Getallen. 1 Doel: doortellen en terugtellen. 2 Doel: getallen plaatsen op getallenlijn. 3 Doel: doortellen en terugtellen

Transcriptie

1 1 Getallen Basisstof structuur van de getallen t/m 600 Lesdoelen De kinderen: kunnen getallen op een getallenlijn plaatsen; kunnen getallenreeksen tot 600 afmaken; kunnen getallen in woorden omzetten in cijfers; kunnen de helft en het dubbele uitrekenen van getallen; kunnen getallen verdelen in honderdtallen, tientallen en eenheden. Materialen Klassikaal: getallenlijn van 0 t/m 600 MAB-materiaal Per kind: leerwerkboek 5b, blz. 2-4 ICT-componenten Dr. Digi leerling-ict: deze week staat optellen en aftrekken over het honderdtal tot 600 centraal 1 Doel: doortellen en terugtellen De kinderen herhalen doortellen en terugtellen met 1 vanuit een opgegeven getal. De getallen zijn boven de 100 en gaan tot 600. Klassikale instructie Introductie getallenlijn t/m Bespreek de betekenis van de lange en korte streepjes op de getallenlijn: de korte streepjes staan voor de 10-tallen, de lange streepjes staan voor de 50- en 100-tallen. Wijs afwisselend honderdtallen aan op de getallenlijn. Welk getal wijs ik aan? Herhaal deze werkwijze met de 50-tallen en tot slot met de 10-tallen. Wijs een tiental aan op de getallenlijn. Welk getal is dit? Tel vanaf dit getal verder of terug met sprongen van Doel: getallen plaatsen op getallenlijn De kinderen vullen een getal tussen in op de lege getalkaartjes. 3 Doel: doortellen en terugtellen De kinderen maken de getallenrijen af door steeds sprongen van 10 te maken. De getallen gaan tot 600. Vooruitblik zelfstandig werken Neem de opdrachten kort met de kinderen door. U kunt hierbij gebruikmaken van onderstaande instructies: Wijs op de teksten van de hulpfiguren. Het dubbele uitrekenen is hetzelfde als een getal keer twee doen. Leg bij het halveren het verband met delen door 2. Verdelen van getallen: schrijf als voorbeeld het getal 436 op het bord. Laat de kinderen dat getal verdelen in honderdtallen, tientallen en eenheden. U kunt van iedere opdracht naast het voorbeeld nog een som maken. Nieuw 4 Doel: getallen in cijfers schrijven De uitgeschreven getallen zijn tussen de 100 en 600. Tip: geef kinderen als tip dat ze hardop het getal uitspreken en dan opschrijven: honderdvijfenzestig, eerst de 1 van honderd, dan de 6 van zestig en dan de 5: 165. Wijs de kinderen erop dat in het boek er witruimte staat tussen honderd en vijfenzestig ; dat is om de getallen makkelijker te kunnen lezen. Normaal gesproken staat die witruimte er niet. 100 Blok 3 Week 1

2 / 1 Getallen /1 Vul in. Tel verder of tel terug Doel: het dubbele uitrekenen De kinderen rekenen het dubbele uit van getallen tot Doel: de helft uitrekenen De kinderen rekenen de helft uit van ronde getallen tot 600. /2 Zet het goede getal op de kaartjes Doel: getallen verdelen en samenvoegen De kinderen voegen de getallen samen tot 1 getal en verdelen getallen in honderdtallen, tientallen en eenheden. De getallen gaan tot Tel verder of tel terug Doel: doortellen en terugtellen (T) De kinderen maken de getallenrijen af door steeds sprongen te maken van 10, 20, 25 en 50. De getallen gaan tot Doel: verdelen van 1000 (N) De kinderen ontdekken de structuur van een getallenreeks tot 1000 met sprongen van 50. Speltip Laat de kinderen tweetallen vormen. Geef hierna de volgende opdrachten: Verdubbel je groepje (4 kinderen). Verdubbel je groepje (8 kinderen). Halveer je groepje (4 kinderen). Enzovoort. Bespreek de begrippen halveren (de helft) en verdubbelen (het dubbele) door uit te leggen dat je hiervoor deelt door 2 en vermenigvuldigt met 2. U kunt de opdracht herhalen met andere startpunten: groepje van 5, groepje van 3, enzovoort. 4 Schrijf in cijfers. tweehonderd veertig Boek WB 5B blok 3 en 4.indb :37 honderd vijfenzeventig driehonderd tachtig Schrijf het dubbele op. vijfhonderd vijfenvijftig tweehonderd zevenendertig Schrijf steeds de helft op driehonderd achtentachtig De helft van een getal krijg je door te delen door honderd vierenveertig 511 vijfhonderd elf Het dubbele van een getal krijg je door het getal 2 te doen Verlengde instructie Werk aan de instructietafel de sommen stap voor stap door. Laat de kinderen bij het halveren of verdubbelen MABmateriaal gebruiken: verdubbelen: leg het aantal nog een keer. Hoeveel heb je nu samen? halveren: verdeel de vierkanten, staafjes en blokjes eerlijk over 2 groepen. Wijs de kinderen erop dat je alleen even getallen kunt halveren. 7 Vul in. H = honderdtal T = tiental H T E H T E Boek WB 5B blok 3 en 4.indb :37 E = eenheid /8 Tel door of tel terug /9 Reken uit en vul in. Hidde telt tot Na elke 50 tellen zet hij een streepje. Hoeveel streepjes heeft hij gezet als hij bij 1000 is? 20 Hoeveel streepjes heeft hij gezet als hij bij 350 is? 7 Hoeveel streepjes heeft hij gezet als hij bij 751 is? 15 4 Noordhoff Uitgevers bv 101

3 2 Tafels en deeltafels Basisstof tafels en deeltafels van 2 t/m 5 tafel van 50 Lesdoelen De kinderen: kunnen de tafels van 2 t/m 5 toepassen; kunnen de deeltafels van 2 t/m 5 toepassen; kunnen de tafel van 50 toepassen. Materialen Klassikaal: flitskaarten (tafels van 1 t/m 5) getallenlijn van 0 t/m 50 MAB-materiaal Per kind: leerwerkboek 5b, blz. 5-7 ICT-componenten Dr. Digi leerling-ict: deze week staat optellen en aftrekken over het honderdtal tot 600 centraal 1 Doel: doortellen en terugtellen De kinderen maken de getallenrijen af door steeds sprongen van 5 te maken. De getallen gaan tot Doel: introductie tafel van 50 De kinderen maken sommen met de tafels van 5 en 50. Tip: wijs de kinderen op het verband tussen de tafel van 5 en de tafel van 50: er komt een nul achter het antwoord. Klassikale instructie Neem opdracht 1 en 2 met de kinderen door. Introductie delen door 5. Haal 10 kinderen voor de klas en verdeel ze eerlijk over 5 groepjes. Hoe groot zijn de groepjes? Spreek de som op het bord hardop uit. 10 : 5 = 2 Herhaal bovenstaande werkwijze met andere getallen. Deel steeds door 5. Laat de kinderen ook met MAB-materiaal deelsommen maken. Laat de kinderen de kinderen de sommen met MAB-materiaal leggen. 15 : 5 = 5 : 5 = 25 : 5 = 30 : 5 = Nieuw Wat is de uitkomst? Laat de kinderen steeds verwoorden hoe ze de deelsommen hebben uitgerekend: als je 15 blokjes eerlijk verdeeld over 5 groepjes dan zitten er in ieder groepje 3 blokjes. Laat de kinderen het verband zien tussen de deeltafel van 5 en de tafel van 5: 15 : 5 = 3 en 3 5 = 15. Laat de kinderen de tafelsommen opnoemen die horen bij de sommen op het bord. 3 Doel: introductie delen door 5 De kinderen maken groepjes van 5 en schrijven de som op. 4 Doel: deelsommen oefenen De kinderen passen de uitleg toe door getallen te delen door 5. Vooruitblik zelfstandig werken Neem de opdrachten kort met de kinderen door. U kunt hierbij gebruikmaken van onderstaande instructies: Ga in op het delen met hogere getallen dan die in een bepaalde tafel voorkomen, bijvoorbeeld: Hoe reken je 39 : 3 uit? Je kunt de som verdelen in twee sommen: 102 Blok 3 Week 1

4 2 Tafels en deeltafels /1 Vul in. Reken met stappen van : 3 = 10 9 : 3 = 3 Tel nu de beide antwoorden bij elkaar op. Wijs op de samenhang tussen de tafels van de eenheden en de tafels van de tientallen: Er komt een 0 achter. 5 Doel: deelsommen oefenen De kinderen rekenen sommen met de deeltafels van 2 tot en met 4 uit. Let op: de uitkomsten zijn vaak 10 of hoger /2 Reken uit. 7 5 = = = = = = = = = = = = Maak groepjes van 5 en schrijf de som op. 10 : 5 = 2 20 : 5 = 4 30 : 5 = 6 6 Doel: tafel van 50 oefenen De kinderen schrijven de tafel van 50 op. 7 Doel: tafels en deelsommen oefenen De kinderen maken sommen met de tafels en deeltafels van 2 tot en met 5 en 20 tot en met 50 door elkaar. 8 Doel: deelsommen en tafels oefenen (T) De kinderen passen de deeltafels van 2 tot en met 6 en tafels van 2 tot en met 12 toe in een rekentabel. Tip: leg uit hoe de rekentabel werkt. Begin altijd met het getal in de eerste kolom. 9 Doel: tafels van 3, 6 en 9 automatiseren (N) De kinderen maken meerdere tafelsommen van een getal. Tip: laat de kinderen de tafels helemaal opschrijven en dan de gezamenlijke antwoorden eruit halen. Speltip Laat de kinderen tweetallen vormen. Het ene kind zegt een som uit de tafels van 2 tot en met 5, bijvoorbeeld 7 x 4 = 28. Het andere kind maakt hiervan een deeltafel, 28 : 4 = 7. Beiden schrijven de som in het schrift. Na twee minuten geeft u een stopteken. Welk duo heeft de meeste sommen opgeschreven? Laat nieuwe duo s vormen en herhaal de opdracht enkele malen. Verlengde instructie Werk aan de instructietafel en neem de sommen stap voor stap door. Laat de kinderen de deelsommen leggen met MABmateriaal. Door welk getal ga je delen? Over hoeveel groepjes moet je de blokjes eerlijk verdelen? Oefen de tafels tot en met 10 met de flitskaarten met kinderen waarbij de tafels nog niet voldoende zijn geautomatiseerd. 4 Maak de deelsommen. 15 : 5 = 3 en 4.indb 5 50 : 5 = : 5 = 7 Boek WB 5B blok :37 5 : 5 = 1 40 : 5 = 8 10 : 5 = 2 25 : 5 = 5 55 : 5 = : 5 = 9 30 : 5 = 6 20 : 5 = 4 60 : 5 = 12 5 Reken uit. 28 : 4 = 7 22 : 2 = : 4 = : 4 = 9 30 : 3 = : 4 = : 2 = : 2 = : 2 = : 3 = : 3 = : 3 = 13 6 Schrijf de tafel van 50 op. Reken slim = = = = = = = = = = = = Maak de sommen af = = = = = : 3 = 3 90 : 3 = : 4 = 8 60 : 2 = : 5 = = = = = = 45 /8 Vul in. : : /9 Kleur in. a Kleur groen: de getallen die in de tafel van 3 en ook in de tafel van 9 zitten b Kleur rood: de getallen die in de tafels van 3, 6 én 9 zitten Noordhoff Uitgevers bv 103

5 3 Optellen en aftrekken Basisstof optellen en aftrekken over het honderdtal Lesdoelen De kinderen: kunnen optellen en aftrekken over het honderdtal zonder tussenstap tot 600; kunnen optellen binnen het honderdtal tot 600; kunnen aftrekken binnen het honderdtal tot 600; kunnen optellen met hele tientallen over het honderdtal tot 600; kunnen aftrekken met hele tientallen over het honderdtal tot 600; kunnen getallen in woorden omzetten in cijfers; kunnen getallen verdelen in honderdtallen, tientallen en eenheden. Materialen Klassikaal: MAB-materiaal getallenlijn van 400 t/m veld Per kind: leerwerkboek 5b, blz schrift tekenblad ICT-componenten Dr. Digi leerling-ict: deze week staat optellen en aftrekken over het honderdtal tot 600 centraal 1 Doel: optellen en aftrekken over het honderdtal De kinderen tellen op en trekken af over het honderdtal. Eén van de getallen is altijd een heel tiental. Klassikale instructie Introductie optellen en aftrekken over het honderdtal. Deze les is een vervolg op les 13 van blok 2 waar met ronde getallen over het tiental werd gerekend. In deze les rekenen de kinderen sommen over het hondertal uit waarvan een van beide termen een rond getal is = = = = = = Leg met MAB-materiaal het optellen en aftrekken uit. Doe hele staafjes erbij en eraf of losse blokjes erbij of eraf. Oefen het verdelen van getallen in honderdtallen, tientallen en eenheden. 233 is 2 vierkanten van 100 en 3 staafjes en 3 losse blokjes. Oefen het samenvoegen van honderdtallen, tientallen en eenheden tot een getal. 2 vierkanten van 100 en 4 staafjes en 6 losse blokjes is Doel: verdelen en samenvoegen De kinderen voegen de getallen samen tot 1 getal en verdelen getallen in honderdtallen, tientallen en eenheden. De getallen gaan tot 500. Nieuw 3 Doel: getal aflezen van MAB-materiaal De kinderen lezen uit afgebeeld MAB-materiaal getallen af boven de 100. Vooruitblik zelfstandig werken Neem de opdrachten kort met de kinderen door. U kunt hierbij gebruikmaken van onderstaande instructies: Bi j opdracht 4: geef kinderen als tip dat ze hardop het getal uitspreken en dan opschrijven: honderd vijfenzestig, eerst de 1 van honderd, dan de 6 van zestig en dan de 5: 165. Wijs de kinderen erop dat in het boek er witruimte staat tussen honderd en vijfenzestig ; dat is om het extra duidelijk leesbaar te maken. Normaal gesproken worden cijfers uitgeschreven zonder witruimte. Bij opdracht 5 en 6 blijven we bij het optellen en aftrekken binnen het honderdtal. Denk eerst het honderdtal weg of bedek het honderdtal. Reken dan het sommetje uit. Maak daarna het honderdtal weer zichtbaar. Wat is nu het antwoord? U kunt van iedere opdracht naast het voorbeeld nog een som samen maken. 104 Blok 3 Week 1

6 / 3 Optellen en aftrekken /1 Tel op of trek af = = = = = = = = = = = = Doel: getallen in cijfers schrijven De getallen liggen tussen de 100 en Doel: optellen binnen het honderdtal De kinderen tellen op binnen het honderdtal. 2 Reken met honderdtallen, tientallen en eenheden en vul in. H T E H + T + E = = = = = Doel: aftrekken binnen het honderdtal De kinderen trekken af binnen het honderdtal. 3 Schrijf op welk getal er ligt. 7 Doel: optellen en aftrekken met 10, 50 en 100 De kinderen trekken eerst af en tellen daarna op bij een getal tussen de 600 en 705. Deze sommen gaan over het honderdtal. Tip: laat de kinderen in het midden beginnen. Eerst naar links om af te trekken, daarna naar rechts optellen Boek WB 5B blok 3 en 4.indb :38 8 Doel: optellen en aftrekken binnen het honderdtal De kinderen maken optel- en aftreksommen binnen het honderdtal. Let op: de kinderen maken eerst de linkerkolom en bovenste rij vol Doel: som uit een context halen (N) De kinderen gaan in deze contextsom halveren en aftrekken. 4 Schrijf in cijfers. 125 honderd vijfentwintig 690 zeshonderd negentig 222 tweehonderd tweeëntwintig 333 driehonderd drieëndertig Speltip Laat de kinderen een getal van 0 t/m 9 op het tekenblad schrijven en hiermee door de klas lopen. Als u in de handen klapt, vormen de kinderen drietallen. Ze leggen hun getallen neer en vormen hiermee zoveel mogelijk verschillende getallen. Deze schrijven ze in hun schrift. Onder het kleinste getal zetten ze een streep en onder het grootste getal twee strepen. Herhaal deze opdracht enkele malen. Wie heeft in de klas uiteindelijk het hoogste getal gevormd? Welk getal is dat? En het laagste? Verlengde instructie Werk aan de instructietafel de sommen stap voor stap door. Laat de kinderen sommen binnen het honderdtal leggen met MAB-materiaal. Laat in eerste instantie de honderdtallen achterwege. Bij de som leggen de kinderen en daarna voegen ze de honderdtallen er weer bij. Bij de som leggen de kinderen en voegen dan de honderdtallen er weer bij. 413 vierhonderd dertien Tel op = = = = = = = = = = = = Trek af = = = 146 Boek WB 5B blok 3 en 4.indb : = = = = = = = = = Vul in: eraf en erbij /8 Reken uit en vul in. driehonderd eenenveertig 454 vierhonderd vierenvijftig 557 vijfhonderd zevenenvijftig /9 Reken uit. Moeder koopt 16 mandarijnen. Carmen eet de helft op. Eva eet er 2 op. Diana krijgt de rest. Hoeveel mandarijnen krijgt Diana? 6 mandarijnen 10 Noordhoff Uitgevers bv 105

7 4 Ontdek de som Op de fiets Basisstof sommen vanuit een tekst, een schema en een afbeelding afleiden en maken kilometertellers aflezen Lesdoelen De kinderen: kunnen vanuit een tekst, een schema en een afbeelding de juiste som kiezen en uitrekenen; kunnen kilometerstanden aflezen en berekenen. Materialen Klassikaal: optioneel: kilometerteller (met of zonder fiets) plattegrond route, leerwerkboek blz. 12, opdracht 3 Per kind: leerwerkboek 5b, blz tekenblad ICT-componenten Dr. Digi leerling-ict: deze week staat optellen en aftrekken over het honderdtal tot 600 centraal Zelf beginnen 1 Doel: een tabel aflezen De kinderen lezen in de linker tabel de kilometerstanden af en rekenen uit hoeveel kilometer er elke week bijkomt. In de tweede tabel tellen de kinderen de gefietste kilometers op bij de kilometerstand op de teller van de vorige week. Tip: de kinderen trekken af om het aantal gefietste kilometers uit te rekenen. Laat de kinderen de som in tweetallen maken. Klassikale instructie Bespreek opdracht 1 na. Bekijk de tabel met kilometertellers. Met welke getallen heb je gerekend? Wat voor som heb je gemaakt? Wat is het antwoord? 2 Doel: sommen uit een context halen De kinderen beantwoorden vragen aan de hand van gegevens uit de tekst. Daarbij passen ze de tafels toe. Tip: maak opdracht a klassikaal. Lees de som door. Met welke getallen ga je rekenen? Wat voor som wordt het: optellen, aftrekken of vermenigvuldigen? Welk som kun je nu maken? Vooruitblik zelfstandig werken Neem de opdrachten kort met de kinderen door. Na deze toelichting kunnen de kinderen aan het werk met de opdrachten. 3 Doel: een kaart aflezen Kinderen berekenen kilometerstanden aan de hand van een route op een kaart waarop afstanden staan aangegeven. Let op: laat de kinderen de richting van de pijlen volgen: na Hilvarenbeek komt Veghel en na Veghel komt Oss. Klare taal Weten de kinderen wat een kilometerteller is? Dat is een klein apparaatje op je fiets dat bijhoudt hoeveel kilometer je fietst. Het getal dat aangeeft hoeveel kilometer je hebt gefietst noem je de stand of kilometerstand. En wat betekent fietsen via Den Bosch? 4 Doel: kilometerstanden berekenen (T) De kinderen trekken kilometers af. De kinderen rekenen nu terug vanaf de eindstand en gebruiken de afstanden uit opdracht 3 nog een keer. Tip: de getallen zijn groot, boven de 3000, maar het principe werkt hetzelfde. De kinderen rekenen wel over het tiental en honderdtal heen maar niet over het duizendtal. 5 Doel: kilometerstanden berekenen (N) De kinderen vergelijken nu de kilometerstanden. De kinderen gebruiken nogmaals de kaart uit opdracht 3 met de afstanden tussen de plaatsen in kilometers. Extra: wat is het verschil tussen de afstand die Jakob fietst en de afstand die Valentijn fietst? Weten de kinderen nog wat verschil betekent? Hoe reken je dat uit? 106 Blok 3 Week 1

8 4 Ontdek de som Op de fiets Speltip Laat de kinderen op hun tekenblad de omtrek van een fictief land tekenen. Hierna tekenen ze plaatsen, rivieren en wegen op de kaart. Deze worden voorzien van namen. Ook worden de afstanden bij de verbindingswegen tussen de plaatsen geschreven. Onderaan de kaart schrijven de kinderen een reisschema met plaatsen en afstanden. Deze worden bij elkaar opgeteld. Als afsluiting bedenken de kinderen een naam voor het land en kleuren de kaart in. Hang de tekeningen op in de klas. 1 a b Kijk naar de gefietste kilometers van Emma. Vul bij haar de kilometerstanden in. kilometerteller Bart kilometerteller Emma kilometerstand Verlengde instructie Werk aan de instructietafel de sommen stap voor stap door. Bij het lezen van een plattegrond behandelt u stapsgewijs elk stapje van de routes. Laat de kinderen van elke stap de kilometerstand noteren en bij de vorige stand optellen. Reken uit en vul in. Bart en Emma hebben ieder een nieuwe fiets met een kilometerteller. Kijk naar de kilometerstanden van Bart. Vul in hoeveel kilometer hij iedere week heeft gefietst. 2 a gefietste kilometers kilometerstand gefietste kilometers na week 1 80 km na week km na week 2 40 km na week km na week 3 30 km na week km na week 4 40 km na week km 11 Reken uit en vul in. Jurre gaat naar school. Dat is 3 km fietsen. Boek WB 5B blok 3 en 4.indb :38 Heen en terug is dat 2 3 km = 6 km. Na 5 schooldagen heeft Jurre 5 6 km = 30 km gefietst. b Jurre moet 4 km fietsen naar het voetbalveld. Twee keer per week c In een week fietst Jurre in totaal 30 km + 20 km = 50 km. op en neer is 4 4 km = 16 km. 3 Reken uit wat er op de kilometerteller staat. Kijk op het kaartje voor de route. Jamie en Ali zijn op fietsvakantie in Nederland geweest. De tocht duurde 8 dagen. Ze zijn begonnen in Etten-Leur. Bij de start staat hun kilometerteller op Vul de stand van de kilometerteller in. In Waalwijk: 8005 In Hilvarenbeek: In Oss: 8029 In Veghel: 8087 In Den Bosch: 8068 / In Hilvarenbeek: 8132 In Etten-Leur: 8185 Boek WB 5B blok 3 en 4.indb :38 Reken uit. Een week later maken Rody en Jay dezelfde fietstocht. Als ze terug zijn, staat op hun kilometerteller op 3439 km. Rody heeft in iedere plaats de stand van hun kilometerteller op een papier geschreven. Wat staat er op het papier van Rody? /5 in Etten-Leur 3230 km in Waalwijk 3259 km in Hilvarenbeek 3283 km in Veghel 3322 km in Oss 3341 km in Den Bosch 3359 km in Hilvarenbeek 3386 km in Waalwijk 3410 km in Etten-Leur 3439 km Reken uit. Jakob en Valentijn gaan allebei op de fiets uit Etten-Leur naar Oss. Valentijn fietst via Den Bosch. Jakob fietst via Veghel. Wie legt de meeste kilometers af? Jakob Hoeveel kilometer is dat? 111 km Valentijn fietst 98 km, Jakob fietst 111 km N Noordhoff dh ff Uitgevers Uit b bv

9 5 basisstof les 1 t/m 4 meten: inhoud Lesdoelen De kinderen: kunnen getallen samenvoegen; kunnen getallen aanvullen tot 400; kunnen de deeltafels van 3 t/m 5 toepassen; kunnen meten met liters, cl en dl; kunnen de tafels van 1 t/m 9 toepassen. Materialen Klassikaal: flitskaarten (tafels van 1 t/m 9, deeltafels 3, 4 en 5) inhoudsmaten van 1 liter, 1 cl, 1 dl optioneel: emmers, flessen met etiket en pakjes drinken met opschrift Per kind: leerwerkboek 5b, blz schrift vierkant vouwpapier ICT-componenten Dr. Digi leerling-ict: deze week staat optellen en aftrekken over het honderdtal tot 600 centraal Rekendictee We beginnen de les met een rekendictee. Ik zeg de sommen op. Het antwoord schrijf je in je schrift = euro en 50 cent + 2 euro en 50 cent = 10, = Hoeveel minuten zitten er in een kwartier? 15 minuten = Schrijf in cijfers: : 4 = 6 9 Hoeveel liters gaan er in 5 emmers van 6 liter? 30 liter 5 Hoeveel mm zitten er 10 1 km 100 m = 900 meter in 2 cm? 20 mm Bespreek het rekendictee samen na en besteed hierbij aandacht aan het vermenigvuldigen met tientallen: er komt een nul achter. Vooruitblik zelfstandig werken Neem de opdrachten kort met de kinderen door. U kunt van iedere opdracht naast het voorbeeld nog een som samen maken. 1 Doel: samenvoegen van getallen De kinderen maken van honderdtallen, tientallen en eenheden 1 getal. 2 Doel: getallen aanvullen tot 400 De kinderen rekenen het ontbrekende getal uit in een taartdiagram. Ze tellen de gegeven getallen op en trekken dat af van het antwoord. Tip: leg uit hoe het taartdiagram werkt. De 3 getallen samen opgeteld vormen het getal in het midden. 3 Doel: deelsommen automatiseren De kinderen maken sommen met de deeltafels van 3, 4 en 5. 4 Doel: inhoudsmaten herkennen De kinderen vullen hier cl, dl of liter in. Tip: laat de kinderen goed naar de afbeeldingen kijken. 5 Doel: tafels van 1 t/m 9 memoriseren De kinderen maken in een rekentabel sommen met de tafels van 4 tot en met 9. Tip: leg uit hoe de rekentabel werkt. Vul eerst de bovenste rij in, daarna de rest. 6 Doel: optellen, aftrekken, delen en vermenigvuldigen (T) De kinderen maken 4 bewerkingen door het antwoord van de vorige som te gebruiken in een volgende som. 108 Blok 3 Week 1

10 5 7 Doel: omtrek berekenen (N) De kinderen berekenen van twee tuinen de lengte van de omheining. Tip: laat de kinderen met hun vinger langs de rand van hun tafelblad gaan. Dat is de omtrek. Vierkant betekent dat alle zijden (kanten) van het figuur even lang zijn. Speltip Vouw samen met de kinderen een luizenvanger. Een luizenvanger wordt ook wel een vogelbekje, een happertje of flipflap genoemd. Zoek op internet naar cootie catcher of paper fortune teller. Er zijn ook instructievideo s beschikbaar. Op de flapjes schrijven de kinderen deelsommen van de deeltafels 2 t/m 5. Aan de binnenzijde van deze flapjes schrijven ze de antwoorden. Deze zijn dus niet direct zichtbaar. Een luizenvanger kan uitgroeien tot een heuse rage en zodoende worden de deeltafels op een leuke manier geautomatiseerd. Luizenvangers kunnen met allerlei rekenbewerkingen worden gevuld. /1 Vul in. 3 honderdtallen + 5 tientallen + 9 eenheden = honderdtallen + 7 eenheden = tientallen + 9 eenheden = 59 7 honderdtallen + 6 tientallen = 760 /2 Maak samen 400. /5 Vul in /3 Maak de deelsommen. 15 : 5 = 3 35 : 5 = 7 20 : 5 = 4 45 : 5 = 9 /4 Kies de juiste maat. 24 : 4 = 6 32 : 4 = 8 36 : 4 = 9 8 : 4 = 2 In een maatbeker kan precies 1 l water. De meeste emmers hebben een inhoud van 10 l Een pak met 5 pakjes drinken is samen 1 l In 1 pakje zit 2 dl In een blikje drinken zit 33 cl Drie blikjes zijn samen bijna 1 l In een fles wijn zit meestal 75 cl In 4 flessen zit 300 cl = 3 l : 3 = : 3 = 8 15 : 3 = 5 9 : 3 = 3 Eerst de bovenste rij en dan de rest. Kies uit: cl, dl, l. 14 /6 Reken uit. Volg de pijlen. Vul het antwoord van de som bij de volgende som in : : : : = = = = 150 /7 Reken uit. Thijs en Merel hebben elk een vierkante tuin. Ze bouwen allebei een hek om hun tuin. Hoeveel meter heeft Thijs meer nodig dan Merel? 8 meter Thijs heeft 4 8 = 32 meter nodig. Merel heeft 4 6 = 24 meter nodig. Thijs heeft dus 8 meter meer nodig. Verlengde instructie Werk aan de instructietafel de sommen stap voor stap door. Behandel het werken met een rekenwiel. Leg eerst een som uit met getallen onder de 20. Bijvoorbeeld: 20 in het midden en 5 en 10 er omheen. Wat is nu het derde getal? Het moet samen 20 zijn. Zo doe je het ook met grotere getallen. Neem de rekentabel samen met de kinderen door. Vul samen de ontbrekende getallen in de bovenste rij in. Hoe reken je uit welk getal er komt te staan? De som is 16 = 4 x... Je komt aan het antwoord door 16 : 4 uit te rekenen. Het antwoord vul je in de bovenste rij in. Nadat de ontbrekende getallen in de bovenste rij zijn ingevuld maken de kinderen de tabel zelfstandig af. 6 meter 15 Noordhoff Uitgevers bv 109