Bruin brood, roomboter en ham met Kerst

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bruin brood, roomboter en ham met Kerst"

Transcriptie

1 Oplage: ex. Dinsdag 14 december Jaargang 2, nr. 25 Het kostte papa in de Hongerwinter een vermogen op de zwarte markt Bruin brood, roomboter en ham met Kerst Een week voor kerstmis haal ik de kerstversiering van de zolder om de boom op te tuigen. Het is mijn boom van herinneringen. Dit jaar haalden we hem zelf uit de grond en staat hij met kluit en al te wachten op zijn kleding. Als ik de doos met kerstversiering open maak ligt de piek bovenop. Het is geen gewone piek, maar een ster met allure. Ik neem de piek in mijn handen en mijn gedachten gaan terug naar de tijd toen we voor het eerst elektrische lichtjes in de boom hingen omdat dat een stuk veiliger was voor onze twee peuters. Mijn man kocht de piek erbij ter compensatie voor de echte kaarsverlichting in de boom, waar we met pijn in het hart afscheid van namen. Voor die piek hebben we een bijzondere verering opgebouwd. Als hij zo fier in de top van de boom straalt, kan onze kerst al niet meer tegenvallen. Als ik een aantal gekleurde ballen heb opgehangen, neem ik voorzichtig wat plak en tekenwerk van de kinderen uit de doos. Voorzichtig hang ik een knipsel van mijn toen vijfjarige dochter in de boom en mijn - Een soldaat voert in 1939 de duiven op Het Binnenhof, op de achtergrond de kerstboom die is geplaatst door de Haagse VVV. (Foto: H.A.W. Douwes) - - Helaas niet in de Haagse bioscopen wegens de oorlog, de sfeervolle Amerikaanse film I ll be Seeing You uit 1944, met o.m. Ginger Rogers, Joseph Cotten en Shirley Temple. Ook hier in de kerstboom een mooie ster als piek. - gedachten gaan terug naar de eettafel in onze grote woonkeuken. Mijn kind zit daar met uiterste inspanning, heel onhandig, een kerkje uit te knippen. Als ik haar een aanwijzing wil geven, duwt ze mijn hand weg en zegt: Ga weg mamma, ik kan het zelf wel! Naast haar zit haar broertje van acht en hij tekent met uiterste precisie een prachtig kerststuk. Aan de ene kant is het de kerststal en aan de andere kant een kerstboom. Hij kijkt me met rode wangen, van inspanning, aan en hij zegt: Alles voor in de kerstboom moet aan twee kanten mooi zijn. Die dingen draaien aldoor een rondje. Kerstmis 1944 Met alles wat ik beetpak, ga ik terug in de tijd. Dan neem ik een pakketje, zorgvuldig gewikkeld in oude kerstservetjes, uit de doos en wikkel voorzichtig het papier los. Een heel oude kerstbal, het in een soort goudkleurige druiventros, komt te voorschijn. Liefdevol strijk ik over het oude glas en ben ik terug in mijn ouderlijk huis. Het is Kerstmis 1944 in de verduisterde stad. Geen elektrisch licht, geen kaarsen, geen verwarming, geen kerstdiner, maar bittere koude. Dit jaar zullen we voor het eerst in mijn leven, geen kerstboom kunnen neerzetten. We zullen het povere kerstmaal in onze kleine keuken moeten eten. Dan wordt er aan de bel getrokken en daar staat Piet, mijn één jaar oudere broer, glunderend voor de deur met een kerstboompje in zijn armen. Een gejuich klinkt door ons kleine huis. Hoe kom je daaraan? wordt hem van alle kanten gevraagd. Dat gaat jullie niets aan, ga hem maar mooi versieren, lacht hij met een vrolijk gezicht. Bruin brood, boter en ham Terwijl we de boom aan het optuigen zijn in de achterkamer, komt papa binnen met een grote jute zak. Nieuwsgierig wat daar wel in zal zitten, dringen we om hem heen. We geloven onze ogen niet. Uit de zak tovert papa een schitterend bruin brood, een pakje roomboter en een bescheiden ham. Dan komt er onderuit de zak ook nog een papieren zak met antraciet, om te stoken. Dat alles heeft hij op de zwarte markt voor een vermogen kunnen kopen. Nog geen uur later brandt er een lekker warm vuurtje in de haard en zitten we met het hele gezin in de behaaglijke, warme kamer om de kerstboom en smullen van ons geweldige kerstdiner. Verlicht venstertje Dan kom ik tot de werkelijkheid terug en hang ik voorzichtig de gouden druiventros in de boom. Als de boom klaar is, kijk ik er met blijdschap naar. Het is geen kunstzinnig exemplaar in één kleur, maar een allegaartje in velerlei kleur en vorm, maar ik weet dat in de komende dagen mijn kinderen en kleinkinderen de boom komen inspecteren. Ze zullen kijken of hun spulletjes er wel in hangen en mijn zoon van vijftig jaar zal met voldoening zien, dat zijn huisje over een lampje gezet, het licht doorlaat en de venstertjes verlicht. Helena Schuemie Rijswijk helena.schuemie@ziggo.nl Deze week o.a.: Mijn opa, de meesterschoenmaker - Pag 5 Puzzels met prijzen voor de kerstdagen - Pag 9 Scouting: de welpen van Pater Damiaan - Pag 10 & 11 Rausen van kerstbomen in Laak - Pag 14 & 15 Steun Oranje Fonds voor 50+ vrijwilligers Het Oranje Fonds verleent een bijdrage van euro aan HOF Promotie Haags Vrijwilligerswerk, voor de opzet en uitvoering van drie projecten gericht op Haagse 50-plussers. Zowel het Oranje Fonds als HOF vinden het belangrijk dat 50-plussers actief blijven en hun levenservaring en levenskunst inzetten voor de Haagse maatschappij. HOF voert de drie projecten uit onder de noemer Op weg naar de Gouden Jaren. De projecten bieden alle Haagse 50-plussers een cursus aan om hun talenten te (her) ontdekken en te onderzoeken hoe zij deze kunnen inzetten in de Haagse samenleving. Promotieteam Het deelproject Gouden Jaren Promotieteam verzorgt voorlichtingen aan groepen en individuele 50-plussers over vrijwilligerswerk en over de kansen en mogelijkheden die het project Op weg naar de Gouden Jaren hen biedt. Binnen het deelproject Senioren voor Den Haag worden in vijf Haagse stadsdelen Gouden Jaren Talentenbeurzen georganiseerd, waar stadsdeelbewoners van 50 jaar en ouder elkaar kunnen ontmoeten en kennis kunnen maken met vrijwilligerswerk. Goede voornemens voor 2011? Adverteren in deze krant! De Oud-Hagenaar Bel voor meer informatie met Irene Schaddelee - Pesch UW HAARDEN SPECIALIST Het adres voor: gaskachels, houtkachels, bio-branders, openhaarden, pelletkachels, etc. Met de grootste collectie elektrische sfeerhaarden en kleine schouwen U vindt ons aan de Nieuwehaven 163 in Gouda / telefoon: kijk op onze site voor de openingstijden Inboedels & woningontruiming KEES TALEN WONING-ONTRUIMINGEN Gehele of ged. inboedels, antiek, modern, schilderijen. Ook CD s, DVD s en boeken. Bij verhuizing of bij overlijden etc. wordt de woning veegschoon opgeleverd. Winkel: Margaretha v. Hennenbergweg / Een betaalbare crematie of begrafenis Al 75 jaar zonder winstoogmerk Bel

2 Pagina 2 Dinsdag 14 december 2010 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser OPROEPJES EN BRIEVEN De gratis rubriek Oproepjes is een zeer populaire! Men kan daar kosteloos van alles in kwijt dat binnen het karakter van de krant past en waarvoor de hulp of reactie wordt verzocht van andere lezers. Uw oproepje wordt ook gepubliceerd op onze website Schrijf aan oproepjes@deoud-hagenaar.nl of per post aan Oproepjes, De Oud-Hagenaar, Postbus 26046, 2502 GA Den Haag. Stille Nacht: wereldberoemd! Of je nou in de Hoogstraat, het Noordeinde of de Grote Marktstraat loopt en een winkel binnen gaat, je hoort overal de overbekende kerstliederen. Het bekendste lied is natuurlijk het Stille Nacht. Zelfs het draaiorgel brengt het ten gehore. Dat had de Oostenrijkse onderwijzer Franz Gruber ( ) in het jaar 1818 niet kunnen bedenken. Hij componeerde het lied dat jaar. Stille Nacht werd een kerstlied voor iedereen, al verschilden de teksten her en der wel wat van elkaar. Zo had je een Katholieke en een protestantse versie. Dat is altijd zo gebleven. Gruber schreef de melodie en Joseph Mohr de tekst. Het lied is inmiddels in 40 talen vertaald en meer dan 300 artiesten namen het op in hun repertoire. En daarbij zijn dan nog niet eens de talrijke koren meegeteld met hun kerstconcerten organiseren.bij sommige koren in ons land gaat tijdens de uitvoering van Stille Nacht het licht uit bij het eerste couplet en weer aan tijdens het derde vers. Indrukwekkend! Beetje zoetig Dit meest populaire lied aller tijden doet het nog steeds goed bij de mensen. Sommigen hoor je wel eens zeggen dat het een beetje zoetige tekst is. Dat is ook wel zo maar toch ergert zich eigenlijk niemand hier echt aan. Het lied is nostalgie van de bovenste plank. Stille Nacht werd voor het eerst uitgevoerd in de St. Nikolaus kerk te Oberndorf in Oostenrijk. Mohr had Gruber gevraagd om ook een gitaarbegeleiding te schrijven voor zijn lied. Waarom? Men weet het niet zeker maar er gaan geruchten dat het kerkorgel kuren vertoonde en het inderdaad liet afweten op de bewuste avond. Men vermoedde dat de muizen de blaasbalg van het kerkorgel hadden aangevreten. Zou zomaar kunnen in Het kon ook zijn dat Mohr gewoon een anders klinkend lied wilde laten horen. Hoe het ook zij: beroemd werd het lied toch wel. Volkskerstzang Het derde vers wordt altijd zacht begonnen, uitlopend op een fortissimo met een: Amen, Gode zij eer! In de jaren vijftig hadden we Volkskerstzang op het Binnenhof o.l.v. Jan van der Waart. Fantastisch was dat. In deze tijd doen we andere dingen. Stille Nacht bij de verkoop van de handschoenen in de Bijenkorf of onder het nuttigen van een stuk rookworst bij de HEMA. In 1818 is het begonnen en in 2010 gaat het nog steeds door. Het paard voor het draaiorgel in de Hoogstraat schudt zijn manen en kan het lied niet meer horen. Te vaak gespeeld. Maar een paard kun je van alles leren behalve zingen, nietwaar? Peter Willemse wilbo@casema.nl - In Arnsdorf (nabij Oberndorf) is zelfs een klein museum aan Gruber gewijd. Hij is er onder meer met de gitaar vereeuwigd in een glas-in-lood raam. - - Portret van Franz Xaver Gruber, in 1846 geschilderd door Sebastian Stief. - Poesiealbum Wie o wie kan mij mijn poesiealbum terug bezorgen? Er staan zeer dierbare herinneringen in. Het album dateert uit de jaren vijftig en ik woonde toen in de Paul Gabrielstraat in het Benoordenhout in Den Haag. Ik zou heel blij zijn met een reactie. Ineke van Hemmen f.c.spaans@hetnet.nl Nel Bode Ik zou graag in contact willen komen met Nel Bode, zij woonde op de Vaillantlaan en ik leerde haar kennen bij haar Oma, mevr. Bode - v.d.polder die op de Lijnbaan woonde. We hebben samen op HWOV gezeten en ik bracht samen met haar de Posthoorn rond in de buurt van het Noordeinde. Zij is indertijd getrouwd met Rob Groen. Na mijn vaar- en diensttijd ben ik haar uit t oog verloren maar ik zou het fijn vinden om haar weer te ontmoeten. Haar zus Lenie heb ik later nog eens een keer ontmoet in Vlissingen waar zij een Kelderbar uitbaatte. Cor Zuidwijk Karekiet TX Sommelsdijk c.zuidwijk@chello.nl PRETTIGE KERSTDAGEN! Vergeet-ze-niet! Appie en m n schoen Helaas kan ik de heer Peter J. Baan geen foto s sturen van de sleepbootjes Corrie 1, Corrie 2, Corrie 3 van het Kolenoverslag Bedrijf Jansen. Hij vroeg daar om in deze rubriek (DOH nr. 22). Wel heb ik hierover een ervaring te vertellen. Mijn twee jaar oudere broertje en ik mochten regelmatig mee varen op de sleepbak achter het motorbootje, in de bocht van de singel voor de Gerard Douwstraat sprongen wij dan aan boord en wel bij onze grote vrienden Appie of Leo Jansen. En dat is dan wel zo n 63 jaar geleden. Op een dag hebben wij nog een heuse scheepsramp meegemaakt. Ter hoogte van de Bontekoekade tegenover de oude Gasfabriek voer Corrie 2 op een vlot nabij een daarbij gelegen woonboot, de oorzaak was een gebroken stuurketting van de Corrie 2 waardoor het bootje onbestuurbaar was geworden. Appie brulde naar mijn broertje en mij zitten blijven julie he! En hij rende naar voren om te zien of wellicht de bestuurder van Corrie 2 hulp nodig had, gelukkig bleek dit niet het geval en iedereen kwam met de schrik vrij. En dan nog een tweede voorval, ook met onze grote vriend Appie. Bij het overspringen op een sleepbak voor de terugvaart naar de Slachthuiskade bij het Elektriciteitsbedrijf viel mijn schoen in het water. Het was nog vrij kort na de oorlog en wij hadden thuis een gezin met tien kinderen, dus ik had maar één paar schoenen. Mijn moeder in tranen en ik ook in tranen want hoe moest het nu verder? Gelukkig werd er s avond gebeld en Appie kwam mijn schoen brengen, hij was net zo lang met een ijzerdraadje aan het vissen geweest totdat mijn schoen weer boven water was gekomen, groot was de vreugde. Freek van Dommelen fcvandommelen@hotmail.com De wereld verging De oorlog duurt al enkele jaren, het einde is nog niet in zicht. Voedsel is schaars. Er zijn gaarkeukens. In de parochie worden soms vrijwilligers gevraagd, om te helpen bij het uitdelen. Ik ben een jaar of veertien als een keer mijn hulp wordt gevraagd. Ik ga er met toestemming van moeder naar toe. Wij wonen in de Oudemansstraat, op de hoek met de Linnaeusstraat. Het is dicht bij Rijswijk en ook dicht bij vliegveld Ypenburg, waar in de eerste oorlogsdagen Duitse parachutisten landden en waar aan het eind van de oorlog de voedseldroppings plaats zullen vinden. Dichtbij is ook het Rijswijkse Bos. Daar hebben de Duitsers een startbaan voor V2 s geplaatst. Vandaag loop ik door de Oudemansstraat in de richting Den Haag. Ik steek het Lorentzplein over en loop door het tweede gedeelte van de straat. Maar dan.ik blijf versteend staan. Een aantal meters voor me breekt de grond open, tegels en zand vliegen meters omhoog! Wat gaat er door me heen? Terwijl zand en tegels op straat terugvallen weet ik maar één ding: dit is het einde van de wereld! Dit is,waar de zusters op school en de priesters in de kerk over vertellen. Het laatste oordeel! En ik geloof heilig wat zij ons leren. Nu gebeurt het dus! Ik draai me om. Ik moet terug naar huis, maar tot m n verbijstering is enkele meters achter me hetzelfde gebeurd. En de middenweg van de zijstraat die ik net passeerde vertoont een gelijk beeld. In paniek ren ik de zijstraat in, ik blijf hollen tot ik niet meer kan. Als ik even op adem wil komen zie ik een paar vrouwen gezellig met elkaar staan praten op de hoek van een straat. Dat kan toch niet? Wat een rare mensen, die blijven praten terwijl de wereld vergaat! Hoe ik thuis ben gekomen weet ik niet meer. Wel bleek later dat de explosies veroorzaakt waren door pogingen illegaal gas te krijgen. Ik heb er nooit meer iets over gehoord. Zou er niet ergens aangetekend zijn wat daar precies gebeurd is? Riet Meershoek m.meershoek@hetnet.nl Het Hilletje In de krant van 24 augustus komt op pagina 14 een fotootje voor van Het Hilletje op Kijkduin, met een korte opmerking. Het is de plek waar volgens mijn gegevens in 1928 een beroemde Zwitserse architect, Karl Moser, logeerde en van lekker eten genoot. Kan iemand mij zeggen waar ik meer gegevens kan krijgen? Het lijkt op de foto, dat het Hilletje in een van de huizen van Duiker en Bijvoet gevestigd was. Dr. ir. Jan Molema Hooikade AB Delft j.molema@tudelft.nl Colofon De Oud-Hagenaar verschijnt elke twee weken in Den Haag, Zoetermeer, Westland, Delft, Midden-Delfland, Leidschendam-Voorburg, Rijswijk, Pijnacker-Nootdorp en Wassenaar. De krant wordt gratis verspreid in een oplage van exemplaren, via circa 300 distributiepunten. Toezending is mogelijk voor 49,90 per jaar (voor het buitenland gelden aparte tarieven). Administratie: Meestal op donderdag en vrijdag van tot uur Mw. Rita van der Velde Tel.: (070) Advertentiecombinaties: De uitgave is onderdeel van een trio, met De Oud-Rotterdammer (oplage ) en De Oud- Utrechter (oplage ). Er zijn prijsmatig aantrekkelijke advertentiecombinaties mogelijk. Uitgever: Mr. Constant V. Martini martini@deoud-hagenaar.nl First Royal Telecom BV Postbus 26046, 2502 GA Den Haag Hoofdredacteur Frans M. Hoynck van Papendrecht redactie@deoud-hagenaar.nl Foto s e.d.: Wie recht meent te kunnen ontlenen aan publicatie van gebruikt beeldmateriaal wordt verzocht met de uitgever contact op te nemen voor het treffen van een regeling. Vormgeving: Reclamestudio Baasimmedia Nieuwerkerk aan den IJssel Distributie: Winkels en instellingen die als vast distributiepunt van De Oud-Hagenaar in aanmerking willen komen, kunnen daarover contact opnemen. Minimaal 50 nummers per editie. Een display wordt desgewenst kostenloos beschikbaar gesteld. Contact-informatie: Abonnementen abonnementen@deoud-hagenaar.nl (070) Advertenties irene.schaddelee@deoud-hagenaar.nl Administratie rita@deoud-hagenaar.nl (070) Distributie distributie@deoud-hagenaar.nl (070) Lezersreacties lezersreacties@deoud-hagenaar.nl Gratis oproepjes oproepjes@deoud-hagenaar.nl

3 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser Dinsdag 14 december 2010 Pagina 3 Koorenhuiszang De eerste sneeuw is gevallen (en alweer gesmolten), Sinterklaas heeft het land verlaten. Tijd voor kerst! In het Koorenhuis aan de Prinsegracht worden de keeltjes gesmeerd en bereidt men zich voor op een muzikale sfeervolle decembermaand. Dat begint op zaterdag 11 december met een ZangZaterdag. Deze start met een oriëntatieworkshop zang, waar iedereen vanaf 12 jaar kan de eigen stem kan uitproberen. Op het programma staan musical koorstukken en jazz improvisatie. De workshop duurt 2,5 uur en kost slechts 12,50 (korting voor Ooievaarspas, 65+, Haagse Studentenpas etc.). Daarna kan er gratis worden gerepeteerd voor het Koorenhuis Kerstkoor, dat op 12 december acte de présence zal geven in het HagaZiekenhuis. Jong en oud, iedereen is welkom. Dus kom met kinderen, opa en oma, tante, neefje, vrienden, collega s en buren en zing mee! De dag wordt afgesloten met een, eveneens gratis toegankelijke, sing-in door en met alle ZangZaterdag-deelnemers, familie, vrienden en andere belangstellenden. Gesterkt door de repetitie staat het Koorenhuis Kerstkoor, samen met jazz- en close harmonykoren, op zondag 12 december in de grote hal van het HagaZiekenhuis aan de Leyweg om de kerstperiode muzikaal in te luiden. Bij deze kerst sing-in zijn niet alleen patiënten en ziekenhuisbezoekers welkom, maar iedereen die wil genieten van prachtige kerstzang. Optredens Traditiegetrouw zijn er in de week vóór de kerstvakantie, tot en met vrijdag 17 december, elke dag muzikale optredens op het kerstpodium in de foyer van Koorenhuis Centrum. Ook dit jaar spelen weer veel Koorenhuiscursisten, van jong tot oud, enthousiast hun partijtje mee. Prille beginner of ver-gevorderde, solo of samen, allen zetten ze hun beste beentje voor om er een echt kerstfeest van te maken. Er is kerstmuziek in alle stijlen - klassiek, pop, jazz en wereldmuziek. Tenslotte kan men op 1e kerstdag, zaterdag 25 december, s ochtends genieten van het Haga Kerstconcert. Vanaf de Bierkade met De Ooievaart t/m 23 december Sfeervolle avondvaarten over winterse grachten Stichting De Ooievaart organiseert in de week voor Kerst sfeervolle Winteravond- & Kerstvaarten door de Haagse Grachten. Deze bijzondere vaarten vertrekken vanaf het Havenkantoor aan de Bierkade. De vaarten vinden plaats van 16 tot en met 23 december. Tijdens de vaart in een open boot (warme kleding vereist!) over de Haagse grachten, vertelt de gids aan boord korte kerst- en winterverhalen. Deze zullen verrassend sfeervol muzikaal omlijst worden. Afvaarten Het Winteravond/Kerst arrangement duurt in totaal ruim anderhalf uur. Het vertrekpunt is het Havenkantoor aan de Bierkade 18B. De vaartocht van 45 minuten brengt u naar Anna s Feest aan de Hooigracht, waar u kunt nagenieten onder gebruik van een kop heerlijke erwtensoep. Het is mogelijk om achteraf mee terug te varen naar de Bierkade. Stop in 2011 met roken! Wilt u het niet alleen bij een voornemen laten, maar echt stoppen met roken? Haagse Wijk- en WoonZorg (HWW Zorg) biedt een cursus om gesteund te stoppen met roken. Pak die kans. De cursus bestaat uit 9 bijeenkomsten van ieder twee uur (van uur), beginnend op dinsdag 4 januari De laatste bijeenkomst vindt plaats op 22 maart. De bijeenkomsten worden gehouden in woonzorgcentrum Op de Laan, Laan van Meerdervoort in Den Haag. De cursisten werken in groepsverband onder leiding van een longverpleegkundige. Daarna richt de cursus zich op volhouden, omgaan met moeilijke momenten en het weerstaan van sociale druk. De kosten bedragen 75,-- en worden in veel gevallen vergoed door uw zorgverzekeraar. Voor informatie of aanmelding: telefoon: (070) of u kunt zich aanmelden via - Een warme jas en een muts zijn geen overbodige luxe tijdens een winterse tocht over de Haagse grachten. - Om of uur De afvaarten zijn om uur en uur (uiterlijk 15 minuten vooraf aanwezig zijn). Vanaf een half uur voor de afvaart bent u welkom in het Havenkantoor. De Glühwein of warme chocolade staat daar voor u klaar. Prijs volwassenen: euro incl. vaartocht, glühwein en erwtensoep Prijs kinderen t/m 12 jaar: euro incl. vaartocht, warme chocolade en erwtensoep. Meer details op onze website: www. ooievaart.nl Reserveren Reserveren vooraf is noodzakelijk. Dit kan van dinsdag t/m vrijdag telefonisch op of in het bezoekerscentrum, Wagenstraat 193. Verhalenverteller Tweede kerstdag in Gevangenpoort Op tweede kerstdag staat Museum de Gevangenpoort volledig in het teken van winter en kerst. Naast de reguliere rondleiding door het cellencomplex van de Poort kan de bezoeker zich op deze dag vermaken met de verhalen van de middeleeuwer Noord Marskramer. Deze verhalenverteller zal korte kerst- en winterverhalen en Haagse legendes de revue laten passeren in de Cipierswoning van de Gevangenpoort. Om de koude dag door te komen wordt aan alle bezoekers een glas glühwein aangeboden. Met deze kerstactiviteiten wordt een jaar van grote veranderingen afgesloten. Museum de Gevangenpoort kijkt dan ook terug op een succesvol kwartaal. Sinds de heropening op 2 september j.l. door ZKH Prins Willem- Alexander maakten al ruim bezoekers kennis met het heringerichte museum. Ook de combinatie met Galerij Prins Willem V leidt tot extra bezoek over en weer. Ruim 28% van het publiek koopt een combiticket voor beide musea. In 2011 streeft Museum de Gevangenpoort weer naar een succesvol jaar met verschillende activiteiten. Modehuis Marijke knalt met kortingen tot 50% ook op de feest collectie!!! Let op!!! Koopjes halen in de maand december? U kunt nu profiteren van flinke kortingen tot wel 50% korting Wij bieden u een collectie voor zowel de klassieke als de moderne geklede vrouw. Aantal bekende merken: Setterlady, Wega Fashion, Sensia Mode en Blue Seven. Wij hopen u graag eens te verwelkomen. Namens het team van Modehuis Marijke wensen wij u fijne feestdagen toe. TIP: U kunt ook bij ons terecht voor kado bonnen! En de koffie staat klaar... Thomsonlaan 118 Den Haag Meneer Bennik

4 pagina 4 Dinsdag 14 december 2010 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser Einde jaars opruiming Wij moeten weer ruimte maken voor de nieuwe collectie van 2011 Daarom veel showmodellen tegen scherpe prijzen Bankstel Calvino als van 2995 voor 2495 Vreugdenhil Stijlmeubelen Langestraat 47 - s Gravenzande t.o Grote kerk tel.: Wij onderscheiden ons door onze volledige manier van werken. U ervaart zo min mogelijk van uw verhuizing; uw plantjes weer op de vensterbank, de kasten nagenoeg identiek ingericht, schilderijen aan de muur en uw televisie geïnstalleerd. Bij ontruimingen werken we met een garantie: de woning wordt gegarandeerd geaccepteerd door de woningbouwmaatschappij of makelaar. Bruikbare goederen krijgen een nieuwe bestemming via diverse stichtingen Seniorenverhuizingen Woningontruimingen info@seniorenhulp.com Bel voor een brochure of meer informatie Hoe moet het met mijn zorg? Onze Ouderenconsulent weet hoe zij u kan helpen met uw zorg problemen en dat doet zij graag. Zij heeft antwoorden op uw vragen, geeft advies en weet u de snelste weg naar oplossingen. Vraag de raad-en-daad brochure aan, dat scheelt u alvast heel wat kopzorg. Centrum Bezuidenhout Bezuidenhoutseweg AT Den Haag Telefoon infobezuidenhout@planet.nl Bel voor raad en daad Vraag dat maar aan Centrum Bezuidenhout of Centrum Carel van den Oever zorg voor zorg Centrum Carel van den Oever Schrijnwerkersgaarde 2542 TP Den Haag Telefoon info@carelvandenoever.nl Bel voor raad en daad Uitvaartverzorging t Clingendaelhuys t Clingendaelhuys is hét adres voor een perfect georganiseerde, stijlvolle uitvaart met respect voor traditie. De uitvaart richten we geheel in volgens uw persoonlijke wensen. Door onze jarenlange ervaring en ons team van gemotiveerde mede werkers kunnen wij u met raad, daad en toewijding ten dienste staan. Ons uitvaartcentrum aan de Benoordenhoutseweg 279 is sfeervol en geheel in stijl van het pand ingericht. Naast diverse rouwsuites is het voorzien van alle moderne faciliteiten. BTR International DE NIEUWE REISGIDSEN ZIJN WEER UIT, BOORDEVOL AANTREKKELIJKE RIVIERCRUISES EN BUSREIZEN vanaf 399,- in 50 Plus Reizen Al 55 jaar de beste t Clingendaelhuys Benoordenhoutseweg BJ s-gravenhage T (070) Ik leg De Oud-Hagenaar onder de boom Steeds meer lezers van buiten Den Haag e.o. lezen onze krant. Vaak laten ze hem opsturen door kennissen of familie. Misschien wel door u? Doe ze een plezier met de kerst en geef ze voor 49,90 per jaar een abonnement cadeau. Bezorgadres Naam: Straat en huisnr.: Postcode: Factuuradres Naam: Straat en huisnr.: Postcode: Telefoon: Betaling: r overmaking Woonplaats: Woonplaats: r via acceptgiro Stuur in een gefrankeerde envelop naar: Postbus 26046, 2502 GA Den Haag Ook in 2011 heeft BTR International weer een programma voor u geselecteerd met aantrekkelijke cruisevakanties over de mooiste rivieren in Nederland en Duitsland. U bent te gast op het gezellige cruiseschip M.P.S. Brillant, waar u kunt genieten van een geweldige verzorging en een perfecte service, tegen zeer aantrekkelijke prijzen. Voor slechts 399,00 vaart u met de geheel verzorgde 8-daagse openings- en/of einde seizoenscruise mee. De mooiste cruises worden u aangeboden. Uw verzorging aan boord is op basis van volledige verzorging gewaardeerd door onze reizigers met een uitstekend rapportcijfer van 8,7. BTR International bewijst dat varen met plezier niet duur hoeft te zijn. BEL VOOR GRATIS REISGIDSEN OF GA NAAR DE WEBSITE Als eerste touroperator presenteert BTR International een Alles Inclusief programma met fantastische busexcursiereizen, waarbij wij u meenemen per luxe touringcar naar de mooiste plekjes in Europa. Bij uw reis is altijd een Alles Inclusief verzorging inbegrepen bestaand uit: logies in comfortabele 2-persoonskamers uitgebreid ontbijtbuffet gevarieerde lunch of lunchpakket 3-gangen diner of dinerbuffet. GRATIS: s avonds van tot uur drankjes in uw hotel met een keuze uit: koffi e, thee, frisdranken, vruchtensappen, bieren, jenevers en wijnen. Gemakkelijker en mooier kunnen wij het u niet maken.

5 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser Dinsdag 14 december 2010 pagina 5 Hij leerde het vak in Breda, laarzen makend voor officieren en cadetten van de KMA Mijn opa, de meesterschoenmaker Mijn grootvader van vaders kant woonde in dezelfde straat als die waarin ik mijn jeugd heb doorgebracht: de Newtonstraat tussen de Beeklaan en de Regentesselaan. Hij was schoenmaker en niet zomaar een schoenmaker. Neen, hij was meesterschoenmaker. Het naambordje op de voordeur van zijn huis bevestigde dit. Nog dagelijks word ik hieraan herinnerd, omdat ik het bordje heb bewaard. In een hoek van onze huiskamer staan en hangen een aantal schoenmakersattributen uit de schoenmakerij van opa. Zijn Singer naaimachine staat er en de draaibare spijkerbak met verschillende vakken voor de diverse soorten spijkertjes, brokken bruine en zwarte was en allerlei andere benodigdheden. Naast een aantal gereedschappen als bolkers, priem en tangen hangen een aantal leesten. Persoonlijke leesten Klanten hadden hun eigen leesten waarop nieuwe schoenen konden worden gemaakt. Er boven hangen wat ouderwetse kledingstukken: een los boord dat met een boordeknoopje aan het overhemd werd bevestigd, diverse strikken en een voorgeknoopt stropdasje. Als pronkstuk hangt er zijn hoge hoed die hij slechts éénmaal heeft gedragen: op zijn trouwdag. Als kleine jongen kwam ik vaak bij mijn opa. Hij woonde in een klein benedenhuisje dat bestond uit een voor- en achterkamer met daartussen een alkoof, waarin zijn bed stond. Verder een lange gang met aan het eind de keuken en daarachter de uitbouw die je wel vaker ziet bij dit soort huizen van voor de eerste Wereldoorlog. Deze uitbouw deed dienst als zijn werkplaats. Met één raam dat uitzag op zijn tuintje van pak weg tien vierkante meter, waarin naast een grote seringenboom een aantal grote varens en een konijnenhok stonden. In dit hok werden konijnen gefokt voor consumptie tijdens de kerst. Voor het raam stond de werktafel met ernaast de naaimachine. Op een lage stoel zat mijn opa daar de schoenen te verzolen, nieuwe hakken te plaatsen of andere herstelwerkzaamheden te verrichten. Vooral aan het vervangen van gebroken of beschadigde naaldhakken, wat nog wel eens voorkwam, had opa een hekel. Die moderne dingen waren maar niets. Naast hem stond een leeg conservenblik, meestal van de Leidsche sleutels, dat dienst deed als kwispedoor, want opa was een fervente tabakspruimer. Hij rookte ook sigaren en een borreltje op z n tijd ging er ook wel in. Oma was op jonge leeftijd al opgenomen in een psychiatrische instelling. Haar ken ik alleen van foto s. Zodoende was opa al op vrij jonge leeftijd een alleenstaande vader. In eerste instantie moest hij drie kinderen in de puberleeftijd grootbrengen en tegelijkertijd de kost verdienen. Toen de kinderen de deur uit waren, bleef hij alleen wonen in zijn huisje annex werkplaats. Zelf gemaakte balkenbrij Zijn eten maakte opa zelf dagelijks klaar. Vlees bijvoorbeeld kon hem niet vet genoeg zijn. Andere klanten stonden te griezelen als opa zijn vlees kocht bij de slager. Flink doorregen graag en een klomp rundvet om het vlees lekker lang te laten sudderen op zijn gasstelletje. Het uitbakken van het rundvet leverde ook kaantjes op voor op brood en door de stamppot. Elke dag tussen de middag eieren met spek of gebakken lever op brood. Hard werken, stevig eten, een borreltje op z n tijd en nooit ziek. Het zal u dan ook niet verbazen dat hij zelf balkenbrij maakte. Wat er allemaal inging weet ik niet meer, maar ik geloof een halve varkenskop, varkensbloed en nog andere zaken. - Willem Kloos, hier in 1930 wandelend met zijn vrouw Reyneke over het Koningsplein, was klant van opa. De beroemde dichter ging op grote voet door het leven. - Opa is opgegroeid in Breda, waar hij het vak leerde bij een schoenmakerij die veel laarzen maakte voor de officieren en cadetten van de KMA (Koninklijke Militaire Academie). Toen hij het vak goed onder de knie had, verhuisde hij naar Den Haag om voor zichzelf te beginnen. Opa trouwde in 1915 met een vrouw die hij al kende uit Breda. Zij kregen drie kinderen. Opa werkte hard in - Impressie van een traditionele schoenmakerswerkplaats, met allerlei maten leesten tegen de wand. (Openluchtmuseum Ellert en Brammert). - die tijd om het hoofd boven water te houden. Klanten horen Op maandag werkte opa niet, maar ging hij klanten horen, zoals hij dat noemde. Hoewel hij in een vrij arme buurt woonde, had hij de meeste klanten in de gegoede buurten van Den Haag. Klanten horen betekende voor hem al lopend bij zijn klanten langs gaan om gerepareerde schoenen af te leveren en te repareren schoenen mee te nemen. Uiteraard waren er ook veel klanten die zelf de schoenen kwamen brengen en halen. Dat gebeurde vooral op zaterdag. De rest van de week zat opa in de uitbouw te werken. In de zomer van zes uur in de ochtend tot laat in de avond. In de winter begon hij wat la- ter, want het was dan erg koud in de uitbouw. Een kachel stond alleen in de achterkamer en die moest het hele huis verwarmen. Werken was zijn lust en zijn leven, zeker vanaf het moment dat oma niet meer thuis was. Ik was toen nog niet geboren, dus ik weet niet beter of opa was alleen. Hij was altijd vrolijk, altijd fluitend of zingend. Vaak Brabantse liedjes. Hij kende ook rijmpjes en gezegden die je in Den Haag niet hoort. Een voorbeeld: Heer ziet neer en troost uw schapen. Geef ze lekker eten en lekker slapen. Geef ze elke dag een daalder en s zondags drie. Dan komt er nog een regel. Die weet ik niet meer en mijn vader en opa zijn er niet meer om het te vragen. Z n eigen tandarts Het kwam ook wel eens voor dat ik s morgens voor schooltijd even bij hem langsging voor een boodschap of iets dergelijks. In de uitbouw liet opa dan een kies of tand zien die hij de dag er voor zelf had getrokken. Naar de tandarts ging hij nooit, totdat er zo weinig over was dat een kunstgebit onontkoombaar was. Toen hij dat gebit eenmaal had, zei hij dat had ik jaren eerder moeten doen. De bewuste tang hangt nu bij mij aan de muur tussen het eerder genoemde gereedschap. Ik zie mijn opa nog steeds zo voor me, zittend aan zijn werktafeltje. Zolen en hakken snijdend uit weerbarstig leer of rubber met vlijmscherpe schoenmakersmessen. Of hamerend met de ijzeren leest op zijn knieën of zolen lijmend met rotte beenderen lijm die werd gemaakt in een fabriek in Delft. Uiteraard kwam het voor dat opa met snijden uitschoot en hij een flinke jaap in zijn duim of vinger - Zijn leven stond vooral in het teken van werken. Werkweken van 80 of meer uur waren eerder regel dan uitzondering. - opliep. Een pekdraad er strak omheen en een leren duimpje die hij in verschillende maten in voorraad had er overheen. Dan kon er weer gewerkt worden. Na een paar weken gingen duimpje en pekdraad eraf en was er niets meer te zien. s Zondags naar oma De zondag was zijn vrije dag. Netjes in het pak met eigen gemaakte schoenen (die na elk gebruik liefdevol werden gepoetst) jas aan en hoed op ging hij dan zijn vrouw opzoeken. Het verhaal gaat dat zij wel eens zei als hij weer wegging: leuk dat u geweest bent, maar als u mijn man ziet vraag dan of hij ook eens langs wil komen. Na zijn bezoek ging hij naar sportpark Houtrust om naar het voetballen te kijken. De ene week Holland Sport, de andere week HBS. Nooit bracht hij een bezoek aan het Zuiderpark om naar ADO te gaan kijken. Een echte Holland Sporter (later Scheveningen Holland Sport) ging nooit of te nimmer naar ADO. Geërfde spulletjes Opa was al dik in de tachtig toen werken niet meer ging en hij moest worden opgenomen in een verzorgingstehuis. Zijn huisje moest uiteraard leeg worden opgeleverd door de familie. Ik mocht de naaimachine en gereedschappen hebben. Aan de muur van zijn werkplaats hingen tientallen paren leesten. Vier paar daarvan hangen nu bij thuis. Het grootste paar dat er bij hing heb ik meegenomen omdat die waarschijnlijk zijn gebruikt om schoenen te maken voor de dichter Willem Kloos. Deze was klant van opa en had erg grote voeten. Ook de allerkleinste leestjes heb ik opgehangen als tegenhanger van die grote. Uiteindelijk is opa op 90-jarige leeftijd overleden na een kort ziekbed. Zijn leven stond vooral in het teken van werken. Werkweken van 80 of meer uur waren eerder regel dan uitzondering. Eén van zijn veel geciteerde uitspraken was: Als ik dood ga, dan zeg ik: vader, zoon, heilige geest, daar gaat het beest. Een vreemde man was hij wel, zo geworden door het zware leven dat hij leidde. Maar een aardige opa was hij ook. De meesterschoenmaker. Herman Kerste hermsann@ziggo.nl Rijswijk

6 pagina 6 Dinsdag 14 december pagina De Oud-Hagenaar - Krant voor Dinsdag de 50-plusser 14 december 2 Advertorial China is dichterbij dan u denkt DEN HAAG Wie kiest voor restaurant De Chinese Muur aan de Jan Thijssenweg 16 (Drievliet) kiest voor de zekerheid van een leuke avond. Dat begint al met een warme ontvangst in het sfeervolle restaurant in het historische pand langs de Vliet. Strak modern is op een geraffineerde manier gecombi- De Chinese Muur straalt kwaliteit uit, al bijna 25 jaar, en dat komt in bijna alles tot uiting. In de professionele maar vriendelijke bediening, bijvoorbeeld, en natuurlijk vooral in het eten. De Chinese Muur is één van de grootste buffet-restaurants in Zuid-Holland. Het Grand Buffet onderscheidt zich door de hoeveelheid, de kwaliteit en de variatie. Het omvat een Soepbar, een Salade Buffet, een Hors d Oeuvre Buffet, een Oriëntaals warm Buffet (Chinees, Indisch en Thaise keuken), een Grill Buffet en een Tipanyaki Buffet (Japans). Ons restaurant kenmerkt zich door flexibiliteit, zegt eigenaar Cheng. In feite zijn alle wensen mogelijk. Of het nu gaat om à la carte, menu s of buffetten. Er zijn ruime keuzemogelijkheden. Gasten kunnen kiezen voor vis, vlees, gevogelte, maar er zijn ook vegetarische gerechten en speciale kindergerechten. Door een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding Aan: irene.schaddelee@deoud-hagenaar.nl Onderwerp: Advertentie J. van Vliet Geachte mevrouw Schaddelee, Bij restaurant De Chinese Muur zijn de gasten verzekerd van een kwalitatief hoogstaande avond uit. heeft De Chinese Muur in deze regio een goede naam opgebouwd. Een restaurant als dit blijft staan als een huis in een economisch wat mindere tijd. Wij hebben over een gebrek aan belangstelling dus zeker niet te klagen, zegt Cheng. Wij kunnen onze gasten absolute kwaliteit garanderen. De levensstijl mag dan wel iets wijzigen, een bezoek aan De Chinese Muur wordt door veel mensen niet overgeslagen. In het restaurant is plaats voor 350 gasten. Van donderdag tot en met zondag is er live muziek. Het parkeren voor de deur is gratis. De Chinese Muur heeft ook een afhaalservice (handig voor bewoners van Ypenburg) en kan voor bedrijven de catering verzorgen. Telefoon: (070) Jan Thijsenweg AH Den Haag Telefoon: / Fax (Drievliet nabij Ypenburg en Leidschenveen) Tk gevr. Door verzamelaar: Strijkboutenkachel. Schilderijen of prenten met afb. De Strijkster Tel Bartiméus, uw specialist dicht bij huis! Ervaart u problemen met zien en kan een bril dat niet (meer) corrigeren? Dan kunt u persoonlijk advies inwinnen over bijvoorbeeld leeshulpmiddelen, uw visuele mogelijkheden en verlichting in huis. Ik stuur u deze mail namens de heer Jan van Vliet uit Reeuwijk waarmee u onlangs telefonisch contact had over het plaatsen van een advertentie in de Oud-Hagenaar. Hierbij geeft hij u opdracht om de volgende advertentie te plaatsen: Afmeting: ± 25 x 57 mm Aantal plaatsingen: 6 x (in 6 opeenvolgende uitgaven) Met de volgende tekst en ongeveer volgens de volgende opmaak: Te koop gevraagd door verzamelaar: Indonesische schilderijen en foto s van Tel: Pagina 2 van 2 Met goed advies is er vaak nog heel veel mogelijk! Bartiméus heeft ook een locatie in Den Haag. U vindt Bartiméus aan Laan 20. Bent u geïnteresseerd in de dienstverlening en heeft u vragen? Neem dan contact op met de Informatielijn. Eén van de medewerkers staat u graag persoonlijk te woord! Bel de Bartiméus Infolijn ( 0,05 p/m). De factuur kan worden verzonden naar: Damesschoenen Waardebon Tegen inlevering van deze bon ontvangen leden van Florence en Careyn: 20% korting op onze wintercollectie tot 1 januari 2011 (m.u.v. MBT, Durea en Fitflop) Alle vestigingen zijn te vinden op Bartiméus waarborgt kwaliteit. J.J. van Vliet Rietgors AX Reeuwijk Schoenen in 8 wijdtematen Dames mt. 34 t/m 46, heren mt. 38 t/m 50 Op verschillende dagen is een registerpodoloog en pedicure aanwezig Beterlopenwinkel.nl Jan van Vliet is te bereiken op Laan van Wateringse Veld 73 Den Haag Herenschoen

7 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser Dinsdag 14 december 2010 pagina 7 (advertorial) Hollands Spoor van vroeger op 4 DVD s De winter is ook een vijand voor de spoorwegen. Maar hoe ging dat vroeger? U herinnert zich ook vast dat de treinen op tijd reden en de strenge winters waarin de stoomlocomotieven zich een weg baanden door het winterlandschap? De 4dvd-box Hollands Spoor door het verleden neemt u met vele prachtige, authentieke beelden mee naar de oorsprong van het railverkeer in Nederland. Historische hoogtepunten uit de archieven van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Dvd 1 en 2 gaan over de periode tot Niet alleen treinen, maar ook trams namen in deze tijd een belangrijke plaats in op het spoor. De bijzondere en oude opnames uit de archieven geven een fascinerend beeld van de uiteenlopende wereld op het spoor en laten zien dat de ontwikkelingen voor de spoorwegen in de twintigste eeuw niet stil hebben gestaan. Dvd 3 en 4 tonen het spoorverleden in de tijd van de Tweede Wereldoorlog en de periode vlak daarna. De tijd van wederopbouw, waarin het spoor na de verwoestingen van de oorlog in sneltreinvaart hersteld werd. Kijk voor koopinformatie met korting op: Ouderen hebben uw hulp nodig bij kou Voor de komende periode wordt strenge vorst voorspeld. En dat terwijl de winter officieel nog moet beginnen! Het Nationaal Ouderenfonds roept iedereen op om ouderen de komende tijd extra hulp en aandacht te geven. Daarnaast is het belangrijk dat ouderen hun schroom overwinnen en ook zelf om de hulp vragen die bijna iedereen bereid is te geven als daar tenminste om gevraagd wordt. Ouderen en verzorgend personeel moeten ook extra alert zijn op onderkoelingsverschijnselen. Voor veel ouderen is het door gladheid of sneeuw moeilijk of zelfs onmogelijk om boodschappen te doen. Daarom roept het Nationaal Ouderenfonds iedereen op om eens bij de ouderen in de buurt te informeren of ze nog boodschappen of andere hulp nodig hebben. Veel ouderen vinden het erg moeilijk om hulp te vragen. Toch is het van belang dat ouderen dit doen. Bijna iedereen is wel bereid om te helpen, maar vaak moet daar dan wel eerst even om gevraagd worden. Zo gaat dat in deze tijd, aldus Jan Romme, directeur van het Ouderenfonds. Onderkoeling Daarnaast roept het Ouderenfonds verzorgers en ouderen op om extra alert te zijn op onderkoeling. Ouderen koelen namelijk sneller af door een verminderde warmteproductie van hun lichaam. Ze hebben minder spiermassa en daardoor een slechtere isolatie van het lichaam en de organen. Daarbij voelen ouderen temperatuursverschillen (en dus kou) minder goed aan, waardoor ze nog een extra risico lopen. Onderkoeling is te herkennen aan een lage lichaamstemperatuur, rillen, bleekheid en een trage pols en ademhaling. Concrete tips Ouderen lopen vooral gevaar als ze alleen wonen en weinig contact hebben met vrienden en/of familie of als ze door een handicap minder mobiel zijn. Daarnaast zijn er medicijnen die het vermogen om het lichaam op temperatuur te houden, beïnvloeden (antidepressiva, tranquillizers) en daardoor een risico vormen. Een aantal tips om onderkoeling tegen te gaan: - Een juiste temperatuur voor de huiskamer en slaapkamer. Als ouderen veel stilzitten en niet zo warm gekleed zijn, moet de temperatuur in de huiskamer 22 tot 24 graden zijn en in de slaapkamer 20 graden. Een kleine warme kamer is beter dan een grote tochtige kamer, vooral in oude huizen is er een risico wegens weinig isolatie. - Zorgen voor goede kleding en ondergoed, ook in bed. Een elektrische deken kan hierbij uitkomst bieden - Regelmatig bewegen - Goede voeding en regelmatige maaltijden (elke paar uur iets eten) - Niet te dicht bij de verwarming zitten, dan zijn er teveel temperatuursschommelingen De gevolgen van onderkoeling door kou kunnen ernstig zijn. Het kan aandoeningen en ziektes die men al heeft, vooral hart en ademhalingsproblemen, verergeren en zelfs tot sterfte leiden. Volgens cijfers van het CBS stierven er in de eerste vier weken van 2009 duizend ouderen meer dan in voorgaande jaren (boven de 80 jaar) door een combinatie van kou en griep. Ook zonder griep is het sterfterisico in koude perioden beduidend hoger dan in de zomermaanden.

8 Pagina 8 Dinsdag14 december 2010 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser Huis-Selectie Douchekruk met draaizitting Normaal 84,90 Nu Comfortabel douchen met deze douchekruk. De kruk heeft afneembare poten, is qua hoogte in 7 intervallen verstelbaar van 47cm tot 64cm en heeft een zachte blauwe draaizitting welke vast te zetten is. De kruk staat stevig op vier grijze rubberen doppen, heeft een diameter van 32 cm en weegt 2,7 kg. Het maximale gebruikersgewicht is 120 kg. 69, 90 Uw voordeel 15,- een haagse baron en zijn schatten DVD van Sjaak Bral. Koffiehuis de Ooievaar vertelt het verhaal van twee Haagse broers, Brani en Depri. De één laat je lachen, de ander laat je denken. Ze zeggen hun bestaan op de kermis vaarwel om de erfenis van vader op te halen. Die ligt verborgen in zijn koffiehuis. Maar het koffiehuis blijkt een doos van Pandora te zijn. De meest vreemde bezoekers van het koffiehuis komen tot leven. De Haagse humor druipt van de muren...maar dan neemt het verhaal een onverwachte wending. De erfenis is niet wat ze dachten - maar wel wat het zou moeten zijn Normaal 19,95 Nu 15,00 Korte Vijverberg 7, Den Haag - Fold-N-Roll Multifunctionele gemakskrat op wielen. Deze superhandige krat met rubberen wielen is opvouwbaar en past in iedere kofferbak. De krat is uitgevoerd met een aluminium hefboom en heeft een draagcapaciteit van 35 kg. Formaat open 43*48*41cm, gesloten 43*48*8 cm. Kleur zwart/grijs. Normaal 34,90 Uw voordeel Bestellen? Nu 90 29, 5,- Via internet : Bel of vul de bestelbon in en stuur hem op. (Alle prijzen zijn inclusief verzendkosten) Kerst Actie bij elke bestelling een gratis knuffel voor de kleinkinderen! Ik bestel: Naam: Straat + nr: Postcode: Telefoon: Koop nu cultuur tegen laa tarief! g Douchekruk met draaizitting DVD van Sjaak Bral Fold-N-Roll gemakskrat Plaats: He et ka abin abine net et t heeft besloten e dat at de e bt btw w op p de podium pod mkun unsten en per 1 januarii om mho oog g gaat t va an 6% 6 naar na ar 19 19%. Hierdoor zijn wij hela aas gen e ood dz zaa aakkkt om de e toeg eg gangsprijzen van on onze conce erte en en vo oors st telllin ngen en in n de de Dr Anton Philipszaal,, het Lu uce c nt Dan nst theate err en de Nieuwe Kerk vanaf 1 janu uari te verh h o ge en n. Tot ot t 1 januari 2011 kunt u uw w theat terkkaa art ten voorr het t ge eh hele seizoen 10/11 nog te egen he et la age e btw-t ta t arief ie ef ko ope en. Kaart rte en zijn online te verkrijgen n via:: ww w w.ldt t..nl en n w ww.ph ph h il hilipszaal.nl nl o of telefoni nisch te best tell l en n via O Onze kassabal alie aa an het ts Spu Sp puiip plle ein i is geopend eopend d va van an maandag ma t/m zaterd dag:: uu u r (tel elef efonis is sch van anaf naf af u uur ur). r). Drr A Ant to on n Ph Phili lipsza aal / Lu uce cent ent D Dans sthe eate ter:: Nede Ned derlan nds Dan ans The eat terr Reside Re entie Orke kest St chting Stic g Gast stp pro ogrram mm meriing Knip deze bon uit en stuur hem naar De Oud-hagenaar, Antwoordnummer 637, (Een postzegel is niet nodig) 2501VE Den Haag. cultuur aan het Spuiplein _OudHagenaar.indd :15:26

9 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser Dinsdag 14 december 2010 pagina 9 Kerstpuzzels Zoek de slagzinnen in de twee kruiswoordraadsels In beide kruiswoordraadsels gaat het erom de slagzin te vinden. Dat doet u door in de twee regels onder het grote diagram de gevonden letters over te nemen uit de betreffende genummerde vakjes in de puzzel. Als u ze allemaal heeft gevonden verschijnt de gezochte slagzin. Bij uw inzending per of briefkaart moet u de twee slagzinnen volledig vermelden. Zijn ze goed dan loot u mee om de prijzen. De uitslag wordt bekend gemaakt in de krant van dinsdag 14 januari. Oplossingen Moeten dinsdag 7 januari zijn ontvangen per post: De-Oud Hagenaar Kerstpuzzel Postbus GA Den Haag Of stuur uw oplossing per naar: kerstpuzzel@deoud-hagenaar.nl Prijzen - Een cadeaubon van 50 euro; - Twee cadeaubonnen van 25 euro; Verder worden er onder de goede inzenders nog tien CD s / DVD s en boeken van Sjaak Bral verloot - plus als speciale prijs (ook voor foute inzendingen) een advertentieblok t.w.v. 150 euro in DOH. Doe uw best en veel plezier ermee! Horizontaal 1. Nederlandse radio- en tv-zender; 7. iemand die een zwervend bestaan leidt; 13. internationale code Ierland; 14. naam van de heilige maagd; 16. plaats in Brazilië (afk.); 17. burger van de stad Rome; 20. plezier; 21. in elkaar gevouwen vellen als deel van een boek; 23. grap (joke); 24. boomvrucht; 26. gedolven of gebaggerd veen; 28. schaakterm; 29. berggeel; 31. kunstmatige inseminatie (afk.); 33. in opdracht (afk.); 34. dierenhuid; 35. ongebonden; 37. plankje van een strokenvloer; 40. raamscherm; 41. persoonlijk voornaamwoord; 43. brood van fijn roggemeel; 45. plaats in België; 46. God van de zee; 47. lidwoord; 48. vrouw uit de beschaafde stand; 50. Amsterdams peil (afk.); 52. familielid; 53. Europeaan; 55. familielid; 56. ongeveer (nagenoeg); 57. gode zij dank (Lat. afk.); 58. zuivelproduct; 60. eerstvolgende (afk.); 61. selenium (scheik. afk.); 62. meelmengsel; 64. oude lengtemaat; 65. vod; 67. kerel (vent); 69. kever; 71. nummer (afk.); 72. opstootje; 73. dagblad; 75. rij (reeks); 77. gedroogd gras; 79. uitroep van afkeer; 80. remonstrante gemeente (afk.); 82. heldendicht; 84. meisjesnaam; 85. invalide (kreupel); 87. kunstig vaatwerk; 89. American Overseas Airlines (afk.); 90. het zoete dat de bijen uit de bloemen halen; 92. Engels bier; 94. mannelijk zaad; 96. Arab News Agency (afk.); 97. gifslang; 99. eventueel (afk.); 100. frisdrank; 101. een examen met goed gevolg afleggen Verticaal 1. zich moe gevoelende; 2. huidplooi; 3. vreemde muntsoort; 4. ontkenning (Duits); 5. lengtemaat (afk.); 6. mestvocht; 7. zoutachtig; 8. dierenhuid; 9. van het genoemde of bedoelde weg; 10. basta (fini); 11. deel van breuk; 12. een bepaalde afgepaste hoeveelheid (eten); 15. rijksoverheid (afk.); 18. alsmede; 19. hoogste gedeelte van een dak; 21. Ned. televisie omroepvereniging (afk.); 22. loopvogel; 25. olie (Engels); 27. nachtroofvogel; 30. Europese hoofdstad; 32. bak met lage rand op dak van auto s; 34. gewicht; 36. muzieknoot; 38. verbrandingsrest; 39. en anderen (afk.); 40. hectare (afk.); 42. bedehuis; 44. woonvertrek; 46. projectiel; 47. schermwapen; 49. raar (vreemd); 51. Ned. voetbalclub; 52. snijwerktuig; 54. plaats in Gelderland; 58. brandstof voor de autosport; 59. grondsoort; 62. telwoord; 63. oude man; 66. oosterlengte (afk.); 67. titel (afk.); 68. de onbekende (Lat. afk.); 70. ondernemingsraad (afk.); 72. paardenkam; 73. kruik (pul); 74. open plek in een bos; 76. Ned. voetbalclub; 78. een (Engels); 79. buffet (tapkast); 81. brandstof; 83. familielid; 85. hemellichaam; 86. aanlegplaats voor schepen; 87. haal met een borstel; 88. bezigheid tot vermaak en ontspanning; 91. toegepast natuurwetenschappelijk onderzoek (afk.); 93. laus deo (afk.); 95. eerste vrouw; 97. anno domini (afk.); 98. muzieknoot Horizontaal 1. chanteren (afdwingen); 7. groene Italiaanse bloemkool; 13. plaats in Brazilië (afk.); 14. zuivelproduct; 16. oude lap; 17. puntige uitwas op de huid van sommige dieren en planten; 20. rivier in Engeland; 21. hoffelijk (attent); 23. marmelade (confituren); 24. aanlegplaats voor schepen; 26. wang; 28. ijshok op een vissersboot; 29. brandstof; 31. familielid; 33. Nederlands Kampioenschap (afk.); 34. gentleman; 35. griezelig; 37. Europese taal; 40. laagte tussen twee bergen; 41. persoonlijk voornaamwoord; 43. deel van week; 45. meisjesnaam; 46. Japanse munt; 47. gedeputeerde staten (afk.); 48. rijstbrandewijn; 50. rijksoverheid (afk.); 52. Frans voegwoord; 53. smet (vlek); 55. rivier in Italië; 56. voorzaat (stamvader); 57. eerstvolgend (afk.); 58. militair voertuig; 60. kippenproduct; 61. rivier in Friesland; 62. rap (vlug); 64. aluminium (scheik. afk.); 65. kippenloop; 67. gemeentelijke gezondheidsdienst (afk.); 69. bitter vocht; 71. Chinese munt; 72. naam voor klein meertje; 73. sterk hellend; 75. mannetjesbij; 77. deel van bijenkorf; 79. soort onderwijs (afk.); 80. academisch ziekenhuis (afk.); 82. land in Zuid-Amerika; 84. alvorens; 85. valstrik (truc); 87. pas; 89. kappers opleidingsschool (afk.); 90. ijzerwerk (spijl); 92. jongensnaam; 94. hemellichaam (staartster); 96. houding die men aanneemt; 97. bouwmateriaal; 99. onderricht; 100. rustiek (dorps); 101. index (kaartsysteem) Verticaal 1. vis van de familie der haringen; 2. te betalen bedrag voor een sociale verzekering; 3. boomsoort; 4. vogel van de familie der kraaien; 5. getijde; 6. ongaarne; 7. smal stromend water; 8. regeringsreglement (afk.); 9. Schotse stam (bende); 10. bergpas; 11. goddelijke uitspraak of openbaring; 12. rente; 15. voorzetsel; 18. hoeveelheid; 19. jong dier; 21. waagstuk; 22. ontkenning; 25. Nederlands automerk (afk.); 27. gewicht; 30. slot (afloop); 32. schoonmaakgerei; 34. jongensnaam; 36. gewijzigde aansprakelijkheid (afk.); 38. rondhout; 39. Nederlandse spoorwegen (afk.); 40. lidwoord; 42. bedehuis; 44. kleur van de hoop; 46. nauw straatje in een stad; 47. buitenmuur (pui); 49. herkauwend zoogdier; 51. wijfjesschaap; 52. plaats in Gelderland; 54. schrijfgerei; 58. sokophouder; 59. plezier; 62. krachteloos; 63. inheemse heester voor heggen; 66. voegwoord; 67. Greenwichtijd (afk.); 68. dinsdag (afk.); 70. jongensnaam; 72. grote hagedis; 73. noodsein (afk.); 74. lang smal stuk hout; 76. verzoekschrift; 78. algemene energie raad (afk.); 79. Chinese vermicelli; 81. verpakkingsmateriaal; 83. garde; 85. oud Italiaans betaalmiddel; 86. eetlust; 87. knevel; 88. polikliniek (afk.); 91. aangesloten bij een vereniging; 93. deel van bijbel (afk.); 95. snijwerktuig; 97. nuttig insect; 98. neon (scheik. afk.).

10 pagina 10 Dinsdag 14 december 2010 De Oud-Hagenaar Krant voor de 50-plusser Dinsdag 14 december 2010 pagina 11 Heitje voor een karweitje. Soms kreeg je wel twee kwartjes, maar er waren ook grote mensen die ons echt zwaar of langdurig lieten sloven voor 25 cent De welpengroep van Pater Damiaan, o.l.v. akela Treurniet In 1958 ging Anton Vringer bij de padvinderij, om precies te zijn bij de welpengroep die was genoemd naar de Belgische missionaris Pater Damiaan. De groep hoorde bij de H. Familiekerk en jongensschool, aan de Mient / Hortensiastraat. Anton haalt hier in woord en beeld herinneringen op aan die tijd. Hij genoot ervan tot zijn twaalfde, maar toen vond hij het tijd voor iets anders: voetballen bij De Haagsche Boys Rooms Katholiek. Iedere zaterdagmiddag was er op de zolderetage van de school een honk-bijeenkomst, onder leiding van akela Treurniet. Het was een echte ouderwets grote houten zolder met zware balken, de zogenoemde nesten aan de schuine kant waren mooi afgetimmerd. Er waren bij ons vier nesten, elk van ongeveer zes welpen. Elk nest had een kleur, zelf zat ik in het bruine. Als ik het mij goed herinner waren de andere drie kleuren wit, rood en grijs. Wie tot welk nest behoorde kon je zien aan een gekleurd driehoekje dat je moeder op de linkermouw van je groene welpentrui moest naaien. Er waren ook rangen in het nest; een gids herkende je aan twee gele banden op zijn arm en een gids-helper aan een enkele gele band, met op de pet twee sterren of een enkele, naast het wolven-insigne. Met vier jonge welpjes erbij was het nest dan compleet. - Allemaal petjes op, met sterren voor de gidsen. Installatie Voordat het zo ver was dat je er echt bij hoorde moest je worden geïnstalleerd. Om daarvoor klaar te zijn moest je eerst goed het welpenboekje doornemen, met allerlei regels, wetenswaardigheden en instructies, en bij ons moest je natuurlijk ook het nodige over Pater Damiaan kunnen vertellen. Dat was dus leren geblazen. Akela Treurniet overhoorde je, om vast te stellen of je er goed op had gestudeerd. Als dan de grote dag van de installatie daar was, mocht je voor het eerst trots je uniform dragen en was je voortaan een echte welp. Er werden op zo n dag meestal meerdere nieuwe welpen tegelijk geïnstalleerd. Eind jaren 50 was het nog best wel bijzonder zo n gebeurtenis, ook de ouders van alle nieuwe welpen in spe werden er voor uitgenodigd. Heel mooi was ook dat je bij de installatie een klein wit le bordje kreeg met de groene lelie erop, het embleem van de scouting. Voor thuis op de voordeur of de deurpost, zodat iedereen kon zien: hier woont een padvinder! Scoutingwinkel Het welpentenue dat ik vanaf de dag van de installatie mocht dragen, was gekocht in de grote scoutingwinkel aan de Zeestraat in Den Haag, schuin tegenover hotel Ambassador. Dat was waar je alle kleding en aanverwante artikelen kon vinden, zoals de spullen die nodig waren voor het kamperen door de welpen en de verkenners. Wij van de Damiaangroep kwamen er voor een rode Schotse geruite das, met als strop een gevlochten leren ring die sloot met een drukknopje. En natuurlijk voor de groene trui en de korte bruine ribbroek. En voor aan de hoge kousen hadden we groene kwastjes aan elastiek nodig. In de scoutingwinkel was ook van alles verkrijgbaar over Lord Robert Baden Powell, de grondlegger van de padvinderij. Ritueel Als je op zaterdagmiddag naar het honk kwam moest je eerst gehurkt gaan zitten in je eigen nest. Wachtend op akela Treurniet, die op een gegeven moment met een schreeuw en een totempaal in haar hand tevoorschijn kwam uit haar hok. Dan liep ze naar het midden van de zolder en ging daar op een stuk boomstam, van een centimeter of veertig hoog, staan. Dat was voor ons het teken om het nest uit te rennen en een kring rond de akela te maken, vervolgens uitroepend: Akela, wij doen ons best. Jip, jip, jip! Afgerond door een stap voorwaarts, met twee keer twee vingers aan de pet. De akela had natuurlijk ook helpsters en dat - Tijdens een kampweek met de welpengroep aan de Belgische grens.- - De Duinenmars in 1959, vast onderdeel op het programma van de padvinderij - waren Balou, Hathi, Bagheera en Raksha. Zij hielden ons bijvoorbeeld bezig met het leren van allerlei soorten knopen, als de platte, de paalsteek en de mastworp. Maar verder ook met speurtochten, spelletje, knutselen en bijzondere opdrachten. Met sommige dingen kon je ook insignes verdienen, als je dieper kennis nam van iets. Die behaalde insignes, die werden aangetekend in het welpenboekje en waar je een stoffen onderscheiding bij kreeg, kon je dan weer door je moeder op je mouw laten naaien. Hoe meer insignes op je mouw, hoe mooier! Het waren onderscheidingen waar je trots op kon zijn. rij was al snel - Het hondje op de boerde n. maatjes met iederee Jaarlijkse evenementen Een jaarlijks terugkerend evenement waar we als welpengroep van Pater Damiaan aan deelnamen was de Duinenmars van 10 km, startend op het terrein van het Milvakamp aan de Duinlaan. Er waren er zo nog twee elk jaar: de Rode Kruismars en de Avondvierdaagse. Maar het meest eigen jaarlijkse evenement bij de padvinderij was het beroemde Heitje voor een karweitje, als we met een boekje langs de huizen gingen om te vragen of we een huishoudelijk klusje of iets anders mochten doen voor een heitje dat was een kwartje, oftewel 25 cent. Soms moest je wel eens boodschappen doen bij de bakker of de slager, of de stoep aanvegen, de koperen bel poetsen en/of de brievenbus poetsen. En als het meerwerk was dan kreeg je er bij sommige mensen er wel eens twee heitjes voor. Maar het kwam ook voor dat mensen je voor dat ene kwartje overdreven veel lieten doen. We durfden daar trouwens nooit iets van te zeggen, van zulke kinderslavernij en deden dan maar wat die volwassenen opdroegen. Buiten spelen Op zaterdagen dat het mooi weer was, vooral in de zomer dus, gingen we naar buiten met de welpengroep, naar landgoederen als de Raaphorst of Solleveld of naar de Bosjes van Pex. Je werd dan wel van tevoren gevraagd om met de fiets te komen; had je er zelf geen, dan moest je zorgen dat je bij een ander achterop kon. Aangekomen op de plek was er dan een speurtocht, deden we spelletjes of speciale verkennersopdrachten, zoals water koken op gesprokkeld hout of kampvuur maken - zonder lucifers of aansteker! Jamboree Een fenomeen binnen de scouting was de Wereld Jamboree, waar heel veel padvinders vanaf 14 jaar uit verschillende landen bij elkaar kwamen. In 1957, een jaar voordat ik zelf bij de welpen van Pater Damiaan kwam, was er een hele grote in Engeland. De padvinderij vierde in dat jaar z n 50-jarig bestaan. Het moet geweldig zijn geweest om er bij te zijn. Maar voor mij was het hoogtepunt in m n padvinderijbestaan vooralsnog op kamp gaan in de grote schoolvakantie. Een week lang, dat was wat! De eerste keer dat veel welpen dat meemaakten, was voor hen de eerste keer dat ze zo lang van huis waren, met elders slapen en alles wat daar bij kwam kijken. Een aantal weken van tevoren kreeg je een lijst mee voor je ouders, opsommend wat je allemaal mee moest nemen en niet vergeten. Alles moest gemerkt worden wat je in je plunjezak die moesten worden verricht, ook of weekendtas moest meenemen; rondom de boerderij. Om ons bezig met je initialen, in mijn geval alles te houden werden er veel activiteia.v. In onderbroeken, op sokken, ten georganiseerd, zoals zwemmen handdoeken en noem maar op. Een in een ven of een meertje. Vaste hele hoeveelheid labeltjes van smal prik was ook een sportdag. Als je wit band met rode letters konden je prijswinnaar was op een bepaald ouders bestellen bij een manufactuonderdeel, won je een soort leren ren-winkel. Zelfs je eigen bestek dat medaille/insigne, die op de totemje moest meenemen, je mok, zeeppaal van de groep werd bevestigd bakje en dergelijke moesten worden als herinnering. gemerkt. Maar dat gebeurde dan met Soms mochten we met de boer een stukje Hansaplast waarop met pen mee op de tractor, als hij het je initialen waren geschreven. Zodat cel v.l.n.r: Ben v. Ockenburg, Mar and Sta s laar weiland opging om de koeien Ade na het kamp iedereen weer zijn eigen van veld - DHBRK 1 in 1974 op het ry Rouwendaal, Ton v.d Vlugt, Leo Koelemij, Charles Har ek, ker, v.be r, Bos Moo ard el Ger Kar te melken. Dat was een hele spullen mee naar huis kon nemen. Nu Steijn, Vringer, rwer. Zittend v.l.n.r: Anton Jungslager en leider Dhr.Ve Verbakel, Paul Dorresteijn en Hans v. Koert. belevenis. Het melken werd is dat misschien anders, maar 8 à 9 jaar em Will en, Opp v. Theo trouwens nog met de hand geoude welpjes vergaten wel eens wat. daan, wat een hoop tijd in beslag Ook herinner ik mij de enorm grote nam. Ook gingen we eieren rapen. zwaaiden ons op de Mient, waar we vertrokken, veiligheidsspelden die werden gebruikt Spannend vond ik de kampvuren die werden uitbundig na. Niet dat we daar veel van zagen, om het beddengoed bij elkaar te houden, voor de gemaakt als de schemering inviel. Lekker want zitplaatsen en bergruimteramen had de dekens en de kussensloop. warm rond het vuur met een glaasje ranja voor vrachtwagen niet. Het was het zaak een zachte iedereen. Soms ging een van de leidsters dan plunjebaal te vinden om op te gaan zitten of ligop haar gitaar spelen en zingen. Ik herinner mij gen. De achterklep van de wagen ging natuurlijk Singing aja jippie jippie jey. Tot het bedtijd dicht, maar de huif bovenin bleef open, om ons werd, zeker voor de eerstejaars welpen niet te frisse lucht te gunnen tijdens de tocht. laat op de avond. De oudste welpen, de gidsen Meestal gingen we richting Brabant, België, ergens bij de grens, zoals Zundert, Westelbeers of Middelbeers; ik herinner mij Middelbeers ook vooral omdat daar de eerste vrouwelijke burgemeester werd geïnstalleerd en dat zij bij die gelegenheid een Daf automobiel cadeau kreeg. - In een kring gehurkt ron d de akela, fier op een stuk boomstam met de tote mpaal in haar hand.. - Op stap En dan was het eindelijk zover op de beloofde zaterdagmiddag dat we naar kamp zouden vertrekken. Wachten op straat op de komst van de grote vrachtwagen van de firma W. v.d. Westen Verhuisbedrijf. Zodra die voorreed werden de bagageruimtes volgestouwd met de plunjebalen, weekendtassen en houten kisten met spelmateriaal. Maar er werden ook tafels ingeladen, bankstellen, pannen, kratten limonade et cetera. Echt alles dat nodig was om 24 kleine welpen van Pater Damiaan een onvergetelijke week te bezorgen. En wij, de welpjes zelf, moesten er ook nog in, in die verhuiswagen. Ouders, broertjes en zusjes Op de boerderij Na een paar uurtjes rijden, met wat plasstops er tussen, kwamen we aan bij de boerderij waar we onze week gingen doorbrengen, de boer en/ of boerin stond al ons op te wachten boven aan het erf met meestal een klein boerderijhondje, z n keffertje. Die was meestal gelijk dikke maatjes met de meesten van ons, waardoor heimwee naar het thuisfront niet zo n kans kreeg. Als stadsjongetjes uit Den Haag verkenden we de boerderij binnen en buiten nieuwsgierig, in de eerste plaats natuurlijk onze slaapplaatsen in de stallen. De koeien die daar hadden overwinterd liepen nu heerlijk buiten te grazen in de wei. Met het stro, dekens en de grote veiligheidsspelden moesten we een matras improviseren. De akela stelde roosterdiensten in voor de schoonmaak, het tafeldekken, keukencorvee, het afwassen en nog een hele lijst andere taken - Met de welpen van het eige n nest bij bundels aren op het veld - dus, mochten wat later naar bed en kregen van de leiding nog een afzakkertje (ranja wederom) voor ook zij naar bed toe moesten. Slapen zonder papa of mama in de buurt viel voor sommigen nog niet mee, bovendien lag zo n strobaal natuurlijk niet van takken, in wigwam- In een zelf gemaakte hut vorm boven een kuil - zo geriefelijk als het lekkere matras thuis. Als het echt niet lukte en de heimwee te groot werd, dan kwamen de ouders een welpje wel eens ophalen na een paar dagen. Nieuwe Zelf heb ik drie á vier jaar bij de welpen van Pater Damiaan gezeten. Als je twaalf jaar werd ging je naar de verkenners toe, ook onderdeel van de padvinderij. De verkenners hadden hun ruimte op de begane grond van de school aan de Mient en Hortensiastraat. De leiding was in handen van hopman Gribnau. Het welpenuniform kon in de kast en je begon weer onderaan in de rangorde, met een nieuwe uitdossing. Een kakikleurige hoed, een verkennersshirt en je moest een verkennersstok aanschaffen. Een aantal weken voordat het zover was ging je op de zaterdagen al een beetje rondkijken bij de verkenners, om kennis te maken en om uit te vinden of je het wel leuk zou vinden. Zelf zag ik het niet zo zitten, net als veel andere vriendjes bij de welpen trouwens, die het ook wel zo n beetje gezien hadden bij de padvinderij. In mijn geval kwam het ook doordat ik ontzettend graag op voetbal wilde! En dus ging ik naar de voetbalvereniging van de H. H.Familieschool en kerk en dat was DHBRK ( De Haagsche Boys Rooms Katholiek ). Bij DHBRK heb ik vele jaren met plezier gevoetbald, bij de junioren en de senioren op Sportpark Ockenburg in kijkduin. Helaas bestaat deze vereniging niet meer. Anton Vringer anton_vringer@hotmail.com Gouda Over Pater Damiaan Pater Damiaan ( ) was een Belgische Picpus-pater en missionaris, die bekend is geworden door zijn werk voor leprapatiënten op Hawaï. Hij is de beschermheilige voor de melaatsen en aidspatiënten. In november 1884 werd bij hemzelf lepra vastgesteld. Aanvankelijk beschuldigden critici hem van ontucht met een vrouw, omdat in die tijd men ervan uitging dat lepra een gevolg was van syfilis. Daarom werd hij regelmatig onderworpen aan vernederende medische onderzoeken. Damiaan was waarschijnlijk al vanaf 1876 door de ziekte besmet. Met de hulp van vier anderen bleef Damiaan echter verder werken tot veertien dagen voor zijn dood. Hij werd begraven onder de palmboom die hem tijdens de eerste weken op het eiland tot onderkomen had gediend. Heiligverklaring Een vrouw uit Hawaï genas in 1998 op onverklaarbare wijze van uitgezaaide longkanker nadat ze had gebeden op het graf van Damiaan. Haar arts stond versteld en stuurde de longfoto s naar Rome. De Rooms-Katholieke Kerk erkende deze genezing als een wonder. Eerder was een Franse zuster al miraculeus genezen van darmkanker na een gebed tot Damiaan. De beide wonderen samen lieten de heiligverklaring van Damiaan toe. Vorig jaar, in oktober 2009, werd Pater Damiaan officieel heilig verklaard. Tijdens de dienst in de Sint-Pietersbasiliek in Rome, zei de paus onder meer: Om Christus na te volgen heeft pater Damiaan niet alleen zijn geboorteland verlaten, maar ook zijn gezondheid op het spel gezet: daarom heeft hij het eeuwige leven bekomen. Tegenover deze edele figuur herinneren we eraan dat het de liefde is die eenheid schept. In navolging van Sint-Paulus spoort pater Damiaan ons aan te vechten voor de goede zaak, niet voor de strijd die verdeeldheid brengt, maar die mensen samenbrengt. - Een trotst portret van de hele groep, met de leiding en de boerin in het midden. -

11 Pagina 12 Dinsdag14 december 2010 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser Zorgeloos wonen in de residentie! Wie het na een druk leven wat rustiger aan wil doen, zorgelozer wil wonen, maar zijn zelfstandigheid niet wil opgeven, kan tot op zeer hoge leeftijd wonen in een Servicefl at. Rust, veiligheid, comfort, vrij van vele dagelijkse beslommeringen. Men woont zonder zorg, maar er is een alarmeringssysteem met zorgopvolging beschikbaar als dat nodig mocht zijn. Uw uitvaart in goede handen. Serviceflat Dekkershaghe met 113 twee- en driekamerappartementen, ideaal gesitueerd, vlakbij winkelcentrum Waldeck, dichtbij Meer & Bos en familie badplaats Kijkduin. Dekkershaghe heeft een uitstekende verbinding met het openbaar vervoer. Serviceflat Dekkershaghe heeft zonnige 2 kamer appartementen te huur vanaf 1250,00 inclusief servicekosten en voorschot stookkosten. Komt u gerust langs, kijk op de website of maak een afspraak voor een bezichtiging. Serviceflat Hagheduyn bestaat uit 31 twee- en driekamerappartementen. Het is een kleinschalige unieke serviceflat midden in de Haagse duinen. Voorzieningen als privé parkeergelegenheid, winkels op loopafstand en openbaar vervoer voor de deur geven het leven op uw oude dag een zorgeloos en prettig karakter. Serviceflat Hagheduyn heeft zonnige 2 kamer appartementen te huur vanaf 1299,00 inclusief servicekosten en voorschot stookkosten. Komt u gerust langs, kijk op de website of maak een afspraak voor een bezichtiging. Serviceflat Dekkershaghe, Aaltje Noorderwierstraat GA Den Haag, Tel: info@servicefl atdekkershaghe.nl Serviceflat Hagheduyn, Kijkduinsestraat AM Den Haag, Tel: info@serviceflathagheduyn.nl Bijzonderheden: Op het terrein van Dekkershaghe is voldoende parkeergelegenheid. Hagheduyn heeft een priveparkeergelegenheid en aparte garages die u kunt huren. U kunt famlie en kennissen laten logeren voor een kleine vergoeding per dag in ons logeerappartement. Huisdieren zijn toegestaan. Er is geen leeftijdsgrens, maar wel dient men zelfredzaam te zijn. Iedere woensdagmiddag is het OPEN HUIS in Hagheduyn en Dekkershaghe vanaf uur Aangesloten bij Stichting Dienstverlening Servicefl ats. Problemen met lopen? Schaf vóór 1 januari een rollator aan. Beenhakker is erkend leverancier van meerdere zorgverzekeraars, waaronder CZ/OHRA en Delta Lloyd. Met een verwijzing van uw huisarts kunt u op vertoon van uw zorgpas en uw legitimatiebewijs direct een rollator bij ons mee krijgen. Wij stellen de rollator precies op maat voor u af. Maak nu nog gebruik van deze mogelijkheid en bezoek onze showroom uiterlijk 31 december. De kof e staat voor u klaar! Dr H.J. van Mooklaan BJ Rijswijk T: rijswijk@beenhakker.nl Elke dag op reis, zonder autorijbewijs Stil, stiller, stilst... én wij bieden meer. Brommobielcentrum Both Tiendweg West EP Lekkerkerk Tel van der Valk De Constant Rebecquestraat Den Haag Tel

12 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser Dinsdag 14 december 2010 pagina 13 Opinie? Neem de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg). Er zijn maar weinig betrokkenen die begrijpen hoe deze regeling werkt. Het zijn voor een groot deel ouderen die met dit douceurtje te maken hebben. Als het gaat om écht chronisch zieken, zal niemand hen deze financiële tegemoetkoming misgunnen. Maar, zoals zo vaak blijken bij de uitwerking van de regeling toch weer groepen bedeeld te worden waarvoor het financiële voordeel niet is bedoeld. De Tweede Kamer is daarvan inmiddels ook overtuigd en daarom zal minister Schippers (Volksgezondheid) waarschijnlijk de regeling voor volgend jaar aanpassen. WTCG De algemene tegemoetkoming (Wtcg) over 2009, die eind deze maand wordt uitbetaald, kan niet meer worden gewijzigd. U krijgt hem automatisch als Opinie Informatie Hans & Roodenburg Het rondpompen van geld in de gezondheidszorg en de bijbehorende bureaucratie houden de politiek bezig. Een voorbeeld is de algemene tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten. Een mening over deze Wtcg. Heeft u ook ervaringen of nadere vragen, dan kunt u die sturen naar roodenburg@deoud-hagenaar.nl Onverwacht douceurtje voor mensen met lichte handcap Informatie Waarom zou je iets gemakkelijk maken als het ingewikkeld kan? Daarvan is sprake bij vele subsidieregelingen in de gezondheidszorg. Enerzijds is dat om te voorkomen dat mensen meeprofiteren van subsidies die niet voor hen zijn bedoeld. Anderzijds om mensen mét echte gezondheidsproblemen Opinie financieel te helpen. Een loffelijk streven, maar daardoor worden regelingen ingewikkeld en komen nog steeds subsidies bij mensen die bepaalde voorzieningen best zelf kunnen bekostigen. u aan de voorwaarden voldoet. Mocht u denken dat u er recht op heeft, maar heeft u geen beschikking gekregen, kijk dan op of bel het gratis informatienummer Want het gaat om behoorlijke bedragen, die vooral voor mensen in de lagere inkomensgroepen van harte welkom zijn. Wie 1 januari 2009 (het gaat om dát jaar) jonger dan 65 was, maakt kans op een lage tegemoetkoming van 300 of op een hoge tegemoetkoming van 500. Was men op die datum ouder dan 65, dan gaat het respectievelijk om 150 en 350. Wat zijn de voorwaarden om daarvoor in aanmerking te komen? De eerste, zeer acceptabel, is dat men langdurige AWBZ-zorg krijgt. De tweede mogelijkheid is dat men langdurig hulp heeft in het huishouden via de (gemeentelijke) Wmo. Bij dit criterium is de tegemoetkoming al meer discutabel. Immers, moet iemand die zichzelf nog redelijk kan bedruipen in z n eigen huis én misschien zelfs een wat hoger inkomen heeft, ook dit bedrag nog krijgen terwijl de Wmo zelf al met forse subsidiestromen te maken heeft? De derde mogelijkheid is nog twijfelachtiger, namelijk dat men bepaalde zorg vergoed krijgt op basis van de Zorgverzekeringswet. Het CAK noemt: Behandeling in een ziekenhuis of revalidatiecentrum in Fysiotherapie of oefentherapie voor bepaalde chronische aandoeningen in Afname van meer dan 180 standaard dagdoseringen van bepaalde medicijnen in 2009 (ook nog bepalend voor compensatie van het eigen risico in de zorgverzekering). Aankoop of reparatie van bepaalde hulpmiddelen. Rondpompen Vooral bij de laatste drie criteria kan men zich afvragen of dit rondpompen van collectieve gelden wel rechtvaardig is. Immers, bepaalde financiële risico s mag men best zelf lopen. We nemen onszelf maar als voorbeeld. Ik heb een fysiotherapeut die mij maandelijks en geheel vergoed - behandelt tegen chronische lymfoedeem in de linkerarm. Het is hinderlijk, maar ik heb er niet zoveel last van. Ik krijg deze maand 500 euro van het CAK overgemaakt! En dát terwijl ik een ruim modaal inkomen heb. Het is natuurlijk heerlijk dit bedrag uit de overheidsruif te krijgen. Maar heb ik het hard nodig? Nee! Ik heb er daarom geen moeite mee dat de minister in een aangepaste regeling Wtcg dit douceurtje afpakt. Dat geldt ook voor een aantal andere, nogal ruim gestelde, criteria. Het gevaar is natuurlijk dat de regeling nog ingewikkelder wordt. Om de regeling heel simpel te houden, zou je hem eigenlijk moeten beperken tot het AWBZ-criterium en tot een bepaalde inkomensgrens. Natuurlijk zullen weer andere mensen gaan koeren, maar je kunt niet met iedereen rekening houden. We zijn allemaal gelijk, maar in lijf en leden kunnen we behoorlijk verschillen. Deze Wtcg vervangt grotendeels de regeling buitengewone uitgaven die men vóór 2009 via aangifte in de inkomstenbelasting kon doen. Deze fiscale aftrekposten leidden teveel tot het opvoeren van kosten in de gezondheidszorg die feitelijk niks te maken hadden met vervelende ziektes, handicaps en dergelijke. We noemen hier maar drie aftrekposten die steeds meer werden opgevoerd: luxe brillen, eigen onnodige schoonheidsbehandelingen en chique hulpmiddelen. Overigens bestaat er voor bepaalde (en noodzakelijke) extra zorgkosten (die men zelf moet betalen) nog steeds een fiscale aftrekregeling. Het rondpompen van geld in de gezondheidszorg blijft doorgaan. Soms terecht, soms heel onterecht. En dan hebben we het nog niet over het kostbare uitvoeringsapparaat en de vele ambtenaren die hiermee aan de slag blijven. Ik ben benieuwd hoe de politiek hierin het bezuinigingsmes gaat zetten. Als er weer belangrijk nieuws is aan het front, dan leest u het in deze krant. Maar geniet eerst lekker en ik hoop dus zonder zorgen van de feestdagen! Vragenrubriek voor lezers over uitkeringen, consumentenzaken, rechten (zoals erfrecht), belastingen en andere financiële zaken. Uw vragen worden anoniem in deze uitgave behandeld en onze deskundigen zullen proberen u een persoonlijk antwoord te geven. U kunt uw kwesties sturen naar roodenburg@deoud-hagenaar.nl of naar Postbus 26046, 2502 GA Den Haag. Graag met vermelding van rubriek Rechten en Plichten. Erf- en schenkingsrecht Erfgenaam is al maar liefst acht jaar onvindbaar Acht jaar geleden zijn mijn schoonouders overleden. De nalatenschap is afgewikkeld door een notaris. Mijn man en zijn drie broers waren de erfgenamen. Van hen is er echter één nooit getraceerd. Al die tijd bleef de voor hem bestemde erfenis gereserveerd staan. Het gaat om een heel aardig bedrag. Mijn vraag is: hoe gaat het verder en maakt mijn man nog kans een deel van het gereserveerde geld voor de niet op te sporen oudste broer te krijgen? U snijdt een ingewikkelde en procedureel omslachtige kwestie aan. Er is hierbij sprake zoals dat heet van een gedeeltelijk onbeheerde nalatenschap. Daarbij speelt de door de rechtbank aangewezen vereffenaar een rol. Dat is degene die alles verdeelt, vermoedelijk in dit geval de notaris. De vereffenaar moet zijn uiterste best doen de spoorloze erfgenaam op te sporen en krijgt daarvoor in principe drie jaar de tijd. De kosten voor hem of haar komen uit de nalatenschap. Na die drie jaar zijn er nog ingewikkelde vervolgprocedures waarbij de rechtbank is betrokken én de overheid als laatste belanghebbende. Ook moet alles gebeuren in overleg met de andere erfgenamen. Uiteindelijk strijken niet de andere erfgenamen het erfdeel van de onvindbare erfgenaam op. Dat kan alleen als bewezen wordt dat de spoorloze broer van uw man is overleden en dat uw man (mede) de wettelijke erfgenaam wordt. Het is namelijk de staat die uiteindelijk en pas na twintig jaar als de nalatenschap is opengevallen het deel van de niet meer terug te vinden erfgenaam krijgt. Het ziet er naar uit dat uw man en zijn andere nog levende en traceerbare broers nog even moeten wachten. Hoe het ervoor staat kan uw man overigens ook vragen bij de betreffende vereffenaar. Naamswijziging bij bank na overlijden van partner Ik heb gehoord dat met een langstlevend testament bij overlijden van een partner het opheffen van een gezamenlijke en/of rekening nogal wat kosten met zich meebrengt. Hoeveel zijn deze kosten? Die kosten zijn per bank verschillend. In de meeste gevallen gaat het om een naamswijziging. Die kosten vallen wel mee. Wel zal er vaak een verklaring van erfrecht moeten worden overhandigd. Daarvoor moeten (noodzakelijke) kosten worden gemaakt bij een notaris die afhankelijk zijn van zijn werkzaamheden. Bovendien is doorgaans - ook voor andere zaken - een verklaring van erfrecht nodig en moet u vanwege het testament toch al naar een notaris. Familierecht Na lang huwelijk pensioen delen met ex-partner Na 25 jaar huwelijk ben ik gescheiden en heb nu, vijf jaar na de scheiding, een vriendin waarmee ik wil trouwen. Indien ik kom te overlijden heeft dan mijn ex of huidige echtgenoot aanspraak op mijn pensioen? Er is destijds in het echtscheidingsconvenant geen duidelijke afspraak gemaakt over pensioenrechten. Mijn ex werkt nog en heeft over onze huwelijksperiode haar eigen pensioen opgebouwd. Bij echtscheidingen worden tegenwoordig altijd pensioenrechten verevend. Dat betekent dat de pensioenrechten, opgebouwd tijdens huwelijk van beide partners, met elkaar worden vergeleken. Als blijkt dat de een dan veel meer pensioen heeft opgebouwd dan de ander, moet een verrekening plaatsvinden, meestal in een recht dat de partner met het minste pensioen op 65 jaar krijgt toebedeeld. Iedere echtscheidingsadvocaat is daarop gespinsd. Hoe dat bij u is gegaan, weten wij niet. Het is raadzaam zelf uit te zoeken wie welke nabestaandenrechten heeft. Uw nieuwe partner heeft dus weer met uw pensioen te maken vanaf de datum dat zij met u is gehuwd. Financiële zaken Ze willen de erfpachtprijs nu vijf keer zo hoog maken Mijn schoonmoeder heeft een erfpachtcontract voor haar vakantiebungalow. Dat loopt binnenkort af. Nu wil de eigenaar de erfpachtprijs, ondanks dat die gedurende de 40-jarige termijn meerdere keren is geïndexeerd, gaan vervijfvoudigen. Mag dit? Allereerst: erfpacht is een zakelijk recht. Dat wil zeggen dat het recht verbonden is aan de onroerende zaak, in dit geval de grond, en niet aan een persoon. Erfpacht valt onder het privaatrecht. Een erfpachtrecht kan dus altijd verkocht worden, zonder dat daar toestemming van de gebruiker voor nodig is. De voorwaarden, zoals vastgelegd in het erfpachtcontract blijven na verkoop hetzelfde. En om die voorwaarden gaat het in uw vraag. Het hangt dus daarvan af of na afloop van het erfpachtcontract de prijs ineens enorm opgehoogd kan worden. Er zullen altijd bepaalde grenzen van redelijkheid (en marktconforme situatie) in acht moeten worden genomen als de grondeigenaar de erfpacht ineens fors duurder wil maken. Want daarop zal (uiteindelijk) een rechter zich in zijn uitspraak - indien een conflict ontstaat - baseren. Als het contract afloopt, zal eerst moeten worden getracht tot overeenstemming te komen tussen de verpachter en de (huidige) pachter. Het is niet zo dat de eigenaar (de verpachter) zich ineens tot een andere contractpartij kan wenden. Dat zal de rechter (eventueel) meewegen. Voor de rest kunnen wij u niet adviseren. Het lijkt ons dat uw schoonmoeder zich het beste kan wenden tot andere eigenaren van de vakantiebungalows die waarschijnlijk met dezelfde situatie te maken hebben. Anders zal zij juridisch advies moeten inwinnen als zij niet tot overeenstemming komt met de verpachter.

13 pagina 14 Dinsdag 14 december 2010 De Oud-Hagenaar -advertentie- Kerst met de Jostiband op TV West TV West viert Kerst met de Jostiband. TV West-programmamaker Johan Overdevest volgde de leden van de Jostiband in de spannende, drukke weken in de aanloop naar het jaarlijkse Kerstconcert. Het bijzondere programma is vanaf deze week te zien is op TV West. In Kerst met de Jostiband volgt Johan Overdevest de orkestleden tijdens de repetities en in hun persoonlijke leven. Hoe werken ze toe naar dit concert? Daar komt nog aardig wat bij kijken. Lukt het Theo bijvoorbeeld om op tijd alle nummers onder de knie te krijgen? En zal Jos er bij zijn dit jaar? Jos heeft een belangrijke rol in het orkest, maar door ziekte is hij er de laatste tijd niet bij geweest. Johan praat daar met hem over en laten we hopen dat hij met Kerst wel op het podium kan staan. Carola is vrij nieuw bij de Jostiband en komt nu voor de eerste keer op televisie. Hoe zal dat gaan? Gelukkig wordt ze hierin goed begeleid door haar vriendin Katy, die al langer in de Jostiband speelt. Uitzendtijden Deze en meer verhalen, en natuurlijk heel veel kerstmuziek, zijn te zien en te horen in de serie Kerst met de Jostiband maandag op TV West. Het concert is te zien op zondag 26 december om uur, uur en vervolgens elk uur. Nagenieten kan op maandag 27 december vanaf uur, uur en vervolgens elk uur. Praat mee over programma s en plannen van Omroep West Fan van TV West, Radio West of Westonline? Of juist helemaal niet? In beide gevallen bent u meer dan welkom om mee te praten in het facebook-panel van Omroep West. Omroep West is een publieke omroep en wil daarom zoveel mogelijk aansluiten bij wat het publiek wil. Zo kan het gebeuren dat TV West een programma-idee wil voorleggen aan potentiële kijkers. Soms willen programmamakers van Radio West horen welke platen men het meest waardeert of misschien wil West gewoon nieuws delen met betrokken kijkers en luisteraars. Voor al die gevallen bestaat er sinds kort het zogenoemde Facebook-panel van Omroep West. Zodat het publiek kan meepraten over programma s en plannen van de omroep. Als dank voor de mening en betrokkenheid organiseert Omroep West zo nu en dan iets leuks, exclusief voor leden van het West Facebook-panel. Ook meepraten met Omroep West? Meld u aan via facebook.com\omroepwest, klik op de vind ik leuk -button en doe mee! Kersthuizen, kerstgroeten en kerstmuziek De jaarlijkse zoektocht naar het mooiste kersthuis is volop in gang. Elke werkdag laat TV West de mooiste, meest bijzondere en allerleukste kersthuizen van de regio zien. Tussendoor krijgt u de kerstgroeten van bekende en minder bekende regiogenoten. Omroep West is volop in de kerststemming. Met de jaarlijkse Kersthuiscompetitie en de feestelijke kerstgroeten die tussen de verschillende programma s klinken. Radio West laat deze weken natuurlijk veel kerstmuziek horen in speciale feestdagenedities van vertrouwde programma s. Kijk voor de volledige feestdagenprogrammering op Woensdag vanaf uur TV West Nieuws Westdoc: figuranten Verkeersjournaal Donderdag vanaf uur TV West Nieuws Kek, kunst en cultuur Verkeer en Meer Vrijdag vanaf uur TV West Nieuws Vak W Verkeersjournaal Zaterdag vanaf Nieuwsweek TV West Sport Zondag vanaf 17:00 uur TV West Nieuws TV West Sport Verkeersjournaal Deze week: Maandag vanaf 17:00 uur TV West Nieuws Kerst met de Jostiband Verkeersjournaal Dinsdag vanaf 17:00 uur TV West Nieuws Team West Wat nou Zuid-Holland?! Verkeersjournaal Elke werkdag tussen 7-9 uur TV West Ochtendnieuws TV West is via Ziggo Digitaal te vinden op kanaal 989 Wat Haags holenmensgedrag. Verzamelen, bewaken, Kerstbomen De rausgroep bestond uit een paar buurtvrienden van Ron Henderickx: Rinus, nog een Rinus, Jan, Robbie, Ron zelf en Sjors. Strakke grenzen moet je niet aan het begrip buurt verbinden: het ging om een paar straten om en nabij de Oudemansstraat, de Laakkade, de Genestetlaan en de Allard Piersonlaan. De rausgroep werd samengesteld op basis van straatvriendschap. In de jaren vijftig troffen jongens elkaar nu eenmaal meer op straat dan tegenwoordig. Er was nog nauwelijks TV en al helemaal geen internet. Personal computers en mobieltjes waren er nog niet, ipods en ipads evenmin, er werd niet getwitterd en contacten onderhield je niet via Hyves, Facebook of MSN-messenger. Ook het begrip loungen bestond nog niet, jongens voetbalden gewoon buiten met elkaar, met jassen als doelpalen. En er werd flink gefietst. Met een pak King Corn achterop en onze hengels, aldus Ron Henderickx, wel tot dichtbij Dordrecht. Maar het jaarlijkse hoogtepunt van vermaak, zo maakt hij duidelijk, was het rausen van kerstbomen. Hij weet haarfijn uit te leggen wat daar nu eigenlijk het grote plezier van was. Kip of een boom Het was gewoon de spanning, de eer te scoren voor je stratengroep, vertelt Ron Henderickx. Zo veel mogelijk kerstbomen en ander brandbaar materiaal verzamelen en dan op oudejaarsavond de fik erin, vanaf een uur na twaalven blijven rondlopen om te kijken wie de grootste fik voor elkaar had gekregen. En daarna het stamhout nog lang te zien nagloeien. Ik geloof het blindelings, want ik deed er in mijn buurt (Zuiderparklaan) niet echt aan mee. Te klein en te fijn gebouwd, analyseer ik achteraf. Met een toelichting op de economische omstandigheden van de jaren vijftig wordt ook het kader van het rausen steeds duidelijker. Ron Henderickx legt het uit. Na de oorlog hadden we een armetierig bestaan, kerstbomen kwamen pas geleidelijk aan in beeld. We hadden thuis aanvankelijk eigenlijk liever een lekkere kip op tafel met kerst dan een boom in huis. Ballen en andere sieraden voor de boom waren bovendien behoorlijk duur. Maar begin jaren vijftig kwamen dan toch de kerstbomen en begon ook het rausen. Al vanaf m n negende jaar was ik graag buiten, speelgoed deed me niet zo veel. Ik ging liever met m n vrienden met een zelfgemaakte zeepkist met kinderwagenwieltjes naar de Savornin Lohmanlaan om daar van de duinen hard naar beneden te rijden. Er was verder niet zoveel te doen buiten. En al heel jong raakte ik betrokken bij het rausen. - Relletjes op de Goeverneurlaan in 1960, de jongens moesten er soms flink de kuierlatten in zetten om uit handen van de hermandad te blijven. - Banden en bankstellen Als Ron Henderickx eenmaal op dreef is met vertellen over zijn jeugdzonde wordt hij alsmaar enthousiaster. Het begon eigenlijk al in de herfstvakantie met het verzamelen van oude autobanden. In de eerste jaren beperkten we ons tot de kerstbomen, maar die banden kwamen toch al snel in beeld. Weer later kwamen daar ook nog de oude bankstellen bij. Er waren mensen die de bomen zelfs voor ons bewaarden na de kerstdagen. Vaak waren het bomen die op de laatste dag voor kerst voor een prikkie waren gekocht op de maandag t/m vrijdag u West wordt Wakker u de Ochtendshow u het Twaalfuurtje u West Weet het u de Middagshow u West komt Thuis u Gesprek van de Dag zaterdag u ZEP u And the beat goes on u Ik hou van Holland u Radio West Sport u Ron s Platencast Deze week: zondag u ZEP u Ouwe Joekels u Klassiek op West u Non-stop muziek u Ouwe Joekels (hh) u Klassiek op West (hh) Kijk voor het actuele nieuws, de exacte uitzendtijden en meer programma-informatie op TV WestText of Westonline.nl - Ron Henderickx: Na de fase van de vuisten ben ik afgehaakt, want fietskettingen en boksbeugels behoorden niet tot mijn standaarduitrusting.. -

14 Krant voor de 50-plusser Dinsdag 14 december 2010 pagina 15 jatten en dan in de fik steken; een traditie die in de jaren 50 werd geboren rausen in Laak e.o. markt, en die na de tweede kerstdag al begonnen uit te vallen. Hier en daar konden wij ze dan al ophalen. s Ochtends om halfzeven stond ik op. Gelijk met m n vader, die koffiebrander was, vroeg moest beginnen en heel zwaar werk deed. Om zeven uur al ontmoette ik dan buiten op straat Rinus, één van de twee, en dan gingen we op weg naar mensen die ons een boom hadden beloofd. Of de jongens gingen naar Rijswijk, een uitstekend jachtveld, omdat het rausen daar in de nieuwbouwwijken nog niet tot kunst was verheven. Er werden daar nog geen kerstboombranden georganiseerd. Bovendien kwam je in Rijswijk geen of bijna geen concurrenten tegen, zegt Ron Henderickx.. Bomen wegjatten De verzamelplaatsen waren van groot strategisch belang. Ron Henderickx: Soms konden we gebruik maken van een bevriende tuin, of soms had iemand een half lege garage kunnen regelen, en een andere keer was een balkon de meest ideale opslagplaats. Op een goed balkon konden we wel vijftien bomen kwijt, drie van die balkons en we waren er al vijfenveertig kwijt. In één garage gingen er moeiteloos zestig en in een tuin kon je nog meer kwijt. Maar Ron Henderickx eigen moeder wilde de tuin er niet voor lenen. Daar had ze hem veel te netjes voor onderhouden, zegt hij. Maar er waren ook ouders die er minder moeite mee hadden om de rausgroep ruimte te bieden. Dat viel dus allemaal nog onder het verzamelen, maar één van de wezenlijke onderdelen van het rausen was het wegjatten van bomen bij opslagplaatsen van concurrerende groepen. Want rausen was ook synoniem aan het niet erkennen van de woorden mijn en dijn. De regel luidde eerder: wat van jou is kan straks van mij zijn! bomen wel te verstaan, want Kerst- de rausers van de Laak kenden ook fatsoensgrenzen. Anderen gaven hun voorraad natuurlijk niet vrijwillig weg, licht Ron Henderickx toe. Het was de kunst om de locaties op te sporen waar het spul van anderen lag en het dan te jatten. Daar werd nogal eens bij gevochten. In de beginjaren met de vuisten, maar later kwamen daar ook houten knuppels, fietskettingen en zelfs boksbeugels bij. Na de fase van de vuisten ben ik afgehaakt, want fietskettingen en boksbeugels hoorden niet tot mijn standaarduitrusting. Lag daar de basis voor de latere matpartijen met de Haagse politie? Ja, bevestigt Ron volmondig. Je moet bedenken dat we als rivaliserende groepen minder van elkaar hadden te duchten dan van de politie. Die werd nog wel eens getipt door een buurtgenoot, die te veel last meende te hebben van al dat rausen. In die tijd werd je nog niet eerst voor een gespreksgroep uitgenodigd, maar stond de politie meteen paraat met jeeps en de bullepees in de aanslag. Daar hadden we absoluut ontzag voor. Maar we maakten dan met onze rausconcurrenten samen nog wel één front tegen die gemeenschappelijke vijand. En op tijd - Een politiejeep tijdens z n laatste uur op de jaarwisseling 67/ 68 eventjes later werd hij brutaalweg de brandstapel ingeschoven. (Foto: G.J. ter Brugge). - zorgen dat je weg kwam. Ik was zelf in die tijd nogal sportief, lenig en snel en kon me meestal wel redden, zo nodig over hekken springend. Dikke pret dan natuurlijk als zo n achtervolgende agent met z n kruis bleef hangen in het prikkeldraad waar wij net overheen ontsnapt waren. - Nieuwjaarochtend Het was zaak tot ruim na twaalven rond te blijven banjeren om te zien wie de grootste fi k voor elkaar had gekregen. (Foto: G.J. ter Brugge). - Verkennertjes Het jatten van anderen hun voorraad was een wederzijds doel van de rausgroepen. Dus ook het verdedigen van de eigen bomen, banden en bankstellen vroeg de nodige aandacht. Over en weer trachtten de groepen elkaars logistieke strategie te doorgronden. En er moest scherp oog worden gehouden op de vluchtwegen. Mobieltjes om elkaar te waarschuwen waren er nog niet, daarom werden er jonge jongens van zo n acht, negen jaar ingezet op een uitkijkpost of als verkenner. Die moesten kijken of de kust veilig en waarschuwen als er concurrerende rausers werden gesignaleerd. Eén keer liep het echt uit de hand tijdens een rauspartij in de Jan ten Brinkstraat, herinnert Ron Henderickx zich. We hadden net de spullen van een andere groep van het dak gehaald, maar we werden betrapt en dat had een enorme knokpartij tot gevolg. Vuistwerk, dat wel, maar de politie was er snel bij en haalde ons uit elkaar. Goeverneurlaan De rellen in later jaren op de Goeverneurlaan, die steevast de landelijke dagbladen en de TV haalden, waren eigenlijk een uitvloeisel van de rauspartijen in de jaren vijftig. Zeker weten, meent Ron Henderickx. Wat wij deden in onze tijd, was op oudejaarsavond na twaalven natuurlijk ook proberen te voorkomen dat de brandweer aan het blussen en ruimen van de brandstapels kon beginnen. Het was het normale spel tussen de rausers, de brandweer en politie; onderdeel van de rauscultuur. Maar in latere jaren ontaardde dat destijds nog sportieve gevecht, er werd zelfs geprobeerd politiejeeps omver te trekken en dergelijke. Daar kreeg de Goeverneurlaan in Nederland z n slechte naam door. Inmiddels zijn de grote jaarlijkse vechtpartijen en rellen verleden tijd. Met dank aan de kunstkerstbomen en de alternatieve vermaaksmogelijkheden, de ipods en ipads, het twitteren, Hyves en Facebook. En dankzij het loungen. Nota bene: Ron Henderickx was een van de informanten voor de redactie van de VPRO/NTR documentairereeks Andere Tijden, waarvan op donderdag 23 december om uur op Nederland 2 een afl evering wordt uitgezonden over de geschiedenis van de Kerstbomenjacht in Den Haag. Ton van Rijswijk avanrijswijk@kpnplanet.nl Relevante aspecten bij de jacht op kerstbomen Geschiedenis Terwijl in Duitsland de kerstboom al in 1600 in zwang was, deed de groene sfeerden hier pas in 1840 zijn intrede. Met name de katholieke kerk had aanvankelijk veel moeite met de heidense oorsprong van de kerstboom. Pas midden 20e eeuw werd de kerstboom geaccepteerd als symbool van nieuw leven. Meisjes Meisjes deden niet aan rausen. Die werden voor dat werk niet serieus genomen. Maar hadden er ook zelf niets mee, geen ambitie om zich in het knokgewoel te storten. Bovendien moesten de meeste jongens er niet aan denken de meiden met een knuppel achterna te zitten als een soort verlate Fred Flintstone. Opslagplaatsen Er waren mensen met de kerstbomenjacht, die plek beschikbaar stelden. Er waren ook mensen, die er niets mee hadden en/of er bang voor waren: brandgevaar, schade en dergelijke. De bergplaatsen waren bij voorkeur niet vanaf de straat zichtbaar: tuinen, schuurtjes, garages, balkons, soms stelden enthousiastelingen zelfs een kamer beschikbaar! Een extra risicogroep vormden de vele duivenmelkers, die het Laakkwartier in die tijd kende. Als zij hun duiven van een kilometer afstand al konden herkennen, waren die kerstbomen op een dak al helemaal makkelijk voor ze te zien. Inzicht en behendigheid Het was belangrijk een goede inschatting te maken van risico en opbrengst van voorraden van rivaliserende groepen. Hoe verschaf je je toegang tot de voorraad van de andere groep, hoe kwam je er bij via aangrenzende tuinen, balkons of het dak. Hoe bewoog je je op de houten daken met mastiek en grind, hoe voorkwam je, dat je makkelijk gehoord werd? Hoe ontweek je het woud van antennes (er was nog geen kabel-tv), de spandraden en de vele duiventillen? Hoe zorgde je ervoor, dat pak m beet binnen twee minuten de hele vijandelijke voorraad of op z n minst een significant deel daarvan zonder schade op straat terechtkwam. Zonder schade aan auto s was niet zo n probleem, want zoveel auto s waren er gewoon niet. Hoe zorgde je voor een adequate mobilisatie en voor een efficiënt loopplan van de grondploeg, die voor het rausen van veertig bomen toch minstens uit twintig man moest bestaan? Hoe bleef je de mobilisatie van de tegenpartij voor? Het vroeg allemaal veel overleg vooraf, maar ook een grote mate van improvisatievermogen. Kleerkasten met bullepezen Als het mis ging en dus de risico-inschatting te optimistisch was, ontaardde het rausen in een stevige vechtpartij. De politie kwam meestal net te laat om de mattende partijen te scheiden. Waren ze wel op tijd dan hadden de rivaliserende groepen doorgaans meer te duchten van de met blanke sabels en bullepezen uitgeruste kleerkasten dan van elkaar. Ook deze potige agenten stonden erom bekend al maanden uit te kijken naar het jaarlijkse rausfeest, dat alle kansen bood om weer eens een straat schoon te vegen, kortom te oefenen voor de grote ontlading op Oudejaarsavond zelve. Uit Oh Oh Den Haag Ik zou best nog wel een keertje net als vroeger in Moerwijk willen wonen. / Na het eten een partijtje voetbal in de tuin, de ouders langs de lijn. / In December met de hele buurt op jacht om kerstbomen te rausen. / Op oudejaarsavond fi kkie stoken, vooral die autobanden rookten fi jn.

15 pagina 16 Dinsdag 14 december 2010 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser taat u er niet alleen voor! Nini Plugge woont aan de Sleepnetstraat maar geen idee dat deze organisatie zo Het laatste half jaar heeft Bartiméus veel at u niet alleen voor! tste Eer door groot en specialistisch moderne tijd. is. Het visitekaartje beschikt over gebracht schitterende entree, een imposante hal met zuilengaeniging De Laatste Eer dan ook al meer dan in het Keurmerk leven van Uitvaartzorg Nini Plugge. (SKU), heeft de ver- uitvaartcene uitvaarten heb ik bewaard en op een later moment Zij is twee keer thuis bezocht door een Bartiméus is dé specialist op het gebied van leven, wonen, leren en werken met een visuele beperking. Vanuit meer dan 17 lerij, twaalf opbaarkamers en zes ruime familiekamers toe om te waarvan bellen. Dat één is toch met een 24-uurs maatschappelijk werker van Bartiméus vestigingen in Nederland adviseert, schoolt en traint Bartiméus ook mensen die (op de werkvloer) te maken hebben met visueel leden! was ik eraan n de meeste een stap. Je bezoekmogelijkheid. wilt er niet aan, maar Bijzonder je moet, bij De en Laatste kreeg praktische tips en adviezen beperkte mensen. rkomt of als want je zicht Eer wordt is dat minder. ten tijde Met mijn van rechteroog zie ik weinig, ondanks dat ik aan dit keukenkasten anders georganiseerd. Wist u dat veel slechtziende en blinde jongeren, maar ook ouderen, weer kunnen genieten van hun favoriete muziek, die ze via een aan- een opbaring over deze huishoudelijke zaken. Ik heb mijn irecteur van ruimte (dat geldt overigens ook voor de rouwcentra in Pijnacker/Nootdorp en Rijswijk) el te regelen oog een staaroperatie exclusief beschikbaar heb gehad. is Op zodat mijn Ordelijker, maar ook bijvoorbeeld de veel gepast computerprogramma en een training zelf via YouTube beluisteren en downloaden? Dat zij bellen via Skype met familie en vrienden nabestaanden linkeroog zelf zit ook aan staar, de inrichting maar ik ben van hui-eeverirende om entree, deze een te imposante laten opereren. hal met Immers, zuilengaeniging opbaarkamer gebruikte spullen niet hoog in de kast, over de hele wereld en s verzenden?! door moderne tijd. Het beschikt over een schitte- Keurmerk Uitvaartzorg (SKU), heeft de ver- (foto s, bloemen, schilderijen e.d.) een persoonlijke invulling kunnen geven. Voorts rtcenarten erachter lerij, twaalf zit opbaarkamers ook de macula en degeneratie zes ruime fami- en snijplank, leden! die je kunt dubbelvouwen om Denk aan de meerwaarde die voldoende licht en contrast in en rondom het huis oplevert. Of het opnieuw plezier beleven aan een hobby: maar De binnen Laatste Eer handbereik. dan ook al Of meer een handige dan Er is veel meer mogelijk dan u denkt met een visuele beperking. De specialisten van Bartiméus ontdekken de mogelijkheden graag met u. overigens liekamers niet heeft waarvan het één uitvaartcentrum met een 24-uurs een sfeervolle aula eeste ik bezoekmogelijkheid. ben bang dat dit oog tra: Deze kosen een grote Bijzonder dan ook ontmoetingsruimte bij De sneller makkelijker de gesneden groenten in de een loeplamp om te borduren, vergrote speelkaarten voor de kaartclub, maar ook mobiliteitstraining om zelfstandig bij diezelfde kaartclub Laatste met uitgebreide ten tijde cateringfaciliteiten. van een opbaring deze Het centrum pan doen. is Deze plank is trouwens voor te arriveren. of als achteruit Eer is dat gaat.. Tegenwoorchtbedrag Slechtziend van r van ruimte (dat geldt overigens ook voor de rouwcentra in Pijnacker/Nootdorp en Rijswijk) goed worden bereikbaar is een rouwproces. zowel met openbaar iedereen, vervoer slechtziend of niet, erg handig, gelen usief de kosten De exclusief visuele beschikbaar als beperking met de is zorgt auto zodat voor en nabestaanden beschikt gevoelens over ruim lacht voldoende parkeergelegenheid. Nini. Het zijn soms kleine aanpassingen, zoals het gebruik van contrasten, kunt met al uw vragen terecht bij de landelijke Bartiméus Infolijn via telefoonnummer ( 0.05 p/m). Eén van de medewer- Bartiméus geeft antwoord op alle vragen over zien en niet-zien en gaat door tot er een antwoord is. Voor iedereen, van 0 tot 100 jaar. U orden dan ook van zelf verdriet aan de inrichting en boosheid. van een Nini opbaarkamer loopt graag (foto s, bloemen, schilderijen e.d.) een persoonlijke ommetje feit dat men een de talen. Daarom Nieuwbouw invulling met Wim kunnen en geniet begrafenis-, geven. van Voorts de crematie- die veel voordeel opleveren. Maar, de kers staat u graag te woord. Bartiméus heeft ook een locatie in Den Haag op Laan 20. In 2011 houdt Bartiméus weer voorlichtingsbijeenkomsten. Geïnteresseerd in de nieuwsbrief? Abonneer u op de Bartiméus Nieuwsmail via ns niet natuur, heeft het tuinen, uitvaartcentrum n te regelen. bloemen en een gevels sfeervolle van Iepenhof. aula hui- afstandsbediening Dienstverlening blijft een crime. ook Ook na de uitvaart ze kos- en een grote ontmoetingsruimte met uitgebreide cateringfaciliteiten. Het centrum is Onlangs is met de Gemeente Delft overeenstemming bereikt voor de ontwikkeling en met De Brug en Humanitas regelmatig een De Laatste Eer organiseert in samenwerking nwoor- ag van ing goed bereikbaar zowel met openbaar vervoer keringsmaatatste ook bouw van een begrafenis-, crematie- en uitvaartcentrum op begraafplaats Iepenhof. per jaar een herdenkingsdienst in de aula van lezing over rouwverwerking en is er een keer kosten als met de auto en beschikt over ruim voldoende parkeergelegenheid. an Eer een De mensen in het land, roept de politicus. men de Laat Architecten-bureau uw Hulshof zorg uit Delft heeftonze De Laatste Eer. Wilt zorg u hier meer informatie zijn aarom Nieuwbouw hier inmiddels begrafenis-, een crematieen uitvaartcentrum Iepenhof. schitterend ontwerp voor over, belt u dan gerust met één van onze Alsof de politicus zelf niet bij het land hoort. elen. gemaakt dat in detail, uiteraard Persoonlijk Dienstverlening in nauwe medewerk(st)ers. betrokken! ook na de uitvaart Uiteraard kunt u na de uitvaart ook nog regelmatig bij ons eenterecht. Het komt regel- Onlangs is met de Gemeente Delft overeenstemming samenwerking bereikt voor de ontwikkeling met de gemeente, en met is De uitge- Brug en Humanitas De Laatste Eer organiseert in samenwerking (Dat klopt. Hij bewoont een ander land. Een eiland). werkt. Als alles volgens planning verloopt, zal matig voor dat nabestaanden na de uitvaart De mensen in dat land zijn boos. smaater een bouw van een begrafenis-, crematie- en uitvaartcentrum begin op 2008 begraafplaats met de bouw Iepenhof. van het nieuwe per jaar een cen- herdenkingsdienst behoefte hebben in de aula om van even na te praten. Op het Een vage woede welt op in hun hart. lezing over rouwverwerking en is er een keer Als het leven van een dierbare eindigt, breekt uniek is. Kwaliteit is bij ons vanzelfsprekend. Architecten-bureau een moeilijke trum kunnen Hulshof periode worden uit van Delft verdriet gestart. heeft aan. De Laatste Eer. Wilt Maar enquêteformulier u hier wij meer verzorgen informatie ook uitvaarten voor niet-leden. Onvrede. Onrust. Onmacht. dat wij na de uitvaart sturen, hier Direct inmiddels na een schitterend overlijden ontwerp moet voor er veel over, worden belt u dan kunt gerust Voor u met aangeven alle één van gezindten of onze u er prijs staan op wij stelt klaar. dat we Iedereen gemaakt geregeld. dat in Uitvaartzorg Juist detail, in uiteraard zo n met moeilijke in nauwe de nadruk tijd medewerk(st)ers. is op een zorg is Uiteraard nog ons even dierbaar! kunt u na de uitvaart ook contact met u opnemen. Maar het samenwerking persoonlijke met Bij De Laatste benadering gemeente, Eer werken en is deskundige uitgewerkt. Als alles volgens planning verloopt, zal matig voor dat nabestaanden staat u natuurlijk de uitvaart vrij om zelf contact met ons Sjaak Bral schrijft zijn columns indachtig de woorden van veertig gemotiveerde van en groot ervaren belang. medewerkers, Coöperatieve waarvan Uitvaart- zes Vereniging op te nemen De als Laatste u daar Eer begeleiding nog bij ons terecht. Het komt regel- begin 2008 met de bouw van het nieuwe centrum vereniging kunnen gediplomeerde worden De Laatste gestart. uitvaartleiders, Eer staat 24 uur, die enquêteformulier 7 dagelijks dagen dat Het Bijvoorbeeld wij lidmaatschap na de uitvaart als u sturen, vragen van De heeft Laatste over Eer bijvoor- biedt u behoefte hebben om even na te praten. Op het behoefte aan heeft. W. F. Hermans: Een goed columnist laat geen vijand in leven. in de week zorgen voor voor u klaar! een Al optimale meer dan dienstverlening. 75 kunt jaar. u aangeven of veel beeld u er voordeel: prijs het sturen op stelt forse van dat korting we dankbetuigingkaartjes op de al lage tarieven, of Zijn teksten zijn rauw, regelrecht en even vilein als hilarisch. Uitvaartzorg Alle medewerkers met de nadruk bij De op Laatste zorg nog even contact Eer, of dat nu kosteloos met de afwikkeling u opnemen. opstellen Maar van het eerder en in bewaring genoemde nemen praktische laatste zaken. wilsbeschikking, Of gewoon De voor mensen een informatie goed gesprek. het over van De mensen in het land, roept de politicus. Bij De Eer werken veertig gemotiveerde en ervaren medewerkers, waarvan zes op te nemen als u daar behoefte aan heeft. staat u natuurlijk vrij om zelf contact met ons De Laatste gaat Eer om de neemt receptiemedewerksters, u zoveel mogelijk zorg de chauffeurs U uitvaartleiders, krijgt of om dan de medewerkers alle die tijd dagelijks om van afscheid Bijvoorbeeld de catering, als u ontwikkelingen vragen heeft De over mensen bijvoor- deelname aan het Fonds uit uw land, roept Wij De Alsof de politicus. mensen leven de politicus in een in het zieke, zelf land, egoïstische niet roept bij het de maatschappij, politicus. land hoort. mensen zijn gediplomeerde handen. Alsof de in het politicus land, zelf roept niet de bij politicus. het gedegradeerd Alsof De (Dat land mensen klopt. hoort. politicus Hij in tot het bewoont consumptieslaven, zelf land, niet een roept bij ander het een politicus. land. door hoort. Een door eiland). verrotte zorgen nemen. voor zijn Het een zich verdriet optimale bewust kunnen dienstverlening. van het wij grote niet belang wegnemen. beeld van het sturen het van Vooruitbetalingen. dankbetuigingkaartjes De of kosten van een gezinslidmaatschap Wilt eerder u ook genoemde Alsof zijn lid slechts worden De prakti- de (Dat mensen 5,- politicus van per klopt. De jaar Laatste in (incl. Hij zelf het Eer kinderen bewoont of niet land, bij roept het een land ander samenleving (Dat Alsof De politicus. hoort. mensen land. klopt. de politicus Een Hij is in het, eiland). dat bewoont die zelf in niet rap zijn een tempo bij boos. ander het wordt land. hoort. gespleten Een eiland). door racisme, Alle Door medewerkers persoonlijke leveren bij van De Laatste aandacht, kwaliteit. Eer, of Dat betrokkenheid dat nuvindt de u afwikkeling bij en De van gaat (Dat Alsof klopt. De mensen de Hij politicus bewoont in dat zelf land een niet ander zijn bij boos. het land. De (Dat Een land mensen Een vage klopt. hoort. eiland). woede Hij in in dat het bewoont welt land land, op zijn een roept in boos. hun ander hart. politicus. raad Uitvaartzekering aan. licht het onder afscheid meer nemen de goede iets dragelijker kwaliteit, die maken. wordt verzekering, het om streven de Laatste receptiemedewerksters, naar Eer hoge terug in kwaliteit hun de dienstverlening. chauffeurs of om medewerkers van catering, status en macht, kunnen sche wij zaken. wel- Door Of gewoon tot meer 18 voor informatie jaar). een goed gesprek. over de NKU natura-kapitaal verstikt door criminaliteit, vergiftigd door land. geldzucht, Een eiland). De dan mensen kunt (Dat Een u de klopt. vage in antwoordcoupon dat Hij woede land bewoont welt zijn boos. op een in ander hun Alsof Een De Onvrede. hart. land. mensen vage Een politicus woede Onrust. in eiland). dat welt zelf land Onmacht. op niet zijn bij hun boos. het hart. land hoort. zijn zich bewust van het grote belang van het verkwanseld door een incompetente, hypocriete overheid - en het weer pitaal polis leveren is van gewaarborgd kwaliteit. Dat door vindt het u lidmaatschap bij De Wilt u van ook de lid worden Uitvaartcentra ingevuld van De retourneren. Laatste De Eer Laatste of Een postzegel Eer is niet Een De vage Onvrede. mensen woede in Onrust. welt dat land Onmacht. in zijn hun boos. hart. (Dat Onvrede. Een vage klopt. woede Onrust. Hij bewoont welt Onmacht. op een in hun ander hart. land. Een eiland). ag zelf keuzes Nederlandse Kwaliteitsraad Uitvaartverzorging de (NKU), goede uitvaartvereniging kwaliteit, en het keurmerk die wordtvan De verzekering, de Laat- Stichtingdan kunt beschikt u antwoordcoupon over zeer stijlvolle uitvaartcentra in Delft, indachtig de woorden van nodig. U kunt ook onze website bezoeken op is ook kut. itvaartg aan. Laatste Verzeker Eer terug u in van hun kwaliteit dienstverlening. Door meer informatie over De de Coöperatieve NKU natura-kapitaal Uitvaartvereniging De Laatste Eer Onvrede. Een vage Onrust. woede Onmacht. welt op in hun hart. De Onvrede. Sjaak mensen Bral Onrust. schrijft in dat zijn land Onmacht. columns zijn boos. genstelling onder De tot coöperatieve meer polis geen is gewaarborgd rechten ste Eer verzorgt door het al lidmaatschap sinds 1931 van uitvaarten. de ingevuld Er retourneren. Pijnacker-Nootdorp Een postzegel is niet Onvrede. Sjaak en Rijswijk. Bral Onrust. Centra schrijft met Onmacht. zijn columns Een Sjaak indachtig W. F. vage Bral Hermans: woede schrijft woorden Een welt zijn goed op columns vanin columnist hun hart. Dit boek bevat bijdragen aan het De indachtig mensen AD, de in laat het verhalen de land, geen woorden roept vijand de van politicus. van Ome in leven. keuzes Nederlandse Kwaliteitsraad Uitvaartverzorging (NKU), en het keurmerk van de Stichting nodig. U kunt ook onze website bezoeken op Ed, hikt over een werken zeer gemotiveerde en ervaren medewerkers die als geen ander beseffen dat elke uitvaart speciale familiekamer die 24-uur toegankelijk is. verschillende familiekamers. In Delft is ook een Sjaak Bral W. F. schrijft Hermans: zijn columns Een goed indachtig columnist Onvrede. W. Sjaak Zijn F. teksten Bral Hermans: laat woorden Onrust. schrijft geen zijn vijand van Een rauw, zijn Onmacht. ing tot andere Haagse vertellingen goed columns regelrecht leven. columnist en Alsof nooit indachtig de en politicus even eerder laat zelf geen vilein gepubliceerde niet woorden bij vijand als het hilarisch. land van in hoort. leven. wordt de uitn er en eende voor- teksten. echten W. F. Sjaak Hermans: Zijn Bral teksten schrijft Een zijn goed zijn rauw, columns columnist regelrecht indachtig Zijn W. laat en F. geen teksten even Hermans: de vijand vilein woorden zijn in Een rauw, als leven. hilarisch. van goed regelrecht columnist (Dat klopt. en even Hij laat bewoont geen vilein een vijand als ander hilarisch. land. in Een leven. eiland). Sjaak Bral schrijft zijn columns De indachtig mensen dat de land woorden zijn boos. n opgenomen, Zijn W. teksten F. Hermans: zijn rauw, Een regelrecht goed columnist en even Zijn Wij laat teksten vilein leven geen in als zijn een hilarisch. vijand zieke, rauw, in egoïstische regelrecht leven. maatschappij, en even vilein mensen als hilarisch. van de uite voor- zijn unnen in deze W. F. Hermans: Een goed columnist Een vage woede laat welt geen op in vijand hun hart. Zijn Wij teksten leven in zijn een rauw, zieke, regelrecht egoïstische Wij en gedegradeerd maatschappij, leven vilein in een tot als mensen zieke, consumptieslaven, hilarisch. egoïstische zijn in leven. ISBN Onvrede. 12,50 maatschappij, een Onrust. door Onmacht. en door mensen verrotte zijn omen, orden geregivoor deze jongere Juniusstraat 4 - Delft - Telefoon verrotte zijn racisme, in Wij leven gedegradeerd in een zieke, tot egoïstische consumptieslaven, maatschappij, Zijn gedegradeerd Wij samenleving een teksten leven door mensen een zijn is tot het, door zieke, rauw, consumptieslaven, zijn die verrotte egoïstische in regelrecht rap tempo maatschappij, en wordt een even door gespleten vilein en door mensen als door hilarisch. geregijongere Juniusstraat 4 - Delft Ook - voor Telefoon melding 015 van - overlijden zijn dat hun gedegradeerd Wij samenleving leven tot een consumptieslaven, is zieke, het, die egoïstische in rap tempo een maatschappij, samenleving gedegradeerd verstikt door wordt door gespleten is criminaliteit, tot mensen verrotte het, consumptieslaven, die door zijn in racisme, rap vergiftigd tempo Sjaak Bral wordt door een schrijft door geldzucht, gespleten zijn columns en door indachtig status door verrotte racisme, de en woorden macht, van gen krijgen bij Wij leven een zieke, egoïstische W. F. maatschappij, Hermans: Een goed columnist mensen laat zijn geen vijand in leven. at hun Wij staan 7 dagen in de week, 24 uur per Nu in samenleving dag de gedegradeerd verstikt voor u boekhandel is klaar! door het, tot die criminaliteit, consumptieslaven, in rap tempo vergiftigd wordt of verstikt samenleving verkwanseld een gespleten door bestel door door geldzucht, criminaliteit, is door het, een racisme, verrotte via status die incompetente, rap vergiftigd en macht, tempo Zijn teksten door wordt hypocriete zijn geldzucht, rauw, gespleten regelrecht overheid status door en even - racisme, en vilein macht, het als hilarisch. weer t jgen over bijhet algeverstikt samenleving verkwanseld door criminaliteit, is het, door die een vergiftigd in incompetente, rap tempo door gedegradeerd verkwanseld verstikt is wordt geldzucht, ook hypocriete kut. gespleten door status door criminaliteit, tot overheid consumptieslaven, door een en incompetente, macht, racisme, - en vergiftigd het weer door een hypocriete door geldzucht, en overheid door status verrotte et Als alge-eal een al een ANTWOORDCOUPON - en het macht, weer keraar Deze ANTWOORDCOUPON coupon kunt u in een envelop, zonder postzegel, sturen naar is afgenlijke afge- De verkwanseld verstikt is ook door kut. criminaliteit, een incompetente, vergiftigd hypocriete samenleving is verkwanseld door ook geldzucht, kut. overheid is door het, status - een en die incompetente, het en rap weer macht, tempo Wij leven wordt hypocriete in een zieke, gespleten egoïstische overheid door maatschappij, - racisme, Deze coupon kunt u in een envelop, zonder postzegel, sturen naar en het mensen weer zijn is uitvaart Deze Laatste coupon Eer, kunt Antwoordnummer u in een envelop, 11221, zonder 2600 postzegel, WC Delft. sturen naar De Laatste Eer, Antwoordnummer verstikt door criminaliteit, vergiftigd gedegradeerd door tot geldzucht, consumptieslaven, status een door en en macht, door verrotte itvaart is 11221, ook verkwanseld kut WC Delft. door een incompetente, is Dit hypocriete ook boek kut. bevat overheid bijdragen - het aan weer het AD, de verhalen van Ome Ed, rgen dan kan De Laatste Eer, Antwoordnummer 11221, 2600 WC Delft. verkwanseld door een incompetente, samenleving hypocriete is het, die in rap overheid tempo wordt - en gespleten het door weer racisme, an kan en. Ik wil lid worden Ik wil van de lid uitvaartvereniging worden van de uitvaartvereniging is ook Dit kut. boek bevat bijdragen aan het Dit andere AD, boek de Haagse bevat verhalen bijdragen vertellingen van Ome aan en Ed, verstikt het nooit AD, door criminaliteit, eerder verhalen gepubliceerde vergiftigd van door Ome geldzucht, Ed, Ik wil lid worden van de uitvaartvereniging status en macht, (contributie 5,- per jaar per huishouden Dit boek incl. andere minderjarige bevat Haagse kinderen). bijdragen vertellingen aan het AD, en is andere Dit nooit teksten. ook verhalen boek kut. (contributie 5,- per jaar per huishouden incl. minderjarige kinderen). eerder Haagse bevat van gepubliceerde bijdragen vertellingen Ome Ed, aan en verkwanseld het nooit AD, eerder door een verhalen incompetente, gepubliceerde van hypocriete Ome overheid Ed, - en het weer ng Stuurt u mij uw Stuurt kennismakingsbrochure. u mij uw kennismakingsbrochure. andere Dit teksten. Haagse boek bevat vertellingen bijdragen en aan nooit het eerder teksten. andere AD, gepubliceerde verhalen Haagse vertellingen van Ome Ed, en is ook nooit kut. fsluiten eerder gepubliceerde n het afsluiten Stuurt u mij een Stuurt folder u over mij Wilsbeschikkingen een folder over & Wilsbeschikkingen het fonds van Vooruitbetaling & f teksten. andere Haagse vertellingen en nooit Dit teksten. ISBN boek eerder bevat gepubliceerde bijdragen aan het AD, 12,50 de verhalen van Ome Ed, relatief hoge hoge het Fonds van Vooruitbetaling. evallen Ik wil een wilsbeschikking het Fonds ontvangen Vooruitbetaling. om in te vullen Dit boek bevat bijdragen aan het AD, verhalen van Ome Ed, veel gevallen Ik wil een wilsbeschikking ontvangen om in te vullen. teksten. ISBN andere ISBN 12, Haagse vertellingen en nooit eerder gepubliceerde oor de Informeert u mij Ik over wil de een NKU wilsbeschikking Uitvaartverzekering ontvangen om in vullen. andere 12,50 Haagse vertellingen en nooit eerder gepubliceerde edrag Fonds voor de Informeert mij over de NKU Uitvaartverzekering Informeert u mij over de NKU Uitvaartverzekering ISBN ,50 teksten. ISBN teksten. 12,50 r in haar het Fonds Ik wil meer informatie over atste en kaneer haar Nu in ISBN de boekhandel of 12,50bestel via Ik wil meer informatie over ISBN ISBN 12, ,50 iedt. Men kan Nu in de boekhandel Nu in de of boekhandel bestel via of bestel via r of in termijte wordt bijge- Nu in de boekhandel Nu... termijt bijge- Adres Naam Naam... Geb. datum... oraf de in of de bestel boekhandel via of bestel via datum ast kan Naam Nu in de boekhandel... Postcode/Woonplaats... Nu in de boekhandel of bestel via men vooraf de Nu in of de bestel boekhandel via datum Daarnaast kan of bestel via Telefoonnummer Adres jk zijn. Adres... raat te d cen- in Den Haag en kwam in maart 2010 op de 50plus- beurs in contact met Bartiméus. Wim Bal, mijn steun en toeverlaat, en ik bezochten de beurs in het Stadhuis en spraken daar een low-visionspecialist van Bartiméus. Een prettig gesprek. We hadden wel eens van Bartiméus gehoord, (advertorial) Bartiméus Eye-opener voor slechtziende Nini Plugge DEN HAAG Stelt u zich eens voor: uw ogen worden slechter. In eerste instantie heeft u het nog niet zo door, alleen gaan de letters en strepen golven. Het zien van contrasten wordt minder, diepte is moeilijk in te schatten en bij het lezen ontbreken delen van woorden. Dit overkwam Nini Plugge. Zij is bijna 76 jaar en heeft sinds vijf jaar macula degeneratie (MD). Dit is een oogaandoening waarbij de gezichtsscherpte afneemt als gevolg van het afsterven van kegeltjes in de macula, ook wel gele vlek genoemd, in het centrale deel van het netvlies. De aandoening wordt langzaam erger en leidt na tien tot vijftien jaar tot slechtziendheid. Nini heeft hulp gezocht bij Bartiméus. Een wereld ging voor mij open. zen. Het is moeilijk als hij mij attendeert op iets moois en ik zie dat niet meer. De rollen zijn omgedraaid. Toen wij elkaar leerden kennen, begeleidde ik Wim. Ik zag verkeersborden bijvoorbeeld veel scherper. Nu begeleidt hij mij en dat vind ik moeilijk, maar tegelijkertijd ben ik blij met zo n fijne vriend. Postcode/Woonplaats... heb ik advies gekregen ten aanzien van een NS-begeleiderkaart, WMO-voorzieningen zoals hulp in de huishouding en Regiotaxi. Op de Laan 20 in Den Haag leerde ik bij Bartiméus een aantal zaken ten aanzien van de computer. Want ik wil natuurlijk wel met mijn kinderen en kleinkinderen blijven ANTWOORDCOUPON - Nini Plugge: Je wilt er niet aan, maar je moet, want je zicht wordt minder. - en! Binnenkort volgt een speciaal computerprogramma Opera. Ik denk na over een Daisy-speler, speciaal voor luisterboeken. Bartiméus adviseerde mij een boek van Agatha Christie, maar daar ben ik niet zo van. Ik hoorde, samen met Wim, een heerlijk boek van John Woyne; Als een bril niet meer helpt De jongen in de gestreepte pyjama. Een aanrader. Kortom, ik ben erg blij met Bartiméus, want deze organisatie heeft mij het afgelopen half jaar veel gebracht. Meer dan ik had durven hopen. Een echte steun in de rug!

16 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser Dinsdag 14 december 2010 pagina 17 DE website voor de 55-plusser uit Den Haag NIEUWS: Brochure medische fouten Jaarlijks worden in de Nederlandse ziekenhuizen meer dan een miljoen patiënten opgenomen. Hoewel de zorgverleners daar hun uiterste best doen om goede zorg te bieden, kan er soms iets misgaan. Ongeveer dertigduizend patiënten lopen onbedoeld medische schade op tijdens een behandeling. Dit leidt soms tot langere ziekenhuisopname, tijdelijke of blijvende schade of zelfs tot overlijden. Als er in uw behandeling of die van uw naaste iets is misgegaan, is een open en eerlijk gesprek met de zorgverlener van groot belang. Alleen zo kunt u samen naar een goede oplossing voor dit probleem zoeken. De brochure Als uw behandeling anders uitpakt van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) kan hierbij een steuntje in de rug bieden. U kunt de folder (artikelnummer 84) krijgen bij de NPCF, Postbus 1539, 3500 BM Utrecht. Het telefoonnummer van de NPCF is (030) Als u thuis internet hebt, kunt u de folder direct en gratis downloaden op www. npcf.nl. Winteravonden bij Drang Zin in een bijzondere, theatrale maar toch warme avond tussen Kerst en de jaarwisseling? Dan moet u bij Theatergroep Drang zijn. Op 28, 29 en 30 december heerst daar een gezellige wintersfeer. Jonge getalenteerde artiesten verwarmen uw hart met muzikale, poëtische winteravondvoorstellingen. De glühwein staat klaar! Actrice en zangeres Eva van den Dam gaat in haar zelfgeschreven voorstelling Een gedachte op een plankje op zoek naar haar grenzen. Tijdens deze ontdekkingsreis laat ze zich inspireren door de moderne rock- en popcultuur. Eva deed mee aan vele musicals, waaronder The Sound of Music. Pianiste Anna van Nieukerken presenteert na de pauze Sluitstuk, een stemmige, stijlvolle collage gebaseerd op onder meer preludes en fuga s van Bach en Shostakovich en teksten van schrijver Toon Tellegen. Anna speelde o.a. in het Concertgebouw, Muziekcentrum Vredenburg en Muziekgebouw aan het IJ en werkt regelmatig mee aan muziektheatervoorstellingen. Waar en wanneer? In de Drangstudio, Schelpkade 45, matinee ca uur, avondvoorstelling ca uur. Entree: 15,-, met Uitpas 12,50, met Ooievaarspas 7,50. Kaartverkoop: nl. Informatie: tel. (070) VRAAG HET CIPO! Ik heb gehoord dat het Fonds voor ouderen van de gemeente wordt opgeheven. Klopt dat? Waarschijnlijk wel. Eind oktober heeft de gemeenteraad de begroting goedgekeurd, inclusief afschaffing van het Fonds voor ouderen. Dit extraatje van 250,- voor 65-plussers met een laag inkomen wordt slachtoffer van de bezuinigingen. Op 16 december buigt de gemeenteraad zich er toch nog een keer over. In een volgende Oud-Hagenaar komen we erop terug. Hebt u ook een vraag? Kom langs in onze bezoekersruimte in Het Nutshuis, Riviervismarkt 5 (tegenover de Grote Kerk). We zijn op werkdagen geopend van tot uur, en hebben daar ook allerlei folders, gidsen en formulieren voor u beschikbaar. Of bel ons informatienummer: (070) ACTUEEL Een borrel is geen goede nieuwe partner als u alleen komt te staan Bert (78) woont in een flatwoning in Den Haag-West. Hij is van nature een joviale man die midden in het leven staat. Een halfjaar geleden is dat leven echter van de ene op de andere dag overhoop gegooid toen Stientje, zijn vrouw, plotseling overleed aan een hersenbloeding. Berts dagen zijn sindsdien nooit meer zoals ze dat met haar waren. Hij is lusteloos en loopt de hele dag te ijsberen in huis. Het begint iedereen in Berts omgeving ook op te vallen dat hij er onverzorgd uitziet, minder betrouwbaar is in afspraken en dat er een vervelende lucht om hem heen hangt. Berts dagen zijn leeg sinds Stientjes overlijden. Hij is in de daaropvolgende maanden bijna gedachteloos op zoek gegaan naar nieuw gezelschap. Dat nieuwe gezelschap heeft hij ook vlot gevonden en het heet drank. Bert is een van de vele Nederlandse ouderen die is gaan drinken of die meer is gaan drinken. De laatste jaren zijn er verschillende keren onderzoeken gepubliceerd waaruit is gebleken dat ouderen steeds vaker een alcoholprobleem hebben. Niet alleen jongeren drinken zich regelmatig een stuk in de kraag. Probleemdrinken Het probleemdrinken van ouderen ziet er wel anders uit dan bij jongeren. 55-plussers blijken namelijk in vergelijking met jongeren vaker dagelijks te drinken. Ouderen drinken sowieso vaker dan jongeren, maar als ze eenmaal verslaafd raken, blijven ze daar ook langer in steken. Een groot verschil is wel dat ze er meestal geen andere verslavende middelen op na houden, zoals jongeren. Die raken immers ook nogal eens aan de cocaïne of partydrugs. Wel nemen ouderen soms ook hun toevlucht tot Agenda 13 t/m 17 december: Koorenhuis KerstPodium Elke dag in de Foyer muzikale optredens door Koorenhuiscursisten, van jong tot oud, met kerstmuziek in alle stijlen. Koorenhuis Centrum, Prinsegracht 27, toegang gratis. Programma dagelijks te vinden in de foyer en op www. koorenhuis.nl. extra medicijnen. De oorzaak van zulk probleemdrinken is meestal dezelfde als bij Bert: eenzaamheid. Ouderen krijgen na een lang, vol leven soms ineens te maken met het wegvallen van dierbaren en vrienden, en kunnen daar slecht tegen. Dit probleem doet zich voor in allerlei gedaanten. Bert heeft nog vrienden en kennissen, maar reageert al drinkend op het wegvallen van zijn vaste levensgezellin. Anderen zijn nog slechter af en vereenzamen totaal. Drank is dan een gemakkelijke partner: de fles is altijd beschikbaar en stelt nooit teleur. Gezondheid Met alle gevolgen van dien, natuurlijk. Alcohol met mate - en zeker niet in combinatie met medicijnen kan geen kwaad. Het drinkadvies is: gezonde mannen niet meer dan twee standaardglazen per dag, vrouwen niet meer dan één, en niet vaker dan twee keer per week. Méér drinken, nog meer drinken en vooral te veel drinken heeft snel gevolgen voor de gezondheid. Stofwisseling en spijsvertering gaan achteruit, de bloeddruk gaat omhoog en mensen beginnen te CIPO, Postbus 13634, 2501 EP Den Haag, (070) De oorzaak van probleemdrinken bij ouderen is vaak eenzaamheid. Maar eenzaamheid, daar is met hulp best wat aan te doen, zodat het leven er weer wat rooskleuriger uit gaat zien. Alcohol is geen oplossing, het maakt nieuwe contacten alleen maar moeilijk. - Vrijdag 17 december: Kerstconcert Houtrustkerk Met de twee koren van de Houtrustkerk, jonge vocale en instrumentale solisten en de twee orgels van de kerk, tegelijkertijd en in afwisseling. Houtrustkerk, Houtrustweg 1 (hoek Beeklaan), uur, met na afloop glühwein. Toegang gratis, met een collecte voor de onkosten. beven, onvast op de benen te staan en suf en traag te worden. Ouderen kunnen ook eerder alcoholvergiftiging krijgen. Kleine hoeveelheden kunnen al leiden tot evenwichtsverlies en dus valongelukken, orgaanbeschadiging, verslechtering van het geheugen e.d. Een heel specifiek probleem onder oudere drinkers is de combinatie met medicijnen. Ouderen moeten doorgaans vaker dan anderen medicijnen gebruiken. Als daar veel en regelmatig bij wordt gedronken, kan dat grote gevolgen hebben. Hulp en informatie Gelukkig is er ook heel veel hulp en informatie in de buurt. Kent u drankproblemen in uw eigen omgeving? Wilt u meer weten over drank, probleemdrinken en de gevolgen ervan? Bij CIPO kunnen we u helpen aan informatiemateriaal. We hebben diverse vouwbladen en brochures over het onderwerp beschikbaar. Bijvoorbeeld over de risico s van alcohol en de gevolgen van alcohol bij medicijngebruik, maar ook met tips om te stoppen of te minderen en gesprekstips voor familieleden en vrienden. Zaterdag 18 december: Kerstconcert Christelijk Residentie Mannenkoor Traditioneel kerstconcert door een van Nederlands bekendste mannenkoren, met medewerking van Imperial Brass, sopraan Margaret Roest en organist Aarnoud de Groen. Grote Kerk, Kerkplein, uur, entree 17,50, voor 65+ ers 15,00. Kaartverkoop: tel. (070) , (070) of voor aanvang van de voorstelling. Daarnaast zijn er diverse websites waar u verder kunt kijken. Op die van CIPO wordt u, onder Thema s, de weg gewezen naar brochures, naar zelftests, hulpverlening en deskundige organisaties. De Haagse campagne Een frisse blik op alcohol beoogt iedereen in de stad scherp te houden over alcohol en drinken, en heeft ook een website. Een heel deskundige organisatie is de Alcohol Infolijn. Via het nummer ( 0,10 per minuut) kunt u 24 uur per dag anonieme betrouwbare informatie en advies krijgen. Ook bij Preventie van de Parnassia Bavo Groep kunt u deskundig advies, trainingen en voorlichting over alcohol krijgen. Informatie CIPO, tel. (070) Een frisse blik op alcohol Advies Preventie Parnassia Bavo Groep Tel. (070) preventie@parnassiabavogroep.nl

17 pagina 18 Dinsdag 14 december 2010 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser Kleine Nostalgie met Julius Pasgeld Rond 1900 had slijterij Van Cleef aan de Lange Beestenmarkt de eerste particuliere telefoon in Den Haag. Het telefoonnummer was 1 en ik heb me laten vertellen dat de telefoonaansluiting en het abonnement indertijd een vermogen kostten. En dan nog. Dan heb je telefoon. Maar met wie moet je bellen? Dan zal je toch eerst moeten wachten op iemand met het telefoonnummer 2. Die telefoon van Van Cleef was er een zonder slinger. Maar een kiesschijf zat er nog niet op. Die kwam pas in Van Cleef moest op een knop drukken. En werd dan door de centrale verbonden met die andere abonnee. Gedeelde aansluiting Uit eigen ervaring weet ik daar allemaal niks van. Bij ons thuis hadden we in 1951 niet genoeg geld voor een eigen telefoonaansluiting. Vroeger was heus niet alles beter. Maar wel bijna alles. Want als je erop terugkijkt blijkt de narigheid vaak versleten en vergeten. Wat overblijft zijn de spaarzame momenten van geluk. En natuurlijk koesteren we die piééép 1: U spreekt met Van Cleef Vroeger liep je naar de telefoon, je nam op als de telefoon ging of je draaide een nummer. En na afloop van het gesprek legde je de hoorn neer. Nu loop je met je mobieltje op zak natuurlijk niet meer naar de telefoon als hij overgaat. Je mobieltje gaat trouwens niet meer over. Hij piept, bliept, kwettert en tettert. In een halve eeuw is niet alleen de telefoon zelf maar ook het spraakgebruik eromheen grondig verandert. - Lekker kitscherig bellen met de Onyx uit Type Berliner uit 1890, zonder draaischijf nog - Daarom deelden we een aansluiting met de buren. Zowel bij de buren als bij ons stond een toestel. Met hendeltjes en ronde wit/zwart venstertjes om door te verbinden. Als de telefoon overging deed hij dat zowel bij de buren als bij ons. Dan namen wij bijvoorbeeld het eerst op en drukten dan op het linkerhendeltje om te horen wie er aan de lijn was. Als het dan voor ons was konden we gewoon verder telefoneren. Maar als het voor de buren was moesten we op het rechterhendeltje drukken. Dat ging de telefoon nogmaals af bij de buren. Die namen dan op en wij zeiden via een interne lijn: telefoon voor jullie, en legden de hoorn weer neer. Of niet. Want als je nieuwsgierig was kon je gewoon mee blijven luisteren zonder dat de buren dat in - De Heemaf uit 1955, bakkelieten wandmodel. - de gaten hadden. Na een jaar of drie hadden we geld genoeg voor een eigen telefoon. Een gewoon zwartbakelieten wandmodel. Want nog steeds niet genoeg geld voor die prachtige ivoorkleurige Ericsson die je gewoon op je tafel kon zetten. Wel was er dat kiestoontje tussen het net- en het abonneenummer bij een interlokaal gesprek. Dan draaide je eerst het kengetal (zo heette het netnummer toen). Voor Den Haag was dat En dan moest je wachten op een kiestoon die net iets hoger was dan de normale kiestoon, alvorens je het abonneenummer draaide. 070 In 1952 werden de eerste verkorte netnummers ingevoerd en kreeg Den Haag 070 in plaats van En nou kan ik me maar niet meer herinneren of die kiestoon tussen net- en - Lies lacht de zorgen weg - abonneenummer daar in 1952 ook gelijk mee van de baan was of dat dat pas veel later was. In ieder geval betrap ik me er soms op dat ik nu heel af en toe nog steeds even wacht na het draaien van het kengetal, pardon netnummer. En dan weet ik het weer: Pasgeld, je wordt oud. Maar dat wist ik eigenlijk al. Mijn zoons en kleinzoons wisselen van Blackberries en i-phones alsof het ondergoed is. Ikzelf heb weliswaar een mobieltje maar ik word nooit opgebeld omdat ik nog steeds niemand op de hoogte heb gesteld van mijn 06-nummer. Toch ging ie laatst. Ik schrok me een ongeluk. Ik dacht dat het de eerste maandag van de maand was. Geheel van mijn stuk probeerde ik me te herinneren hoe je een mobieltje ook al weer moest opnemen. Opnemen! Na wat vergeefse pogingen lukte dat uiteindelijk. Maar het was gelukkig verkeerd - Bellen uit de auto vanaf 1986 met type Carvox - - Het type T65 uit 1976, dat velen in huis hadden. - verbonden. En dan denk ik weer terug aan de tijd dat men achteloos met een pen of een potlood in de gaatjes van de draaischijf de cijfers ronddraaide om een verbinding tot stand te brengen. Want zo heette dat toen. Een verbinding tot stand brengen. Dat klinkt naar werk. Werk, dat met enige moeite moest worden verricht! Dat waren nog eens tijden! Wie al die opmerkelijke modellen telefoons eens wil zien kan trouwens terecht in het Communicatiemuseum aan de Zeestraat 82 in Den Haag. Hebt u nog telefoonnostalgische kwesties? Zoals bijvoorbeeld wanneer de kiestoon tussen net-en abonneenummer werd afgeschaft? Mail naar: julius.pasgeld@deoud-hagenaar.nl Alcohol en medicijnen: geen goed huwelijk Een wijntje of biertje op zijn tijd kan lekker en gezellig zijn. Maar als u de 55 bent gepasseerd, is het extra belangrijk om verantwoord om te gaan met alcohol. Op hogere leeftijd verdraagt het lichaam alcohol minder goed. Daardoor is er een groter risico dat u valt en er is meer kans op schade aan de lever en hersenen. Gebruikt u medicijnen? Pas dan extra op met drank. Sommige medicijnen werken niet meer goed en andere maken het effect van alcohol sterker. Drink geen alcohol in combinatie met: Slaap- en kalmeringsmiddelen Medicijnen bij allergie, diabetes en psychische klachten Pijnstillers zoals aspirine en ascal Wat is verantwoord alcoholgebruik? Mannen: niet meer dan twee glazen per dag. Vrouwen: niet meer dan één glas per dag. Twee dagen in de week niet drinken. Zo voorkomt u afhankelijkheid van alcohol. Wilt u in gesprek over uw alcoholgebruik? Neem dan contact op met uw huisarts of met preventieorganisatie Context, telefoon (070) , Deze advertentie maakt deel uit van de campagne Den Haag, een Frisse Blik op alcohol van de gemeente Den Haag. Kijk ook op op of op

18 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser Dinsdag 14 december 2010 pagina 19 Eindejaars Jackpot Sudoku! De Sudoku s zijn deze week wat minder moeilijk dan in het vorige nummer, maar u zult er nog steeds uw best op moeten doen. Zeker als u vorige keer ook hebt meegedaan. Want de goede inzenders van de Sudoku s in de nummers 24 (30 november j.l.), 25 (dit nummer) en 26 (28 december) loten mee om de Jackpot-prijzen! De drie winnaars (100 euro; 50 euro & 25 euro) worden in de krant van dinsdag 28 januari 2011 bekend gemaakt. Daarnaast doet iedereen gewoon elke keer mee met de normale prijstrekkingen per nummer. U moet ook deze keer op zoek naar de cijfers in de grijze vakjes van de vier Sudoku s. De vakjes staan op willekeurige plekken in de diagrammen, de cijfers die daarin thuishoren moet u gebruiken voor uw inzending. Wat we vragen is dus een reeks van vier cijfers. Dus bijvoorbeeld in Sudoku A in het grijze vakje een 9 ; in B een 7 in C een 3 en in D ook een 3, zodat het gevraagde antwoord dan bijvoorbeeld luidt: Prijswinnaars In De Oud-Hagenaar nr. 23 van 16 november presenteerden we ook vier Sudoku s. De complete reeks die werd gezocht luidde: We trokken vijf prijswinnaars, die allen de dubbel CD van Sjaak Bral krijgen opgestuurd. Leni Teunissen, te Zoetermeer P.C. Bergenhenegouwen, te Den Haag Eva Hora, te Den Haag J. H. Krösschell, te Rijswijk Wim Witt, te Leidschendam Inzendingen Als bijna elke keer kwamen we briefkaarten en tegen bij de inzendingen zonder woon- of postadres. Denkt u daar toch a.u.b. aan, u doet zichzelf tekort! Vermeldt bovendien op uw briefkaart of in de onderwerpregel van uw het nummer van de krant (in dit geval dus bijvoorbeeld Sudoku Nr 24) We moeten uw oplossing van de nieuwe puzzel, de vier Sudoku s, binnen hebben op uiterlijk: Woensdag 5 januari Stuur naar: Puzzel De-Oud Hagenaar Sudoku Nr 25 Postbus GA Den Haag Of stuur uw oplossing per naar: puzzel@deoud-hagenaar.nl Sudoku A Sudoku B Sudoku C Sudoku D (advertorial) Kerstmeezingconcert Een sfeervolle en muzikale kerst in de Nieuwe Kerk Kerst is een tijd van samenzijn, kerstbomen, lichtjes en mooie liedjes! Tijdens het Kerstmeezingconcert op tweede kerstdag in de Nieuwe Kerk zijn al deze ingrediënten aanwezig. Kom dus met uw kinderen of kleinkinderen naar de Nieuwe Kerk om een sfeervolle en muzikale kerst te vieren! Het ochtendconcert om uur is speciaal voor kinderen en hun ouders en grootouders. Er wordt gezongen, geknutseld en vrolijk op los gemusiceerd. Tussen de liedjes door wordt het sprookjesachtige verhaal verteld over Wortel de kerstboom. Tijdens het middagconcert om uur zal zangeres Carina Vinke, samen met de musici, het zangtalent van het publiek op de proef stellen in een keur aan prachtige kerstliederen. Nico ter Linden komt langs om een van zijn prachtige verhalen te vertellen. Zondag 26 december, uur &14.30 uur Nieuwe Kerk Losse kaart 15,00 Jongeren < 27 10,00 Kaartjes kunt u bestellen via de website of via de kassa: tel Humanitas Woonzorg plus Den Haag CoornhertCentrum Duinhage Wijndaelercentrum identiteit kwaliteit humane waarden menselijke maat Escamp Loosduinen/ Segbroek Loosduinen l activiteiten en cursussen l 3 wijkrestaurants l maaltijden per jaar l 400 plaatsen wonen met zorg l verpleeghuiszorg l 525 medewerkers l zorghotel/wijkziekenboeg l dagverzorging l zorgabonnement Zeker Thuis l alle vormen van zorg aan huis Erasmusplein RG Den Haag info@coornhertcentrum.nl De Savornin Lohmanlaan AW Den Haag info@duinhage.org Catharina van Rennesstraat GM Den Haag info@wijndaelercentrum.nl Bestuursbureau: Erasmusplein RG Den Haag info@humanitaswoonzorgplus.nl identiteit - kwaliteit - humane waarden - menselijke maat

19 Pagina 20 Dinsdag 14 december 2010 De Oud-Hagenaar - Krant voor de 50-plusser Voordelige Kerst met Kringloop Holland 10% korting op al uw aankopen! met uw Ooievaarspas of Vaste Klantenkaart Adressen Kringloop Holland Maanweg 64 Den Haag Van Musschenbroekstraat 159 Den Haag Piet Heinstraat 25 Den Haag Piet Heinstraat 69 Den Haag Loosduinsekade 156 Den Haag Weimarstraat 364 Den Haag Thomsonlaan 79 Den Haag Fahrenheitstraat 343 Den Haag A. Diepenbrockhof 67 Den Haag Kerketuinenweg 63 Den Haag Van Ravesteijnplein Rijswijk Beresteinlaan 2 Den Haag Westduinweg 196 Den Haag

ALFA A ANTWOORDEN STER IN LEZEN

ALFA A ANTWOORDEN STER IN LEZEN STER IN LEZEN ALFA A LES 1: NAAR SCHOOL 1 Ziek 1 b 2 3 b 4 a a B maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag C Dit is een vraag Hoe gaat het? Het gaat wel. En met jou? Waarom kom je niet?

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ

IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Ferenc Göndör IK OVERLEEFDE AUSCHWITZ Uitgeverij Eenvoudig Communiceren 3 Mijn vader Lang geleden kwam een jonge, joodse man naar het land Hongarije. Mohr Goldklang was zijn naam. Dat was mijn opa. Mohr

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Kerstfeest 17 december 2014 Groep 6/7 De Brug

Kerstfeest 17 december 2014 Groep 6/7 De Brug Kerstfeest 17 december 2014 Groep 6/7 De Brug Welkom Lied: Dank je voor dit warme licht (kaarsen worden aangestoken door Youri) 1. Eerste kaars, wat wil jij zeggen als je branden gaat? Zie jij in je mooiste

Nadere informatie

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

werkbladen thema 6 feestdagen en vrije tijd

werkbladen thema 6 feestdagen en vrije tijd werkbladen thema 6 feestdagen en vrije tijd 6.0 vragen bij de film alleen Kijk naar de film. Geef antwoord op de vragen. eerste ronde filmkijken Badria wordt vandaag 5 jaar. Jan koopt een boek voor Badria.

Nadere informatie

2c nr. 1 zinnen met want en omdat

2c nr. 1 zinnen met want en omdat OPDRACHTKAART www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U kunt ook veel oefeningen

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?

Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

Op reis naar Bethlehem

Op reis naar Bethlehem Op reis naar Bethlehem Rollen: Verteller Jozef Maria Engel Twee omroepers Kind 1 Kind 2 Kind 3 Receptionist 1 Receptionist 2 Receptionist 3 Kind 4 Kind 5 Herder 1 Herder 2 Herder 3 Herder 4 Drie wijzen

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

beekbergen van zalige zondag tot aparte aandacht

beekbergen van zalige zondag tot aparte aandacht beekbergen van zalige zondag tot aparte aandacht Over OMA OMA beekbergen ondersteunt werkende ouders om de balans tussen de eisen van het privéleven en die van het werk te behouden of te herstellen. Bij

Nadere informatie

ROSANNE. Oh, oh, oh. Van Aemstel Produkties - De leukste uitjes van Amsterdam - www.amterdamexcursies.nl

ROSANNE. Oh, oh, oh. Van Aemstel Produkties - De leukste uitjes van Amsterdam - www.amterdamexcursies.nl ROSANNE Rosanne, ik weet dat er heel veel mannen zijn Elke keer weer een ander en mij doet 't pijn Want jou liefde waarmee jij mij soms verblijdt Wil ik liever, liever, liever, liever voor altijd Als ik

Nadere informatie

VERSJES: Mourik lou VADERDAG. Lieve papa, kom eens even met uw hoofd heel dicht bij mij. k wil u graag een zoentje geven en u krijgt daar nog wat bij!

VERSJES: Mourik lou VADERDAG. Lieve papa, kom eens even met uw hoofd heel dicht bij mij. k wil u graag een zoentje geven en u krijgt daar nog wat bij! VERSJES: Mourik lou VADERDAG Lieve papa, kom eens even met uw hoofd heel dicht bij mij. k wil u graag een zoentje geven en u krijgt daar nog wat bij! t Is geen zakdoek of sigaren, t is een heel, heel ander

Nadere informatie

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost.

De twee zaken waarover je in dit boek kunt lezen, zijn de meest vreemde zaken die Sherlock Holmes ooit heeft opgelost. Sherlock Holmes was een beroemde Engelse privédetective. Hij heeft niet echt bestaan. Maar de schrijver Arthur Conan Doyle kon zo goed schrijven, dat veel mensen dachten dat hij wél echt bestond. Sherlock

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 LES 4 Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 De boodschap God hoort en verhoort onze gebeden voor elkaar. Leertekst: Terwijl Petrus onder zware bewaking zat

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

Prent 1 : Klaslokaal. De kinderen zingen rond de kerstboom.

Prent 1 : Klaslokaal. De kinderen zingen rond de kerstboom. Een verrassing voor Tim 1 2 Prent 1 : Klaslokaal De kinderen zingen rond de kerstboom. Eén stem klinkt er als een zilveren klokje boven uit. Waarom huil je? vraagt Lize aan de juf. Ik huil niet, lacht

Nadere informatie

Heleen slaat het boek dicht. Vanavond komt er niets van lezen, haar gedachten dwalen steeds af.

Heleen slaat het boek dicht. Vanavond komt er niets van lezen, haar gedachten dwalen steeds af. 1 Heleen van Rijnsburg zet de wekker op halfacht. Als ze nu nog een halfuurtje leest in bed, dan krijgt ze zeven uur slaap. Dat is precies genoeg. Zes uur is te kort en acht uur is te lang. Op het nachtkastje

Nadere informatie

Herhalingsoefeningen. Thema 3 Familie en relaties. 1 Woorden. Familie

Herhalingsoefeningen. Thema 3 Familie en relaties. 1 Woorden. Familie Herhalingsoefeningen Thema 3 Familie en relaties 1 Woorden Familie Lees de zinnen over de familie van Simon en Els. Schrijf de volgende namen in de stamboom: Hans, Helena, Hester, Joke, Mark, Michiel,

Nadere informatie

Rivka voelt tranen in haar ogen. Vader aait over haar wang. Hij zegt: Veel plezier, prinsesje. Vergeet je nooit wie je bent? Dan draait vader zich

Rivka voelt tranen in haar ogen. Vader aait over haar wang. Hij zegt: Veel plezier, prinsesje. Vergeet je nooit wie je bent? Dan draait vader zich 1942-1943 1 Rivka! Het is tijd om te gaan!, roept vader. Rivka is blij. Ze gaat logeren. Ze weet niet bij wie. En ze weet ook niet hoe lang. Maar ze heeft er wel zin in. Vader heeft gezegd: Je gaat in

Nadere informatie

Kerstviering groep 4. Welkom. Als de kerstklokken luiden Dan zingen wij een lied Voor God die met veel liefde Naar alle mensen ziet.

Kerstviering groep 4. Welkom. Als de kerstklokken luiden Dan zingen wij een lied Voor God die met veel liefde Naar alle mensen ziet. Kerstviering groep 4 Welkom Als de kerstklokken luiden Dan zingen wij een lied Voor God die met veel liefde Naar alle mensen ziet. Als de kerstklokken luiden Dan horen wij steeds weer Dat Jezus is geboren.

Nadere informatie

NAAM. Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever.

NAAM. Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever. Vos en Waar is Haas het ijs? NAAM Uil kijkt in een boek. Het is een boek over dieren. Er staan plaatjes in. Van elk dier één. Uil ziet een leeuw. En een pauw. En een bever. Wat een raar beest! lacht Uil.

Nadere informatie

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang

Thema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven

Nadere informatie

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA

OPA EN OMA DE OMA VAN OMA Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak.

Tik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak. Tik-tak - Lees het gedicht tik-tak voor. Doe dit in het strakke ritme van een langzaam tikkende klok: Tik - tak - tik - tak Ik tik - de tijd - op mijn - gemak. Enzovoort. - Laat de kinderen vrij op het

Nadere informatie

Luisteren: muziek (A2 nr. 7)

Luisteren: muziek (A2 nr. 7) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk

Nadere informatie

voor elke smaak, voor elk budget! DE BUN PARTYCENTRUM

voor elke smaak, voor elk budget! DE BUN PARTYCENTRUM voor elke smaak, voor elk budget! bedrijfsthemafeesten, vergaderingen, personeelsfeesten, lunches en symposia bruiloften, feesten en partijen en catering gezellig restaurant/bar zaterdag en zondag open

Nadere informatie

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco. 1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen.

Wat gaan we doen? Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch. 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen. 103 103 HOOFDSTUK 7 Wat gaan we doen? WOORDEN 1 Kies uit: bijzondere dagelijks gratis aanstaande praktisch 1 Dick en Anna gaan vrijdag trouwen. Dat is over twee dagen. 2 Op 22 november zijn we 25 jaar

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Eerste week vd advent

Eerste week vd advent Advent vieren en beleven derde graad Eerste week vd advent De adventskrans staat centraal. Er speelt zachte muziek. De kinderen nemen bij het binnenkomen een sparrentakje uit de mand en leggen dit rond

Nadere informatie

23 3 januari K E R S T V A K A N T I E

23 3 januari K E R S T V A K A N T I E AGENDA maandag t/m vrijdag 23 3 januari K E R S T V A K A N T I E januari 2014 Activiteit culturele activiteiten vrijdag 10 Bezoek Scheepvaartmuseum groep 7A en 7C Rijksmuseum groep 6C en van Goghmuseum

Nadere informatie

Verteld door Schulp en Tuffer

Verteld door Schulp en Tuffer Verteld door Schulp en Tuffer Het allereerste kerstfeest Het allereerste kerstfeest Verteld door Schulp en Tuffer Vertaald en bewerkt door Maria en Koos Stenger Getekend door Etienne Morel en Doug Calder

Nadere informatie

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2

Vraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2 Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113

Inhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113 Inhoud Woord vooraf 7 Het allereerste begin 9 Oervaders 19 Israël als moeder 57 Wijsheid voor ouders en kinderen 83 Koninklijke vaders 113 Profetische opvoedkunde 145 Kinderen in zijn koninkrijk 177 Leerling

Nadere informatie

Nieuwsbrief 17 december 2015 Het einde van het jaar..

Nieuwsbrief 17 december 2015 Het einde van het jaar.. Nieuwsbrief 17 december 2015 Het einde van het jaar.. Dit is alweer de laatste donderdagbrief van het jaar 2015. Wat is het allemaal snel gegaan. Wat hebben de kinderen goed hun best gedaan. Iedereen kan

Nadere informatie

De tijd die ik nooit meer

De tijd die ik nooit meer De tijd die ik nooit meer vergeet Jan Smit uit eigen pen deel 3 De Stiep Educatief De tijd die ik nooit meer vergeet De schrijver die blij is dat hij iets kan lezen en schrijven, vertelt over zijn jeugd.

Nadere informatie

december 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart

december 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart december 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart Kerstkaart Refrein: Ik stuur een kerstkaart naar oom Rob en één naar tante Fee. Zeg postbezorger, breng je ook voor mij een

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest

Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12. Bruiloftsfeest Bijbellezing: Johannes 2 vers 1-12 Bruiloftsfeest Sara en Johannes hebben een kaart gekregen In een hele mooie enveloppe Met de post kregen ze die kaart Weet je wat op die kaart stond? Nou? Wij gaan trouwen!

Nadere informatie

Veel mooie herinneringen verzachten onze smart. Voorgoed uit ons midden, voor altijd in ons hart. Iedere moeder is uniek: Zij was dat heel speciaal

Veel mooie herinneringen verzachten onze smart. Voorgoed uit ons midden, voor altijd in ons hart. Iedere moeder is uniek: Zij was dat heel speciaal Veel mooie herinneringen verzachten onze smart. Voorgoed uit ons midden, voor altijd in ons hart. Iedere moeder is uniek: Zij was dat heel speciaal De mensen van voorbij Zij worden niet vergeten De mensen

Nadere informatie

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren' De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe

Nadere informatie

KLEINE MENSEN GROTE WENSEN

KLEINE MENSEN GROTE WENSEN KLEINE MENSEN GROTE WENSEN Voor de betere kinderopvang DOOR DE OGEN VAN KINDEREN Dit boekje laat je kinderopvang zien door de ogen van kinderen. Een praktische gids voor iedereen die nadenkt over de opvang

Nadere informatie

Goede buren. Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam

Goede buren. Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam Goede buren Startzondag 13 september 2015 m.m.v. Jeugdkoor Joy uit Streefkerk o.l.v. Vincent van Dam Voorganger: ds. Joke van der Neut Organist: Alex Hommel Orgelspel Welkom door ouderling van dienst Jan

Nadere informatie

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen 1 Gedichten, geïnspireerd door bomen Geheimen In het donker huizen bomen die overdag gewoner zijn. Wij slaan de bochten van een pad mee om en gaan, ontkomen aan het licht af op geheimen.kleine geluiden

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Antwoorden Thema 5 Vrije tijd

Antwoorden Thema 5 Vrije tijd Antwoorden Thema 5 Vrije tijd Luisteren Oefening 2 hobby Willem Linda hockeyen squashen tennissen voetballen bioscoop theater ballet kroegbezoek concertbezoek popmuziek jazz klassieke muziek Spreken Oefening

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Weekprogramma: Week 1; 0 jaar De meegenomen foto s worden met de baby s bekeken. 1 jaar De kinderen wijzen zichzelf en de familie op foto s aan.

Weekprogramma: Week 1; 0 jaar De meegenomen foto s worden met de baby s bekeken. 1 jaar De kinderen wijzen zichzelf en de familie op foto s aan. Ik en mijn familie 2 februari starten we met het thema ik en mijn familie, tijdens deze drie weken staat de familie van het kind centraal. We starten daarom ook in de eerste week met de familie foto s.

Nadere informatie

De woonkamer. Er staan veel dozen in de woonkamer, er staat een bank en een kast die half in elkaar gezet is.

De woonkamer. Er staan veel dozen in de woonkamer, er staat een bank en een kast die half in elkaar gezet is. SAMENWONEN 1. EXT. ROND HET HUIS - DAG Rond het huis. Judith en Peter zijn aan het verhuizen, er staat een verhuiswagen voor het huis. Judith en Peter lopen vaak heen en weer met dozen. Ze lachen naar

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Melkweg. Een dak boven je hoofd. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Wonen: Het huis

Melkweg. Een dak boven je hoofd. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Wonen: Het huis Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Een dak boven je hoofd Wonen: Het huis Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Een dak boven je hoofd, 2013 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn

Nadere informatie

Veenendaal Rhenen Wageningen

Veenendaal Rhenen Wageningen Veenendaal Rhenen Wageningen Op 3 december kwam Sinterklaas op Zideris in Rhenen. Sint bracht een hele hoop Pieten met zich mee. Joost, de directeur, heette hem hartelijk welkom. In het Forum werd voor

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Jouw avontuur met de Bijbel

Jouw avontuur met de Bijbel Nieske Selles-ten Brinke Jouw avontuur met de Bijbel Dagboek voor kinderen Uitgeverij Jes! Zoetermeer Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Kijk voor meer informatie

Nadere informatie

Vollenhove Wonen op een havezate

Vollenhove Wonen op een havezate D S T R K C N T Opdracht 1 Nodig: foto van jezelf als klein kind, fotoblad opdracht 1 In Vollenhove staat de havezate Oldruitenborgh. De havezate is al heel oud. Bijna 250 jaar geleden, rond 1770, woonden

Nadere informatie

Brood, tafel, maaltijd houden

Brood, tafel, maaltijd houden Brood, tafel, maaltijd houden Route 1: Aan tafel Kaart lezen Is brood de moeite waard? Ons broodje is gebakken Elke prent heeft een cijfer. Welke tekst hoort erbij? Geef die hetzelfde cijfer. Nog een beetje

Nadere informatie

Thema Op zoek naar werk. Lesbrief 8. Praten en bellen over een baantje

Thema Op zoek naar werk. Lesbrief 8. Praten en bellen over een baantje Thema Op zoek naar werk Lesbrief 8. Praten en bellen over een baantje Inleiding Deze les gaat verder over het zoeken naar werk. De vrouw,, gaat weer naar de winkel om over werk te praten. Ze wil de manager

Nadere informatie

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje Aangepaste dienst Liturgie Voor de dienst speelt de band drie liederen Opwekking 11 Er is een Heer Opwekking 277 Machtig God, sterke Rots

Nadere informatie

Liedjes Kerstmusical: Volg die ster

Liedjes Kerstmusical: Volg die ster 14-1: Waar ben je geboren Waar ben je geboren, waar kom je vandaan Waar is het begonnen, waar is het ontstaan Waar ken jij de weg zelfs met je ogen dicht Waar ben je geboren, waar zag jij het licht Iedereen

Nadere informatie

Antwoordenmodel. Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1. Oefening 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009. 255 euro per maand 272 euro per maand

Antwoordenmodel. Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1. Oefening 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009. 255 euro per maand 272 euro per maand Antwoordenmodel Herhalingsoefeningen De Sprong, Thema 1 Oefening 1 1. studiejaar 2007/2008 studiejaar 2008/2009 255 euro per maand 272 euro per maand 182.000 studenten 200.000 studenten 5.800 Nederlandse

Nadere informatie

Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang!

Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Matteüs 25:1-13 - Gezinsdienst: Wachten duurt lang! Liturgie Zingen: -Opwekking 654 Dank U voor deze nieuwe dag -Zoek eerst het Koninkrijk van God -Weet je waar het hemels koninkrijk op lijkt (Elly en

Nadere informatie

Jimmy s thuiskomst. Er was echter één huis waar geen lichtjes brandden. Het leek haast alsof niemand daar kerstmis vierde.

Jimmy s thuiskomst. Er was echter één huis waar geen lichtjes brandden. Het leek haast alsof niemand daar kerstmis vierde. Jimmy s thuiskomst H et was kerstavond en het was bitter koud in het jaar 1953. De mensen deden nog snel hun laatste kerstinkopen en in de betere buurten waren de huizen gezellig verlicht. Er was echter

Nadere informatie

Ouderinfo donderdag 3 december 2015

Ouderinfo donderdag 3 december 2015 Ouderinfo donderdag 3 december 2015 Geplande evenementen 4-12-2015 Sinterklaasviering www.antoniusbest.nl 0499-371250 Beste ouders, verzorgers, 1. Pepernoten bakken Afgelopen maandag begon de Sinterklaasweek

Nadere informatie

Herema State. Dienstverlening voor senioren

Herema State. Dienstverlening voor senioren Herema State Dienstverlening voor senioren Uw welzijn......daar draait het om! Iedereen geeft een eigen invulling aan plezierig wonen. Voor de één heeft dat te maken met een bepaald woonoppervlak en leefruimte,

Nadere informatie

Melkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden

Melkweg. Een dagje ouder. Lezen van Alfa A naar Alfa B. Ouder worden Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B Een dagje ouder Ouder worden Colofon Melkweg Lezen van Alfa A naar Alfa B: Een dagje ouder, 2013 Auteurs: Merel Borgesius Kaatje Dalderop Willemijn Stockmann Dit katern

Nadere informatie

ROFFELTJE. Hij ziet het niet

ROFFELTJE. Hij ziet het niet Spechtstraat 49, 3853 VA, Ermelo, 0341-552284 ROFFELTJE > Hij ziet het niet Vol vertrouwen legt hij zijn kleine bruine handjes in die van mij. Ik heb zwarte Piet gezien vertelt hij me met glanzende bruine

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 8 4 december 2015. Contactavond. Inleveren bestellijsten + geld oliebollenactie. Om 14.00 uur zijn alle kinderen vrij

Nieuwsbrief nr. 8 4 december 2015. Contactavond. Inleveren bestellijsten + geld oliebollenactie. Om 14.00 uur zijn alle kinderen vrij Nieuwsbrief nr. 8 4 december 2015 Agenda Maandag 7 december Groep 3 t/m 8 schaatsen in Nijverdal Contactavond Dinsdag 8 december Zwemles Vrijdag 11 december Inleveren bestellijsten + geld oliebollenactie

Nadere informatie

Decembermail. Pepernoten bakken

Decembermail. Pepernoten bakken Decembermail Pepernoten bakken Wat rook het heerlijk in de school! Kinderen van groep 1 en 2 hebben de eerste week van december pepernoten gebakken. In kleine groepjes onder leiding van een ouder hebben

Nadere informatie

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.

Voorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd. Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik

Nadere informatie

Kom in actie! voor kinderen in Albanië

Kom in actie! voor kinderen in Albanië Kom in actie! voor kinderen in Albanië Voor alle kinderen in Albanië een! Ben je tussen de 10 en 13 jaar? Doe dan mee met onze actie! Stichting Antwoord wil graag dat iedereen weet dat de Here Jezus van

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Er vaart een boot op het grote meer

Er vaart een boot op het grote meer Er vaart een boot op het grote meer Er vaart een boot op het grote meer, met discipelen en de Heer. Maar bij storm en lelijk weer, roepen de vrienden: Help ons Heer! De Here zegt dan: Zwijg,wees stil.

Nadere informatie

1 Vinden de andere flamingo s mij een vreemde vogel? Dat moeten ze dan maar zelf weten. Misschien hebben ze wel gelijk. Het is ook raar, een flamingo die jaloers is op een mens. En ook nog op een paard.

Nadere informatie

Verhaal week 1 (hdl. p ) wordt voorgelezen. (geselecteerde tekst) Prent 1 staat vooraan

Verhaal week 1 (hdl. p ) wordt voorgelezen. (geselecteerde tekst) Prent 1 staat vooraan Advent vieren en beleven tweede graad Eerste week vd advent De adventskrans staat centraal. Er speelt zachte muziek. De kinderen nemen bij het binnenkomen een sparrentakje uit de mand en leggen dit rond

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Dubbelspel. Alan Durant

Dubbelspel. Alan Durant Dubbelspel Dubbelspel maakt deel uit van de Schaduw-reeks van Lezen voor Iedereen/Uitgeverij Eenvoudig Communiceren. De Schaduw-reeks is een serie spannende verhalen voor jongeren. Lezen voor Iedereen/Uitgeverij

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I

Preek Psalm 78:1-8 20 september 2015 In het spoor van Opening winterwerk Spiegelbeeld I Preek Gemeente van Christus, De mooiste dingen in het leven kun je niet als erfernis wegschenken Let er maar eens op. De belangrijkste dingen zijn geen erfstuk. Zeker, je kunt mooie spulletjes erven. Of

Nadere informatie

Op hun knieën blijven ze wachten op het antwoord van Maria. Maar het beeld zegt niets terug.

Op hun knieën blijven ze wachten op het antwoord van Maria. Maar het beeld zegt niets terug. 1950 Het huilende beeld De zon schijnt met hete stralen op het kleine dorpje. Niets beweegt in de hitte van de middag. De geiten en koeien slapen in de schaduw. De blaadjes hangen stil aan de bomen. Geen

Nadere informatie

Lesbrief. De familieblues Yvonne Kroonenberg

Lesbrief. De familieblues Yvonne Kroonenberg Lesbrief De familieblues Yvonne Kroonenberg Doe meer met Leeslicht! Bij een aantal boeken in de serie Leeslicht kunt u een gratis lesbrief downloaden van www.eenvoudigcommuniceren.nl. In deze lesbrief

Nadere informatie

GAVE Kerk: werkblad Bijbelklassen en Spoorzoekers

GAVE Kerk: werkblad Bijbelklassen en Spoorzoekers Onze gemeentevisie GAVE Kerk: werkblad Bijbelklassen en Spoorzoekers Wij zijn gemeente van Jezus Christus die hem leren kennen, volgen en verkondigen. G K V - V Thematekst met gebaren: Sleutelvers: God

Nadere informatie

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten

Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten Doortje Eerste druk, september 2009 2009 Tiny Rutten isbn: 978-90-484-0769-9 nur: 344 Uitgever: Free Musketeers, Zoetermeer www.freemusketeers.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen

Nadere informatie

Luisteren: muziek (A2 nr. 3)

Luisteren: muziek (A2 nr. 3) OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U

Nadere informatie

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 12/11/14 1 LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 1. (lezen) Ik.... een lange tekst. 2 Hij.... een moeilijk boek. 3. Zij.... een gemakkelijk tekstje. 4..... jullie veel? Ja, wij.... graag kinderboeken.

Nadere informatie

René op vakantie. 10-17 mei 2013 P U T T E N

René op vakantie. 10-17 mei 2013 P U T T E N René op vakantie 10-17 mei 2013 P U T T E N Begeleider Theo Vrijdag 10 mei Vertrek naar Landal Tegen 12 uur rijdt de Tendens bus de Ranonkelweg in en René straalt als hij mij ziet. Na de lunch nemen we

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

DE HEMEL, GODS PRACHTIGE THUIS

DE HEMEL, GODS PRACHTIGE THUIS Bijbel voor Kinderen presenteert DE HEMEL, GODS PRACHTIGE THUIS Geschreven door: Edward Hughes Illustraties door: Lazarus Aangepast door: Sarah S. Vertaald door: Arnold Krul Geproduceerd door: Bible for

Nadere informatie

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk?

Misschien zit u hier wel met de grote vraag: wat is Kerst eigenlijk? 25 december 2015 1 e Kerstdag Sixtuskerk te Sexbierum Ds. A.J. (Anneke) Wouda Teksten: Hebr. 1:1-6 en Lucas 2: 15-21 Geliefden van God, gemeente van Christus, Kerstochtend 2015 U zit midden in een kerstviering,

Nadere informatie

De kerstdagen bij Van der Valk Hotel Apeldoorn de Cantharel zijn ons zolang we

De kerstdagen bij Van der Valk Hotel Apeldoorn de Cantharel zijn ons zolang we KERST Een mooie kerst! De kerstdagen bij Van der Valk Hotel Apeldoorn de Cantharel zijn ons zolang we ons kunnen heugen, bijzonder dierbaar. Het zijn dagen die we graag met u delen. Het hotel is op zijn

Nadere informatie