De Burcht uur - Drs. T. Scheeres-Feitsma

Transcriptie

1 TER OVERDENKING Koning bij de gratie Gods. Op 30 april werd na 123 jaar in ons land weer een koning ingehuldigd. Koningin Beatrix deed afstand van het koningschap ten gunste van haar zoon Willem Alexander. Ik vermoed, dat velen van u de gebeurtenissen op 30 april via radio en/of tv hebben gevolgd. Van de drie vrouwelijke koningen, die ons land gehad heeft, meen ik te weten, dat ze zich alle drie Koning bij de gratie Gods wisten. Of onze nieuwe koning Willem Alexander het ook zo voelt, is mij op 30 april niet duidelijk geworden. Daarom vond ik in het gebeuren op 30 april jl. aanleiding om eens na te gaan, wat de Bijbel zegt over het koningschap. In het boek Deuteronomium wordt hierover expliciet iets gezegd. (Deut. 17:14-20). De volgende punten worden daar genoemd: - Het is geoorloofd een koning aan te stellen. De profeet Samuel had er moeite mee, maar God zelf riep hem tot de orde (1 Samuel 8:5-9). - De koning dient uit het eigen land te komen, hij mag geen vreemdeling zijn. - Hij mag geen paarden gaan houden. Paarden waren in die dagen een teken van macht. Bovendien waren ze veelal uit Egypte afkomstig. Door het houden van paarden uit Egypte zou de koning zich weer afhankelijk maken van de vroegere onderdrukker, waarvan de Heer Israël nu juist had bevrijd. - Ook mag hij niet vele vrouwen gaan houden. Die zouden hem maar tot afgoderij kunnen verleiden. - Verder mag hij geen zilver en goud ophopen. - Hij dient zich te onderwerpen aan de door God gegeven geboden en dient ontzag te hebben voor de Heer. - Hij mag zich vooral niet inbeelden dat hij meer is dan anderen en in enig opzicht boven de wet zou staan. Nu ben ik me ervan bewust, dat het koningschap in Israël van een totaal ander karakter was dan het huidige koningschap in Nederland. In Israël kende men een theocratie: in feite was God zelf de koning, de aardse koning was in feite zijn vertegenwoordiger op aarde en diende dan ook te leven en te handelen in nauwe verbondenheid met de levende God. Het was ook God zelf die de koning aanstelde via een van diens profeten. In Nederland is de koning niet aangesteld door God, maar door het volk. Hij is onderworpen aan onze parlementaire democratie. Toch kon het wel eens zijn, dat onze huidige koning meer voldoet aan de in Deuteronomium 17 vermelde criteria dan menig koning van Israël dat deed. Denk alleen maar aan koning Salomo, die zowel veel paarden als veel vrouwen had. Onze huidige koning heeft met nadruk gesteld, dat hij zich aan de wet zal houden, dat hij niet uit is op macht. Het woord gewoon blijkt veel in zijn vocabulaire voor te komen. Uiteraard is hij getrouwd met één vrouw, wat in onze tijd niet meer dan normaal is. Natuurlijk vallen er ook wel kritische kanttekeningen te plaatsen, maar dat wil ik nu niet doen. Daarvoor is hij nog veel te kort koning. Voorlopig kunnen we vol vertrouwen de toekomst tegemoet zien met onze koning Willem Alexander. Ik hoop dat ook van hem duidelijk zal worden, dat hij zich koning bij de gratie Gods voelt. We wensen hem Gods zegen bij zijn bepaald niet eenvoudige opdracht. Gerrit van der Weide BIJ DE KERKDIENSTEN Zondag 30 juni 2013 Damkerk Hoogezand uur - Ds. W.G. Renken De Burcht uur - Dhr. G. Iwema Zondag 7 juli 2013 Gezamenlijke dienst Zondag 14 juli 2013 Gezamenlijke dienst Ontmoetingskerk Sappemeer uur - Dhr. D. Kruyt De Burcht uur - Drs. T. Scheeres-Feitsma Damkerk Hoogezand uur - Ds. A. v.d. Kevie De Burcht uur - Mw. A. Bakker

2 Zondag 21 juli 2013 Gezamenlijke dienst Zondag 28 juli 2013 Gezamenlijke dienst Zondag 4 augustus 2013 Gezamenlijke dienst Zondag 11 augustus 2013 Gezamenlijke dienst Zondag 18 augustus 2013 Gezamenlijke dienst Zondag 25 augustus 2013 Gezamenlijke dienst Zondag 1 september 2013 Ontmoetingskerk Sappemeer uur - Drs. H. Hoekstra De Burcht uur - Dhr. T.J. Sikkens Damkerk Hoogezand uur - Ds. J. Hommes De Burcht uur - Dhr. G. Iwema Ontmoetingskerk Sappemeer uur - Ds. F. Volbeda De Burcht uur - Mw. A. Bakker Damkerk Hoogezand uur - Ds. W. Spoelstra-Postmus De Burcht uur - Dhr. T.J. Sikkens Ontmoetingskerk Sappemeer uur - Drs. H. Hoekstra De Burcht uur - Drs. T. Scheeres-Feitsma Damkerk Hoogezand uur - Ds. H. de Wijk De Burcht uur - Dhr. S. de Boer Damkerk Hoogezand uur - Ds. J. Hommes - H.A. De Burcht uur - Dhr. Huizinga Zondag 8 september 2013 Damkerk Hoogezand uur - Ds. W. v.d. Veen Elke week oppasdienst voor kinderen van 0-6 jaar. De Burcht uur - Dhr. S. de Boer Voor actuele gegevens over kerkdiensten, agenda en meer kunt u onze website bezoeken: ALGEMENE GEGEVENS (Post)adres: Hoofdstraat 4, 9601 EH HOOGEZAND kb@damkerk.nl website: Rekeningnummer: t.n.v. Hervormde Gemeente H-S-K. Dit rekeningnummer gebruiken voor Actie Kerkbalans en collectebonnen. Rekeningnummer: t.n.v. CvK Hervormde Gemeente H-S-K. Dit rekeningnummer gebruiken voor speciale collectes en de solidariteitskas. (Voor diaconie zie verderop.) Predikanten Interim-predikant (samen met de Ontmoetingskerk): Ds. J. Hommes Ds. M.L. Hop, ouderenpastoraat (beperkte werktijd) Kerkenraad Dhr. S. Dijkman, scriba

3 Kerkelijk bureau Adres, telefoon en zie (post)adres Mw. T. Laning College van kerkrentmeesters Dhr. J. Wolthuis, secr., Rekeningnummer, zie (post)adres College van diakenen Dhr. A. Stalman, secr., IBAN nr.: NL64 RABO t.n.v. diaconie Herv. Gem. Hgz. Sapp. Kr.w. Autodienst Mw. R. Boog Kerkgebouw DAMKERK / Vonkzaal Hoofdstraat 2-6, 9601 EH HOOGEZAND Beheerder, mw. G. Smit Begraafplaatsen Stichting Bijzondere Begraafplaatsen Hoogezand-Sappemeer Adres en telefoon: zie (post)adres Mw. N. de Boer Geopend: donderdag van uur Pastoraat Predikanten en ouderlingen brengen geregeld huisbezoeken. Wilt u een afspraak maken voor een huisbezoek, dan kunt u hen rechtstreeks bellen of dit doorgeven via uw contactpersoon. Ziekenhuisbezoek gebeurt in de regel op dinsdag, wilt u, als dat mogelijk is, opname tijdig melden? Bij afwezigheid van de predikanten, kunt u in dringende gevallen contact opnemen met: Mw. A. Blaauw Mw. T. Laning Mw. H. van Veelen Mw. M. Jager Doop Een aantal malen per jaar wordt de heilige doop bediend in een zondagse kerkdienst. Voor het maken van een afspraak wordt u verzocht tijdig contact op te nemen met de predikant. Uitvaart Er is een informatieblad beschikbaar over de pastorale betrokkenheid vanuit de kerkelijke gemeente bij een begrafenis of crematie. Hierin vindt u informatie over een uitvaartdienst en over pastorale zorg. Dit vouwblad kunt u verkrijgen via het kerkelijk bureau. Nabestaanden kunnen te allen tijde contact opnemen met de predikanten voor het maken van afspraken over een uitvaartdienst. Kerknieuws Jaarabonnement 2013: 15,60

4 Redactie: Mw. A. Faber Mw. G. Nieswaag Het volgend nummer zal verschijnen op woensdag 4 september Alle kopij voor dat nummer moet binnen zijn uiterlijk dinsdag 20 augustus vóór uur bij bovenstaand adres. VAN DE KERKENRAAD Verslag Kerkenraad 13 mei 2013: Een meer zakelijk verslag dan gewoonlijk. Geen commentaar tussen de regels. Johan Mulder notuleerde omdat ik afwezig was. Wat heeft hij te berichten: Het visitatieverslag kwam aan de orde en werd door de kerkenraad geaccepteerd. Ik verwijs naar het apart artikel daarover in Kerknieuws. Het verslag van en advies van Ds. Hommes nam ongetwijfeld meer tijd in beslag als ik de door Johan geschreven bemerkingen daarover doorneem. Een paar grepen daaruit: Is de traagheid en stroperigheid van onze gemeente gebaseerd op beelden die men van ons heeft en minder op feiten? De verschillen tussen beide gemeenten in Liturgie zijn lastig te benoemen, maar zijn er wel degelijk. De vroegere intensievere contacten met de Ontmoetingskerk zijn stopgezet door nadien plaatsgehad hebbende ontwikkelingen in o.a. S.O.W.. Er is verwijdering ontstaan. Zorg om leden die niet mee willen praten in het proces. Hoe kunnen we toch hun stem horen. Eén predikant voor de diensten op zondag in één kerk en in de andere kerk dan een gastpredikant. Voorlopig het eigene bewaren en de tijd nemen om naar elkaar toe te groeien. Direct geen discussie over gebouwen of verscheidenheid van de gemeenten. Vanuit de PKN-gedachte is keuze voor één predikant feitelijk logischer. Op twee stemmen na - die voor twee aparte predikanten zijn, volgt de kerkenraad het advies om één gezamenlijke predikant te beroepen en zal dit aan de gemeente worden voorgelegd. Als U dit leest is de gemeenteavond al achter de rug en denk ik dat veel van de hierboven genoemde geluiden ook daar zullen zijn verwoord. Het is toch nog gelukt! Arjo de Heer is bereid gevonden het ambt van ouderling op zich te nemen en als zodanig lid van het College van Kerkrentmeesters te worden. Het nieuwe liedboek zal landelijk worden geïntroduceerd en in onze gemeente zullen Hanneke Keij, Jan Messchendorp en Wim van Veelen met nog enige leden uit de Ontmoetingskerk deel uit gaan maken van een werkgroep. We zullen er nog wel over horen. Wegens het afscheid van Gerda Smit als ouderling-kerkrentmeester tevens voorzitter van dit college, zal Johan Mulder haar hamer overnemen. Gerda gaat nu kosteren. De Classis vergaderde tot dusverre steeds in Groningen, op 29 april was men in de Damkerk bijeen. De kerk werd daarbij ook bekeken en men was verrukt zo hoorde ik van een insider. Ds Hommes had als interim-predikant een contract voor eerst een halfjaar. We kunnen hem nog niet missen, vandaar dat zijn aanstelling met nog eens 6 maanden zal worden verlengd tot eind december In de Kropswolder kerk zou de plaatselijke commissie graag een zg. Groninger (kerk)dienst willen houden. Als dit door zou gaan zijn er een aan tal praktische zaken te regelen, zoals kosten huur, collecten en uiteraard aanwezigheid van ambtsdragers. Dit wordt nader uitgezocht. De autodienst kwam kort ter sprake. Er moet misschien een nieuwe verdeling komen wegens de onevenwichtigheid van het aantal

5 passagiers in de auto s. Ook dit wordt nader bekeken. Dit was het dan eerst. S. Dijkman VAN DE KERKRENTMEESTERS Publicatie van de PKN Het betalingsverkeer in Nederland verandert Het betalingsverkeer in Nederland verandert. Binnen Europa wordt de manier van betalen gelijkgetrokken. Bovendien krijgen consumenten extra bescherming. Deze veranderingen worden in het betalingsverkeer onder de naam SEPA doorgevoerd. Wat betekent dit voor u? U krijgt een langer rekeningnummer (IBAN), uiterlijk per 1 februari U vindt dit nu al op uw bankafschrift of op de site van uw bank. Het nummer bestaat uit 18 tekens. Het is uw huidige rekeningnummer vooraf gegaan door verschillende letters en cijfers. De bank verandert uw nummer en verstrekt u een nieuw pasje. Alle SEPA-instellingen binnen internetbankieren worden automatisch aangepast door uw bank. De machtigingskaart komt er anders uit te zien. Dat geldt ook voor de acceptgiro. Wat precies de wijzigingen zijn, is nog niet bekend. De huidige acceptgiro vervalt na februari Bankiert u via internet? Dan mag u straks aangeven wie wél geld van uw rekening mag incasseren (witte lijst) en wie dat per se niet mag doen (zwarte lijst). Een incasso waarbij de incasserende partij op de zwarte lijst staat zal niet geïncasseerd worden. Ook voor doorlopende machtigingen gelden nieuwe regels, waarbij goede doelen jaarlijks moeten aangeven wanneer ze een bedrag incasseren. Bankiert u niet via internet? De overschrijvingsformulieren worden door uw bank aangepast naar formulieren geschikt voor 18 cijfers. Al deze maatregelen worden tussen nu en 1 februari 2014 geleidelijk ingevoerd. Meer informatie? Informatie: Vragen? Mail naar sepa@pkn.nl Ter informatie. De IBAN rekeningnummers van de Damkerk zijn: 1. Voor Aktie Kerkbalans + Collectebonnen is dat rekening van de ABNAMRO t.n.v. Hervormde Gemeente H-S-K. Het IBAN van die rekening is: NL55ABNA Voor Speciale Collectes en Solidariteitskas is dat rekening van de SKG t.n.v. CvK Hervormde Gemeente H-S-K. Het IBAN van die rekening is: NL48FVLB Namens het College van Kerkrentmeesters, Jan Wolthus JAARREKENING 2012 COLLEGE VAN KERKRENTMEESTERS In de vergadering van het College van Kerkrentmeesters (CvK) van 24 april is de jaarrekening met de heren M. Boven en A. van der Werk besproken en vastgesteld. De jaarrekening is ter vaststelling doorgezonden naar de Kerkenraad. De jaarrekening is inmiddels gecontroleerd door de twee onafhankelijke deskundigen, mevrouw Y. Meijer en mevrouw A. de Heer.

6 De rapportage is naar de kerkenraad gezonden. Wij publiceren hier de staat van Baten en Lasten van 2012 t.o.v. de Begroting. De jaarrekening over 2012 geeft een resultaat van Dat resultaat is grotendeels veroorzaakt door de lagere kosten voor de predikant in verband met het vertrek van ds. Jan Wilts in september Namens het College van Kerkrentmeesters, Jan Wolthuis STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2012 Werkelijk Begroting BATEN 80 Baten onroerende zaken Rentebaten Bijdragen levend geld Doorzendcollecten Subsidies Overige inkomsten Totaal baten LASTEN 40 Lasten kerkgebouwen Lasten overige onroerende zaken Afschrijvingen Pastoraatskosten Lasten kerkdiensten, catechese en overige kerkelijke activiteiten Verplichtingen en bijdragen aan andere organen Salarissen en vergoedingen Kosten beheer en administratie Rentelasten Sub-totaal 4-groep Toevoeging/onttrekking voorzieningen Overige baten (-) en lasten (+) Sub-totaal 5-groep Totaal lasten Resultaat

7 VAN HET COLLEGE VAN DIAKENEN Op uitnodiging van De Stichting Kledingbank Maxima hebben Alma Blaauw en ondergetekende namens de wijkgemeente Damkerk een bezoek gebracht aan de kledingbank Maxima. Deze is gevestigd aan de Molenraai 1 te Sappemeer. Het lijkt een gewone winkel maar met dit verschil dat er geen kassa is. Mensen met een uitkering uit de gemeenten Hoogezand-Sappemeer, Haren en Slochteren mogen hier 2 keer per jaar (in het voorjaar en najaar) een aantal kledingstukken uitzoeken zonder te betalen. Het aanbod is zeer ruim. Daarnaast kan men ook een paar schoenen uitkiezen en zijn er boeken beschikbaar. Ook worden er cursussen aangeboden op het gebied van opvoeding, gezonde voeding en budget beheersing. Er moet wel een recente specificatie van de uitkeringsinstantie kunnen worden getoond en er wordt naar een identiteitsbewijs gevraagd. De mensen die er werken zijn zelf ook allemaal afhankelijk van een uitkering. De goederen die aangeboden worden komen voor een groot gedeelte van particulieren, maar ook veel bedrijven dragen hun steentje bij. Het is de eerste kledingbank in de provincie Groningen. Sinds de start in september 2012 voorziet het in een duidelijke behoefte. Er komen steeds meer verzoeken om te mogen komen winkelen van buiten de 3 genoemde gemeenten. Er zijn dan ook plannen om in meerdere gemeenten in de provincie een kledingbank te gaan starten. Ook als kerkelijke gemeente kunnen wij mensen, die (tijdelijk) in een noodsituatie zijn beland, doorverwijzen. Namens het college van diakenen, Rina Zinger JAARREKENING 2012 COLLEGE VAN DIAKENEN Onderstaand wordt de staat van baten en lasten 2012 van het college van diakenen gepresenteerd. De jaarrekening is in de vergadering van 4 maart 2013 door het college vastgesteld en vervolgens aangeboden aan de kerkenraad. De verplichte controle van de financiële administratie en de jaarrekening heeft inmiddels plaatsgevonden. Conform het in 2011 genomen besluit met betrekking tot extra giften ten laste van het vermogen is in uitgekeerd. Dit is overeenkomstig het daarvoor begrote bedrag. Namens het college van diakenen, Alje Stalman De in dit nummer van Kerknieuws genoemde ontwerpjaarrekeningen 2012 van de Colleges van Kerkrentmeesters en Diakenen liggen voor de leden van de gemeente na afspraak vanaf 30 juni 2013 voor een week ter inzage op het kerkelijk bureau. U kunt daarover contact opnemen met mevrouw Trijnie Laning of met de scriba: scriba@damkerk.nl. De kerkenraad Rekening 2012 Begroting 2012 Rekening 2011 Baten 80 baten onroerende zaken 81 rentebaten en dividenden opbrengsten uit stichtingen/kassen en fondsen 83 bijdragen levend geld door te zenden collecten totaal baten (a)

8 Lasten 41 lasten overige eigendommen en inventarissen 42 afschrijvingen 43 pastoraat 44 lasten kerkdiensten, catechese etc verplichtingen/bijdragen andere organen salarissen 47 kosten beheer en administratie rentelasten/bankkosten diaconaal werk plaatselijk diaconaal werk regionaal/provinciaal/landelijk diaconaal werk wereldwijd totaal lasten (b) totaal a-b Resultaat VERSLAG VAN DE VISITATIE Verslag van de visitatie van de Protestantse Gemeente i.w. Hoogezand-Sappemeer Wijkgemeente Damkerk Datum: 28 februari 2013 Visitatoren: Ds. G. Segger en dhr. W. Bokma. Voorafgaand aan de visitatie hebben we gesproken met mw. Ds. Hop predikant, met opdracht ouderenpastoraat. Aan deze gemeente is, samen met de wijkgemeente Ontmoetingskerk, met bijzondere opdracht verbonden interim predikant Ds. J. Hommes. Voor het beroepingswerk en de voortgang in de Federatie benoemen beide kerkenraden samen één interim-predikant (met beperkte werktijd). Werkzaamheden: het consulentwerk in beide wijkgemeenten, dat wil zeggen: begeleiding van het kerkenraadswerk in beide kerkenraden afzonderlijk en in de Federatiekerkenraad en het beroepingswerk gezamenlijk. in kaart brengen wat de knelpunten zijn om tot een Federatie te komen en wat er nodig is om deze knelpunten - indien mogelijk - op te lossen. Waar nodig en mogelijk het voeren van verzoeningsgesprekken. Een stappenplan voorbereiden om tot een Federatie te komen en stelt daarin voor beide wijkgemeenten aanvaardbare termijnen. Ds. Hommes en Ds. Hop zijn beiden bij het gesprek met de kerkenraad aanwezig. Gemeenteleden Drie gemeenteleden maken gebruik van het gesprek met de visitatoren. Eén gemeentelid heeft schriftelijk een aantal punten opgestuurd. Allen uiten hun zorg omdat er geen voortgang in zowel het beroepingswerk als Samen Op Weg lijkt te zijn. Men vreest achteruitgang na het vertrek van de vorige predikant, Ds Wilts die een bindende rol vervulde. Wij wijzen op de bijzondere opdracht van ds Hommes, maar hierover mist men de communicatie vanuit de kerkenraad. Wij adviseren de gemeenteleden ook gebruik te maken van het spreekuur van ds. Hommes, om alle signalen en gevoelens te melden. Dan kan er ook iets mee worden gedaan. Uiteraard is het lastig om zowel beroepingswerk als Samen Op Weg tegelijk te starten. Het is het één of het ander en SOW vraagt een zeer zorgvuldige benadering. Ook brengen wij de opmerkingen in, in het gesprek met de kerkenraad. Gesprek met de kerkenraad Ds. Segger zit de vergadering voor en nodigt ieder uit iets over zijn of haar functie in de kerkenraad te vertellen. In dit gesprek valt

9 op dat er veel kerkenraadsleden zijn, met onderling een ontspannen sfeer. De beleving van de werkzaamheden is over het algemeen zeer positief. Ieder doet iets voor de kerk en vindt het zinvol en leuk om dat te doen. Er is vreugde in het werk en in het onderling contact. Het valt op dat veel kerkenraadsleden meerdere taken in de gemeente hebben. Is dit het kenmerk van een kleiner wordende gemeente waarin alles wat altijd gedaan is, ook nog steeds gedaan moet worden? Daarnaast verandert er steeds meer in het kerkelijk land en is er o.a. steeds meer administratie gekomen. Hier is gewenning voor nodig. Net als de heroriëntatie die een kerkenraad met regelmaat moet houden ten opzichte van veranderingen in de gemeente. De vraag stellen of men allen op een weg is die past bij de gemeente. Ook al prijst de kerkenraad zich gelukkig met de vele vrijwilligers, er is meer werk gekomen en het moet door minder mensen worden gedaan. De presentatie van de kerkenraad is opvallend. We zien hierin parallellen met de andere wijkgemeente, die we enkele weken hiervoor bezocht hebben. Ook in de Damkerk treffen we een enthousiaste kerkenraad aan die wil aanpakken en samen met de gemeente opbouwend bezig wil zijn. Maar het kan nodig zijn keuzes te maken in wat men wel en niet aanpakt. Kerkenraad: stel zonodig uw prioriteiten, niet alles kan met steeds minder mensen! In dat opbouwen komen de eerste opmerkingen betreffende SOW ter sprake en noemen we de opmerkingen van de gemeenteleden. De kerkenraad heeft het beeld dat zij alles communiceert. Maar soms is het nodig en zinvol om uitgebreid en exact te informeren over ideeën en plannen. Net als bij het gesprek met de gemeenteleden adviseren we de kerkenraad gebruik te maken van de mogelijkheden die ds. Hommes heeft in het informeren van en contact houden met de gemeente. Beter twee keer te vaak, dan één keer te weinig. Toekomst van de gemeente en jeugdwerk Er is veel energie gestoken in jeugdwerk en jongeren bij de kerk betrokken houden. Tot op zekere leeftijd lukt dat wel, maar daarna trekken jongeren weg. Maar met de inzet, mag men toch blij zijn met de groep die nog actief is in de kindernevendienst. Ook richt de gemeente zich op de omgeving buiten de eigen kerkelijke kring. Daarvoor kan het nodig zijn dat de gemeente zich afvraagt hoe men zich in de omgeving wil laten zien en wat aan die omgeving geboden kan worden. B.v. het kerkgebouw als locatie voor uitvaarten. Maar ook kerkelijke activiteiten onder de aandacht brengen van niet kerkelijke plaatsgenoten. Samen Op Weg. De kerkenraad heeft de wens om met gepaste zorgvuldigheid te kijken of Samen Op Weg en het uitbouwen van de samenwerking verder mogelijk is. Zorgvuldigheid moet, omdat gemeenteleden en kerkenraadsleden in het (recente) verleden teleurstellingen in de samenwerking hebben ervaren. Dit komt in de opdracht aan ds. Hommes tot uitdrukking. Enige urgentie wordt wel gevoeld, ook al is er nu nog geen dwingende noodzaak tot samengaan. Volgens de kerkenraad is het daarom nu het moment verder op deze weg te gaan. Immers in vrijheid keuzes maken is altijd beter dan wanneer dat onder dwang moet. Samengevat; We troffen een enthousiaste kerkenraad, met veel hardwerkende leden. Dit in een gemeente die nog moet wennen aan een nieuwe situatie na het vertrek van hun vorige predikant. Een gemeente op een tweesprong: we willen Samen Op Weg verder en hopen dat het kan. Maar ook met veel inzet en betrokkenheid bij de eigen kleiner wordende gemeente. Wij wensen de kerkenraad, met haar (interim) predikanten en gemeente Gods onmisbare zegen toe in het werk en wat hen daarin te doen staat. De visitatoren: Ds. G. Segger, voorzitter W.S. Bokma VAN UW INTERIMPREDIKANT: NA DE GEMEENTEAVONDEN Op 3 en 6 juni waren er gemeenteavonden in respectievelijk de Damkerk en de Ontmoetingskerk. Als interim predikant had ondergetekende een advies aan de kerkenraden gepresenteerd dat zij hadden overgenomen over de vraag hoe de beide gemeenten verder zouden kunnen gaan. Inzake dat advies werd de gemeente gehoord. Het ging over de volgende conclusies: 1. Samen verder gaan, toewerken vanuit een meer intensieve samenwerking (zwaardere federatie) naar een samenvoeging 2. Beroepen van één predikant voor beide gemeenten met gebruikmaken van de pastorale werkers zoals ze aanwezig zijn 3. Vorming van één kerkenraad en samenvoegen college s

10 4. Gezamenlijke diensten zoals nu en verder iedere zondag in beide gebouwen een morgendienst 5. Geen keuze maken waar het gaat over de gebouwen. Op de beide avonden konden gemeenteleden reageren op vragen dan wel stellingen. Ook kwamen er op voorhand of op de avond zelf een paar brieven binnen van gemeenteleden die er niet bij konden zijn of hun reactie hadden opgeschreven. Hier onder de opmerkingen bij de vragen en stellingen. Overigens: Opvallend is dat er tijdens de gemeenteavond van de Ontmoetingskerk naar mijn beleving wat minder mensen waren, maar op de papieren meer is opgeschreven. Er is veel gereageerd. Opvallend op beide gemeenten vond ik ook dat de gesprekken tussen gemeenteleden plaatsvonden over de vragen/stellingen en dat was precies de bedoeling. Er waren eigenlijk weinig vragen ter verduidelijking of over de gang van zaken. Helderheid over de procedure en de te volgen stappen wordt enorm gewaardeerd en stelt mensen gerust. De sfeer was goed: ontspannen en kritisch en in ieder geval betrokken. De meeste mensen hadden het advies vooraf daadwerkelijk gelezen. De reacties zijn als volgt weergegeven: in gewone letters de Damkerk, schuingedrukt de Ontmoetingskerk. 1. Samen met de Ontmoetingskerk/Damkerk verder gaan is wenselijk en noodzakelijk. Op één na constateert iedereen dat het wenselijk en noodzakelijk is. De motieven verschillen: één gezicht naar buiten, noodzakelijk voor de toekomst (minder geld en minder mensen), om elkaar aan te vullen, de verscheidenheid is een rijkdom; om bestuurlijk de zaak voor elkaar te houden. Wel wordt opgemerkt niet te snel te gaan en niet onder druk! We moeten ons niet laten overvleugelen door de andere partij. Pas op voor verlies van identiteit. Cultuurverschil opmerken. Niet forceren. Alle schrijvers geven aan dat samengaan wenselijk en noodzakelijk is: wenselijk omdat we allemaal in één God geloven, noodzakelijk omdat we elkaar nodig hebben, maar ook omdat we elkaar kunnen aanvullen en versterken. Opmerkingen: niet te snel en denk aan waar je kerk voor bent, namelijk het evangelie verkondigen en het verticale lijntje met God aanhalen. 2. Bij een meer intensieve samenwerking hoort één predikant voor beide gemeenten want. dat maakt de verbinding tussen beide wijkgemeenten aanzienlijk eenvoudiger; stimuleert een soepeler overgang (mee eens zeggen een aantal mensen); kunnen beide predikanten niet botsen; dat bindt. Dat moet helemaal niet: iedere gemeente een eigenpredikant om naar elkaar toe te groeien; meer overzicht; één predikant die bereid is verschillende typen diensten te houden met of zonder opwekking zal lastig zijn; bij 2 gemeenten horen 2 predikanten. Opmerking: deze vraag is te suggestief en niet te beantwoorden! Veel mensen geven aan dat één predikant samenbindend zou kunnen werken. Het zou goed zijn voor de samenwerking. Wel is er zorg over de predikant die wordt beroepen: kan deze persoon al de kwaliteiten hebben om een dergelijk proces te begeleiden; kan dat wel; komt hij/zij er niet tussen. Bij de vragen was nog: kan één predikant wel alle gemeenteleden bedienen? 3. Het gaat eigenlijk wel goed zo, laten we alles zo houden Stilstaan is verarming; we moeten wel degelijk naar elkaar toegroeien; menskracht verdwijnt; angst voor verandering is een slechte leermeester, onderzoekt alles en behoudt het goede; niet bang zijn; we moeten samen optrekken met samen één predikant ( een aantal mensen zeggen bij deze opmerking dat ze het er mee eens zijn!); proces moet tijd krijgen, rustig verlopen, maar wel doorgaan; we moeten gaan voor een goede toekomst. Stilstand is achteruitgang merken een aantal mensen op. Het gaat nu nog goed, maar we moeten aan de toekomst denken en dan is samenwerking van het grootste belang. We kunnen elkaar aanvullen en versterken. Wat is goed? En brengen alle voorgangers wel het zuivere Woord van God? De noodzaak komt op ons toe om samen verder te gaan. 4. Waarom zou het verstandig zijn om iedere zondag twee verschillende diensten te houden? Gezamenlijk vieren is een feest, dus wel samen; apart, wel regelmatig gezamenlijk; Het is goed om mensen hun eigen plek te laten houden; het kan groeien; keuzevrijheid is goed; overgangsperiode; goed om de eigenheid te bewaren; eigen cultuur. Veel mensen zijn het met deze vraag oneens: je moet juist wel kiezen voor één viering, want dan groei je gemakkelijker naar elkaar toe (en dan ook graag in één gebouw). Je moet de pluspunten van elkaar koesteren en meenemen. De tijd nemen, niet te snel, maar ook niet te langzaam. Het is financieel niet verstandig. 5. We kunnen beter nu meteen kiezen voor één gebouw. Nee, te vroeg; twee gebouwen belangrijk als twee plekken om te vieren: pluriforme karakter; angst voor verlies van mensen.

11 (Overgrote meerderheid, 95%, zegt niet doen op dit moment) Wel want het komt toch een keer, dan nu maar meteen. Wel een zelfde aanvangstijd. Unaniem: nu niet doen. Het komt wel, maar nu niet urgent en niet doen. Wel moeten we ons realiseren dat de kerk niet een gebouw is. 6. Als ik naar de kerk ga dan vind ik het belangrijk dat. Gemeenschap ervaren (samen, saamhorigheid, omzien naar elkaar, elkaar begroeten) ; de boodschap van vrede en gerechtigheid wordt gebracht; gesticht worden door de lofzang van de Heer;.. ik mij aanvaard voel ; ik me thuis voel en iets mee krijg voor onderweg; goede preek, samen bidden en zingen; de stilte, om tot jezelf te komen en tot rust; Twee dingen springen er uit en worden veelvuldig genoemd, soms bij dezelfde schrijver, soms los van elkaar: mensen geven aan het belangrijk te vinden dat ze gevoed worden, iets meenemen wat tot nadenken stemt en waar nog eens over nagepraat kan worden; mensen geven aan de gemeenschap, de ontmoeting, de gemeenschap belangrijk te vinden. Gods liefde voor ons moet centraal staan; een goede preek is belangrijk. Een enkeling: goede sfeer, jeugdig en hedendaagse muziek. Aandacht voor jeugd en jongeren. 7. Het is onze opdracht om elkaar op te zoeken als leden van het ene lichaam van Christus. Daar wil ik mij voor inzetten door.. Mij in te zetten voor de gemeente zoals ik nu al doe: als contactpersoon of anders; door met open vizier en respect de ander tegemoet te treden; door mij in dienst te stellen van de gemeente en daarbuiten; er voor te gaan één gemeente van Christus te worden; Kernwoorden: respect voor iedereen, inzet voor de gemeente. Meewerken, meedoen, maar vooral een luisterend oor zijn (door verschillende mensen genoemd). Inzetten voor goede verhoudingen. Proberen te verbinden: elkaar liefhebben! 8. De mensen in Hoogezand-Sappemeer kennen ons niet. Dat moet veranderen. Onzin; Pinkstergemeente opzoeken; moet wel; meer pr; open monumentendag, damthema s, de mensen kennen ons wel; wie zijn wij dan; we moeten meer doen rondom kerst en de lijdensweek, dan hebben mensen wel belangstelling; we moeten wel naar buiten, want de Boodschap is voor alle mensen. Dat valt wel mee. Bovendien hebben we de handen vol aan ons zelf. We moeten ons licht niet onder de korenmaat plaatsen. 9. Wat ziet u als overeenkomsten/verschillen tussen de Ontmoetingskerk en de Damkerk? De beamer; ik wil niet op deze manier naar elkaar kijken, maar naar een gezamenlijke toekomst; samen: verkondiging van Christus, verschil is de opbouw van de gemeente, jonge mensen; verschillen vallen erg mee; we zijn allemaal kinderen van één vader; Ontmoetingskerk is aan het begin van de dienst onrustiger; we geloven in één God. Bezinning/gezelligheid; traditioneel/modern; meer naar buiten/meer naar binnen; meer vergrijsd/meer jongeren. Cultuur verschilt. Dat zoeken we op ; de verschillen zijn minimaal. Conclusies: Damkerk: Wanneer ik alles de revue laat passeren en tot mij door laat dringen ben ik positief verrast. De meeste mensen hebben de indruk dat een verdergaande samenwerking die moet leiden tot een samenvoeging moet plaatsvinden: omdat het noodzakelijk is vanwege terugloop van menskracht en financien, maar vooral ook vanwege de geringe verschillen in geloofsopvattingen, de persoonlijke contacten die mensen hebben en waardevol achten. Dat klinkt door in vele opmerkingen. Met name op de opmerking dat we alles gewoon zo moeten houden als het is wordt nadrukkelijk gereageerd met niet bang zijn, wel doorgaan, stilstand is verarming. Er is wel een zekere angst: angst dat het niet zal lukken, angst dat de cultuurverschillen uiteindelijk toch te groot blijken, angst om zich in te moeten leveren met het oog op de eenheid, angst voor een verandering die niet tot verbetering leidt, angst voor een te snel proces van samengaan en dat brengt een risico van conflicten met zich mee en vooral een verlies van gemeenteleden. Er is ook zorg over het beroepen van één predikant: kan dat wel, één predikant voor twee zo verschillende gemeentes; gaan we dan niet al een stap te ver? Deze gemeenteavond lijkt mij een steun in de rug voor de koers die de kerkenraad heeft gekozen. Met de kritische opmerkingen die gemaakt zijn moet rekening worden gehouden. Ontmoetingskerk: Wanneer ik alle opmerkingen tot mij neem is het in ieder geval zeer positief waar het gaat om de koers, de

12 richting: samengaan is geen vraag, maar voor iedereen hoe het zal moeten gaan. Er is in de Ontmoetingskerk ogenschijnlijk wat minder angst voor mislukken, wel zorg over een te beroepen predikant. Overigens ook dit laatste kan rekenen op brede steun. Ook hier lijkt mij de gemeente de kerkenraad een steun in de rug te geven en het advies uit te voeren: samenwerken tot samengaan, beroepen van één predikant. Wel heb ik de indruk dat de verschillen worden onderschat. Tot zo ver de gemeenteavonden. Mijn advies aan de kerkenraden op grond van de gesprekken en de gemeenteavonden zal als volgt zijn: Er is grote eenstemmigheid over het samen verder optrekken: wenselijk en/of noodzakelijk. Daarin is ook vertrouwen bij veel mensen. Op het beroepen van één predikant wordt verschillend gereageerd. Mijn advies zou zijn om dat wel te doen, omdat het, zoals velen ook zeggen, kan verbinden en tijd kan geven om zaken dichter bij elkaar te laten komen. Het is belangrijk de zaken rondom een nieuwe predikant goed te regelen. Navraag bij mensen die met een dergelijke situatie ervaring hebben leert niet zozeer dat het wordt afgeraden, wel om het goed te regelen: goede afspraken kerkenraad-predikant, goede afspraken over de werkzaamheden en de overtuiging dat iedereen mee gaat in de richting van een fusie. Veel aandacht beroepingscommissie en profielen (gemeente en predikant). Mijn advies in dezen zou dan ook zijn om een federatie te gaan vormen met één kerkenraad: een kerkenraad die bestaat uit de beide afzonderlijke kerkenraden. Dat betekent dat je voor vrijwel alles gezamenlijk vergadert en gezamenlijk verantwoordelijk bent, maar voor bijvoorbeeld een definitief en uiteindelijk fusiebesluit apart moet besluiten. Dat laatste geldt overigens ook voor het beroepen van een predikant. Het voorstel aan de kerkenraden die eind juni hierover een besluit nemen is dan ook om de zomerperiode te gebruiken voor het instellen van een beroepingscommissie, het maken van profielen voor predikant en gemeente, het maken van een nieuwe federatieovereenkomst en daarbij een combinatieovereenkomst (een contract voor een nieuw te beroepen predikant). Het voorstel daarbij is om 12 september dat alles te bespreken met de gemeente in een gezamenlijke gemeenteavond in het Brandpunt. De kerkenraad zou dan op 16 september bij elkaar kunnen komen om dat te bevestigen, waardoor eind september een beroepingscommissie aan het werk kan. Het najaar zullen we dan kunnen gebruiken om nader tot elkaar te komen in de college s. Mijn voorstel zou ook zijn om in deze periode een gezamenlijk kerkblad te onderzoeken. Ds. Jan Hommes HET NIEUWE LIEDBOEK Er is een werkgroep gevormd vanuit de Damkerk en de Ontmoetingskerk die als taak krijgt het nieuwe liedboek in onze gemeentes te introduceren. Na de zomer zal de werkgroep deze taak oppakken. Inmiddels is het nieuwe liedboek al in herdruk. De mogelijkheid bestaat om collectief een liedboek te bestellen. Een standaard liedboek kost 25,- en een geplastificeerd exemplaar kost 28,95. Bij een collectieve bestelling wordt minstens 10% korting gegeven. U kunt een liedboek met korting bestellen via de lijst op de tafel bij de ingang van de Vonkzaal of in de hal van Brandpunt of via een aan liedboek@damkerk.nl. Vermeldt u dan de volgende gegevens: naam, adres, tel.nr., standaard of geplastificeerd, kleur: rood/geel of blauw/groen. U kunt uw bestelling doorgeven tot en met zondag 25 augustus. Namens de kerkenraden, Heleen van Veelen

13 VERSLAG VAN JAN EN ANTJE WILTS Rome Van 28 mei tot 5 juni zijn we in Rome geweest. We hebben even gewacht met het verzilveren van onze mooie "reischeque", tot na onze dubbele verhuizing en tot na de laatste examen dag van Douwe en Klaas. Maar toen konden we gaan. Het was een prachtige reis waarvoor we ruim de tijd konden nemen. We logeerden in een "bed and breakfast" niet ver van het Vaticaan (5' lopen). Van daaruit hebben we de eerste dag de stad verkend. Het is een grote stad, maar we ontdekten dat het centrum heel goed te belopen is. Daar hebben we ook voor gekozen: alles lopend te doen, daar blijf je fit bij. En wat hebben we veel gezien! Oude kerken natuurlijk, de Santa Sabina, een basiliek bovenop één van zeven de Romeinse heuvels, met mooie mozaïeken. Één van die mozaïeken laat zien dat nog in de vijfde eeuw het besef levend was dat de kerk niet van de volken ("heidenen") alleen is, maar ook van de besnedenen (joden). Het ontroerde me diep dit mozaïek te zien. Ook de Santa Pudendanzia, een kleine basiliek, bezochten we waar vergelijkbaar mozaïek is. In het koor zijn daar ook de vier evangelisten afgebeeld (ook in mozaïek), ik heb ze nog nooit zo stoer gezien en ik dacht even dat de leeuw van Marcus een reusachtig zeemonster was. We waren ook in de San Clemente waar onder de huidige basiliek de oude weer blootgelegd is met hele oude fresco's (8 e en 9 e eeuw) en daaronder weer een oude tempel van Mithras (De Mithrasgodsdienst was populair onder soldaten) en enkele huizen. Zo begon de kerk in Rome: mensen die nieuw toegetreden waren tot het christendom stelden hun huis beschikbaar voor samenkomsten. Toen langzamerhand het christendom een geaccepteerde religie werd en keizer Constantijn het edict van Milaan sloot, werden die huizen verbouwd tot kerk. Éen van de grotere - en als oudste kerk van Rome ook nog steeds de kathedraal waar de bisschop zetelt (dat is dus niet de Sint Pieter), is de kerk van Sint Jan van Lateranen, buiten het centrum (Constantijn erkende dan wel het christendom, maar wilde het niet laten domineren). Aan die kerk is veel verbouwd, maar de maten van de basiliek zijn herkenbaar. En er is nog een prachtige kloosterhof uit de latere middeleeuwen. Ik zal niet alle oude kerken opsommen, maar de Sint Pieter mag natuurlijk niet ontbreken. Ik ben blij dat ik daar geen diensten hoef te leiden (ik kom natuurlijk ook helemaal niet in aanmerking!). Daar voelde me ik me zo protestant als het maar kan. Dat Luther tegen de bouw hiervan protesteerde is goed te begrijpen. Overdaad en weelde. Maar wat ik ook zag - en nooit zo begrepen had - is dat hiermee de pausen een statement maakten: ze toonden er hun aspiraties mee om de rechtmatige erfgenamen van de klassieke oudheid te zijn, niet alleen in de ideeën en de filosofie, maar ook in de macht die door de architectuur onderstreept wordt. De paus als de nieuwe keizer. In de Sint Pieter (in de schatkamer daarvan) zag ik ook de sarcofaag (versierde stenen grafkist) van Junius Bassus. Junius Bassus was onder Constantijn prefect van Rome en behoorde tot de 'nieuwe religie', tot de kerk. Over zijn sarcofaag had ik wel gelezen, maar nu heb ik hem ook echt gezien. Prachtig marmer, veel groter dan ik dacht, met voorstellingen die goed laten zien hoe het prille christendom reageert met de wereld waarin het zich ontwikkelt ("puur" christendom bestaat niet). Op deze sarcofaag is Christus afgebeeld als klassiek filosoof, met twee leerlingen aan zijn zijde (Petrus en Paulus). Hij zit op een troon, als voetbank voor zijn voeten fungeert de kop van Jupiter. Intrigerend dat hier niet zozeer het lijden (dat is er ook wel in een afbeelding van Job die zijn zweren krabt) en het kruis afgebeeld worden (dat is wat later zal gebeuren), als wel de wijze Christus die de andere goden degradeert. Zoals in de oosterse iconografie de nadruk ook ligt op de overwinnende Christus. Van "Junius Bassus" is het in de ontwikkeling van de kerk als het ware één stapje verder om bij "Augustinus" te komen, in zijn tijd begint de kerk zich te settelen. Éen onderzoeker noemt het zo: het christendom neemt de trekken van de Romeinse cultuur aan én de Romeinse cultuur christianiseert. Een dubbele beweging dus die op de sarcofaag goed af te lezen (te zien) is. In de vierde eeuw werd het christendom een maatschappelijk relevante factor. Hoe verhield het zich met de wereld om zich heen. Was het louter afwijzend (nee) of kon het meedoen in de maatschappij met een open "aanbod" van wat het te bieden heeft naast andere godsdiensten en filosofieën. Dat vond ik een spannende vraag, ook voor nu. Ik kan nog veel meer opsommen: de Sixtijnse kapel, Rafaël en Michelangelo, moderne kunst hebben we ook gezien ( onder andere "das innere Licht" van Paul Klee en een prachtige profetenkop van Max Ernst -- dat vonden we dan ook wel weer een verademing na al die "oudheid"), Giotto, het Forum Romanum met alle resten uit de keizertijd waaronder de triomfboog van Titus. Titus was de Romeinse legeraanvoerder die Jeruzalem innam in 70. Zijn opvolger richtte een triomfboog op in Rome waarop de tempelschatten uit Jeruzalem zijn afgebeeld (zie foto). We hebben een stuk van de Via Appia gelopen (17,5 km; op onze trouwdag) waarover Paulus Rome als gevangene naderde. Daar waren we ook in de catacomben (van San Sebastian), de ondergrondse begraafplaatsen waar de eerste Romeinse christenen hun kerkdiensten hielden - maar dan kom ik al haast weer bij de kerken. En we hebben lekker gegeten, we vonden het vooral gezellig op de Campo di Fiori, waar altijd wel muzikanten op straat waren, een Mexicaans jazzorkestje, een marimbaspeler, een klarinettist. Lekker geslenterd door de stad, in parkjes gezeten met onze boterham en een boek (op de e-reader, weegt niks). En we hadden uiteraard nog een "ontmoeting" met de bekendste inwoner van Rome, zij het uit de verte (zie foto). Het was een prachtige ervaring, waar we met heel veel voldoening op terugzien. Ook niet gek om iets uit te stellen, zo hebben we er met verlangen naar toe kunnen leven. Een mooi kado dus, waar we volop van genoten hebben, nogmaals onze dank! Antje en Jan.

14 BUSTOCHT WESTERWOLDE ROUTE OP 25 MEI 2013 VOOR ONZE 70- PLUSSERS Om uur stapten de eerste deelnemers bij de Ontmoetingskerk in de bus van de firma DEIMAN tours uit Winschoten om daarna naar de Vredekerk te rijden waar de andere deelnemers zich bij ons voegden. In totaal waren we met 48 personen. De reis kon beginnen. Via de Kielsterachterweg en het veenkoloniale lintdorp Wildervank reden we naar Bareveld. Wildervank, deel van de gemeente Veendam, ontstond zoals Fokelien ons vertelde, rond 1650 uit een Veenkolonie en ontwikkelde zich in de loop der tijd tot een industriedorp met strokarton-, aardappelmeel- en machinefabrieken. Daarnaast was er ooit een grote tricotagefabriek van de firma Schmidt. Vanaf Bareveld oftewel Boareveld hetgeen ruig land betekent vervolgden we onze tocht via de oude weg naar Gieten. In Gieten aangekomen reden we via het sterk gemoderniseerde centrum richting Gasselte. Via Gasselte koersten wij langs Gasselternijveen naar het begin of zo men wil het einde van de Mondenweg. Over Gasselternijveen hoorden wij dat deze plaats is ontstaan omstreeks 1635 als woonplaats voor verveners uit het nabijgelegen Gasselte en dat Gasselternijveen de eerste plaats in Nederland was waar Baptisten een gemeenschap stichtten. Op 1 januari 1844 werden hier de eerste gemeenteleden via onderdompeling gedoopt. Via de Mondenweg ging het richting Nieuw Weerdinge. Omdat een deelnemer vroeg wat Monden eigenlijk betekent en wij dit toen niet wisten hebben wij dit opgezocht en lazen: De Drentse Monden zijn ontstaan ten tijde van de ontginning van het veen in Groningen en Drenthe. Door het graven van de zijkanalen die bijna loodrecht op het Stadskanaal lagen, ontstonden de zogenoemde mondingen oftewel monden die dienden ter afwatering van het veen en voor het vervoer van turf. Langs deze afwateringskanalen ontstonden van lieverlee dorpen. Deze dorpen kregen allemaal de naam van het dorp dat aan de bovenloop ervan lag, richting de Hondsrug. Halverwege de Mondenweg zagen we een betonnen kunstwerk wat het onderbreken van het kanaal diende voor te stellen. Deze uitleg is zeker nodig om plaats en vorm te begrijpen. Het werd geplaatst in 1989 en de kosten bedroegen gulden. We reden vervolgens door Drouwenermond, Nieuw Buinen, 2 e Exloërmond en Valthermond tot aan de driesprong in Nieuw Weerdinge en sloegen daarna af richting Ter Apel. Alvorens we hier aankwamen reden wij nog langs Heemborgh, een rustoord voor Bedaarden zoals een van de samenstellers van de route de bejaardenborg betitelde. We weten natuurlijk niet of deze creatieve duiding klopt doch meestal is het wel zo dat wanneer men ouder wordt ook de bedaardheid toeneemt. Alvorens wij ons bij t Boschhuis in Ter Apel te goed konden doen aan koffie of thee met koek of cake, werd ons eerst nog iets verteld over het tegenover t Boschhuis liggende klooster van Ter Apel, gebouwd rond 1472 op de plaats waar reeds in 1465 een eenvoudige houten voorloper aanwezig was. Het complex ligt op een zandrug waarover de eeuwenoude handelsroute van Münster- Westfalen naar Groningen-Stad liep. Voor doortrekkende reizigers en pelgrims was het klooster een plaats van gastvrijheid en toewijding. Reizigers konden er gratis drank en spijzen nuttigen. In 1593 bekeerden de abt en de broeders zich tot de hervorming. Sinds die tijd deed het complex dienst als kerk, armenhuis, herberg en hospitaal. In 1637 werd het hospitaal opgeheven en werd het complex bewoond door de dominee en de schoolmeester met hun gezinnen. Omdat het complex duur was in onderhoud werd in 1755 door de raad van Groningen, het klooster was stadsbezit, besloten de westvleugel en een deel van de noordtrans te slopen. Deze sloop zette zich voort tot omstreeks Na diverse restauraties en het recentelijk op moderne wijze herbouwen van de westvleugel is het klooster in omvang hersteld. De functie als ontmoetingsplaats en kerk is gebleven. Kunst- en cultuur liefhebbers kunnen hier genieten van permanente en wisselende exposities. Fans van oude en nieuwe [kerk]muziek kunnen op gezette tijden hun hart ophalen tijdens de in de kerkzaal gegeven concerten. De akoestiek van de kanunnikenkerk is onvolprezen. Natuurgenieters waarderen de omgeving vanwege de bosrijke landelijke ligging met veel wandelmogelijkheden. Voor een ieder die gewoon behoefte heeft aan rust en bezinning is het een prachtige plaats. Omdat Fokelien Barf in een eerder stadium te kennen had gegeven zich terug te willen trekken uit de organisatie van de busreis en de ouderen contactavonden werd zij tijdens de pauze uit naam van alle aanwezigen door Koos Bos bedankt voor haar bijna 25 jarige inzet als stimulator en commissielid. Koos overhandigde haar daarbij een cadeaubon. Na de pauze, waarvan vermeld kan worden dat 2 dames uit ons gezelschap de kans te baat namen om het klooster te bezoeken en Koos Bos ze in de krochten van het complex moest zoeken om ze te vertellen dat de bus wachtte, werd het tweede deel van de

15 tocht aanvaard door het fraaie landschap van Westerwolde. Via Ter Haar,een gehucht bestaande uit enkele boerderijen en een molen reden we over de zeer lommerrijke weg via Laude naar Sellingen oftewel de parel van Westerwolde zoals deze kernplaats zich graag genoemd wil zien. Na Sellingen en via Weende en Ellersinghuizen koersten we af op Wedde. In Wedde zagen we aan de linkerzijde van de weg de Wedder Burcht. Deze burcht werd gebouwd in de tweede helft van de 14e eeuw. Tussen 1587 en 1597 zijn in deze burcht heksenprocessen gevoerd met volgens de bedoeling fatale afloop. Via Wedde verlieten we het fraaie Westerwolde en reden daarna over de, zeker voor een bus, zeer smalle Oerdeweg richting Oude Pekela. Na Oude Pekela reden we via de Raadhuisweg naar Meeden. In Meeden worden Alpaca's gefokt. We zagen de dieren bij een paar boerderijen achter een stevige omheining. Dit vanwege de belangstelling voor deze dieren door het dievengilde omdat ze nogal duur schijnen te zijn. De alpaca, in de volksmond ook wel berglama genoemd, behoort tot de kameelachtigen en komt uit Zuid-Amerika. De alpaca wordt in de hoge Andes als huisdier gehouden. De dieren hebben een schofthoogte van 90 cm en een lange vacht, dikwijls tot aan de grond reikend. De vacht komt voor in meer dan 22 erkende kleurslagen. Bontgekleurde dieren zijn veel zeldzamer en dus duurder. Vanaf Meeden reden we richting Muntendam en gingen via het centrum richting Zuidbroek. We reden hierbij over de weg, of beter gezegd een bewegde dijk, langs de Tussenklappen polder. In Zuidbroek sloegen we na de spoorwegovergang linksaf en reden via de W.A. Scholtenweg en via de weg langs het oude Winschoterdiep weer op onze burgergemeente af die we om ca bereikten. Een reis door twee zeer verschillende landschapstypen was daarmee helaas ten einde. Hoewel een prominente deelnemer vond dat de zon er bij had moeten worden georganiseerd, viel bij het uitstappen te horen dat iedereen en zelfs de chauffeur het een geslaagde tocht had gevonden. NB.: onze eerstvolgende contactavond zal plaatsvinden op donderdag 21 november a.s. in t Brandpunt bij de Ontmoetingskerk. Trijnie Laning VAN DE KINDERNEVENDIENST Dag allemaal, Als jullie dit lezen hebben we net met elkaar het afsluitende uitje gehad. Dat was vast heel gezellig! In september begint de kindernevendienst weer op de startzondag. Voor in kerknieuws vind je de precieze data van de keren daarna. We hopen jullie allemaal weer te zien en wensen jullie een heel fijne vakantie! Voor nieuwe knutselactiviteiten zijn we op zoek naar kapotte hele cd-tjes. Dus waarvan we de ronde glimmende kant nog kunnen gebruiken. U kunt ze inleveren bij de leiding van de kindernevendienst. Groetjes van de leiding van de kindernevendienst. COLLECTEBONNEN Verkrijgbaar in vellen van: 30 bonnen van 0,25 = 7,50; 30 bonnen van 0,50 = 15,00; 20 bonnen van 0,75 = 15,00; 15 bonnen van 1,00 = 15,00. Vermeldt bij de omschrijving het aantal vellen en om welke bonnen het gaat. Deze kunnen besteld worden via bankrekening nr t.n.v. Hervormde gemeente H-S-K, Hoofdstraat 4, Hoogezand. Nadat het geld is bijgeschreven worden de collectebonnen bij u thuis bezorgd. Voor vragen kunt u contact opnemen met Trijnie Laning, tel (privé). KERKELIJKE STAND Nieuw ingekomen: Dhr. F. Wiersum Hartelijk welkom in onze gemeente.

16 OPBRENGSTEN COLLECTES 28 april 1 e collecte, diaconie 138,65 2 e coll. (pastoraat en eredienst) 70,50 Uitgangscollecte (onderhoud en expl. gebouwen) 78,70 5 mei 1 e collecte, diaconie 87,50 2 e coll. (pastoraat en eredienst) 66,71 Uitgangscollecte (onderhoud en expl. gebouwen) 83,30 12 mei 1 e collecte, diaconie 115,80 2 e coll. (pastoraat en eredienst) 85,52 Uitgangscollecte (onderhoud en expl. gebouwen) 87,95 19 mei 1 e collecte, diaconie 182,37 2 e coll. (pastoraat en eredienst) 144,05 Uitgangscollecte (onderhoud en expl. gebouwen) 159,05 26 mei 1 e collecte, diaconie 95,77 2 e coll. (pastoraat en eredienst) 65,17 Uitgangscollecte (onderhoud en expl. gebouwen) 81,34 2 juni 1 e collecte, diaconie 84,35 2 e coll. (pastoraat en eredienst) 73,96 Uitgangscollecte (onderhoud en expl. gebouwen) 82,55 9 juni 1 e collecte, diaconie 72,10 2 e coll. (pastoraat en eredienst) 58,35 Uitgangscollecte (onderhoud en expl. gebouwen) 72,40 Giften: Ontvangen van dhr. M. 100,- Ontvangen van N.N. 20,- voor de bloemengroet Ontvangen van Mw. S. 5,- voor de bloemengroet ZENDINGSBERICHT (POSTZEGELS EN KAARTEN) Voor al degenen die onderstaand bericht gemist hebben die op het deurschrift stond. Beste mensen, de winterperiode ligt weer achter ons en daarmee ook de beste tijd voor de verkoop van kaarten en postzegels. Over de zomer ligt de verkoop grotendeels stil. Maar we willen toch al degenen bedanken, die ons voorzien hebben van materiaal voor de verkoop, en dat heeft z'n vruchten afgeworpen. Het resultaat van de afgelopen 5 maanden is ongeveer 470,-. Wij gaan er in september weer goed tegenaan en we hopen een goed eindresultaat te behalen. U mag over de zomer rustig blijven inleveren op de u bekende manier. Fam. Smallenbroek INLOOPOCHTENDEN De komende inloopochtend is op: Maandag 2 september Plaats: voorkamer van het Damkerkcomplex. Van tot uur

17 BEDANKJES Ik dank da. Hop en de hele "kerkfamilie" voor de leuke bloemenattentie i.v.m. mijn ziekte. Het was ziekenhuis in, ziekenhuis uit. Zoals het zich nu laat aanzien, zal ik binnen afzienbare tijd weer zover zijn, dat ik mijn gezicht weer meer kan laten zien. Rolf van Leeuwen Op onze 25 jarige trouwdag hebben wij vele blijken van belangstelling in de vorm van kaarten, telefoontjes en bloemen uit de Gemeente ontvangen, voor al uw goede wensen en reacties zeggen wij u hartelijk dank! Johan Mulder en Jo Sopacua k Ben een tijdje bij mijn kinderen in Haarlem geweest. Bij mijn thuiskomst op 15 mei, werd ik verrast door een prachtig bloemstukje van de Damkerk. Het was een prachtig bloemstukje, waarvoor ik U heel vriendelijk wil bedanken. Ik stel het zeer op prijs, dat U aan mij hebt gedacht. Nogmaals heel hartelijk dank. Mevr. T. v.d. Schoot-Brouwer Hartelijk dank voor de bloemen die wij mochten ontvangen voor onze beide verjaardagen. Dhr. en mw. Niemeijer KERKINFORMATIE (OFFICIEEL ORGAAN VAN DE PKN) Veel artikelen in deze nummers slaan ondertussen op de verleden tijd, maar enkele zijn zo tijdloos, dat ik die wil noemen. Zo in april de 2 bladzijden Kerk in Londen breidt uit met cultureel centrum. De Nederlandse kerk aan de Austin Friars (=Augustijner Broeders) ontstond in Tijdens de oorlog werd de kerk plat gebombardeerd, waarna het werd herbouwd. Nu wordt het vernieuwd en voortaan ook gebruikt als een Nederlands centrum voor cultuur en kerk. De kerk blijft voor alles kerk van Christus. De activiteiten van het,dutch center worden ondergebracht in een aparte niet-kerkelijke stichting, die zichzelf over vier jaar moet bedruipen. De Nederlandse ambassadeur wordt beschermheer van het Cultureel Centrum. Van een deel van de banken zijn stoelen gemaakt om in een handomdraai de kerkzaal geschikt te kunnen maken voor andere activiteiten. De kerk richt zich vooral op de Nederlanders, waar zij ook maar in het Verenigd Koninkrijk wonen. Het maandblad Kerknieuws telt enkele honderden abonnees, Zondags kerken er 25 à 30 gemeenteleden; bij bijzondere diensten personen. Net als de Anglicaanse priesters loopt de predikant met een boordje om. De kerk moet in het publieke domein zichtbaar zijn. Ten diepste gaat het erom hoe de kerk zich in het publieke domein manifesteert. Het is intrigerend hoe in Nederland juist het jongeren werk JOP die uitdaging oppakt. Uit het recente rapport van prof. Henk de Roest over de Kerkennacht (De kerk is cool) blijkt dat jongeren weer het geloof ter sprake durven te brengen. De kroniek hoe laat de kerk van zich horen? van ds Karin van den Broeke, de nieuwe preses van de synode, lijkt op het vorige aan te sluiten, maar is gericht op de veranderingen voor de kwetsbaren in onze samenleving. De vraag kan iedere gemeente en betrokken kerkganger zichzelf stellen: Hoe laten wij van ons horen? Hoe dragen wij bij aan een zorgzame samenleving? Hoe staan wij zelf in voor wat we van God zeggen, namelijk dat God barmhartig en trouw is; dat God oog heeft voor ieder mensenkind? We zijn [ons leven lang, JRT] onderweg van Pasen naar Pinksteren. We leven met het goede nieuws dat het kwaad overwonnen is. Moge die Geest telkens opnieuw vaardig over ons worden, zodat we elkaar, als betrokken kerkmensen, op allerlei plaatsen in de samenleving kunnen bemoedigen, versterken en inspireren. Al is 8 juni al voorbij als dit Kerknieuws uitkomt, ik wil toch vermelden dat de classis Oost-Groningen voor die dag ìn Onstwedde een kerkendag onder de titel Geloof in de Toekomst heeft georganiseerd. [Iets om ook voor onze classis Groningen te beleggen?, JRT] Verder kon het niet missen dat er aandacht werd besteed aan 25 mei 2013, de dag waarop Het nieuwe liedboek er aan komt. Mijn vrouw en ik waren bij de duizenden die die feestelijke dag meemaakten. Wat had de gemeenschap van Monnickendam zich uitgesloofd! Van de tientallen lezingen en voordrachten in de middag kon ieder er maar drie stuks meemaken: wij kozen voor O licht, houd in ons hart de wacht in de Lutherse Kerk (over hoe we het licht en donker in de vroegmiddeleeuwse hymnes van het Liedboek moeten verstaan en hoe we die kunnen zingen), de Anglicaanse hymnen in het Liedboek in de Doopsgezinde Vermaning en Hoe eenvoudig is gezang onder een afdak in een grote privétuin (over de melodie, inhoud, beeldspraak van enkele liederen en onze eigen betrokkenheid daarbij)? Ds R. A. Bosch gaat onder de titel Zingen met hart en ziel op het Nieuwe Liedboek in, waarover een heel katern aan het juni-

18 nummer is toegevoegd. Zingen om je thuis te voelen aan het Liedboek gewijd. er op in. De indeling is heel logisch, u kunt vast snel de weg vinden. De psalmen nummeren van 1 tot 150, maar het zijn met elkaar ruim 280 liederen! Van sommige psalmen komen namelijk meer varianten voor. Psalm 23 spant (met zijn 8 varianten) de kroon, maar ook 103, 130 en 139 zijn rijk vertegenwoordigd. Daarna volgen als nummers 151 t/m 161 de bijbelse lofliederen, met als nr 151 de lofzang van Mozes en Mirjam, Daarna komen vier hoofdstukken die elk een gang door de tijd weergeven. ln de getijden van de dag vinden we liederen en gebeden voor morgen, middag en avond, en liederen en teksten rond de maaltijd. In de eerste dag volgen we de kerkdienst. Van opening tot slotlied, met kyrie en gloria tot credo, liederen voor bij belijdenis en doop en avondmaal. Natuurlijk met de zegen aan het slot. De getijden van het jaar voeren van Advent tot Voleinding, met een rijke keus aan liederen. Vaak, zoals in de adventstijd en rond Pasen, vindt u per zondag aparte liederen. Ook hervormingsdag en vieringen rond de geloofsgetuigen Franciscus, Martinus, Willibrord en Nicolaas krijgen een lied. De vierde cirkel voert ons het hele leven door. Hier staan de liederen rond geboorte, trouw, de reis door het leven, bidden en geloven, maar ook rond twijfel en vragen. Hier komt uiteindelijk ook de levensgrens in zicht: ziekte, overlijden, uitvaart, samenzijn en delen van pijn. In het laatste hoofdstuk, samen leven, vindt u in vier paragrafen de thema's Kerk, Schepping, Gerechtigheid en Vrede. Het Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk eindigt dus met vrede, een mooie gedachte!.. Kerken en mensen zullen elk zelf hun omgang met dit boek kunnen gaan bepalen. Het biedt meer dan genoeg stof tot zingen, bidden, lezen, luisteren! Nog niet zo lang geleden heb ik iets geciteerd over het Justitiepastoraat en Exodus. Onder de titel Mensen weer thuisbrengen zijn nu 2 bladzijden gewijd aan Begin juni neemt ds J. Eerbeek afscheid als hoofdpredikant bij het ministerie van Veiligheid en Justitie. Via de Werkgroep Justitiepastoraat is de PKN met dit werk verbonden. In het artikel vertelt hij over het werken aan inkeer en hersteld, de weg van vergeving. Ík heb in het justitiepastoraat en in de nazorg de kracht van de kerk gezien. Met dank voor uw aandacht, Jan R. Terbijhe EEN DRUPPEL OP EEN GLOEIENDE PLAAT De bovenstaande uitdrukking kent u vast wel. We bedoelen hiermee dat iets zinloos is of te weinig helpt om echt verschil uit te maken. De gloeiende plaat is zo heet dat één klein druppeltje water nooit genoeg zal zijn om het ook maar een half graadje af te doen koelen. Het is hopeloos, letterlijk zonder hoop! Deze uitdrukking wordt te pas en te onpas gebruikt. Bijvoorbeeld bij maatregelen om ons uit de crises te helpen of als er meer geld komt voor de zorg. Het is een druppel op een gloeiende plaat volgens de kranten en de journaals. Al het kwade wat we om ons heen zien en ervaren; oorlogen en hongersnoden, natuurgeweld en mensengeweld, het is als een gloeiende plaat die alleen maar heter wordt. Elk goed gebaar, elke liefdevolle omarming, elk uitgesproken gebed voelt als een druppel op die gloeiende plaat. Wat een pessimistische uitdrukking! Want zonder hoop kan een mens toch niet leven? Zonder hoop verdrinken we in zinloosheid. Dit is een les die, in tegenstelling tot wat veel mensen denken, Prediker al eeuwen geleden aan mensen leerde. Hoop doet leven. Een tijdje geleden kwam ik de onderstaande spreuk tegen, een spreuk die al het pessimisme uit de bekende gloeiende plaat uitdrukking haalt: Elke druppel op een gloeiende plaat is een klein lichtend teken van hoop dat aan grotere veranderingen vooraf gaat Die kleine druppel is niet langer symbool van zinloosheid maar van zin, niet van hopeloosheid maar van hoop! In de christelijke traditie betekent het woord hoop meer dan in ons hedendaagse taalgebruik. Hoop in de christelijke traditie is een verwachten, een zeker weten. Geen wens-gedachte dus maar een weet-gedachte. En deze hoop doet leven! Trijntje Scheeres. Geestelijke verzorger De Burcht

19 DE CURSUS TVG ZET JE AAN HET DENKEN! Theologische Verdieping voor Gemeenteleden Kun je niet zoveel meer met de manier van geloven zoals je die ooit is bijgebracht, maar is het je te dierbaar om zomaar overboord te gooien? De cursus TVG kan je aan het denken zetten. Zet een groep nieuwsgierige mensen en een aantal bevlogen docenten bij elkaar en er gebeurt iets! De Bijbel is niet rechtstreeks uit de lucht komen vallen, maar hoe zit het dan wel? Hoe zijn onze kerkgemeenschappen ontstaan, hoe is de kerkgeschiedenis gezien in relatie tot de algemene geschiedenis? Al die dogma s en stelligheden, waar komen ze vandaan en moeten we eraan vasthouden of kunnen we ze juist afpellen? Valt er in het Christendom iets te beleven aan spiritualiteit? Liturgiek, wat is het en waarom hechten we er wel/niet aan? Hoe verhoudt zich ons geloof tot ons gewone leven? Deze en andere vragen komen aan de orde in de cursus TVG. Antwoorden worden gegeven, maar twijfelen mag ook, evenals een eigen mening, een eigen geloofsbeleving hebben! Om te kunnen deelnemen aan de cursus zijn er géén eisen (qua kerkelijkheid, kennis), alleen interesse en meer willen weten is van belang. Meer informatie vind je op de website Of kom naar de informatieavond op maandag 17 juni 2013 om uur in het Willem Lodewijk Gymnasium, Verzetsstrijderslaan 220 te Groningen. Het nieuwe cursusjaar begint op maandag 2 september 2013 om uur in het Willem Lodewijk Gymnasium, Verzetsstrijderslaan 220 te Groningen. Gerda Potze, Bestuurslid TVG te Groningen STICHTING BROODNODIG Mogen wij ons voorstellen? Wij zijn de Stichting BroodNodig. Wij werken in de gemeente Hoogezand-Sappemeer. De stichting heeft ten doel: Het verlenen van hulp in materiële en in immateriële zin aan mensen die wonen in de gemeente Hoogezand-Sappemeer en directe omgeving en die niet zelf in hun onderhoud kunnen voorzien, b.v. door schuldsanering, zonder onderscheid naar ras, geloof, afkomst en dergelijke. De stichting werkt aan bovenstaande doelstelling door: 1. Het verstrekken van levensmiddelen. 2. Het begeleiden van personen uit de doelgroep bij medische en andere gezondheidsbevorderende handelingen. 3. Het uitgeven van een periodiek bulletin waarin bekendheid wordt gegeven aan het werk van de stichting en waarin regelmatig verslag wordt gedaan van de ontplooide activiteiten. 4. Het werven van fondsen ter financiering van het werk van de stichting. Wij proberen ons werk te doen vanuit het christelijk motief van medemenselijkheid. In januari 2004 is de stichting gestart. Al snel waren er meerde mensen die door ons geholpen konden worden. Vanaf de start worden er steeds zo n tien gezinnen bijgestaan. Al snel bleek dat de boodschappen die wij brachten niet het enige waren waar deze mensen gebrek aan hadden. Het bezoekje, luisterend oor, was ook belangrijk. Het verhaal achter deze mensen moest ook kunnen worden verteld. Soms bleek dat hulp bij doktersbezoek of ziekenhuisbezoek van pas kwam. BroodNodig werkt samen met de voedselbank Stichting De Parel, Humanitas en het Leger des Heils. Door de crisis komen op dit moment veel mensen ook weer in problemen waar hulp welkom is. Sinds december 2012 zijn er alweer 6 nieuwe aanvragen binnengekomen. Gelukkig kunnen we hier op heel bescheiden schaal gehoor aan geven.

20 Onze kas wordt gelukkig steeds aangevuld, maar gezien de toeloop van nieuwe aanvragen is extra hulp BroodNodig. Wij zoeken daarom naar sponsors en donateurs. Ook giften zijn van harte welkom. Het rekening is t.n.v. StichtingBroodNodig te Hoogezand-Sappemeer De redactie wenst u een fijne vakantietijd