare tijd hebben verspild aan zware behandelingen.'' bron: Algemeen Dagblad [krantenknipsel, id-nr 56373] Hospice houdt deuren nog gesloten Eigenlijk zouden de eerste bewoners gisteren al worden opgenomen in de hospice aan de Duinroosstraat in Den Helder. Toch heeft de stichting besloten dat niet te doen en de rechtszaak van vandaag af te wachten. Omwonenden vragen de rechter vandaag alle activiteiten van dit 'thuishuis' voor terminale patiënten stop te zetten. Er wordt overlast verwacht, onder meer door extra verkeer. Aanvankelijk dachten burgemeester en wethouders dat voor het hospice geen planologische procedure nodig was, maar bij nader inzien wordt die nu toch gevoerd. Via deze procedure hebben omwonenden hun bezwaren kenbaar maken. In afwachting van de rechtszaak wil de hospice geen mensen opnemen, al is er wel een wachtlijst. bron: Noordhollands Dagblad [krantenknipsel, id-nr 56344] Fototentoonstelling De Dood Verbeeld in ziekenhuis Zierikzee Op woensdag 1 juni wordt om uur de fototentoonstelling De Dood Verbeeld in ons ziekenhuis in Zierikzee geopend. De tentoonstelling is een initiatief van de Vereniging van Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg Nederland (VPTZ). Met de tentoonstelling De Dood Verbeeld wordt visueel gemaakt, wat moeilijk in woorden uit te drukken is. De kunstwerken die gefotografeerd zijn; zijn een tastbare herinnering voor een dierbare die is overleden. Ze zijn gemaakt door ernstig zieke mensen of dierbaren van ernstig zieken. Vrijwilligers bieden een belangrijke ondersteuning bij de verzorging van terminale patiënten en ze zijn voor naasten ook belangrijk in de nazorg. De fototentoonstelling geeft een ontroerend beeld van zeer persoonlijke ervaringen. bron: Oosterscheldeziekenhuis [persbericht, id-nr 56339] Bridgen voor Hospice Breda Hospice Breda bestaat vijf jaar en heeft voor volgende week een aantal activiteiten georganiseerd om dat feit te vieren. Komende dinsdag van tot uur en donderdag van tot uur zijn er bridgedrives in gemeenschapshuis Erasmus aan de Erasmusweg. De kosten bedragen 20 euro per koppel Dat geld kan iedere dag van de week betaald worden aan de deur van het Hospice Breda. bron: BN/De Stem [krantenknipsel, id-nr 56253] Ook met een stervende kun je lachen,,het is niet alleen maar somber en triest. Soms hebben we gewoon de slappe lach, vertelt stervensbegeleidster Tina Kempenaar uit Wijnjewoude. De 57-jarige vrouw is een van de zestien vrijwilligers van Stichting Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg in Drachten. Deze organisatie zet sinds tien jaar vrijwilligers in bij terminale patienten. Het doel: de familie ontlasten. De stichting werd in 1995 opgericht op verzoek van het ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten. Het kwam geregeld voor dat een terminale patiënt die thuis wilde sterven, in het ziekenhuis moest blijven omdat de familie de zorg thuis niet kon opbrengen. Veel mensen zijn slecht op de hoogte van het bestaan van de stichting, merken de vrijwilligers.,,wij horen vaak: hadden we maar geweten dat jullie bestonden. Bij veel huisartsen zijn we niet goed bekend, aldus Kempenaar. bron: Friesch Dagblad [krantenknipsel, id-nr 56186] pagina 19

20 Inleiding door Marinus van den Berg over "Aspecten van verlies" in Chrysanthemum Op donderdag 26 mei aanstaande organiseert De Zellingen de themabijeenkomst "Aspecten van verlies". Geestelijk verzorger Marinus van den Berg uit Rotterdam verzorgt vanuit zijn ervaring een inleiding over verlies en rouw. Het rouwproces rondom overlijden van een naaste is een aspect, maar ook het verlies dat iemand ervaart wanneer de partner door ziekte een ander mens wordt. Na de lezing is er gelegenheid voor discussie en het stellen van vragen. De themabijeenkomst is van uur tot uur in Zorgcentrum Chrysanthemum, Nieuwerkerk aan den IJssel. Ontvangst vanaf uur. Vrijwilligers, mantelzorgers en andere belangstellenden zijn van harte welkom. Deelname is gratis. Vooraf aanmelden via is wel gewenst. bron: De Zellingen [persbericht, id-nr 56108] De Thuiszorg Costa Blanca opent nieuw hoofdkantoor De ambassadeur van Nederland in Madrid, Spanje, de heer Schelto Baron van Heemstra verricht op vrijdag 6 mei, tussen en uur de officiële opening van het nieuwe kantoor van De Thuiszorg Costa Blanca in Benidorm. De Thuiszorg Costa Blanca (TZCB) is een Spaanse thuiszorgorganisatie, opgezet naar het Nederlandse model van een Kruisvereniging, onder leiding van een Nederlandse directie en met merendeels Nederlandstalig personeel. Ook beschikt men over specialisten voor stoma en wondzorg, diabetes, COPD, en voor psychosociale klachten en begeleiding. In tien jaar tijd is TZCB uitgegroeid tot de grootste thuiszorgorganisatie aan de Costa Blanca. Met zestig medewerkers biedt ze zorg aan chronisch zieken, ouderen met specifieke zorgbehoeften, gehandicapten, post-operatieven en cliënten met een terminale ziekte. bron: De Thuiszorg Costa Blanca 4-5- [persbericht, id-nr 55888] Hospice opent eind september de deuren De hospice van Wassenaar hoopt eind september de eerste gasten te ontvangen die hier de laatste fase van hun leven willen doorbrengen. Er is veel belangstelling van vrijwilligers die de bewoners hierbij willen bijstaan. Volgens Karin Lansbergen, die samen met haar echtgenoot Gabrie nauw is betrokken bij de oprichting van zo'n 'Bijna-thuishuis', is het voor velen een uitdaging om hier vrijwilligerswerk te doen. bron: Haagsche Courant [krantenknipsel, id-nr 56005] Hospice bij kerk Soester Julianalaan Soest Buurtbewoners zijn absoluut niet huiverig voor de komst van het hospice in de villa aan de Julianalaan 88 in Soest.,,Ons hele gezin vindt het geweldig. Natuurlijk, je zal zo nu en dan rouwauto's zien staan, maar dat is toch niet erg? Hoort bij het leven'', reageert buurtbewoonster Mechteld Schram. De stichting Hospice Soest-Baarn heeft de omwonenden direct na het sluiten van de koop, schriftelijk geïnformeerd. Het vrijstaande huis naast de Christelijk Gereformeerde Kerk dateert uit 1926 en beschikt over zeven kamers, een lange achtertuin en staat vlakbij het evenemententerrein aan de Soesterengweg. Het hospice biedt plek aan vier terminaal zieke mensen uit zowel Soest als Baarn, met een levensverwachting van hooguit drie maanden. Vrijwilligers nemen een belangrijk deel van de hulp op hun schouders. Voor de professionele zorg hebben de bewoners hun eigen huisarts en wil de stichting samenwerken met het Soester verpleeghuis Daelhoven. bron: Gooi en Eemlander 6-5- [krantenknipsel, id-nr 55919] Consultatienetwerk Palliatieve Terminale Zorg Haaglanden Onlangs is de Rapportage en Evaluatie van het Project Informatie- en Consultatienetwerk ten behoeve van de palliatieve terminale zorg in de regio Haaglanden verschenen. In deze rapportage wordt de ontwikkeling van het consultatienetwerk beschreven. In oktober 2003 werd de eerste periode van het Project Informatie- en Consultatienetwerk ten behoeve van de palliatieve terminale zorg in de regio Haaglanden afgesloten met een inventarisatieverslag. De afgelopen periode van het project is besteed aan het oprichten van de Helpdesk voor Palliatieve Terminale Zorg en het Consultatieteam Haaglanden. Daarnaast is gewerkt aan verbetering van de informatievoorziening via de website en is een informatiemap voor zorgvragers samengesteld. De rapportage kan via de stichting opgevraagd worden; tel , info@transmuralezorg.nl bron: Stichting Transmurale Zorg Den Haag e.o [besluit, id-nr 55868] Zorgcentrum voor "rijken" bij Scheemda Vortex Architecten uit Groningen en de Stichting Ouderen Initiatiefgroep Hestia uit Paterswolde willen een woonzorgcomplex bouwen in of rond Scheemda voor de 'vermogende burger'. Ook zorgketen Oosterlengte heeft plannen in die richting. Het gebouw van Vortex en Hestia moet plaats bieden aan twaalf tot achttien mensen en biedt zorg tot het eind, dus inclusief terminale zorg. Die groep heeft zorgketen Oosterlengte ook in beeld. In de stad Groningen is de stichting Hestia al enkele jaren actief op dit gebied. De stichting is in gesprek met woningcorporaties en zorginstellingen om op twee plaatsen in de stad een woon-zorgcomplex neer te zetten. bron: Dagblad van het Noorden 3-5- [krantenknipsel, id-nr 55839] pagina 20