SAMEN LEVEN, SAMEN STERK. Uitvoeringsplan Wmo 2017

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "SAMEN LEVEN, SAMEN STERK. Uitvoeringsplan Wmo 2017"

Transcriptie

1 SAMEN LEVEN, SAMEN STERK Uitvoeringsplan Wmo 2017

2 Uitvoeringsplan Wmo 2017 SAMEN LEVEN, SAMEN STERK

3 UITVOERINGSPLAN WMO INLEIDING EEN STERKE BASIS INFORMATIEVOORZIENING WIJKPUNTEN, SOCIAAL WIJKTEAMS EN CLIËNTONDERSTEUNING WIJKVOORZIENINGEN/WELZIJNSWERK MANTELZORGONDERSTEUNING VRIJWILLIGERSWERK BEWONERSINITIATIEVEN ALGEMEEN MAATSCHAPPELIJK WERK / PREVENTIE GGZ PROBLEMATIEK VERVOER SCOOTMOBIEL- EN ROLSTOELPOOLS AANGEPAST/BESCHUT WONEN GEZONDE LEEFSTIJL EENZAAMHEID E-HEALTH/DOMOTICA MAATWERKVOORZIENINGEN HUISHOUDELIJKE ONDERSTEUNING ONDERSTEUNING THUIS DAGBESTEDING KORTDUREND VERBLIJF/RESPIJTHUIS BEGELEID WONEN WONINGAANPASSINGEN, SCOOTMOBIELEN, ROLSTOELEN EN REGIOTAXI MAATWERKVOORZIENING INKOMENSSTEUN CHRONISCH ZIEKEN EIGEN BIJDRAGEN MELDPUNT, KLACHTEN, BEZWAAR E.D TOEZICHT WMO REGRESRECHT WMO VANGNET VOORZIENINGEN MAATSCHAPPELIJKE OPVANG/VROUWENOPVANG BESCHERMD WONEN GGZ: INLOOPVOORZIENING EN BEGELEIDING VEILIG THUIS STURING EN FINANCIERING MONITORING STURINGSMODEL FINANCIERING ALGEMEEN RIJKSUITKERINGEN WMO OVERZICHT UITGAVEN 2017 WMO Bijlagen: 1. Effecten veranderende leeftijdsopbouw op het Wmo voorzieningenniveau 2. Resultaten Cliëntervaringsonderzoek Wmo 3. Informatie Sociaal wijkteams 4. Maatregelen aanpak eenzaamheid 5. Advies Wmo Cliëntenraad plus college reactie 1 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

4 1. Inleiding Op 11 maart 2014 is de Kadernota Samen Leven, Samen Redzaam in de gemeenteraad besproken en zijn de kaders voor de transitie AWBZ/Wmo vastgesteld. In het verlengde hiervan wordt er jaarlijks een uitvoeringsplan voor de Wmo opgesteld. Voor u ligt het derde uitvoeringsplan. In dit uitvoeringsplan is uitgewerkt hoe we in 2017 inhoudelijk en financieel invulling willen gaan geven aan de Wmo taken. Vanaf 1 januari 2015 is de gemeente op grond van de Wmo verantwoordelijk voor de ondersteuning van inwoners zodat zij zoveel mogelijk meedoen en zelfstandig kunnen (blijven) participeren in de maatschappij. De Lelystadse sociale infrastructuur is/wordt in dit kader heringericht en aangepast. Daarbij is de beweging in gang gezet van aanbod- en systeemgericht naar vraag- en mensgericht, van curatief naar preventief, van zware ondersteuning naar lichtere vormen van ondersteuning, van formeel naar informeel, van exclusief naar inclusief, van duur en bureaucratisch naar efficiënt en effectief en van sectoraal naar integraal. Er zijn twee belangrijke ontwikkelingen die van invloed zijn op de ondersteuningsvraag: vergrijzing en extramuralisering. Het aantal 65-plussers zal naar verwachting toenemen van ca in 2016 tot ca in Er is berekend dat (uitgaande van ongewijzigd beleid) de uitgaven voor de Wmo maatwerkvoorzieningen als gevolg van de veranderende leeftijdsopbouw in 2020, 2025 en 2030 zullen stijgen met respectievelijk 8%, 20% en 32% (ten opzichte van 2016) 1. Daarnaast zal het beroep op de Wmo groter worden doordat mensen steeds langer zelfstandig blijven wonen en minder snel opgenomen worden in een instelling (extramuralisering). Meer mensen met een zwaardere ondersteuningsvraag zullen hierdoor onder de Wmo gaan vallen. De ondersteuningsvraag zal als gevolg van deze ontwikkelingen toenemen. De verwachting is echter dat de beschikbare middelen voor ondersteuning beperkt zullen blijven. Dit maakt het noodzakelijk om de beweging van meer gespecialiseerde ondersteuning naar ondersteuning in de basis met kracht in te blijven zetten, zodat we nu en in de toekomst kwetsbare inwoners kunnen blijven ondersteunen als dat nodig is. Het versterken van de basis is daarom een belangrijk speerpunt binnen het Wmo beleid. Er is nu bijna twee jaar ervaring opgedaan met de nieuwe Wmo. Dit is aanleiding geweest om met het veld te kijken naar het ondersteuningsaanbod en welke aanpassingen nodig/wenselijk zijn. Mede op basis van informatie die we uit het veld hebben opgehaald is geconstateerd dat op een aantal onderdelen aanpassingen nodig c.q. gewenst zijn zoals: - Aanpassing budget huishoudelijke ondersteuning per klant als gevolg van verzwaring problematiek van de klanten. Het aantal gebruikers van huishoudelijke ondersteuning neemt af. Mensen met lichtere problematiek lijken steeds vaker zelf oplossingen te vinden en minder vaak een beroep te doen op huishoudelijke ondersteuning vanuit de Wmo. Bij de mensen die gebruik (blijven) maken van de Wmo is er in toenemende mate sprake van zwaardere problematiek. Dit is aanleiding het beschikbare budget per klant aan te passen. - Continueren dienstencheques. Dienstencheques zijn een goede aanvulling op het reguliere pakket en het is wenselijk deze ook in 2017 beschikbaar te blijven stellen. - Extra begeleiding voor kwetsbare ouderen. Voor ouderen met zwaardere problematiek is, aanvullend op het bestaande aanbod vanuit de Wmo en wijkverpleging, soms extra ondersteuning en begeleiding - bijvoorbeeld bij de maaltijden - nodig om zelfstandig te kunnen blijven wonen. Daarom zal ook deze vorm van ondersteuning binnen de Wmo worden geregeld. 1 In bijlage 1 is dit verder onderbouwd en uitgewerkt. 2 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

5 - Organiseren (extra) huisbezoeken voor kwetsbare ouderen. Er blijkt, met name nu ouderen met zwaardere problematiek langer zelfstandig (moeten) blijven wonen, meer risico te zijn op vereenzaming/verwaarlozing. Daarom willen we deze risicogroep (vaker) thuis bezoeken. Ook zullen we extra inzetten op het meer verbinden van ouderen (telefooncirkels, ontmoetingsactiviteiten e.d.). - Meer mogelijkheden realiseren voor wonen met begeleiding. We constateren dat het voor bepaalde groepen (jongeren) gewenst/nodig is dat er woonvormen met begeleiding beschikbaar komen. Inzet vanuit de Wmo op dit onderdeel is nodig/gewenst. - Verruiming bereik aanvullende ziektekostenverzekering voor chronisch zieken. Het gebruik van deze verzekering is tot op heden beperkt gebleven terwijl er bij deze groep wel sprake kan zijn van een (ongewenste) stapeling van kosten. Daarom is het wenselijk dat wordt ingezet op het verruimen van de gebruikersgroep, het vergroten van het aantal gebruikers en op het aantrekkelijker maken van de verzekering. - Versterking van de Sociaal wijkteams. De complexiteit van de onderzoeken neemt toe. Het opstellen van een goed ondersteuningsplan vraagt daardoor meer tijd. Het is nodig om de capaciteit van de teams uit te breiden om te voorkomen dat er wachtlijsten ontstaan. - Versterken van de Wijkpunten, o.a. met financieel spreekuren. Het is belangrijk dat eenvoudige vragen laagdrempelig en efficiënt opgepakt worden bij de Wijkpunten. In dat kader is verdere uitbreiding van de financieel spreekuren gewenst. Deze en nog een aantal andere kleinere aanpassingen zijn in dit uitvoeringsplan bij de betreffende onderdelen nader uitgewerkt. Inmiddels zijn de resultaten van het Cliëntervaringsonderzoek Wmo 2 beschikbaar. In bijlage 2 treft u een samenvatting van het rapport aan alsmede een aantal aanbevelingen. Deze aanbevelingen zijn verwerkt in het uitvoeringsplan. In hoofdstuk 2 wordt een beeld geschetst van de basis en de wijze waarop we hier in 2017 invulling aan willen geven. Er is extra aandacht besteed aan het mantelzorgbeleid. Het mantelzorgbeleid is zoveel mogelijk geïntegreerd binnen het Wmo beleid. In hoofdstuk 3 is aangegeven welk maatwerk, als aanvulling op het basisaanbod, vanuit de Wmo beschikbaar is. Het uitgangspunt hierbij is dat passende ondersteuning wordt geboden als het nodig is, zodat ook kwetsbare inwoners zoveel mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen en meedoen aan de maatschappij. In hoofdstuk 4 zijn de vangnetvoorzieningen opgenomen. Het gaat hier om voorzieningen voor zeer kwetsbare inwoners die niet beschikken over een eigen netwerk of financiële draagkracht, inwoners waarvoor zelfredzaamheid (tijdelijk) niet mogelijk is. Hoofdstuk 5 geeft tenslotte inzicht in de sturing, monitoring en het Wmo budget dat in 2017 beschikbaar is voor de uitvoering van de Wmo. Het uitvoeringsplan is voor advies voorgelegd aan de Wmo Cliëntenraad. Achterin het rapport (bijlage 5) is het advies opgenomen. Daarbij is per onderdeel aangegeven wat er met het advies is gedaan en hoe dit in het uitvoeringsplan is verwerkt. 2 Cliëntervaringsonderzoek Wmo 2016, onderzoek onder de gebruikers van Wmo maatwerkvoorzieningen over hun ervaringen in Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

6 2. Een sterke basis Versterking van de basis is een belangrijk speerpunt is binnen het Wmo beleid. De basis wordt primair gevormd door de bewoners zelf, de mantelzorgers en de vrijwilligers. Daarnaast worden allerlei algemene voorzieningen gerekend tot de basis, zoals welzijnswerk in de buurt, een inloop, cliëntondersteuning, ontmoetingsactiviteiten, dagactiviteiten in de wijk, openbaar vervoer, de huisarts, algemeen maatschappelijk werk, een klussendienst etc. Wij willen de basis versterken zodat inwoners zoveel mogelijk op eigen kracht, eventueel met lichte ondersteuning, kunnen participeren in de samenleving. Hiermee willen we enerzijds bereiken dat mensen meer samen doen en bij elkaar betrokken zijn, zodat iedereen, ook mensen met een beperking, mee kan doen. Anderzijds is het versterken van de basis nodig om het beroep op duurdere vormen van ondersteuning terug te dringen. Dit is noodzakelijk om in de toekomst, als de vergrijzing toeneemt, de kosten van ondersteuning beperkt te houden. Er is daarom voor gekozen een deel van het Wmo rijksbudget in te zetten voor versterking van de basis en daarmee te stimuleren dat een verschuiving plaatsvindt van zwaardere zorg naar de basis. Vangnet Maatwerk vanuit de Wmo Basis ontmoetingsactiviteiten en dagactiviteiten in de buurt, cliëntondersteuning, openbaar vervoer, open inloop, mantelzorgondersteuning, bewoners zelf, mantelzorgers, vrijwilligers etc. We willen deze versterking ook in 2017 continueren en daarbij vooral inzetten op de volgende punten: - Informatievoorziening - Wijkpunten/Sociaal wijkteams/cliëntondersteuning - Wijkvoorzieningen/welzijn in de wijk - Stimuleren en ondersteunen bewonersinitiatieven - Mantelzorgondersteuning - Vrijwilligerswerk - Algemeen maatschappelijk werk / preventie ggz problematiek - Vervoer - Scootmobiel- en rolstoelpools - Aangepast/beschut wonen - Gezonde leefstijl - Eenzaamheid - E-health In de volgende paragrafen zijn deze onderdelen nader uitgewerkt. 4 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

7 2.1 Informatievoorziening Goede informatievoorziening is een belangrijk instrument om de zelfredzaamheid te bevorderen. Veel inwoners zullen met de juiste informatie zelf een antwoord weten te vinden op hun vraag of er een oplossing is voor hun probleem. Het is daarom essentieel dat de informatievoorziening zowel digitaal als fysiek op orde is. Ook moet de informatie toegankelijk en leesbaar/begrijpelijk zijn voor alle doelgroepen. Dit betekent bijvoorbeeld een gemeentelijke website met actuele en overzichtelijke informatie, als start voor verdere verwijzing naar websites van partners zoals (sociale kaart van de GGD), en Op de gemeentelijke website is informatie te vinden over de Wmo maatwerkvoorzieningen zoals huishoudelijke ondersteuning, dagbesteding of scootmobielen. Welzijn Lelystad heeft in coproductie met de GGD een zoekmachine ontwikkeld die actuele informatie van verschillende websites koppelt met de digitale sociale kaart ( De zoekmachine is kosteloos door alle partijen en bewonersorganisaties met een banner vanuit hun eigen website te gebruiken. Zo kunnen bewoners eenvoudig vanuit verschillende ingangen de weg vinden naar alle Wmo-, participatie- en ondersteuningsmogelijkheden. Het gaat zowel om terugkerende vaste voorzieningen en aanbod, als meer kortlopende activiteiten vanuit bijvoorbeeld bewonersinitiatieven en voorlichtingsbijeenkomsten. Deze zoekmachine is nog in ontwikkeling. Alle partijen en bewonersorganisaties zijn zelf aan zet om de achterliggende digitale kaart met actuele gegevens te vullen zodat er uiteindelijk alle relevante informatie eenvoudig te vinden is. De Wijkpunten spelen een belangrijke rol in de informatievoorziening. Er zijn verspreid over de stad Wijkpunten die zowel telefonisch, digitaal als fysiek bereikbaar zijn. Deze Wijkpunten zijn het eerste aanspreekpunt voor inwoners met ondersteuningsvragen en vormen de toegang tot de Sociaal wijkteams. Zij zijn een belangrijke schakel in het proces en moeten goed vindbaar zijn voor zowel inwoners als professionals. Er worden daartoe verschillende instrumenten ingezet zoals het uitbrengen van folders, het goed toegankelijk maken van de webinformatie (zie en en het uitbrengen van voorlichtingsfilmpjes over bijvoorbeeld de werking van de Sociaal wijkteams in Lelystad. Ook zijn er afspraken gemaakt met een aantal huisartsen over de doorverwijzing naar de Sociaal wijkteams. In 2017 zal dit worden geïntensiveerd. Huisbezoeken kwetsbare ouderen Daarnaast zal er in 2017 extra ingezet worden op het bereiken van kwetsbare ouderen. Er blijkt, met name nu ouderen met zwaardere problematiek langer zelfstandig (moeten) blijven wonen, meer risico te zijn op vereenzaming/verwaarlozing. Daarom willen we dat deze risicogroep (vaker) thuis wordt bezocht. Daarbij wordt in eerste instantie gedacht aan alleenstaande ouderen van 75 jaar en alle ouderen vanaf 80 jaar (zowel alleenstaanden als echtparen). Er zal daarbij o.a. worden ingezet op het meer verbinden van ouderen (telefooncirkels, ontmoetingsactiviteiten e.d.). Momenteel wordt in beeld gebracht op welke wijze dit georganiseerd kan worden en welke kosten dit met zich meebrengt. De vrijwillige ouderenadviseurs van de MDF kunnen hier een rol in spelen. Ook de ouderenbonden, die ook huisbezoeken brengen bij hun leden, worden hierbij betrokken. Lokale markt in het kader van de Week van Zorg en Welzijn Op 18 maart 2017 wordt er tijdens de Nationale Week van Zorg en Welzijn op een centrale locatie in Lelystad een informatie-, activiteiten- en belevingsmarkt georganiseerd. Er werken ca. 30 zorg-, welzijns- en vrijwilligersorganisaties mee aan deze markt. De markt is bedoeld om mensen te interesseren om in de zorg te gaan werken maar vooral om inwoners te laten zien wat er allemaal aan welzijn, ondersteuning en zorg in Lelystad is zodat zij, als het nodig is, dit weten te vinden. Er zal, gezien 5 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

8 het belang hiervan, vanuit de Wmo ,- worden gereserveerd voor het organiseren van de markt in Informatievoorziening Inzet 2017: a. Informatie over de Wmo (in brede zin) is goed vindbaar en de informatie is actueel. b. De Wijkpunten/Sociaal wijkteams zijn goed vindbaar en goed bereikbaar, zowel fysiek, digitaal als telefonisch. c. Er wordt voor 2017, evenals 2016, vanuit de rijksbijdrage Wmo een bedrag van ,- gereserveerd voor extra communicatie rond de Wijkpunten en de Sociaal wijkteams. d. Er worden in 2017 (extra) huisbezoeken gebracht aan kwetsbare ouderen. Hiervoor wordt vooralsnog een bedrag van ,- gereserveerd. e. Er wordt vanuit de rijksbijdrage Wmo voor ,- gereserveerd voor het in 2017 organiseren van een markt in Lelystad gedurende de Nationale Week van Zorg en Welzijn. 2.2 Wijkpunten, Sociaal wijkteams en cliëntondersteuning Wijkpunten De toegang voor alle ondersteuningsvragen verloopt via de Wijkpunten/Sociaal wijkteams. Voor de inwoner is het eerste aanspreekpunt de medewerker van het Wijkpunt. Eenvoudige vragen kunnen daar direct worden afgehandeld, door bijvoorbeeld verwijzing naar een spreekuur van Centrada of naar een algemene voorziening in de wijk. Bij een wat meer uitgebreide ondersteuningsvraag zal een afspraak worden gemaakt met iemand van het Sociaal wijkteam. Deze medewerker gaat dan op huisbezoek om in overleg met betrokkene (en diens mantelzorger) in beeld te brengen wat de betrokkene zelf op kan pakken en wat er verder mogelijk en nodig is. De afspraken worden vastgelegd in een ondersteuningsplan. De Wijkpunten moeten aantrekkelijke en laagdrempelige plekken zijn waar wijkbewoners graag komen. Ook is van belang dat de Wijkpunten voldoende kwantiteit en kwaliteit hebben om de vragen goed te kunnen behandelen en als het nodig is door te verwijzen naar de Sociaal wijkteams of andere instanties. Vanaf 2016 is een start gemaakt met het versterken van de Wijkpunten. In elk stadsdeel is de toegang versterkt met een goed gekwalificeerde medewerker die de intake verzorgt en beoordeelt of er sprake is van enkelvoudige problematiek die in de basis kan worden afgehandeld of meer complexe problematiek, waarvoor naar een medewerker van het Sociaal wijkteam wordt doorverwezen. Op vier locaties in de stad zijn bij de Wijkpunten financieel spreekuren gestart. Hier worden eenvoudige vragen op financieel/administratief gebied afgehandeld door speciaal opgeleide vrijwilligers van IDO, MDF en Humanitas. Deze vrijwilligers worden ondersteund door schuldhulpverleners en sociaal raadslieden van het MDF. Ook het aantal financieel spreekuren willen we in 2017 verder uitbreiden. Dit is verder uitgewerkt in paragraaf Onderdeel van de Wijkpunten zijn ook de spreekuren van de bewonersconsulenten van Centrada en de spreekuren van de wijkagenten. In 2017 zullen de Wijkpunten verder vorm krijgen zodat de bewoners voor informatie en advies op allerlei terreinen terecht kunnen bij de Wijkpunten in de MFA s. Een belangrijk aandachtspunt is de afstemming tussen de toegang voor de Wmo, Jeugdhulp en Participatiewet. In 2017 zal hier verder op worden ingezet. In dit kader kan worden vermeld dat de participatiecoaches van de gemeente in 2017 bij de Wijkpunten/Sociaal wijkteams worden aangehaakt. Er is een grote overlap tussen de groep waarop de participatiecoaches zich richten en de groep die 6 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

9 gebruik maakt van de Wmo. Met de aanhaking van de participatiecoaches wordt er gezorgd voor een meer integrale inzet voor deze groep Sociaal wijkteams De Sociaal wijkteams hebben een belangrijke rol wat betreft het versterken van de leefbaarheid in de buurt. Zij zetten in op het vergroten van participatie, onderlinge cohesie en betrokkenheid. Ook kunnen inwoners bij het Sociaal wijkteam terecht als er sprake is van meer uitgebreide ondersteuningsbehoefte, zoals behoefte aan een vervoersvoorziening of aan ondersteuning thuis. Er zijn in Lelystad vier Sociaal wijkteams. Elk stadsdeel heeft een Sociaal wijkteam bestaande uit de volgende partijen en expertises: Welzijn Lelystad (coördinatie en opbouwwerk) MDF (maatschappelijk werk/ouderenadviseur) Icare/Woonzorg Flevoland (wijkverpleegkundigen) GGZ specialist MEE IJsseloevers. Er is daarmee in de teams deskundigheid aanwezig wat betreft ouderen, mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking en mensen met GGZ problematiek. Welzijn Lelystad is verantwoordelijk voor de coördinatie binnen en tussen de teams. Het Sociaal wijkteam heeft als kerntaken: - zelf signaleren (signaalfunctie in de wijk) en reageren op signalen van buurtbewoners, politie, school, etc. - in overleg met betrokkene (en familie/mantelzorger) opstellen van een ondersteuningsplan waarin in beeld is gebracht wat de problematiek is, wat de cliënt zelf gaat doen en welke ondersteuning vanuit de sociale infrastructuur mogelijk en nodig is. - begeleiden van mensen naar een voorziening (richting algemene voorzieningen en als het nodig is richting specifieke voorzieningen). - algemene regie houden op het ondersteuningsplan en het houden van follow-up gesprekken. Een medewerker van het Sociaal wijkteam blijft vast aanspreekpunt voor betrokkenen en partijen die betrokken zijn bij de ondersteuning. - zorgen voor een goede afstemming met het Centrum Jeugd en Gezin en het Jeugd- en Gezinsteam. Als er een kind bij betrokken is, dan vindt altijd afstemming plaats met het Centrum Jeugd en Gezin of het Jeugd- en Gezinsteam. Als het zwaartepunt bij de ouder/volwassene ligt, dan zorgt het Sociaal wijkteam voor het ondersteuningsplan en de regisseur. Als het zwaartepunt bij het kind ligt, dan zorgt het Jeugd- en Gezinsteam voor een ondersteuningsplan en de regisseur. Het Sociaal wijkteam werkt samen met allerlei andere partijen in de wijk zoals politie, huisartsen, Centrada en hoofdaannemers voor ondersteuning thuis en dagbesteding. Naast deze partijen vindt er ook afstemming plaats met bijvoorbeeld het Meldpunt OGGz 3 voor wat betreft maatschappelijke opvang en beschermd wonen en met Veilig Thuis voor wat betreft kindermishandeling/huiselijk geweld. Verder wordt er nauw samengewerkt met de gemeentelijke Wmo consulenten, die zorgen voor de afhandeling van de aanvragen voor woon-, rol- en vervoersvoorzieningen. 3 Er is een regionaal Meldpunt OGGz (Openbare Geestelijke Gezondheidszorg). Dit kan gebeld worden (door de wijkteams) in geval van: - dak en thuisloosheid (inclusief zwerfjongeren); - zorgmijdend gedrag en/of complexe problematiek op het gebied van OGGz of verslavingszorg; - dreigende dak/thuisloosheid (overlast) en complexe problematiek die hieraan gerelateerd kan zijn; - vermoeden van zware psychiatrie in combinatie met verslaving en vaak ook nog zorgmijdend gedrag. Vangnet en Advies, Centrale toegang van dak en thuislozen zijn opgegaan in het Meldpunt OGGz. 7 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

10 In de Wmo 2015 is bepaald dat het college voor maatwerkvoorzieningen een beschikking moet afgeven. De beschikking moet zijn gebaseerd op een onderzoek naar behoeften, persoonskenmerken, mogelijkheden om op eigen kracht zaken te regelen, mogelijkheden om gebruik te maken van algemene voorzieningen, inzicht in de hoogte van de eigen bijdrage e.d. Op basis hiervan kan een aanvraag voor een maatwerkvoorziening worden gedaan en het college moet daarop binnen twee weken een beschikking afgeven. De Sociaal wijkteams stellen ondersteuningsplannen op en deze plannen kunnen worden aangemerkt als het onderzoek zoals in de wet omschreven. Als er in het ondersteuningsplan maatwerkvoorzieningen zijn opgenomen, dan kan dit omgezet worden in een aanvraag die binnen twee weken moet leiden tot een beschikking. In complexe gevallen waarbij deze termijn niet wordt gehaald, wordt een vertragingsbericht verstuurd. De klant kan kiezen voor een persoonsgebonden budget (PGB) of zorg in natura (ZIN). Als het gaat om een PGB, dan moet de klant, in aanvulling op het ondersteuningsplan, een PGB budgetplan maken. Het aantal gesprekken lijkt zich te stabiliseren rond de per jaar. Het kan hierbij gaan om gesprekken met nieuwe cliënten maar ook om vervolggesprekken als de ondersteuning al in gang is gezet. Tabel 1: raming aantal ondersteuningsgesprekken 2016 Sociaal wijkteams Aantal gesprekken Aantal aanmeldingen/aanvragen Aantal follow up gesprekken Totaal De Sociaal wijkteams waren tot voor kort in staat, zonder wachtlijsten, de gesprekken in te plannen en bij de mensen thuis te voeren. Er doet zich nu een aantal ontwikkelingen voor waardoor de druk op de Sociaal wijkteams toeneemt en er toch wachtlijsten (zijn) ontstaan. Er blijkt per bewoner/huishouden meer tijd nodig te zijn dan waarvan eerder werd uitgegaan. Er wordt nu steeds meer gekeken naar de totale gezinssituatie i.p.v. individuele situaties en naar de mogelijkheden om het eigen netwerk e.d. in te zetten (stepped care benadering). Ook komen er bij de overdracht 18-/18+ steeds meer complexe situaties terecht bij het Sociaal wijkteam. Verder komen bestaande klanten steeds vaker met complexe vragen terug bij het Sociaal wijkteams. Er is geïnvesteerd in de wijkpunten. Dit blijkt evenwel niet voldoende om de druk op de wijkteams in voldoende mate op te vangen. In bijlage 3 is dit verder (cijfermatige) onderbouwd. De Sociaal wijkteams zijn de spil in het systeem. Het is belangrijk dat inwoners die zich melden moeten, zonder lange wachttijd, worden geholpen. Daarom willen we de dat de formatie met ingang van 2017 vooralsnog wordt uitgebreid met 4 fte s (gemiddeld 1 fte extra per teams) waarvan 2,7 fte s (gemiddeld 24 uur/ 0,67 fte per team) worden gefinancierd vanuit de rijksbijdrage Wmo. De rest van de fte s 1 (gemiddeld 12 uur/0,33 fte per team) zal gevonden worden door hiervoor binnen de reguliere formaties van de deelnemende partijen 4 ruimte vrij te maken door andere prioriteiten te stellen. Met ingang van 2015 is de formatie van de Sociaal wijkteams ingericht op de nieuwe taken. Hiervoor is toen vanuit de rijksbijdrage Wmo een budget van ,- beschikbaar gesteld. Wij willen voor extra beschikbaar stellen zodat vanuit de rijksbijdrage de formatie met 2,7 fte s uitgebreid kan worden. 4 Er zal ook overlegd worden met de partijen die verantwoordelijk zijn voor het inzetten van wijkverpleegkundigen in de teams. Een uitbreiding van het aantal uren wijkverpleging is zeer gewenst. 5 Er wordt hierbij uitgegaan van een integrale kostprijs van per fte (incl. overhead). 8 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

11 Tabel 2: inzet formatie per Sociaal wijkteam Inzet per wijkteam per week Inzet regulier gefinancierd Extra inzet gefinancierd uit rijksbijdrage Wmo Welzijn Lelystad coördinator 24 uur (0,67 fte) 18 uur 6 uur Welzijn Lelystad opbouwwerk 16 uur (0,45 fte) 16 uur 0 uur Ggz specialist 16 uur (0,45 fte) - 16 uur MDF maatschappelijk werk 16 uur (0,45 fte) 4 uur 12 uur MDF ouderenadviseur 16 uur (0,45 fte) 16 uur 0 uur Icare/WZF wijkverpleegkundige 16 uur (0,45 fte) 16 uur 0 uur MEE 30 uur (0,83 fte) 30 uur 0 uur Extra inzet m.i.v uur (1,00 fte) 12 uur 24 uur Totaal 170 uur (4,72 fte) 112 uur (3,11 fte) 58 uur (1,61 fte) Het gaat hier om een gemiddelde inzet van 4,7 fte per team. De expertise kan flexibel worden ingezet, aansluitend bij de specifieke problematiek per stadsdeel. In de raadsvergadering van 15 november 2016 is een motie aangenomen inzake het versterken van de Sociaal wijkteams en de Jeugd- en Gezinsteams. De raad roept hierin het college op in de komende periode een grondige analyse te maken van de kwalitatieve en kwantitatieve inzet van de Sociaal wijkteams en Jeugd- en Gezinsteams en daarbij expliciet in beeld te brengen in hoeverre de doelgroep wordt bereikt, welke taken nu niet of onvoldoende kunnen worden uitgevoerd, welke kwalitatieve versterking wenselijk is en wat daarvoor nodig is. Wij zullen dit onderzoek in het eerste kwartaal van 2017 uitvoeren en de uitkomsten daarvan ter besluitvorming aan de raad voorleggen, uiterlijk bij de vaststelling van de Kadernota Op basis van de uitkomsten zal worden bepaald of een bijstelling nodig/wenselijk is Cliëntondersteuning Cliëntondersteuning maakt integraal onderdeel uit van de Sociaal wijkteams. Binnen de Sociaal wijkteams is deskundigheid en capaciteit aanwezig om de inwoners goed te ondersteunen en - als het nodig is - in overleg met hen een ondersteuningsplan te maken. Ook zijn er afspraken gemaakt over een eventuele second opinion. Mocht een klant het niet eens zijn met het ondersteuningsplan, dan zal er vanuit het wijkteam een gesprek worden geregeld met een ander lid van een Sociaal wijkteam. Op deze manier is de onafhankelijkheid geborgd. Mocht men er dan toch nog niet samen uitkomen, dan kan er eventueel nog mediation worden ingezet. Er is in het kader van de cliëntondersteuning een aantal specifieke diensten beschikbaar zoals: a. Tolkdiensten bij taalproblemen Tolkdiensten t.b.v. Sociaal wijkteams Er komen soms inwoners bij het Sociaal wijkteam waarmee vanwege de taal geen communicatie mogelijk is. Het uitgangspunt is dat mensen zoveel mogelijk zelf verantwoordelijk zijn voor het zorgen voor een vertaler (bijv. familielid of iemand uit de eigen gemeenschap). In een aantal situaties blijkt dit niet te lukken en is een tolk noodzakelijk om tot een goed ondersteuningsplan te komen. In 2016 is rond de 100 keer de hulp van een tolk ingeroepen. Dit wordt alleen ingezet als andere opties niet mogelijk zijn. Wij zullen voor 2017, evenals in 2016, 6.000,- reserveren voor het inhuren van deze tolkdiensten door de Sociaal wijkteams. 9 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

12 Tolkdiensten t.b.v. andere Wmo partijen In de afgelopen periode is gebleken dat ook bij andere partijen, die ondersteuning bieden, de taal een obstakel kan zijn waardoor geen goede ondersteuning geboden kan worden. Het gaat hierbij met name om maatschappelijk werk, schuldhulpverlening en ondersteuning thuis. Ook hierbij geldt dat eerst wordt geprobeerd om dit binnen het netwerk op te lossen maar dat het soms noodzakelijk is een tolkdienst in te huren. Er zal in 2017 maximaal ,- worden gereserveerd voor de tolkdiensten t.b.v. maatschappelijk werk en schuldhulpverlening. Ook zal er in het budget voor ondersteuning thuis een bedrag worden verwerkt in verband met het inschakelen van tolkdiensten (zie verder paragraaf 3.5 en 3.6). b. Anonieme hulp op afstand De gemeente is op grond van de Wmo 2015 verplicht anonieme hulp op afstand (telefoondienst) te bieden. Wij maken hiervoor gebruik van Stichting Sensoor. Meer informatie hierover is te vinden op Deze stichting biedt met inzet van deskundige vrijwilligers 24 uur per dag en 365 dagen per jaar anonieme hulp op afstand. De VNG maakt namens de gemeenten afspraken met Sensoor over hun inzet. De kosten hiervan worden verrekend in de rijksbijdrage die we voor de Wmo ontvangen. Er zijn/worden nadere afspraken worden gemaakt met Sensoor over het aansluiten bij de lokale structuur zodat bellers eventueel doorverwezen kunnen worden naar hulp/ondersteuning vanuit bijvoorbeeld de Sociaal wijkteams en de Sociaal wijkteams kunnen verwijzen naar Sensoor. c. Doventolk Met de decentralisaties in 2015 is de doventolk onder de gemeentelijke verantwoordelijkheid komen te vallen. Ook voor dit onderdeel heeft de VNG namens de gemeenten afspraken gemaakt waarbij wij aansluiten. De kosten hiervan worden verrekend in de rijksbijdrage die we voor de Wmo ontvangen. Inwoners met gehoorproblemen kunnen op basis van de landelijke afspraken een aantal keren per jaar gratis gebruik maken van deze tolkdiensten. d. Ondersteuning bij financiële problemen De vraag naar ondersteuning bij financiële problemen is groot. Het Sociaal wijkteam wordt regelmatig geconfronteerd met financiële problematiek onder hulpvragers. Het komt vaak voor dat als iemand met een ondersteuningsvraag komt, er ook sprake is van financiële problematiek. Er wordt daarom, naast de reguliere inzet voor schuldhulpverlening, vanaf begin 2016 in een aantal wijken laagdrempelige ondersteuning bij financiële problemen geboden. Er wordt in vier stadsdelen in de stad (Hanzeborg, Atolplaza, Waterbever en Windhoek) financieel spreekuur gehouden waar bewoners binnen kunnen lopen voor advies of ondersteuning bij vragen op financieel gebied, het invullen van formulieren of het doornemen van een brief. Dit spreekuur wordt bemenst door vrijwilligers en gecoördineerd door de afdeling Schuldhulpverlening van de MDF. Tevens worden er trainingen georganiseerd waarbij bewoners o.a. leren hun financiën te ordenen of leren omgaan met een huishoudboekje. Ook kunnen de medewerkers van de Sociaal wijkteams hier terecht met vragen op financieel gebied. Door eerder te signaleren en te ondersteunen verwachten we dat er minder curatieve schuldhulpverleningstrajecten nodig zijn. Deze vorm van ondersteuning lijkt ook goed te werken voor mensen van allochtone afkomst. In 2017 willen we meer zicht krijgen op effecten: betekent het laagdrempelig afvangen van vragen dat zij elders niet meer opduiken, of dat zwaardere hulpvragen achterwege blijven? De eerste ervaringen laten zien dat bewoners de spreekuren goed weten te vinden. In de eerste vijf maanden vanaf de start hebben bijna 300 inwoners gebruik gemaakt van het spreekuur (zie tabel 3). 10 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

13 Tabel 3: Aantal en soort hulpvragen bij de financieel spreekuren gedurende eerste 5 maanden vanaf de start (februari tot juli 2016). Aantal en soort hulpvragen financieel spreekuur uitkering schulden kwijtschelden inkomen DigiD overig totaal februari maart april mei juni Totaal Wij willen het spreekuur, gezien de positieve ervaringen, vanaf 1 januari 2017 ook gaan aanbieden in MFA de Brink en MFA Zuiderzeewijk en vanaf 1 juli 2017 in MFA de Dukdalf. Met ingang van 2016 is er vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- beschikbaar gesteld voor de financieel spreekuren. Om de uitbreiding van het aantal locaties mogelijk te maken zal het budget voor de financiële spreekuren met ingang van met ,- worden verhoogd zodat er in totaal in ,- beschikbaar is. e. Juridische ondersteuning MDF (sociaal raadslieden) en MEE werken samen en verlenen juridische ondersteuning aan mensen met een laag inkomen en/of mensen met een beperking. Voorbeelden zijn het helpen bij een aanvraag voor huurtoeslag of het helpen bij problemen rond de zorgverzekering. Er is door MDF/MEE aangegeven dat de druk op het sociaal raadslieden hoog is. Wij gaan ervan uit dat met de extra investering in de financieel spreekuren de druk op de sociaal raadslieden af zal nemen en wij zullen hiervoor geen extra middelen beschikbaar stellen. f. Overig Naast de hiervoor genoemde cliëntondersteuning die vooral individueel gericht is, zijn er ook allerlei organisaties die zich richten op (specifieke) groepen, zoals de MS vereniging, Ypsilon, Inloophuis Passie en het GOL. Het GOL heeft binnen de cliëntondersteuning een aantal specifieke taken zoals: - adviseren van de gemeente over fysieke toegankelijkheid van de openbare ruimte. - afvaardigen van vertegenwoordigers in de Wmo Cliëntenraad, inclusief het adviseren/ondersteunen van deze vertegenwoordigers. - organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten voor diverse aandachtsgroepen. - ontwikkelen en bijhouden van een voorlichtingsagenda. Het is wenselijk dat informatie over het aanbod van (patiënten)organisaties bij inwoners en de Wijkpunten/Sociaal wijkteams bekend is. De Wijkpunten/Sociaal wijkteams kunnen de inwoners waarvoor dit relevant is, dan gericht verwijzen. In dit kader is het raadzaam een voorlichtingsagenda te maken met alle voorlichtingsactiviteiten zodat deze beter op elkaar afgestemd en beter benut kunnen worden. Herhalingen kunnen hiermee worden voorkomen en organisaties kunnen worden samengebracht rond een onderwerp. Daarnaast voert het GOL een aantal activiteiten uit in het kader van Agenda 22. Momenteel wordt nader bekeken of en welke rol het GOL gaat vervullen in het kader van de ratificatie medio 2016 van het VN verdrag voor rechten van mensen met een beperking. De gemeenteraad heeft besloten voor 2016 en 2017 op jaarbasis een subsidie van ,- aan het GOL beschikbaar stellen zodat het GOL deze taken uit kan (blijven) voeren. Na 2017 zal de subsidiering van het GOL in principe vanuit de rijksbijdrage Wmo worden geregeld. 11 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

14 g. Wmo Cliëntenraad De Wmo Cliëntenraad adviseert gevraagd en ongevraagd over het Wmo beleid. De cliëntenraad heeft een belangrijke en nuttige rol binnen ons Wmo beleid en de implementatie hiervan. Naast deze adviesraad voor de Wmo zijn er ook adviesraden voor de Participatiewet en de Jeugdwet. Momenteel wordt de werking van deze adviesraden geëvalueerd. Op basis daarvan zal nader worden bepaald of en in welke mate het wenselijk is deze adviesraden samen te voegen tot één adviesraad voor het sociaal domein. Wijkpunten/Sociaal wijkteams/cliëntondersteuning Inzet 2017: Wijkpunten: a. Er wordt, evenals in 2016, vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- gereserveerd voor versterking van de formatie van de wijkpunten. b. Er worden laagdrempelige voorportalen met vrijwilligers gerealiseerd. Dit wordt binnen de reguliere middelen geregeld. c. De financieel spreekuren worden in 2017 uitgebreid van vier naar zeven locaties. Hiervoor wordt vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- beschikbaar gesteld. Dit is een toename van ,- ten opzichte van Sociaal wijkteams/cliëntondersteuning: d. De Sociaal wijkteams zijn toegerust om hun taken goed uit te voeren. Er wordt in 2017 vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- beschikbaar gesteld om de capaciteit op voldoende niveau te houden/brengen. e. Er wordt in het eerste kwartaal van 2017, conform de motie die in de raadsvergadering van 15 november 2016 is aangenomen, een analyse uitgevoerd naar de kwantitatieve en kwalitatieve inzet van de Sociaal wijkteams en de Jeugd- en Gezinsteams. f. De toegangen voor de Wmo en Jeugdhulp worden verder op elkaar afgestemd. g. Er wordt voor 2017, evenals in 2016, vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- gereserveerd voor inzet van MEE binnen de Sociaal wijkteams; daarnaast is er vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- gereserveerd voor inzet van MEE binnen de CJG s. h. Inwoners kunnen voor anonieme hulp op afstand gebruik maken van Sensoor. Er wordt ingezet op een versterking van de aansluiting van Sensoor bij de lokale inzet. i. Inwoners met gehoorproblemen kunnen gebruik maken van een doventolk. j. Er wordt vanuit de rijksbijdrage Wmo 6.000,- gereserveerd voor het inhuren van tolkdiensten door de Sociaal wijkteams en voor het inhuren van tolkdiensten voor algemeen maatschappelijk werk en/of schuldhulpverlening. k. Op basis van de evaluatie naar de adviesraden voor Wmo, Jeugdhulp en Participatiewet wordt nader bepaald of en in welke mate de adviesraden worden samengevoegd tot één adviesraad voor het sociaal domein. 2.3 Wijkvoorzieningen/welzijnswerk We willen dat mensen meer participeren en meer bij elkaar betrokken zijn. De wijkvoorzieningen en de activiteiten die daar plaatsvinden spelen daarin een belangrijke rol en zijn daarmee een essentieel onderdeel van de basisinfrastructuur voor de Wmo. De gemeente is op grond van de Wmo verantwoordelijk voor de ondersteuning van inwoners met dementie, inwoners met een lichamelijke of verstandelijke beperking en mensen met psychiatrische aandoeningen. Wij willen dat er in de wijken meer laagdrempelige (dag)activiteiten voor deze aandachtsgroepen beschikbaar zijn en dat reguliere activiteiten zoveel mogelijk ook geschikt zijn voor deze groepen. Dit past bij het uitgangspunt dat alle inwoners zoveel mogelijk mee kunnen doen. Ook kunnen deze activiteiten een goed alternatief zijn voor ondersteuning thuis of voor reguliere dagbesteding. In 2015 en 2016 is een start gemaakt met het 12 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

15 ontwikkelen van activiteiten voor de nieuwe aandachtsgroepen. Zo worden er bijeenkomsten georganiseerd waarbij partners van dementerenden bij elkaar komen en er tegelijkertijd een activiteit is voor de dementerenden. Ook is Open je Hart en Mantelkring van start gegaan waarbij (eenzame) mensen letterlijk en figuurlijk in beweging worden gebracht ( Ander voorbeelden zijn de diverse kookcafe s, eetclubs en creatieve activiteiten in de wijkvoorzieningen. In 2017 willen we hier verder op in blijven zetten. Gezien de problematiek van deze groepen is, naast de inzet van vrijwilligers, een bepaalde mate van professionele begeleiding nodig. Wij zullen, gezien het belang van deze activiteiten, voor 2017 (evenals 2016) een bedrag van ,- reserveren voor het ontwikkelen en realiseren van laagdrempelige activiteiten voor deze nieuwe aandachtsgroepen. In 2016 is Vraagelkaar in Lelystad van start gegaan. Dit is een methode die mensen stimuleert elkaar dingen/diensten te vragen en te bieden. Hierbij kan gedacht worden aan gezamenlijk theaterbezoek of hulp bij het koken. Dit kan digitaal ( Daarnaast worden er Vraagelkaarcafé s georganiseerd. De belangstelling is groot. Lelystad beschikt over diverse wijkvoorzieningen waar deze activiteiten voor en door buurtbewoners kunnen worden georganiseerd, waaronder een aantal buurthuizen. Er zijn in Lelystad nog zeven buurtvoorzieningen die bestuurd worden door vrijwillige besturen: De Windhoek, De Waterbever, De Brink, De Dukdalf, De Joon, De Krakeling en Het Palet. Het Palet heeft een verenigingsstructuur, de anderen zijn stichtingen. De meeste voorzieningen zijn inmiddels onderdeel van een MFA. Het is belangrijk dat de wijkgebouwen toegankelijk en beschikbaar zijn voor activiteiten voor buurtbewoners waaronder de nieuwe aandachtsgroepen. In het afgelopen jaar is extra ingezet om de kwaliteit van het beheer te verbeteren. Het programmabeheer is nu volledig ingericht op het ontvangen van de verschillende aandachtsgroepen. Het is van belang dat buurthuisbesturen en de programmabeheerders van de MFA s goed met elkaar samenwerken zodat de wijkvoorzieningen beschikbaar zijn voor activiteiten van wijkbewoners en optimaal worden gebruikt. Een buurthuis of MFA moet het bruisend hart van een gebied zijn. In dit kader zal De Dukdalf worden gemoderniseerd doorontwikkeld tot een MFA light. Het is nodig om hierin te investeren om hiervan een centrum te maken voor en door bewoners. Er is bij de Programmabegroting 2017 besloten om het pand naar de huidige eisen te verbouwen. Laagdrempelige activiteiten in de wijk Inzet 2017: a. Er wordt onderzocht of De Dukdalf kan worden doorontwikkeld tot een MFA light. b. Er wordt ingezet op een goede samenwerking tussen buurthuisbesturen en programmabeheerders van de MFA s. c. Er worden in 2017 in de wijkvoorzieningen laagdrempelige activiteiten aangeboden voor mensen met een lichamelijke, verstandelijke, psychische beperking en/of dementie. Voor de invulling hiervan wordt vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- gereserveerd. d. Er wordt voor 2017 voor Vraagelkaar vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- gereserveerd. 2.4 Mantelzorgondersteuning De gemeentelijke beleidsnota informele zorg loopt eind 2016 af. Omdat mantelzorg en zorgvrijwilligers onderdeel zijn van het Wmo beleid kiezen we ervoor om net als het beleid rondom vrijwilligers het informele zorg beleid op te nemen in dit uitvoeringsplan. Het beroep op mantelzorgers neemt toe. Mensen blijven langer zelfstandig wonen wat vaak betekent dat mantelzorgers langer maar ook intensiever zorgen voor hun naasten. We moeten ons er van bewust 13 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

16 zijn dat mantelzorgers hun zorgtaken combineren met andere dagelijkse taken. Hierdoor is de dreiging van overbelasting altijd aanwezig. Het is dan ook belangrijk dat we als gemeente maar zeker ook al onze zorg- en welzijnspartners oog hebben voor mantelzorgers en hen ondersteunen waar dat gewenst en/of noodzakelijk is. In dit kader kan ook het initiatief Mantelkring/OpenJeHart worden genoemd dat in 2016 in Lelystad van start is gegaan. Wanneer wij voldoende ondersteuning bieden aan mantelzorgers kunnen zij langer en beter voor hun naaste blijven zorgen en zal er minder professionele inzet nodig zijn. In het Cliëntervaringsonderzoek Wmo 6 geeft ruim een kwart van de respondenten, die hulp van een naaste ontvangen, aan dat deze naaste de hulp niet aankan. Het blijven versterken en verbeteren van het aanbod aan mantelzorgondersteuning blijft daarom nodig om aan de toenemende en veranderende ondersteuningsbehoefte van mantelzorgers te kunnen voldoen. Dit is niet alleen een verantwoordelijkheid van de gemeente maar ook van de partners die via hun cliënten direct of indirect te maken hebben met mantelzorgers. Mantelzorgconvenant Op 17 maart 2014 is door de gemeente met verschillende zorg- en welzijnspartijen een mantelzorgconvenant gesloten. Medio 2014 is het convenant ook namens alle huisartsen ondertekend. Partijen die zijn aangesloten bij het mantelzorgconvenant hebben verschillende thema s waaraan zij gezamenlijk werken. Het mantelzorg convenant is eind oktober 2016 met de aangesloten partijen positief geëvalueerd. Het belang van een gezamenlijke ondersteuningsstructuur voor mantelzorgers wordt breed onderschreven. De partijen willen daarom de samenwerking, met nieuwe doelstellingen, voortzetten door het convenant met twee jaar te verlengen. Ondersteuningsplannen Mantelzorgers worden door de leden van de Sociaal wijkteams betrokken bij de keukentafelgesprekken. Bij nieuwe ondersteuningsvragen wordt de mantelzorger standaard betrokken. Het systeem waar de Sociaal wijkteams mee werken heeft een module waar ook de mantelzorger(s) en eventuele zorgvrijwilligers in opgenomen worden. Hiermee is het mogelijk om niet alleen doelen te formuleren voor de hulpvrager maar ook voor de mantelzorger(s). Er kan bijvoorbeeld, waar nodig een zorgvrijwilliger worden gekoppeld aan een gezin. Ook het Steunpunt Mantelzorg werkt met ditzelfde systeem. Hierdoor wordt de ondersteuning van de mantelzorger snel opgepakt door het steunpunt en wordt ook de voortgang bewaakt. Versterking mantelzorgondersteuning Op 19 maart 2013 is de nota informele zorg vastgesteld. Deze nota loopt eind 2016 af. Op grond van de nota informele zorg is besloten om de inzet van het mantelzorgsteunpunt uit te breiden en hiervoor jaarlijks ,- beschikbaar te stellen. De vraag naar mantelzorgondersteuning is in de afgelopen jaren toegenomen en de verwachting is dat deze toename zich in de komende jaren voort zal blijven zetten. Mantelzorgondersteuning is een brede verantwoordelijkheid. Het steunpunt zet zich dan ook in om andere (zorg)partijen bewust te maken van deze gezamenlijke verantwoordelijkheid. Gezien de toenemende vraag en het belang van goede mantelzorgondersteuning is de genoemde ,- structureel in de Wmo begroting opgenomen. Mantelzorgwaardering Inwoners konden tot 2015 vanuit de AWBZ onder bepaalde voorwaarden in aanmerking komen voor een mantelzorgcompliment van maximaal 200,-. Vanaf 2015 zijn de middelen die hiermee gemoeid waren overgeheveld naar de gemeenten. In Lelystad waarderen we mantelzorgers door middel van een Lelypas (met een bedrag van 200,-) of een geldbedrag ( 180,-). Mantelzorgers die minimaal drie 6 Cliëntervaringsonderzoek Wmo, oktober 2016 (onderzoek onder gebruikers Wmo maatwerkvoorzieningen over ervaringen 2015). 14 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

17 maanden aaneengesloten en meer dan acht uur per week mantelzorg verlenen aan een thuiswonende inwoner van Lelystad komen in aanmerking voor de waardering. Deze vorm van waardering is tot stand gekomen na consultatie van mantelzorgers, de Wmo Cliëntenraad en het Steunpunt Mantelzorg. De uitvoering hiervan is belegd bij Welzijn Lelystad (Steunpunt Mantelzorg). In 2015 zijn ruim 800 waarderingen uitgereikt. In 2016 zal het aantal waarderingen hoger uitvallen. Men kiest ook vaker dan in 2015 voor de waardering door middel van de Lelypas. Daarnaast is er in 2016 als waardering voor jonge mantelzorgers, een gezamenlijk dagje uit georganiseerd voor jonge mantelzorgers. In 2017 wordt gekeken naar een structurele vorm van waardering voor jonge mantelzorgers. Gedacht wordt o.a. aan een pluim die kan worden uitgereikt aan jonge mantelzorgers waarmee zij een leuk dagje uit kunnen. In 2017 blijft het bedrag van ,- beschikbaar voor de waardering van mantelzorgers. Respijtzorg Respijtzorg is de tijdelijke en volledige overname van zorg met als doel de mantelzorger een adempauze te geven. Respijtzorg is een containerbegrip waar veel soorten ondersteuning onder vallen. Zo kan bijvoorbeeld huishoudelijke hulp of dagbesteding ook worden ingezet ter ontlasting van de mantelzorger (naast het ondersteunen van de zorgvrager). De mantelzorgconsulenten signaleren dat de behoefte aan respijtzorg groter wordt. Ook constateren zij dat het niet altijd makkelijk te achterhalen welke wegen mantelzorgers moeten bewandelen om in aanmerking te komen voor respijtzorg. Dit komt door de diversiteit in het aanbod en de verschillende manieren waarop worden gefinancierd. Zo hebben zorgverzekeraars bepaalde vormen van respijtzorg vaak verzekerd in aanvullende pakketten. Het gaat hier dan om gepland verblijf in respijtvoorzieningen door zorgvragers zodat mantelzorgers tijdelijk ontlast worden (bijvoorbeeld op vakantie kunnen gaan). Vanuit de Wmo wordt dagbesteding, huishoudelijke ondersteuning, ondersteuning thuis en kortdurend verblijf gefinancierd. Dit zijn voorzieningen die vaak voor langere tijd, worden ingezet. Tenslotte wordt vanuit de Wet langdurige zorg verblijf bij crisis geregeld, bijvoorbeeld in het geval dat de mantelzorger zelf uitvalt en de zorgvrager niet langer zelfstandig kan blijven wonen. Het is belangrijk dat het voor mantelzorgers makkelijker wordt om te weten waar zij terecht kunnen voor respijtzorg die past bij hun situatie. Mantelzorgconsulenten en wijkteamleden kunnen hierbij een belangrijke rol spelen. Er zal daartoe een overzicht worden gemaakt van de verschillende vormen respijtzorg met daarbij de stappen die moeten worden gezet om hiervoor in aanmerking te komen. Overigens wordt in Lelystad hard gewerkt aan het realiseren van een respijthuis (zie paragraaf 3.5) Naar verwachting sluit deze voorziening goed aan bij de vraag van mantelzorgers die steeds vaker op zoek zijn naar tijdelijke opvang van de zorgvrager zodat zij tijd voor zichzelf hebben. Hierbij is ook de inzet van zorgvrijwilligers in de thuissituatie een mooi middel. Hier wordt steeds meer gebruik van gemaakt. Zorgvrijwilligers Zorgvrijwilligers krijgen een steeds grotere en belangrijkere rol in de samenleving. Veel zorg- en welzijnspartijen werken steeds meer met zorgvrijwilligers. Het is belangrijk om zorgvrijwilligers voldoende te begeleiden en op te leiden. Het belang hiervan wordt in Lelystad door veel partijen onderschreven. In 2016 is met Lelystadse zorg- en welzijnspartijen een gezamenlijke visie en aanpak ontwikkeld op het gebied van zorgvrijwilligers. Verschillende thema s zijn hierbij uitgewerkt zoals het opleiden van vrijwilligers, het behouden van vrijwilligers en samenwerking tussen informele en formele zorgaanbieders. Organisaties in Lelystad zijn er van doordrongen dat de rol van zorgvrijwilligers groter wordt en dat zij mede verantwoordelijk zijn om dit in goede banen te leiden. Hierbij zien zij grote meerwaarde in het samen optrekken. De verwachting is dat er begin 2017 een samenwerkingsovereenkomst (o.i.d.) wordt afgesloten en een gezamenlijke werkwijze wordt afgesproken zodat er op een kwalitatief goede en efficiënte manier gewerkt wordt met zorgvrijwilligers. 15 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

18 Omdat de vraag naar respijtzorg steeds groter wordt, willen wij in ,- extra investeren in het werven, trainen en bemiddelen van zorgvrijwilligers als respijtmiddel en het ontwikkelen van een instrument dat helpt bij het bij het bieden en aanvragen van de juiste respijtzorg. Mantelzorgondersteuning Inzet 2017 a. Eind 2016 wordt, naar verwachting, het mantelzorgconvenant verlengd. b. Begin 2017 worden afspraken rondom de werkwijze met zorgvrijwilligers vastgelegd en is er een gezamenlijk manier van werken in Lelystad. c. Mantelzorgers worden nadrukkelijk betrokken bij het opstellen van het ondersteuningsplan (is onderdeel van het standaardproces). d. Er wordt in 2017, evenals in 2015 en 2106, naast de reguliere inzet vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- extra beschikbaar gesteld voor ondersteuning van mantelzorgers en zorgvrijwilligers. e. Er wordt in 2017, evenals in 2015 en 2016, vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- gereserveerd voor de invulling van mantelzorgwaardering. Er wordt nog nader bepaald hoe de waardering van jonge mantelzorgers in 2017 wordt ingevuld. f. Er wordt in 2017 vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- extra ingezet op respijtzorg. g. Er wordt een overzicht gemaakt van verschillende vormen van respijtzorg zodat mantelzorgers weten waar ze terecht kunnen. 2.5 Vrijwilligerswerk Vrijwilligers zijn van grote waarde voor de stad. Dankzij de inzet van veel vrijwilligers is er extra aandacht voor wie dat nodig heeft en is er een breed scala aan maatschappelijke, culturele en sportieve activiteiten. De gemeente wil zorgen voor zodanige randvoorwaarden dat vrijwilligers zich enthousiast in blijven zetten en drempels worden weggenomen om actief te worden. Vrijwilligerswerk is een onderdeel van het Wmo-beleid. Vrijwilligerswerk draagt bij aan de leefbaarheid en onderlinge cohesie in Lelystad. Ook spelen vrijwilligers een onontbeerlijke rol bij het ondersteunen van meer kwetsbare inwoners en als gevolg van de vergrijzing e.d. zal er in de toekomst een steeds groter beroep op deze vrijwilligers worden gedaan. Ook zullen kwetsbare groepen worden gestimuleerd vrijwilligerswerk te doen. Zo kan vrijwilligerswerk bijdragen aan het vormen van een sterke basis, waarbij inwoners zoveel mogelijk hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Het vrijwilligersbeleid maakt daarom integraal onderdeel uit van het Wmo beleid. In de Kadernota Samen Leven, Samen Redzaam is de ambitie uitgesproken dat de gemeente Lelystad ondersteuning zoveel mogelijk laagdrempelig wil organiseren in de eigen leefomgeving van mensen, met behulp van sociale netwerken en (zorg)vrijwilligers in de wijken. Er is daarbij aangegeven dat we het vrijwilligerswerk willen blijven stimuleren waarbij we ons richten op alle bevolkingsgroepen. In deze paragraaf is dit verder uitgewerkt. Visie op vrijwilligerswerk Vrijwilligers spelen een belangrijke rol in het goed laten functioneren van de Lelystadse samenleving. De gemeente wil ervoor zorgen dat vrijwilligers deze functie optimaal kunnen uitvoeren door goede voorwaarden te scheppen. Het doel van het Lelystadse vrijwilligerswerk is dan ook het ondersteunen en versterken van de maatschappelijke betrokkenheid en actieve inzet van inwoners bij wijk en stad en het werken aan persoonlijke ontplooiing en zinvolle tijdsbesteding, waarbij het uitgangspunt is dat ieder op zijn eigen manier volwaardig kan deelnemen aan de samenleving. Het vrijwilligerswerk wordt ingezet om enerzijds de zelfredzaamheid en participatie te vergroten en anderzijds om netwerken rondom personen te vergroten. Daarbij kunnen verschillende vormen van vrijwilligerswerk worden onderscheiden zoals vrijwilligers die er bewust voor kiezen om vrijwilligerswerk te doen, vrijwilligers met een lichte beperking en/of grote afstand tot de arbeidsmarkt voor wie vrijwilligerswerk een manier is om 16 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

19 te participeren, opgeleide zorgvrijwilligers en burenhulp. Vrijwilligers doen om diverse redenen vrijwilligerswerk en de aard van het vrijwilligerswerk verschilt dan ook. Het is belangrijk om dit onderscheid in het achterhoofd te houden. Speerpunten Binnen het vrijwilligerswerk worden de volgende speerpunten onderscheiden: 1. Vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties ondersteunen 2. Vrijwilligers en vrijwilligerswerk promoten, stimuleren en waarderen 3. Maatschappelijk betrokken ondernemen stimuleren 4. Speciale doelgroepen stimuleren tot het doen van vrijwilligerswerk 5. De inzet van zorgvrijwilligers stimuleren Hierna volgt een nadere uitwerking per speerpunt. Speerpunt 1: vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties ondersteunen Deze ondersteuning wordt voornamelijk uitgevoerd door Welzijn Lelystad. Zij geven voorlichting en advies over vrijwilligerswerk, toetsen vacatures voor vrijwilligerswerk, houden de vrijwilligersvacaturebank in stand en organiseren netwerkbijeenkomsten en deskundigheidsbevordering voor vrijwilligers. Ook wordt gekeken naar mogelijkheden om krachtkoppels breder in te zetten, waarbij sterke vrijwilligers andere vrijwilligers kunnen coachen en begeleiden. Er wordt ingezet op het anders inrichten van de training en opleiding van vrijwilligers door het opzetten van een vrijwilligersacademy. Hierbij wordt de expertise van verschillende organisaties ingezet en het aanbod voor vrijwilligers geclusterd en uitgebreid. Het Sportsteunpunt is inmiddels toegevoegd aan het Steunpunt Vrijwilligerswerk van Welzijn Lelystad. Hiermee is de ondersteuning van vrijwilligers geclusterd in één organisatie. Vrijwilligersorganisaties kunnen in aanmerking komen voor een subsidie ter ondersteuning van hun activiteiten. In 2015 zijn beleidsregels rondom de vrijwilligerswerksubsidies aangepast waarbij ook administratieve lasten rond aanvragen en verantwoording zijn teruggebracht. De gemeente heeft een vrijwilligersverzekering afgesloten voor alle vrijwilligers in de gemeente, zodat zij goed verzekerd zijn. Speerpunt 2: vrijwilligers en vrijwilligerswerk promoten, stimuleren en waarderen Om vrijwilligers te werven en te behouden is goede promotie van belang. Welzijn Lelystad is hier met name voor verantwoordelijk. Welzijn Lelystad zet middelen, zoals de vacaturebank, in om vrijwilligerswerk onder de aandacht te brengen en te houden. Ook de gemeente blijft aandacht geven aan vrijwilligerswerk in publicaties en op de website. Er ligt nu ook een belangrijke taak bij de Sociaal wijkteams om mensen die zij spreken te wijzen op de mogelijkheden om vrijwilligerswerk te doen en aan te zetten tot vrijwilligerswerk. Er wordt er jaarlijks een aantal evenementen georganiseerd om vrijwilligerswerk te promoten en de waardering naar vrijwilligers te uiten. In 2016 is er een vrijwilligersmarkt georganiseerd waar vele organisatie en potentiele vrijwilligers met elkaar in contact zijn gekomen. Er vindt jaarlijks NL Doet plaats, waarbij Welzijn Lelystad diverse klussen binnenhaalt die inwoners en organisaties op die dag uitvoeren. Ook wordt er jaarlijks door de gemeente een activiteit georganiseerd om de waardering voor vrijwilligers te uiten. Verder wordt er gewerkt aan Lelystad Doet!, waarbij alles wat met vrijwilligerswerk te maken heeft bij elkaar wordt gebracht en tot een gezamenlijke verantwoordelijkheid wordt gemaakt. Speerpunt 3: Maatschappelijk betrokken ondernemen stimuleren Maatschappelijk betrokken ondernemen is een manier voor bedrijven om hun middelen, mensen of kennis in te zetten voor de samenleving. Dit wordt steeds populairder, nu bedrijven hierin een kans zien om iets terug te doen voor de samenleving. Om hierop in te spelen en dit te stimuleren organiseert Welzijn Lelystad, in samenwerking met lokale organisaties en de gemeente, jaarlijks de lokale Beursvloer. Bedrijven en organisaties zoeken elkaar hierbij op en bekijken wat ze elkaar te bieden 17 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

20 hebben. Er wordt ingezet op het verder vergroten van de bekendheid van de Beursvloer. Naast de Beursvloer wordt er gedurende het gehele jaar vanuit het bedrijfsleven een beroep gedaan op Welzijn Lelystad om passende klussen te zoeken om zelf vrijwilligerswerk te doen. In 2016 is De Uitdaging van start gegaan. Het gaat hierbij om een netwerk om verbindingen tot stand te brengen tussen het lokale bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties met als doel de leef kwaliteit van de bewoners in de gemeente te verbeteren door het inzetten van middelen, materialen en menskracht. Dit sluit aan bij de groeiende behoefte aan lokale invulling van maatschappelijk betrokken ondernemen. Met De Uitdaging worden vraag en aanbod samengebracht. Er wordt hierbij samengewerkt met Welzijn Lelystad, de beursvloer en er zal onderzocht worden of middels deze formule ook Social Return on Investment vorm gegeven kan worden. Speerpunt 4: Speciale doelgroepen stimuleren tot het doen van vrijwilligerswerk Het is belangrijk dat ook mensen met een beperking, mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, jongeren en ouderen zoveel mogelijk participeren in de samenleving. Vrijwilligerswerk kan daarbij een Voor sommige inwoners is participatie niet vanzelfsprekend doordat zij bijvoorbeeld een (lichte) beperking en/of een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Het vrijwilligerswerk geeft de betrokkene een zinvolle dag invulling, de mogelijkheid iets terug te doen voor de wijk/buurt en ook handvatten voor persoonlijke groei. Ook kan dit zinvol zijn om hun directe omgeving te ontlasten. Voor deze potentiele vrijwilligers vraagt dat om extra expertise en inzet: voor de vrijwilliger zelf, voor het vinden en organiseren van vrijwilligersplaatsen en voor het ondersteunen van organisaties die de vrijwilligers in hun organisaties opnemen. Het project Overstag biedt daartoe een passend antwoord. Met Overstag worden mensen met een lichte beperking en/of grote afstand tot de arbeidsmarkt middels een groepsgerichte methodiek toe geleid naar vrijwilligerswerk. Zij worden daarbij ondersteund door vrijwillige coaches waardoor er zogenaamde krachtkoppels ontstaan. Wanneer het functioneren in een groep niet mogelijk blijkt wordt er middels Latent Talent een individueel traject gestart. Het volgende filmpje geeft een beeld van het werk van Overstag: Vrijwilligerswerk kan voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt een stap zijn in het reintegratieproces richting werk. Dit is verder uitgewerkt in de nota Evaluatierapport Pilot Verplicht Vrijwillig. Over Tegenprestatie naar vermogen, die begin 2016 is verschenen. Het uitgangspunt hierbij is dat de bemiddeling van uitkeringsgerechtigden naar tijdelijke vormen van vrijwilligerswerk maximaal aansluiting vindt bij het Steunpunt Vrijwilligerswerk zodat partijen zoveel mogelijk vanuit één punt worden benaderd voor vrijwilligersplaatsen. Jongeren zijn de vrijwilligers van de toekomst. Het is belangrijk om jongeren actief te enthousiasmeren voor vrijwilligerswerk. Welzijn Lelystad is hierover o.a. in overleg geweest met het onderwijsveld. Dit heeft niet geleid tot het gewenste resultaat. Er wordt nu naar nieuwe andere mogelijkheden gekeken hoe jeugd meer betrokken kan worden bij vrijwilligerswerk, bijvoorbeeld in het programma De stad van, voor en door jongeren. Gepensioneerden zijn een belangrijke vrijwilligersgroep. Het is een groep die na hun pensioen meer tijd heeft om middels vrijwilligerswerk actief te blijven in de maatschappij. Ook kan hiermee de onderlinge betrokkenheid worden vergroot. Deze groep wordt als gevolg van de vergrijzing steeds groter en daarom is het van belang deze groep te interesseren voor vrijwilligerswerk. Er ligt hierbij een belangrijke taak bij werkgevers, om hen te informeren en ruimte te bieden om naast hun werk vrijwilligerswerk te doen. Ook kan er tijdens evenementen zoals de Dag van de Ouderen aandacht worden gegeven aan vrijwilligerswerk. Tot slot moeten er vrijwilligersklussen worden aangeboden die voor senioren interessant zijn. Welzijn Lelystad heeft de taak om hierbij te ondersteunen. 18 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

21 Speerpunt 5: De inzet van zorgvrijwilligers stimuleren Er zal een steeds groter beroep worden gedaan op (zorg)vrijwilligers. Wij willen daarom extra in blijven zetten op begeleiding van vrijwilligers en het bemiddelen tussen vraag en aanbod. Zie verder bij de vorige paragraaf (blz. 14). Financiering vrijwilligerswerk Er is vanaf , naast de reguliere inzet van ,-, vanuit de rijksuitkering Wmo ,- extra geïnvesteerd in het vrijwilligerswerk. We willen deze extra inzet in 2017 continueren. In totaal is er daarmee in 2017 vanuit de gemeente ,- beschikbaar zijn voor het ondersteunen van vrijwilligerswerk: ,- voor subsidiering van vrijwilligersorganisaties door de gemeente (ter ondersteuning en waardering); ,- (vanuit de rijksbijdrage Wmo) voor het realiseren van extra vrijwilligersplaatsen voor mensen met een (lichte) beperking; ,- voor het Steunpunt Vrijwilligerswerk (incl ,- voor extra bemiddeling e.d., gefinancierd uit de rijksbijdrage Wmo); ,- voor de vrijwilligersverzekering. Vrijwilligerswerk Inzet 2017: a. Er wordt ingezet op de volgende speerpunten ter versterking van het vrijwilligerswerk: - vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties ondersteunen - vrijwilligers en vrijwilligerswerk promoten, stimuleren en waarderen - maatschappelijk betrokken ondernemen stimuleren - speciale doelgroepen stimuleren tot het doen van vrijwilligerswerk - inzet zorgvrijwilligers stimuleren b. De extra inzet vanuit de rijksbijdrage Wmo wordt in 2017 gecontinueerd: ,- voor vrijwilligersplaatsen voor mensen met een beperking en ,- voor bemiddeling van (zorg) vrijwilligers. c. De bemiddeling van vrijwilligers wordt zoveel mogelijk gecoördineerd vanuit één punt (Steunpunt vrijwilligerswerk). 2.6 Bewonersinitiatieven In de Wmo staat zelfredzaamheid centraal. Mensen regelen nu al heel veel zelf, met familie, vrienden of de buurt. Wij willen bewonersinitiatieven stimuleren en eventueel (tijdelijk) ondersteunen zodat deze daadwerkelijk zoveel mogelijk op eigen kracht gaan draaien. Wij zullen daarom in 2017 extra in blijven zetten op het faciliteren, stimuleren en ondersteunen van bewonersinitiatieven. De gemeenteraad heeft besloten daar tijdelijk vanuit het Transitiefonds Sociaal Domein middelen voor beschikbaar te stellen. In dat kader is er een ideeënmakelaar aangesteld. Met de inzet van de ideeënmakelaar wordt een vernieuwende en extra impuls gegeven aan het stimuleren en ondersteunen van bewonersinitiatieven op het sociale vlak. Er zijn vanuit de gemeente diverse regelingen gericht op het ondersteunen en stimuleren van bewonersinitiatieven. Deze regelingen zijn op elkaar afgestemd onder de noemer Mensen Maken de Buurt ( Voor inwoners is zo duidelijk is waar ze terecht kunnen. 19 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

22 Bewonersinitiatieven Inzet 2017: a. Er wordt in 2017 extra ingezet op het ondersteunen en tot ontwikkeling brengen van nieuwe (bewoners)initiatieven. Hiervoor zijn extra middelen beschikbaar vanuit het Transitiefonds ( ,- voor de Ideeënmakelaar en ,- voor nieuwe initiatieven. 2.7 Algemeen maatschappelijk werk / preventie ggz problematiek Algemeen maatschappelijk werk Het algemeen maatschappelijk werk wordt door MDF uitgevoerd vanuit de gezondheidscentra. Hierbij wordt nauw samengewerkt met huisartsen. Er wordt hulp geboden bij psychosociale problematiek zoals relatieproblemen, psychische problemen, verwerkingsproblemen e.d. Er wordt oplossingsgericht gewerkt en hulpverlening is in principe kortdurend. Er worden concrete doelen gesteld waarbij naar mogelijkheden wordt gezocht om problemen zoveel mogelijk zelf of met hulp van de omgeving op te lossen. Ook is een algemeen maatschappelijk werker een vast lid van de Sociaal wijkteams. Preventie ggz problematiek. Het is belangrijk dat mensen met psychische klachten vroeg gesignaleerd en preventief behandeld worden. Dit voorkomt nieuwe gevallen van psychische problematiek en vermindert het aantal mensen met chronische problematiek. In het kader daarvan voert Welzijn Lelystad in samenwerking met Indigo Centraal preventieactiviteiten uit op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg. Indigo Centraal is een organisatie die psychische ondersteuning biedt. Dat doet ze door het verzorgen van voorlichting, zelfhulp en begeleiding bij diverse klachten en problemen. We zien dat bij ggz cliënten vaak sprake is van eenzaamheid waarbij een ondersteunend netwerk ontbreekt. Het is daarom belangrijk om in te zetten op het versterken van netwerken. Hiermee kunnen depressie en andere gezondheidsklachten op lange termijn worden voorkomen. Welzijn Lelystad voert activiteiten uit, zoals het project Gewoon Bijzonder, die specifiek gericht zijn op het bevorderen van de zelfredzaamheid en participatie van mensen met psychische klachten. Belangrijk hierbij is dat mensen gestimuleerd worden deel te nemen aan reguliere activiteiten in de wijk. Het project Gewoon Bijzonder is gericht op mensen, die als gevolg van eenzaamheid, psychische problemen, armoede, overbelasting of andere redenen, aan de zijlijn staan. Het project is bedoeld om mensen nét dat duwtje in de rug te geven dat nodig is om in contact te komen met anderen. Maatschappelijk werk/preventie ggz problematiek Inzet 2017: a. Het algemeen maatschappelijk werk blijft beschikbaar in alle gezondheidscentra. b. Er worden extra (welzijns)activiteiten georganiseerd gericht op zelfredzaamheid van mensen met ggz problematiek. 2.8 Vervoer De gemeente is verantwoordelijk voor aangepast vervoer voor diverse doelgroepen: leerlingenvervoer, Wmo vervoer (regiotaxi) en vervoer van en naar de dagbesteding. We willen het vervoer efficiënt organiseren en het gebruik van aangepast vervoer terugbrengen. Dit kan o.a. door het openbaar vervoer zoveel mogelijk toegankelijk te maken voor mensen met een beperking. Het kan hierbij gaan om fysieke toegankelijkheid, maar het kan bijvoorbeeld ook gaan om trainingen aan bepaalde groepen om gebruik te maken van het openbaar vervoer. In dit kader is in 2015 het project MEE op Weg gestart. Dit project maakt zelfstandig reizen voor mensen met een beperking mogelijk, waardoor zelfredzaamheid wordt vergroot en sociale contacten en spontane acties mogelijk worden gemaakt. Bovendien levert het een kostenbesparing op als alternatief voor aangepast vervoer. 20 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

23 De resultaten van dit project komen eind december 2016 beschikbaar. Op basis hiervan zal worden bepaald of dit project in 2017 wordt gecontinueerd. Er is in regionaal verband onderzocht hoe vervoer van en naar dagbesteding efficiënt georganiseerd kan worden. Een van de conclusies is dat het voor de korte termijn het meest efficiënt en werkbaar is om de verantwoordelijkheid voor vervoer neer te leggen bij aanbieders van dagbesteding. Zij kunnen per cliënt bepalen welke vervoersvorm wenselijk/noodzakelijk is. Nu al organiseren deze partijen vaak het vervoer voor cliënten die onder de Wet langdurige zorg blijven vallen. Zij kunnen deze vervoersstromen combineren. Het vervoer van en naar de dagbesteding is daarom onderdeel van de inkoop van dagbesteding en een verantwoordelijkheid van geselecteerde hoofdaannemers voor dagbesteding. Naast het professionele vervoer heeft Lelystad ook De Opstap, een vervoersvorm die vrijwel geheel draait op vrijwilligers. De Opstap richt zich op de senioren in Lelystad (55 jaar en ouder) en heeft als doel dat senioren actief blijven in de samenleving en deel blijven nemen aan sociale activiteiten. Dit doen ze door senioren te halen en brengen naar activiteiten en andere bestemmingen binnen Lelystad. Waar nodig worden mensen begeleid door vrijwillige begeleiders. Zowel voor de passagiers als de vrijwilligers geldt dat zij met inzet van De Opstap hun sociale contacten buiten de deur onderhouden en mobiel blijven. Gezien de sociale functie van De Opstap en gezien de besparing die dit oplevert voor het Wmo vervoer, hebben wij met ingang van ,- op jaarbasis beschikbaar gesteld voor het in standhouden van deze vorm van vrijwilligersvervoer. De gemeenteraad heeft eind 2014 een amendement aangenomen op grond waarvan jaarlijks ,- beschikbaar is voor het beschikbaar stellen van gratis vervoersbewijzen voor ritten met het stadsvervoer of met De Opstap ter bestrijding van armoede en eenzaamheid. Deze regeling wordt uitgevoerd door Welzijn Lelystad (Sociaal wijkteams). Vervoer Inzet 2017: a. Er wordt voor 2017, evenals in 2016, vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- gereserveerd om het gebruik van het openbaar vervoer voor mensen met een beperking te stimuleren. Op basis van de resultaten van de pilot wordt begin 2017 bepaald of en op welke wijze dit budget in 2017 wordt ingezet. b. Er wordt voor 2017, evenals in 2016, vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- beschikbaar gesteld voor het vrijwilligersvervoer van De Opstap. c. Er wordt in 2017 nader onderzocht of de gebruikersgroep van de Opstap verbreed kan worden tot andere kwetsbare groepen. d. Er worden in bepaalde situaties ter bestrijding van armoede en eenzaamheid gratis vervoersbewijzen beschikbaar gesteld. Hiervoor is in 2017, evenals in 2016, ,- beschikbaar. Dit wordt uit algemene middelen gedekt. 2.9 Scootmobiel- en rolstoelpools Er zijn verspreid over de stad acht scootmobiel- en rolstoelpools waar inwoners (gratis) een scootmobiel of duwrolstoel kunnen lenen. Wij willen het gebruik hiervan verder promoten. Als blijkt dat de inzet van een rolstoel of scootmobiel nodig/wenselijk is, dan wordt in eerste instantie verwezen naar de pool. Dit kan vooral een oplossing zijn voor degenen die tijdelijk of incidenteel een scootmobiel of rolstoel nodig hebben. Er wordt nog beperkt gebruik gemaakt van de pools. Er is in 2015 ruim 250 keer een scootmobiel/rolstoel uitgeleend. Een belangrijk obstakel is de afstand tussen potentiële gebruiker en uitleenpunt. Meer dan 21 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

24 150 meter lopen is voor veel mensen niet haalbaar. Er wordt, in samenwerking met het Werkbedrijf, in 2017 een haal- en breng service gerealiseerd. Wij verwachten dat hiermee het gebruik van de pools toe zal nemen en er minder gebruik gemaakt zal worden van individuele scootmobielen e.d. De scootmobiel- en rolstoelpools worden gefinancierd uit de reguliere budgetten die voor scootmobielen en rolstoelen beschikbaar zijn. Scootmobiel- en rolstoelpools Inzet 2017 a. Het gebruik van de scootmobiel- en rolstoelpool wordt in 2017 verder gestimuleerd door een haal- en brengservice Aangepast/beschut wonen Het (landelijk) beleid is erop gericht dat mensen langer zelfstandig blijven wonen. Er zullen in de toekomst steeds minder mensen in een instelling worden opgenomen. Een groot deel van de inwoners kan zelfstandig blijven wonen in een gewone, al dan niet aangepaste woning. Voor een bepaalde groep zal een meer beschutte woonvorm nodig/wenselijk zijn. Voorbeelden hiervan zijn woningen/appartementen in de woonzorgzones rond de Hanzeborg, De Uiterton en De Hoven. In deze zones is zorg en welzijn (ontmoeting e.d.) in de directe nabijheid beschikbaar. Begin 2016 is het beleidsplan Wonen, welzijn en zorg in Lelystad aan de raad voorgelegd en zijn de volgende kaders vastgesteld: In 2016 is het Beleidsplan wonen, welzijn en zorg aan de raad voorgelegd en zijn de volgende kaders/uitgangspunten vastgesteld: a. de woonzorgzones rondom De Hoven, De Uiterton en Hanzeborg te behouden en waar nodig te versterken primair t.b.v. ouderen en lichamelijk gehandicapten; b. (beschutte) woonvormen voor inwoners met een verstandelijke beperking of psychische problematiek te spreiden over de stad, binnen de bebouwde kom; c. voorzieningen en gelijkvloers woningaanbod in Warande met het oog op een mogelijke realisatie van een vierde woonzorgzone na 2020 ruimtelijke te clusteren; d. in te zetten op aanpassing van reguliere woningen en wooncomplexen voor ouderen en gehandicapten; e. medewerking te verlenen aan het realiseren van beschutte woonvormen voor groepen die geen toegang meer hebben tot zorg met verblijf en die evenmin volledig zelfstandig kunnen wonen, mits voldaan wordt aan het afwegingskader zoals opgenomen in het beleidsplan. Er waren bij de vaststelling van het beleidsplan nog geen betrouwbare gegevens beschikbaar op basis waarvan een kwantitatieve prognose kon worden gemaakt van vraag en aanbod van verschillende woonvormen. Er is een rekentool ontwikkeld die deze informatie zou kunnen leveren. De rekentool wordt momenteel op bruikbaarheid en betrouwbaarheid getoetst bij betrokken partijen. Afhankelijk hiervan zal worden bepaald of de rekentool een bruikbaar instrument is om de ontwikkeling van vraag en aanbod van specifieke woonvormen te monitoren. Het is van belang dat vraag en aanbod in grote lijn in evenwicht zijn. Wij gaan, als duidelijk is dat er een discrepantie ontstaat tussen vraag en aanbod wat betreft bepaalde woonvormen, hierover in overleg gaan met betrokken partijen om te bepalen welke oplossingen mogelijk/wenselijk zijn. In paragraaf 3.2 (ondersteuning thuis) en 3.5 (begeleid wonen) wordt nader ingegaan op begeleid wonen voor en aantal specifieke groepen. Voor de duidelijkheid: het gaat hier om beschut wonen en niet om beschermd wonen; deze term wordt gebruikt als het gaat om specifieke woonvoorzieningen voor mensen met zware ggz problematiek (paragraaf 3.8). 22 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

25 Aangepast/beschut wonen Inzet 2017 a. Er wordt jaarlijks, voor zover mogelijk, in beeld gebracht welke behoefte er is aan beschutte woonvormen in Lelystad. Er wordt vanuit de rijksbijdrage Wmo voor ,- gereserveerd ter dekking van de kosten van een dergelijk (jaarlijks) onderzoek. b. Er wordt, als duidelijk is dat er sprake is van een tekort, in overleg met betrokken partijen bepaald welke oplossingen mogelijk/wenselijk zijn Gezonde leefstijl Van oudsher definiëren wij gezondheid als: gezondheid is een toestand van volledig fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en is niet louter het ontbreken van ziekte of gebrek (WHO). Onderzoekers Huber en Van Vliet hebben een nieuw concept voor gezondheid ontwikkeld en getoetst: Gezondheid als het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. Dit wordt ook wel positieve gezondheid genoemd. Deze positieve gezondheidsbenadering sluit naadloos aan bij onze Wmo visie. We willen een gezonde gemeente zijn met inwoners die zoveel mogelijk op eigen kracht een zinvol en kwalitatief hoogwaardig leven kunnen leiden. In 2014 is het Beleidsplan Gezondheidszorg vastgesteld. Hierin is uitgewerkt hoe we ons gezondheidsbeleid in de komende jaren vorm willen geven langs drie pijlers. De eerste pijler bestaat uit maatregelen ter bescherming en bevordering van de gezondheid via de gezondheidstaken van de GGD: 1. Vaccinatieprogramma s en de SOA-poli 2. Jeugdgezondheidszorg via contactmomenten met de schoolarts 3. Regionale ambulancedienst en geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen 4. Onderzoek naar en monitoring van de publieke gezondheid De tweede pijler van het gezondheidsbeleid is het programma Lelystad in beweging. Dit programma is gericht op meer samenhang in het zorg- en welzijnsaanbod zodat gezondheid effectiever en doelmatiger wordt bevorderd. Dat moet leiden tot meer welbevinden, leefplezier en minder kosten. Naast de gemeente participeren zorgverzekeraar Achmea, zorgaanbieders en Welzijn Lelystad in dit programma. Het programma zet in op chronische zorg, ouderenzorg, preventie en participatie. In de Waterwijk zijn welzijnswerk en huisartsen gezamenlijk gehuisvest in de Waterbever. Hierdoor is verwijzing door huisartsen naar welzijnsactiviteiten (welzijn op recept) laagdrempeliger geworden. De ervaringen hier worden benut om ook de samenwerking tussen huisartsen en welzijn in andere stadsdelen te versterken. Bevordering van gezonde leefstijl heeft in 2016 vorm gekregen in gezonde Bos- en Waterwijk. Daarin is gezonde leefstijl een vrolijk avontuur met volop mogelijkheden voor lekker eten, leuke contacten en energie gevende activiteiten. Om aan te sluiten bij wat Lelystedelingen echt nodig en motiverend vind zijn ideeën opgehaald bij bewoners en professionals uit de wijk. De leefstijlcoach heeft gezorgd voor verbindingen tussen partijen waardoor verschillende activiteiten op het gebied van gezonde leefstijl zijn georganiseerd. Er is bijvoorbeeld een leefstijldag georganiseerd, er zijn lessen gegeven op basisscholen en kinderdagverblijven, er is een pluktuin aangelegd en er rijdt een bakfiets door de wijk met informatie. De aanpak van gezonde Bos- en Waterwijk willen we graag verder uitbreiden naar andere stadsdelen. Vanuit de Atol- en Zuiderzeewijk is er veel belangstelling en ook in de Botter is enthousiasme aanwezig. De derde pijler van het gezondheidsbeleid wordt gevormd door het verslavingsbeleid. In het kader van het gezondheidsbeleid worden er preventieactiviteiten uitgevoerd door Tactus verslavingszorg. Er blijkt bij de Sociaal wijkteams behoefte te zijn aan deskundigheidsbevordering op het gebied van verslaving. 23 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

26 Daarnaast is er behoefte aan korte lijnen met de verslavingszorg en de mogelijkheid om hen in te schakelen voor consultatie en advies. In 2016 is aan de vier Sociaal wijkteams een training aangeboden op het gebied van verslaving (gericht op signaleren en bespreekbaar maken). De training is uitgevoerd door Tactus en Amethist. Hierdoor zijn korte lijnen ontstaan met de preventie en hulpverleningsmedewerkers. De Sociaal wijkteams kunnen in 2017 ook gebruik maken van de consultatie en advies functie van Tactus en Amethist. Er zijn eerder trainingen aan ouderen gegeven op dit gebied. Daar lijkt nog veel vraag naar te zijn en daarom zullen deze ook in 2017 trainingen worden georganiseerd t.b.v. ouderen. Gezonde leefstijl Inzet 2017: - Het gezondheidsbeleid wordt langs de drie pijlers, zoals opgenomen in het beleidsplan Gezondheidszorg verder ingevuld. - De aanpak gezonde Bos- en Waterwijk wordt uitgerold naar Atol- en Zuiderzeewijk en de Botter. Om dit mogelijk te maken wordt er vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- beschikbaar gesteld voor extra uren inzet van een leefstijlcoach Eenzaamheid Eenzaamheid is voor steeds meer mensen een probleem waar ze dagelijks tegen aanlopen. Dit speelt met name bij mensen met gezondheidsproblemen en ouderen. Zij hebben een grotere kans om in een sociaal isolement te komen. Het is belangrijk aandacht te hebben voor eenzaamheid. De Sociaal wijkteams spelen hier een belangrijk rol in. In de gesprekken met het Sociaal wijkteam krijgt eenzaamheid en het opbouwen van netwerken dan ook een duidelijk plaats. Er wordt besproken of er sprake is van eenzaamheid en hoe dit kan worden tegengegaan. De Sociaal wijkteams kunnen actief doorverwijzen naar laagdrempelige activiteiten in de wijk, waarbij inwoners met elkaar in contact komen. Zo is de bestrijding van eenzaamheid ingebed in het werk van de Sociaal wijkteams. Het is belangrijk dat eenzaamheid breed wordt aangepakt en een duurzaam karakter krijgt. Er gebeurt veel in Lelystad maar het is wenselijk hier meer samenhang in te brengen. De verschillende betrokken partijen moeten daarom een goed overzicht hebben van wie wat doet, en hun eigen rol hierin duidelijk voor ogen hebben. Bij het aanpakken van eenzaamheid is het daarnaast belangrijk om aandacht te houden voor de vraagkant: sociale eenzaamheid behoeft een andere aanpak als emotionele eenzaamheid. Ten slotte is het de moeite waard om oog te hebben voor de preventie van eenzaamheid. Als mensen zich bewuster zijn van het belang van een sociaal netwerk, verkleinen zij het risico op eenzaamheid. Bijna de helft van alle senioren in Lelystad kent gevoelens van matige tot ernstige eenzaamheid. Ouderen zijn daarmee een belangrijke risicogroep. Wij willen daarom in 2017 extra inzetten op het verminderen van eenzaamheid onder ouderen. In bijlage 4 treft u een overzicht aan van mogelijke maatregelen die leiden tot vermindering van eenzaamheid van ouderen in Lelystad. Wij zullen dit in overleg met partijen verder uitwerken en vertalen in concrete stappen. Eenzaamheid Inzet 2017: a. De Sociaal wijkteams besteden in de gesprekken nadrukkelijk aandacht aan het thema eenzaamheid en het opbouwen van netwerken. b. Er wordt in 2017 extra ingezet op het verminderen van eenzaamheid onder ouderen. Er wordt, in overleg met het veld, nader bepaald hoe eenzaamheid gezamenlijk aangepakt kan worden. 24 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

27 2.13 E-health/domotica Het is interessant om te kijken hoe de toepassing van ehealth kan worden gestimuleerd. Nieuwe informatie- en communicatietechnologieën kunnen worden gebruikt om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren. Het biedt mogelijkheden om eenzaamheid te bestrijden, zelfredzaamheid van kwetsbare inwoners te versterken, mantelzorgers te ondersteunen en vrijwilligers met hulpvragers te matchen. Er zal, in overleg met partijen, onderzocht worden hoe de kennis over de mogelijkheden van e-health vergroot kan worden. De toepassing van domotica of huisautomatisering is nog volop in ontwikkeling. Domotica kan ertoe bijdragen dat mensen veiliger en langer zelfstandig kunnen blijven functioneren in hun eigen huis. Er zal in 2017 nader onderzocht worden of en op welke wijze het gebruik van domotica gestimuleerd kan worden. E-health Inzet 2017: a. De mogelijkheden van het benutten van e-health en domitica worden nader in beeld gebracht; deze kennis wordt gedeeld met de partijen in het veld. 25 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

28 3. Maatwerkvoorzieningen Wij willen dat er zoveel mogelijk wordt geregeld in de basis. De basis bestaat uit de bewoners zelf, de mantelzorgers en vrijwilligers, maar ook uit algemene voorzieningen die het mogelijk maken dat bewoners zoveel mogelijk zichzelf kunnen redden. In de voorgaande paragraaf is aangegeven hoe we de basis op verschillende onderdelen versterken. Voor bepaalde inwoners zal de basis niet toereikend zijn en is extra ondersteuning nodig om zelfstandig te kunnen blijven functioneren. Het kan bijvoorbeeld gaan om een rolstoel of aangepast vervoer, maar ook om dagbesteding of ondersteuning op het gebied van structuur, dagritme en praktische hulp. Daarnaast is er aantal specifieke voorzieningen voor zeer kwetsbare inwoners, zoals dak- en thuislozen of mensen met zware psychiatrische problematiek. Als een inwoner ondersteuning nodig heeft bij het zelfstandig wonen, dan kan hij zich melden bij een Sociaal wijkteam. Het Sociaal wijkteam stelt dan in overleg met de inwoner een ondersteuningsplan op. Bij de beoordeling van de ondersteuningsbehoefte wordt uitgegaan van maatwerk en het stepped care principe. Er wordt gekeken wat de bewoners zelf kan, wat de mogelijkheden zijn van het netwerk, of er vrijwilligers ingezet kunnen worden en of er algemene voorzieningen beschikbaar zijn. Als het nodig is, zal er (aanvullend) een maatwerkvoorziening worden ingezet. In de Wmo 2015 wordt onderscheid gemaakt tussen algemene voorzieningen en maatwerk- +voorzieningen. De voorzieningen in de basis kunnen worden aangemerkt als algemene voorzieningen. Deze zijn in principe vrij toegankelijk. Voor een algemene voorziening is geen beschikking nodig. Voor maatwerkvoorzieningen moet een beschikking worden afgegeven. Het Sociaal wijkteam geeft in het ondersteuningsplan aan of een maatwerkvoorziening nodig is. De gemeente geeft dan op basis van het ondersteuningsplan (eventueel aangevuld met een werkplan) een beschikking af. De klant kan kiezen of hij/zij deze voorziening wil in de vorm van een Persoonsgebonden Budget (PGB) of Zorg in Natura (ZIN). Om in aanmerking te kunnen komen voor een PGB moet in ieder geval worden voldaan aan de volgende voorwaarden: - de klant moet in staat zijn het PGB te beheren; - de diensten en producten die met het PGB worden ingekocht moeten van goede kwaliteit zijn; - de klant moet motiveren waarom hij een PGB kiest. In de Verordening maatschappelijke ondersteuning Lelystad 2015 zijn deze voorwaarden nader uitgewerkt. Op grond van deze verordening is het Besluit maatschappelijke ondersteuning Lelystad 2015 vastgesteld. Hierin zijn de PGB tarieven opgenomen. De PGB tarieven zijn bepaald op 75% van de tarieven voor ZIN. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) is verantwoordelijk voor de uitbetaling van de PGB s. In dit hoofdstuk zijn de verschillende maatwerkvoorzieningen in beeld gebracht. Ze zijn vanwege de overzichtelijkheid apart benoemd. In de praktijk wordt integraal gekeken naar de ondersteuningsbehoefte en kunnen verschillende vormen van ondersteuning zowel vanuit de basis als vanuit het maatwerkpakket worden ingezet. 3.1 Huishoudelijke ondersteuning Schoon en leefbaar huis Er is vanaf 2015 aanzienlijk gekort op de rijksvergoeding die we van het rijk ontvangen voor huishoudelijke ondersteuning. Dit is mede aanleiding geweest te kiezen voor een koerswijziging, waarbij 26 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

29 gewerkt wordt op basis van het principe schoon en leefbaar huis. De belangrijkste kenmerken van dit systeem zijn: - Er is sprake van resultaatfinanciering. Er wordt afgerekend op basis van het aantal schone en leefbare huizen en niet op basis van het aantal geleverde uren. - Het Sociaal wijkteam stelt in overleg met de cliënt een ondersteuningsplan op. Als daaruit blijkt dat huishoudelijke ondersteuning nodig is, vult de leverancier in overleg met de klant (en diens mantelzorger) het werkplan in (hoe vaak komt men en wat wordt er gedaan). Dit kan per klant verschillen. De klant krijgt een beschikking (inclusief werkplan) waarin staat dat hij/zij aanspraak kan maken op een schoon en leefbaar huis. - De aanbieder krijgt per cliënt een vast gemiddeld bedrag. - De aanbieder levert maatwerk, afhankelijk van de situatie van de cliënt en van de woning. De omvang van de inzet kan per klant verschillen. - De gemeente zorgt voor een goed systeem van kwaliteitscontrole. Deze systematiek sluit goed aan bij de uitgangspunten zoals verwoord in de kadernota Samen Leven, Samen Redzaam : vraaggericht, maatwerk, ruimte voor de professional e.d. Ook heeft de raad als uitgangspunt vastgesteld dat het aantal open eind regelingen zoveel mogelijk wordt beperkt. Er is ten behoeve van een beperkt aantal klanten een aanvullende afspraak gemaakt met de leveranciers. Het gaat hierbij om klanten die geen of nauwelijks een netwerk hebben en vanwege een beperking/ziekte uitzonderlijk veel huishoudelijke ondersteuning nodig hebben. De leveranciers ontvangen voor die klanten een dubbele vergoeding zodat ook in die situaties kan worden gezorgd voor een schoon en leefbaar huis. Er zijn met ingang van 2015 contracten gesloten met 15 partijen voor het leveren van huishoudelijke ondersteuning in Lelystad. In 2016 is het onderdeel TSN Huishoudelijke Hulp failliet gegaan en zijn de activiteiten overgenomen door de andere door de gemeente gecontracteerde partijen. Hierbij is de koppeling tussen klant en medewerkwerker in vrijwel alle gevallen in stand gebleven. Op 18 mei 2016 heeft de Centrale Raad van Beroep een aantal uitspraken gedaan over huishoudelijke hulp. We hebben naar aanleiding hiervan in de tweede helft van 2016 de volgende twee wijzigingen doorgevoerd: 1. Het begrip schoon en leefbaar huis is nader omschreven zodat duidelijk is wat hieronder wordt verstaan. De volgende omschrijving is in het Besluit maatschappelijke ondersteuning 2015 opgenomen: 1. De klant moet gebruik kunnen maken van een schone woonkamer, in gebruik zijnde slaapkamer, keuken, badkamer, toilet en gang. 2. Een schoon huis wil niet zeggen dat alle ruimtes wekelijks schoongemaakt moeten worden. Het betekent dat het huis periodiek wordt schoongemaakt en niet vervuilt. 3. De aanspraak op huishoudelijke ondersteuning bestaat uit een aanvulling op de eigen mogelijkheden van de cliënt (en zijn netwerk). 4. Het is aan de cliënt om, in samenspraak met de aanbieder, de werkzaamheden zodanig in te zetten dat er maximaal rendement uit wordt gehaald. 5. Het onderhoud van een tuin, en het verzorgen van huisdieren (dit geldt niet voor hulphonden), hoort niet bij de maatwerkvoorziening. Deze zaken worden beschouwd als keuzes waarop de cliënt zelf invloed kan uitoefenen. De omschrijving geeft het basisniveau aan voor een schoon en leefbaar huis en dient als kader voor het werkplan dat in overleg met de klant wordt opgesteld. 2. Het werkplan dat deel uitmaakt van de beschikking, wordt voorafgaand aan de vaststelling van de beschikking opgesteld in plaats van achteraf (zoals eerder het geval was). Daarmee is bij het afgeven van de beschikking direct helder vastgelegd waar de klant aanspraak op kan maken. 27 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

30 Met deze wijzigingen voldoen we aan de uitspraken van de Centrale Raad van Beroep. Het aantal klanten van huishoudelijke ondersteuning is vanaf begin 2015 tot medio 2016 met ruim 10% gedaald tot ca klanten. Mensen met lichtere problematiek lijken steeds vaker zelf oplossingen te vinden en minder vaak een beroep te doen op huishoudelijke ondersteuning vanuit de Wmo. Bij de mensen die gebruik (blijven) maken van de Wmo is er in toenemende mate sprake van zwaardere problematiek. Daarbij speelt ook dat in algemene zin de zwaarte van de problematiek van mensen die onder de Wmo vallen toeneemt doordat men langer zelfstandig blijft wonen en minder snel in een verzorgings- of verpleeghuis wordt opgenomen. Wij hebben signalen uit de praktijk gekregen dat het budget per klant als gevolg van de verzwaring van de problematiek beperkt is doordat klanten minder zelf kunnen en een intensievere ondersteuning nodig is. Dit is aanleiding om de gemiddelde vergoeding met ruim 10% te verhogen (van 184,20 naar 206,70 per klant per vier weken) zodat de leveranciers, ook nu de problematiek toeneemt, passende ondersteuning en maatwerk kunnen blijven bieden. De totale kosten van de inkoop van huishoudelijke ondersteuning worden, rekening houdend met deze verhoging, geschat op 3,7 miljoen euro. De raad heeft in de vergadering van 15 november 2016 een motie aangenomen waarin het college wordt opgeroepen te regelen dat gelijktijdig met het opmaken van het werkplan een nulmeting wordt verricht naar de onderhoudstoestand van de gehele woning en dat waar nodig een schoonmaakbedrijf wordt ingeschakeld voor het eenmalig gezond maken van de woning, voordat de huishoudelijke hulp daar aan de slag gaat op basis van het werkplan. Financiële dekking hiervan kan, aldus de motie, worden gevonden in het Transitiefonds aangezien het een hier soort frictiekosten betreft. Wij zullen dit in de komende tijd verder uitwerken en komen met een nadere invulling hiervan. Daarbij zal ook gekeken worden naar de het aanbod van Icare dat op dit terrein reeds beschikbaar is en ingezet wordt bij ontregelde huishoudens. Dienstencheques Op 1 juli 2015 is gestart met het verstrekken van dienstenscheques. De volgende inwoners kunnen hier gebruik van maken: - inwoners die gebruik maken van een Wmo maatwerkvoorziening of wijkverpleging; - inwoners die zelfstandig wonen met een leeftijd van 70 jaar of ouder; - mantelzorgers, die geregistreerd zijn bij het Steunpunt Mantelzorg en mantelzorg verlenen voor een Lelystedeling die gebruik maakt van een Wmo maatwerkvoorziening of een Wlz extramuraal indicatie heeft. Deze inwoners konden in 2016 voor 7,50 een dienstencheque kopen voor een uur huishoudelijke ondersteuning of aanverwante dienstverlening. De kostprijs van een cheque is ca. 22,50. Het verschil tussen kostprijs en het bedrag dat de klant betaalt komt dan voor rekening van de gemeente ( 15,00 per cheque). Vanuit het veld is aangegeven dat men de dienstencheque een zinvolle aanvulling vindt op het reguliere Wmo pakket. Daarom zullen wij ook na 2016 de dienstencheques blijven aanbieden. Ook is geconstateerd dat er een groep is voor wie (tijdelijke) inzet van een dienstencheque wenselijk is maar voor wie de vergoeding van 7,50 per uur te hoog is. Voor deze nog nader af te bakenen groep willen we de cheques tegen een gereduceerd bedrag van 2,00 per uur beschikbaar gaan stellen. De kosten van het beschikbaar blijven stellen van de dienstencheques worden geraamd op ca Er is hierbij vanuit gegaan dat er in totaal cheques wordt verkocht, waarvan tegen het lagere tarief. 28 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

31 Huishoudelijke ondersteuning Inzet 2017 a. Huishoudelijke ondersteuning wordt in 2017 ingevuld op basis van het principe schoon en leefbaar huis. De gemiddelde vergoeding die de gemeente per cliënt betaalt, wordt met ca. 10% verhoogd. b. Er wordt 3,7 miljoen euro gereserveerd voor de inkoop van huishoudelijke ondersteuning in c. In 2017 blijven de dienstencheques tegen een vergoeding van 7,50 beschikbaar voor 70- plussers, inwoners die gebruik maken van een Wmo maatwerkvoorziening en/of wijkverpleging en mantelzorgers. d. Voor een nader te bepalen groep inwoners met een laag inkomen wordt de cheque beschikbaar gesteld tegen een vergoeding van 2,00 per cheque. e. Er wordt gereserveerd voor het beschikbaar blijven stellen van de dienstencheques (waarvan een deel tegen een gereduceerd tarief). f. Er wordt invulling gegeven aan de motie inzake het eventueel inschakelen van een schoonmaakbedrijf als de onderhoudstoestand van de woning daar aanleiding toe geeft. 3.2 Ondersteuning thuis Ondersteuning thuis is vanaf 2015 een nieuwe taak voor de gemeente. Het gaat om extra ondersteuning om zelfstandig te kunnen blijven functioneren, zoals ondersteuning op het gebied van structuur, dagritme en praktische hulp bij taken gericht op het bevorderen, behouden en vergroten van zelfredzaamheid. Het gaat hier niet om persoonlijke verzorging (zorg aan het lichaam). Dit valt onder de zorgverzekeringswet. Een uitzondering vormt de persoonlijke verzorging voor mensen met een zintuiglijke beperking, mensen met een verstandelijke beperking of mensen met psychiatrische problematiek. De persoonlijke verzorging voor deze groepen valt wel onder de Wmo en is onderdeel van de maatwerkvoorziening ondersteuning thuis. Ondersteuning thuis is gebiedsgericht ingevuld. Er wordt gewerkt met hoofdaannemers die moeten zorgen voor een breed aanbod. Om alle vormen van ondersteuning te kunnen bieden werken ze samen met andere aanbieders die als onderaannemers worden ingezet. De hoofdaannemers ontvangen een vooraf vastgesteld jaarbudget en hebben de ruimte en de verantwoordelijkheid om met dit budget maatwerk en passende ondersteuning te bieden aan de inwoners in hun werkgebied. Lelystad heeft hiermee voor een persoonlijke en maatwerkgerichte aanpak gekozen en dit lijkt goed te werken. Er is bepaald dat een partij in maximaal twee stadsdelen kan optreden als hoofdaannemer. Hiermee wordt een te grote afhankelijkheid van één partij voorkomen en is vergelijking tussen de stadsdelen/aanbieders mogelijk. Er zijn, na een aanbestedingsprocedure met ingang van 2015 contracten gesloten met de volgende drie hoofdaannemers: - TSN voor ondersteuning thuis voor inwoners van stadsdeel Zuidwest; - Kwintes voor ondersteuning thuis voor de inwoners van stadsdeel Zuidoost; - Woonzorg Flevoland voor ondersteuning thuis voor inwoners van stadsdeel Noordwest en stadsdeel Noordoost. In maart 2015 is, naast TSN Huishoudelijke Hulp, ook TSN Begeleiding failliet gegaan en zijn de activiteiten overgegaan naar Kwintes. Kwintes heeft het personeel en de klanten overgenomen zodat er ondersteuning zoveel mogelijk ongewijzigd door is gelopen. De contracten zijn ingegaan en hebben een looptijd van twee jaar met de mogelijkheid drie keer met een jaar te verlengen. De totale looptijd kan uitkomen op vijf jaar, zodat voor langere tijd sprake is van continuïteit van zorg. De ingebouwde verlengingsmomenten geven daarnaast de mogelijkheid het contract bij niet goed functioneren eerder te beëindigen. 29 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

32 De contracten met de hoofdaannemers zijn, gezien het positieve verloop tot op heden, voor 2017 verlengd zodat de zorg gecontinueerd kan worden. Er wordt jaarlijks bepaald welk budget per stadsdeel beschikbaar is voor ondersteuning thuis. De hoofdaannemers hebben de verantwoordelijkheid en de mogelijkheid om hiermee maatwerk te leveren. Er is geen sprake meer van een open eind regeling en er wordt invulling gegeven aan het uitgangspunt dat professionals de ruimte krijgen flexibele ondersteuning en maatwerk te bieden. Het stadsdeelbudget vormt in principe het financieel plafond voor de hoofdaannemer. Als blijkt dat het aantal cliënten dat gebruik maakt van ondersteuning thuis meer dan 5% afwijkt van de raming, dan zullen de gemeente en de hoofdaannemer met elkaar in overleg gaan om af te spreken hoe hiermee om te gaan. Er kan dan, als hier voldoende grond voor is, besloten worden om een deel van het reserve bedrag hiervoor in te zetten. Wanneer een cliënt in het werkgebied van de hoofdaannemer een PGB heeft voor ondersteuning thuis dan worden de kosten hiervan in mindering gebracht op het budget voor de hoofdaannemer. Zo worden hoofdaannemers gestimuleerd om voldoende passend ondersteuningsaanbod in natura te bieden. Wij gaan ervan uit dat het gebruik van PGB s beperkt blijft als de hoofdaannemer in staat is een divers en passend aanbod te doen. Medio 2016 maakten bijna 950 inwoners gebruik van ondersteuning thuis. Van deze inwoners had ca. 15% een PGB. Het PGB gebruik is ten opzichte van 2015 aanzienlijk gedaald: in 2015 had nog 30% van de klanten een PGB. In de inleiding is aangegeven dat in de volle breedte van de Wmo is gekeken naar het ondersteuningsveld en welke aanpassingen nodig/gewenst zijn. Voor wat betreft ondersteuning thuis zijn de volgende ontwikkelingen van belang: a. Extra inzet t.b.v. kwetsbare ouderen Er is geconstateerd dat voor een aantal ouderen met zwaardere problematiek, aanvullend op het huidige aanbod vanuit de Wmo en de Zorgverzekeringswet (wijkverpleging), extra begeleiding nodig is om zelfstandig te kunnen blijven wonen en functioneren. Het gaat hierbij dan met name om (dagelijkse) ondersteuning bij maaltijden. Een eerste inschatting is dat het om ca. 80 ouderen gaat voor wie deze extra ondersteuning noodzakelijk is om vereenzaming en verwaarlozing te voorkomen. Deze vorm van ondersteuning is geen regulier onderdeel van ondersteuning thuis of wijkverpleging. Er is afgesproken dat dit deze vorm van dienstverlening vanaf regulier onderdeel uitmaakt van ondersteuning thuis. b. Begeleiding bij wonen kwetsbare groepen De hoofdaannemers hebben met ingang van 2016 de verantwoordelijkheid voor Kamers met Kansen en de daarbij behorende begeleiding op zich genomen. Kamers met Kansen biedt ruimte aan 9 jongeren, die daar in principe 1 ½ jaar met begeleiding kunnen wonen. Er is geconstateerd dat er behoefte is aan uitbreiding van dergelijke beschutte woonvormen met name voor de volgende groepen: - een groep van jongeren voor wie wonen met begeleiding nodig/zeer wenselijk is. Deze jongeren kunnen vaak niet meer thuis wonen en zijn nog onvoldoende toegerust om geheel zelfstandig te wonen. - jongeren met laag IQ voor wie op 18 jarige leeftijd nog niet duidelijk is wat hun perspectief is: opname in een Wlz voorziening of zelfstandig wonen met begeleiding. Het is wenselijk voor deze groep een vorm van beschut wonen te realiseren waarin zij tijdelijk met begeleiding kunnen wonen in afwachting van een definitieve invulling. 30 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

33 Er vindt overleg plaats met de hoofdaannemers voor ondersteuning thuis en verhuurders (Centrada en particuliere verhuurders) met als inzet te komen tot extra woonvoorzieningen waarbij wonen en begeleiding zijn gekoppeld. c. Toename begeleiding i.v.m. extramuralisering e.d. We zien een toename van inwoners met GGZ problematiek voor wie ambulante begeleiding nodig is. De opname duur in GGZ klinieken is al aanzienlijk verkort en ook vanuit beschermd wonen zal de lijn richting zelfstandig wonen met begeleiding worden ingezet. Ook zien we dat ouderen langer zelfstandig blijven wonen en minder snel opgenomen worden in een verzorgings- of verpleeghuis Deze ontwikkelingen kunnen er toe leiden dat er (in de toekomst) een extra beroep wordt gedaan op ondersteuning thuis. In 2016 is er in totaal ,= beschikbaar voor ondersteuning thuis. Het budget 2017 zal worden opgehoogd met ,- 7 in verband met de extra inzet t.b.v. kwetsbare ouderen. Wij gaan er hierbij vanuit dat begeleiding bij wonen e.d. binnen de reguliere inzet opgepakt wordt. Ondersteuning Thuis Inzet 2017 a. Ondersteuning Thuis wordt uitgebreid met extra ondersteuning t.b.v. kwetsbare ouderen ter voorkoming van vereenzaming/verwaarlozing. b. Er wordt voor 2017, vanuit de rijksbijdrage Wmo een bedrag van ,- gereserveerd voor de ondersteuning thuis. c. In 2017 worden de populatiebekostiging en de bonus/malus regeling verder uitgewerkt. 3.3 Dagbesteding Dagbesteding is vanaf 2015 een nieuwe taak voor de gemeente. Dagbesteding is beschikbaar voor inwoners met complexe problematiek en een grote begeleidingsbehoefte. De dagbesteding hebben we per aandachtsgroep ingekocht. Er wordt daarbij gewerkt met hoofdaannemers. De hoofdaannemers zorgen voor een breed aanbod. Dit aanbod kan variëren van eenvoudige dagbesteding dichtbij tot complexe dagbesteding op specifieke locaties. Om diverse vormen van dagbesteding te kunnen bieden werken ze samen met andere aanbieders (die als onderaannemers worden ingezet). De hoofdaannemers ontvangen een vooraf vastgesteld jaarbudget en hebben de ruimte en de verantwoordelijkheid om met dit budget maatwerk en passende ondersteuning te bieden. Lelystad heeft hiermee voor een persoonlijke en maatwerk aanpak gekozen en dit lijkt goed te werken. Met ingang van 2015 zijn er, na een aanbestedingsprocedure, contracten gesloten met de volgende vier hoofdaannemers: - Kwintes : dagbesteding voor mensen met ggz problematiek; - Triade : dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking; - Interaktcontour : dagbesteding voor mensen met lichamelijke beperking en niet aangeboren hersenletsel; - Woonzorg Flevoland : dagbesteding voor ouderen. De contracten met de hoofdaannemers hebben een looptijd van twee jaar met de mogelijkheid deze drie keer met een jaar te verlengen. De totale looptijd kan daarmee uitkomen op vijf jaar, zodat voor wat langere tijd sprake is van continuïteit van zorg. De ingebouwde verlengingsmomenten geven daarnaast de mogelijkheid het contract bij niet goed functioneren eerder te beëindigen. 7 Dit bedrag is als volgt berekend: 80 ouderen x 3 uur per week x 52 weken x 25,- per uur = ,-. 31 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

34 De contracten met de hoofdaannemers zijn, gezien het positieve verloop tot op heden, voor 2017 verlengd. Er wordt jaarlijks bepaald welk budget per aandachtsgroep voor het volgende jaar beschikbaar is. De hoofdaannemers hebben de verantwoordelijkheid en de mogelijkheid om met dit budget maatwerk te leveren. Er is daarmee geen sprake meer van een open eind regeling en er wordt invulling gegeven aan het uitgangspunt dat professionals de ruimte krijgen binnen het budget flexibele ondersteuning te bieden waarbij maatwerk uitgangspunt is. Het budget per aandachtsgroep vormt in principe het financieel plafond voor de hoofdaannemer. Als blijkt dat het aantal cliënten dat gebruik maakt van dagbesteding meer dan 5% afwijkt van de raming, dan zullen de gemeente en de hoofdaannemer met elkaar in overleg gaan om af te spreken hoe hiermee om te gaan. Er kan dan, als hier voldoende grond voor is, besloten worden om een deel van het reserve bedrag hiervoor in te zetten. Als een cliënt een PGB heeft voor dagbesteding, dan worden de kosten hiervan in mindering gebracht op het budget voor de hoofdaannemer. Op deze manier worden hoofdaannemers gestimuleerd om voldoende passend ondersteuningsaanbod in natura aan te bieden. Wij gaan ervan uit dat het gebruik van PGB s beperkt blijft als de hoofdaannemer in staat is een divers en passend aanbod te doen. Medio 2016 maakten ruim 400 inwoners gebruik van dagbesteding. Van deze inwoners had nog maar 2% een PGB. Het PGB gebruik is ten opzichte van 2015 aanzienlijk gedaald. Hieruit kunnen we concluderen dat er een gevarieerd aanbod beschikbaar is dat aansluit bij de behoeftes van de inwoners. Wij willen dat dagbesteding beschikbaar blijft voor inwoners met complexe problematiek en een grote begeleidingsbehoefte. In aanvulling daarop willen we dat er op wijk- en buurtniveau extra dagactiviteiten worden georganiseerd. Ook zetten we in op alternatieven zoals vrijwilligersplaatsen voor mensen met een lichte beperking. Versterking van de basis op deze onderdelen is en blijft noodzakelijk. Kwetsbare inwoners krijgen zo een zinvolle daginvulling en zullen daardoor minder snel gebruik (hoeven) te maken van duurdere vormen van dagbesteding. Deze ontwikkeling is noodzakelijk om ook in de toekomst dagbesteding te kunnen blijven bieden aan de inwoners waarvoor dit nodig is. Er worden in het kader van de Participatiewet ook vormen van dagbesteding georganiseerd. Het gaat dan met name om dagbesteding als instrument om mensen toe te leiden naar werk. Er zal in 2017 gekeken worden naar mogelijkheden om beide vormen van dagbesteding optimaal op elkaar af te stemmen en eventueel te combineren. In 2016 is er in totaal ,= gereserveerd voor dagbesteding. Dit bedrag zullen we ook voor 2017 beschikbaar stellen. Er is geconstateerd dat de kosten van vervoer, vooral als er sprake is van rolstoelvervoer, hoog zijn en dat hiermee in de budgetten onvoldoende rekening is gehouden. Er wordt daarom ,- extra gereserveerd zodat er ruimte is om, als het nodig is, passend vervoer te regelen. Dagbesteding Inzet 2017 a. Er wordt voor 2017 vanuit de rijksbijdrage Wmo een bedrag van ,- gereserveerd voor de dagbesteding (inclusief vervoer). b. In 2017 wordt de populatiebekostiging en de bonus/malus regeling verder uitgewerkt. c. Er wordt onderzocht op welke wijze dagbesteding vanuit de Wmo en vanuit de Participatiewet optimaal op elkaar kunnen worden afgestemd. 32 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

35 3.4 Kortdurend verblijf/respijthuis Er zijn diverse manieren om huisgenoten en mantelzorgers te ontlasten, bijvoorbeeld door dagbesteding te regelen of een vrijwilliger in te schakelen die een paar uur de zorg voor de naaste overneemt. Soms is dat niet voldoende en kan vanuit de Wmo 8 kortdurend verblijf worden ingezet om de mantelzorger te ontlasten. Bij kortdurend verblijf gaat het om logeren in een instelling gedurende maximaal drie etmalen per week. Om in aanmerking te komen voor kortdurend verblijf vanuit de Wmo moet er permanent toezicht noodzakelijk zijn. Ook moet ontlasting van de persoon, die de gebruikelijke zorg of mantelzorg levert, noodzakelijk zijn. Kortdurend verblijf wordt vrijwel altijd in de vorm van een PGB toegekend. Vanuit de wijkteams en met name de mantelzorgconsulenten krijgen wij signalen dat er veel behoefte is bij mantelzorgers aan respijtzorg in de vorm van logeren. Het kan dan gaan aan een vorm waarbij de zorgvrager tijdelijk (bijvoorbeeld voor een week) ergens kan gaan logeren zodat de mantelzorger tot rust kan komen bijvoorbeeld door zelf op vakantie te gaan. Zo n voorziening noemen we een respijthuis. In Lelystad is een initiatiefgroep bezig met het opstarten van een dergelijke voorziening. Helaas is het tot op heden niet gelukt om een geschikte locatie te vinden voor de voorziening. De verwachting is wel dat dit op korte termijn zal lukken waardoor in 2017 het respijthuis echt van start kan gaan. In 2016 is er ,- gereserveerd voor kortdurend verblijf en een respijthuis. We zien in de praktijk dat er minder gebruik wordt gemaakt van kortdurend verblijf dan was voorzien. We zullen dit budget daarom met ,- naar beneden bijstellen. We zien dat er een groter beroep wordt gedaan op zorgvrijwilligers die thuis respijtzorg kunnen bieden. Dat budget is daarom naar boven bijgesteld (zie paragraaf 2.4). Ook vanuit andere regelingen zijn er mogelijkheden voor tijdelijk verblijf, bijvoorbeeld na opname in een ziekenhuis of bij een crisis. Op de in 2016 geopende afdeling Tijdelijk verblijf in de Uiterton zijn er bijvoorbeeld 11 plaatsen waar mensen tijdelijk kunnen verblijven (voor meer informatie zie De Wmo Cliëntenraad heeft aangegeven het wenselijk te vinden dat de mogelijkheden van tijdelijk verblijf worden opgenomen in het uitvoeringsplan. In paragraaf 2.4 is aangegeven dat de verschillende vormen van respijtzorg in beeld worden gebracht. Hierbij zullen ook de verschillende mogelijkheden van tijdelijk verblijf worden meegenomen zodat zowel inwoners als medewerkers van de Sociaal wijkteams deze voorzieningen weten te vinden. Kortdurend verblijf Inzet 2017 a. Er wordt vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- gereserveerd voor logeervoorzieningen/ kortdurend verblijf. b. Er wordt medewerking verleend aan het realiseren van een respijthuis in Lelystad. c. Er wordt bekendheid gegeven aan de verschillende vormen van kortdurend verblijf. 3.5 Begeleid wonen Er is in Lelystad een aantal projecten begeleid wonen. Voorbeelden hiervan zijn Kamers met Kansen en een aantal huizen van Tikvah en Iriszorg waar inwoners met begeleiding samen wonen. De begeleiding van deze bewoners kan onder de centrumgemeente Almere (maatschappelijke opvang) of 33 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

36 onder de lokale Wmo vallen. Als het gaat om ondersteuning vanuit de lokale Wmo, dan valt de begeleiding onder ondersteuning thuis en is dit een verantwoordelijkheid van de hoofdaannemers. Er is geconstateerd dat er behoefte is aan uitbreiding van wonen met begeleiding met name voor jongeren, die geen vaste verblijfplaats hebben en jongeren met een laag IQ (zie paragraaf 3.2). Er vindt overleg plaats met de hoofdaannemers en andere betrokken partijen met als inzet te komen tot en passend aanbod voor deze jongeren. Begeleid wonen Inzet 2017: - Er worden in overleg met de hoofaannemers voor ondersteuning thuis en verhuurders nadere afspraken gemaakt over mogelijkheden wat betreft wonen met begeleiding voor jongeren. 3.6 Woningaanpassingen, scootmobielen, rolstoelen en regiotaxi In 2011 is de nota Aanpassing pakket individuele Wmo voorzieningen vastgesteld. Er is toen een aantal wijzigingen doorgevoerd en er is nu geen aanleiding dit pakket te herzien. Wel wordt er extra geïnvesteerd in de basis, waardoor het gebruik van deze maatwerkvoorzieningen in een aantal situaties beperkt kan worden. Voorbeelden zijn het stimuleren van het gebruik van openbaar vervoer en van de scootmobiel- en rolstoelpool en de investering in het vrijwilligersvervoer. Ook is in 2016 in regionaal verband gestart met een mobiliteitscentrale voor wat betreft het Wmo vervoer. Deze mobiliteitscentrale neemt de ritverzoeken aan en verdeelt deze over de gecontracteerde taxibedrijven. Deze mobiliteitscentrale zal bij een aanvraag van een rit bekijken of ook andere vormen van vervoer (vrijwilligersvervoer, openbaar vervoer) tot de mogelijkheden behoren. Wat betreft de woningaanpassingen worden er (met Centrada) bij nieuwbouw en renovatie afspraken gemaakt over het regulier meenemen van aanpassingen in de bouw/renovatie zodat er later minder individuele aanpassingen nodig zijn. In het Besluit maatschappelijke ondersteuning Lelystad 2015 zijn nadere regels opgenomen wat betreft deze maatwerkvoorzieningen. Woningaanpassingen, scootmobielen, rolstoelen Inzet 2017 a. Het pakket van woningaanpassingen, scootmobielen, rolstoelen en regiotaxi blijft in 2017 beschikbaar conform de eerder vastgestelde verstrekkingennota. Dit kan in principe binnen de huidige budgettaire ruimte worden ingevuld. Voor deze voorzieningen zijn de volgende budgetten gereserveerd: - woningaanpassingen: ,- - scootmobielen ,- - rolstoelen ,- - regiotaxi ,- 3.7 Maatwerkvoorziening inkomenssteun chronisch zieken Het rijk heeft met ingang van 2015 een aantal financiële compensaties voor chronisch zieken afgeschaft, omdat de tegemoetkoming vaak niet op de juiste plek terecht kwam. De budgetten die hiermee zijn gemoeid zijn met een aanzienlijke korting overgeheveld naar de gemeenten, die daarmee gericht maatwerk kunnen bieden. Wij hebben ervoor gekozen deze middelen in te zetten voor inwoners met een laag inkomen die als gevolg van hun ziekte/handicap (veel) gebruik moeten maken van allerlei voorzieningen. Wij vinden het belangrijk dat deze voorzieningen voor hen bereikbaar en betaalbaar blijven. Bij de invulling hiervan is uitgegaan van de volgende uitgangspunten: 34 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

37 - de tegemoetkoming komt terecht bij de doelgroep chronisch zieken en gehandicapten; - de tegemoetkoming komt terecht bij inwoners met een laag inkomen; - de regeling is relatief eenvoudig uit te voeren en de uitvoeringskosten blijven beperkt. Er is, uitgaande van de benoemde uitgangspunten, gekozen voor het uitbreiden van de collectieve zorgverzekering. Hiermee komt de tegemoetkoming terecht bij inwoners met een laag inkomen die veel uitgaven hebben als gevolg van een chronische ziekte of handicap. Een bijkomend voordeel is dat de uitvoering hiervan relatief eenvoudig is zodat uitvoeringskosten beperkt blijven. Inwoners met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum konden voor 2016 tegen een gereduceerd tarief een aanvullende verzekering afsluiten bij Menzis of Zilveren Kruis Achmea. Deze aanvullende verzekering heeft een pakket dat aantrekkelijk is voor mensen met veel kosten als gevolg van een handicap of chronische ziekte. Ruim inwoners maken hier in 2016 gebruik van. Dit is minder dan was gepland. Er is daarom besloten de aanvullende ziektekostenverzekering voor 2017 op een aantal punten aan te passen. De doelgroep is uitgebreid tot inwoners met een inkomen tot 130% van het sociaal minimum en de premie voor de aanvullende verzekering is aanzienlijk verlaagd. We zullen we in het laatste kwartaal van 2016 extra inzetten op communicatie om de zorgverzekering opnieuw onder de aandacht te brengen bij potentiële gebruikers. De verwachting is dat met deze maatregelen het aantal gebruikers in 2017 zal toenemen. Maatwerkvoorziening inkomenssteun Inzet 2017: - Er is een aantrekkelijke aanvullende (gemeentelijke) zorgverzekering voor chronisch zieken en gehandicapten met een inkomen tot 130% van het sociaal minimum. - Er wordt voor 2017, evenals in 2016, vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- gereserveerd voor de collectieve zorgverzekering. 3.8 Eigen bijdragen Gemeenten kunnen voor Wmo voorzieningen een eigen bijdrage vragen die op grond van landelijke regelgeving aan een maximum is gebonden. Voor de eigen bijdragen geldt een anticumulatiebepaling: men betaalt voor alle Wmo voorzieningen samen nooit meer dan een maximum bedrag. Dit maximum is gerelateerd aan het inkomen en het vermogen en wordt landelijk vastgesteld. De eigen bijdrage geldt zolang gebruik wordt gemaakt van de maatwerkvoorziening en mag niet hoger zijn dan de kostprijs. Voor vrijwel alle maatwerkvoorzieningen mag op grond van de Wmo een eigen bijdrage worden gevraagd. Een uitzondering zijn rolstoelen en een aantal opvangvoorzieningen voor daklozen e.d. Hiervoor mag geen eigen bijdrage worden gevraagd. De eigen bijdragen worden berekend en geïnd door het CAK. Op de site van het CAK is eenvoudig na te gaan welke bijdrage maximaal betaald dient te worden bij een bepaald inkomen ( Bij het opstellen van het ondersteuningsplan wordt door een medewerker van het Sociaal wijkteam met behulp van de site van het CAK inzicht gegeven in de hoogte van de te verwachte eigen bijdrage. De klant kan dan mede op basis hiervan de afweging maken of hij/zij gebruik maakt van bepaalde vormen van ondersteuning. Er is in de Kadernota Samen Leven, Samen Redzaam bepaald dat voor Wmo maatwerkvoorzieningen, voor zover de wet dit toestaat, de maximaal toegestane inkomensafhankelijke eigen bijdrage in rekening wordt gebracht. Begin 2016 bleek dat klanten die gebruik maken van dagbesteding of ondersteuning thuis soms een veel hogere eigen bijdrage moesten gaan betalen dan eerder onder de AWBZ gebruikelijk was. De oorzaak was dat er onder de AWBZ werd uitgegaan van een fictieve kostprijs die veel lager lag dan de 35 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

38 werkelijke kostprijs die onder de Wmo werd gehanteerd. We kregen signalen dat dit soms aanleiding was minder of geen ondersteuning meer af te nemen terwijl deze cliënten de ondersteuning wel nodig hadden. Ook kan het afzien van deze ondersteuning leiden tot een extra zware belasting van de mantelzorgers. Dit is aanleiding geweest om de eigen bijdragen op dit punt aan te passen en voor de berekening van de eigen bijdragen voor dagbesteding en ondersteuning thuis uit te gaan van een lagere fictieve kostprijs die min of meer aansluit bij hetgeen eerder onder de AWBZ gebruikelijk was. Verder is gebleken dat voor een bepaalde groep zorgwekkende zorgmijders de eigen bijdrage ook een aanleiding c.q. argument is om ondersteuning te weigeren terwijl begeleiding voor betrokkene of de omgeving wel zeer gewenst is. Voor deze (beperkte) groep wordt de mogelijkheid gecreëerd om (tijdelijk) geen eigen bijdrage in rekening te brengen. Het kabinet heeft besloten met name meerpersoonshuishoudens waarbij één van de partners chronisch ziek is en daardoor niet kan werken, financieel tegemoet te komen via een verlaging van de eigen bijdragen voor de Wmo. Het kabinet heeft ervoor gekozen de landelijk vastgestelde maximale waarden binnen de eigen bijdragesystematiek van Wmo, die jaarlijks door VWS worden gepubliceerd, per 2017 in het voordeel van de cliënten aan te passen. Deze maatregel is van invloed zijn op alle huishoudens die een eigen bijdrage betalen maar in grotere mate voor meerpersoonshuishoudens onder de AOWleeftijd. In de volgende tabel zijn de effecten per klantgroep in beeld gebracht. Tabel 4: effecten verlaging eigen bijdrage Wmo per huishouden van 2016 op 2017 Huishouden 2016 per jaar 2017 per jaar Verschil Niet pensioengerechtigd Eenpersoonshuishouden: Minimumloon Modaal x modaal Meerpersoonshuishouden: Minimumloon Modaal x modaal Pensioengerechtigd Eenpersoonshuishouden Uitsluitend AOW AOW AOW Meerpersoonshuishouden Uitsluitend AOW AOW AOW De verwachting is dat we hierdoor in ,- minder aan eigen bijdragen zullen ontvangen. De gemeenten worden via de Wmo rijksuitkering gecompenseerd voor de minder opbrengsten aan eigen bijdragen. 36 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

39 Het voorgaande heeft betrekking op maatwerkvoorzieningen. Voor allerlei laagdrempelige algemene voorzieningen in de basis wordt in principe geen of een beperkte bijdrage in rekening gebracht. Wij willen dit voorlopig handhaven zodat het ook uit financieel oogpunt aantrekkelijk is om hier gebruik van te maken (i.p.v. een beroep te doen op duurdere maatwerkvoorzieningen). Eigen bijdragen Inzet 2017 a. Voor Wmo maatwerkvoorzieningen wordt in principe de maximaal toegestane inkomensafhankelijke eigen bijdrage in rekening gebracht. b. Voor dagbesteding en ondersteuning thuis wordt voor de berekening van de eigen bijdrage uitgegaan van een fictieve kostprijs die lager ligt dan de werkelijke kostprijs. c. Voor een beperkte groep zorgwekkende zorgmijders wordt de mogelijkheid gecreëerd om tijdelijke geen eigen bijdrage in rekening te brengen. d. Voor algemene voorzieningen wordt geen of een beperkte bijdrage in rekening gebracht. e. Er wordt, als gevolg van de landelijke aanpassing van de eigen bijdrage berekening, rekening mee gehouden dat er ,- minder aan eigen bijdragen wordt ontvangen. 3.9 Meldpunt, klachten, bezwaar e.d. Het ondersteuningsplan wordt zoveel mogelijk in overleg met de cliënt (en familie/mantelzorger) opgesteld. Het is de basis voor de beschikking voor maatwerkvoorzieningen. Het is belangrijk dat inwoners, die vinden dat zij onvoldoende ondersteund worden, de mogelijkheid krijgen dit voor nadere beoordeling neer te leggen bij een andere persoon/partij. Ook is het belangrijk dat mensen de weg hier naar toe goed weten te vinden. Dit proces hebben we als volgt ingericht: Als een cliënt niet tevreden is over het ondersteuningsplan en/of de bejegening, dan zal een ander lid van het Sociaal wijkteam in overleg met de cliënt (en diens mantelzorger) kijken naar het ondersteuningsplan (second opinion). Als dit niet leidt tot een oplossing, dan kan cliënt zich wenden tot een mediator bij de gemeente. Tenslotte kan de cliënt, als hij/zij vindt dat er onvoldoende maatwerk wordt geleverd, een bezwaar- en beroepsprocedure starten. Wij zetten mediation actief in om voor betrokken partijen tot een bevredigende oplossing te komen en om juridische procedures zoveel mogelijk te beperken. In 2015 en 2016 is mediation regelmatig ingezet, met name wat betreft de huishoudelijke ondersteuning. Ook in 2017 zullen we mediation actief in blijven zetten. Op is de nieuwe Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) in werking getreden. De wet bevat regels voor zorgaanbieders op het gebied van behandeling van klachten en geschillen, kwaliteit van zorg en meldingen. Deze wet geldt voor vrijwel alle instellingen die onder de Wmo vallen. Er komt nog een Algemene Maatregel van Bestuur met een set criteria, waaraan de interne klachtenprocedure moet voldoen. Als een klant een klacht heeft over de feitelijke zorg en ondersteuning die hij krijgt, dan zal hij/zij die klacht in eerste instantie neer moeten leggen bij die leverancier, die moet beschikken over een deugdelijke klachtenregeling conform de nieuwe wet. Wij monitoren het aantal en de afhandeling van de klachten en zullen, als hier aanleiding toe is, nadere stappen ondernemen om te komen tot verbetering. Wij willen dat klanten goed weten waar ze met klachten terecht kunnen. Daarom moet informatie over klachtenprocedures e.d. digitaal goed vindbaar zijn. Ook is de klachtenprocedure opgenomen in het foldermateriaal. 37 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

40 We vinden het belangrijk dat inwoners laagdrempelig een melding kunnen doen van zaken die naar hun mening niet goed lopen, aandacht nodig hebben of verbeterd zouden kunnen worden. Het kan bijvoorbeeld gaan om onnodige administratieve rompslomp of te lange wachttijden. Er is daartoe een Meldpunt Wmo ( ingericht waar digitaal en telefonisch meldingen kunnen worden gedaan. Dit meldpunt is niet bedoeld voor individuele klachten. Hiervoor geldt de klachtenprocedure zoals hiervoor beschreven. Klachten, mediaton Inzet 2017: a. Cliënten weten goed waar ze met klachten terecht kunnen. b. Er wordt voor 2017, evenals in 2016, vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- gereserveerd voor de extra inzet van mediation. c. Er is op de gemeentelijke site een (digitaal) meldpunt waar inwoners en partijen laagdrempelig voorstellen voor verbeteringen kunnen doen en zaken die niet goed lopen e.d. kunnen melden Toezicht Wmo In de Wmo 2015 is bepaald dat partijen calamiteiten en geweldsdelicten binnen hun organisatie moeten melden bij de gemeente. De gemeente moet een toezichthoudend ambtenaar aanwijzen die de meldingen onderzoekt en hierover rapporteert aan het college. Het is vervolgens aan het college om hier een passend vervolg aan te geven. De toezichthouder moet een ambtenaar zijn in dienst van een gemeente of een bestuursorgaan waarmee de gemeente nauw samenwerkt, zoals een GGD. Het toezicht mag niet worden uitbesteed aan derden. Het toezicht is gericht op de volle breedte van de Wmo: maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, openbare geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg, beschermd wonen, alle vormen van ondersteuning thuis, dagactiviteiten en kortdurende verblijf. Het toezicht op zowel de lokale als de regionale Wmo taken is vanaf voorlopig voor 1 jaar ondergebracht bij de GGD ( De kosten van het toezicht op de regionale taken worden gefinancierd uit de rijksbijdragen die de centrumgemeente ontvangt voor de uitvoering van die taken. De kosten van het lokale toezicht zijn voor 2016 berekend op 5.500,- op jaarbasis. Er zijn in 2016 vanuit de lokale Wmo taken geen meldingen van calamiteiten geweest bij het Toezicht Wmo. Er zijn voor de regionale Wmo taken wel diverse meldingen gedaan, met name wat betreft beschermd wonen. Er wordt op dit moment onderzocht op welke wijze het Toezicht Wmo in 2017 lokaal en regionaal wordt ingevuld. Daarbij wordt tevens bekeken of, naast dit wettelijke toezicht, ook andere vormen van toezicht nodig c.q. gewenst zijn. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om een onderzoek in opdracht van de gemeente, bijvoorbeeld als er signalen zijn dat zaken niet helemaal goed lopen of ter algemene controle (signaal gestuurd en preventief toezicht). Met het oog op deze mogelijke uitbreiding wordt voor 2017 vooralsnog ,- gereserveerd voor het Toezicht Wmo. Toezicht Wmo Inzet 2017 a. Er wordt (in regionaal verband) nader bepaald hoe het Toezicht Wmo voor lokale en regionale taken in 2017 wordt ingevuld. b. Er wordt onderzocht of, naast het wettelijk toezicht, ook vormen van kwaliteitstoezicht bij de GGD worden ondergebracht. c. Er wordt voor 2017 vanuit de rijksbijdrage Wmo ,- gereserveerd voor het toezicht op de lokale Wmo taken. 38 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

41 3.11 Regresrecht Wmo In de Wmo 2015 is een artikel over regres opgenomen (artikel 2.4.3). Het regresrecht stelt gemeenten in staat om de kosten voor Wmo-voorzieningen te verhalen op een derde bij wettelijke aansprakelijkheid voor een ongeval dat tot de beperking heeft geleid. Daarbij komen gemeenten meestal uit bij een aansprakelijkheidsverzekeraar. De VNG en het Verbond van Verzekeraars hebben een overeenkomst gesloten waarmee de verzekeraars het regresrecht afkopen. Het is als individuele gemeente ingewikkeld en tijdrovend om, als er mogelijk gebruik gemaakt kan worden van het regresrecht, hiervoor een procedure te starten. Daarom hebben we ervoor gekozen aan te sluiten bij de overeenkomst van de VNG. In 2016 is de afkoopsom vastgesteld op 0,65 per inwoner ( ,-). Het bedrag voor 2017 moet nog worden vastgesteld. Vooralsnog gaan we voor 2017 uit van hetzelfde bedrag. Regresrecht Wmo Inzet 2017: a. Het regresrecht wordt afgekocht (tegen vergoeding van ca ,-; er wordt aangesloten bij de overeenkomst die de VNG met de zorgverzekeraars heeft afgesloten. 39 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

42 4. Vangnet voorzieningen Voor inwoners die niet beschikken over een eigen netwerk of financiële draagkracht en voor wie zelfredzaamheid (tijdelijk) buiten bereik ligt is er een vangnet. Het gaat hier veelal om zeer kwetsbare mensen die dak- en thuisloos zijn, zorg mijden en/of te maken hebben met zware verslavings- en/of GGZ problematiek. Wij vinden het belangrijk dat hiervoor een goed vangnet aanwezig is. In dit hoofdstuk zijn de opvangvoorzieningen in beeld gebracht. Er worden regionaal afspraken gemaakt over de ondersteuning en zorg voor zeer kwetsbare mensen. Het regionale beleid en de afspraken hierover zijn opgenomen in het Regionaal Kompas Het Regionaal Kompas is het beleidskader voor dak- en thuislozen, zorgmijders, zwerfjongeren, exgedetineerden, verslaafden, slachtoffers van huiselijk geweld en kindermishandeling en mensen met ernstige geestelijke gezondheidsproblemen. Het Regionaal Kompas is in overleg met de zes gemeenten opgesteld en in 2015 vastgesteld door alle zes gemeenten. Het advies van de Wmo cliëntenraden van de zes gemeenten is hierin meegenomen. Almere is centrumgemeente en ontvangt de rijksmiddelen voor de uitvoering van het regionaal beleid op genoemde terreinen. De rijksmiddelen worden in overleg met de gemeenten in Flevoland ingezet. Deze centrumgemeenteconstructie blijft in ieder geval tot 2018 van toepassing. Daarna worden deze taken waarschijnlijk neergelegd bij de individuele gemeenten. 4.1 Maatschappelijke opvang/vrouwenopvang Er zijn in Lelystad op dit moment twee voorzieningen voor maatschappelijke opvang, namelijk de crisisopvang en de dag- en nachtopvang. De crisisopvang wordt geheel gefinancierd met rijksmiddelen; de dag- en nachtopvang wordt deels gefinancierd met rijksmiddelen en deels door Lelystad met eigen middelen. Er zijn daarnaast in Lelystad twee nachtopvang plekken speciaal voor jongeren; deze worden geheel gefinancierd met rijksmiddelen. Ook wordt een aantal begeleid wonen plekken in Lelystad gefinancierd vanuit de rijksmiddelen maatschappelijke opvang. Elk jaar worden er in de regio afspraken gemaakt over de (her)verdeling van de rijksmiddelen en de eventuele aanvullende inzet vanuit de gemeenten. In regionaal verband is vraag en aanbod van opvangvoorzieningen in beeld gebracht. Mede op basis hiervan worden er regionaal afspraken gemaakt over aanvullende maatregelen. Maatschappelijke opvang Inzet 2017 a. De inzet, zoals opgenomen in het Regionaal Kompas, wordt in 2017 uitgevoerd. b. Er wordt actief ingezet op een efficiënte inbedding/afstemming tussen de lokale en regionale inzet voor de doelgroep maatschappelijke opvang. 4.2 Beschermd wonen Dit is vanaf 2015 een nieuwe regionale taak voor de gemeenten. In de Wmo 2015 is beschermd wonen omschreven als een woonvorm voor mensen met psychische of psychosociale problemen die niet in staat zijn zich op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn/haar netwerk te handhaven in de samenleving. Landelijk is besloten dat beschermd wonen, evenals andere vormen van maatschappelijke opvang, de eerste drie jaren (2015 t/m 2017) onder de verantwoordelijkheid van de centrumgemeente Almere valt. Het gaat voor Flevoland wat betreft beschermd wonen om een budget van ruim 38 miljoen euro op jaarbasis (septembercirculaire 2016). Dit budget wordt aan Almere beschikbaar gesteld om uitvoering te geven aan deze taak. 40 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

43 In Lelystad hebben we een aantal instellingen met voorzieningen die onder beschermd wonen vallen, zoals Tikvah, Leger des Heils, Kwintes, Triade, Woonzorg Flevoland, Omega Groep en IrisZorg. Het gaat in totaal om ca. 250 plaatsen in Lelystad. Voorbeelden zijn de Bolder een voorziening voor ouderen met behoefte aan zowel psychische als lichamelijke ondersteuning, Vast en Verder een voorziening voor jongeren (18+) en de woonzorgvoorziening van IrisZorg aan de Gondel. In 2015 hebben de zes Flevolandse gemeenten een beleidsplan 2015 voor beschermd wonen opgesteld. In 2016 is in regionaal verband het Uitvoeringsplan voor beschermd wonen vastgesteld. Hierbij is er aandacht voor innoveren, opvangen van geplande rijks bezuinigingen en inbedden in de lokale zorgstructuren (uitstroom, op- en afschalen). De gemeente Lelystad is nauw betrokken bij dit proces. Het is belangrijk dat de lokale en regionale inzet goed op elkaar aansluit zodat er tijdig op- en afgeschaald kan worden van lichtere naar zwaardere voorzieningen en andersom. Hierover zijn afspraken gemaakt. Beschermd wonen Inzet 2017: a. Er wordt regionaal beleid voor beschermd wonen voor 2017 en verder vastgesteld. b. Er wordt in 2017 actief ingezet op een efficiënte inbedding/afstemming tussen de lokale en regionale inzet voor de doelgroep beschermd wonen. 4.3 GGZ: inloopvoorziening en begeleiding Inloopvoorzieningen De Waterspiegel is een laagdrempelige inloopvoorziening voor inwoners met ggz problematiek. Deze voorziening valt met ingang van 2015 onder de Wmo. Er is hiervoor in 2015 en ,- beschikbaar gesteld. Voor 2017 zullen we eenzelfde bedrag reserveren voor deze inloopvoorziening. In 2017 willen we nader onderzoeken of en op welke wijze we deze inloopvoorziening als aparte voorziening in stand willen houden. Er zal daarbij gekeken worden naar mogelijkheid en wenselijkheid om deze functie onder te brengen bij de reguliere wijkvoorzieningen. Ambulante begeleiding bij GGZ problematiek De ambulante begeleiding maakt onderdeel uit van de maatwerkvoorziening ondersteuning thuis (zie 3.2). Daarnaast zijn er in Flevoland vier FACT (Flexibel Assertive Community Treatment) teams, waarvan er een in Lelystad werkzaam is. De financiering van FACT valt binnen de Zorgverzekeringswet. FACT is een vorm van actieve ambulante behandeling waarbij een team van hulpverleners patiënten die langdurende zorg nodig hebben samenhangende hulp biedt op alle levensgebieden. Het voornaamste doel is om patiënten in hun eigen leefomgeving te begeleiden, behandelen, ondersteunen en vaardigheden aan te leren. De inzet heeft ook als doel opname te voorkomen of te beëindigen. De grootste doelgroep bestaat uit patiënten die reeds ambulant deelnemen aan de behandelprogramma s voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen. In het FACT-team werken hulpverleners nauw met elkaar samen: psychiater, (sociaal-)psychiatrisch verpleegkundige, verslavingsdeskundige, woonbegeleider, maatschappelijk werker en ketenpartners van Kwintes en Tactus. Het team richt zich niet alleen op het verminderen van de psychische klachten, maar ook op onderwerpen als wonen, werken, financiën, sociale relaties en vrijetijdsbesteding. De Sociaal wijkteams, het FACT team en de aanbieders van ondersteuning thuis stemmen hun activiteiten op elkaar af om zo tot een samenhangend en afgestemd aanbod te komen. Een versterking van de consultatie- en adviesfunctie tussen het FACT team en de Sociaal wijkteams is hierbij van belang. Hiermee kan worden voorkomen dat mensen worden doorverwezen naar specialistische GGZ zorg. 41 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

44 Ggz: inloopvoorziening en begeleiding Inzet 2017: a. Er wordt ,- gereserveerd voor de inloop De Waterspiegel. b. In 2017 wordt nader onderzocht of en op welke wijze deze inloopvoorziening wordt gecontinueerd. c. De samenwerking tussen de Sociaal wijkteams, het FACT team en de aanbieders van ondersteuning thuis wordt verder versterkt. 4.4 Veilig Thuis Op 1 januari 2015 moesten de gemeenten op grond van de Jeugdwet en de Wmo 2015 een regionaal Advies en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (AMHK) ingericht hebben voor een groep zeer kwetsbare inwoners: kinderen, volwassenen en ouderen die te maken krijgen met agressie, geweld en verwaarlozing in huiselijke kring. Op 1 januari 2015 is het AMHK,Veilig Thuis genoemd, van start gegaan. In organisatorische zin is Veilig Thuis een samenvoeging van het Advies en Meldpunt Kindermishandeling en het Steunpunt Huiselijk Geweld. Er wordt in regionaal verband overlegd over de invulling van Veilig Thuis in 2017 en volgende jaren (benodigde formatie, omvang takenpakket e.d.). Een belangrijk punt hierbij is dat de aansluiting tussen Veilig Thuis en de lokale zorgstructuren van de zes gemeenten in Flevoland goed op orde is zodat er tijdig en efficiënt kan worden op- en afgeschaald. Veilig Thuis Inzet 2017: a. Er functioneert een regionaal Veilig Thuis. b. Er wordt gezorgd voor een goede aansluiting tussen Veilig Thuis en de lokale zorgstructuren zodat er tijdig en efficiënt op- en afgeschaald kan worden. 42 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

45 5. Sturing en financiering Op 1 januari 2015 is de nieuwe Wmo in werking getreden en is de gemeente verantwoordelijk geworden voor de ondersteuning van onze inwoners. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering wordt daarbij vooral neergelegd bij inwoners en partijen, maar we willen hier wel regie op houden. Wij gaan daarbij uit van vertrouwen en loslaten. We sturen op hoofdlijnen waarbij onze inzet is dat onnodige administratieve rompslomp en bureaucratie zoveel mogelijk wordt voorkomen. 5.1 Monitoring Om de regiefunctie uit te kunnen voeren is een systeem van monitoring nodig. Deze monitoring heeft betrekking op: - output: wat wordt er gedaan in het veld? Welke maatwerkvoorzieningen zijn er geleverd? Wat is het gebruik hiervan e.d.? - outcome: wat is het resultaat van alle inspanningen? Is de zelfredzaamheid van de inwoners toegenomen? Is de kwaliteit van leven verbeterd? Zijn de inwoners tevreden over de ondersteuning? Er wordt nu al het een en ander gemonitord, zoals het gebruik van Wmo voorzieningen en de tevredenheid van gebruikers van Wmo voorzieningen. Ook is er een wijkmonitor waarin veel informatie over de toestand van een wijk is opgenomen. En er is een Lelystadse 3D monitor ontwikkeld voor het sociale domein. Hierin zijn uitvoeringsindicatoren en indicatoren voor het meten van maatschappelijke effecten opgenomen voor zowel Wmo, Jeugdhulp als Participatiewet. De derde 3D monitor is begin november 2016 verschenen en aan de raad voorgelegd. Daarbij is aan de raad voorgesteld om deze monitor ook in 2017 voort te zetten in de huidige opzet en frequentie. Een onderdeel van de monitoring is de klanttevredenheid. Het college moet op grond van de Wmo onderzoeken hoe cliënten de kwaliteit van de maatschappelijke ondersteuning ervaren en de uitkomsten hiervan jaarlijks voor 1 juli publiceren. Er is landelijk bepaald welke vragen verplicht in dit onderzoek moeten worden meegenomen. Aangezien deze vragen pas laat beschikbaar kwamen is landelijk bepaald dat voor 2016 de publicatiedatum van 1 juli niet van toepassing is; een latere publicatie is toegestaan. Inmiddels zijn de resultaten van het jaarlijkse cliëntervaringsonderzoek beschikbaar. Een samenvatting hiervan is opgenomen in bijlage 2. Per saldo zijn er aldus de volgende monitor momenten: - in de jaarlijkse programmabegroting zijn diverse (outcome) indicatoren voor de Wmo opgenomen. - in de 3D Monitor zijn er daarnaast ook allerlei uitvoeringsindicatoren rond de Wmo, Jeugdhulp en Participatiewet opgenomen. - in de wijkmonitor is een heel breed scala aan cijfers opgenomen die relevant zijn voor de Wmo; de geactualiseerde wijkmonitor is in de eerste helft van 2016 in de wijken besproken; op basis daarvan is o.a. bepaald welke thema s relevant zijn om aan te pakken. In 2017 willen nader invulling geven aan de kwaliteitsmeting. Daarbij zal gekeken worden naar de mogelijkheid om een vorm van kwaliteitstoezicht bij de GGD onder te brengen (zie ook paragraaf 3.10). 5.2 Sturingsmodel De gemeente is vanaf verantwoordelijk voor een aantal nieuwe taken, zoals ondersteuning thuis en dagbesteding. De manier waarop dit in Lelystad is aanbesteed is redelijk uniek. Er zijn voor de 43 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

46 dagbesteding vier hoofdaannemers geselecteerd, die kennis hebben op een specifiek terrein: ouderen, inwoners met een lichamelijke beperking, inwoners met een licht verstandelijke beperking en inwoners met een psychiatrische aandoening. Voor ondersteuning tuis zijn er twee hoofdaannemers werkzaam, die verantwoordelijk zijn voor de ondersteuning van de inwoners in een bepaald stadsdeel. Deze hoofdaannemers zorgen voor een breed aanbod. De hoofdaannemers ontvangen een vooraf vastgesteld jaarbudget en hebben de ruimte en verantwoordelijkheid om met dit budget maatwerk en passende ondersteuning te bieden. Lelystad rekent niet af op productie en heeft daarom geen open eind financiering. Het gaat erom dat met minder middelen toch een efficiënte ondersteuningsstructuur blijft bestaan, waarbij het accent ligt op zelfredzaamheid en participatie van inwoners, op inzet van (zorg)vrijwilligers en mantelzorgondersteuning en goede basisvoorzieningen. Wij zullen ook in 2017 de werking van dit sturingsmodel goed blijven volgen. De ervaringen tot nu toe zijn positief. We zien bij de hoofdaannemers dat er goed gekeken wordt naar de persoonlijke situatie van de klant en dat er maatwerk wordt ingezet. Ook zien we dat dit systeem stimuleert te komen tot nieuwe concepten en een andere invulling van de ondersteuning en niet vast te blijven houden aan datgene wat binnen de zorg gangbaar/gebruikelijk is. 5.3 Financiering algemeen In het Raadsprogramma is opgenomen dat de decentralisaties, in principe zonder gemeentelijke aanvulling, worden gefinancierd uit de middelen die we daartoe vanuit het rijk ontvangen. Deze rijksmiddelen worden volledig voor die taken aangewend. De Wmo kent de volgende financiële voorzieningen: Integratie uitkeringen Wmo Er worden binnen de Wmo twee integratie uitkeringen onderscheiden, die beiden onderdeel uitmaken van de totale uitkering die de gemeente ontvangt uit het gemeentefonds: de integratie uitkering Wmo 2007 en de integratie uitkering Wmo Er is richting het rijk geen bestedings- en verantwoordingsplicht ten aanzien van deze middelen. Via de reguliere Iv3 informatievoorziening zijn gemeenten echter wel verplicht om informatie beschikbaar te stellen, zodat het Rijk de uitgaven kan monitoren (onder andere ter verbetering van de verdeling van het gemeentefonds). Zo dient er onder andere te worden aangegeven welk bedrag aan maatwerkvoorzieningen en algemene Wmo voorzieningen is uitgegeven. Er wordt hierbij geen onderscheid gemaakt tussen inzet vanuit de oude en vanuit de nieuwe Wmo uitkering. Ook binnen ons beleid wordt hierin geen onderscheid gemaakt. De Kadernota Samen Leven, Samen Redzaam heeft betrekking op de totale Wmo, evenals dit Uitvoeringsplan Wmo Wij gaan er, aansluitend op het Raadsprogramma, in dit Uitvoeringsplan vanuit dat de Wmo in totaliteit in 2017 in principe budgettair neutraal wordt ingevuld. Reserve sociaal domein 2015 t/m 2017 (budget materieel evenwicht) Dit betreft een egalisatiereserve voor de jaren 2015 t/m 2017 voor de domeinen Jeugd en Wmo. Hiermee kunnen schommelingen in de inkomsten en uitgaven voor Jeugd en Wmo worden opgevangen zonder tussentijdse bijsturing/aanpassing van de begroting. Deze reserve dient ter verevening van schommelingen in en tussen de desbetreffende jaarschijven; primair binnen het betreffende dossier en desgewenst na besluitvorming door de gemeenteraad tussen de dossiers. Dit zijn de uitgangspunten: 1. Voeding vindt plaats door een vooraf te bepalen deel van de Rijksmiddelen Wmo 2015 & Jeugdzorg te bestemmen als storting in de reserve sociaal domein. Daarnaast worden aanpassingen in de rijksuitkering hierin gestort/onttrokken. 2. Verrekening met deze reserve vindt slechts plaats bij vaststelling van de jaarrekening en niet tussentijds. 44 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

47 3. De verrekening wordt bepaald door het verschil tussen begrote baten en lasten versus de realisatie voor respectievelijk de beleidsterreinen Wmo en Jeugdzorg. 4. Tussentijdse afwijkingen zullen via de begrotingsmonitor worden gerapporteerd. Bij substantiële afwijkingen buiten deze rapportagemomenten zal de raad via een informatiebrief worden geïnformeerd. Algemene Reserve (=risicobuffer gemeente breed) Uit de Algemene Reserve kunnen eventueel incidentele overschrijdingen worden gedekt wanneer bovenstaande voorzieningen niet toereikend zijn. Bij tekorten met doorwerking op termijn (structureel) is herijking van het ondersteuningsaanbod noodzakelijk. Zoals ook vastgesteld in de kadernota is het uitgangspunt nadrukkelijk dat de bekostiging van de Wmo en jeugdhulp in Lelystad plaatsvindt binnen de door het rijk beschikbaar gestelde gelden. Transitiefonds De gemeenteraad heeft eind 2013 bij het vaststellen van de begroting het Transitiefonds Sociaal Domein ingesteld. Er is in totaal 4,5 miljoen euro beschikbaar voor de vier transities in het sociale domein: Wmo, Jeugdhulp, Participatiewet en passend onderwijs. Er is inmiddels een aantal projecten gehonoreerd. De raad heeft in de tweede helft van 2015 besloten dat de Sociaal wijkteams en de Jeugd- en Gezinsteams adviseren over de inzet van het Transitiefonds. Voor wat betreft de Wmo zijn de volgende projecten gehonoreerd: Tabel 7: Overzicht inzet Transitiefonds t.b.v. Wmo Project Budget Looptijd Nieuwe collectieve Wmo arrangementen voor mensen met een beperking /2016 Kwaliteitsimpuls voor beheer Mfa s /2016 Ondersteunen bewonersinitiatieven /2016/2017 Samenwerking zorgvrijwilligers Rijksuitkeringen Wmo Er worden binnen de Wmo twee integratie uitkeringen onderscheiden: - Integratie-uitkering Wmo die we vanaf 2007 ontvangen: vooral ter dekking van de taken die destijds werden overgeheveld zoals huishoudelijke hulp en mantelzorgondersteuning. - Integratie uitkering Wmo 2015 die we vanaf 2015 ontvangen: deze rijksuitkering is opgebouwd uit verschillende onderdelen. Het grootste deel wordt gevormd door de rijksvergoeding voor ondersteuning thuis, dagbesteding en kortdurend verblijf. Verder is de uitkering bedoeld voor de invulling van cliëntondersteuning, Sociaal wijkteams, waardering mantelzorgers, doventolk, uitvoeringskosten, maatwerkvoorziening inkomenssteun chronisch zieken e.d. Daarnaast ontvingen we in 2015 en 2016 vanuit het rijk de Huishoudelijke Hulp Toelage ten behoeve van de invoering van dienstencheques. Met ingang van 2017 is deze regeling afgeschaft en een deel van de daarbij behorende middelen onderdeel geworden van de integratie uitkering Wmo VNG en VWS hebben onlangs afspraken gemaakt over het aanpassen van de integratie uitkering Wmo In totaal gaat het om een aanpassing ingaande 2017 van 179 miljoen euro op jaarbasis. Deze wijziging is verwerkt in de Septembercirculaire Op grond van deze Septembercirculaire 2016 ziet het meerjarenperspectief er als volgt uit: 45 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

48 Tabel 8: rijksuitkeringen Wmo o.b.v. Septembercirculaire 2016 Septembercirculaire 2015 Integratieuitkering Wmo oud Integratieuitkering Wmo 2015 Huishoudelijke Hulp Toelage Totaal rijksbijdragen Septembercirculaire * * Deze bedragen (uit de Septembercirculaire 2015) zijn verwerkt in het Uitvoeringsplan Wmo Het Uitvoeringsplan 2016 en de daarop opgenomen begroting was gebaseerd op de rijksuitkeringen 2016 zoals opgenomen in de Septembercirculaire Voor het Uitvoeringsplan Wmo 2017 zijn de kortingen op de rijksuitkeringen voor 2017 zoals opgenomen in de Septembercirculaire 2016 verwerkt. De Septembercirculaire 2016 laat zien dat er na 2017 geen grote verschuivingen zijn te verwachten. Hierbij dient gerealiseerd te worden dat de Wmo doelgroep groter en zwaarder wordt als gevolg van de vergrijzing en de extamuralisering. De uitdaging is dat we met gelijkblijvende middelen toch ondersteuning kunnen blijven bieden aan de inwoners waarvoor ondersteuning nodig is. 5.5 Overzicht uitgaven 2017 Wmo In de vorige hoofdstukken is aangegeven hoe we de verschillende onderdelen van de Wmo invullen en welke kosten hieraan zijn verbonden. In de tabel op de volgende bladzijde zijn alle uitgaven samengevat. Het gaat hier om de uitgaven die ten laste worden gebracht van de rijksuitkering Wmo 2015 (nieuwe Wmo). Daarnaast zijn ook de uitgaven voor de maatwerkvoorzieningen, die al eerder onder de gemeentelijke verantwoordelijkheid vielen, in beeld gebracht. Deze maatwerkvoorzieningen worden deels uit de oude rijksuitkering Wmo betaald en deels uit algemene middelen (de rijksmiddelen voor een aantal voorzieningen zoals rolstoelen zijn in het verleden, voordat de Wmo werd ingevoerd, al opgenomen in de algemene uitkering van het gemeentefonds). Per saldo geeft de tabel daarmee een compleet beeld van wat er vanuit de rijksbijdrage Wmo wordt uitgegeven aan de Wmo (maatwerk) voorzieningen. Daarnaast zijn er ook middelen beschikbaar vanuit het transitiefonds. Een overzicht hiervan staat in paragraaf 5.3. Voor het Uitvoeringsplan Wmo 2017 is in de vastgestelde Programmabegroting in totaal ,- beschikbaar (hierin is de korting op de rijksbijdrage verwerk). Het overzicht op de volgende bladzijde laat een klein overschot zien. Per saldo kan worden geconcludeerd dat met deze invulling de inkomsten en uitgaven voor de Wmo in 2017 min of meer in evenwicht zijn gekomen. De afrekening 2016 moet nog plaatsvinden. De verwachting is dat 2016 afgesloten kan worden met een positief resultaat zodat de in 2015 opgebouwde reserve beschikbaar blijft c.q. verder vergroot kan worden. Er zijn daarmee voorlopig voldoende middelen beschikbaar om eventuele aanvullende maatregelen te kunnen financieren en toekomstige schommelingen op te vangen. 46 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

49 Tabel 9: indicatief overzicht van Wmo uitgaven 2016 en 2017 Uitvoeringsplan Wmo 2016 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Algemeen Uitvoeringskosten inzet personeel, mediation, ict e.d kosten Toezicht Wmo Een sterke basis Informatie en advies communicatie Sociaal wijkteams markt Nationale Week van Zorg en Welzijn huisbezoeken kwetsbare ouderen Wijkpunten/Sociaal wijkteams/cliëntondersteuning versterking wijkpunten formatie Sociaal wijkteams op peil inzet MEE t.b.v. sociale wijkteams inzet MEE t.b.v. jeugdhulp versterking voorkant aanpak financiële problematiek uurs anonieme hulp op afstand/sensoor - - doventolk - - tolkdiensten bij taalproblemen Sociaal wijkteams/ maatschappelijke dienstverlening/schuldhulpverlening Wijkvoorzieningen/welzijn in de wijk extra activiteiten voor nieuwe aandachtsgroepen Vraagelkaar Mantelzorgondersteuning inzet o.b.v. nota mantelzorg reservering t.b.v. waardering mantelzorgers extra inzet zorgvrijwilligers/respijtzorg Vrijwilligerswerk vrijwilligersplaatsen inwoners met lichte beperking extra bemiddeling vrijwilligers Vervoer stimuleren gebruik openbaar vervoer bijdrage voor vrijwilligersvervoer De Opstap Beschut wonen onderzoek vraag/aanbod beschut wonen Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

50 Gezonde leefstijl uitrol gezonde wijk/extra inzet leefstijlcoach Maatwerkvoorzieningen Huishoudelijke ondersteuning schoon een leefbaar huis dienstencheques Ondersteuning thuis stadsdeelbudgetten ondersteuning thuis (PGB/ZIN) aanpassing budget i.v.m. taakuitbreiding Woningaanpassingen/verhuiskostenvergoeding reservering t.b.v. woningaanpassingen e.d Vervoersvoorzieningen scootmobielen rolstoelen e.d regiotaxi (incl. eigen bijdragen) Dagbesteding en dagactiviteiten budgetten dagbesteding (PGB/ZIN) aanpassing budget i.v.m. vervoerskosten Kortdurend verblijf/logeervoorzieningen kortdurend verblijf/respijthuis Maatregel t.b.v. chronisch zieken aanvullende verzekering voor chronisch zieken Eigen bijdragen eigen bijdragen maatwerkvoorzieningen Regresrecht Wmo afkoopsom regresrecht Opvangvoorzieningen Maatschappelijke opvang financiering uit rijksbijdrage centrumgemeente - - Beschermd wonen inzet rijksbijdrage centrumgemeente voor lokale inzet - PM inloopvoorzieningen GGZ Veilig Thuis - aanvullende bijdrage Veilig thuis Onvoorzien/storting reserve Totaal Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

51 Bijlage 1: Effecten veranderende leeftijdsopbouw op het Wmo voorzieningen-niveau De berekeningen in deze bijlage zijn gebaseerd op de cijfers 2016: de begrote uitgaven voor 2016 voor de verschillende maatwerkvoorzieningen en het aantal gebruikers (plus leeftijdsopbouw) begin Er is, uitgaande van deze cijfers, berekend wat het effect is van de veranderende leeftijdsopbouw op het toekomstig Wmo gebruik. Wij zullen deze berekening jaarlijks herhalen. Er is daarbij geen rekening gehouden met eventuele beleidswijzigingen. Er vinden evenwel binnen het Wmo beleid wel voortdurend beleidswijzigingen plaats, zoals de extra inzet ten behoeve van ouderen. Dit zal ook effect hebben op het (toekomstige) gebruik en zullen naar verwachting bij de volgende berekening zichtbaar zijn. a. Prognose aantal gebruikers Wmo maatwerkvoorzieningen In bijlage 1a is de bevolkingsprognose aan voor de jaren 2020, 2015 en 2030 opgenomen. Er is per leeftijdsgroep aangegeven wat de absolute en procentuele toename zal zijn. We zien dat met name de leeftijdsgroep 75 + de komende jaren aanzienlijk in omvang zal toenemen. Het klantenbestand van een aantal omvangrijke Wmo maatwerkvoorzieningen is geanalyseerd: ondersteuning thuis, dagbesteding, huishoudelijke ondersteuning, rolstoelen en scootmobielen. Per maatwerkvoorziening is de leeftijdsopbouw van het klantenbestand in beeld gebracht en vervolgens berekend hoe het klantenbestand zich de komende jaren zal ontwikkelen uitgaande van de bevolkingsprognose voor Lelystad. Het gaat hierbij niet om een voorspelling maar om een indicatie van het verwachte aantallen klanten. Dit levert het volgende beeld op: Tabel 1: Procentuele toename van het aantal inwoners/klanten ten opzichte van 2016, gebaseerd op de verwachte bevolkingsgroei tot Aantal inwoners 1 % 2 % 4 % Aantal inwoners 65 en ouder 23 % 78 % 115 % Aantal gebruikers ondersteuning thuis 2 % 5 % 9 % Aantal gebruikers dagbesteding 7 % 19 % 27 % Aantal gebruikers huishoudelijke ondersteuning 13 % 35 % 58 % Aantal gebruikers rolstoelen 8 % 20 % 31 % Aantal gebruikers scootmobielen 11 % 26 % 39 % We zien vooral een grote procentuele toename bij de maatwerkvoorzieningen die relatief veel door ouderen worden gebruikt: huishoudelijke ondersteuning en scootmobielen. Bij de maatwerkvoorziening ondersteuning thuis is de toename beperkt. Deze voorziening wordt vooral gebruikt door inwoners jonger dan 65 jaar. b. Prognose uitgaven Wmo maatwerkvoorzieningen In de volgende tabel is berekend wat de toename van het klantenbestand betekent voor de uitgaven. Er is hierbij van uitgegaan dat de uitgaven gelijke tred houden met het aantal klanten dat van een voorziening gebruik maakt. 49 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

52 Tabel 2: Uitgaven maatwerkvoorzieningen op basis van veranderende leeftijdsopbouw (uitgaven 2016 gebaseerd op bedragen opgenomen in het Uitvoeringsplan Wmo 2016) Ondersteuning thuis Dagbesteding Huishoudelijke ondersteuning Rolstoelen Scootmobielen Totaal Procentuele toename uitgaven t.o.v ,5 % 19,8 % 31,9 % De uitgaven voor de genoemde maatwerkvoorzieningen zullen in de komende jaren toenemen van ruim 12 miljoen in 2016 naar ruim 16 miljoen in Dit is een toename van ruim 30% ten opzichte van 2016, ruim 2% per jaar. Bij de prognose van het aantal gebruikers en de uitgaven is alleen gekeken naar de veranderende leeftijdsopbouw. Er zijn daarnaast ook allerlei andere factoren die het gebruik beïnvloeden zoals veranderend beleid (lokaal en landelijk), de hoogte van de eigen bijdragen, de aanwezigheid van alternatieven, ontwikkeling van de kostprijzen etc. Ook dient hierbij vermeld te worden dat ook de rijksbijdrage voor de Wmo jaarlijks wordt bijgesteld. Er wordt o.a. een correctie voor de vergrijzing toegepast. Dit betekent dat een deel van de extra uitgaven in verband met vergrijzing zal worden gecompenseerd door een hogere rijksbijdrage. Maar ook voor de rijksbijdrage geldt dat deze, naast allerlei objectieve criteria, ook afhankelijk is van landelijke besluitvorming en keuzes rond het beschikbaar stellen van budgetten t.b.v. verschillende (gemeentelijke) taken. c. Anticiperen op gevolgen veranderende leeftijdsopbouw De vergrijzing zal leiden tot een toenemende vraag naar maatwerkvoorzieningen. Daarnaast zal ook de extramuralisering van grote invloed zijn op de ondersteuningsvraag. Het gaat hierbij om de ontwikkeling waarbij mensen (langer) zelfstandig blijven wonen en minder (snel) in een instelling worden opgenomen. Er zullen als gevolg hiervan meer mensen met zwaardere problematiek een beroep gaan doen op het ondersteuningsaanbod vanuit de Wmo 9. In de Kadernota Samen Leven, Samen Redzaam is aangegeven hoe we inspelen op deze toenemende ondersteuningsvraag, ervan uitgaande dat de financiële middelen daarvoor beperkt zullen zijn. Een aantal belangrijke maatregelen in dit kader zijn: - De eigen verantwoordelijkheid en de eigen mogelijkheden van de inwoners staan centraal. De Sociaal wijkteams bepalen in overleg met de inwoner welke ondersteuningsbehoefte er is en of/ welke maatwerkvoorzieningen nodig zijn. Er wordt daarbij gewerkt vanuit het stepped care principe de mogelijkheden van de inwoners en zijn netwerk centraal staan. - Er wordt geïnvesteerd in het versterken van de basis zodat er minder of later een beroep hoeft te worden gedaan op maatwerkvoorzieningen. Hierbij kan gedacht worden aan extra inzet vrijwilligers, laagdrempelige activiteiten in de wijk en vrijwilligersvervoer. - De maatwerkvoorzieningen worden op een andere manier ingekocht. Er wordt vooral gewerkt met resultaat- en budgetfinanciering. De leveranciers en professionals krijgen daarmee de verantwoordelijkheid en de ruimte om de maatwerkvoorzieningen passend en flexibel in te vullen. Zij kunnen maatwerk leveren aansluitend bij de ondersteuningsvraag van de klant. Dit levert efficiency winst (en goedkopere maatwerkvoorzieningen) op. 9 De gevolgen van deze extramuralisering en andere ontwikkelingen zijn niet meegenomen in deze prognose. 50 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

53 Bijlage 1 a: Prognose gebruik Wmo maatwerkvoorzieningen o.b.v. veranderende leeftijdsopbouw Bevolkingsprognose: Tabel 1: Bevolkingsprognose tot 2030, aantal inwoners per leeftijdsgroep jonger dan t/m t/m t/m en ouder Totaal Tabel 2: Bevolkingsprognose tot 2030; procentuele toename/afname van het aantal inwoners per leeftijdsgroep ten opzichte van jonger dan % -5% -6% 18 t/m % -2% -1% 65 t/m % 11% 9% 75 t/m % 101% 137% 85 en ouder 947 2% 14% 54% Totaal % 2% 4% Prognose aantal klanten Wmo maatwerkvoorzieningen: Tabel 3: Raming aantal klanten Ondersteuning thuis jonger dan t/m t/m t/m en ouder Totaal Toename t.o.v % 5% 9% Tabel 4: Raming aantal klanten Dagbesteding jonger dan t/m t/m t/m en ouder totaal toename t.o.v % 19% 27% 51 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

54 Tabel 5: Raming aantal klanten huishoudelijke ondersteuning jonger dan t/m t/m t/m en ouder totaal toename t.o.v % 35% 58% Tabel 6: Raming aantal gebruikers rolstoelen jonger dan t/m t/m t/m en ouder totaal toename t.o.v % 20% 31% Tabel 7: Raming aantal gebruikers scootmobielen jonger dan t/m t/m t/m en ouder Totaal toename t.o.v % 26% 39% 52 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

55 Bijlage 2: Resultaten Cliëntervaringsonderzoek Wmo over 2015 Het Cliëntervaringsonderzoek is in 2016 uitgevoerd onder Wmo cliënten die een maatwerkvoorziening hebben ontvangen in Dit onderzoek wordt jaarlijks herhaald. Het volgende onderzoek vindt in de eerste helft van 2017 plaats. Hierbij de belangrijkste uitkomsten plus aanbevelingen Algemeen De response uit Lelystad verschilt niet van die van referentiegemeenten waar het gaat om de soort ondersteuningsvraag. Opvallend is dat relatief weinig reacties zijn teruggekomen uit de groepen cliënten die gebruik maken van de nieuwe Wmo voorzieningen zoals ondersteuning thuis en dagbesteding. Hierin is Lelystad niet uniek, dit zien we bij meer gemeenten. Voor het volgende onderzoek zal in beeld worden gebracht op welke manier we de respons in deze cliëntgroepen kunnen verhogen. (Keukentafel)gesprek Van de respondenten geeft 51% aan een (keukentafel)gesprek te hebben gehad. Dit is aanzienlijk hoger dan het gemiddelde uit de referentiegroep (43%). Van de cliënten die gebruik maken van een nieuwe Wmo-voorziening in Lelystad, geeft 59 tot 60% aan een (keukentafel)gesprek te hebben gehad. Respondenten met een wonen, rollen of vervoersvoorziening hebben het minst vaak een (keukentafel)gesprek gehad. Dit is niet verbazingwekkend omdat veel van deze indicaties in 2015 gewoon doorliepen en keukentafelgesprekken vooral plaatsvinden bij nieuwe aanvragen en herindicaties. Verder heeft een groot deel van de cliënten met huishoudelijke ondersteuning in 2015 een gesprek gehad met de leverancier en niet met het Sociaal wijkteam. In het onderzoek lopen deze gesprekken waarschijnlijk door elkaar. Sociaal wijkteams Een meerderheid van de respondenten (75%) geeft aan dat zij zich serieus genomen voelen door de medewerker van het Sociaal wijkteam. Drie wijkteams scoren op de verschillende onderdelen (onder meer vindbaarheid en deskundigheid) conform de referentiegemeenten. Eén wijkteam heeft een lagere score. Er zijn/worden afspraken gemaakt om te komen tot een verbetering van het functioneren van dit team. Daarnaast is het van belang om te blijven investeren in vindbaarheid, toegankelijkheid en telefonische bereikbaarheid van de wijkteams in z n algemeenheid. Eigen bijdrage Een grote meerderheid van de respondenten (84%) geeft aan vooraf niet of niet volledig te zijn geïnformeerd over de hoogte van de eigen bedrage. Er is (opnieuw) afgesproken dat de Sociaal wijkteams tijdens een gesprek standaard de eigen bijdrage aan de orde stellen en samen met de cliënt de CAK rekentool in te vullen. Tevredenheid over zorg De respondenten gaven de volgende rapportcijfers voor de verschillende ondersteuningsvormen: - Rolstoelen 6,8 - Scootmobiel 7,6 - Huishoudelijke ondersteuning 6,5 - Woonvoorziening/woningaanpassing 8,2 - Regiotaxi 7,2 - Ondersteuning thuis 7,4 - Dagbesteding 7,7 De nieuwe taken (dagbesteding en ondersteuning thuis) scoren goed. Opvallend is de relatief lage score voor huishoudelijke ondersteuning. Daarbij speelt waarschijnlijk dat 2015 een overgangsjaar is geweest waarin is overgegaan op resultaatfinanciering op basis van schoon en leefbaar huis. Ook heeft het faillissement van TSN gezorgd voor de nodige onrust. Inmiddels is dit weer in rustiger vaarwater terechtgekomen. Ook is besloten de beschikbaarheid van huishoudelijke ondersteuning iets te verruimen. De verwachting is dat hiermee de tevredenheidsscore op dit onderdeel de volgende keer hoger uit zal vallen. 53 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

56 Mantelzorgers Tenslotte komt naar voren dat 26% van de respondenten aangeeft dat hun mantelzorger de zorg niet aankan. Hoewel dit iets lager ligt dan het percentage in de referentiegroep is dit een punt van zorg. Het geeft aan dat er extra moet worden ingezet op ondersteuning van mantelzorgers en informatievoorziening over deze ondersteuning. Er zijn daartoe maatregelen opgenomen in het Uitvoeringsplan Wmo De resultaten van het onderzoek worden opgenomen in 54 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

57 Bijlage 3: Informatie Sociaal wijkteams Verder ontwikkelen en kantelen in 2017 Dit is een notitie met twee doelen: v Op korte termijn in gang zetten dat de teams voldoende tijd hebben; tijd om de werkwijze verder te ontwikkelen en de kanteling door te zetten. 2. De basis leggen voor een werkplan 2017 per Sociaal Wijkteam De notitie is geschreven voor de Sociaal Wijkteams, de projectgroep SWT (met de partners) en om als bijlage te kunnen gebruiken bij de Uitvoeringsnota Wmo De directe aanleiding is dat de teams dermate druk blijven met productie draaien (binnen de termijn alle vragen afhandelen) dat wachttijden oplopen en de kanteling ondersneeuwt. Wat is al bereikt Het volgende waardevolle is opgebouwd en bereikt: Intrinsiek gemotiveerde teams met de goede mensen en kwaliteiten (evaluatie 2015) Positie om over zelfredzaamheid in gesprek te gaan (omdat aannemers over de uren gaan) Een lean werkproces en volledig geautomatiseerde afhandeling van plannen Een vaste koppeling met opbouwwerk en collectieve voorzieningen Verbeterde Wijkpunten met meer tijd en kwaliteit (betere intake en doorverwijzing) Grote kennis van de wijk, de mensen die er wonen, de prioriteiten en de netwerken Financiële spreekuren Steeds betere koppeling met huisartsen en gezondheidscentra (welzijn op recept) Zo eenvoudig mogelijk verlengen van ondersteuning als er niets veranderd is. Een goede verdeling van de regie met de hoofdaannemers (zij dagelijks, wij algemeen) Goed bereikbaar, digitaal goed te vinden, wie-wat-waar zoekmachine, campagne eind 2016 Wat knelt er nu In de teams is nu twee jaar (vanaf oktober 2014) hard gewerkt om nieuwe aanvragen voor ondersteuning goed met de bewoners thuis te bespreken en in een ondersteuningsplan te verwerken. In zo n plan staat wat zowel de bewoner als professionals gaan doen. Dat lukte steeds precies qua tijd en aantallen, zonder blijvende wachtlijsten en in de regel binnen de onderzoekstermijn (van 6 weken volgens de Wmo). De veronderstelling was dat er gaandeweg meer lucht zou komen. Lucht om bij een deel van de bewoners die waren geholpen een vervolgstap te maken (follow up) op wat ze nu meer in eigen kracht met hun netwerk en algemene voorzieningen zouden kunnen doen en om daar met de nieuwe aanvragen voldoende tijd aan te kunnen besteden. 55 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

58 In de praktijk blijft er echter een gebrek aan tijd in de Sociaal Wijkteams waardoor de afgesproken werkwijze onvoldoende uit de verf komt; aandacht geven aan de stepped care benadering en wat een bewoner met zijn netwerk zelf kan doen. Dat wat ook wel het kantelen wordt genoemd. Er blijven dus kansen liggen om tot een ombuiging en afschaling van de Wmo ondersteuning te komen, terwijl we de teams hier nu juist op trainen. Het risico is dan ook aanwezig dat dit tot frustratie en afhaken leidt. Een tweede gevolg is dat de strategie onvoldoende van de grond komt om de samenwerking met de gezondheidszorg (huisartsen en gezondheidscentra) te versterken. Doorverwijzingen vanuit de zorg kunnen onvoldoende opgepakt worden, waarmee besparingen op zorg en winst op welbevinden van bewoners onbenut blijven. Als derde gevolg zijn er in het derde kwartaal wachtlijsten ontstaan en lukt het niet meer om binnen de onderzoekstermijn van 6 weken te blijven. Wat kost er nu meer tijd De nieuwe aanvragen om ondersteuning (grafiek blz. 4) zijn inmiddels op een vrij constant niveau. Deze aanvragen komen door het hele jaar heen, ook in de zomerperiode en de kerstperiode. Het gebrek aan tijd zit in een aantal andere factoren samen: we hebben nu meer tijd nodig per bewoner/huishouden om met hem/haar een ondersteuningsplan te maken, omdat de situaties complexer zijn geworden: o In 2014 en 2015 kwam door het overgangsrecht niet alles binnen een huishouden boven tafel, maar in 2016 kan dat niet anders en gaat het echt om de dynamiek in een huishouden met alles wat erbij komt kijken om zelfstandig te kunnen blijven functioneren. Zodoende zijn er meer multi-probleem situaties. o Overdracht van 18+ uit de jeugdhulp. Dit speelde begin 2015 nog nauwelijks, maar komt inmiddels uiteraard steeds vaker voor. Deze situaties (zowel individueel als in een huishouden) zijn complexer dan gemiddeld. o Het onderzoek dat de Sociaal Wijkteams namens de Gemeente bij een aanvraag uitvoert vraagt inmiddels meer tijd en aandacht. Feedback uit jurisprudentie leidt tot meer aandacht aan onderbouwing en onderzoek in het ondersteuningsplan. o Bewoners worden onrustig door wat ze zelf moeten doen en nieuwe ontwikkelingen; dat vraagt om tijd en aandacht van de generalist. In het bijzonder voor mensen die verstandelijk beperkt zijn of problemen hebben met hun geestelijke gezondheid. vragen van bestaande klanten vormen inmiddels ± 1/3 e deel van het dagelijks werk. Alledaagse vragen komen bij de uitvoerenden van de hoofdaannemers terecht. Complexere vragen over veranderingen in hun leven komen bij de generalist terecht. In alle tot dusver gemaakte plannen staat bewust de naam en het nummer van de generalist als contactpersoon. Dit speelde nog niet bij de start in Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

59 Wijkpunten De investeringen in de Wijkpunten in 2016 werpen inmiddels vruchten af. De Financieel Spreekuren slaan aan en lijken er vooral aan bij te dragen dat bewoners in een eerder stadium hun financiële problemen aanpakken. De Sociaal Wijkteams en bijvoorbeeld Centrada verwijzen bewoners dan ook actief naar de spreekuren. Een ander effect is dat de kwaliteit van de bereikbaarheid en de intake van vragen verbeterd is. De complexere ondersteuningsvragen worden nu scherper in beeld gebracht zodat het Sociaal Wijkteams er gerichter mee verder kan. Wie voeren nu gesprekken met bewoners die om ondersteuning vragen Per team voeren de volgende generalisten gesprekken met bewoners (die om ondersteuning vragen) om een ondersteuningsplannen te maken: Generalist ouderenadviseur [13 uur netto per week = 16 uur bruto] (HHM) Generalist maatschappelijk werk [13 uur netto per week = 16 uur bruto] Generalisten MEE [24 uur netto per week = 30 uur bruto] in 3 van de 4 teams door 2 personen, in 1 team door 1 persoon Generalist Wijkverpleegkundige [2 x 6,5 uur netto per week = 16 uur bruto] En in 2 teams (ZO en NW) aanvullend: Generalist met GGZ-deskundigheid [9 uur netto per week = 11 uur bruto] De coördinator onderhoudt contacten met partners, bouwt relaties op (zoals met de huisartsen), vangt de lastige casussen op en faciliteert zijn/haar team. Een teamondersteuner ondersteunt de generalisten met administratieve handelingen (bijvoorbeeld het toevoegen van het PGB budgetplan aan het dossier/ondersteuningsplan) en springt bij in de bezetting van het Wijkpunt. Zo besteden de generalisten zo min mogelijk tijd aan administratie en zoveel mogelijk aan gesprekken en regelwerk. De opbouwwerker koppelt bewoners aan activiteiten, collectieve voorzieningen en bewonersinitiatieven. Daarnaast ontwikkelt hij/zij deze collectieven. In 2014 zijn de teams getraind in hun rol om als generalist gesprekken te voeren. In 2015 zijn de teams op onderdelen bijgeschoold waar nodig. In 2016 is op twee vlakken ingezet op de kennis en kwaliteit van de teams: 1. Training op preventief handelen (Sociale Netwerkversterking). Er is gekozen voor zowel training als inzet van een kantelcoach om alle generalisten, de wijkpunten en het opbouwwerk in staat te stellen daadwerkelijk zo met bewoners te handelen. 2. Feedback vanuit de Wmo consulenten om de beschrijvingen en het onderzoek in de ondersteuningsplannen aan te passen aan wat er nodig blijkt te zijn binnen de Wmo. 57 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

60 Analyse van de vraag en de inzet van de teams (kwaliteit en hoeveelheid) Zowel de vraag als de inzet van de teams is geanalyseerd. De hoofdlijn staat in deze paragraaf, achterliggende grafieken per stadsdeel staan in de bijlage. Het aantal ondersteuningsplannen heeft zich als volgt ontwikkeld: Aantal plannen 2015 en 2016 aantal plannen e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal 1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal NoordOost ZuidOost C-ZuidWest NoordWest rest Het aantal in het 4 e kwartaal 2016 zal hoger zijn dan het 3 e kwartaal omdat er (naast nieuwe aanvragen) vragen voor verlening van huishoudelijke ondersteuning bijkomen. Het aantal binnenkomende vragen voor ondersteuning lijkt in 2016 redelijk stabiel en in het jaar loopt het vrij constant door. De ondersteuning wordt al langere tijd op maat ingezet voor de tijd die bij die bewoner in die situatie nodig is. Dat betekent dat er door het jaar heen verzoeken komen om opnieuw naar iemands situatie te kijken als er door welke reden ook andere ondersteuning of een langere periode nodig is. Alleen voor de huishoudelijke ondersteuning is er nog een groep beschikkingen die per aflopen en die voor een deel verlengd moeten worden of waarbij een nieuw keukentafelgesprek nodig is om goed op een rij te zetten wat er in zijn/haar leven veranderd is en welke acties nu passen. 58 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

61 Kwalitatief valt het volgende op (zie de grafieken in de bijlage): In het Centrum en ZuidWest doen naar verhouding meer ouderen een beroep op ondersteuning en daar ook het aantal ingezette maatregelen het hoogste (bijvoorbeeld zowel vervoer, een voorziening in huis en ondersteuning thuis). In ZuidOost is de leeftijd van bewoners die ondersteuning nodig hebben het laagst en zijn er naar verhouding meer problemen met de geestelijke gezondheid. Alle typen vragen en ondersteuning zijn op Ggz na in alle delen van Lelystad redelijk gelijk. Van de binnenkomende vragen bij het Wijkpunt leidt grofweg de helft tot een keukentafelgesprek en een ondersteuningsplan vanuit het Sociaal Wijkteam: Preventie; waar mogelijk wordt er een eenvoudige oplossing of voorziening ingezet. Waar nodig wordt de vraag naar een generalist van het Sociaal Wijkteam doorgezet. De preventie bestaat grofweg voor de helft uit geven van informatie en aandacht (zowel vanuit het Wijkpunt als door de Generalisten). Voor ruim 40 % door iemand te verwijzen of te koppelen aan een algemene (voorliggende) voorziening zoals het financieel spreekuur en een kleine 10% door (in plaats van een maatwerkvoorziening) in te zetten op iemands welzijn. Acties op aanmeldingen Waarvan preventieve inzet Preventief 41% Wmo inzet&plan 52% algemene voorziening 43% info&aandacht 49% Gaat niet door 7% maatje, opbouwwe rk, vrijwillig 8% Grafieken: voorbeeld 2 e kwartaal 2016 in stadsdeel ZuidOost. 59 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

62 Wat zijn verbeterpunten in de formatie De verwachting is per team in ieder geval 1 fte extra nodig te hebben om te voorkomen dat de wachtlijsten verder oplopen en om daarnaast aandacht in de gesprekken te kunnen geven aan preventie en de stepped care aanpak. Op zich zijn de juiste expertises in de teams aanwezig. Voor de verdeling van de benodigde extra tijd (1 fte per team) komen dan de volgende wensen naar boven om tot een effectievere inzet van de generalisten te komen: Meer tijd voor/van de Wijkverpleegkundigen Deze werkers zijn voor de teams van grote waarde en verrichten een bijzondere prestatie. Hun uren (bruto 8 en netto 6,5) in de teams zijn te laag om effectief te zijn en hun verantwoordelijkheden zijn dermate groot daarbinnen ook nog multi-tasken. Grotere contracten voor de generalisten Grotere contracten (dan de 16 uur bruto/ 13 uur netto) maakt het werken in/voor de teams effectiever. Idealiter zou daarom een invulling van de 1 fte (36 u/week bruto) per team bestaan uit: 2 wijkverpleegkundigen met ieder 16 uur bruto (of 1 met 32 uur bruto) Generalisten met 16 uur naar 24 uur (AMW en ouderenadviseur) Nader in te vullen [+ 16 u bruto] [+ 16 u bruto] [+ 4 u bruto] W. van Laar kwartiermaker Sociaal Wijkteams Welzijn Lelystad met de partners Icare, MDF en MEE 60 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

63 Bijlage 1: analyse-informatie Bij de vraag naar ondersteuning en inzet van de Sociaal Wijkteams De gegevens en grafieken van de Sociaal Wijkteams staan steeds zo gerangschikt dat het overeenkomt met de verdeling in Lelystad in 4 stadsdelen, dus op de wijze van dit kaartje. De opsomming is steeds met de klok mee vanuit NoordOost (Atol en Zuiderzeewijk). NoordWest NoordOost Centrum en ZuidWest ZuidOost 61 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

64 Het aantal gemaakte ondersteuningsplannen (links) en inzet van maatwerkvoorzieningen (rechts) aantal plannen e kwartaal Aantal plannen 2015 en e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal 1e kwartaal 2e kwartaal e kwartaal NoordOost ZuidOost C-ZuidWest NoordWest rest ,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 Gemiddeld aantal maatwerkvoorzieningen per plan, eerste halfjaar 2016 NoordOost ZuidOost C-ZuidWest NoordWest Het beroep op GGZ-ondersteuning in het eerste halfjaar van 2016 Ggz 1e halfjaar 2016 OT en DB 300 Aantal ingezette maatwerkvoorzieningen NoordOost ZuidOost C-ZuidWest NoordWest Dagbesteding overig Ondersteuning thuis overig Dagbesteding GGZ Ondersteuning thuis GGZ De onderste 2 blokken zijn het aantal (door het Sociaal Wijkteam) ingezette voorzieningen voor mensen die problemen hebben met hun geestelijke gezondheid bij Ondersteuning Thuis en Dagbesteding. De 2 blokken erboven zijn de ingezette voorzieningen die niet op GGZ gericht zijn. Zo is de verhouding zichtbaar zowel van wat er binnen een stadsdeel speelt (wel/geen GGZ) als tussen de stadsdelen van Lelystad. 62 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

65 De ingezette Wmo ondersteuning met Wmo maatwerkvoorzieningen per deel van Lelystad (WRV = Woningaanpassing, Rolvoorziening (persoonlijk) en Vervoer) NoordWest, Maatwerkvoorzieningen half 2016 WRV 47% Ondersteuning thuis 25% NoordOost, Maatwerkvoorzieningen half 2016 WRV 45% Ondersteuning thuis 30% Kortdurend verblijf 1% Dagbesteding 9% Schoon en leefbaar huis 18% Kortdurend verblijf 0% Schoon en leefbaar huis 16% Dagbesteding 9% C-ZuidWest, Maatwerkvoorzieningen half 2016 ZuidOost, Maatwerkvoorzieningen half 2016 WRV 45% Ondersteuning thuis 24% WRV 40% Ondersteuning thuis 37% Dagbesteding 10% Kortdurend verblijf 1% Schoon en leefbaar huis 20% Kortdurend verblijf 0% Schoon en leefbaar huis 17% Dagbesteding 6% Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

66 De leeftijd van de bewoners die een beroep deden op ondersteuning en met wie een plan is gemaakt (2015) Noordwest, leeftijden in % % Noordoost, leeftijden in % % % % % % C-Zuidwest, leeftijden in % % Zuidoost, leeftijden in 2015 Onbekend 1% % % % % % % Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

67 Bijlage 4: Maatregelen aanpak eenzaamheid 65 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

68 66 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

69 67 Uitvoeringsplan Wmo 2017 Gemeente Lelystad,

Uitvoeringsplan Wmo 2018

Uitvoeringsplan Wmo 2018 Uitvoeringsplan Wmo 2018 Uitvoeringsplan Wmo 2018 SAMEN LEVEN, SAMEN STERK Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Een sterke basis... 6 2.1 Informatievoorziening... 7 2.2 Wijkpunten, Sociaal wijkteams en cliëntondersteuning...

Nadere informatie

Samen leven, samen sterk. Uitvoeringsplan Wmo 2016

Samen leven, samen sterk. Uitvoeringsplan Wmo 2016 Samen leven, samen sterk Uitvoeringsplan Wmo 2016 Uitvoeringsplan Wmo 2016 SAMEN LEVEN, SAMEN STERK Inhoud UITVOERINGSPLAN WMO 2016... 0 Inhoud... 1 1. Inleiding... 3 2. Een sterke basis... 4 2.1 Informatievoorziening...

Nadere informatie

Transitie AWBZ/Wmo Bijeenkomst GOL. 15 oktober 2013

Transitie AWBZ/Wmo Bijeenkomst GOL. 15 oktober 2013 PowerPoint presentatie Lelystad Transitie AWBZ/Wmo Bijeenkomst GOL 15 oktober 2013 Hervorming langdurige zorg Beeldende uitleg: http://www.youtube.com/watch?v=82c3wtrk99k&feature=youtu.be PowerPoint presentatie

Nadere informatie

SAMEN LEVEN, SAMEN REDZAAM

SAMEN LEVEN, SAMEN REDZAAM SAMEN LEVEN, SAMEN REDZAAM Samenvatting kadernota transitie AWBZ/WMO Onze ambitie We streven ernaar dat alle inwoners naar vermogen en vanuit eigen kracht meedoen aan de samenleving en zo lang mogelijk

Nadere informatie

Samen Leven, Samen Sterk

Samen Leven, Samen Sterk Samen Leven, Samen Sterk gemeente Samenvatting Beleidsplan Wmo 2015-2019 Vanaf 2015 gaan verschillende taken over van de rijksoverheid en de provincie naar de gemeenten. De gedachte daarachter is dat de

Nadere informatie

In deze notitie wordt ingegaan op de verschillende onderdelen van de motie.

In deze notitie wordt ingegaan op de verschillende onderdelen van de motie. Effecten veranderende leeftijdsopbouw op het Wmo voorzieningenniveau a. Aanleiding Op 10 november 2015 heeft de raad een motie aangenomen waarin het college wordt verzocht na te gaan hoe de veranderende

Nadere informatie

Samen leven, samen sterk. Uitvoeringsplan Wmo 2015

Samen leven, samen sterk. Uitvoeringsplan Wmo 2015 Samen leven, samen sterk Uitvoeringsplan Wmo 2015 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Uitvoeringsplan Wmo 2015 SAMEN LEVEN, SAMEN STERK 1 Uitvoeringsplan Wmo 2015 Gemeente Lelystad Uitvoeringsplan Wmo 2015 1. INLEIDING...

Nadere informatie

Samen leven, samen sterk. Beleidsplan WMO 2015-2019

Samen leven, samen sterk. Beleidsplan WMO 2015-2019 Samen leven, samen sterk Beleidsplan WMO 2015-2019 Beleidsplan Wmo 2015-2019 Samen Leven, Samen Sterk 0 Beleidsplan Wmo 2015-2019 Samen Leven, Samen Sterk Inhoud Algemeen 2 1.1. Inleiding 2 1.2. Afstemming

Nadere informatie

Concept. Uitvoeringplan Wmo 2015

Concept. Uitvoeringplan Wmo 2015 Concept Uitvoeringplan Wmo 2015 Inspraakversie Deze inspraakversie heeft nog een heel voorlopig karakter. Dit geldt ook voor de bedragen opgenomen in deze nota. Deze hebben nog een heel indicatief karakter.

Nadere informatie

De nieuwe Wmo. Werkconferentie: De krachten bundelen voor samenwerking in de wijk 13 november 2014

De nieuwe Wmo. Werkconferentie: De krachten bundelen voor samenwerking in de wijk 13 november 2014 De nieuwe Wmo Werkconferentie: De krachten bundelen voor samenwerking in de wijk 13 november 2014 Hervorming langdurige zorg PowerPoint Op 1 januari 2015 presentatie verdwijnt Lelystad de AWBZ: deel gaat

Nadere informatie

PROGRAMMABEGROTING

PROGRAMMABEGROTING PROGRAMMABEGROTING 2015-2018 1B Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Inleiding Wij willen zoals is vastgesteld in de Wmo beleidsnota 2013-2016, inwoners ondersteunen zoveel mogelijk op eigen kracht

Nadere informatie

Sociaal domein. Decentralisatie AWBZ-Wmo. Hoofdlijnen nieuwe Wmo KIDL 27-11-2014. H. Leunessen, gem. Landgraaf 1. Wmo / Jeugzorg / Participatiewet

Sociaal domein. Decentralisatie AWBZ-Wmo. Hoofdlijnen nieuwe Wmo KIDL 27-11-2014. H. Leunessen, gem. Landgraaf 1. Wmo / Jeugzorg / Participatiewet Sociaal domein Wmo / Jeugzorg / Participatiewet Wat verandert er per 1 januari 2015? Hoofdlijnen nieuwe Wmo Wmo 2007: 1. Welzijnswet 2. Wet voorzieningen Gehandicapten 3. Hulp bij het Huishouden (HbH)

Nadere informatie

WMO Rotterdam. Van verzorgingstaat naar - stad en - straat

WMO Rotterdam. Van verzorgingstaat naar - stad en - straat WMO Rotterdam Van verzorgingstaat naar - stad en - straat Beleidskader Wmo: voor wie? Inwoners van Rotterdam Circa 525.00 zelfredzame burgers Circa 62.000 beperkt zelfredzame burgers Circa 30.000 kwetsbare

Nadere informatie

De Adviesraad Sociaal geeft hierbij aanbevelingen en advies voor een bijgesteld beleid dat herkenbaar is en transparant voor de burger.

De Adviesraad Sociaal geeft hierbij aanbevelingen en advies voor een bijgesteld beleid dat herkenbaar is en transparant voor de burger. Datum : Kenmerk : Aan : het college van B en W van de Gemeente Oss Betreft : Ongevraagd advies mantelzorg Geacht college, Op 29 mei 2016 heeft de toenmalige Wmo raad advies uitgebracht over het Mantelzorgbeleid

Nadere informatie

Programmabegroting

Programmabegroting Programmabegroting 2016-2019 3.2 Zorg (Wmo) 20 Programmabegroting 2016-2019 3.2.1 Wat wil Gouda bereiken? De implementatie van de nieuwe taken en verantwoordelijkheden tengevolge van de decentralisaties

Nadere informatie

Decentralisaties Ook de gemeente Waddinxveen heeft er mee te maken. Wat houden de decentralisaties in? Waar komt het vandaan? Waarom? 7 Oktober 2014 Waar komt het vandaan? Samen voor elkaar: de samenleving

Nadere informatie

De nieuwe Wmo P w o e nf r e P or o P i m n ia t nti n p e r p e ij s e e s n e t n a k t o ie m e L e L l en y los

De nieuwe Wmo P w o e nf r e P or o P i m n ia t nti n p e r p e ij s e e s n e t n a k t o ie m e L e L l en y los De nieuwe Wmo PowerPoint Informatiebijeenkomst presentatie Lelystad november 2014 Hervorming langdurige zorg PowerPoint Op 1 januari 2015 presentatie verdwijnt Lelystad de AWBZ: deel gaat naar de Wet langdurige

Nadere informatie

Wmo beleidsplan 2013 INLEIDING

Wmo beleidsplan 2013 INLEIDING December 2012 INLEIDING Het beleidsplan Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) 2008-2011 heeft een wettelijk bepaalde werkingsduur van vier jaren. In 2012 is besloten dit beleidsplan met één jaar te

Nadere informatie

Oude en nieuwe Wmo. ondersteuning. 2 Deze resultaatgebieden zijn: a. een huishouden te voeren; b. zich te verplaatsen in en om de woning;

Oude en nieuwe Wmo. ondersteuning. 2 Deze resultaatgebieden zijn: a. een huishouden te voeren; b. zich te verplaatsen in en om de woning; Oude en nieuwe Wmo De Tweede Kamer is akkoord met het Voorstel van wet Wmo 2015. Na behandeling in de Eerste Kamer zal dit voorstel eind 2014 de huidige Wmo gaan vervangen. Tussen de huidige Wmo en het

Nadere informatie

De ondersteuning voor elkaar

De ondersteuning voor elkaar Themanummer De ondersteuning voor elkaar Zwolle Aan ondersteuning doet iedereen mee augustus 2014 Iedereen doet mee Een groot deel van onze tijd brengen we thuis in het gezin door. Dichtbij huis gaan we

Nadere informatie

Hoe regelt Heerlen de toegang tot zorg?

Hoe regelt Heerlen de toegang tot zorg? Hoe regelt Heerlen de toegang tot zorg? Zo regelt Heerlen de toegang tot de Wmo, jeugdhulp en participatie Bent u professional in de zorg of heeft u in uw (vrijwilligers)werk met de zorg te maken? Wilt

Nadere informatie

Factsheet Veranderingen in de Zorg 2015 (AWBZ, LIZ, Zvw en Wmo):

Factsheet Veranderingen in de Zorg 2015 (AWBZ, LIZ, Zvw en Wmo): Factsheet Veranderingen in de Zorg 2015 (AWBZ, LIZ, Zvw en Wmo): Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ): Collectieve Volksverzekering voor ziektekostenrisico s, waarvoor je je niet individueel kunt

Nadere informatie

Gemeente Sittard-Geleen. Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers

Gemeente Sittard-Geleen. Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers Gemeente Sittard-Geleen Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers 2015 Inhoud 1. Inleiding... 1 2.1 Mantelzorgondersteuning... 2 2.1.1 Aandacht aan de voorkant... 2

Nadere informatie

Bijlage 2 Factsheet en ontwikkelagenda gemeente Ridderkerk

Bijlage 2 Factsheet en ontwikkelagenda gemeente Ridderkerk Bijlage 2 Factsheet en ontwikkelagenda gemeente Ridderkerk Doel Wmo Beleidsplan 1 Een samenhangend antwoord Specifiek en Meetbaar Wat te doen en met wie Acceptatie en Realistisch Termijn Het Besluit maatschappelijke

Nadere informatie

PowerPoint PowerPoin pres Expe enta pres rtmee tie enta Lel tie ting A ys Lel tad WBZ Juni/ juli 2013

PowerPoint PowerPoin pres Expe enta pres rtmee tie enta Lel tie ting A ys Lel tad WBZ Juni/ juli 2013 PowerPoint Expertmeeting presentatie Lelystad AWBZ Juni/ juli 2013 Langdurige zorg Brief staatssecretaris april 2013 Veranderingen AWBZ AWBZ wordt teruggebracht tot de oorspronkelijke kern. kern-awbz alleen

Nadere informatie

Transitie sociaal domein Haarlem Basisinfrastructuur, subsidies en inkoop

Transitie sociaal domein Haarlem Basisinfrastructuur, subsidies en inkoop Transitie sociaal domein Haarlem Basisinfrastructuur, s en Piet Haker Platform Netwerk Vrijwilligerswerk 13 mei 2014 2 Aanleidingen transitie Nieuwe taken voor gemeenten per 2015 Decentralisatie Awbz Decentralisatie

Nadere informatie

De ASD Oss geeft hierbij aanbevelingen en advies voor een bijgesteld beleid dat herkenbaar is en transparant voor de burger.

De ASD Oss geeft hierbij aanbevelingen en advies voor een bijgesteld beleid dat herkenbaar is en transparant voor de burger. Datum : 9 mei 2019 Kenmerk : 20190003 Aan : het college van B en W van de Gemeente Oss Betreft : Ongevraagd advies mantelzorg Geacht college, Op 29 mei 2016 heeft de toenmalige Wmo raad advies uitgebracht

Nadere informatie

PowerPoin Expe PowerPoin pres rtmee enta pres ting A tie enta Lel tie WBZ Lel en tad ugdzorg GGZ

PowerPoin Expe PowerPoin pres rtmee enta pres ting A tie enta Lel tie WBZ Lel en tad ugdzorg GGZ PowerPoint Expertmeeting presentatie AWBZ Lelystad en Jeugdzorg GGZ 18-26-06-2013 Langdurige zorg Brief staatssecretaris april 2013 Veranderingen AWBZ AWBZ wordt teruggebracht tot de oorspronkelijke kern.

Nadere informatie

Stand van zaken Sociaal Domein

Stand van zaken Sociaal Domein Stand van zaken Sociaal Domein Van transitie naar transformatie Gemeenteraad 27 oktober 2016 Voorbereiding Inhoud 2013 2020 Implementatie en borging Transformatie 1-1-2015 transitie heden Waar staan we

Nadere informatie

Gemeente Lansingerland: aanpak 3 decentralisaties

Gemeente Lansingerland: aanpak 3 decentralisaties Gemeente Lansingerland: aanpak 3 decentralisaties Decentralisatie AWBZ, Participatiewet en Jeugdzorg Bijeenkomst inwoners 12 november 2014 Tamara van de Wijdeven Nieuwe taken gemeente: AWBZ/Wmo Decentralisatie

Nadere informatie

Welkom. Wmo beleidsplan 2015 2018 Drechtsteden. Papendrecht

Welkom. Wmo beleidsplan 2015 2018 Drechtsteden. Papendrecht Welkom Wmo beleidsplan 2015 2018 Drechtsteden Papendrecht Bevorderen van sociale samenhang, mantelzorg, vrijwilligerswerk en veiligheid en leefbaarheid in de gemeente, alsmede het van voorkomen en bestrijden

Nadere informatie

Kadernota Sociaal Domein. Managementsamenvatting. Kadernota Sociaal Domein. Managementsamenvatting DOEN. wat nodig is. Managementsamenvatting -

Kadernota Sociaal Domein. Managementsamenvatting. Kadernota Sociaal Domein. Managementsamenvatting DOEN. wat nodig is. Managementsamenvatting - Kadernota Sociaal Domein Managementsamenvatting Kadernota Sociaal Domein Managementsamenvatting DOEN wat nodig is Managementsamenvatting - 1 - Kadernota sociaal domein 2 Doen wat nodig is De gemeente Almere

Nadere informatie

Datum: 13 januari 2015 Kenmerk: /AW/HKT Onderwerp: Reactie op de evaluatie wijkzorg 2014

Datum: 13 januari 2015 Kenmerk: /AW/HKT Onderwerp: Reactie op de evaluatie wijkzorg 2014 Gemeente Amsterdam T.a.v. de wethouder Zorg de heer E. van der Burg Postbus 202 1000 AE Amsterdam Achmea divisie Zorg en gezondheid T.a.v. de directeur Zorginkoop Care de heer E.J. Wilhelm Storkstraat

Nadere informatie

De Wmo Bob van der Meijden / VNG Sociaal Domein 17 september 2015

De Wmo Bob van der Meijden / VNG Sociaal Domein 17 september 2015 De Wmo 2015 Bob van der Meijden / VNG Sociaal Domein 17 september 2015 Programma Gemeenten en zorg Waarom decentraliseren? Samenwerken in de wijk Van transitie naar transformatie Het sociale domein Democratische

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen 2018: Wmo-raad Sittard-Geleen doet politieke partijen suggesties

Gemeenteraadsverkiezingen 2018: Wmo-raad Sittard-Geleen doet politieke partijen suggesties Geleen, 05 augustus 2017 Gemeenteraadsverkiezingen 2018: Wmo-raad Sittard-Geleen doet politieke partijen suggesties Aan: Voorzitter gemeenteraadsfractie XXX in Sittard-Geleen Geachte Heer / Mevrouw YYY,

Nadere informatie

Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 24 januari 2015

Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 24 januari 2015 Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 24 januari 2015 Inhoud Waarom moest het veranderen? Wat is veranderd? Wat heeft de gemeente gedaan? Wat betekent dat voor jullie? Wat voor ondersteuning? Waar zijn

Nadere informatie

d Postbus AA Den Burg website: 1

d Postbus AA Den Burg website:     1 Advies aan het College van B&W van de gemeente Texel Onderwerp: 3D Beleidsplan: Op weg naar een zorgzame samenleving. Inleiding De vier gemeenten in de kop van Noord-Holland hebben gezamenlijk een visie

Nadere informatie

Jeugdarts en de Jeugdwet 2015

Jeugdarts en de Jeugdwet 2015 Factsheet Jeugdarts en de Jeugdwet 2015 Gemeenten worden vanaf 2015 verantwoordelijk voor alle jeugdhulp: ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en ouders bij opgroei- en opvoedproblemen, en geestelijke

Nadere informatie

Medisch specialist ziekenhuis

Medisch specialist ziekenhuis Factsheet Medisch specialist ziekenhuis en de Jeugdhulp Almere 2015 Gemeenten worden vanaf 2015 verantwoordelijk voor alle jeugdhulp: ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en ouders bij opgroei- en

Nadere informatie

Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014

Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014 Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014 Programma Welkom en korte kennismaking Pluspunt aan het werk Ouderen Mantelzorgers Visie Pluspunt op ontwikkelingen in sociaal domein Pluspunt aan het werk

Nadere informatie

Prestatieplan 2015 Welzijn Lisse

Prestatieplan 2015 Welzijn Lisse Prestatieplan 2015 Welzijn Lisse Kernfuncties (wat willen we) Producten (wat gaan we doen) Resultaatindicatoren Uren/ Kosten 1. Preventie en signalering 1.1 Algemene informatievoorziening Ten behoeve van

Nadere informatie

Wmo 2015 Gemeente Zeist

Wmo 2015 Gemeente Zeist Wmo 2015 Gemeente Zeist Het veranderende zorgaanbod voor ouderen, mantelzorgers en mensen met dementie. Dinsdag 14 oktober 2014 Even voorstellen Naam: Judith van Leeuwen Functie: accountmanager Wmo bij

Nadere informatie

Zorgloket Bergeijk. De wegwijzer op het gebied van welzijn & zorg!

Zorgloket Bergeijk. De wegwijzer op het gebied van welzijn & zorg! Zorgloket Bergeijk De wegwijzer op het gebied van welzijn & zorg! 2 Zorgloket Bergeijk De Wet maatschappelijke ondersteuning zorgt ervoor dat iedereen kan meedoen in de maatschappij en zo lang mogelijk

Nadere informatie

Factsheet Wmo Drechtsteden. Met elkaar voor elkaar zorgen. Dichtbij en toegankelijk

Factsheet Wmo Drechtsteden. Met elkaar voor elkaar zorgen. Dichtbij en toegankelijk Factsheet Wmo 2015-2018 Drechtsteden Met elkaar voor elkaar zorgen. Dichtbij en toegankelijk 2 Decentralisatie AWBZ/Wmo Nieuwe taken Met de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) zijn gemeenten

Nadere informatie

ouderenzorg Informatiebijeenkomsten Jacqueline Poelen Jolande Schevers

ouderenzorg Informatiebijeenkomsten Jacqueline Poelen Jolande Schevers Veranderingen Veranderingen zorg in en de en werk ouderenzorg Informatiebijeenkomsten [Naam 24 en bijeenkomst] 25 november [Datum] 2014 Jacqueline Poelen Jolande Schevers Programma 1. Voor welke zorg moet

Nadere informatie

STAP IN KLANTROUTE Knelpunten Wmo Knelpunten Jeugdwet Positieve punten Aanbevelingen

STAP IN KLANTROUTE Knelpunten Wmo Knelpunten Jeugdwet Positieve punten Aanbevelingen BUNDELING SIGNALEN, door de Adviesraad Wmo & Jeugd Dordrecht verzameld in de periode medio 2017- medio 2018 1 Gepresenteerd aan de beleidsadviseurs gemeente op 5 juni 2018 STAP IN KLANTROUTE Knelpunten

Nadere informatie

Zorgloket Bladel. De wegwijzer op het gebied van welzijn & zorg!

Zorgloket Bladel. De wegwijzer op het gebied van welzijn & zorg! Zorgloket Bladel > De wegwijzer op het gebied van welzijn & zorg! 2 Zorgloket Bladel De Wet maatschappelijke ondersteuning zorgt ervoor dat iedereen kan meedoen in de maatschappij en zo lang mogelijk zelfstandig

Nadere informatie

Zorgpact Teylingen

Zorgpact Teylingen Zorgpact Teylingen 2015-2016 In 2013 zijn de verschillende partijen gestart met het uitvoeren van het Zorgpact. In het Zorgpact werken de gemeente Teylingen, de huisartsen, Woonstichting Vooruitgang, Warmunda,

Nadere informatie

De visie in de Wmo beleidsnota sluit aan bij landelijk en regionaal ontwikkelingen. ( SHEET 1)

De visie in de Wmo beleidsnota sluit aan bij landelijk en regionaal ontwikkelingen. ( SHEET 1) Presentatie raad Wmo beleidsnota 2013-2016 Inleiding Ik presenteer u de Wmo beleidsnota voor de periode 2013-2016. De nota is in een turbulente tijd tot stand gekomen. Landelijk wijzigt het beleid bijna

Nadere informatie

Presentatie Medrie Welzijn op Recept. mei 2016 Willem van Laar Karol Habryka Elleke Leijten

Presentatie Medrie Welzijn op Recept. mei 2016 Willem van Laar Karol Habryka Elleke Leijten Presentatie Medrie Welzijn op Recept mei 2016 Willem van Laar Karol Habryka Elleke Leijten Disclosure Belangen Casus Mevrouw Pieterse, 49 jaar Alleenstaand, Werkeloos, Moeder recent overleden Voorgeschiedenis

Nadere informatie

Secretariaat WMO raad: Maaskantveld 26, 2992 HM Barendrecht. secretariaat: Website:

Secretariaat WMO raad: Maaskantveld 26, 2992 HM Barendrecht.  secretariaat: Website: Secretariaat WMO raad: Maaskantveld 26, 2992 HM Barendrecht E-mail secretariaat: info@wmo-raadbarendrecht.nl Website: www.wmo-raadbarendrecht.nl Aan het College van Burgemeester en Wethouders Postbus 501

Nadere informatie

Bijlage 1: Bevindingen cliëntervaringsonderzoeken Wmo 2015 en Jeugdwet, inclusief actiepunten

Bijlage 1: Bevindingen cliëntervaringsonderzoeken Wmo 2015 en Jeugdwet, inclusief actiepunten RIS.8510 Bijlage 1: Bevindingen cliëntervaringsonderzoeken Wmo 2015 en Jeugdwet, inclusief actiepunten Wmo 2015 1. Contact met de gemeente 73% van de respondenten geeft aan te weten waar ze moeten zijn

Nadere informatie

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten:

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten: Opdrachtformulering kwartiermaker integrale welzijnsopdracht Aanleiding De gemeenteraad van de gemeente Tiel heeft in haar vergadering van juli 2014 het besluit genomen om een inhoudelijke discussie te

Nadere informatie

Veranderingen in ons zorgstelsel per 1 januari 2015. Vragen & discussie

Veranderingen in ons zorgstelsel per 1 januari 2015. Vragen & discussie Veranderingen in ons zorgstelsel per 1 januari 2015 Vragen & discussie Aanleiding tot veranderingen? De zorgkosten stijgen onrustbarend. Maar is de Zorg daardoor ook verbeterd? Nee, daarom.. Oplossingen

Nadere informatie

Gemeente Oss. Pilot Duurzame Financiële Dienstverlening

Gemeente Oss. Pilot Duurzame Financiële Dienstverlening Gemeente Oss Pilot Duurzame Financiële Dienstverlening Robert Peters Neeltje van Haandel 3 december 2017 Duurzame Financiële Dienstverlening voor de inwoners van Oss 1. Aanleiding: de kosten en kwaliteit

Nadere informatie

Wmo 2015 door Tweede Kamer

Wmo 2015 door Tweede Kamer Wmo 2015 door Tweede Kamer Een ruime tweederde meerderheid van de Tweede Kamer heeft op 24 april ingestemd met het wetsvoorstel van de Wmo 2015. De verwachting is dat de behandeling van het voorstel nog

Nadere informatie

MAATSCHAPPELIJKE OPVANG EN BESCHERMD WONEN IN DE REGIO OOST-VELUWE

MAATSCHAPPELIJKE OPVANG EN BESCHERMD WONEN IN DE REGIO OOST-VELUWE MAATSCHAPPELIJKE OPVANG EN BESCHERMD WONEN IN DE REGIO OOST-VELUWE ONZE AGENDA VOOR 2016-2020 NA INSPRAAK Sommige mensen hebben zo weinig grip op hun dagelijks leven, dat ze niet zelfstandig kunnen wonen.

Nadere informatie

Voortgang Wmo en Jeugdwet gemeente Buren Vierde kwartaalrapportage 2015

Voortgang Wmo en Jeugdwet gemeente Buren Vierde kwartaalrapportage 2015 Voortgang Wmo en Jeugdwet gemeente Buren Vierde kwartaalrapportage 2015 1. Inleiding Het jaar 2015 was een overgangsjaar. Zowel voor de veranderingen in het sociaal domein als voor de monitoring van die

Nadere informatie

opdrachtformulering subsidiëring MEE 2017

opdrachtformulering subsidiëring MEE 2017 opdrachtformulering subsidiëring MEE 2017 Aanleiding Met ingang van 1 januari 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de cliëntondersteuning voor alle inwoners, voorheen was dit een verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Offerte gemeente Scherpenzeel MEE Veluwe

Offerte gemeente Scherpenzeel MEE Veluwe Offerte gemeente Scherpenzeel - MEE Veluwe Meedoen mogelijk maken in de gemeente Scherpenzeel 1 september 2016 Gemeente Scherpenzeel Scherpenzeel 9.515 Autisme/ASS 95 Motorische beperking 581 LVB zwakbegaafd

Nadere informatie

Maatschappelijke ondersteuning

Maatschappelijke ondersteuning Maatschappelijke ondersteuning Programma themakamer Een nieuw stelsel Inleiding door Hans Weggemans, directeur Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn Wat betekent dat voor: Kleis Pit (MEE Twente) Rembrandt

Nadere informatie

Uitvoeringsplan Actiepunten gemeenten. Mantelzorgondersteuning en mantelzorgwaardering in het Westerkwartier

Uitvoeringsplan Actiepunten gemeenten. Mantelzorgondersteuning en mantelzorgwaardering in het Westerkwartier Uitvoeringsplan Actiepunten gemeenten Mantelzorgondersteuning en mantelzorgwaardering in het Westerkwartier 2017-2018 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Beleidskader Niveau 1 Ondersteuning vanuit de samenleving...

Nadere informatie

We worden steeds ouder. Notitie Ouderen

We worden steeds ouder. Notitie Ouderen We worden steeds ouder Notitie Ouderen Apeldoorn, maart 2018 We worden steeds ouder We worden steeds ouder en we blijven langer thuis wonen. Ouder worden kent verschillende fases. De 65+er van nu is actief

Nadere informatie

Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz

Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz BEREIKBAARHEID EN INFORMATIE Hoe word ik als cliënt geïnformeerd over de veranderingen? Met een brief van de gemeente Met een persoonlijk gesprek in 2015

Nadere informatie

Startnotitie nota mantelzorg en vrijwilligerswerk Hellevoetsluis 2015

Startnotitie nota mantelzorg en vrijwilligerswerk Hellevoetsluis 2015 Startnotitie nota mantelzorg en vrijwilligerswerk Hellevoetsluis 2015 Datum: maart 2015 Afdeling: Samenlevingszaken In- en aanleiding Voor u ligt de startnotitie voor de aankomende beleidsnota van de gemeente

Nadere informatie

Samenvatting Klanttevredenheidsonderzoek Wmo en de Benchmarks Wmo resultaten over 2013

Samenvatting Klanttevredenheidsonderzoek Wmo en de Benchmarks Wmo resultaten over 2013 Samenvatting Klanttevredenheidsonderzoek Wmo en de Benchmarks Wmo resultaten over 2013 Klanttevredenheidsonderzoek Het KTO is een wettelijke verplichting wat betreft de verantwoording naar de Gemeenteraad

Nadere informatie

Gemeenten krijgen vanaf 2015 veel meer verantwoordelijkheid:

Gemeenten krijgen vanaf 2015 veel meer verantwoordelijkheid: 2 juni 2014 Sociaal Domein Gemeenten krijgen vanaf 2015 veel meer verantwoordelijkheid: Jeugdzorg, AWBZ-begeleiding naar Wmo, Participatiewet. Samenhang met ontwikkelingen Publieke Gezondheidszorg en Passend

Nadere informatie

Welzijn nieuwe stijl. Thema-avond gemeenteraad Geldermalsen. 19 oktober 2010 Marjon Breed

Welzijn nieuwe stijl. Thema-avond gemeenteraad Geldermalsen. 19 oktober 2010 Marjon Breed Welzijn nieuwe stijl Thema-avond gemeenteraad Geldermalsen 19 oktober 2010 Marjon Breed Presentatie Welzijn nieuwe stijl Welzijn in Geldermalsen De Wmo Welzijn Actuele ontwikkelingen Welzijn nieuwe stijl

Nadere informatie

De transities in vogelvlucht en hoe de toegang tot zorg georganiseerd is. ZorgImpuls maart 2015

De transities in vogelvlucht en hoe de toegang tot zorg georganiseerd is. ZorgImpuls maart 2015 De transities in vogelvlucht en hoe de toegang tot zorg georganiseerd is ZorgImpuls maart 2015 Inleiding Vanaf 1 januari 2015 is er veel veranderd in de zorg en ondersteuning. Het Rijk heeft veel taken

Nadere informatie

Doel WMO Werkwijze Wmo-adviesraad Visie Wmo-adviesraad Plannen. WMO adviesraad gemeente Landerd

Doel WMO Werkwijze Wmo-adviesraad Visie Wmo-adviesraad Plannen. WMO adviesraad gemeente Landerd Gemeente Landerd Doel WMO Werkwijze Wmo-adviesraad Visie Wmo-adviesraad Plannen Wettelijke verplichting Wmo Adviesraad Convenant Plichten Bevoegdheden Verantwoordelijkheden 1. De leefbaarheid van de gemeente

Nadere informatie

Prestatieplan 2014 Stichting Welzijn Ouderen

Prestatieplan 2014 Stichting Welzijn Ouderen Prestatieplan 2014 Stichting Welzijn Ouderen Kernfuncties (wat willen we) Producten (wat gaan we doen) Resultaatindicatoren Uren/ Kosten 1. Preventie en signalering 1.1 Algemene informatievoorziening Ten

Nadere informatie

Onderwerp Afdoening toezegging nota 'Een Sterke Basis' Wij gaan er van uit dat toezegging 15-06, lid 2 hiermee is afgedaan.

Onderwerp Afdoening toezegging nota 'Een Sterke Basis' Wij gaan er van uit dat toezegging 15-06, lid 2 hiermee is afgedaan. Besturing Controlling Communicatie Besturing Gemeente Delft De Torenhove Martinus Nijhoffiaan 2 2624 ES Delft IBAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres : Besturing, Postbus 78, 2600

Nadere informatie

De slimste route? Vormgeven toegang

De slimste route? Vormgeven toegang De slimste route? Vormgeven toegang Grote veranderingen in zorg en ondersteuning Taken vanuit AWBZ, Jeugdzorg, Werk en inkomen. Passend onderwijs (toegang tot onderwijs) De slimste route (voor Hengelo)

Nadere informatie

De Wmo en de decentralisaties

De Wmo en de decentralisaties De Wmo en de decentralisaties Presentatie Alice Makkinga Adviseur programma Aandacht voor Iedereen Inhoud Landelijk programma Aandacht voor iedereen Belangrijke maatschappelijke trends? Belangrijkste wettelijke

Nadere informatie

Respijtzorg in de regio

Respijtzorg in de regio Respijtzorg in de regio Pagina 1 van 7 Respijtzorg in de regio Aandachtspunten van aanbieders en verwijzers in het Land van Cuijk Respijtzorg in de regio Pagina 2 van 7 Inleiding Respijtzorg geeft mantelzorgers

Nadere informatie

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost Regionale visie op welzijn Brabant Noordoost-oost Inleiding Als gemeenten willen we samen met burgers, organisaties en instellingen inspelen op de wensen en behoeften van de steeds veranderende samenleving.

Nadere informatie

Speerpunten en kwaliteitscriteria Bijzondere Subsidieverordening Ondersteuning Mantelzorg en Vrijwilligerswerk Amsterdam 2012-2015

Speerpunten en kwaliteitscriteria Bijzondere Subsidieverordening Ondersteuning Mantelzorg en Vrijwilligerswerk Amsterdam 2012-2015 Speerpunten en kwaliteitscriteria Bijzondere Subsidieverordening Ondersteuning Mantelzorg en Vrijwilligerswerk Amsterdam 2012-2015 1. Inleiding Een van de nieuwe punten in de Bijzondere Subsidieverordening

Nadere informatie

Kadernota Wmo Dit is eigen kracht in Hattem!

Kadernota Wmo Dit is eigen kracht in Hattem! Kadernota Wmo 2015 - Dit is eigen kracht in Hattem! Inleiding Er vinden grote veranderingen plaats in zorg en welzijn. Steeds meer taken worden overgedragen aan gemeenten. Met de toenemende verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Het advies van de ASD.

Het advies van de ASD. Het advies van de ASD. Kenmerk: ASD18.B.010 Dementie Meneer H. heeft de diagnose beginnende dementie. Zijn vrouw wil graag dat haar man zo lang mogelijk thuis kan blijven wonen. Dat gaat haar alleen lukken

Nadere informatie

Meest gestelde vragen en antwoorden Van AWBZ naar WMO

Meest gestelde vragen en antwoorden Van AWBZ naar WMO Meest gestelde vragen en antwoorden Van AWBZ naar WMO In 2015 gaat er veel veranderen in de zorg. De gemeente krijgt er nieuwe taken bij. Wat betekenen deze veranderingen voor u? 1. Wat gaat er veranderen

Nadere informatie

Landelijke Contactdag Tourette 2016. Ed Carper

Landelijke Contactdag Tourette 2016. Ed Carper Landelijke Contactdag Tourette 2016 Ed Carper d Voorstellen Laura d Programma 10:15 Peter van der Zwan / Marjan Maarschalkerweerd 10:45 Pauze met Ed Citroen 11:30 Daniëlle Cath 12:15 Jolande van de Griendt

Nadere informatie

DECENTRALISATIES SOCIAAL DOMEIN. Raadsvoorstellen 2014

DECENTRALISATIES SOCIAAL DOMEIN. Raadsvoorstellen 2014 DECENTRALISATIES SOCIAAL DOMEIN Raadsvoorstellen 2014 Presentatie: 11-12 12-20132013 Planning raadsbesluiten Beleidskader (nieuwe Wmo en Jeugdwet): januari 2014 Transitiearrangement Zorg voor Jeugd: :

Nadere informatie

Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst

Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst Netwerk Informele Zorg en Netwerk Mantelzorg Eindhoven Contact adres secretariaat: Mw. Marijke van der Zanden tel: 040-238 27 97 m.vd.zanden@eindhoven.nl

Nadere informatie

Toegang Sociaal Domein & Sociaal wijkteam Velsen

Toegang Sociaal Domein & Sociaal wijkteam Velsen Toegang Sociaal Domein & Sociaal wijkteam Velsen Toegang (Harry Verheul, senior beleidsadviseur Werk, Inkomen en Zorg) Sociaal wijkteams (Inger Poorta, projectleider) Toegang sociaal domein in de gemeente

Nadere informatie

Uitvoeringsplan Wmo-beleid

Uitvoeringsplan Wmo-beleid Uitvoeringsplan Wmo-beleid 2016-2019 In onderstaand overzicht is per inwonergroep aangegeven welke nieuwe activiteiten worden ondernomen om de in het Wmo-beleidsplan opgenomen doelstellingen te realiseren.

Nadere informatie

Regiobijeenkomst. Wmo februari 2014

Regiobijeenkomst. Wmo februari 2014 Regiobijeenkomst Wmo 2015 februari 2014 Inhoud 1. Wmo in de HLZ context 2. Toelichting wetsvoorstel Wmo 2015 Wettelijke opdracht Toegang en afbakening Ondersteuningsaanbod Waarborgen Overgangsrecht Overige

Nadere informatie

Wet maatschappelijke ondersteuning 2015

Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 1 Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 Dit hoofdstuk presenteert in vogelvlucht de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De bedoeling van dit hoofdstuk is een beeld te geven van hoe de wet in elkaar

Nadere informatie

Decentralisatie van de AWBZ en de nieuwe Wmo: wat betekent dit voor ouderen

Decentralisatie van de AWBZ en de nieuwe Wmo: wat betekent dit voor ouderen Decentralisatie van de AWBZ en de nieuwe Wmo: wat betekent dit voor ouderen Presentatie Bijeenkomst KBO Bondsbestuur Herman Eitjes, adviseur programma Aandacht voor Iedereen Programma Aandacht voor iedereen

Nadere informatie

Voortgangsrapportage september 2015

Voortgangsrapportage september 2015 Voortgangsrapportage september 2015 Transitie AWBZ-Wmo gemeenten Tytsjerksteradiel stuknr : S2015-18148 versie : 2 datum : 25 augustus 2015 auteur : Quintus Sirag afdeling : Mienskip Mienskip Quintus Sirag

Nadere informatie

Zo regelt Den Haag de maatschappelijke ondersteuning

Zo regelt Den Haag de maatschappelijke ondersteuning Zo regelt Den Haag de maatschappelijke ondersteuning Alles over uw rechten en plichten en de aanvraagprocedure binnen de Wmo 2015 Ondersteuning voor thuiswonende Hagenaars Vanaf 1 januari 2015 zijn gemeenten

Nadere informatie

Het gaat om de vent niet om de tent

Het gaat om de vent niet om de tent Haren Vitaal Het gaat om de vent niet om de tent Waar gaat mijn bijdrage over? Wat is de opdracht aan de gemeente volgens de conceptwet Wmo 2015 Wat doen de Groninger gemeenten samen en wat doen wij in

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst

Informatiebijeenkomst Informatiebijeenkomst Transities Jeugd en Wmo 18 september 2014 Even voorstellen Marieke Dawson sr. beleidsmedewerker Jeugd en Wmo 1 In deze presentatie Wettelijk kader: wat verandert er? Wat heeft de

Nadere informatie

Bijlage 2 Takenoverzicht

Bijlage 2 Takenoverzicht Bijlage 2 Takenoverzicht Met welke vragen kan onze inwoner straks bij het wijkteam terecht? Wanneer is het wijkteam bevoegd? Wanneer is er een rol voor het Kennis en Advies Centrum? Wanneer treden wij

Nadere informatie

Reactienota op de adviezen

Reactienota op de adviezen Bijlage 2 bij raadsvoorstel inzake transitie maatschappelijke ondersteuning. De volgende raden zijn om advies gevraagd: 1. Wmo Advies Raad De Bilt; 2. Ouderenraad De Bilt Reactienota op de adviezen Met

Nadere informatie

DEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee

DEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee DEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee 1.a Uw gemeente kent/heeft een actuele sociale kaart dementie opgebouwd uit vragersperspectief met het aanbod in uw gemeente en in de eigen regio. 1 wel

Nadere informatie

Toegang tot de zorg: hoe is het geregeld en hoe loopt het in de praktijk?

Toegang tot de zorg: hoe is het geregeld en hoe loopt het in de praktijk? Toegang tot de zorg: hoe is het geregeld en hoe loopt het in de praktijk? Presentatie voor het Achterhoeks Netwerk door Lisette Sloots, manager Adviespunt Zorgbelang Gelderland 29 oktober 2015 Achtergrond

Nadere informatie

Wethouder Johan Coes Gemeente Hellendoorn. Wethouder Jan Binnenmars Gemeente Twenterand. Wethouder Dianne Span Gemeente Wierden

Wethouder Johan Coes Gemeente Hellendoorn. Wethouder Jan Binnenmars Gemeente Twenterand. Wethouder Dianne Span Gemeente Wierden INLEIDING: Veel bijeenkomsten bezocht en meegedacht die gaan over de transitie. Inschrijven en verkrijgen van een raamovereenkomst met de 14 Twentse gemeenten De planning voor 2015 maken tot zover de indicatie

Nadere informatie

Wmo-adviesraad West Maas en Waal. 24 november 2014

Wmo-adviesraad West Maas en Waal. 24 november 2014 Wmo-adviesraad West Maas en Waal 24 november 2014 1. Welkom, 2. Agenda 3. Wmo adviesraad, wat doen wij. 4. Hoe ziet de toekomst er uit? 5. Doel van vanavond. Agenda: Opening Onno Siegers Introductie avondprogramma

Nadere informatie

Voorbereiden door krachten te bundelen... 2. Visie op nieuwe taken... 2. Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2

Voorbereiden door krachten te bundelen... 2. Visie op nieuwe taken... 2. Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2 Nieuwsbrief sociaal domein, #1 Vernieuwing welzijn, (jeugd)zorg en werk Inhoud Voorbereiden door krachten te bundelen... 2 Visie op nieuwe taken... 2 Vernieuwingen in welzijn, (jeugd)zorg en werk... 2

Nadere informatie