Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie,14e jrg 1996, no.5 (pp )

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie,14e jrg 1996, no.5 (pp )"

Transcriptie

1 Auteur(s): Lagerberg A, Riezebos C. Titel: Heupmobiliteit, Beenlengte en Lichaamshouding Jaargang: 14 Jaartal: 1996 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers: Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij gebruikt worden voor (para) medische, informatieve en educatieve doeleinden en ander niet commercieel gebruik. Zonder kosten te downloaden van:

2 HEUPMOBILITEIT, BEENLENGTE EN LICHAAMSHOUDING A. Lagerberg C. Riezebos A. Lagerberg, Vakgroep Beweging & Analyse, opleiding Bewegingstechnologie Haagse Hogeschool, Fysiotherapeut Drechtsteden Ziekenhuis Dordrecht. C. Riezebos, Vakgroep Beweging & Analyse, opleiding Bewegingstechnologie Haagse Hogeschool, Inleiding Houding en beweging leven in de paramedische wereld een gescheiden bestaan. Heeft u beperkte heupgewrichten dan gaat u naar de Fysiotherapeut, maar mankeert er iets aan uw houding dan bestaat de kans dat u naar een Mensendieck of Cesar therapeut verwezen wordt. Ook binnen het vak Fysiotherapie is de scheiding tussen houding en beweging nog goed waarneembaar. Zo worden er in het fysiotherapeutisch onderzoek van de patiënt zelfs aparte plaatsen voor ingeruimd. Na de inspektie in stand waarin een aantal kenmerken van de lichaamshouding worden beschreven, vervolgt de therapeut zijn onderzoek met het screenen van de bewegingsfunkties. De bevindingen uit deze twee delen van het onderzoek blijven in veel gevallen een geheel eigen leven leiden. Indien er al een relatie wordt gelegd tussen lichaamshouding en funkties van het bewegingsapparaat ligt deze veelal op het gebied van een vermeend gebrek aan spierkracht (de zogenaamde "slappe houding"). In een eerdere aflevering van deze rubriek stonden wij al eens uitgebreid stil bij dit onderwerp (1). Veel minder aandacht is er echter voor het feit dat het innemen van houdingen bepaalde hoekstanden in de diverse gewrichten vraagt. Een beperking van de gewrichtsmobiliteit uit zich dus niet uitsluitend tijdens het uitvoeren van bewegingen maar kan eveneens gevolgen hebben voor de houding. In dit artikel wordt een analyse gemaakt van de gevolgen van een beperking van de bewegingsmogelijkheid van het heupgewricht voor de beenlengtemeting en de lichaamshouding. Heupmobiliteit en houding Figuur 1 toont de onderste extremiteit van een patiënt met een beperkte adduktie in het rechter heupgewricht. In figuur 1a staan de benen in een flinke spreidstand. De mobiliteit in het heupgewricht vormt voor het innemen van deze houding geen probleem. Het been staat immers in een geabduceerde positie. Zodra echter een poging wordt gedaan met de benen naast elkaar te gaan staan ontstaan er problemen. Figuur 1b toont de houding die ontstaat indien deze patiënt probeert met de voeten tegen elkaar te gaan staan. We gaan uit van een situatie waarbij de betrokkene op het linker been gaat staan en vervolgens het rechterbeen tegen het linker probeert te zetten. Aangezien het been niet in het rechter heupgewricht kan worden geadduceerd vindt de adduktie van het been plaats door een rechtsom kanteling van het bekken. Het bekken beweegt hierbij ten opzichte van het linker femur. De hoekstand tussen het rechter been en het bekken blijft ongewijzigd. Zonder verdere kompensaties zou het rechterbeen hierbij door de vloer heen moeten bewegen.

3 Figuur 1. Invloed van een adduktiebeperking in het rechter heupgewricht op de houding. a. Spreidstand. b. Bij een poging de voeten tegen elkaar te plaatsen wordt het rechterbeen te lang. c. Mogelijke kompensatie: tenenstand links. d. Mogelijke kompensatie: knieflexie rechts. De kanteling van het bekken brengt het rechter acetabulum immers dichter bij de grond. Dit probleem kan op twee manieren worden worden opgelost. De patiënt kan ruimte voor het rechter been maken door het maken van een tenenstand op het linker been of door het maken van een knieflexie van het rechter been. Deze twee kompensaties worden getoond in figuur 1c en d. De meeste patiënten met dergelijke problemen blijken te kiezen voor de laatstgenoemde oplossing. Opgemerkt moet worden dat de genoemde kompensaties de bekkenscheefstand niet kompenseren. Een beperkte abduktie van de heup kan tot vergelijkbare problemen leiden. Figuur 2a toont de patiënt met een beperkte abduktie van de rechter heup in stand met de voeten tegen elkaar geplaatst. De mobiliteit in het heupgewricht vormt voor het innemen van deze houding geen probleem. Het been staat immers in een geadduceerde positie. Het staan in een spreidstand geeft echter problemen. Opnieuw gaan we uit van de situatie waarbij de patiënt het gewicht boven het linkerbeen plaatst en vervolgens probeert het rechterbeen te abduceren. Aangezien het been niet in het rechter heupgewricht kan worden geabduceerd gaat de abduktie van het been gepaard met een linksom kanteling van het bekken. Het bekken en en het rechter been abduceren dus gezamenlijk ten opzichte van het linker been. In de getoonde houding is de hoekstand tussen het rechter been en het bekken gelijk aan die in figuur 2a. De linksomkanteling die het bekken moet maken (ten opzichte van het linker femur) heeft echter tot gevolg dat het bekken aan de rechter zijde hoger komt te staan. Het rechter been komt los van de grond (figuur 2b). Ter kompensatie kan de betrokkene kiezen voor tenenstand rechts of knieflexie links (figuur 2c en d). Een bijzondere situatie, waarin zich vergelijkbare fenomenen kunnen voordoen, treedt op na een zogenaamde correctie-osteotomie van het femur.

4 Figuur 2. Invloed van een abduktiebeperking in het rechter heupgewricht op de houding. a. Stand met de voeten tegen elkaar. b. Bij een poging een spreidstand aan te nemen wordt het rechterbeen te kort. c. Mogelijke kompensatie: tenenstand rechts. d. Mogelijke kompensatie: knieflexie links. Correctie-osteotomie Onder een correctie-osteotomie verstaat men: het chirurgisch doornemen van een bot om daarna de beide fragmenten in een andere stand weer aan elkaar vast te zetten. Indicaties hiervoor zijn o.a.: het corrigeren van aangeboren of verworven "standsafwijkingen" van pijpbeenderen en het veranderen van de belastingslijn in pijnlijke gewrichten. Dit laatste wordt ook wel eens verwoord als: "ervoor zorgen dat andere kraakbeendelen in het gewricht belast worden". Deze gedachte verdient enige uitwerking. Gemakkelijk kan hierbij de onjuiste voorstelling ontstaan zoals weergegeven in figuur 3. In figuur 3a wordt de uitgangssituatie voorgesteld. De plaats van kontakt (K1) in het heupgewricht wordt vergroot weergegeven in figuur 3c. Figuur 3b stelt de situatie voor na een osteotomie. Let wel: de stand van de kop ten opzichte van de kom is niet gewijzigd ten opzichte van die in figuur 3a. Vaak wordt ten onrechte gedacht dat door de veranderde belastingslijn nu op een andere plaats (K2) in het gewricht kontakt wordt gemaakt (figuur 3d). Dit is echter niet mogelijk omdat de plaats waar twee gewrichtsdelen kontakt met elkaar maken niet wordt bepaald door de richting en/of grootte van de op het gewricht werkende krachten, doch door de stand die in het gewricht wordt ingenomen. Anders gezegd: de precieze plaatsen waar kop en kom in iedere gewrichtspositie kontakt met elkaar maken wordt geheel bepaald door de vormgeving van de gewrichtsprofielen in samenspel met het kapsel- en bandapparaat (welke voor de positie en richting van de momentane gewrichts-assen verantwoordelijk zijn). De op het gewricht inwerkende krachten spelen hierbij geen enkele rol. Een verduidelijking hiervan wordt gegeven aan de hand van een eenvoudig gewrichtsmodel in figuur 4. Het model bestaat uit een kop en een kom en twee gekruiste stangen welke de ligamenten voorstellen. In iedere stand in een gewricht is er sprake van een unieke kombinatie van een punt op de kop en een punt op de kom welke met elkaar in kontakt komen.

5 Het moge duidelijk zijn dat bijvoorbeeld bij het kontakt tussen de punten 2 en 2' in figuur 4b uitsluitend de weergegeven hoekstand past.in geen enkele andere positie van het gewricht is het mogelijk dat de- Figuur 3. Onjuiste voorstelling met betrekking tot verandering van het kontaktpunt in het heupgewrricht ten gevolge van een osteotomie. Verdere verklaring in de tekst. ze twee punten kontakt met elkaar maken. Figuur 4. Gewrichtsmodel, bestaande uit kop, kom en twee gekruiste ligamenten. a. Uitgangspositie: kontakt tussen de punten 1-1'. b en c. Bij hoekstandverandering verplaatst het kontaktpunt zich naar resp. 2-2' en 3-3'. Verdere verklaring in de tekst. Wel zullen de spanningen in de banden kunnen variëren bij verschillend gerichte krachtsinwerkingen op het gewricht. Hetzelfde geldt voor de posities aangegeven in figuur 4a en c. Een uitvoerige bespreking van de relatie tussen krachtsinwerking op een gewricht, de plaatsen waar kontakt gemaakt wordt

6 in het gewricht en de spanningen in ligamenten zal onderwerp zijn van een latere aflevering van deze rubriek. Maar zelfs wanneer we mee zouden gaan in de onjuiste redenering dat na een osteotomie bij eenzelfde positie in het gewricht andere kraakbeendelen belast worden, houden we een belangrijk probleem over. Hoe zou een andere gewrichtsbelasting pijn kunnen verminderen? Kraakbeen wordt immers in het geheel niet geïnnerveerd. Ook dit probleem zullen we verder laten voor wat het is en ons vervolgens richten op de gevolgen voor wat betreft stand en beweging na een osteotomie. Figuur 5. Verklaring in de tekst. In figuur 5a wordt de uitgangspositie getoond van iemand die rechtop staat met de voeten naast elkaar. In figuur 5b wordt de situatie gegeven na een valgiserende osteotomie van het linker femur. Let wel: de positie in het heupgewricht is hierbij identiek gehouden aan die van figuur 5a. Met andere woorden: het proximale deel van het femur (boven de osteotomie) staat in dezelfde hoekstand ten opzichte van het bekken als in figuur 5a. Het distale deel van het femur (onder de osteotomie) staat in dat geval in een "geabduceerde" positie. Wanneer deze persoon nu opnieuw met de voeten tegen elkaar aan zou willen gaan staan, moet in het linker heupgewricht een adductie worden uitgevoerd (figuur 5c). Deze beweging is echter (vanuit de positie als gegeven in figuur 5a en b) slechts in zeer geringe mate mogelijk. We zien dan ook dat na maximale adductie de voeten nog niet tegen elkaar aan geplaatst kunnen worden (figuur 5c). Om dat toch te kunnen bereiken moet in de linker enkel gevalgiseerd worden en tegelijkertijd in het rechter heupgewricht worden geadduceerd. Alhoewel de voeten elkaar nu raken is er tevens een fors, schijnbaar, beenlengteverschil ontstaan: het linkerbeen is "funktioneel" aanzienlijk langer dan het rechter. Deze persoon zou dan ook de knie van het linkerbeen moeten buigen om de beide voeten op de grond en tegen elkaar aan te krijgen. De positieveranderingen in het gewricht worden nog eens vergroot weergegeven in figuur 6. Uiteraard is er behalve het beenlengteprobleem, waarop wij hierna uitvoeriger ingaan, in dit geval tevens sprake van een fors coördinatie-probleem bij de patiënt. Immers, terwijl de informatie uit het gewricht deze

7 persoon vertelt dat het linkerbeen staat als in figuur 6a, zegt de visuele informatie hem dat er in feite sprake is van een positie als in figuur 6b. Dat iemand na een dergelijke operatie nog iets kan doen met het been dwingt dan ook meer bewondering af voor het adaptatievermogen van mensen dan voor de medische techniek. Figuur 6. a. Situatie vòòr de osteotomie. De persoon staat met de voeten tegen elkaar aan. b. Situatie na de osteotomie: de positie van de kop ten opzichte van de kom is identiek aan die in a. Het distale deel van het femur staat in abductie. c. Zelfs na maximale adductie in het heupgewricht komt het distale deel van het femur nog niet in dezelfde positie als in a. De voeten kunnen niet tegen elkaar aan geplaatst worden. Heupmobiliteit en beenlengte De aanwezigheid van een beperkte adduktie heeft behalve de bovengenoemde gevolgen voor de houding ook konsekwenties voor de beenlengtemetingen. Figuur 7a toont de patiënt met de beperkte adduktie van de rechter heup (zonder osteotomie) in ruglig op de bank. De onderzoeker heeft de voeten tegen elkaar gedrukt om zich op deze wijze een indruk te vormen over een eventueel beenlengteverschil. Deze positie vereist opnieuw een adduktie van de benen in de heupgewrichten. Aangezien dit aan de rechter zijde onmogelijk is, ontstaat de positie van figuur 7a. Het rechterbeen toont langer dan het linker. De onderzoeker dient echter op zijn hoede te zijn want het been toont wel langer maar is dat anatomisch gezien niet. Bij een anatomische beenlengtemeting (vanaf de trochantor major tot de laterale malleolus) wordt dan ook geen verschil gevonden. Een geheel andere indruk ontstaat echter bij de klinische beenlengtemeting.indien in de getoonde positie een klinische beenlengtemeting

8 wordt verricht (van de spina iliaca anterior superior naar de laterale malleolus) blijkt het linkerbeen lan- ger te zijn dan het rechter. in Figuur 7b en in detail in figuur 7c is dit weergegeven. Een meetlint met een lengte die gelijk is aan de afstand spina-malleolus rechts, blijkt te kort te zijn om deze afstand links te overbruggen. Dit is eenvoudig terug te voeren op de verschillende posities van het linker en rechterbeen in het heupgewricht. Indien we de afstand spina-malleolus opvatten als de lengte van een zijde van de driehoek sias (s), heupgewricht (h), en malleolus (m) Figuur 8a) wordt dit duidelijk. Figuur 7. a. In ruglig met de benen tegen elkaar toont het rechterbeen langer dan het linker. b. Bij een klinische lengtemeting is het rechterbeen korter. c. Detailweergave van het lengteverschil. Figuur 8. Verklaring in de tekst. Bij een variatie van de hoek h in deze driehoek (ab- of adduktie van de heup) varieert de lengte van de zijde sm (de klinische beenlengte). Deze lengte neemt af bij een abduktie van het been in het heupgewricht (figuur 8b) en wordt maximaal indien door adduktie van het been de drie punten van de driehoek op een lijn komen te liggen (figuur 8c). Het is bij de klinische beenlengtemeting dus van het grootste belang dat beide benen ten opzichte van het bekken in dezelfde hoekstand liggen. Bij een patiënt met een beperkte adduktie betekent dit dat de benen niet tegen elkaar aan moeten worden gelegd maar in een, afhankelijk van de ernst van de beperking, grotere of kleinere spreidstand (figuur 8d). Bij een beperkte abduktie van de heup geldt uiteraard dat tijdens de klinische lengtemeting de benen voldoende dicht tegen elkaar geplaatst moeten zijn. In het geval van een valgiserende osteotomie van het femur treden bovenbeschreven problemen met de beenlengtemeting ook op. In verband met de wigvormige osteotomie is er nu echter tevens sprake van een beenlengteverschil bij anatomische lengtemeting ten nadele van het geopereerde been. In figuur 9 wordt dit verduidelijkt. Het effect van een valgiserende osteotomie op de anatomische beenlengte is vergelijkbaar met het effect van een abduktie van het been op de klinische beenlengtemeting

9 (figuur 8). In figuur 9 wordt de afstand van de Trochantor major (t) tot de Laterale malleolus (m) voorgesteld als een zijde in de driehoek t.o.m. Het punt o is het osteotomie nivo. Na een valgiserende osteotomie (figuur 9b) is de lengte van de zijde t-m in deze driehoek afgenomen in verband met de afname van de hoek o. In figuur 9 is dit zichtbaar door het meetlint dat langs de beide figuren is gelegd. De lengte van het meetlint in figuur b is gelijk aan het meetlint van figuur a. Het meetlint is gelijk aan de anatomische beenlengte van het been met de osteotomie (figuur 9b) en is te kort voor het meten van de lengte van het been zonder de osteotomie (figuur 9a). Figuur 9. Het effect van een valgiserende osteotomie op de anatomische beenlengtemeting. Discussie Zonder inzicht in bovenstaande mechanismen is de kans groot dat de onderzoeker van patiënten met dergelijke problemen verdwaalt in een wirwar van schijnbaar tegenstrijdige informatie. In het geval van de beperkte adduktie constateert hij in stand een bekkenscheefstand rechts lager dan links in kombinatie met een knieflexie rechts. Bij meting van de beenlengte in ruglig ziet hij een rechter been dat langer toont, doch bij anatomische lengtemeting gelijk blijkt aan links en bij klinische meting weer korter is dan het andere been. De zaak zou zelfs nog gekompliceerder kunnen worden indien de extensie van de knie, die door de patiënt in stand gebogen wordt gehouden, beperkt blijkt te zijn naar extensie. Alhoewel deze beperking in dit geval een gevolg is van het onvermogen om de knie in stand gestrekt te houden op basis van een onderliggend probleem (de beperkte heup), zal menig fysiotherapeut in deze valkuil trappen en een mobiliserende behandeling van de knie starten. Na enige tijd zal hij dan moeten konstateren dat de extensie van de knie weer vrij is, maar dat de patiënt in stand hardnekkig blijft kiezen voor het staan met een gebogen knie. Houdingscorrigerende oefeningen zijn dan het volgende middel dat wordt aangewend. Het ontbreken van inzicht in de hierboven geschetste mechanismen leidt zo, ondanks de beste bedoelingen van de de therapeut, tot een onnodig langdurige en weinig succesvolle fysiotherapeutische behandeling. LITERATUUR 1. Lagerberg A., Riezebos C. Buikspieren, houding en oefeningen. Versus, tijdschrift voor fysiotherapie 11, no.5: (1993)

Auteur(s): Lagerberg A, Riezebos C Titel: Ganganalyse van een poliopatiënt Jaargang: 15 Jaartal: 1997 Nummer: 1 Oorspronkelijke paginanummers: 6-15

Auteur(s): Lagerberg A, Riezebos C Titel: Ganganalyse van een poliopatiënt Jaargang: 15 Jaartal: 1997 Nummer: 1 Oorspronkelijke paginanummers: 6-15 Auteur(s): Lagerberg A, Riezebos C Titel: Ganganalyse van een poliopatiënt Jaargang: 15 Jaartal: 1997 Nummer: 1 Oorspronkelijke paginanummers: 6-15 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding,

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie,19e jrg 2001, no.6 (pp. 315 322)

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie,19e jrg 2001, no.6 (pp. 315 322) Auteur(s): Titel: A. Lagerberg De beperkte schouder. Functie-analyse van het art. humeri met behulp van een röntgenfoto Jaargang: 19 Jaartal: 2001 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers: 315-322 Deze

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 19e jrg 2001, no. 4 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 19e jrg 2001, no. 4 (pp ) Auteur(s): P. van der Meer, H. van Holstein Titel: Meten van de heupadductie Jaargang: 19 Jaartal: 2001 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: 206-216 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding,

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie,17e jrg 1999, no.6 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie,17e jrg 1999, no.6 (pp ) Auteur(s): F.B. van de Beld Titel: Het meten van de bekkenrotatie tijdens het gaan op een tapis roulant Jaargang: 17 Jaartal: 1999 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers: 291-297 Deze online uitgave mag,

Nadere informatie

Auteur(s): E. Koes Titel: De scheve wervel Jaargang: 13 Jaartal: 1995 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers:

Auteur(s): E. Koes Titel: De scheve wervel Jaargang: 13 Jaartal: 1995 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): E. Koes Titel: De scheve wervel Jaargang: 13 Jaartal: 1995 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers: 299-307 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij gebruikt worden voor

Nadere informatie

Auteur(s): W. Ignatio, M. Zonneveld Titel: De zwaartekrachtgoniometer Jaargang: 4 Jaartal: 1986 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers:

Auteur(s): W. Ignatio, M. Zonneveld Titel: De zwaartekrachtgoniometer Jaargang: 4 Jaartal: 1986 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): W. Ignatio, M. Zonneveld Titel: De zwaartekrachtgoniometer Jaargang: 4 Jaartal: 1986 Nummer: 6 orspronkelijke paginanummers: 269-277 Dit artikel is oorspronkelijk verschenen in Haags Tijdschrift

Nadere informatie

Auteur(s): Frank van de Beld Titel: Fietsen met een knieflexiebeperking Jaargang: 13 Jaartal: 1995 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers:

Auteur(s): Frank van de Beld Titel: Fietsen met een knieflexiebeperking Jaargang: 13 Jaartal: 1995 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): Frank van de Beld Titel: Fietsen met een knieflexiebeperking Jaargang: 13 Jaartal: 1995 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: 203-217 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding,

Nadere informatie

Auteur(s): K. Bunnig, A. Hendriks Titel: Springen en spierrekken Jaargang: 7 Jaartal: 1989 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers:

Auteur(s): K. Bunnig, A. Hendriks Titel: Springen en spierrekken Jaargang: 7 Jaartal: 1989 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): K. Bunnig, A. Hendriks Titel: Springen en spierrekken Jaargang: 7 Jaartal: 1989 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers: 238-256 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij

Nadere informatie

Auteur(s): H. Oonk Titel: Belast en onbelast Jaargang: 1 Jaartal: 1983 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers:

Auteur(s): H. Oonk Titel: Belast en onbelast Jaargang: 1 Jaartal: 1983 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): H. Oonk Titel: Belast en onbelast Jaargang: 1 Jaartal: 1983 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers: 134-149 Dit artikel is oorspronkelijk verschenen in Haags Tijdschrift voor Fysiotherapie,

Nadere informatie

Auteur(s): F. van de Beld Titel: Bekkenkanteling in het frontale vlak als huiswerkoefening Jaargang: 27 Maand: april Jaartal: 2009

Auteur(s): F. van de Beld Titel: Bekkenkanteling in het frontale vlak als huiswerkoefening Jaargang: 27 Maand: april Jaartal: 2009 Auteur(s): F. van de Beld Titel: Bekkenkanteling in het frontale vlak als huiswerkoefening Jaargang: 27 Maand: april Jaartal: 2009 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij gebruikt

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 16 e jrg 1998, no. 2 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 16 e jrg 1998, no. 2 (pp ) Auteur(s): Frank van de Beld Titel: De frozen hip Jaargang: 16 Jaartal: 1998 Nummer: 2 Oorspronkelijke paginanummers: 97-103 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij gebruikt worden

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 22 e jrg 2004, no. 2 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 22 e jrg 2004, no. 2 (pp ) Auteur(s): F. van de Beld Titel: De excentrische crank Jaargang: 22 Jaartal: 2004 Nummer: 2 Oorspronkelijke paginanummers: 79-89 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij gebruikt

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 15e jrg 1997, no. 3 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 15e jrg 1997, no. 3 (pp ) Auteur(s): F. van de Beld Titel: De validiteit van de m. rectus femoris lengtetest Jaargang: 15 Jaartal: 1997 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers: 146-157 Deze online uitgave mag, onder duidelijke

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 20e jrg 2002, no. 6 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 20e jrg 2002, no. 6 (pp ) Auteur(s): C. Riezebos Titel: Beweging, beperking en mobilisatie van het patellofemorale gewricht Jaargang: 20 Jaartal: 2002 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers: 340-361 Deze online uitgave mag, onder

Nadere informatie

Versus, Tijdschrift voor Fysiotherapie, 7e jrg 1989, no. 4 (pp )

Versus, Tijdschrift voor Fysiotherapie, 7e jrg 1989, no. 4 (pp ) Auteur(s): C. Riezebos, F. Krijgsman, A. Lagerberg Titel: De effektiviteit van borst- en buikademhaling Jaargang: 7 Jaartal: 1989 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: 202-215 Deze online uitgave mag,

Nadere informatie

Auteur(s): R. Oostendorp Titel: Commentaar op: de gang van Duchenne Jaargang: 5 Jaartal: 1987 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers:

Auteur(s): R. Oostendorp Titel: Commentaar op: de gang van Duchenne Jaargang: 5 Jaartal: 1987 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): R. Oostendorp Titel: Commentaar op: de gang van Duchenne Jaargang: 5 Jaartal: 1987 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers: 218-229 Dit artikel is oorspronkelijk verschenen in Haags Tijdschrift

Nadere informatie

I. B E W E G I G E E A S S E S T E L S E L S

I. B E W E G I G E E A S S E S T E L S E L S I. B E W E G I G E E A S S E S T E L S E L S Beweging is relatief. Beweging is een positieverandering van "iets" ten opzichte van "iets anders". Voor "iets" kan van alles worden ingevuld: een punt, een

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 25e jrg 2007, no. 6 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 25e jrg 2007, no. 6 (pp ) Auteur(s): H. Faber Titel: Immobilisatie en contracturen: stijve gewrichten, een slap verhaal Jaargang: 25 Jaartal: 2007 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers: 287-292 Deze online uitgave mag, onder

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 20 e jrg. 2002, no. 4 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 20 e jrg. 2002, no. 4 (pp ) Auteur(s): F. van de Beld Titel: Omdraaien (1) Jaargang: 20 Jaartal: 2002 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: 219-232 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij gebruikt worden

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie,12e jrg 1994, no. 6 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie,12e jrg 1994, no. 6 (pp ) Auteur(s): Lagerberg A Titel: Ganganalyse: de beperkingen van de visuele waarneming Jaargang: 12 Jaartal: 1994 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers: 312-322 Deze online uitgave mag, onder duidelijke

Nadere informatie

Auteur(s): E. Koes Titel: Bekkenmobiliteit in zit Jaargang: 17 Jaartal: 1999 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers:

Auteur(s): E. Koes Titel: Bekkenmobiliteit in zit Jaargang: 17 Jaartal: 1999 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): E. Koes Titel: Bekkenmobiliteit in zit Jaargang: 17 Jaartal: 1999 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers: 156-169 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij gebruikt worden

Nadere informatie

Revalidatie nieuwe heupoperatie. Achterste benadering

Revalidatie nieuwe heupoperatie. Achterste benadering Revalidatie nieuwe heupoperatie Achterste benadering Afdeling fysiotherapie Datum: januari 2014 2 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Revalidatie 4 3 Thuissituatie 5 4 Anatomie 6 5 Operatietechniek 7 6 Leefregels achterste

Nadere informatie

Bij alle oefeningen denk aan de juiste houding, fixatie in het bekken met goede rompspanning.

Bij alle oefeningen denk aan de juiste houding, fixatie in het bekken met goede rompspanning. Warming up Losdraaien schouders, handen op de schouders Losdraaien heupen, alleen draaien niet slingeren. Romprotaties Bij alle oefeningen denk aan de juiste houding, fixatie in het bekken met goede rompspanning.

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 14e jrg 1996, no. 5 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 14e jrg 1996, no. 5 (pp ) Auteur(s): J. Mens, C. Riezebos, A. Lagerberg, P. van der Meer Titel: Reaktie op: Biokinematica van de sacroiliacale keten Jaargang: 14 Jaartal: 1996 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers: 266-277 Deze

Nadere informatie

Adviezen na een hernia van of vernauwing in de lage rug

Adviezen na een hernia van of vernauwing in de lage rug Adviezen na een hernia van of vernauwing in de lage rug U bent geopereerd aan een lage rug hernia of vernauwing in de lage rug. In deze folder geven we u adviezen om uw herstel te bevorderen. Na de operatie:

Nadere informatie

Fysio-/manueeltherapie van Gerven

Fysio-/manueeltherapie van Gerven Fysio-/manueeltherapie van Gerven Artrose Artrose is een chronische aandoening waarbij een degeneratie van het gewricht optreedt. Het gewrichtkraakbeen vermindert in kwaliteit; vergelijk het kraakbeen

Nadere informatie

Fysiotherapie. Adviezen en oefeningen na een hernia operatie

Fysiotherapie. Adviezen en oefeningen na een hernia operatie Fysiotherapie Adviezen en oefeningen na een hernia operatie 1 Locatie Scheper Ziekenhuis Boermarkeweg 60 7824 AA Emmen Afdeling fysiotherapie, straat 11 Tel 0591-69 11 81 2 Adviezen en oefeningen na een

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 18e jrg 2000, no. 4 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 18e jrg 2000, no. 4 (pp ) Auteur(s): D. Kistemaker Titel: Evenwicht in het gewricht in de close-packed position Jaargang: 18 Jaartal: 2000 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: 198-207 Deze online uitgave mag, onder duidelijke

Nadere informatie

Auteur(s): H. Faber Titel: Rotatie-assen van het sacro-iliacale gewricht Jaargang: 7 Jaartal: 1989 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers:

Auteur(s): H. Faber Titel: Rotatie-assen van het sacro-iliacale gewricht Jaargang: 7 Jaartal: 1989 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): H. Faber Titel: Rotatie-assen van het sacro-iliacale gewricht Jaargang: 7 Jaartal: 1989 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers: 303-318 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding,

Nadere informatie

Fysiotherapie na een hernia

Fysiotherapie na een hernia Fysiotherapie na een hernia Oefeningen voor herniapatiënten Algemeen Deze informatie heeft betrekking op de fysiotherapeutische behandeling, die u krijgt na een hernia-operatie in de lage rug. Hoewel deze

Nadere informatie

Fysiotherapie na een lage rugoperatie

Fysiotherapie na een lage rugoperatie Fysiotherapie na een lage rugoperatie Inleiding U wordt binnenkort geopereerd aan een lage rughernia. In het algemeen wordt de dag na de operatie gestart met fysiotherapie. De behandelend fysiotherapeut

Nadere informatie

Operatie van de heupkom:

Operatie van de heupkom: Operatie van de heupkom: triple osteotomie Inleiding U heeft van uw behandelend arts te horen gekregen dat u een operatie krijgt aan uw bekken. Het doel van de operatie is het wegnemen of het verminderen

Nadere informatie

Oefeningen na een onderbeenamputatie

Oefeningen na een onderbeenamputatie Oefeningen na een onderbeenamputatie Bij het leren lopen met een prothese zijn mobiliteit, lenigheid en spierkracht belangrijk. Een bewegingsbeperking beïnvloedt de kwaliteit van het staan of lopen negatief.

Nadere informatie

Huisoefenschema bij een totale heupprothese

Huisoefenschema bij een totale heupprothese Huisoefenschema bij een totale heupprothese Inhoudsopgave Inleiding...1 Risicobewegingen...1 Oefeningen...2 Oefeningen in lig...2 Oefeningen in zit...5 Oefeningen in stand...7 Adviezen:...10 Lopen...10

Nadere informatie

Slijmbeursontsteking van de heup (bursitis subtrochanterica)

Slijmbeursontsteking van de heup (bursitis subtrochanterica) Slijmbeursontsteking van de heup (bursitis subtrochanterica) De grote botpunt van het bovenbeen ter hoogte van de buitenkant van de heupregio heet trochanter major (afb. 1). Over deze botpunt loopt de

Nadere informatie

Auteur(s): A. Lagerberg Titel: Zitten en beenkruisen Jaargang: 16 Jaartal: 1998 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers:

Auteur(s): A. Lagerberg Titel: Zitten en beenkruisen Jaargang: 16 Jaartal: 1998 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): A. Lagerberg Titel: Zitten en beenkruisen Jaargang: 16 Jaartal: 1998 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: 165-175 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij gebruikt

Nadere informatie

SEVA-Yoga. Elementaire basisbeschrijving van oefeningen REEKS nr. 3 (B3R2) Oefening 1

SEVA-Yoga. Elementaire basisbeschrijving van oefeningen REEKS nr. 3 (B3R2) Oefening 1 SEVA-Yoga Elementaire basisbeschrijving van oefeningen REEKS nr. 3 (B3R2) Oefening 1 - Gewoon rechtop staan (nekwervel in verlengde van rugwervel en volledig ontspannen) Oefening 2 (4*) - Vertrekhouding

Nadere informatie

Auteur(s): R. Driessen Titel: Objektief onderzoek: Utopie? Jaargang: 5 Jaartal: 1987 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers:

Auteur(s): R. Driessen Titel: Objektief onderzoek: Utopie? Jaargang: 5 Jaartal: 1987 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): R. Driessen Titel: Objektief onderzoek: Utopie? Jaargang: 5 Jaartal: 1987 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers: 124-130 Dit artikel is oorspronkelijk verschenen in Haags Tijdschrift voor

Nadere informatie

Lage rugpijn. Voor meer informatie over onze organisatie kijkt u op: www.fydee.nl

Lage rugpijn. Voor meer informatie over onze organisatie kijkt u op: www.fydee.nl Lage rugpijn Voor meer informatie over onze organisatie kijkt u op: www.fydee.nl Inleiding Lage rugpijn Rugklachten komen veel voor. 4 van de 5 mensen heeft weleens te maken met rugpijn. In veel gevallen

Nadere informatie

Fysiotherapie na een hernia-operatie

Fysiotherapie na een hernia-operatie Fysiotherapie na een hernia-operatie Albert Schweitzer ziekenhuis maart 2015 pavo 0292 Inleiding U bent in het Albert Schweitzer ziekenhuis geopereerd aan een hernia in uw rug. In deze folder willen wij

Nadere informatie

Auteur(s): Frank van de Beld Titel: Iliumkanteling tijdens het gaan Jaargang: 2001 Jaartal: 19 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers:

Auteur(s): Frank van de Beld Titel: Iliumkanteling tijdens het gaan Jaargang: 2001 Jaartal: 19 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): Frank van de Beld Titel: Iliumkanteling tijdens het gaan Jaargang: 2001 Jaartal: 19 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers: 149-160 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding,

Nadere informatie

Instructie. Motor Assessment Scale Auteur: Carr J.H Scoring. Testvolgorde en instructies

Instructie. Motor Assessment Scale Auteur: Carr J.H Scoring. Testvolgorde en instructies Instructie Motor Assessment Scale Auteur: Carr J.H. 1985 3 Scoring De therapeut scoort ieder motorische vaardigheid op een schaal van o tot 6. De test moet in een rustige ruimte worden uitgevoerd. De patiënt

Nadere informatie

- Gewoon rechtop staan (nekwervel in verlengde van rugwervel en volledig ontspannen)

- Gewoon rechtop staan (nekwervel in verlengde van rugwervel en volledig ontspannen) SEVA-Yoga Elementaire basisbeschrijving van oefeningen REEKS nr. 1 Oefening 1 - Gewoon rechtop staan (nekwervel in verlengde van rugwervel en volledig ontspannen) Oefening 2 (4*) - Vertrekhouding oefening

Nadere informatie

Bekkenkanteling: maak afwisselend een bolle- en holle rug, waarbij romp en hoofd stil blijven liggen op de onderlaag.

Bekkenkanteling: maak afwisselend een bolle- en holle rug, waarbij romp en hoofd stil blijven liggen op de onderlaag. www.gezondbewegen.nl Rugoefeningen Algemene adviezen: Creëer een vaste plaats en een vast tijdstip en voer de oefeningen twee keer per dag uit Realiseer u, indien de klachten verminderd of verdwenen zijn,

Nadere informatie

Auteur(s): C. Riezebos, A. Lagerberg Titel: Chondromalacie patellae Jaargang: 6 Jaartal: 1988 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers:

Auteur(s): C. Riezebos, A. Lagerberg Titel: Chondromalacie patellae Jaargang: 6 Jaartal: 1988 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): C. Riezebos, A. Lagerberg Titel: Chondromalacie patellae Jaargang: 6 Jaartal: 1988 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers: 116-138 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding,

Nadere informatie

gerelateerde aandoeningen

gerelateerde aandoeningen Naam: Datum: Maatschap voor Sport-Fysiotherapie Manuele Therapie Medische Trainings Therapie en Echografie Stadtlohnallee 2 7595 BP WEERSELO Telefoon 0541-661590 Molemansstraat 52 7561 BE DEURNINGEN Telefoon

Nadere informatie

COMPENSEREN VAN FUNCTIONELE BEPERKINGEN BIJ NEUROLOGISCHE AANDOENINGEN

COMPENSEREN VAN FUNCTIONELE BEPERKINGEN BIJ NEUROLOGISCHE AANDOENINGEN MultiMotion Verzorging van dynamisch corrigeerbare contracturen COMPENSEREN VAN FUNCTIONELE BEPERKINGEN BIJ NEUROLOGISCHE AANDOENINGEN basko.com MultiMotion Dynamisch correctie systeemscharnier Het dynamische

Nadere informatie

In vertrouwde handen

In vertrouwde handen In vertrouwde handen Uw fysiotherapeut van de Vereniging Topfysiotherapie helpt Gemakkelijk bewegen. wat dat betekent, merkt u pas echt als pijn u belemmert bij het bewegen; als u moet revalideren na een

Nadere informatie

Auteur(s): E. Koes Titel: De schouderhoogstand Jaargang: 18 Jaartal: 2000 Nummer: 2 Oorspronkelijke paginanummers:

Auteur(s): E. Koes Titel: De schouderhoogstand Jaargang: 18 Jaartal: 2000 Nummer: 2 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): E. Koes Titel: De schouderhoogstand Jaargang: 18 Jaartal: 2000 Nummer: 2 Oorspronkelijke paginanummers: 100-113 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij gebruikt worden

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 10e jrg 1992, no. 5 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 10e jrg 1992, no. 5 (pp ) Auteur(s): F.B. van de Beld Titel: Het heup- en si-gewricht: een funktionele eenheid? Jaargang: 10 Jaartal: 1992 Nummer: 5 Oorspronkelijke paginanummers: 226-243 Deze online uitgave mag, onder duidelijke

Nadere informatie

Haags Tijdschrift voor Fysiotherapie, 3e jrg 1985, no. 3 (pp )

Haags Tijdschrift voor Fysiotherapie, 3e jrg 1985, no. 3 (pp ) Auteur(s): W. Schuëngel, E. Takens Titel: De sturende funktie van de menisci bij de slotrotatie Jaargang: 3 Jaartal: 1985 Nummer: 3 Oorspronkelijke paginanummers: 71-80 Dit artikel is oorspronkelijk verschenen

Nadere informatie

FIT VOOR EEN NIEUWE KNIE

FIT VOOR EEN NIEUWE KNIE FIT VOOR EEN NIEUWE KNIE Para Medisch Centrum Skagerrak Hoofddorp Inleiding U heeft dit boekje gekregen omdat u binnenkort een nieuwe knie krijgt. In dit boekje vindt u trainingsschema s, oefeningen en

Nadere informatie

Auteur(s): H. Faber Titel: Afzetten en hielspoor Jaargang: 17 Jaartal: 1999 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: 175-184

Auteur(s): H. Faber Titel: Afzetten en hielspoor Jaargang: 17 Jaartal: 1999 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: 175-184 Auteur(s): H. Faber Titel: Afzetten en hielspoor Jaargang: 17 Jaartal: 1999 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: 175-184 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij gebruikt worden

Nadere informatie

Bewegen voor, tijdens en na uw ziekenhuisopname Tips adviezen en oefeningen

Bewegen voor, tijdens en na uw ziekenhuisopname Tips adviezen en oefeningen Bewegen voor, tijdens en na uw ziekenhuisopname Tips adviezen en oefeningen ADRZ in beweging Deze folder geeft u informatie over bewegen voor, tijdens en na uw opname. Het is belangrijk om in beweging

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 10e jrg 1992, no. 1 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 10e jrg 1992, no. 1 (pp ) Auteur(s): C. Riezebos, A. Lagerberg, E. Koes, F. Krijgsman Titel: Kompensaties bij de beperkte heupextensie. Jaargang: 10 Jaartal: 1992 Nummer:1 Oorspronkelijke paginanummers: 24-51 Deze online uitgave

Nadere informatie

G E S E L E C T E E R D D O O R A U D I O F Y S I O. N L TOP 5 OEFENINGEN TEGEN RUGPIJN DOOR: PETER ARENTSEN

G E S E L E C T E E R D D O O R A U D I O F Y S I O. N L TOP 5 OEFENINGEN TEGEN RUGPIJN DOOR: PETER ARENTSEN G E S E L E C T E E R D D O O R A U D I O F Y S I O. N L TOP 5 OEFENINGEN TEGEN RUGPIJN DOOR: PETER ARENTSEN 5 EFFECTIEVE OEFENINGEN TEGEN LAGE RUGPIJN THUIS UIT TE VOEREN WWW.AUDIOFYSIO.NL V O O R W O

Nadere informatie

Oefenenprogramma na een HNP (hernia)operatie of een kanaalstenoseoperatie

Oefenenprogramma na een HNP (hernia)operatie of een kanaalstenoseoperatie Oefenenprogramma na een HNP (hernia)operatie of een kanaalstenoseoperatie Inleiding U wordt binnenkort geopereerd aan een hernia en/of stenose in de rug. Rondom deze operatie krijgt u fysiotherapie. In

Nadere informatie

De Top 5: Beste Oefeningen Tegen Rugpijn

De Top 5: Beste Oefeningen Tegen Rugpijn De Top 5: Beste Oefeningen Tegen Rugpijn 5 DOELTREFFENDE OEFENINGEN TEGEN LAGE RUGPIJN, THUIS UIT TE VOEREN Door Peter Arentsen Voorwoord Gefeliciteerd met het aanvragen van dit e-book waarmee je de basis

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 23 e jrg 2005, no. 2 (pp. 103 119)

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 23 e jrg 2005, no. 2 (pp. 103 119) Auteur(s): A.Lagerberg Titel: Mobiliteitsmetingen met behulp van digitale fotografie. Jaargang: 23 Jaartal: 2005 Nummer: 2 Oorspronkelijke paginanummers: 103-119 Deze online uitgave mag, onder duidelijke

Nadere informatie

Adviezen na rugoperatie (rug)hernia / vernauwing van het wervelkanaal

Adviezen na rugoperatie (rug)hernia / vernauwing van het wervelkanaal 00 Adviezen na rugoperatie (rug)hernia / vernauwing van het wervelkanaal Afdeling Fysiotherapie U bent momenteel herstellende van een operatie in verband met een (rug)hernia of vernauwing van het wervelkanaal.

Nadere informatie

Henny Leentvaar (Sport)Massage. Functie testen. Datum: 14 mei 2008. Opgesteld door: Henny Leentvaar

Henny Leentvaar (Sport)Massage. Functie testen. Datum: 14 mei 2008. Opgesteld door: Henny Leentvaar Henny Leentvaar (Sport)Massage Functie testen Datum: 14 mei 2008 Opgesteld door: Henny Leentvaar Functie testen Voordat kan worden overgegaan tot tapen of bandageren van een aangedane spier en/of gewricht

Nadere informatie

Auteur(s): H. Faber, D. Kistemaker, A. Hof Titel: Reactie op: Overeenkomsten en verschillen in de functies van mono- en biarticulaire

Auteur(s): H. Faber, D. Kistemaker, A. Hof Titel: Reactie op: Overeenkomsten en verschillen in de functies van mono- en biarticulaire Auteur(s): H. Faber, D. Kistemaker, A. Hof Titel: Reactie op: Overeenkomsten en verschillen in de functies van mono- en biarticulaire spieren Jaargang: 22 Jaartal: 2004 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers:

Nadere informatie

Fysiotherapie na hernia

Fysiotherapie na hernia Fysiotherapie na hernia Deze informatie gaat over fysiotherapie na een herniaoperatie in de lage rug. Hoewel deze operaties niet allemaal hetzelfde zijn, kan er toch een aantal oefeningen worden aangegeven

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 8e jrg 1990, no. 6 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 8e jrg 1990, no. 6 (pp ) Auteur(s): S. Leseman, H. Faber Titel: De effekten van lenigheidstraining op gewrichten Jaargang: 8 Jaartal: 1990 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers: 301-314 Deze online uitgave mag, onder duidelijke

Nadere informatie

Fysiotherapie na een hernia- of stenose operatie

Fysiotherapie na een hernia- of stenose operatie Fysiotherapie na een hernia- of stenose operatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent in het Albert Schweitzer ziekenhuis aan uw rug geopereerd. In deze folder

Nadere informatie

Oefeningen. Uitademen als u kracht zet, inademen als u ontspant.

Oefeningen. Uitademen als u kracht zet, inademen als u ontspant. Oefeningen Sterke en geoefende buikspieren zijn belangrijk. Omdat ongetrainde en slappe buik- en rugspieren kunnen zorgen voor een slechte houding en rugklachten. Bouw het oefenen van de buikspieren langzaam

Nadere informatie

Auteur(s): Lagerberg A. Titel: Voetreactiekrachten op de statafel Jaargang: 8 Jaartal: 1990 Nummer: 1 Oorspronkelijke paginanummers: 8-21

Auteur(s): Lagerberg A. Titel: Voetreactiekrachten op de statafel Jaargang: 8 Jaartal: 1990 Nummer: 1 Oorspronkelijke paginanummers: 8-21 Auteur(s): Lagerberg A. Titel: Voetreactiekrachten op de statafel Jaargang: 8 Jaartal: 1990 Nummer: 1 Oorspronkelijke paginanummers: 8-21 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding, vrij

Nadere informatie

AMICA MANU SPORTMEDISCH GEZIEN

AMICA MANU SPORTMEDISCH GEZIEN AMICA MANU SPORTMEDISCH GEZIEN De liesblessure Wat is het? Pijn in de lies wordt vaak een liesblessure genoemd. Automatisch denkt men dan vaak aan een blessure van de aanvoerende beenspieren (adductoren),

Nadere informatie

Een totale knieprothese

Een totale knieprothese Een totale knieprothese Een totale knieprothese is een vervanging van het versleten kniegewricht door een kunstknie. De uiteinden van het bot van het onder- en bovenbeen worden aangepast aan de vorm van

Nadere informatie

SI- gewrichtsklachten

SI- gewrichtsklachten SI- gewrichtsklachten De sacro-iliacaalgewrichten (SI-gewrichten), ook wel heiligbeengewrichten genoemd, vormen de verbinding tussen het heiligbeen (sacrum) en het bekken en daarmee tussen de rug en de

Nadere informatie

TIPS EN OEFENINGEN OM UW RUG STERK EN FIT TE MAKEN

TIPS EN OEFENINGEN OM UW RUG STERK EN FIT TE MAKEN TIPS EN OEFENINGEN OM UW RUG STERK EN FIT TE MAKEN Maximale ontspanning voor uw rug De rug is zo maximaal ontspannen. De armen liggen langs het lichaam. De knieën zijn 90 graden gebogen en liggen op een

Nadere informatie

Ga op de rug liggen. Buig de knieën en zet de voeten plat op de grond. Klap beide knieën naar één kant.

Ga op de rug liggen. Buig de knieën en zet de voeten plat op de grond. Klap beide knieën naar één kant. BUIKSPIEREN Klap beide knieën naar één kant. Beweeg de kin naar de borst en kom met de romp een klein stukje recht omhoog. Houd 4 tellen vast en ga langzaam weer terug. Bij nekklachten, nek ondersteunen

Nadere informatie

Fysiotherapie Hernia- en stenoseoperaties Leefregels en oefeningen

Fysiotherapie Hernia- en stenoseoperaties Leefregels en oefeningen Fysiotherapie Hernia- en stenoseoperaties Leefregels en oefeningen Inleiding Deze folder is een aanvulling op de reeds aan u uitgereikte informatie over uw hernia- of stenoseoperatie en bevat een aantal

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Bewegen bij gewrichtsklachten. Aanbevolen door de reumatoloog

Patiënteninformatie. Bewegen bij gewrichtsklachten. Aanbevolen door de reumatoloog Patiënteninformatie Bewegen bij gewrichtsklachten Aanbevolen door de reumatoloog Inhoud Inleiding 3 Bewegen voor gewrichten.3 Oefeningen bij nekklachten...4 Oefeningen bij schouderklachten.8 Oefeningen

Nadere informatie

Trainingsprogramma Spierkrachtversterking

Trainingsprogramma Spierkrachtversterking Trainingsprogramma Spierkrachtversterking Ook zonder blessures kun je bepaalde spieren of spiergroepen te versterken. Als spierversterkende oefeningen deel uitmaken van een trainingsprogramma met als einddoel

Nadere informatie

Auteur(s): H. Faber Titel: Reactie op: Het klappende van de schaats Jaargang: 16 Jaartal: 1998 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers:

Auteur(s): H. Faber Titel: Reactie op: Het klappende van de schaats Jaargang: 16 Jaartal: 1998 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): H. Faber Titel: Reactie op: Het klappende van de schaats Jaargang: 16 Jaartal: 1998 Nummer: 4 Oorspronkelijke paginanummers: 147-155 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding,

Nadere informatie

Cardioschema (50 minuten)

Cardioschema (50 minuten) Cardioschema (0 minuten) Programma Programma minuten» niveau Fiets minuten» niveau à minuten» minuten niveau» minuten niveau» minuten niveau Crosstrainer 0 minuten» minuten wandelen» lopen minuten aan

Nadere informatie

Sportprogramma voor stomadragers

Sportprogramma voor stomadragers Patiënteninformatie Sportprogramma voor stomadragers Sporten om te herstellen en fit te blijven U bent geopereerd en er is bij u een stoma aangelegd. Wij begrijpen dat dit een hele verandering voor u is.

Nadere informatie

Core stability training

Core stability training Core stability training Oefening 1: Uitgangspositie: liggend op de buik. Plaats de ellebogen recht onder de schouders. De vuisten wijzen naar voren. Breng vervolgens de buik van de grond door te steunen

Nadere informatie

PATIËNTENFOLDER. ORTHOPEDIE Artrose in de heup

PATIËNTENFOLDER. ORTHOPEDIE Artrose in de heup PATIËNTENFOLDER ORTHOPEDIE Artrose in de heup Algemeen Er is bij u artrose in uw heup vastgesteld. Aan de hand van deze folder krijgt u informatie over de heup, de diagnose artrose, de gevolgen en behandeling

Nadere informatie

Fysiotherapie bij Lage Rug Operatie

Fysiotherapie bij Lage Rug Operatie Fysiotherapie bij Lage Rug Operatie Inhoudsopgave Inleiding... 1 Praktische gang van zaken tijdens de opname... 1 Fysiotherapie... 1 Richtlijnen voor thuis... 3 Inleiding U verblijft in ziekenhuis Tjongerschans

Nadere informatie

Beenlengteverschil Ine Schops 25/04/2015

Beenlengteverschil Ine Schops 25/04/2015 Ine Schops 25/04/2015 Tensecrety (Tom Myers) Trekkracht: Fascia Drukkracht: Botten Myofascial Chain Muscle Chains Spierkettingen Parallel met lichaamsmediaan Statisch Stabilisatie + : Afwijkende bewegingspatronen

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 6e jrg 1988, no. 2 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 6e jrg 1988, no. 2 (pp ) Auteur(s): A. Lagerberg, C. Riezebos Titel: Schouder subluxatie bij de hemiplegische patiënt Jaargang: 6 Jaartal: 1988 Nummer: 2 Oorspronkelijke paginanummers: 72-81 Deze online uitgave mag, onder duidelijke

Nadere informatie

Auteur(s): A. Lagerberg, H. Faber Titel: Fitness, kracht en lenigheid Jaargang: 14 Jaartal: 1996 Nummer: 2 Oorspronkelijke paginanummers: 79-91

Auteur(s): A. Lagerberg, H. Faber Titel: Fitness, kracht en lenigheid Jaargang: 14 Jaartal: 1996 Nummer: 2 Oorspronkelijke paginanummers: 79-91 Auteur(s): A. Lagerberg, H. Faber Titel: Fitness, kracht en lenigheid Jaargang: 14 Jaartal: 1996 Nummer: 2 Oorspronkelijke paginanummers: 79-91 Deze online uitgave mag, onder duidelijke bronvermelding,

Nadere informatie

REP-band, Lenigheid, en kracht. Oefeningen met de REP-band

REP-band, Lenigheid, en kracht. Oefeningen met de REP-band Algemene oefeningen REP-band, Lenigheid, en kracht In deze folder staan algemene oefeningen. Uw fysiotherapeut neemt met u door welke oefeningen voor u geschikt zijn. Er staan drie soorten oefeningen in

Nadere informatie

Sportprogramma voor stomadragers

Sportprogramma voor stomadragers Sportprogramma voor stomadragers Chirurgie Sporten om te herstellen en fit te blijven. U bent geopereerd en er is bij u een stoma aangelegd. Wij begrijpen dat dit een hele verandering voor u is. Gedurende

Nadere informatie

Instructies en oefeningen na een enkelbandletsel

Instructies en oefeningen na een enkelbandletsel Instructies en oefeningen na een enkelbandletsel Inleiding Bij een enkelbandletsel of een enkelverstuiking is er meestal sprake van een verrekking of (gedeeltelijke) scheuring van één of meerdere buitenste

Nadere informatie

Oefeningen voor thuis en op het werk.

Oefeningen voor thuis en op het werk. Oefeningen voor thuis en op het werk. Adviezen over wat je wel en beter niet kan doen. In Nederland is in de laatste twintig jaar veel onderzoek gedaan naar de invloed van oefeningen op het bewegingsapparaat.

Nadere informatie

INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE BIJ: LIES GERELATEERDE KLACHTEN

INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE BIJ: LIES GERELATEERDE KLACHTEN INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE BIJ: LIES GERELATEERDE KLACHTEN LIES KLACHTEN EN NU? Liesklachten komen vaak voor bij sporters. Liespijn wordt veelal geprovoceerd door hard schieten tijdens voetbal. Ook

Nadere informatie

Oefeningen en adviezen na een totale heupoperatie

Oefeningen en adviezen na een totale heupoperatie Oefeningen en adviezen na een totale heupoperatie FYSIOTHERAPIE Voelt beter Uw heupgewricht is vervangen door een kunstheup (heupprothese). Een mogelijke complicatie is het uit de kom schieten van de

Nadere informatie

Het doorbewegen bij een dwarslaesie. Paraplegie

Het doorbewegen bij een dwarslaesie. Paraplegie Het doorbewegen bij een dwarslaesie Paraplegie Inhoud Inleiding 3 Algemene opmerkingen 3 Zelfstandig doorbewegen 5 Doorbewegen door een hulppersoon 11 Colofon 20 Inleiding In deze brochure laten we de

Nadere informatie

ERASMUS MC MODIFICATIE VAN DE (REVISED) NOTTINGHAM SENSORY ASSESSMENT Handleiding

ERASMUS MC MODIFICATIE VAN DE (REVISED) NOTTINGHAM SENSORY ASSESSMENT Handleiding De Erasmus MC Modificatie van de (revised) Nottingham Sensory Assessment (EmNSA) 1 is een meetinstrument om bij patiënten met intracraniële aandoeningen de tastzin, de scherp-dof discriminatie en de propriocepsis

Nadere informatie

Mobiliserende oefeningen voor thuis

Mobiliserende oefeningen voor thuis Mobiliserende oefeningen voor thuis Oefeningen om het lichaam zo soepel mogelijk te houden Oefeningen Cervicale wervelkolom HCWK 1) Extensie: Ga rechtop zitten op een stoel en plaats de middelvingers van

Nadere informatie

Instructies en oefeningen na een enkelbandletsel

Instructies en oefeningen na een enkelbandletsel Instructies en oefeningen na een enkelbandletsel Bij een enkelbandletsel of een enkelverstuiking is meestal sprake van een verrekking of (gedeeltelijke) scheuring van één of meerdere buitenste enkelbanden.

Nadere informatie

Oefeningen na een knie-exarticulatie of bovenbeenamputatie (zonder prothese)

Oefeningen na een knie-exarticulatie of bovenbeenamputatie (zonder prothese) Oefeningen na een knie-exarticulatie of bovenbeenamputatie (zonder prothese) Bij het leren lopen met een prothese zijn mobiliteit, lenigheid en spierkracht belangrijk. Een bewegingsbeperking beïnvloedt

Nadere informatie

Het Rotatievlak een platte oplossing voor een ruimtelijk probleem Jaargang: 13 Jaartal: 1995 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers:

Het Rotatievlak een platte oplossing voor een ruimtelijk probleem Jaargang: 13 Jaartal: 1995 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers: Auteur(s): Titel: Faber H, Lagerberg A Het Rotatievlak een platte oplossing voor een ruimtelijk probleem Jaargang: 13 Jaartal: 1995 Nummer: 6 Oorspronkelijke paginanummers: 329-353 Deze online uitgave

Nadere informatie

Hieronder staan enkele voorbeeld rekoefeningen voor het onderlichaam:

Hieronder staan enkele voorbeeld rekoefeningen voor het onderlichaam: Rekoefeningen onderlichaam Hieronder staan enkele voorbeeld rekoefeningen voor het onderlichaam: Bilspieren Ga op de rug liggen. Hef de rechterknie en houd deze met beide handen vast. Trek de rechterknie

Nadere informatie

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 7e jrg 1989, no. 2 (pp )

Versus Tijdschrift voor Fysiotherapie, 7e jrg 1989, no. 2 (pp ) Auteur(s): A. Lagerberg, F. Krijgsman, C. Riezebos Titel: Lengtespanningstesten van polyarticulaire spieren Jaargang: 7 Jaartal: 1989 Nummer: 2 Oorspronkelijke paginanummers: 92-108 Deze online uitgave

Nadere informatie

VERSUS, Tijdschrift voor fysiotherapie, 20e jaargang 2002, no.1(3-17)

VERSUS, Tijdschrift voor fysiotherapie, 20e jaargang 2002, no.1(3-17) Auteur(s): Henk van Holstein; Paul van der Meer Titel: Mobiliteit en Mobilisatie van het Art. Acromioclavicularis Jaargang:20 Jaartal:2002 Nummer:1 Oorspronkelijke paginanummers: Deze online uitgave mag,

Nadere informatie

Bewegingsleer Deel II De onderste extremiteit

Bewegingsleer Deel II De onderste extremiteit Bewegingsleer Deel II De onderste extremiteit Bewegingsleer Deel II De onderste extremiteit I.A. Kapandji Bohn Stafleu van Loghum Houten 2009 Ó 2009 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij

Nadere informatie