Jaarrapport discriminatie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarrapport discriminatie"

Transcriptie

1 Antidiscriminatievoorziening Limburg April 2016 Jaarrapport discriminatie Over politie-eenheid Limburg in

2 COLOFON Uitgave Antidiscriminatievoorziening Limburg (ADV Limburg) Tekst Nicolle Schröder Contactgegevens ADV Limburg Sint Servaasklooster 24a, 6211 TE Maastricht Met dank aan Met dank aan de politie-eenheid Limburg, de nationale politie, het College voor de Rechten van de Mens en de discriminatiemeldpunten van de gemeente Horst aan de Maas, Gennep, Mook en Middelaar en Venray voor het verstrekken van de benodigde data voor deze rapportage. ADV Limburg is verantwoordelijk voor de presentatie en analyse van de door deze organisaties aangeleverde gegevens. Dit rapport is tot stand gekomen als onderdeel van een landelijk project, gefinancierd door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het doel van dit project is om gemeenten, politie en andere partijen met interventiebevoegdheid optimaal te informeren over discriminatie en concrete handreikingen te bieden voor de aanpak ervan. Over zeven politie-eenheden zijn jaarrapporten gemaakt door antidiscriminatievoorzieningen. Maastricht, april

3 Samenvatting In dit rapport zijn de beschikbare data over discriminatie in de politie-eenheid Limburg samengebracht. Een uniek rapport omdat de data van de instanties die zich met de bestrijding van discriminatie bezighouden samen in één rapport gepresenteerd worden. Hierdoor ontstaat een totaal beeld van de omvang van discriminatie in de politie-eenheid Limburg. De belangrijkste bevindingen uit dit rapport zijn hieronder samengevat. Discriminatie op grond van ras meest gemeld, moslimdiscriminatie hoogste stijger Uit de beschikbare gegevens over discriminatie van de ADV s in de politie-eenheid Limburg blijkt dat 42% van de meldingen betrekking heeft op de grond ras. Het aantal voorvallen waarbij sprake is van antisemitisme is over de jaren heen vrij constant. De groep burgers die zich op een of andere manier gediscrimineerd voelt vanwege zijn etnische herkomst is vrij divers. Toch zijn er twee groepen die er duidelijk uitspringen, namelijk autochtone Nederlanders en Polen. Dit laatste is opvallend. Nooit eerder meldden burgers van Poolse herkomst zo vaak een discriminatieincident bij de ADV s als in Mensen die zich gediscrimineerd voelen vanwege hun huidskleur ervaren ongelijke behandeling en discriminatie het vaakst op hun werk en in de buurt. Bij de politie heeft bijna de helft van alle geregistreerde discriminatie-incidenten betrekking op de grond ras. Ook bij de politie is het aantal discriminatie-incidenten dat gerelateerd is aan antisemitisme stabiel gebleven. Voor de beoordeling onder welke subcategorie een incident valt, is bij de politie de uitlating van de dader leidend. In 2015 worden de meeste incidenten geregistreerd onder de subcategorie Marokkaans, gevolgd door subcategorie Turks en Midden- en Oost Europa. Bij de politie wordt in 2015 negenentwintig keer een discriminatie-incident geregistreerd onder de subcategorie donker/getint. Het gaat in nagenoeg alle gevallen om beledigingen van personen met een donkere huidskleur. Bij de politie zijn er tweeëntwintig discriminatie-incidenten met de aantekening islam geregistreerd. Het betreft hier voornamelijk beledigingen maar er is ook twee maal sprake van bedreiging en éénmaal van opruiing. In 2014 registreerde de politie twee discriminatie-incidenten gericht tegen moslims, in 2015 zijn dit er elfmaal zoveel. Het afgelopen jaar laten landelijke signalen zien dat discriminatie van moslims toeneemt. Omdat de meldingsbereidheid van deze groep laag is, zijn er specifieke (landelijke/regionale) meldpunten opgericht met als doel beter inzicht te verkrijgen in het aantal en soort meldingen van moslimdiscriminatie en de registratie hiervan verbeteren. Het College voor de Rechten van de Mens ontvangt in 2014 twee verzoeken om een oordeel over ervaren discriminatie op grond van ras. Arbeidsmarkt meest geregistreerde terrein Ongeveer één op de drie klachten bij de ADV s heeft betrekking op de arbeidsmarkt. De meldingen gaan het vaakst over discriminatie op grond van leeftijd, gevolgd door ras, geslacht en handicap/chronische ziekte. Ten opzichte van 2014 is het aantal klachten op het terrein arbeidsmarkt met 8% gestegen. De meldingen op grond van ras hebben het meest betrekking op incidenten op de werkvloer. Meldingen op grond van leeftijd, handicap en geslacht gaan met name over de werving- en selectie. 3

4 De verzoeken om een oordeel bij het College voor de Rechten van de Mens en de uitgesproken oordelen hebben in 62% van de gevallen betrekking op arbeid. In tegenstelling tot de meldingen bij de ADV s gaan de meeste verzoeken over de discriminatiegrond handicap/chronische ziekte, gevolgd door leeftijd en geslacht. Geografische spreiding Uit de cijfers van de ADV s blijkt dat de tien grootste Limburgse gemeenten met meer dan inwoners samen 82% van het aantal klachten/meldingen genereren. Over de gemeente Maastricht worden de meeste meldingen geregistreerd. De gemeenten Venlo en Heerlen volgen op enige afstand. Omgerekend naar inwoners zijn het niet de grote maar juist de kleinere gemeenten die de ranglijst aanvoeren. Het betreft hier de gemeenten Simpelveld en Mook en Middelaar. De gemeente Venlo genereert de meeste meldingen met betrekking tot moslimdiscriminatie. Bij de politie zijn de tien grootste Limburgse gemeenten samen goed voor 73% van het aantal geregistreerde discriminatie-incidenten. Vergeleken met andere gemeenten en omgerekend per inwoners springen de gemeenten Kerkrade en Onderbanken eruit. Over de gemeenten Venlo, Heerlen en Maastricht worden in 2015 de meeste discriminatie-incidenten geregistreerd. Deze incidenten gaan voornamelijk over discriminatie op grond van ras en seksuele gerichtheid. Bij de politie zijn er over de gemeente Venlo de meeste incidenten van moslimdiscriminatie gemeld. Minder meldingen en aangiften van discriminatie bij ADV s en politie De ADV s hebben in 2015 in totaal 236 meldingen van discriminatie ontvangen. Ten opzichte van 2014 is dit een daling van 10%. Uit de Kerncijfers 2015 blijkt dat dit een landelijke tendens is. In 2015 registreert de politie 258 discriminatie-incidenten. Ten opzichte van 2014 is dit een daling van 8%. Voor dit rapport heeft de nationale politie gegevens aangeleverd over zowel 2015 als De aantallen die in dit rapport zijn opgenomen voor het jaar 2014, wijken af van het rapport dat vorig jaar is verschenen. In het rapport van vorig jaar zijn de per eenheid samengestelde zaaksoverzichten gebruikt en dat verklaart het verschil. Onderrapportage en een lage meldingsbereidheid Dat het aantal meldingen en aangiften van discriminatie-ervaringen in de politie-eenheid Limburg is afgenomen wil niet noodzakelijkerwijs zeggen dat hiermee het feitelijke aantal discriminatieincidenten is afgenomen. Sterker nog, uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau blijkt dat slechts één op de acht discriminatie-ervaringen wordt gemeld. Er is dus sprake van onderrapportage en een lage aangifte- en meldingsbereidheid. Discriminatiemeldingen in relatie tot het politieke klimaat en het maatschappelijke debat De aanslagen In Parijs en Brussel hebben directe invloed op het beeld over de islam in het Westen. Ondanks de toegenomen negatieve beeldvorming over moslims blijft het aantal discriminatieklachten van moslims vrijwel stabiel bij de ADV s in Limburg. Bij de politie daarentegen stijgt het aantal geregistreerde discriminatie-incidenten op grond van de discriminatiegrond godsdienst - islam van twee registraties in 2014 naar tweeëntwintig in Politie en ADV s in Limburg krijgen weinig meldingen binnen van vluchtelingen die zich gediscrimineerd voelen. Bij de ADV s komen daarentegen in 2015 meer meldingen over vluchtelingen binnen dan in Deze meldingen zijn in meerderheid afkomstig van autochtone Nederlanders die zich in eigen land gediscrimineerd voelen door de komst van vluchtelingen. Bij de politie is in 2015 bij vier discriminatie-incidenten de actualiteit vluchteling toegevoegd. 4

5 Inhoudsopgave Samenvatting... 3 Inhoudsopgave... 5 Inleiding... 7 Hoofdstuk 1 - Totale omvang Totale omvang Meldingen van discriminatie ADV s Registraties discriminatie-incidenten politie College voor de Rechten van de Mens Onderrapportage Samenvatting Hoofdstuk 2 - Lokale niveau Meldingen van discriminatie ADV s Verdeling Noord, Midden en Zuid-Limburg Aantal klachten grote gemeenten Overige opvallende feiten Aantal meldingen ADV s per inwoners Registraties discriminatie-incidenten politie Aantal registratie discriminatie-incidenten grote gemeenten Aantal geregistreerde discriminatie-incidenten politie per inwoners Klachten ADV s en discriminatie-incidenten politie middelgrote gemeenten Klachten ADV s en incidenten politie kleine gemeenten Lokale reacties op internationale en landelijke voorvallen Samenvatting en conclusie Hoofdstuk 3 - Discriminatie op grond van ras en godsdienst Totale omvang ras Antisemitisme Etnische herkomst Huidskleur Woonwagenbewoners Discriminatie van moslims Samenvatting en conclusie Hoofdstuk 4 - Arbeidsmarktdiscriminatie Totale omvang arbeidsmarktdiscriminatie Leeftijd Geslacht Handicap/chronische ziekte Samenvatting en conclusie Hoofdstuk 5 - Klachtbehandeling en juridische toetsing ADV s College van de Rechten van de Mens Samenvatting en conclusies Hoofdstuk 6 - Aandachtspunten voor beleid

6 Inhoudsopgave Bijlage 1: Toelichting op gebruikte bronnen en gegevens in dit rapport Klacht- en incidentregistraties Meldingen en klachten bij een antidiscriminatievoorziening (ADV) Incidenten geregistreerd door de politie Verzoeken om een oordeel bij het College voor de Rechten van de Mens Bijlage 2: De tabellen Omvang van gemelde discriminatie-ervaringen in politie-eenheid Limburg Cijfers ADV s Cijfers Politie-eenheid Limburg Cijfers College voor de Rechten van de Mens over politie-eenheid Limburg

7 Inleiding Discriminatie kan iedereen treffen. Maar hoe vaak komt het voor? Wie wordt erdoor geraakt? En op welke plek? Die vragen zijn niet eenvoudig te beantwoorden. Discriminatie is namelijk niet altijd zichtbaar, wordt niet altijd herkend én wordt lang niet altijd gemeld. Op grond van de Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen (WGA) zijn Nederlandse gemeenten verplicht de Rijksoverheid te informeren over de aantallen meldingen van discriminatie zoals ingediend bij de daarvoor bestemde voorziening. Om gemeenten meer inzicht te bieden in de cijfers worden er, onder andere door Antidiscriminatievoorziening (ADV) Limburg, aanvullende jaarrapportages geschreven. Rapportages waarin enkel de data van discriminatiemeldingen van de gemeenten aangesloten bij ADV Limburg werden gepresenteerd en geanalyseerd. Sinds afgelopen jaar heeft de rapportage een andere opzet en worden alle meldingen van discriminatie binnen de politieeenheid Limburg meegenomen. Voor dit rapport heeft ADV Limburg de beschikbare data over discriminatie in de politie-eenheid Limburg verzameld: cijfers van meldingen bij ADV Limburg, discriminatie-incidenten die de politie heeft geregistreerd en de verzoeken om een oordeel bij het College voor de Rechten van de Mens afkomstig uit de regio Limburg. Ook zijn de vier Limburgse gemeenten Gennep, Horst aan de Maas, Mook en Middelaar en Venray- die niet bij ADV Limburg zijn aangesloten gevraagd hun data beschikbaar te stellen. De verzamelde cijfers geven een indruk van de omvang van discriminatie, van de plekken waar het voorkomt en van de mensen die kwetsbaar zijn voor discriminatie. Dit rapport biedt informatie aan lokale bestuurders en iedereen die geïnteresseerd is in het onderwerp discriminatie en hoe dit speelt in politie-eenheid Limburg. Mogelijk geven de cijfers en aanvullende gegevens niet alle antwoorden; wel maken zij duidelijk waar wellicht nadere vragen gesteld moeten worden. Het rapport is bedoeld als onderlegger voor het maken van beleid en het eindigt dan ook met enkele concrete aanknopingspunten voor bestuurders. Leeswijzer In het rapport zijn veel cijfers te vinden: in de tekst en in grafieken. Alle gebruikte cijfers zijn terug te vinden in de tabellen in bijlage 2. Bijlage 1 geeft informatie over de aard van de cijfers, de manier waarop die verzameld zijn en de wijze van registratie bij de verschillende instellingen. Het eerste hoofdstuk geeft informatie over het totaal aantal meldingen bij de verschillende instellingen die data hebben aangeleverd. Hoofdstuk 2 informeert over de lokale situatie en in de afzonderlijke gemeenten. De volgende hoofdstukken geven informatie over de thema s rassendiscriminatie, discriminatie van moslims en arbeidsmarktdiscriminatie. De tekst gaat over de meest opvallende en belangrijke bevindingen van het huidige jaar en (opvallende) verschuivingen ten opzichte van het voorgaande jaar 1. In hoofdstuk 5 is informatie te vinden over de behandeling van discriminatieklachten en -meldingen. Het laatste hoofdstuk biedt een aantal aandachtspunten voor beleid. 1 In 2014 was er - ten opzichte van een toename van 29% van de klachten/meldingen bij de ADV s waarneembaar. Deze stijging werd veroorzaakt door de 139 meldingen die betrekking hadden op de minder minder uitspraak van de heer Wilders. Nooit eerder leverde een incident een dergelijk hoog aantal meldingen op. In verband met de vergelijkbaarheid van de cijfers is ervoor gekozen om een correctie toe te passen op alle tabellen - m.u.v. tabel 2 e - van de ADV s cijfers over

8 Hoofdstuk 1 - Totale omvang In dit hoofdstuk wordt de totale omvang van de gemelde discriminatie-incidenten bij de verschillende instanties beschreven. Opvallende zaken worden onder de aandacht gebracht en waar mogelijk verklaard. Ook biedt dit hoofdstuk inzicht in wat de registraties zeggen over discriminatie op gemeenteniveau. De aantallen registraties per inwoners worden gepresenteerd omdat dit een iets betere vergelijking mogelijk maakt tussen de gemeenten. Tot slot is er aandacht voor enkele landelijke gebeurtenissen die van invloed waren op het aantal en soort meldingen en aangiften die bij de verschillende instanties geregistreerd zijn. Bijlage 1 bevat een uitgebreide toelichting op de aard van de registraties van de verschillende instanties. 1.1 Totale omvang Onderstaande tabel geeft een overzicht van de gegevens die in deze rapportage zijn verzameld. De data zijn afkomstig van ADV Limburg 2, ADV Horst aan de Maas 3, Stichting Rechtswinkel Gennep 4 en Bureau IKVA 5, de registraties van discriminatie door politie in de politie-eenheid Limburg 6 en de verzoeken om een oordeel bij het College voor de Rechten van de Mens uit de provincie Limburg. Grafiek 1: Aantal klachten, meldingen en registraties van discriminatie in politie-eenheid Limburg ADV-meldingen ADV Limburg- eigen screening Politie registraties (excl. werknemers publieke taak) Politie registraties werknemers publieke taak 16 College voor de Rechten van de Mens - instroom 2 ADV Limburg voert de wettelijke taken uit de Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen voor 29 Limburgse gemeenten uit. 3 ADV Horst aan de Maas is het discriminatiemeldpunt voor de inwoners van de gemeente Horst aan de Maas. 4 Stichting Rechtswinkel Gennep is het discriminatiemeldpunt voor de inwoners van de gemeenten Gennep en Mook en Middelaar. 5 Bureau IKVA is het discriminatiemeldpunt voor de inwoners van de gemeente Venray. 6 Bij de opmaak van de discriminatie-jaarcijfers Politie over 2015 is gebleken dat niet alle gegevens van de laatste drie maanden van 2015 zijn meegenomen in de screening. Het is nog onbekend wat hiervan de oorzaak is. Er wordt op dit moment uitgezocht hoe dit heeft kunnen ontstaan. Om zo goed mogelijk inzicht te hebben in de omvang van het aantal door politie geregistreerde discriminatie-incidenten in 2015, is over de laatste drie maanden van 2015 een correctiefactor berekend voor het totaal. Dat betekent voor de eenheid Limburg dat het aantal registraties naar schatting 12 hoger is en op een totaal komt van 268 reguliere registraties en 28 incidenten tegen werknemers publieke taak. Zowel landelijk als in alle eenheden heeft de correctie geen invloed op de conclusie of er sprake is van een stijging of daling ten opzichte van Daarom is ervoor gekozen om voor de analyse in dit rapport uit te gaan van de ongecorrigeerde cijfers. De Nationale Politie heeft het afgelopen en dit jaar extra geïnvesteerd in een complete en juiste rapportage over discriminatie-incidenten. Om die reden is het extra vervelend dat voor de laatste drie maanden van 2015 met een correctiefactor moet worden gewerkt. De politie blijft, samen met andere organisaties die een taak hebben in de bestrijding van discriminatie, toewerken naar een landelijke aanpak om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen van geregistreerde discriminatie-incidenten in Nederland. 7 Het aantal ingestroomde verzoeken om een oordeel bij het College voor de Rechten van de Mens is gebaseerd op de gegevens uit een databestand waarin enkel afgehandelde verzoeken om een oordeel zijn opgenomen. 8

9 De data van ADV Limburg, Gennep, Horst aan de Maas, Mook en Middelaar en Venray zijn bij elkaar opgeteld onder de noemer ADV-meldingen. Over de data van de politie en het College voor de Rechten van de Mens wordt in aparte tabellen gerapporteerd. Het is verleidelijk om alle data bij elkaar op te tellen maar daar zijn de gegevens te verschillend voor. Het risico dat incidenten bij meerdere organisaties zijn gemeld, bijvoorbeeld zowel bij een ADV als bij de politie, is beperkt. De data van de ADV s, de politie en het College voor de Rechten van de Mens zijn complementair aan elkaar Meldingen van discriminatie ADV s De ADV s hebben in 2015 in totaal 236 meldingen van discriminatie ontvangen. Ten opzichte van 2014 is dit een daling van 10%. Uit de Kerncijfers blijkt dat dit een landelijke tendens is. De vraag waarom er minder klachten zijn geregistreerd bij de ADV s is moeilijk te beantwoorden. Net zoals de vraag of discriminatie in Limburg en Nederland afneemt. Zijn mensen minder bereid om te melden of hebben wellicht het overheidsbeleid, wetgeving en andere initiatieven om discriminatie te bestrijden hun vruchten afgeworpen? De kans dat de feitelijke omvang van discriminatie in Limburg is afgenomen, lijkt op basis van de cijfers in dit rapport onwaarschijnlijk. Het aantal meldingen is mede afhankelijk van de meldingsbereidheid van gedupeerden en getuigen én van de mate waarin een ADV bekend is bij de burgers. De ervaring laat zien dat campagnes een direct effect hebben op het aantal meldingen. In de maanden september en oktober is er een stijging van het aantal meldingen geconstateerd. Deze stijging lijkt in direct verband te staan met de landelijke overheidscampagne Zet een streep door discriminatie, die startte op 2 september Registraties discriminatie-incidenten politie In 2015 registreerde de politie 258 discriminatie-incidenten tegen burgers. Ten opzichte van 2014 is dit een daling van 8%. Uit de analyse van de cijfers van dit rapport kan geen verklaring worden gegeven voor deze daling. Discriminatie-incidenten tegen werknemers met een publieke taak 9 Werknemers met een publieke taak werken bij organisaties die in dienst van de overheid of namens de overheid taken uitvoeren. Werknemers in deze functies kunnen tijdens de uitoefening van hun werk te maken krijgen met agressie en geweld. De politie neemt registraties op van discriminatie tegen werknemers met een dergelijke publieke taak. In 2014 zijn beledigingen van politie en BOA s met een discriminatoir aspect apart geregistreerd; in 2015 is de volledige categorie werknemers met een publieke taak geregistreerd. Het overgrote deel van incidenten tegen werknemers met een publieke taak betreft beledigingen van politie, hoewel ook discriminatie van bijvoorbeeld tramconducteurs, leerkrachten en parkeerwachten in deze categorie wordt opgenomen. In 2015 zijn er 26 discriminatie-incidenten geregistreerd die gericht waren tegen werknemers met een publieke taak. Verreweg de meeste van deze incidenten (21) gaan over belediging op de grond seksuele gerichtheid. Homo en flikker zijn daarbij de meest voorkomende woorden. Drie keer was er sprake van belediging op grond van ras door het woord Jood te gebruiken. Deze discriminerende termen lijken in alle gevallen als willekeurig scheldwoord te zijn gebruikt. Het is niet aannemelijk dat de werknemer vanwege zijn of haar (vermeende) seksuele gerichtheid of (vermeende) Joodse achtergrond wordt uitgescholden omdat de dader niet bekend is met de persoonlijke situatie van de werknemer. Het veelvuldig gebruik van deze woorden als scheldwoord duidt wel op een negatieve waardering van deze groepen en heeft op die manier ook een negatieve werking. 8 Landelijk overzicht van klachten en meldingen over discriminatie van ADV s in Nederland 9 Zie voor meer informatie bijlage incidenten geregistreerd door de politie 9

10 1.1.3 College voor de Rechten van de Mens Het College voor de Rechten van de Mens ontving in verzoeken om een oordeel van inwoners uit de politie-eenheid Limburg. Ten opzichte van 2013 is dit aantal afgenomen; toen ontving het College 23 verzoeken om een oordeel. 1.2 Onderrapportage Klachten en meldingen geven informatie over situaties die mensen als discriminerend ervaren. Ze bieden echter geen inzicht in hoe vaak dergelijke situaties in de samenleving voorkomen. Uit onderzoek blijkt dat slechts één op de acht discriminatie-ervaringen ergens wordt gemeld. 11 De gemelde discriminatie-ervaringen vormen dus het spreekwoordelijke topje van de ijsberg waaronder een veelvoud aan niet-gemelde ervaringen ligt verscholen. Klachtgegevens zijn in zekere zin een weergave van meldgedrag: stijgingen of dalingen in het aantal klachten zijn niet noodzakelijk een indicatie van het meer of minder voorkomen van discriminatie-ervaringen, maar kunnen mogelijk (ook) verklaard worden door veranderingen in meldgedrag. Zo kan een campagne die mensen aanspoort om discriminatie te melden bijvoorbeeld leiden tot een (tijdelijke) stijging van het aantal meldingen. Om inzicht te krijgen in de omvang van situaties die als discriminatie zijn ervaren, is aanvullend onderzoek nodig, zoals enquêtes naar discriminatie-ervaringen. Bij klachtgegevens speelt ook dat discriminatie-ervaringen subjectief van aard zijn: waar de ene persoon een situatie als discriminerend ervaart, kan een ander een vergelijkbare situatie anders interpreteren. De subjectieve ervaring kan ook afwijken van de objectieve of juridische werkelijkheid; iemand kan discriminatie ervaren en melden terwijl dat objectief gezien onterecht is. Andersom kan discriminatie plaatsvinden, terwijl het door betrokkenen niet als zodanig ervaren wordt. Dergelijke situaties worden nergens gemeld en blijven daardoor buiten beeld. 1.3 Samenvatting In vergelijking met 2014 zijn over het jaar 2015 zowel bij de ADV s als bij de politie minder meldingen/incidenten met betrekking discriminatie geregistreerd. Bij de ADV s is sprake van een daling van 10%, bij de politie 8%. Bij de ADV s is er sprake van een landelijke tendens blijkt uit de Kerncijfers 2015; Het aantal verzoeken om een oordeel bij het College voor de Rechten voor de Mens van inwoners uit de politie-eenheid Limburg is met 30% afgenomen. 10 Het aantal ingestroomde verzoeken om een oordeel is gebaseerd op de gegevens uit een databestand waarin enkel afgehandelde verzoeken zijn opgenomen. Dit betekent dat verzoeken om een oordeel die nog niet afgehandeld zijn, niet in de ontvangen data voorkomen. Om die reden zijn de aantallen ingestroomde verzoeken om een oordeel uit 2014 niet beschikbaar in dit rapport. 11 Zie bijvoorbeeld Andriessen, I., Fernee, H. en Wittebrood, K. (2014), Ervaren discriminatie in Nederland, Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). 10

11 Hoofdstuk 2 - Lokale niveau Uit de behoefte-inventarisatie van het Project regionale rapportages discriminatiegegevens is naar voren gekomen dat lokale bestuurders geïnteresseerd zijn in met name het lokale beeld. Gemeenten zijn echter niet zomaar met elkaar te vergelijken. Verschillende factoren kunnen ervoor zorgen dat in de ene gemeente meer incidenten plaatsvinden dan in de andere. De drieëndertig Limburgse gemeenten verschillen niet alleen qua inwonersaantallen - hoe meer inwoners hoe hoger het potentieel aan melders en gedupeerden - en bevolkingssamenstelling, maar ook wat betreft voorzieningenniveau. Ook zijn er verschillen in de functie die gemeenten hebben in de regio. Denk hierbij aan werkgelegenheid, hoger- en wetenschappelijk onderwijs, voetbalstadions en grootschalige evenementen. Weinig meldingen/klachten wil niet zeggen dat discriminatie niet speelt binnen een bepaalde gemeente. Net zo min als dat een gemeente waar veel discriminatie-incidenten zijn gemeld, inwoners of organisaties heeft die meer discrimineren dan elders. De cijfers zeggen enkel iets over de gemelde incidenten. Bovendien verblijven inwoners van een gemeente niet alleen binnen de eigen gemeente. Voor werk, school, vrijetijdsbesteding en andere activiteiten bewegen mensen zich vaak buiten de eigen woonplaats. Voor gemeenten is het daarom ook van belang om te weten wat zich buiten de eigen grenzen afspeelt. Voor de analyse van het aantal klachten en voor de percentages per inwoners van de ADV- en politiecijfers is in dit hoofdstuk enkel gekeken naar de gemeenten met meer dan inwoners. Voor de middelgrote ( inwoners) en kleine gemeenten (minder dan inwoners) is een tweetal grafieken toegevoegd (grafiek 4 en 5). De reden hiervoor ligt in het feit dat het lastig is om over gemeenten met heel weinig meldingen/registraties uitspraken te doen wat betreft de omvang en aard van discriminatie. Zie voor de tabellen bij dit hoofdstuk bijlage 2, tabel 2 e, 2 e.1, 2 e.2, 2 e.3, 2 i t/m 2 o, 3c, 3c.3 en 3c.3. Grafiek 2: Aantal klachten/incidenten gemeenten met meer dan inwoners politie-eenheid Limburg Grafiek 3: Aantal klachten/incidenten per inwoners - gemeenten met meer dan inwoners politie-eenheid Limburg Heerlen Horst a/d Maas Kerkrade Maastricht Peel en Maas Roermond Sittard-Geleen Venlo Heerlen Horst a/d Maas Kerkrade Maastricht Peel en Maas Roermond Sittard-Geleen Venlo Venray Weert Politie ADV's Venray Weert Politie ADV's ,2 0,4 0,6 11

12 2.1 Meldingen van discriminatie ADV s Bij de ADV s wordt zowel op woonplaats melder als op plaats voorval geregistreerd. Bij een ADV kunnen inwoners discriminatie melden die binnen hun eigen woonplaats heeft plaatsgevonden maar ook discriminatie die daar buiten heeft plaatsgevonden. In sommige gevallen is er zelfs geen feitelijke plaats voorval aan te geven omdat iemand zich bijvoorbeeld gediscrimineerd voelt door een uitspraak in de landelijke media of door een filmpje op internet. Voorwaarde voor registratie is dat de melder binnen het werkgebied van de ADV woont Verdeling Noord, Midden en Zuid-Limburg De verdeling van het aantal meldingen uitgesplitst naar de regio s Zuid-Limburg en Noord- en Midden Limburg levert het volgende beeld op: de Zuid-Limburgse gemeenten ( inwoners verdeeld over 18 gemeenten) genereren 59% en de gemeenten uit Noord- en Midden Limburg ( verdeeld over 15 gemeenten) genereren 41% van het totaal aantal klachten. Deze verdeling komt grotendeels overeen met het afgelopen jaar Aantal klachten grote gemeenten De 10 Limburgse gemeenten met meer dan inwoners zijn samen goed voor 82% van het totaal aantal klachten/meldingen. Hieronder volgt een korte analyse van de top drie van de gemeenten met de meeste klachten. Gemeente Maastricht Wat betreft het aantal meldingen steekt de gemeente Maastricht - evenals vorig jaar - er met kop en schouders boven uit. In 2015 zijn er 48 meldingen over een voorval dat zich afspeelde in de gemeente Maastricht of dat gemeld is door een inwoner van die gemeente. Discriminatie op grond van ras is het meest gemeld, 18 keer. De meldingen op grond van ras vonden voornamelijk plaats op de arbeidsmarkt (4), binnen de buurt/wijk (4) en bij collectieve voorzieningen (4). Zes keer is er sprake van discriminatie op grond van geslacht. Het betreft hier voornamelijk meldingen die betrekking hebben op personeelsadvertentie waarbij letterlijk om een man of vrouw gevraagd wordt. Ten opzichte van 2014 zijn er over de gemeente Maastricht 47 meldingen minder geregistreerd. Hierbij moet vermeld worden dat er in meldingen van inwoners van de gemeente Maastricht over de uitspraak van Wilders zijn geregistreerd. Ook als dit aantal buiten beschouwing wordt gelaten, is er nog sprake van een daling van 20%. Gemeente Venlo De gemeente Venlo neemt een tweede plaats in met 38 meldingen, gevolgd door de gemeente Heerlen met 34 meldingen. Ook over de gemeente Venlo werd discriminatie op grond van ras het meest gemeld (19 keer). Opvallend hierbij is dat ongeveer een derde van deze meldingen betrekking heeft op onder andere de landelijke en lokale overheid. Burgers voelen zich ondermeer gediscrimineerd door het overheidsbeleid met betrekking tot vluchtelingen. Een ander opmerkelijk feit is dat er over de gemeente Venlo de meeste meldingen (5 in aantal) met betrekking tot moslimdiscriminatie van de hele politie-eenheid Limburg zijn geregistreerd. In vier van de vijf gevallen betrof het moslims die discriminatoir bejegend werden. De meldingen over de uitspraak van Wilders buiten beschouwing latend, kan geconstateerd worden dat het aantal meldingen over de gemeente Venlo in 2015 met ruim 5% is gestegen ten opzichte van

13 Gemeente Heerlen Over de gemeente Heerlen is 34 keer een voorval gemeld van een inwoner van de gemeente Heerlen of waarbij de plaats voorval Heerlen was. Discriminatie op grond van ras is het meest gemeld. Deze meldingen vinden grotendeels plaats op de arbeidsmarkt en binnen de directe woonomgeving. De meldingen over de uitspraak van Wilders buiten beschouwing latend, is de constatering dat het aantal meldingen over de gemeente Heerlen in 2015 met ruim 10% is gedaald ten opzichte van Overige opvallende feiten De gemeente Horst aan de Maas heeft van de negen grootste gemeenten het minste aantal meldingen, namelijk 4. Deze meldingen hebben wel een gemeenschappelijke factor; ze hebben allen betrekking op of zijn gemeld door inwoners van Poolse afkomst. De gemeente Sittard-Geleen genereerde in meldingen, waarvan 14 meldingen betrekking hadden op de uitspraak van Wilders. Laat je deze 14 meldingen buiten beschouwing, dan kom je uit op 35 meldingen in In 2015 zijn er slechts 14 meldingen over en van de gemeente Sittard-Geleen geregistreerd. Ten opzichte van 2014 een daling van 40%. De gemeente Weert is één van de gemeenten die ten opzichte van 2014 meer meldingen genereert. In 2014 zijn er 19 meldingen, waarvan 6 meldingen over de uitspraak van Wilders gaan. Laat je deze buiten beschouwing dan heeft de gemeente Weert in meldingen. In 2015 zijn dit er 17 en laat daarmee een stijging zien van 11%. De gemeente Weert heeft in 2015 veel aandacht besteed aan het thema discriminatie. Zo is onder andere de landelijke overheidscampagne Zet een streep door discriminatie begin november door de gemeente Weert op lokaal niveau uitgevoerd. Kijk je naar de data van de geregistreerde discriminatievoorvallen dan zie je dat bijna een kwart van de meldingen na deze datum is gemeld. Deze lokale (media) aandacht lijkt een positief effect te hebben op het aantal meldingen Aantal meldingen ADV s per inwoners Omgerekend naar het aantal discriminatie-incidenten per inwoners zijn het niet de grote maar de kleinere gemeente die op kop staan. De gemeente Simpelveld neemt de eerste plek in met 0,46 meldingen per inwoners. Gevolgd door de gemeente Maastricht met 0,39 meldingen per inwoners. De gemeente Mook en Middelaar deelt de derde plaats met de gemeente Heerlen. Beide hebben 0,38 meldingen per inwoners. 13

14 2.2 Registraties discriminatie-incidenten politie De politie registreert alleen discriminatie-incidenten die zijn voorgevallen in één van de gemeenten van de politie-eenheid Limburg. De politie registreert niet naar woonplaats melder maar enkel op pleeggemeente Aantal registratie discriminatie-incidenten grote gemeenten De 10 Limburgse gemeenten met meer dan inwoners zijn samen goed voor 73% van het totaal aantal klachten/meldingen. Hieronder volgt een korte analyse van de top drie van de gemeenten met de meeste klachten. Vergeleken met het aantal meldingen per gemeente springen de gemeenten Venlo (37 registraties), Heerlen (33 registraties) en Maastricht (26 registraties) eruit. Deze drie gemeenten genereren tezamen 37% van het totaal aantal geregistreerde incidenten in Gemeente Venlo De 37 geregistreerde incidenten over de gemeente Venlo hebben nagenoeg allen betrekking op de discriminatiegronden ras (11 registraties), seksuele gerichtheid (7 registraties) en godsdienst (7 registraties). Met name dit laatste is een opvallend feit. In geen enkele andere Limburgse gemeente is er zo vaak een discriminatie-incident op deze grond gemeld. Het betrof hier in alle gevallen de godsdienst islam. In twee gevallen is er sprake van bedreiging. Bij de negen geregistreerde incidenten op grond van seksuele gerichtheid ging het in alle gevallen om belediging. Dit is ook het geval bij de discriminatie-incidenten op grond van ras. Tenslotte is er nog vier keer een incident geregistreerd waarbij sprake is van vernieling in de vorm van bekladding met hakenkruisen. Gemeente Heerlen De 33 geregistreerde incidenten over de gemeente Heerlen zijn 13 keer gerelateerd aan de discriminatiegrond ras. Drie van deze meldingen hebben een antisemitisch karakter, 4 keer is er sprake van discriminatie op grond van een getinte/donkere huidskleur. Bij nagenoeg alle incidenten is er sprake van belediging. Twee keer ging het om bedreiging van het slachtoffer. Elf keer is er sprake van discriminatie op grond van seksuele gerichtheid. In alle gevallen ging het om belediging. Zesmaal zijn er vernielingen geregistreerd in de vorm van bekladding met hakenkruisen. Gemeente Maastricht De geregistreerde incidenten over de gemeente Maastricht (26 registraties) hebben ook in meerderheid betrekking op de discriminatiegrond ras (11 keer ) en seksuele gerichtheid (7 registraties). Bij de incidenten op grond van ras gaat het in alle gevallen om beledigingen. Bij de incidenten waarbij sprake was van discriminatie op grond van seksuele gerichtheid is er eenmaal sprake van mishandeling, bij de overige incidenten is er sprake van belediging. Tenslotte zijn er nog vier incidenten geregistreerd waarbij sprake is van vernieling in de vorm van bekladding met hakenkruisen Aantal geregistreerde discriminatie-incidenten politie per inwoners Omgerekend naar aantal discriminatie-incidenten per inwoners zijn er over de gemeenten Venlo 0,36, Heerlen 0,37 en Maastricht 0,21 incidenten geregistreerd. Verassend genoeg zijn het echter niet deze gemeenten die de kopposities innemen. Dat is de gemeente Kerkrade met 0,47 incidenten per inwoners, gevolgd door de gemeente Onderbanken met 0,38 incidenten per inwoners. De gemeente Heerlen staat op de derde plaats met 0,37 en de gemeente Venlo op de vierde plaats met 0,36 geregistreerde incidenten per inwoners. De gemeente Maastricht vinden we terug op de 13 e plaats. 14

15 2.3 Klachten ADV s en discriminatie-incidenten politie middelgrote gemeenten Zowel bij de politie als bij de ADV s zijn er geen opvallende zaken te melden over de middelgrote gemeenten. Er wordt in dit rapport volstaan met onderstaande grafieken. Grafiek 4: Aantal klachten/incidenten gemeenten tussen de inwoners politie-eenheid Limburg Grafiek 5: Aantal klachten/incidenten per inwoners - gemeenten tussen de inwoners Beek Beek Beesel Beesel Brunssum Brunssum Echt-Susteren Echt-Susteren Eijsden-Margraten Eijsden-Margraten Gennep Gennep Landgraaf Landgraaf Leudal Leudal Maasgouw Maasgouw Meerssen Meerssen Nederweert Nuth Roerdalen Stein Valkenburg Politie ADV's Nederweert Nuth Roerdalen Stein Valkenburg Politie ADV's ,05 0,1 0,15 0,2 0,25 0,3 0, Klachten ADV s en incidenten politie kleine gemeenten Uit de cijfers van de ADV s blijkt dat omgerekend naar het aantal discriminatie-incidenten per inwoners het niet de grote maar juist de kleine gemeenten zijn die op kop staan. De gemeente Simpelveld neemt de eerste plek in met 0,46 meldingen per inwoners. De gemeente Mook en Middelaar deelt de derde plaats met de gemeente Heerlen. Beiden hebben 0,38 meldingen per inwoners. Bij de politie staat de gemeente Onderbanken met 0,38 incidenten per inwoners op de tweede plek. Weinig meldingen/aangiften wil niet zeggen dat discriminatie niet speelt binnen een bepaalde gemeente. Net zo min als dat een gemeente waarover veel discriminatie-incidenten zijn gemeld een onveilige gemeente zou zijn. De cijfers zeggen enkel iets over de gemelde incidenten. Uit de praktijk blijkt dat er nog steeds sprake is van onderrapportage en een lage aangiftebereidheid- en meldingsbereidheid. 15

16 Grafiek 6: Aantal klachten gemeenten minder dan inwoners politie-eenheid Limburg Grafiek 7: Aantal klachten/incidenten per inwoners - gemeenten minder dan inwoners politie-eenheid Limburg Bergen Gulpen-Wittem Mook en Middelaar Onderbanken Schinnen Simpelveld Bergen Gulpen- Wittem Mook en Middelaar Onderbanken Schinnen Simpelveld Vaals Voerendaal Politie ADV's Vaals Voerendaal Politie ADV's ,2 0,4 0,6 2.5 Lokale reacties op internationale en landelijke voorvallen De discriminatiemeldingen staan niet los van de maatschappelijke context. Discriminatieklachten kunnen leiden tot een maatschappelijke discussie. Omgekeerd kan het publieke debat ook aanleiding zijn voor een melding van discriminatie. In 2015 vond er een aantal heftige gebeurtenissen plaats die hun weerslag hebben op het maatschappelijke klimaat in Nederland. In 2015 voeren verschillende Europese landen het dreigingsniveau op nadat Parijs tweemaal wordt getroffen door een terreuraanslag waarbij veel slachtoffers vallen. De aanslagen, die later door IS worden opgeëist, hebben directe invloed op het beeld over de islam in het Westen. De gevolgen zijn ook voor de moslims in Nederland en Limburg merkbaar. Zo ontvangt de Turkse moskee in Roermond een dreigbrief. Ondanks de incidenten blijft het aantal discriminatieklachten na de aanslagen vrijwel stabiel bij de ADV s in Limburg. Bij de politie in de eenheid Limburg stijgt daarentegen het aantal geregistreerde discriminatie-incidenten op grond van de discriminatiegrond godsdienst islam aanzienlijk (zie voor meer informatie hoofdstuk 4). Een moslima maakt melding van het feit dat ze in een warenhuis door een andere burger is uitgescholden voor: 'tumor van de aarde' (Registratie ADV Limburg) Op sociale media zijn veel berichten te vinden van Nederlanders die denken dat de aanslagen het gevolg zijn van de toestroom van vluchtelingen. Zij vinden dat er strenger gecontroleerd moet worden aan de grenzen. Dit soort berichten leidt tot veel discussies op sociale media, waarin soms erg heftige uitspraken worden gedaan. Twee voorbeelden, waarvan ook meldingen zijn gemaakt bij het landelijke meldpunt voor internetdiscriminatie, zijn: Alle asielzoekerscentra platbranden en Moslims in veewagens trappen en deporteren. Het tegengeluid is dat het juist aanslagen als deze zijn geweest waarom vluchtelingen huis en haard hebben verlaten en daarom welkom moeten zijn in Nederland. Deze uiteenlopende uitingen geven de toegenomen spanningen in het vluchtelingendebat goed weer. 16

17 Politie en ADV s in Limburg krijgen weinig meldingen binnen over discriminatie van vluchtelingen. Toch is het gezien de ontwikkelingen in het afgelopen jaar nodig om uitgebreid bij het onderwerp stil te staan. Door de uitzichtloze oorlog in Syrië vluchten veel mensen naar Europa. Nederland krijgt in 2015 veel asielverzoeken te verwerken. Door deze toestroom van asielzoekers moeten er in korte tijd opvangplekken geregeld worden. In 2015 ontstaat in veel Nederlandse en Limburgse gemeenten verzet tegen de komst van asielzoekerscentra. Zo ontstaat in de gemeente Weert commotie rondom de plannen van een noodopvang voor vluchtelingen. In de gemeente Brunssum wordt een toekomstig asielzoekerscentrum beklad met hakenkruizen en andere nazisymbolen. Bij de ADV s komen er in 2015 meer meldingen over vluchtelingen binnen dan in Deze meldingen zijn in meerderheid afkomstig van autochtone Nederlanders die zich in eigen land gediscrimineerd voelen door de komst van vluchtelingen. De maatschappelijke discussie rondom de figuur Zwarte Piet levert aanzienlijk minder meldingen op dan de voorgaande jaren. In 2015 zijn er 4 klachten, allen afkomstig van autochtone Nederlanders die stellen dat Zwarte Piet geen racistisch fenomeen is en die kwaad zijn dat hen deze traditie zou worden afgepakt. De melders voelen zich daardoor als autochtonen op grond van hun afkomst gediscrimineerd. 2.6 Samenvatting en conclusie ADV s De tien grootste Limburgse gemeenten met meer dan inwoners zijn samen goed voor 82% van het aantal klachten/meldingen bij de ADV s; De ADV s registreren over de gemeente Maastricht de meeste meldingen. Omgerekend naar inwoners zijn het niet de grote maar juist de kleinere gemeenten die de ranglijst aanvoeren. Het betreffen hier de gemeenten Simpelveld en Mook en Middelaar; Over de gemeente Venlo zijn de meeste meldingen met betrekking tot moslimdiscriminatie geregistreerd; Over driekwart van de gemeenten zijn er in ten opzichte van minder meldingen van discriminatie gedaan. De gemeente Sittard-Geleen springt eruit met een daling van het aantal meldingen van 40%; De gemeente Weert is één van de gemeenten die ten opzichte van 2014 meer meldingen genereert. Het aantal meldingen over deze gemeente is met 11% gestegen; Het aantal meldingen met betrekking tot Zwarte Piet neemt gestaag af. Het aantal meldingen ten aanzien van vluchtelingen neemt daarentegen toe. Politie De 10 Limburgse gemeenten met meer dan inwoners zijn samen goed voor 73% van het totaal aantal klachten/meldingen; Vergeleken met andere gemeenten en omgerekend per inwoners per gemeente springen de gemeenten Kerkrade en Onderbanken eruit; Over de gemeenten Venlo, Heerlen en Maastricht worden in 2015 de meeste discriminatieincidenten geregistreerd. Deze incidenten gaan voornamelijk over discriminatie op grond van ras en seksuele gerichtheid; Ook bij de politie zijn er over de gemeente Venlo de meeste incidenten van moslimdiscriminatie gemeld. 17

18 Hoofdstuk 3 - Discriminatie op grond van ras en godsdienst Mensen kunnen zich gediscrimineerd of ongelijk behandeld voelen op basis van diverse persoonlijke kenmerken, zoals leeftijd, handicap, geslacht of ras. Omdat de meeste klachten en registraties van discriminatie-incidenten bij de ADV s en bij de politie betrekking hebben op de discriminatiegrond ras is er bij het schrijven van dit rapport voor gekozen om met name over deze grond te schrijven. Voor de leesbaarheid gebeurt dit aan de hand van een aantal subcategorieën: antisemitisme, etnische herkomst, huidskleur, woonwagenbewoners en vluchtelingen. Discriminatie op grond van ras betekent ongelijk behandeld worden vanwege de afkomst van een bepaalde bevolkingsgroep die in juridische zin onder de noemer 'ras' valt. Bij discriminatie op grond van ras kan het bijvoorbeeld gaan om verwijzingen naar de allochtone komaf, dus naar het land van herkomst van de persoon of diens (groot) ouders, een bepaalde bevolkingsgroep, het koloniaal verleden of een inferieure positie van specifieke bevolkingsgroepen. Ook als iemand wordt benadeeld om zijn of haar huidskleur of bijvoorbeeld vanwege rastahaar spreken we van rassendiscriminatie, net als de benadeling van Roma, Sinti, en woonwagenbewoners. Uitlatingen en discriminerende gedragingen over vluchtelingen worden ook geregistreerd onder de discriminatiegrond ras. Van belang om te weten is dat politie en ADV s andere categorieën (zie cirkeldiagram 1) hanteren in hun registratiesystemen. Daarnaast zijn er verschillen tussen de gebruikte definities van bepaalde termen en tussen registratieprotocollen. Bij de politie is er voor de beoordeling onder welke subcategorie een incident valt de uitlating van de dader leidend. Bij de ADV s is het perspectief van de melder leidend. Zie voor de tabellen bij dit hoofdstuk bijlage 2, tabel 2a, 2b, 2c, 2d, 2f, 2g, 2h, 3a, 3b, 4a, 4b, 4c, 4 e en 4f. 3.1 Totale omvang ras Zowel landelijk als binnen de politie-eenheid Limburg gaan sinds jaar en dag de meeste meldingen/registraties over discriminatie op grond van ras. In 2015 registreren politie en ADV s in Limburg samen 229 meldingen en aangiften van discriminatie op deze grond. Ten opzichte van 2014 is dit een daling van 2%. De ADV s in de politie-eenheid Limburg registreren in meldingen op de grond ras. Dit is 42% van het totaal aantal meldingen. Bij de politie wordt er 125 keer een discriminatie-incident op deze grond geregistreerd. Dit betekent dat bijna de helft van alle geregistreerde discriminatie-incidenten bij de politie betrekking heeft op ras. Het College voor de Rechten van de Mens ontvangt in 2014 twee verzoeken om een oordeel op grond van ras. Dit is 12% van het totaal aantal verzoeken dat het College in 2015 van inwoners van de politie-eenheid Limburg ontving. 18

19 Cirkeldiagram 1 : Klachten ADV s discriminatiegrond ras verdeeld naar subcategorie Cirkeldiagram 2 : Geregistreerde discriminatieincidenten politie, discriminatiegrond ras, verdeeld naar subcategorie 8% 5% 3% 24% 23% 12% 3% 1% 3% 2% 18% 72% 3% 3% 6% 7% 7% Etniciteit/herkomst Woonwagenbewoner Onbekend Huidskleur Antisemitisme Getint/donker Turks Midden-en Oost Europa Nederlands Marokkaans Joods Aziatisch Surinaams Roma/Sinti Ras/overig Overig Onbekend Antisemitisme Antisemitisme wordt door de ADV s en de politie niet als aparte grond geregistreerd. Als een voorval betrekking heeft op het joodse geloof wordt deze onder de grond godsdienst geregistreerd. Heeft een incident betrekking op het Joodse volk dan wordt deze onder de grond ras geregistreerd. Bij de ADV s in Limburg is het aantal voorvallen waarbij sprake is van antisemitisme over de jaren heen vrij constant. In 2015 is er vijf keer een voorval gemeld, in 2014 vier keer. Een Joodse man wordt bij een marktkraam genegeerd en hoort dat één van de verkopers tegen de andere verkoper zegt; 'die Jood moet je niet helpen. (Registratie ADV Limburg) Bij de politie is er in 2015 acht keer een discriminatie-incident geregistreerd op de grond ras onder vermelding van de subcategorie joods. Bij één incident is sprake van belediging door het aanbrengen van een hakenkruis. Ook bij de politie is ten opzichte van 2014 het aantal geregistreerde antisemitistische incidenten nagenoeg gelijk gebleven. Tegen de voordeur van een huis is een veiligheidsbord geplaatst waarop een Jodenster en een hakenkruis zijn getekend en de tekst pas op Joden staat geschreven. (Registratie politie) Uit de politiecijfers blijkt dat er in 2015 ook vijf discriminatie-incidenten zijn geregistreerd onder de grond ras waarbij vernielingen in de vorm van bekladding met hakenkruisen zijn gemeld. Daarnaast zijn er bij de politie 38 discriminatie-incidenten onder de grond onbekend geregistreerd. Bij deze incidenten is sprake van vernielingen in de vorm van bekladdingen met hakenkruisen op willekeurige objecten zoals bijvoorbeeld muurtjes, lantaarnpalen en auto s. 19

20 3.1.2 Etnische herkomst Bij de ADV s zijn in meldingen geregistreerd waarbij de melder zich gediscrimineerd of ongelijk behandeld voelt vanwege zijn of haar etnische herkomst. Discriminatie op grond van ras betreft niet alleen discriminatie van allochtone burgers, ook autochtone burgers melden dat ze zich op grond van hun afkomst gediscrimineerd voelen. In 2015 zijn er 18 meldingen waarbij autochtone burgers melding maken van discriminatie. Het gaat hierbij om zeer uiteenlopende zaken. Zo zijn er vier meldingen waarbij melders zich op grond van hun Nederlandse herkomst gediscrimineerd voelen door de discussie over Zwarte Piet. Een melder voelt zich gediscrimineerd omdat in het rapport van het VN-Comité voor de uitbanning van Rassendiscriminatie is opgenomen dat de Nederlandse regering ervoor moet zorgen dat Zwarte Piet verandert. Sinds de maatschappelijke discussie (najaar 2013) losbarstte over dit onderwerp neemt het aantal meldingen over dit onderwerp gestaag af. De overige meldingen afkomstig van autochtone burgers gaan in meerderheid over voorvallen waarbij de melders zich ongelijk behandeld voelen op de arbeidsmarkt en op het terrein van collectieve voorzieningen. Vier melders geven aan dat ze zich op de arbeidsmarkt verdrongen voelen door buitenlanders en asielzoekers. Vier melders ervaren het (lokale) overheidsbeleid met betrekking tot onder andere huisvesting en uitkeringen voor vluchtelingen als discriminerend voor de autochtone bevolking. Een man van Nederlandse herkomst vindt de woningtoewijzing voor vluchtelingen discriminerend ten opzichte van Nederlanders die al jaren wachten op een woning. (Registratie ADV Limburg) Vluchtelingen De positie van vluchtelingen is erg kwetsbaar, deze wordt nog kwetsbaarder op het moment dat de samenleving afwijzend tegenover hen staat. Ondanks dat er nog weinig onderzoek naar is gedaan, is het aannemelijk dat vluchtelingen regelmatig te maken krijgen met (ervaren) discriminatie. De ADV s in Limburg hebben geen meldingen van vluchtelingen ontvangen. Wel zijn er negen meldingen binnengekomen van mensen die zich beklagen over vluchtelingen. Bij de politie is er in 2015 bij vier discriminatie-incidenten de actualiteit vluchteling toegevoegd. De onderrapportage is vermoedelijk erg hoog onder deze groep; vluchtelingen zullen waarschijnlijk niet snel melding maken van discriminatie. Dit kan verklaard worden door hun beperkte kennis van de Nederlandse taal en Nederlandse wetten en procedures omtrent discriminatie. Daarnaast zoeken vluchtelingen vaak geen hulp bij (overheids)instanties, mogelijk omdat zij door de situatie in hun land wantrouwig zijn jegens deze instanties. In het belang van de integratie van vluchtelingen is het waardevol om meer inzicht te krijgen in de discriminatie van vluchtelingen. De meldingen bij de ADV s op de subgrond etnische herkomst zijn in de tweede plaats afkomstig van inwoners van Poolse afkomst. Dit is een opmerkelijke feit. In de voorgaande jaren zijn weinig meldingen van discriminatie van deze groep geregistreerd. In 2014 meldden zich drie Polen, in 2015 veertien Polen die zich gediscrimineerd of ongelijk behandeld voelen. Qua regionale verdeling kan worden opgemerkt dat 64% van de meldingen afkomstig is van inwoners uit één van de gemeenten uit Noord- en Midden Limburg en 36% uit Zuid-Limburg. De meldingen zijn verdeeld over de volgende maatschappelijke terreinen: buurt/wijk (4), huisvesting (3),collectieve voorziening (3), arbeidsmarkt (2), commerciële dienstverlening (1) en onderwijs (1). Sinds 2013 wordt er in de gemeente Peel en Maas jaarlijks een informatiebeurs voor Poolse arbeidsmigranten georganiseerd. ADV Limburg is drie achtereenvolgende jaren op deze beurs aanwezig geweest met een informatiestand. 20

Monitor Discriminatie 2016 Limburg

Monitor Discriminatie 2016 Limburg Monitor Discriminatie 2016 Limburg Antidiscriminatievoorziening Limburg Mei 2017 Colofon Uitgave Antidiscriminatievoorziening Limburg (ADV Limburg) Tekst Nicolle Schröder Contactgegevens ADV Limburg Sint

Nadere informatie

Klachtenmonitor 2012 Meldpunt Discriminatie Drenthe

Klachtenmonitor 2012 Meldpunt Discriminatie Drenthe Klachtenmonitor 2012 Meldpunt Discriminatie Drenthe Inleiding Meldpunt Discriminatie Drenthe (MDD) is een onafhankelijke organisatie die zich ten doel stelt: het voorkomen, signaleren en bestrijden van

Nadere informatie

WEBDOSSIER meldpunt RADAR 2015

WEBDOSSIER meldpunt RADAR 2015 WEBDOSSIER meldpunt RADAR 2015 RADAR is het bureau voor gelijke behandeling en tegen discriminatie voor de regio s Brabant-Noord (BN), Midden- en West-Brabant (MWB), Rotterdam-Rijnmond (RR) en Zuid-Holland-Zuid

Nadere informatie

Registratie discriminatieklachten 2011

Registratie discriminatieklachten 2011 Centraal Bureau voor de Statistiek- Registratie discriminatieklachten 2011 Methode en uitkomsten Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen, augustus 2012. Inhoud 1 INLEIDING... 2 2 METHODE...

Nadere informatie

VR-Experience Wat doet discriminatie met ons?

VR-Experience Wat doet discriminatie met ons? VR-Experience Wat doet discriminatie met ons? over jouover mij.nl Mede mogelijk gemaakt door Een waardevolle overeenkomst Iedereen is anders. Kijk maar om je heen. We zien er anders uit, hebben andere

Nadere informatie

Aantal meldingen per jaar

Aantal meldingen per jaar WEBDOSSIER meldpunt RADAR 2013 RADAR is het bureau voor gelijke behandeling en tegen discriminatie voor de regio s Brabant-Noord (BN), Midden- en West-Brabant (MWB), Rotterdam-Rijnmond (RR) en Zuid-Holland-Zuid

Nadere informatie

Eenheid Limburg. Reactietijden politie spoedmeldingen

Eenheid Limburg. Reactietijden politie spoedmeldingen Eenheid Limburg Reactietijden politie Eenheid Limburg Beek Beesel Bergen (L) Brunssum Echt-Susteren Eijsden-Margraten Gennep Gulpen-Wittem Heerlen Horst aan de Maas Kerkrade Landgraaf Leudal Maasgouw Maastricht

Nadere informatie

Neimed Krimpbericht. Veel Westerse en weinig niet-westerse allochtonen in Limburg SEPTEMBER 2015

Neimed Krimpbericht. Veel Westerse en weinig niet-westerse allochtonen in Limburg SEPTEMBER 2015 SEPTEMBER 2015 Neimed Krimpbericht Veel Westerse en weinig niet-westerse allochtonen in Limburg In Limburg wonen relatief veel Westerse allochtonen en weinig niet-westerse allochtonen. Evenals landelijk

Nadere informatie

Aantal meldingen per jaar

Aantal meldingen per jaar WEBDOSSIER meldpunt RADAR 2014 RADAR is het bureau voor gelijke behandeling en tegen discriminatie voor de regio s Brabant-Noord (BN), Midden- en West-Brabant (MWB), Rotterdam-Rijnmond (RR) en Zuid-Holland-Zuid

Nadere informatie

Discriminatiecijfers Art.1 Noord Oost Gelderland

Discriminatiecijfers Art.1 Noord Oost Gelderland 1 Discriminatiecijfers Art.1 Noord Oost Gelderland In 2014 zijn ruim 200 melding gemaakt van een discriminatie-ervaring. Hiervan zijn 191 meldingen binnengekomen en behandeld door de antidiscriminatievoorziening(adv)

Nadere informatie

Bevolkingsontwikkeling in 2014: krimp en groei in Limburg

Bevolkingsontwikkeling in 2014: krimp en groei in Limburg Maart 2015 Neimed Krimpbericht Bevolkingsontwikkeling in 2014: krimp en groei in Landelijk is de groei van het aantal in 2014 wat toegenomen. Een gelijksoortige ontwikkeling, maar dan in de vorm van een

Nadere informatie

Overzicht discriminatieklachten 2011 veiligheidsregio Gelderland-Zuid

Overzicht discriminatieklachten 2011 veiligheidsregio Gelderland-Zuid zicht discriminatie 2011 veiligheidsregio Gelderland-Zuid Tabel 1: Totaal aantal discriminatie Aantal eigen in GLD-Z een (andere) in GLD-Z overige buiten GLD-Z overig: Nederland, GLD-Z, Gelderland, landelijke

Nadere informatie

Discriminatie-ervaringen 2016 gemeld bij Bureau Gelijke Behandeling Flevoland

Discriminatie-ervaringen 2016 gemeld bij Bureau Gelijke Behandeling Flevoland Discriminatie-ervaringen 2016 gemeld bij Bureau Gelijke Behandeling Flevoland Ten behoeve van multi-agency rapportages stelt BGBF haar cijfers beschikbaar gereduceerd tot de reguliere klachtmeldingen.

Nadere informatie

Jaarverslag 2014. MiND Meldpunt Internet Discriminatie

Jaarverslag 2014. MiND Meldpunt Internet Discriminatie MiND Meldpunt Internet Discriminatie 1 Jaarcijfers In 2014 heeft MiND 305 meldingen ontvangen over discriminerende uitingen op internet. Ook in 2014 gingen de meeste meldingen (52%) over discriminatie

Nadere informatie

Registratie gemeentelijke antidiscriminatievoorziening. Gemeente Geldermalsen 2014

Registratie gemeentelijke antidiscriminatievoorziening. Gemeente Geldermalsen 2014 Registratie gemeentelijke antidiscriminatievoorziening Gemeente Geldermalsen 2014 Naam antidiscriminatievoorziening Rapportage voor gemeente Geldermalsen Jaar van registratie 2014 Inleiding Voor u ligt

Nadere informatie

GEMEENTE BEUNINGEN INGEKOMEN U FEB 2012

GEMEENTE BEUNINGEN INGEKOMEN U FEB 2012 iederl gelijk Bureau Gelijke Behandeling Gelderland Zuid GEMEENTE BEUNINGEN INGEKOMEN U FEB 2012 Arend Noorduijnstraat 15 6512 BK Nijmegen T (024) 324 04 00 info@ieder1gelijk.nl www.ieder1gelijk.nl Het

Nadere informatie

Discriminatieklimaat Limburg. Februari 2012

Discriminatieklimaat Limburg. Februari 2012 Discriminatieklimaat Limburg Februari 2012 Colofon Uitgave : I&O Research BV Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel. (0229) 282555 www.ioresearch.nl Rapportnummer : 2012/1824 Datum : februari 2012 Opdrachtgever

Nadere informatie

Feitenkaart discriminatie 2007, regio Zuid-Holland-Zuid

Feitenkaart discriminatie 2007, regio Zuid-Holland-Zuid Feitenkaart discriminatie 2007, regio Zuid-Holland-Zuid Meldingen van discriminatie Discriminatie betekent letterlijk onderscheid maken. Maar niet ieder onderscheid staat gelijk aan discriminatie. De wet

Nadere informatie

Overzicht discriminatieklachten 2013 veiligheidsregio Gelderland-Zuid

Overzicht discriminatieklachten 2013 veiligheidsregio Gelderland-Zuid Overzicht discriminatieklachten 2013 veiligheidsregio Gelderland-Zuid Inleiding Voor u ligt het totaaloverzicht van discriminatieklachten in 2013 in de veiligheidsregio Gelderland Zuid. Elke gemeente is

Nadere informatie

Discriminatiebeeld Gelderland-Midden 2016 Toelichting bij het landelijk multi-agency rapport "Discriminatiecijfers in 2016" (18 mei 2017)

Discriminatiebeeld Gelderland-Midden 2016 Toelichting bij het landelijk multi-agency rapport Discriminatiecijfers in 2016 (18 mei 2017) Discriminatiebeeld Gelderland-Midden 206 Toelichting bij het landelijk multi-agency rapport "Discriminatiecijfers in 206" (8 mei 207) I. Inleiding en overzicht rapportages en toelichtingen over het jaar

Nadere informatie

Registratie gemeentelijke antidiscriminatievoorziening. Gemeente Maasdriel 2012

Registratie gemeentelijke antidiscriminatievoorziening. Gemeente Maasdriel 2012 Registratie lijke antidiscriminatievoorziening Gemeente 2012 Naam antidiscriminatievoorziening Rapportage voor Jaar van registratie 2012 Inleiding Voor u ligt de registratie van discriminatieklachten van

Nadere informatie

Vergelijking discriminatiemeldingen 2012 binnen de G32

Vergelijking discriminatiemeldingen 2012 binnen de G32 Vergelijking discriminatiemeldingen 2012 binnen de G32 Toelichting Benadrukt dient te worden dat de discriminatiecijfers van de G32 onderling moeilijk vergelijkbaar zijn. Als een bepaalde gemeente (op

Nadere informatie

Feitenkaart discriminatie 2007, regio Midden- en West-Brabant

Feitenkaart discriminatie 2007, regio Midden- en West-Brabant Feitenkaart discriminatie 2007, regio Midden- en West-Brabant Meldingen van discriminatie Discriminatie betekent letterlijk onderscheid maken. Maar niet ieder onderscheid staat gelijk aan discriminatie.

Nadere informatie

JAARVERSLAG MiND Meldpunt Internet Discriminatie

JAARVERSLAG MiND Meldpunt Internet Discriminatie 12 januari 2016 Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. Jaarcijfers 4 1.1 Meldingen per maand 4 1.2 Bron van de uitingen 6 1.3 Vervolgacties naar aanleiding van meldingen 7 2. Discriminatiegronden 8 2.1 Type discriminatiegronden

Nadere informatie

Neimed Krimpbericht. Ontgroening in Limburg. Maart 2014

Neimed Krimpbericht. Ontgroening in Limburg. Maart 2014 Maart 2014 Neimed Krimpbericht Ontgroening in Limburg Het aantal kinderen dat geboren wordt, is de afgelopen 50 jaar aanzienlijk gedaald, in Limburg in veel sterkere mate dan landelijk. Dat komt omdat

Nadere informatie

Ik heb op 30 juni 2016 een verzoek op grond van artikel 41b van de Woningwet ontvangen namens 33 gemeenten, te weten

Ik heb op 30 juni 2016 een verzoek op grond van artikel 41b van de Woningwet ontvangen namens 33 gemeenten, te weten Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties DG Bestuur en Wonen Datum Ik heb op 30 juni 2016 een verzoek op grond van artikel 41b van de Woningwet ontvangen namens 33 gemeenten, te weten Beek,

Nadere informatie

commissie-informatiebrief inzake jaarstukken 2011 Anti Discriminatievoorziening Limburg (ADV-L)

commissie-informatiebrief inzake jaarstukken 2011 Anti Discriminatievoorziening Limburg (ADV-L) uw nummer uw datum ons nummer onze datum verzonden inlichtingen bij sector/afdeling doorl^iesnr. E. Berkx SECR/Kabinet en Communicatie 0475-359 401 AAN de voorzitter van de commissie Bestuur en ivliddelen

Nadere informatie

WEBDOSSIER Jaaroverzicht 2012 op hoofdlijnen

WEBDOSSIER Jaaroverzicht 2012 op hoofdlijnen WEBDOSSIER Jaaroverzicht 2012 op hoofdlijnen RADAR is het bureau voor gelijke behandeling en tegen werkzaam in de regio s Brabant-Noord (BN), Midden- en West-Brabant (MWB), Rotterdam-Rijnmond (RR) en Zuid-Holland-

Nadere informatie

Monitor Discriminatie Limburg

Monitor Discriminatie Limburg Monitor Discriminatie Limburg 7 Peter Ik voel me een eenling in de massa Discriminatie is het ongelijk behandelen, achterstellen of uitsluiten van mensen op basis van (persoonlijke) kenmerken. Er kan bijvoorbeeld

Nadere informatie

Overzicht discriminatieklachten politieregio Gelderland-Zuid

Overzicht discriminatieklachten politieregio Gelderland-Zuid zicht discriminatie politieregio Gelderland-Zuid Tabel 1: Totaal aantal discriminatie Aantal eigen in GLD-Z een (andere) in GLD-Z overige buiten GLD-Z overig: Nederland, Gelderlandzuid, Gelderland, landelijke

Nadere informatie

gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders

gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders Informatienotitie AAN VAN raad College van Burgemeester en Wethouders ONDERWERP Ieder1Gelijk rapportage 2013 DATUM 22 april 2014 KOPIE AAN Stadswinkel: Yvonne Palthe BIJLAGE Rapportage Ieder1Gelijk 2013

Nadere informatie

Anti Discriminatie Bureau BELAND

Anti Discriminatie Bureau BELAND Anti Discriminatie Bureau BELAND mi ii min min Oenio 16.004948 J ^ Het College van Burgemeester en Wethouders van de Reimerswaal Postbus 70 4416 ZH KRUININGEN Onderwerp rapportage discriminatie Kenmerk

Nadere informatie

Jaarcijfers 2011 Discriminatie Meldpunt Groningen (DMG)

Jaarcijfers 2011 Discriminatie Meldpunt Groningen (DMG) Jaarcijfers 2011 Discriminatie Meldpunt Groningen (DMG) In maart 2012 heeft DMG haar jaarcijfers gepubliceerd aan de subsidiërende gemeenten. Hier volgen enkele cijfers en bevindingen uit het jaarverslag

Nadere informatie

Registratie discriminatieklachten bij antidiscriminatievoorzieningen 2014

Registratie discriminatieklachten bij antidiscriminatievoorzieningen 2014 Registratie discriminatieklachten bij antidiscriminatievoorzieningen 2014 Methode en uitkomsten Moniek Coumans Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen, november 2015. Inhoud 1 INLEIDING 2

Nadere informatie

DATUM 26 maart 2012 DOORKIESNUMMER FAXNUMMER

DATUM 26 maart 2012 DOORKIESNUMMER FAXNUMMER lemeente Beek Gemeente Maastricht A: nee N: nee 12ink02323 27/03/2012 WZO > RETOURADRES POSTBUS 1992, 6201 BZ MAASTRICHT Burgemeester en wethouders Gemeenten Zuid-Limburg BEZOEKADRES Mosae Forum 10 6211

Nadere informatie

RAPPORT OKTOBER Discriminatiemonitor. Midden-Drenthe TRENDBUREAU DRENTHE IS ONDERDEEL VAN CMO STAMM

RAPPORT OKTOBER Discriminatiemonitor. Midden-Drenthe TRENDBUREAU DRENTHE IS ONDERDEEL VAN CMO STAMM RAPPORT OKTOBER 2017 Discriminatiemonitor TRENDBUREAU DRENTHE IS ONDERDEEL VAN CMO STAMM Midden-Drenthe Colofon Titel Discriminatiemonitor Midden-Drenthe Datum Oktober 2017 Trendbureau Drenthe, onderdeel

Nadere informatie

JAARVERSLAG MiND Meldpunt Internet Discriminatie

JAARVERSLAG MiND Meldpunt Internet Discriminatie 4 april 2017 Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. Jaarcijfers 4 1.1 Meldingen per maand 4 1.2 Bron van de uitingen 6 1.3 Vervolgacties naar aanleiding van meldingen 8 2. Discriminatiegronden 9 2.1 Type discriminatiegronden

Nadere informatie

gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders Hierbij bieden wij u ter kennisgeving aan de rapportage door ADV/Ieder1Gelijk over 2014.

gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders Hierbij bieden wij u ter kennisgeving aan de rapportage door ADV/Ieder1Gelijk over 2014. Informatienotitie AAN VAN gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders ONDERWERP rapportage registratie gemeentelijke Antidiscriminatievoorziening Ieder1Gelijk 2014 DATUM 2 juli 2015 BIJLAGE Rapportage

Nadere informatie

Regio Midden- en West-Brabant FEITENKAART DISCRIMINATIE 2008

Regio Midden- en West-Brabant FEITENKAART DISCRIMINATIE 2008 Regio Midden- en West-Brabant FEITENKAART DISCRIMINATIE 2008 RADAR RADAR is een organisatie waar mensen die discriminatie hebben ervaren of getuige zijn van discriminatie hiervan melding kunnen doen.

Nadere informatie

Registratie discriminatieklachten 2013

Registratie discriminatieklachten 2013 Registratie discriminatieklachten 2013 Methode en uitkomsten Moniek Coumans Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen, oktober 2014. Inhoud 1 INLEIDING 2 2 METHODE 2 3 UITKOMSTEN 5 3.1 TOTAAL

Nadere informatie

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Limburg, december 2016

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Limburg, december 2016 Nieuwsflits Arbeidsmarkt Limburg, december 2016 Daling WW-uitkeringen in Limburg Het aantal lopende WW-uitkeringen in Limburg is in december 2016 ruim 10% lager dan een jaar geleden. Eind december 2016

Nadere informatie

JAARRAPPORT DISCRIMINATIE 2015. Over discriminatie in de politie-eenheid Zeeland en West-Brabant

JAARRAPPORT DISCRIMINATIE 2015. Over discriminatie in de politie-eenheid Zeeland en West-Brabant JAARRAPPORT DISCRIMINATIE 2015 Over discriminatie in de politie-eenheid Zeeland en West-Brabant Colofon Tekst Simone Kroes, Saskia van Bon, Manu van der Linden Uitgave Anti Discriminatie Bureau Zeeland

Nadere informatie

Social media gebruik en potentie voor gemeenten in Limburg

Social media gebruik en potentie voor gemeenten in Limburg Social media gebruik en potentie voor gemeenten in Limburg Een onderzoeksrapport van Social Dutch The new media agency Heutzstraat 16, 5913 AK Venlo juli 2013 www.socialdutch.com facebook.com/socialdutch

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 17434 16 november 2010 Regeling van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van 10 november 2010, nr.

Nadere informatie

Discriminatie in Rotterdam: de resultaten van de Omnibusenquête 2014

Discriminatie in Rotterdam: de resultaten van de Omnibusenquête 2014 Discriminatie in Rotterdam: de resultaten van de Omnibusenquête 214 In het kort: de uitkomsten De Omnibusenquête 214 die jaarlijks door de gemeente Rotterdam wordt uitgevoerd, bevat een aantal vragen over

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek

Centraal Bureau voor de Statistiek CBS vragenlijst REGDIS15/01500 Page 1 of 6 Centraal Bureau voor de Statistiek Registratie Discriminatie 015 GEMEENTE BRIELLE Gebruikersnummer: 881-4045 Het CBS heeft deze gegevens ontvangen op: -3-016,13:04.

Nadere informatie

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Limburg, mei 2016

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Limburg, mei 2016 Nieuwsflits Arbeidsmarkt Limburg, mei 2016 Minder nieuwe WW-uitkeringen in Limburg In de eerste vijf en van 2016 zijn 15.100 nieuwe WW-uitkeringen verstrekt in Limburg. Dat zijn er bijna 2.500 minder dan

Nadere informatie

DISCRIMINATIE IN BEELD 2013

DISCRIMINATIE IN BEELD 2013 DISCRIMINATIE IN BEELD 2013 Een analyse van de discriminatieregistraties in 2013 van Politie, RADAR en Openbaar Ministerie in de politie eenheid Rotterdam 2014 0 Colofon Tekst Ilse Mink i.s.m. Huib Schilt

Nadere informatie

Discriminatieklimaat Groningen

Discriminatieklimaat Groningen Discriminatieklimaat Groningen November 2009 Drs. Marion Holzmann Layla Leerschool MSc. Drs. Ankie Lempens Colofon Uitgave I&O Research BV Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel.: 0229-282555 Rapportnummer

Nadere informatie

Belastingoverzicht 2013

Belastingoverzicht 2013 Belastingoverzicht 2013 Tarieven en lastendruk van OZB, rioolheffing, afvalstoffenheffing van de Limburgse gemeenten en de waterschapsheffingen in Limburg Provincie Limburg, februari 2013 Samensteller

Nadere informatie

Jaarverslag 2013. MiND Meldpunt Internet Discriminatie

Jaarverslag 2013. MiND Meldpunt Internet Discriminatie MiND Meldpunt Internet Discriminatie 2 Inhoudsopgave Voorwoord 3 1 Meldingen 4 1.1 Werkwijze 4 1.2 Jaaroverzicht 5 1.3 Bron van de uitingen 6 1.4 Vervolgacties naar aanleiding van meldingen 7 2 Discriminatiegronden

Nadere informatie

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Limburg, april 2015

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Limburg, april 2015 Nieuwsflits Arbeidsmarkt Limburg, april 2015 Daling WW grootst onder kortdurend werkzoekenden Afgelopen daalde het aantal WW-uitkeringen. Het herstel van de economie en arbeidsmarkt zet door. Het aantal

Nadere informatie

JAARRAPPORT DISCRIMINATIE Over discriminatie in de politie-eenheid Oost-Brabant

JAARRAPPORT DISCRIMINATIE Over discriminatie in de politie-eenheid Oost-Brabant JAARRAPPORT DISCRIMINATIE 2015 Over discriminatie in de politie-eenheid Oost-Brabant Colofon Tekst Manu van der Linden Uitgave RADAR, voor gelijke behandeling tegen discriminatie Emmaplein 19d 5211 VZ

Nadere informatie

Registratie Discriminatieklachten bij Antidiscriminatievoorzieningen

Registratie Discriminatieklachten bij Antidiscriminatievoorzieningen Paper Registratie Discriminatieklachten bij Antidiscriminatievoorzieningen 2014 Methode en uitkomsten Moniek Coumans CBS Centraal Bureau voor de Statistiek Registratie discriminatieklachten bij antidiscriminatievoorzieningen

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA Den Haag

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag www.rijksoverheid.nl www.facebook.com/minbzk www.twitter.com/minbzk Datum 16 april 2019 Betreft landelijke rapportage

Nadere informatie

Rapportage discriminatie Gemeente Tiel

Rapportage discriminatie Gemeente Tiel Rapportage discriminatie 2018 Gemeente Tiel Antidiscriminatievoorziening Ieder1Gelijk Rapportage voor gemeente Tiel Jaar van registratie 2018 Totaal geregistreerde klachten in 2018 Klachten Ieder1Gelijk

Nadere informatie

Gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders. Hierbij bieden wij u ter kennisgeving aan de rapportage door ADV/Ieder1Gelijk over 2015.

Gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders. Hierbij bieden wij u ter kennisgeving aan de rapportage door ADV/Ieder1Gelijk over 2015. Informatienotitie AAN VAN Gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders ONDERWERP Jaarlijkse rapportage Registratie Gemeentelijke AntiDiscriminatieVoorziening Ieder1Gelijk 2015 DATUM 07 juli 2016

Nadere informatie

Discriminatieklimaat Gelderland Zuid April 2012

Discriminatieklimaat Gelderland Zuid April 2012 Discriminatieklimaat Gelderland Zuid April 2012 Colofon Uitgave : I&O Research BV Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel. (0229) 282555 www.ioresearch.nl Rapportnummer : 2012-1835 Datum : April 2012 Opdrachtgever

Nadere informatie

De opkomst van structurele bevolkingsdaling

De opkomst van structurele bevolkingsdaling Dit is het laatste Neimed Krimpbericht van de hand van Wim Derks. Na twee jaar komt er een einde aan de boeiende serie van deze auteur. De serie verscheen maandelijks op de website van Neimed. De hele

Nadere informatie

Registratie Discriminatieklachten bij Antidiscriminatie- voorzieningen 2015

Registratie Discriminatieklachten bij Antidiscriminatie- voorzieningen 2015 Paper Registratie Discriminatieklachten bij Antidiscriminatie- voorzieningen 2015 Methode en uitkomsten Moniek Coumans September 2016 CBS Centraal Bureau voor de Statistiek Registratie Discriminatieklachten

Nadere informatie

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Limburg, oktober 2018

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Limburg, oktober 2018 Nieuwsflits Arbeidsmarkt Limburg, oktober 2018 Sterke daling WW in alle leeftijdsgroepen Het aantal WW-uitkeringen in Limburg lag in oktober 2018 1% lager dan de daarvoor. In vergelijking met een jaar

Nadere informatie

JAARRAPPORT DISCRIMINATIE 2015. Over discriminatie in de politie-eenheid Rotterdam

JAARRAPPORT DISCRIMINATIE 2015. Over discriminatie in de politie-eenheid Rotterdam JAARRAPPORT DISCRIMINATIE 2015 Over discriminatie in de politie-eenheid Rotterdam 1 Colofon Tekst Kim van Drie, Rita Schriemer, Winanda Sheombarsing i.s.m. Huib Schilt, politie-eenheid Rotterdam Uitgave

Nadere informatie

Melden heeft zin! te oud. Nationaliteit. te homo. te zwanger. te allochtoon. te mannelijk. voor de discotheek?! te gehandicapt. voor zorgtaken?!

Melden heeft zin! te oud. Nationaliteit. te homo. te zwanger. te allochtoon. te mannelijk. voor de discotheek?! te gehandicapt. voor zorgtaken?! Burgerlijke staat (gehuwd/ongehuwd) Handicap/ Chronische ziekte Politieke gezindheid Ras te oud voor je baas?! te homo voor je buren?! te zwanger voor contractverlenging?! te allochtoon voor de discotheek?!

Nadere informatie

Campagne leidt tot forse stijging discriminatieklachten

Campagne leidt tot forse stijging discriminatieklachten Campagne leidt tot forse stijging discriminatieklachten Inleiding Van 22 juni tot en met 2 augustus is door de rijksoverheid een landelijke campagne gevoerd om discriminatie en de mogelijkheid om discriminatie

Nadere informatie

MONITOR DISCRIMINATIE Deze Monitor Discriminatie 2018 politie-eenheid Amsterdam maakt deel uit van het jaarverslag van het MDRA.

MONITOR DISCRIMINATIE Deze Monitor Discriminatie 2018 politie-eenheid Amsterdam maakt deel uit van het jaarverslag van het MDRA. MONITOR DISCRIMINATIE 2018 Deze Monitor Discriminatie 2018 politie-eenheid Amsterdam maakt deel uit van het jaarverslag van het MDRA. DISCRIMINATIE IN BEELD Deze Monitor Discriminatie 2018 politie-eenheid

Nadere informatie

COMMISSIE AWACS LIMBURG Secretariaat: Postbus MA Maastricht

COMMISSIE AWACS LIMBURG Secretariaat: Postbus MA Maastricht CAL 06-027 COMMISSIE AWACS LIMBURG Secretariaat: Postbus 5700-6202 MA Maastricht OVERZICHT KLACHTEN 2e kwartaal 2006 September 2006 Uitgegeven door de Stichting Klachtentelefoon Luchtverkeer Zuid-Limburg

Nadere informatie

Advies: De RIB 'Gemeentelijke BZK rapportage 2014' vast te stellen en ter kennisname te sturen aan de Raad

Advies: De RIB 'Gemeentelijke BZK rapportage 2014' vast te stellen en ter kennisname te sturen aan de Raad VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & RAADSINFORMATIEBRIEF Van: S. Stam Tel nr: Nummer: 15A.00335 Datum: 30 maart 2015 Team: Onderwijs, Welzijn en Zorg Tekenstukken: Ja Bijlagen: 4 Afschrift aan: n.v.t.

Nadere informatie

Een rapport over registraties van discriminatie-incidenten door de politie, en meldingen bij antidiscriminatievoorzieningen en andere organisaties in

Een rapport over registraties van discriminatie-incidenten door de politie, en meldingen bij antidiscriminatievoorzieningen en andere organisaties in Discriminatiecijfers in 2015 Een rapport over registraties van discriminatie-incidenten door de politie, en meldingen bij antidiscriminatievoorzieningen en andere organisaties in Nederland 2016 Met dank

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over de Wensbus. Gemeenten Limburg per Mook en Middelaar. Gennep. Bergen. Venray. Horst a/d Maas. Venlo.

Vragen en antwoorden over de Wensbus. Gemeenten Limburg per Mook en Middelaar. Gennep. Bergen. Venray. Horst a/d Maas. Venlo. Gemeenten Limburg per 1-1-2011 Mook en Middelaar Gennep Bergen Vragen en antwoorden over de Wensbus Nederweert Venray Horst a/d Maas Peel en Maas Beesel Venlo Weert Leudal Roermond Maasgouw Roerdalen Echt-Susteren

Nadere informatie

Factsheet Discriminatieklachten op grond van homoseksuele gerichtheid 2012

Factsheet Discriminatieklachten op grond van homoseksuele gerichtheid 2012 Factsheet Discriminatieklachten op grond van homoseksuele gerichtheid 2012 Bureau Discriminatiezaken Kennemerland, april 2013 Discriminatieklachten op grond van (homo)seksuele gerichtheid bijna verdrievoudigd

Nadere informatie

Belastingoverzicht 2015

Belastingoverzicht 2015 Belastingoverzicht 2015 Tarieven en lastendruk van OZB, rioolheffing, afvalstoffenheffing van de Limburgse gemeenten en de waterschapsheffingen in Limburg Provincie Limburg, 31 maart 2015 Samensteller

Nadere informatie

Belastingoverzicht 2018

Belastingoverzicht 2018 Belastingoverzicht 2018 Tarieven en lastendruk van OZB, rioolheffing, afvalstoffenheffing van de Limburgse gemeenten en de waterschapsheffingen in Limburg Provincie Limburg, maart 2018 Samensteller Provincie

Nadere informatie

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Limburg, oktober 2017

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Limburg, oktober 2017 Nieuwsflits Arbeidsmarkt Limburg, oktober 2017 Verdere daling WW-uitkeringen Het aantal lopende WW-uitkeringen lag in oktober 2017 in Limburg 21% lager dan een jaar geleden. Deze daling is sterker dan

Nadere informatie

COMMISSIE REGIONAAL OVERLEG LUCHTHAVEN MAASTRICHT Secretariaat: Postbus MA Maastricht

COMMISSIE REGIONAAL OVERLEG LUCHTHAVEN MAASTRICHT Secretariaat: Postbus MA Maastricht CRO 18-08 WKH 18-02 COMMISSIE REGIONAAL OVERLEG LUCHTHAVEN MAASTRICHT Secretariaat: Postbus 700-6202 MA Maastricht KLACHTENOVERZICHT 2 e KWARTAAL 2018 September 2018 Uitgegeven door de Stichting Klachtentelefoon

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

Belastingoverzicht 2019

Belastingoverzicht 2019 Belastingoverzicht 2019 Tarieven en lastendruk van OZB, rioolheffing, afvalstoffenheffing van de Limburgse gemeenten en de waterschapsheffingen in Limburg Provincie Limburg, maart 2019 Samensteller Provincie

Nadere informatie

............................................................................................................

............................................................................................................ ............................................................................................................ 1 ADVL2013_CG_Halfjaarrapportage2013 Inhoud........................................................

Nadere informatie

Burgerpeiling Discriminatie

Burgerpeiling Discriminatie Burgerpeiling Discriminatie Uitgave : Team Kennis en Verkenning Naam : Marije Hofland Telefoonnummer : 0570-69 3317 Mail : m.hofland@deventer.nl 1 Inleiding De Gemeente Deventer voert om de twee jaar een

Nadere informatie

Discriminatieklimaat Gelderland-Zuid

Discriminatieklimaat Gelderland-Zuid Discriminatieklimaat Gelderland-Zuid oktober 2009 Drs. Marion Holzmann Layla Leerschool MSc. Drs. Ankie Lempens Colofon Uitgave I&O Research BV Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel.: 0229-282555 Rapportnummer

Nadere informatie

De invloed van de WOZ in de corporatiemarkt.

De invloed van de WOZ in de corporatiemarkt. De invloed van de WOZ in de corporatiemarkt. STELLING De WOZ waarde geeft een goed beeld van de marktwaarde van uw objecten Groen of Rood (neutraal bestaat niet!) 2 BsGW stelt zich voor Wie zijn we en

Nadere informatie

Flevomonitor Annemieke Benschop & Dirk J Korf. Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld. Bonger Reeks

Flevomonitor Annemieke Benschop & Dirk J Korf. Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld. Bonger Reeks Annemieke Benschop & Dirk J Korf Flevomonitor 2012 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld 26 Bonger Reeks FLEVOMONITOR 2012 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld Annemieke Benschop & Dirk J. Korf Dit onderzoek

Nadere informatie

Discriminatieklimaat Gelderland-Midden April 2012

Discriminatieklimaat Gelderland-Midden April 2012 Discriminatieklimaat Gelderland-Midden April 2012 Colofon Uitgave : I&O Research BV Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel. (0229) 282555 www.ioresearch.nl Rapportnummer : 2012-1838 Datum : April 2012 Opdrachtgever

Nadere informatie

discriminatie 2018 limburg

discriminatie 2018 limburg MONITOR discriminatie 8 limburg cijfers cases analyse april 9 Monitor 8 In de Monitor Discriminatie 8 Limburg zijn alle discriminatiemeldingen en -incidenten opgenomen van: Antidiscriminatievoorziening

Nadere informatie

Belastingoverzicht 2016

Belastingoverzicht 2016 Belastingoverzicht 2016 Tarieven en lastendruk van OZB, rioolheffing, afvalstoffenheffing van de Limburgse gemeenten en de waterschapsheffingen in Limburg Provincie Limburg, maart 2016 Samensteller Provincie

Nadere informatie

Programma van Emcemo/ Meldpunt Islamofobie en Discriminatie e

Programma van Emcemo/ Meldpunt Islamofobie en Discriminatie e EMCEMO Programma van Emcemo/ Meldpunt Islamofobie en Discriminatie e van oktober tot en met eind december 2014 Racisme en Islamofobie Islamofobie Uit recent onderzoek van TNS/NIPO (september 2014) blijkt

Nadere informatie

Meldingen van. discriminatie. in Nederland

Meldingen van. discriminatie. in Nederland Meldingen van discriminatie in Nederland Meldingen van discriminatie in Nederland Iris Andriessen en Henk Fernee Sociaal en Cultureel Planbureau Den Haag, november 2012 Het Sociaal en Cultureel Planbureau

Nadere informatie

COMMISSIE AWACS LIMBURG Secretariaat: Postbus MA Maastricht

COMMISSIE AWACS LIMBURG Secretariaat: Postbus MA Maastricht CAL 8-8 COMMISSIE AWACS LIMBURG Secretariaat: Postbus 57-622 MA Maastricht OVERZICHT KLACHTEN 4e kwartaal 27 Februari 28 Uitgegeven door de Stichting Klachtentelefoon Luchtverkeer Zuid-Limburg onder verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Anti Discriminatie Bureau ZEELAND

Anti Discriminatie Bureau ZEELAND Anti Discriminatie Bureau ZEELAND Nr. mss.nr. GEMEENTE" \)e\eir\ ^ INGEKOMEN DD. ^0ME 205 ZÉN seutor afd. ambt /Afdoen voor. Gezien: Bhvesüging ontv-iiiqsi: Gemeente Terneuzen t.a.v. gemeenteraad Postbus

Nadere informatie

3.6. Lastendruk waterschappen

3.6. Lastendruk waterschappen 3.6. Lastendruk waterschappen In dit belastingoverzicht zijn ook de heffingen van de waterschappen opgenomen. We hebben ons daarbij gericht op de heffingen voor de huishoudens, waarbij net als bij de gemeentelijke

Nadere informatie

Zitten in Limburg. Een exploratief onderzoek naar zitgedrag in 31 Limburgse gemeenten.

Zitten in Limburg. Een exploratief onderzoek naar zitgedrag in 31 Limburgse gemeenten. Zitten in Limburg Een exploratief onderzoek naar zitgedrag in 31 Limburgse gemeenten Aanleiding Zitten is een nog relatief onbekend thema als risicofactor van een gezonde leefstijl. Langdurig zitten (sedentair

Nadere informatie

Ik laat me niet discrimineren. Ik meld het op ADVLimburg.nl

Ik laat me niet discrimineren. Ik meld het op ADVLimburg.nl Ik laat me niet discrimineren. Ik meld het op ADV Limburg Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke

Nadere informatie

Feitenkaart Discriminatie 2010 Zuid-Holland-Zuid

Feitenkaart Discriminatie 2010 Zuid-Holland-Zuid Feitenkaart Discriminatie Zuid-Holland-Zuid 00 Feitenkaart Discriminatie 00 Zuid-Holland-Zuid Feitenkaart Discriminatie Zuid-Holland-Zuid 00 Inhoud INLEIDING MELDINGEN VAN DISCRIMINATIE 4 LANDELIJKE CAMPAGNE

Nadere informatie

Stemmingen en Koersen. Discriminatie in 2015, een overzicht in vogelvlucht

Stemmingen en Koersen. Discriminatie in 2015, een overzicht in vogelvlucht Stemmingen en Koersen Discriminatie in, een overzicht in vogelvlucht Discriminatie in, een overzicht in vogelvlucht Inleiding Maatschappelijk klimaat en publieke discussies Ontwikkelingen in discriminatiebestrijding

Nadere informatie

zu!, vr-p7n~1nc,~ z l: Limburgse gemeenten Cluster FIN Behandeld.

zu!, vr-p7n~1nc,~ z l: Limburgse gemeenten Cluster FIN Behandeld. '. l\!f ' \.-Oe raden en d~ colleqes van de Limburgse gemeenten Cluster FIN Behandeld. Ons kenmerk 2017/19007 Telefoon Uw kenmerk Maastricht 21 maart 2017 Bijlage(n) 1 Verzonden vr-p7n~1nc,~ z l: ')f~k7

Nadere informatie

Verantwoordingsverslag 2018

Verantwoordingsverslag 2018 ADV Bureau Art. 1 Verantwoordingsverslag 2018 Versa Welzijn Centraal Bureau Larenseweg 30 Postbus 1463 1200 BL Hilversum Telefoon (035) 623 11 00 info@versawelzijn.nl www.versawelzijn.nl 2 Inhoud Inleiding...

Nadere informatie

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Limburg, februari 2019

Nieuwsflits Arbeidsmarkt. Limburg, februari 2019 Nieuwsflits Arbeidsmarkt Limburg, februari 2019 Daling aantal WW-uitkeringen, kansen in zorgsector Het aantal WW-uitkeringen in Limburg liet in februari 2019 een daling van 2% zien in vergelijking met

Nadere informatie

FLEVOMONITOR 2010 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld. Annemieke Benschop & Dirk J. Korf m.m.v. Bobby Steiner

FLEVOMONITOR 2010 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld. Annemieke Benschop & Dirk J. Korf m.m.v. Bobby Steiner FLEVOMONITOR 2010 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld Annemieke Benschop & Dirk J. Korf m.m.v. Bobby Steiner Dit onderzoek is uitgevoerd door het Bonger Instituut voor Criminologie van de Universiteit

Nadere informatie

Oud en Nieuw Landelijk beeld jaarwisseling in Nederland

Oud en Nieuw Landelijk beeld jaarwisseling in Nederland Oud en Nieuw 2014-2015 Landelijk beeld jaarwisseling 2014-2015 in Nederland Pagina 2 van 15 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 4 2. Landelijk beeld... 5 Aantal jaarwisseling gerelateerde gebeurtenissen... 6

Nadere informatie

szw0001052 Aan de Voorzitter van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid s-gravenhage, 23 november 2000 Aanleiding

szw0001052 Aan de Voorzitter van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid s-gravenhage, 23 november 2000 Aanleiding szw0001052 Aan de Voorzitter van de vaste commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid s-gravenhage, 23 november 2000 Aanleiding Naar aanleiding van vragen over de hoge arbeidsongeschiktheidspercentages

Nadere informatie