Rapport I R002 Avenue2 - Bouwlawaai voortschrijdend werk A2 Maastricht. Kwaliteitsscan voor trillingen, stofhinder en luchtkwaliteit

Transcriptie

1 Rapport I R002 Avenue2 - Bouwlawaai voortschrijdend werk A2 Maastricht Kwaliteitsscan voor trillingen, stofhinder en luchtkwaliteit Status: DEFINITIEF Van Pallandtstraat 9-11 Casuariestraat 5 Lavendelheide 2 Geerweg 11 info@dgmr.nl Postbus 153 Postbus 370 Postbus 671 Postbus AD Arnhem 2501 C J Den Haag 9200 AR Drachten 6130 AP Sittard T +31 (0) T +31 (0) T +31 (0) T +31 (0) Adviseurs voor bouw, industrie, verkeer, milieu en software

2

3 Inhoudsopgave Pagina 1. INLEIDING TRILLINGEN Algemeen Beoordelingskader Prognose trillingen Conclusie LUCHTKWALITEIT STOFHINDER n:\doc\i\2012\027200\i r002def.docx

4 1. Inleiding In opdracht van Avenue2 heeft DGMR Industrie, Verkeer en Milieu B.V. een kwaliteitsscan opgesteld voor trillingen, luchtkwaliteit en stofhinder vanwege de bouwwerkzaamheden aan de A2-tunnel in Maastricht. Deze scan omvat alleen de bouwwerkzaamheden die betrekking hebben op de aanleg van de tunnel (moot 31 t/m 83), ook wel N2-Corridor genoemd. n:\doc\i\2012\027200\i r002def.docx

5 2. Trillingen 2.1 Algemeen Door bijvoorbeeld het trekken (uittrillen) van damwanden kunnen er bij een dichtbijgelegen woning te hoge trillingsniveaus optreden, waardoor schade aan een woning ontstaat. De geluidsniveaus, die hierbij optreden, kunnen echter geen schade aan woningen veroorzaken maar ze kunnen natuurlijk wel hinderlijk voor mensen zijn. De niveaus veroorzaken geen gehoorschade, tenzij iemand zich opzettelijk en langdurig bij een bouwmachine bevindt. Dit is natuurlijk niet toegestaan. Voor het gehele bouwproces van de A2 tunnel is zo veel mogelijk gekozen voor trillingsarme technieken. Echter, voor het verwijderen van de damwanden en het verdichten van de grond is het vrijwel onvermijdelijk dat er getrild moet worden. Ook het diepwandgraven zal niet volledig trillingsvrij verlopen. Door stoten van de grijper van de diepwandinstallatie kunnen ook trillingen optreden. Er is voor het trekken van de damwanden een kwaliteitsscan opgesteld voor waar mogelijk kritische situaties kunnen optreden. 2.2 Beoordelingskader Voor het beoordelen van trillingen op het risico van gebouwschade of hinder voor personen, die in deze gebouwen aanwezig zijn, heeft de Stichting Bouwresearch in augustus 2002 de SBR-richtlijn Trillingen uitgegeven. Deze richtlijn bestaat uit drie delen met de volgende aandachtsgebieden: schade aan gebouwen (deel A); hinder voor personen in gebouwen (deel B); storing aan apparatuur (deel C). De richtlijn heeft geen wettelijke status, maar heeft mede door jurisprudentie een ruim draagvlak opgebouwd en wordt geïnterpreteerd als de meest recente stand der inzichten SBR deel A - schade aan gebouwen In de SBR-richtlijn Trillingen, deel A - schade aan gebouwen, worden grenswaarden gesteld aan trillingen ter voorkoming van schade. De grenswaarden zijn gebaseerd op een schaderisico van 1% en nemen toe met een toenemende frequentie. De grenswaarden richten zich op de optredende topwaarde van de trillingssnelheid V top, op stijve punten van de constructie (fundering en begane grond) in het frequentiegebied van 1 tot 80 Hz. Het in- en uittrillen van damwanden is te beschouwen als continue trilling, waarvoor in de richtlijn een veiligheidsfactor γ v van 2.5 wordt gehanteerd. In tabel 1 staan de rekenwaarden van de grenswaarde voor continue trillingen (damwand trillen), waarbij al rekening is gehouden met de toe te passen veiligheidsfactor (γ v = 2.5). n:\doc\i\2012\027200\i r002def.docx

6 Tabel 1 Rekenwaarden van de grenswaarde V r (in mm/s) continue trillingen (damwand trillen) frequentie [Hz] cat. 1 cat. 2 cat. 3 zetting begane grond niveau 5 Hz Hz Hz Hz Hz Hz hoogste verdieping en onderdelen Voor gebouwen met een zettingsgevoelige fundering dient tevens de laatste kolom beschouwd te worden. Trillingen op de fundatie mogen deze waarde niet overschrijden om het zettingsrisico te beperken. Voor onderdelen van gebouwen (wanden) en voor punten van de draagconstructie op de hoogste verdieping geldt de slotregel. Deze grenswaarden zijn echter frequentieonafhankelijk. De richtlijn onderscheid voor de toetsing drie gebouwcategorieën die als volgt kunnen worden omschreven (voor de exacte formulering wordt verwezen naar de tekst van de richtlijn): cat. 1: gebouwen of onderdelen daarvan bestaande uit gewapend beton of hout; cat. 2: gebouwen of onderdelen daarvan bestaande uit metselwerk; cat. 3: onderdelen van oude en monumentale gebouwen met een grote cultuurhistorische waarde of in slechte staat verkerende gebouwen uit metselwerk. Voor de bebouwing langs de tunnel kan worden uitgegaan van categorie 1 voor hoogbouw en categorie 2 voor laagbouw SBR deel B - Trillingshinder voor personen In de SBR-richtlijn Trillingen, meet- en beoordelingsrichtlijn deel B Hinder voor personen worden bouw- en sloopwerkzaamheden geschaard onder continue of herhaald voorkomende trillingen over korte perioden. Hiervoor gelden gedurende de dagperiode ( uur) ruimere streefwaarden dan voor trillingen van niet voorbijgaande aard. In tabel 2 staan de streefwaarden A1 en A2 voor de optredende maximale trillingssterkte v max en A3 voor de langtijdgemiddeld effectieve waarde v per op een vloer weergegeven. De waarden gelden voor de dagperiode. Voor werkzaamheden tussen een en zes dagen zijn de streefwaarden lineair te interpoleren. Voor de avond- en nachtperiode en voor werkzaamheden die langer duren dan 78 dagen gelden de streefwaarden uit tabel 3. Tabel 2 Streefwaarden (in mm/s) in de dagperiode, continu of herhaald voorkomende trillingen gedurende korte periode (bouw- en sloopwerkzaamheden) duur van de activiteit A1 A2 A3 minder dan 1 dag tot en met 26 dagen van 26 tot 78 dagen A1 = onderste streefwaarde voor de trillingssterkte V max ; A2 = bovenste streefwaarde voor de trillingsterkte V max ; A3 = streefwaarde voor de gemiddeld effectieve waarde over de beoordelingsperiode V per, indien A1 < V max < A2. n:\doc\i\2012\027200\i r002def.docx

7 Tabel 3 Streefwaarden (in mm/s) voor trillingen ter voorkoming van hinder, avond- en nachtperiode dag / avond nacht gebouwfunctie A1 A2 A3 A1 A2 A3 wonen onderwijs en kantoor kritische werkruimten De SBR-richtlijn Trillingen deel B is gebaseerd op de DIN4150 Teil 2. Deze richtlijn kwalificeert de trillingssterkten in zogeheten KB-klassen, en hanteert dezelfde laagfrequente weegcurve als de SBR-richtlijn. Hierdoor zijn getalswaarden voor de v max ter toetsing aan A1 en A2 gelijk aan de KBwaarden. De DIN hanteert de volgende kwalificatie: KB 0.1 : juist voelbaar; KB 0.4 : goed voelbaar; KB 1.6 : sterk voelbaar SBR deel C Storing aan apparatuur De SBR Richtlijn C geeft een procedure voor het meten en het beoordelen van gebouwtrillingen met betrekking tot beïnvloeding van voor trillingen gevoelige apparatuur, opgesteld in gebouwen. Onder voor trillingen-gevoelige apparatuur wordt in deze richtlijn onder meer verstaan: Optische apparatuur, waarin met hoge vergrotingen wordt gewerkt, zoals onder meer elektronenmicroscopen, massaspectrometers en dergelijke. Apparatuur, waarin met een zeer kleine ruimtelijke resolutie wordt gewerkt, bijvoorbeeld masterapparatuur voor CD-fabricage. Apparatuur, waarmee wegingen worden uitgevoerd, zoals gevoelige balansen en elektronische weegmiddelen. Diverse apparatuur, waar specifieke gevoelige componenten voorkomen, bijvoorbeeld diskdrives in computers, verbindingen in elektronische schakelingen en dergelijke. Apparatuur, waar positioneringen met een zeer kleine resolutie plaatsvinden, zoals vonkverspaningsmachines. De mate waarin apparatuur trillingsgevoelig is, kan sterk verschillen. Sommige apparaten vertonen al gevoeligheid voor trillingen, als de trillingen voor mensen nog niet voelbaar zijn. Dit geldt bijvoorbeeld voor fabricageapparatuur voor de micro-elektronica, voor optische apparatuur en voor weegapparatuur. In de nabijheid van de werkzaamheden zijn een oogkliniek en een audiologisch centrum gelegen. Beiden kunnen mogelijk hinder ondervinden bij het uitvoeren van precisie werkzaamheden vanwege de trillingen, die vrijkomen door grondverzet of funderingswerkzaamheden. Voor de apparatuur is op voorhand niet aan te geven of deze trillingshinder ondervinden. Om hinder en mogelijke schadeclaims zo veel mogelijk te voorkomen, is het van groot belang dat al in de werkvoorbereiding rekening mee wordt gehouden. Vaak is de oplossing een mix van het minimaliseren van de hinder en het maken van afspraken over de tijden van de werkzaamheden. n:\doc\i\2012\027200\i r002def.docx

8 2.3 Prognose trillingen Of en waar er langs het tracé sprake zal zijn van schade aan gebouwen of trillingshinder, is vooraf niet exact te bepalen. Dit is sterk afhankelijk van de bodemweerstand en de constructies van de omliggende bebouwing. Voor dergelijke bouwwerkzaamheden wordt normaliter een veiligheidsgebied van 50 m gehanteerd. Ter voorkoming van schade aan wanden en vloeren dient een minimum afstand van 25 à 30 m te worden aangehouden. Op een groot aantal gedeeltes van het tracé ligt de bebouwing op zeer korte afstand van de werkzaamheden. Deze locaties zijn hierna weergegeven (zie figuur 1 en 2). Met name deze locaties zijn extra kritisch voor het optreden van schade bij het trekken van damwanden. n:\doc\i\2012\027200\i r002def.docx

9 Trekken damwanden Figuur 1: kritische locatie A n:\doc\i\2012\027200\i r002def.docx

10 Figuur 2: kritische locatie B 2.4 Conclusie Ter beperking van de trillingsopwekking in gebouwen is het zeker op korte afstand van bebouwing aan te bevelen om te werken met een hoogfrequent trilblok met variabel moment of te kiezen voor een trillingsarme methode om de damwanden te verwijderen. Daarnaast wordt geadviseerd om ten minste bij afstanden kleiner dan 30 m trillingsmonitoring te verrichten op de kritieke bebouwing. Bij afstanden kleiner dan 20 m is het aan te bevelen over te gaan op bemande monitoring. Om storing aan apparatuur te voorkomen bij de oogkliniek en het audiologisch centrum, is het van belang al in een vroeg stadium in overleg te gaan om de mogelijkheden te bespreken. n:\doc\i\2012\027200\i r002def.docx

11 3. Luchtkwaliteit Voor de werkzaamheden aan de A2-tunnel zal veelvuldig gebruikgemaakt worden van dieselmaterieel. Voor het te gebruiken materieel geldt dat deze moet voldoen aan de geldende Euro-norm. Voor de berekeningen aan de tijdelijke verlegde N2 is al rekening gehouden met grote hoeveelheden transportbewegingen voor met name afvoer van grond. Overig materieel zal geen significante bijdrage leveren. n:\doc\i\2012\027200\i r002def.docx

12 4. Stofhinder Stofhinder ontstaat als gevolg van allerlei bouwwerkzaamheden. Te denken valt aan slopen, breken en zagen. Maar stofhinder komt ook vrij bij de transportbewegingen, als gevolg van het aan- en afvoeren van materiaal en materieel, het ontgraven van de bouwput en het afwerken van het terrein voordat het opgeleverd kan worden. In het centrum van Maastricht is in het jaar 2003 veel stofoverlast geweest vanwege de sloop van het oude gemeentekantoor. Er zijn hierover veel klachten geweest. Voor stofhinder is geen duidelijke wetgeving voorhanden op basis waarvan een grenswaarde te stellen is. Om toch een beheersbare situatie te creëren, kan gekozen worden aan te sluiten bij het Besluit mobiele puinbrekers. Hierin is voor stofhinder een aantal voorschriften opgenomen. Breken en slopen Voor de te slopen bebouwing is gekozen deze stukje bij beetje te ontmantelen ( af te knabbelen ). Deze techniek is stiller dan bijvoorbeeld het werken met een sloophamer. Ook zorgt deze methode voor minder stofhinder. Wanneer het echter droog is, zal er toch stof ontstaan. Dit zal dan bestreden worden met water. Verder zullen bij bepaalde windsnelheden in samenhang met een specifieke windrichting de werkzaamheden gestaakt worden, omdat dan door omwonenden altijd meer last ondervonden wordt van de werkzaamheden. Eerder genoemde maatregel zal dan ook niet meer doeltreffend zijn. Altijd zal gelden dat stofoverlast meer voorkomt in een droge periode (mei tot oktober) dan in een natte periode (november tot april), aangezien de weerssituatie stofhinder dan minder zal bevorderen. In de planning is hier zo veel mogelijk rekening mee gehouden. Transportbewegingen Tijdens het opstarten van een project, de bouwwerkzaamheden en de afronding zal veel transport plaatsvinden. Voor de afvoer van de grond wordt gebruikgemaakt van de huidige A2 en in een later stadium (bij de 2 e en 3 e slag) zal gereden worden in de bouwkuip. Voor het rijden over de huidige A2 zal vrijwel geen sprake zijn van opwaaiend stof. De overige bouwwegen zijn geen wegen met een permanent karakter, maar bijvoorbeeld grove zandwegen, puinwegen of wegen, die voorzien zijn van een minimale verharding, zoals rijplaten. De voertuigen zullen in een droge periode voor meer stofhinder zorgen dan in een natte periode. In deze droge periode zullen die wegen besproeid worden waar visueel sprake is van stofverspreiding. Dit zorgt er tevens voor dat de voertuigen, die over de wegen rijden elkaar minder hinderen met de stofverspreiding. Tevens zal, waar nodig, een maximale rijsnelheid verplicht worden en/of een autowas-installatie voor het schoonmaken van de banden geplaatst worden, om verdere stofhinder te beperken. n:\doc\i\2012\027200\i r002def.docx

13 Grondwerkzaamheden Alle grondwerkzaamheden zorgen potentieel voor stofhinder. Omdat nat houden niet altijd een gewenste optie is, zijn niet veel maatregelen voorhanden. Een verbod bij een bepaalde windkracht met daarbij een geldende windrichting kan ernstige lokale hinder voorkomen. Sittard, 17 oktober 2012 DGMR Industrie, Verkeer en Milieu B.V. n:\doc\i\2012\027200\i r002def.docx