daily tiger Tiger of many stripes 3 Vier winnaars! 5 Deftige porno van Brisseau 9 Britten houden huis in Irak

Transcriptie

1 daily tiger 36th International Film Festival Rotterdam 2007 Saturday February 3 rd zaterdag 3 februari # 10 Tiger of many stripes 3 Vier winnaars! 5 Deftige porno van Brisseau 9 Britten houden huis in Irak 21 News in English 25 Today s Tiger Tales 29 Abderrahmane Sissako

2 current affairs Vier (!) winnaars De VPRO Tiger Awards Competion heeft dit jaar niet drie, maar vier winnaars opgeleverd. De Maleisische Tan Chui Mui en de Duitse Pia Marais hebben de aanmoedigingsprijs voor beginnende filmmakers gewonnen voor respectievelijk love conquers all en die unerzogenen. Twee andere regisseurs, de Braziliaan Claudio Assis (bog of beasts) en de Deen Morten Hartz Kaplers (afr), moeten de geldprijs van tienduizend euro delen. Het is de eerste keer dat twee films ex aequo worden bekroond. Sinds de Tiger Awards in 1995 voor het eerst werden uitgereikt, waren er altijd drie winnaars. De jury, bestaande uit filmmakers Teresa Villaverde, Lou Ye en Isaac Julien, actrice Maria Kraakman en Piers Handling, directeur van het Toronto International Film Festival, had de keus uit vijftien geselecteerde films. love conquers all, mede tot stand gekomen met geld van het Hubert Bals Fonds, wordt in het juryrapport een subtiel en zeer verfijnd portret van een jonge vrouw genoemd. Deze film bereikt het hart. De jury prijst die unerzogenen als een genuanceerde verbeelding van een meisje dat betekenis zoekt in een samenleving die elk gevoel voor richting verloren heeft. bog of beasts viel de jury vooral op vanwege zijn rauwheid, energie en visuele kracht, terwijl afr een geraffineerd gemaakte, polemische film genoemd wordt. In het rapport schrijft de jury niet waarom ze voor vier films heeft gekozen. Twee andere Tiger-films vielen eveneens in de prijzen. fourteen van de Japanner Hirosue Hirosama kreeg de NETPAC Award voor de beste Aziatische film van het festival, terwijl de FIPRESCIjury van internationale filmcritici yo van Rafa Cortés bekroonde. De Kring van Nederlandse Filmjournalisten vond een documentaire de beste film van het festival, operation filmmaker van Nina Davenport. Niels Bakker english section starts on page 21 Zittende marathon Inmiddels een goede traditie: de korte filmmarathon op de laatste zaterdag van het festival. Bijna vijftien uur in Lantaren 1 een representatieve dwarsdoorsnede van alle korte films die tijdens het festival te zien waren. Verdeeld in twee blokken, van 11:00 tot 18:30 en van 18:45 tot 01:30 uur. Per blok is één kaartje voldoende om vrij in en uit te kunnen lopen. Natuurlijk zijn de Tiger Award-winnaars en de winnaar van de Prix UIP Rotterdam te zien, geprogrammeerd aan het slot van het eerste blok. Programmeur Juliette Jansen: We hebben een toegankelijke selectie gemaakt, waarin narratieve verhalen experimentele films afwisselen. Vorig jaar was de korte filmmarathon uitverkocht. Het volledige overzicht van het programma staat op ww.filmfestivalrotterdam. com. Publieksprijs Filmtitel... Respondents...Score 1 Das Leben der Anderen ,82 2 The Cats of Mirikitani ,73 3 Dixie Chicks: Shut Up and Sing ,54 4 Sounds of Sand ,48 5 Immer nie am Meer ,44 6 Made in Korea: A One-Way Ticket Seoul-Amsterdam? ,41 7 Aachi & Ssipak ,38 8 Reprise ,37 9 A Hebrew Lesson ,36 10 The Mark of Cain ,34 11 Tussen hemel en aarde ,32 12 Children ,31 13 Cover boy... l ultima rivoluzione ,28 14 Einst süße Heimat ,28 15 A Guide to Recognizing Your Saints ,27 16 No Mercy for the Rude ,27 17 Anche libero va bene ,25 18 Owl and the Sparrow ,23 19 Parents ,22 20 Eagle vs Shark ,20 21 Das Fräulein ,20 22 La antena ,16 23 Manufactured Landscapes ,16 24 Operation Filmmaker ,16 25 A Dirty Carnival ,14 26 Paprika ,14 27 Offside ,12 28 Half Moon ,12 29 Nuovomondo ,12 30 Clash of Egos ,11 31 Red Road ,11 32 Exiled ,09 33 Sketches of Frank Gehry ,08 34 Bamako ,08 35 Fish Dreams ,07 36 Mischief Night ,07 37 Pardonnez moi ,06 38 Living in Fear ,06 39 Awesome; I Fuckin Shot That! ,04 40 D.O.A.P ,04 Foto: Bram Beloni Vrijdagavond ontvingen niet drie, maar vier regisseurs de VPRO Tiger Award. Van links naar rechts: de Duitse Pia Marais (Die Unerzogenen), de Braziliaan Claudio Assis (Bog of Beasts, de Maleisische Tan Chui Mui (Love Conquers All) en de Deen Morten Hartz Kaplers (AFR). De uitloop van Faceless Things, 1 februari, 23:45, Zaal de Unie Door Jannemiek Starkenburg en Miranda van den Broek Richard King (51), filmprogrammeur Het is een film waar je nog even over moet nadenken. Na het zien van deze film vroeg ik me af wat poep nu precies zo veel smeriger maakt dan sperma. Het stinkt, maar verder? Poep is een krachtig element. We gebruiken het tenslotte ook voor bemesting. Marie-Suzan Sybrandy (30), rayonmanager Ik had in deze film diepere lagen verwacht, of meer geweld. Eigenlijk viel de film mij heel erg mee. Een beetje diepgang ontdekte ik in het geanimeerde tussenstukje over aids. Dat kon ik waarderen. Zelf had ik deze film nooit uitgezocht. Het is dat mijn vrienden een aantal kaartjes hadden gekocht... Marinus Ames (37), websitebouwer Ik kan maar één ding zeggen: moet je de film waarderen op de nominale of op de intrinsieke waarde? Op het eerste gezicht is het gewoon een vieze film. Als je het verhaal van de regisseur erbij hoort, wordt het opeens interessant. Misschien moet hij alleen zijn verhaal vertéllen, en er geen film over maken. 41 Park ,04 42 Barakat! ,04 43 Dry Season ,03 44 The Journey ,03 45 Rescue Dawn ,03 46 My Mother Is a Belly Dancer ,03 47 The Way I Spent the End of the World ,02 48 Murch ,02 49 Strawberry Shortcakes ,01 50 The Host ,99 Das Leben der Anderen Awesome; they f*cking bought that! Het International Film Festival Rotterdam zit er alweer bijna op. Film gemist? Niet getreurd. Later dit jaar zijn veel films nog in de Nederlandse bioscopen te zien. De te verwachten releases, gerangschikt op distributeur, zijn: Bamako, Bled Number One, Clash of Egos, Coeurs, D.O.A.P., Daratt, Dixie Chicks: Shut Up and Sing, Dong (dvd), Drama/Mex, Exiled (dvd), Ex Drummer, The Host, Inland Empire, Mala noche (dvd), Nue-propriété, Nuovomondo, Offside, Red Road, Reprise, Sketches of Frank Gehry, Sounds of Sand, Still Life, Zidane: A 21st Century Portrait (dvd) (A-Film); Rescue Dawn (Benelux Film); Anche libero va bene, Bes Vakit Times and Winds, Half Moon, Das Leben der Anderen, Manufactured Landscapes, Summer Palace, Ten Canoes (Cinemien); Princess (Filmfreak); 12:08 East of Bucharest, A mains nues/solo, Belle toujours, I Don t Want to Sleep Alone, La marea, The Way I Spent the End of the World, WWW What a Wonderful World (Filmmuseum); A Guide to Recognizing Your Saints, The Mark of Cain (Paradiso); Awesome; I Fuckin Shot That! (RCV).

3 in beeld Niet zomaar een massa wriemelend vrouwenvlees Jean-Claude Brisseau maakt deftige porno Afgelopen dinsdag deed de Franse regisseur Jean-Claude Brisseau (62) een Script Stage in Zaal de Unie. Ik had een lezing voorbereid over de relatie tussen scenario en film, waarbij ik het verschil wilde tonen tussen het oorspronkelijke script en het eindresultaat van les anges exterminateurs. Maar dat bleek niet de bedoeling; een misverstand tussen mij en de organisatie. Wat wél de bedoeling was, weet ik nog niet precies. Maar het blijft een interessante vraag: wat zijn de verschillen tussen het script en de film les anges exterminateurs? Brisseau: Ik heb het scenario zonder beperkingen verfilmd, maar in de montagekamer heb ik een belangrijk element weggesneden. Die wraakengelen praatten veel, als de heksen in Shakespeare s Macbeth. In de eindversie zwijgen ze echter, dat maakt ze veel mysterieuzer. Het publiek moest hun motieven niet te snel doorzien. Het is zo al duidelijk genoeg dat de regisseur zich in de gevarenzone begeeft door allerlei taboes te overschrijden. Het geruchtmakende les anges exterminateurs gaat over een regisseur die een film wil maken over de vrouwelijke lustbeleving en daarvoor mooie jonge actrices bij wijze van auditie met zichzelf laat spelen. Vervolgens spelen de actrices met hun tweetjes en zelfs met hun drietjes, elkaar telkens naar nieuwe hoogtepunten voerend. De regisseur (gespeeld door Fréderic Van Den Driessche) kijkt geconcentreerd toe: alles voor de kunst. Maar de motieven van de vrouwen blijken niet allemaal even nobel te zijn. Ik had geen enkele ervaring met erotische scènes tussen meerdere vrouwen, aldus Brisseau, die zes jaar geleden wilde stoppen met regisseren en toch weer de smaak te pakken kreeg. Maar het was interessant om te doen. Het is niet zomaar een massa wriemelend vrouwenvlees. Het is zorgvuldig belicht en tot in de puntjes geënsceneerd, als de choreografie van een ballet. Voorbeelden had Brisseau niet: Ik ken geen serieuze films over de opbouw van de vrouwelijke lust tot over de orgastische climax heen. Dit staat in geen enkele traditie. Elke criticus die anders beweert, kletst. Overigens lees ik nooit kritieken, want die verschijnen pas als mijn film af is, en dan kan ik er niks meer mee. Brisseau nam zijn film in drieëntwintig draaidagen op, op vijf minuten loopafstand van zijn appartement bij het Gare du Nord in Parijs. Hij komt zelf eventjes in beeld om een actrice te kalmeren die een aanval van hysterie krijgt. Maar dat is niet bedoeld als Hitchcockiaanse verschijning, verzekert Brisseau. Degene die het had moeten doen, kwam niet opdagen. Toen ben ik maar ingesprongen. Je moet bijzonder sterk zijn om een hysterische vrouw in bedwang te houden, zelfs als ze het speelt. Paul van de Graaf Les Anges Exterminateurs KA Jean-Claude Brisseau Za 3, 19:15, Pathé 7 Foto: Daniëlle van Ark Tsai Ming-liang over het verlangen naar contact Ik maak steeds dezelfde film i don t want to sleep alone is één van de zes Mozart-films, die in 2006 zijn gemaakt in het kader van de tweehonderdvijftigste geboortedag van de beroemde componist. Maar de enige letterlijke verwijzing naar Mozart, geeft regisseur Tsai Mingliang toe, is een fragment uit één van diens opera s. Er is geen directe relatie met Mozart in mijn film, het is meer een spiritueel iets, zegt hij. De hoofdpersonen zijn rondzwervende gastarbeiders. Je kunt hun leven vergelijken met dat van Mozart, die eigenlijk vanaf zijn zesde door Europa heeft gereisd om op te treden. Als hij over zijn werk praat, drukt de regisseur uit Taiwan, die eerder onder meer vive l amour (1994), what time is it there? (2001) en the wayward cloud (2005) maakte, zich uit in metaforen. Hij haalt een verhaal aan van de Chinese filosoof Zhuangzi om uit te leggen dat fysieke nabijheid een fundamentele behoefte is van mensen. Vervolgens legt hij daar een beeld overheen uit i don t want to sleep alone. Daarin zit mijn hoofdpersoon, de zwerver, in een zwarte poel water te vissen. Op een gegeven moment landt er een vlinder op zijn schouder. Die vlinder is een symbool voor iets wat de man graag wil hebben, liefde. Maar het beestje vliegt weer weg. Daarmee geef ik aan dat de liefde in zekere zin onbereikbaar is voor hem. Het verlangen naar contact, de onmogelijkheid dat helemaal te vervullen het is de grondgedachte die achter het werk zit van Tsai Ming-liang. Eigenlijk maakt de van oorsprong Maleisische regisseur keer op keer dezelfde film, want ook in zijn stijl is hij consequent. Al mijn films zijn toch zo?, roept hij uit als het gesprek op zijn wat uitgebleekte kleuren en de statische, lang aangehouden shots komt. Om te vervolgen dat zijn manier van filmen bepaald wordt door zijn interesse, het verstrijken van tijd. Ik probeer de tijd Foto: Bram Belloni vast te houden in mijn films. Daarom film ik lange takes, en hoor je de musicalachtige liedjes minutenlang. Ik wil de invloed van de voorbijgaande tijd op een omgeving laten zien. Die omgeving is in i don t want to sleep alone weinig opwekkend. Het betonnen geraamte van een onafgewerkt gebouw vormt het tamelijk hermetische universum. De personages doen niet veel anders als slapen vaak alleen, soms samen, maar zelfs dan, uiteindelijk alleen. Toch smokkelt Tsai Ming-liang de buitenwereld geregeld zijn film binnen: in de vorm van de radio, en later, met de rook van in Indonesië woedende bosbranden. Dat land is bezig zich op grote schaal te ontwikkelen, zegt Tsai Ming-liang. Het wil een westerse vooruitgang nastreven, zonder rekening te houden met het milieu. Dat is iets wat ik op deze manier aan de orde stel. Eigenlijk, besluit hij, maak ik altijd films over de existentiële problemen waarin mensen zich bevinden. Die kunnen spelen op het individuele vlak, maar ook in de maatschappij. Niels Bakker I Don t Want to Sleep Alone KA Tsai Ming-liang Za 3, 22:30, Cinerama 5 Zwerfjongeren in Sounds of Sand Ze hebben ongelooflijk hun best gedaan Een uitgeputte vader en kind leunen tegen hun geknielde kameel in een uitgestrekte dorre vlakte. Waar komen ze vandaan, waar zijn de andere familieleden, zullen ze op tijd water vinden? sounds of sand vertelt het verhaal van de duizenden Afrikaanse families op drift, op zoek naar water, in een gebied dat verscheurd wordt door oorlog. De Belgische regisseur Marion Hänsel castte de ouders in Europa en de drie kinderen in Afrika. De natuurlijke intimiteit tussen vader (Issaka Sawadogo) en zijn dochtertje (Asma Nouman Aden) is opvallend. Issaka is een buitengewoon tedere man die zelf kinderen heeft, en al heel rap ontwikkelde zich een vaderrelatie met de kinderen op de set. De oudste jongen bleek een heel moeilijk kind, dat veel pestte en vocht. Het meisje is Somalisch en de twee jongens zijn Afar. Zij werd daarom voortdurend uitgescholden. Issaka greep in, hij werd haar beschermer. Een groot deel van de film is het meisje alleen met haar vader, zodat die band zich nog verder kon ontwikkelen. Ondanks het feit dat de kinderen nooit eerder voor de camera hadden gestaan, komt hun spel zeer naturel over. Toch werd er niet geïmproviseerd. Er zit weinig dialoog in de film, maar alle tekst was ingestudeerd met een enorm goede coach. Dat was een van de redenen waarom ik de film in het Frans wilde opnemen, zodat ik niet via een tolk hoefde te regisseren. De enige personages die in hun eigen taal communiceren zijn de opgeschoten kindsoldaten. Die worden gespeeld door vijf zwerfjongeren uit Ethiopië, die nu in Djibouti wonen. Zij waren zo trots om ergens deel van uit te maken dat ze tijdens de draaidagen ongelooflijk hun best hebben gedaan. Ze waren als de dood dat ze door de politie zouden worden gedeporteerd, vóór de film af was. Normaal slapen ze op straat. Om de politie te ontlopen hadden ze zelfs speciaal een kamertje gehuurd om met zijn vijven in te bivakkeren. Gaat het volgende project ook over Afrika of milieuproblemen? Ik weet het niet. Maar hoe ouder ik word, hoe sterker het besef dat we hier met zijn allen zijn, en deel uitmaken van een geheel. En er wellicht iets aan kunnen doen het een beetje recht te trekken... Elsbeth Jongsma Sounds of sand (Si le vent soulève les sables) TT Marion Hänsel Za 3, 14:30 Cinerama 1

4 Does it Hurt wint Afficheprijs selectie does it hurt? the first balkan dogma is winnaar geworden van de eerste Skrien Tiger Afficheprijs De jury roemde het verrassend en veelzijdige beeld, dat temidden van de vele posters op het festival de aandacht trekt en merkte op dat de kuisheidsregels van Dogma door de geconstrueerde, gekunstelde poster direct werden ondergraven. De twee andere genomineerden waren de posters van ex drummer en la fine del mare. Aan de prijs is geen geldbedrag verbonden. Sinds 2001 reikt filmtijdschrift Skrien op het Nederlands Film Festival een Afficheprijs uit aan het beste Nederlandse affiche van het jaar. Het tijdschrift beoordeelt bovendien regelmatig de filmposters van eindexamenfilms aan de Filmacademie. Vanaf dit jaar wordt daaraan een prijs toegevoegd voor de beste poster van een film in de Tiger Award-competitie. De criteria zijn, kort samengevat, dat het affiche intrigerend, artistiek, communicatief en wervend moet zijn. Juryrapport Donderdag zijn de drie nominaties bekendgemaakt, geselecteerd uit de vijftien films. De jury, bestaande uit Jan Pieter Ekker (oud-hoofdredacteur van Skrien en journalist van de Volkskrant), Skrien-hoofdredacteur André Waardenburg en Skrien-eindredacteur Kees Driessen, werd getroffen door het beeld bij de Brusselmans-verfilming ex drummer: een enigszins voorovergebogen, halfnaakte, getatoeëerde kale man in een groezelige kamer op zijn kop. Het beeld combineert, in de geest van Brusselmans, op een verwarrende manier dreiging met absurdisme. De jury constateerde met tevredenheid dat hij al her en der ondersteboven was opgehangen. Grafisch stelde het affiche dan weer teleur: de tekst was boven, over en onder de foto geplakt met een niet-functioneel wit kader om de hele foto heen. la fine del mare lost dat probleem op in water. De filmcredits staan in zeer klein lettertype onderin het fotobeeld, dat de hele poster omspant: het gezicht van de hoofdrolspeelster, met gesloten ogen gekoesterd door de handen van haar tegenspeler, terwijl de zee een herinnering aan haar vaderland in de vorm van net zichtbare arabische tekens over haar heen spoelt. Een mooi en intrigerend beeld, maar zo kalm en ingetogen dat voor de wervende kracht gevreesd moet worden. Kuisheid Winnaar van de Skrien Tiger Afficheprijs 2007 is de poster van does it hurt? the first balkan dogma. Een verrassend en veelzijdig beeld, dat temidden van de vele posters op het festival de aandacht trekt met (zogenaamd) knipen plakwerk, vrolijke verwijzingen naar Japan en Golgotha en een op de toeschouwer gerichte camera. De kuisheidsvoorschriften van Dogma worden met deze geconstrueerde, gekunstelde poster direct ondergraven. In de poster is bovendien met eenvoudige middelen (het schuinzetten van de tekst, het eroverheen laten hangen van het beeld) het creditsblok verwerkt in plaats van het eraan te plakken of weg te moffelen. Een speciale vermelding verdient ten slotte de poster voor bog of beasts, die afviel voor de nominaties omdat hij eigenlijk een grote flyer was (met de vertoningstijden in Rotterdam erop vermeld), maar die wel met eenvoudige middelen en een klein budget een opvallend en origineel beeld wist te maken. Foto: Ruud Jonkers Autopech met nazi-wagen In de voormalige auto van de Oostenrijkse oud-president Kurt Waldheim werkt niets naar behoren. De ramen kunnen niet open, het open dak is geblokkeerd en de claxon produceert nauwelijks geluid. Op zich allemaal niet erg, maar het wordt lastig als archeoloog Rafael deze op ebay aangeschafte auto s nachts klemrijdt in de bossen. In het gezelschap van zijn drankzuchtige zwager Manfred en de eerder die avond met autopech kampende zweverige entertainer Berni Schwanenmeister, zit er niets anders op dan te wachten tot de dageraad verlossing zal brengen. Opgesloten in een nazi-auto, verzucht Manfred geïrriteerd. Lichtgewond en met enkel haringsalade en champagne tot hun beschikking doden de drie mannen de tijd. Ze beginnen elkaar op den duur danig op de zenuwen te werken. Als de auto uiteindelijk ontdekt wordt door een merkwaardig stil jongetje, begint hij een ziek experiment en lijkt een voorspoedige ontknoping steeds minder een optie te zijn. immer nie am meer van Antonin Svoboda is een zwartgallige komedie met ijzersterke dialogen. De botte uitspraken van Manfred, de hoogdravende boekentaal van Rafael en het afwijkende taalgebruik van Berni Schwanenmeister die het liefst in citaten en gezegdes spreekt, maken dat anderhalf uur kijken naar drie mannen in een auto alles behalve saai is. Naarmate de tijd verstrijkt en de mannen door honger, uitputting en smerigheid steeds meer op de proef worden gesteld, zak je langzaam met hen de waanzin in. immer nie am meer wordt zo een claustrofobische, unheimische ervaring. Daar kunnen de bloopers tijdens de aftiteling geen verandering meer in brengen. Vanessa Groenewegen Immer nie am Meer SD Antonin Svoboda Za 3, 14:30, Venster 2 Driehoeksverhouding in de nor Jean-Pascal Hattu, die eerder korte films en tvdocumentaires maakte, debuteert als speelfilmregisseur met het drama 7 ans. Voorafgaand aan zijn opnames interviewde hij diverse vrouwen over hun ervaringen met gedetineerde echtgenoten. Maïté s echtgenoot Vincent moet zeven jaar brommen. Regelmatig bezoekt de jonge vrouw hem, al een jaar lang, met een volle tas met keurig gestreken en scherp opgevouwen schone kleren. Hoewel ze elkaar missen en het verlangen nog altijd groot is, is de toenadering beperkt tijdens het bezoekuurtje. Maïté s saaie leven in een kleine, troosteloze provinciestad, waar ze de zorg op zich heeft genomen voor het buurjongetje, maakt dat ze dag en nacht met Vincent bezig is. Tot ze op een dag de bewaker Jean tegen het lijf loopt die haar afleiding bezorgt. Herhaaldelijk rijden ze naar een afgelegen plek om seks te hebben in zijn auto. En daar blijft het bij, want Maïté laat hem niet toe in haar emotionele leven. Ondertussen blijkt Jean veel contact te hebben met Vincent tijdens zijn werk. Hij geeft hem zelfs een ware voorkeursbehandeling. Ze praten veel en er vallen hier en daar suggestieve, seksuele opmerkingen, zodat 7 ans al snel ontaardt in een driehoeksverhouding waarvan de wortels langzaam bloot komen te liggen. Maricke Nieuwdorp 7 Ans (7 Years) SD Jean-Pascal Hattu Za 3, 22:30, Pathé 6 Rijke ontdekkingsreizigster Als een vlieg naar de vlam wordt de jonge, bemiddelde Haagse Alexandrine Tinne, waarover deze gelijknamige documentaire gaat, naar het Afrikaanse continent getrokken. Het is een instinct, schrijft ze zelf in een van haar ongeveer honderd bewaard gebleven brieven. Een voiceover die citaten uit deze brieven voorleest, geeft de in 1869 gestorven avonturierster een stem. Regisseur BarBara Hanlo, ook verantwoordelijk voor scenario, camera en geluid, stuitte op haar onderwerp in een boek over vrouwelijke ontdekkingsreizigers. Naast haar onverschrokkenheid vond Hanlo Alexandrine ook fascinerend omdat zij al heel vroeg fotografeerde. Al had ze de middelen, het was toch ongewoon om daarvoor te kiezen. Meestal schilderden vrouwen toen, of schreven ze poëzie. In stoffige dozen in archieven had ik foto s van Afrika gezien. Dat was in die tijd net mogelijk, dus het was iets sensationeels. Rijke industriëlen en intellectuelen bestelden hele series over het leven daar. Als je die foto s digitaliseert, kun je ze weer helemaal ophalen. Het interessante is dat ze heel mooi gefotografeerd zijn. Hanlo kiest het perspectief van de achterblijver, die zich een beeld van Afrika probeert te vormen op basis van haar brieven en allerlei afbeeldingen die in Nederland voor handen zijn: foto s, schilderijen, tekeningen en opgezette beesten. Behalve deze archiefstukken gebruikt ze ook een paar fictieve scènes, zoals eentje met allerlei serviesgoed, kristallen glazen en een met kleding bezaaide woestijn. Aanvankelijk zou het nog een angstbeeld kunnen zijn, want in haar brieven spreekt Alexandrine voortdurend over het risico dat ze (bewust) loopt. Als je bedenkt dat brieven er soms maanden over deden voor ze in Nederland aankwamen, moeten de achterblijvers in voortdurende angst hebben gezeten. Zo schrijft ze dat de Afrikanen in een bepaald gebied zo door de Europese en Arabische slavenhandelaars getergd werden, dat ze iedere blanke die ze zagen vermoordden.uiteindelijk kan zij haar lot dan ook niet ontlopen. Wendy Koops Als een vlieg naar de vlam (As a Fly Drawn to the Flame) TT BarBara Hanlo Za 3, 12:30, Venster 2

5 interview Marc Munden over jonge soldaten in Irak De crux van de film is de morele moed Foto: Felix Kalkman In Groot- Brittannië kan Marc Munden nog niet praten over the mark of cain, zijn speelfilm over de misdragingen van Britse soldaten in Irak. Er loopt momenteel een zaak vergelijkbaar met Mundens verhaal en uitspraken van de regisseur mogen de rechtsgang niet belemmeren. Buiten het eigen land kan de regisseur zijn mond wel open doen. Nog vóór het schandaal van de misstanden in de Iraakse gevangenis Abu Ghraib de wereld overging, verscheen er een opvallend nieuwsbericht in een Engelse krant. Een Britse soldaat, die in 2003 vlak na de inval in Irak een paar maanden in Basra gelegerd was, bracht zijn fotorolletje naar de plaatselijke drogist. Op die foto s was te zien hoe Iraakse gevangenen vernederd werden. Tony Marchant, een bekend scenarist van televisieseries en -films, las het bericht en was geïntrigeerd door het fenomeen van trophy photo s foto s van martelingen en vernederingen die soldaten mee naar huis nemen als trofee. Tony Marchant begon vele, uit Irak teruggekeerde soldaten en hun familieleden te interviewen en betrok in een later stadium Marc Munden, die eerder met Marchant aan een adaptatie van the canterbury tales werkte. Misbruik Op het moment dat Munden instapte, was het idee in essentie voor de film dus al aanwezig. Toch had Munden ruimte genoeg om zijn stempel op de film te drukken. Munden: Hoog op mijn wensenlijst stonden bijvoorbeeld de beginshots van de jongen die afgevoerd wordt naar de militaire rechtszaal, versneden met beelden van de Iraakse gevangenen. Dat je al direct de consequenties van het misbruik voorgeschoteld krijgt, voordat dat je al echt iets hebt gezien. De crux van de film is wat mij betreft de morele moed van de jongens. De momenten waarop iemand kiest of hij iets wel of niet moet doen. Hoe werkt loyaliteit in zo n oorlogssituatie? De leider, in wie de jongens moeten geloven en in wie ze investeren, zal hen later verraden. De toekomst van die leider hangt vervolgens af van hun loyaliteit. Dat was het belangrijkste gegeven. De titel slaat op het bijbelse verhaal van de broers Kaïn en Abel. De insteek is vooral de speech die de Ierse kolonel Tim Robbins gaf aan de vooravond van de invasie in Irak. Een peptalk voor de troepen die naar het land gingen om het te bevrijden. Over hoe je eerlijk moest handelen naar de bevolking. De commandant verwijst in de openingsspeech naar die beroemde woorden van Robbins. Hoewel the mark of cain fictie is, behandelt het militaire gerechtshof nu die gelijkende kwestie van de fotorolletjes. De zaak is zo gevoelig dat elke quote over de film of het vertonen ervan de zaak zou kunnen beïnvloeden. Mijn producent heeft juridisch advies ingewonnen en we hebben besloten het advies te accepteren. Kritiek Buiten Groot-Brittannië wordt de film wel vertoond en kan erover worden gepraat. Pas in mei, wanneer de zaak is afgewikkeld, kan dat ook in eigen land. Ons wordt niet het zwijgen opgelegd, maar het gaat ons ook om een eerlijk oordeel over die soldaten. Ik ben er niet boos over. Munden legt uit dat de film geen kritiek op de soldaten zelf is. Wat ten grondslag aan de misdragingen ligt, is het feit dat die jongens niet tegen de oorlog zijn opgewassen. De kritiek ging wel naar het militaire rechtssysteem. We zaten ermee in ons maag dat destijds de commandant van een ploeg kon besluiten of een zaak naar de rechter ging. Inmiddels zijn ze erachter dat dat niet werkt. Het is daarnaast kritiek op de masculiene soldatencultuur, de typische mannenpesterij. Ook is het kritiek op het handelen van de hogeren in rang. Hun bevelen ontaarden vaak in beasting, wat de legerterm is voor het treiteren van jonge rekruten. Veel commandanten weten heel goed dat het zo werkt en dat is precies in wat er in de film ook gebeurt. In Groot-Brittannië begint men in te zien dat uit Irak terugkerende soldaten veel te verwerken hebben. Ze hebben zich misdragen, zijn getraumatiseerd of ze hebben het leger zonder toestemming verlaten. Ook een thema in the mark of cain: Je ziet steeds vaker dat jongens het leger verlaten zonder toestemming en spoorloos verdwijnen. Je kan niet zomaar weggaan zoals bij een baan. Vlak na de inval hadden de Britse troepen in Basra volgens Munden een hele andere ervaring dan de Amerikanen in Bagdad. Vier maanden na de inval zaten ze in een door sjiieten gedomineerde omgeving, dus waren ze min of meer welkom. De consequentie was dat ze patrouilleerden met soft hats op in plaats van helmen. Ze gingen niet uit van een militaire, maar van een civiele operatie. Steun Het tij keerde snel; één van de punten die Munden wil maken. De jongens waren niet opge wassen tegen de vijandigheid. Ze kwamen materiaal, training en spirituele voorbereiding tekort. Ze hadden geen idee of het de bedoeling was of ze moesten vuren in vijandelijke situaties. Dat soort dingen was simpelweg niet besproken. Munden ziet een relatie tussen de martelingen en de onvoldoende voorbereiding van de soldaten. Een overeenkomst tussen mijn film en de rechtszaak is dat vlak voor de martelingen een aanval plaatsvond waarbij soldaten omkwamen. De wonden waren nog vers. Dat droeg bij aan de verwarring. Volgens Munden is niets in de film overdreven. Toch is het geen letterlijke vertaling van de zaken die momenteel lopen. Kwesties als deze zijn doorlopend aan de orde. Het verhaal had ook in een andere context kunnen worden verteld, aldus de regisseur. De moed hebben te handelen naar waarin je gelooft, ondanks het feit dat mensen om je heen anders denken. Met het risico dat je hun loyaliteit en hun steun verliest. Even if you do the right thing. Maricke Nieuwdorp The Mark of Cain TT Marc Munden Za 3, 20:30, Cinerama 4 Munden wint De Britse regisseur Marc Munden won afgelopen woensdag met the mark of cain de Movies that Matter Award. Munden kreeg een cheque van vijfentwintighonderd euro overhandigd. De winnende film wordt vertoond in vijf Nederlandse filmtheaters en zal de openingsfilm van het Amnesty International Film Festival 2007 zijn. Voor de Movies that Matter Award waren tien films uit het IFFR-programma genomineerd. De Movies that Matter Award is de opvolger van de Amnesty International-DOEN Award die sinds 2003 op het IFFR en IDFA wordt uitgereikt.

6 faits divers Link Met een knipoog naar de prijzenswaardige jaarlijkse traditie van filmblad Skrien vergunt de redactie van de Daily Tiger zich voor de laatste Link een persoonlijke mening met een lijstje films die zij graag gedistribueerd zou zien. Squatterpunk room # 314 Squatterpunk Khavn Als filmeducatie moet aansluiten bij de doelgroep, is squatterpunk een goed startpunt voor middelbare scholieren. Gedraaid als een flashy videoclip, met een brullende overbelichting en zeventig minuten snoeiharde anarchopostpunk, is de film van kunstenaar Khavn bij uitstek geschikt voor de MTV-generatie. Zien die kids ook nog eens hoe het leven van Filippijnse straatkinderen eruitziet. Niels Foto: Ruud Jonkers Aachi & Ssipak Terwijl Ayelet Bechar in de catalogus nog even haar film Power opzoekt, ontspant David Ofek met hun baby Amir. Ofeks film Melanoma My Love draait zaterdag 3 februari om 19:30 in Pathé 6. Applaus De Filmkrant is in estafette op zoek naar nieuwe festivalervaringen, naar aanleiding van het programmaonderdeel Happy Endings. Karin Wolfs sluit als tiende schrijver de estafette af. Vandaag ging ik op zoek naar het beste verhaal van het festival. Het begon veelbelovend in de sigarenbar waar ik verscholen achter een caipirinha de hand schudde van een jonge Finse filmer. Dus Aki Kaurismäki staat niet alleen, stelde een tafelgenoot fijntjes vast. De jonge Finse filmer dook dieper voorover in de kraag van zijn lange loden jas en zei: Don t tell any one, but I m wearing Aki s coat. De jas met het gewicht van een personage uit the man without a past? Hij stinkt nogal, voegde de jonge Finse filmer er ter relativering aan toe. En we bogen gezamenlijk over de tafel voor een teug van Aki s zweet. Enkele dagen later wachtte ik in een bovenzaal van Pathé met drie dozijn standvastigen op de Q&A van een iets minder jonge Nederlandse filmer. Vooraf had hij al een bloedneus van de spanning. Na afloop verscheen hij, schoorvoetend, om zijn hoofd op het hakblok te leggen. Het publiek voelde drama en wierp zich vol medeleven aan zijn voeten. Waarop de iets minder jonge filmmaker zijn verdriet verschool achter een stoel in een hoekje van de leeg lopende zaal. Twee dagen later brak dezelfde filmer op dramatische wijze zijn pols tijdens een potje voetbal op het grote podium van de Stadsschouwburg. Niemand geloofde dat het waar was. Ik wel. Maar het moest niet gekker worden. Toen hij ingesnoerd op een brancard van het podium werd gesleept, kreeg hij applaus. Zo gaat dat bij voetbal, zei iemand. Maar voor de finale was hij terug, met een film. Gemaakt op de eerste hulp, zei hij met ingehouden trots. Met in de hoofdrol: een oud Chinees martelwerktuig. Aachi & Ssipak Joe Bum-Jin Over MTV gesproken (toch doorgaans niet de laatste om ergens de commerciële potentie van in te zien): de televisiegigant heeft al een televisiereeks besteld op basis van deze waanzinnige, gedrogeerde, hypersnelle en keiharde actieanimatie uit Korea. Dit zijn de beste actiescènes van 2007 in wat voor film dan ook. KEES Ça brûle Ça brûle Claire Simon Niet direct een makkelijke film, eerder een uitdaging die voldoening geeft. Vijftienjarig Frans meisje wordt verliefd op brandweerman die geen sjoege geeft. Na wat halfslachtig gestalk kiest ze voor een drastische maatregel. Mooi geacteerd en prachtig eigenhandig gefilmd door regisseur Claire Simon met gevaar voor eigen leven nog wel. Maricke Immer nie am Meer Immer nie am Meer Antonin Svoboda De Oostenrijkse regisseur Svoboda toont met deze wrange komedie een akelig onaantrekkelijk wereldbeeld. Drie mannen van middelbare leeftijd komen na een dom ongeluk vast te zitten in een auto. De verschillende stadia die ze doormaken ongeloof, verveling, hoop, wanhoop en gekte leveren een intelligente, hilarische, maar tegelijkertijd ongemakkelijke film op. Vanessa 36th International Film Festival Rotterdam 11

7 buiten de bios Kunstenaar Tony Conrad (1) maakte een uitstapje, eerst naar TENT., waar hij zijn film op zoetzuur tentoonstelde, en toen naar de Seatless Cinema in Venster 1 voor een filmelectrocutieperformance. Blikken 16mm-film staan klaar in TENT. om door de projector van Sandra Gibson en Luis Recoder gejaagd te worden (2), om vervolgens als levend sculptuur te eindigen op de vloer van de galerie (3). Verderop in de Borderline Behaviourtentoonstelling honderden gloeilampen van Saul Levine (4), die hij beplakte met plaatjes uit roddelbladen en ander wegwerpmateriaal. De overheadbots (6) van Christiaan Faubel huppelen nog steeds onvermoeibaar over het scherm van de overheadprojector. Bij het werk van Paul van der Eerden (5) worden kunst en bezoeker één. 13

8 informatie & tickets Kassa Tickets voor de dag zelf kunnen tot 8:00 uur s ochtends online worden gekocht. Vanaf 9:00 uur kunt u terecht bij de Centrale Kassa in de Doelen. openingstijden: t/m vr. 2 februari: 9:00-23:00 uur, za. 3 februari: 9:00-18:00 uur. locatie: de Doelen, entree Kruisplein 40. Nieuw dit jaar is de digitale videolounge in het Hilton Rotterdam hotel. Als onderdeel van het bijzondere programma Happy Endings, When Festivals Are Over. In plaats van in de bioscoop, kunt u hier het festival ook in een huiskamer of individuele setting beleven, met behulp van interactieve televisie. Ook zijn er films van ma kers te koop. Locatie: Hilton Rotterdam hotel, openingstijden: 11:00-23:00 uur, t/m za. 2 feb. entree: gratis op vertoon van een filmticket of Tijgerpas. KPN Mine Prijzen prijzen tickets: 8,- of 5,- met Tijgerpas. Tijgerpas: 20,- of 10,- met korting (CJP, OV-Studentenkaart, 65+pas, Rotterdampas) De Festivalshop Foto: Felix Kalkman In samenwerking met KPN wordt via de inter actieve televisie-dienst Mine dagelijks een selectie van films uit het festival getoond aan Mine-abonnees. Hiermee worden de gezamenlijke huiskamers van deze TV-kijkers tijdelijk omgetoverd tot een extra virtuele bioscoop voor het festival. Meer informatie: en Foto: Lotte Holman Locaties Alle 1106 medewerkers bedankt! de Doelen Kruisplein 40 2 Rotterdamse Schouwburg Schouwburgplein 25 3 Pathé Schouwburgplein Schouwburgplein Cinerama Filmtheater Westblaak 18 5 ro theater William Boothlaan 8 6 Theater Lantaren / Venster Gouvernestraat oude Luxor Theater Kruiskade 10 8 Hilton Rotterdam hotel Weena 10 9 Zaal de Unie Mauritsweg TENT. Center for Visual Arts Witte de Withstraat 50 DSE SIN GEL AL TRA CEN TION STA HOF PLEIN M NA WEE AT ST RA AT TRA IS GEL ANS GR L 9 GOUVERNESTRAAT AT STRA NES T V. AER M G HOO AAT T S TR E LD NEV BAR DEN OL VAN M OUD N NNE E BI G WE U 14 ITH 10 / AAT STR 5 17 ARK MP SEU MU W DE P 4 SCHIEDAMSEDIJK CH RO 12 TE WIT ST N E SS WE VEST AT RA AAK L STB M T AA STR ER STRA SCHIEDAM SE ENDIJK WAL N P EG NW NNE EIT BR 7 M OOR P LSIN EL D 3 6 E BI UW NIE SK UI KR G K S RUI i ITSWE WESTER SINGE ST K WE ADE 1 DE A P KAR P M 8 COO C.S. MAUR LO R GOU EIN ISPL AA FF 11 W itte de With, center for contemporary art Witte de Withstraat V 2_Institute for the Unstable Media Eendrachtsstraat M useum Boijmans Van Beuningen Museumpark NAi Museumpark Huis Sonneveld Museumpark Academiegalerie Blaak 10 Witte de Withstraat 7a 17 RAM Blekerstraat MINUTEN LOPEN 18 Roodkapje VAN HOFPLEIN WitteNAAR de Withstraat 13 a SCHIEKADE 19 Bilderberg Parkhotel Westersingel 70 1 KRU Pereszienyi, Pille Pesti, Gerrit Peters, Johan E. Petersen, Seka Petkovic, Roberta Petzoldt, Eva Phiellix, Lukasz Piaszczyk, Hajo Piebenga, Fokje Pietersen, Carlos de Pina, Jean Piret, Lot Piscaer, Elma Plaisier, Merle Planten, Gosse Planting, Eugen van der Poel, Marieke van de Pol, Pauline Polak, Muriëlle Polak, Rosemarijn van Polanen, Ali Ekber Polat, Cent Pols, Anouk Ponjee, Roman Popovic, Mischa Poppe, Lucienne Posthoorn, Rutger Potgieser, Paula Poveda, Carlo Prelz, Jakomien Prevosth, Geertjan Pronk, Gabrielle Provaas, Anna Pruis, Aditya elmansyah Putera, Hanke van de Putte, Roland van Putten, Martin Putto, Ilona Quaak, Angelique Quak, Johan Rampen, Marlies van Randwijk, Tony Rayns, Matthe Reedijk, Beth Rees, Niels Reijers, Robert de Rek, Katrien Remijn, Rogier Remmelzwaal, Myrtha Reyes Reyes Dávila, Natasha Richardson, Lisette Riemersma, Marianne de Riet, Donja Rietdijk, Judith Rietjens, Ronald Rietveld, Debbie van Rijk, Emmy Rijstenbil, Hendrik Jan van Rijswijk, Max Rink, Remco Ris, Aisha Roberson, Judith Roesink, Eliane Roest, Siti Rolobessy, Napsia Rolobessy, Lisa Romang, Evita de Roode, Jochem de Roode, Fréderique de Rooij, Gerhild van Rooij, Mees van Rooij, Lalita Roopram, Chris Roorda, Nadine Roos, Diana Roos, Laurence Roothooft, Joep Roozen, Nelly Rosa, Ines C. Rosa, Jonathan Rosenbaum, Daphne le Roux, Hans de Ruiter, Adam Ruszkowski, Edith Ruyg, Marcel de Ruyter, Rinus de Ruyter, Milda Sadrach, Atila Salaka, Audrey Samson, Diana Sanchez, Rudi Sanders, Heleen Sauer, Suzanne van Schaijk, Lancelot Schaper, Heko Scheltema, Christiaan van Schermbeek, Jules Schers, Theo van Schijndel, Saskia de Schipper, Silke Schmickl, Robert Jan Schmidt, Mark Schmidt, Marian Schneider, Bianca Schnelting, Jolanda Scholtens, Christian Schön, Mark Schoones, Diana Schotting, Chris Schouten, Bert Schram, Eliane Schut, Nikki Scuro, Susanna Seitz, Rada Sesic, Aino Setala, Jan van Setten, Pinar Seyrek, Shan Dongbing, Irene Sibbing, Mirjam Sierat, Ana Silva, Esther Simao, Alissa Simon, Nienke Simons, Meike Sjoer, Sophie Slabbekoorn, carina Slingerland, Rosanne Sliuzas, Floor van Slochteren, Jelle Sloot, Elke Smelt, Thijs Smit, Saskia Smit, Menno Smit, Karen Smit, Sandra Smit, Bob Smit, Esther Smit, Oktje Smit, Maria Smit, Shafelly Snijders, Ulrike Söbbeke, Shaira Soekhai, Rajender Soekhlal, Klarien Sonderen, Milan Sonneveld, Mieke Souverein, Gerard Sparla, Jona Specker, Steven Spielberg, Nina Spiering, Misja van der Spijk, Peter Sprenger, Ruben Stakenburg, Ruben Stakenburg, Hannelore Standaert, Jannemiek Starkenburg, Hado Steen, Reinder Steenhuizen, Joey Steffens, Robert van der Stege, Dick Stegewerns, Mark Stegweg, Lotte Stekelenburg, Kirsten van der Stelt, Chuck Stephens, Diane van der Ster, Marielle van der Sterren, Annelous Stiggelbout, Anna van Stigt, Madelon Stoele, Karen StoffelsMontfoort, Annelies Stolze, Tanja Stomp, Gonny van de Straat, Robert Stroomberg, Daiva Stumbraite, Sabine Stuurman, Gigi Suarez, Mira Sumanti, Joel Szamosi, Sylvia Szely, Daniel Szomoru, Ola Szostak, Ania Szrama, Bianca Taal, Behnam Taebi, Gerwin Tamsma, Kwannie Tang, Ka Yan Tang, Delphine Tardieu, Milto Cesar Tavares Varela, Werner Teeling, Ike Teuling, Theo, J C Thomaz, Djie Tjwan Thung, Nathalie van den Tillaar, Intishal al Timimi, Michael Tkatchew, Jaakko Toivonen, Claudia van der Tol, Markéta Tom, André van de Torren, Marcello Tramontano, Monique Trebacz, Klaas Trines, Joost Trines, Floris van Tuijl, Jurgen van Uden, Hieke van der Vaart, ileen van der Vaart, Marleen Vaessen, Yvonne van Valen, Marijke van den Berge, Janna van der Hilst, Adriana van der Meer-van Grieken, Olga Vazquez Ruano, Bregje van Veelen, Juul Veenboer, Dagmar Veenstra, René van der Veer, William Veerbeek, Guyonne van der Velden, Hans-Paul Velema, Sarah van Vels, Aart Verbaas, Layla Verbeek, Ralf Verbeek, Adam Verhaar, Marcel Verhagen, Josanne Verhagen, Victør Verheij, Marlou Verheijden, Menno Verhoef, Jankees Verhoeff, Kathinka Verhoeven, Renate Verhoofstad, Thirza Verkerk, Peter Verkoelen, Linda Vermaat, Rik Vermeulen, Tako Vermeulen, Hans Vermeyden, Hanna Vermeyden-Koning, Angeliek Vermonden, Tessa Verrijp, Angela Verschelling, Maritta Versnel, IJsbrand Versteege, Paul Verstraeten, Agnes Verweij, Vera Verwoerd, John Vijver, Raymond A. Vijverberg, Yet de Villeneuve, Nicole Vink, Antje Visser, Jolanda Visser, Iris Vissers, Rob Viveen, Werner van der Vlies, Marinda van Vliet, Francisca van Vliet, Jacobine van der Vloed, Vanessa Vloemans, Matthijs Vogels, Elly Vonk, LAAN Conny Vonk, Lisa de Vreede, Kim de Vries, Erwin Olga de ERVries, ESSde HENde Vries, Carla de Vries, Richard de Vries, Vrind, Maarten MATBram Vromans, Jorinde Vroonhof, René van Vugt, Cok van Vuuren, Arie van der Waal, André Waardenburg, Rob Wagelmans, Natasha Wahab, Jenny Walendy, Laura van der Wall, Fay van der Wall, Kelly Warman, Daphne van Wassenaar, Jeske Weerdesteijn, Jeannette Weeren, Judith de Weert, Caroline van Weert, Erica Weintré, Freek Jan Weitering, diana van Wel, Ke Jia Wen, Amy Wensing, Sofie Wentholt, Jacob van der Werf, Vincent Wesselink, Paul Westerweel, Jochem Weststrate, Harriet Weststrate, Edna Widjaja, Carlijn Wiegant, Annelieke van de Wiel, Jacobien Wientjes, Sam Wierema, Martin Wiersma, Cécile Wijdenes, Lisanne van Wijk, Dieuwke van Wijk, Marnix van Wijk, Rieneke van Wijngaarden, Stan de Wijs, Bart Wijtman, Rob Wijtman, Michelle Wilderom, Simone Willems, Michiel Willems, Ruben Willemsen, Monica van Wingerde, Ivo van Woerden, Marije van Woerden, Niels van der Wolde, Dick de Wolf, Esteban van der Wolf, Marc de Wolf, Karin Wolters, Joyce Wong, Cye Wong-Loi-Sing, Menno van der Woude, Joyce Woudenberg, Amy Wu, Lindsey Wuisan, Michelle Wuisan, Andreas Wurzer, Amy Xu, Yasemin Yigittop, Meryem Yilmaz, Emine Yilmazgil, Kim Yuen, Tom Zaat, Marie Zahir, Floor Zegers, Rejo Zenger, Gerald Zevenboom, Hilde Zieleman, Roelie Zijlstra, Bernice Zimmerman, Bert-Jan Zoet, Jelte Zonneveld, Tanja Zuijderwijk, Gertjan Zuilhof, Ben Zuydwijk, Bob de Zwart, Lennard de Zwart, Annabel de Zwart, Aukje Zwartjes, Patrick Zweekhorst, Wilmar van der Zwet 'S GRAV Aaron E Hauptmann, Luk van Haute, Richard James Havis, Emma Hazenak, Suzanne van Hees, Fleur van Heest, Marieke Hegeman, Margot Heijnsbroek, Sanne Helbers, Brigitte Hennequin, Han Henny, Laia Henseler, Patrick van den Herik, Trinette Hermans, Emilie Herzog, Ursula van den Heuvel, Odin Heyligen, Arianne Hinz, Marian Hoeber, Marloes den Hoed, Jaap van Hoek, Thom van Hoek, Dorien Hoeksema, Dione van der Hoeven, Bart Hoevenaars, Maartje Hoevenaars, Marike Hoex, Tom van t Hof, Marrit Hoffman, Jurienne Hollaar, Lotte Holman, Catarina J. Honório, Peter van Hoof, Diederik Hoogenbosch, Caroline Hoogendoorn, Paul Hoogmoed, Harmen de Hoop, Pim Gerritsen v d Hoop, Paul Hoornweg, Natascha van der Horst, Anet ter Horst, Laurens V.F. Hoste, Merten Houfek, Erwin Houtenbrink, Chinlin Hsieh, Alejandra Huerta, Peter Huesken, Cordelie Huibregtse, Thomas Huisman, Nanneke Hulleman, Sasja Hulscher, Vera van Hulst, Boi Boi Huong, Hassan Hussein Ali, Anti Hutchinson, Atta Huygen, Alberto Iannuzzi, Layla Ibrahim, Merlijn van Iersel, Ellen Imhof, Misja Immink, Granit Isufaj, Bobby Jacques, Anna Jagtman, Margreet Jans, Lou Jans, Jacqueline Jansen, Juliette Jansen, Barbara Jansen, Monice Janson, Laïla Jardini, Rens Jean Pierre, Durk Jellema, Eun Sun Jeong, Ines Jeremic, Hellen Jeronimus, Shauna Jin, Philip Jol, Wilfried de Jong, Matthea de Jong, Laura de Jong, Maaike Jongma, Chantal de Jong-Marsman, Elsbeth Jongsma, Rozemarijn Jonker, Iris Jonkers, Ruud Jonkers, Olaf Joppe, Jurijne Jung, Gonny Jungst, Petra Jutten, Sabine van de Kaa, Patrick Kaashoek, Roland Kager, Felix Kalkman, Amar Kamel, Pieter Nanko van der Kamp, Mak Kapetanovic, Karlijn C Kapitz, Edgar Kapp, Sydney Kartoikromo, Rianne Kasse, Stefan Kattemölle, Nursen Kaya, Dineke Keemink, Irene Keet, Anne Sytske Keijser, Wouter Keijzer, Winnie de Keizer, Merlijn Kerkhof, David Kertai, maria kiebert, Donny Kim, Eunhyo Kim, Simon Kingsley, Haris Kitanovic, Marianne E. Klapwijk, Suzanne Klatten, Lia Kleibroek, Paul van Kleij, Babette Kleijn, Jos Kleybergen, Jeppe Kleyngeld, Kim Klijnsma, Therese Klok, Mirjam Klootwijk, Freek Kloppenburg, Angela Kluivert, Viktoriya Klyashtorna, Loes Knape, Hans Knikman, Daniel Knoppers, Marc Kochler, Aad Koekebacker, Annemarie Kok, Hubert Kolk, Nico Komen, Marjolijn Kommer, Anne de Koning, martijn j konings, Hans Kooij, Geneviève Kooijman, Amanda Kool, Paul Koopman, Wendy Koops, Gert-Jan Kooreman, Floor Koppenaal, Tim van der Korput, Henk-Peter Koster, Irina Kotliar, Eva Kovacova, Marijn van der Kraan, Ludo van der Kraats, Shelly Kraicer, Sjoerd Kramer, Laura Kranenburg, Dennis Kriek, Jeroen Kroes, Annelotte Kroese, Elin Kroon, Fred Kroonen, Nicole v d Kroonenburg, Annemieke Kropff, Lisette Kropff, Anastasia Kroupkina, Bernd Kruisselbrink, Anouk Kruithof, Marc Kuijper, Gert-Jan Kuijper, Inge Kuiperij, Eline Kunz, Renate Kuska, Folkert Kusters, Magda Kuys, Polona Kuzman, MarcSiebren Kwadijk, Robert Kwok, Chiuming Kwok, Bas Lagendijk, Chun Wing Lai, Ellen Laluan, Elsbeth Lamme, Gerard Landman, Marzel de Lang, Jannie Langbroek, Janneke Langelaan, Joop van Langen, Maaike van Langen, Anne Mercedes Langhorst, Arne Lanting, Nathan Lärche, Nur Latifah, Hiu Ying Lau, Edward Lawrenson, Mirko Lazovic, Edwige Leblay, Maarten Ledesma Marin, Richard c.g. Leeuw, Inge de Leeuw, Nico Leeuw, Marloes van Leeuwen, Wendy van Leeuwen, Jos Legierse, Judith Leijdekkers, Ronald Leive, Laura Lengkong, Stije Leopold, Jan Leppink, Peiyuan Li, Franky Liefhebber, Miryam van Lier, Margreet van der Lijn, Mieke van der Linden, Ron van der Linden, Joan van der Lingen, Kim Linssen, Olmo Linthorst, Nadya Listyaningrum, Eeva Liukku, Judy Lobry, Marcel Loeffen, Vithya Lomsingh, Tom van de Loo, Peng Wai Loo, Inke Van Loocke, Sietske van Loon, Han de Looper, Fernanda Lopes, Jolanda Lops, Harald van der Lubbe, Bianca Lubbers, Judi Lubeek, Violet Luif, Jochem Lybaart, Joep George Maaldrink, Nadine Maas, Saskia Maas, Hanneke Maaskant, Marianne Maaskant, Sylvia Mackenzie, Madelon, Luis Magina, Martijn Magré, Hanna Makulska, Renske Marechal, Johann J.M. Markel, Frank ter Marsch, Francisca Martens, Frans Martens, Tessa Martens, Ans Martens, Esther Maso, Yoram E Maso, Carla Mavrodin, Hinko Mayerhold, Mark McElhatten, Ralph McKay, Aniek Meeldijk, Els van der Meer, Linnet van der Meer, Rob Meerding, Stien Meesters, Yasmin Meichtry Matadin, Marga van den Meijdenberg, Florine Meijer, Sietse Meijer, Marijke Meijer, Corine Meijers, Maarten Meijsen, Yunita Theresia Melati, Elze Mergler, Marlies Mersch, Hans Merts, Ibrahim Metin, Daan van der Meulen, Willem Meyboom, Adrianna Miara, Alexandra Mientjes, Nathalie Mierop, Saskia Mies, Jeannette Mijnals, roberto Milosevic, Patrick Minks, Emy Miranda, Dick Moesker, Man-Yee M.Y. Mok, Marjolein Mol, Meta de Mol van Otterloo, Petra Molenaar, Thomas Molenaar, Linda Molle, Farzad Moloudi, Marnix de Monchy, Christopher Mondt, Paul Monfils, Michael Mooi, Eva de Moor, Johan Morsink, Christine Mosselman, Diana Mosterd, Guy Mounier, Elvira Mühlebach, Nick Muijs, Aart Muis, Hanneke Mulder, Gert Mulder, Ivo Mulder, Paul Mulders, Jan Muldor, Adri de Munk, Paula Musitelli, Winston Nanlohy, Valentina Napoli, Serdar Narsen, Louisette Nauta, Zelal Nazli, Joke de Neef, Niki Nejal, Theo Nelissen, Stephan Nemchik, Alejandra Nettel, Ruby Newman, Yusuf Wangko Ngantung, Kihoro Ngugi, Lyly Nguyen, Maricke Nieuwdorp, Remco Nijhuis, Xander Nijsten, Bonnie Nilhamn, Theo de Nooij, Bob van der Noordaa, Bas van der Noordt, Nico van Noorloos, Ernestina van der Noort, Urias Nooteboom, Paula Oehlers, Naozumi Ogata, Negash Ogbaslelasie, Bas Olbertz, Dijana Olcay-Hot, Caroline Olijve, Marian van Olst, Joke Olthaar, Wouter Oome, Paul Oomen, Maikel Oomens, Nancy van Oorschot, Roy van Oost, Ingrid van Oost, Marcel Oosterbos, Anuska Oosterhuis, Muntaaz-Ali Orie, Patricia Orlinska, Ertekin Orucoglu, Polly Oskam, Jaap van Otterlo, Gerbrand Oudenaarden, Marco Oudewortel, Patricia van Oudheusden, Hayat Outtalab, Joan Ouwerling, Isolde van Overbeek, Sem Ozkan, Mikko Pallari, Caty Palmen, Roos Pals, Audrey Paquelet, Dicky Parlevliet, Eric Parren, Boris Pas, Erik de Pauw Gerlings, Pawel Pawelec, Karen Peeters, Geert Pelser, Mark Peranson, Rolland EL HEEMRAADSING Vincent van den Aardweg, Rana Abbawi, Marieke Abelman, Jan Abom, Raphael Abraham, Sidhi Achmat, Jeroen Achterberg, Erwin Christiaan Adema, Gabriella Adèr, Michael Afanasyev, Wiam ouafaa Afifi, Aihara Hiromi, Miguel F Alborja Ramos, Maartje Alders, Assiyeh Alizadeh, Martijn Andernach, andy andy, Edmee Antonio, Marijke Appelman, Floor Appelman, Daniëlle van Ark, Lucienne van Assendelft, Elena Athmer, Dimitra Atsidis, Melanie Augustinus, Marjane Austin, Sylvain Auzou, Seloua Aydi, Idil Azinci, Mike B, Alwin Baaij, Gulayse Bag, Annita Baidjoe, Cynthia Bakboord, Mark Baker, Maria Baker - Choustova, Jacco Bakker, Hans Bakker, Niels Bakker, Edwin Bakker WS Orion, John Balentien, Esther Bannenberg, Miga Bar, Hester Barkey Wolf, Lucius Barre, Sanne van den Barselaar, Steven Bastmeyer, Olga Bauer, Niny van Beek, Anna Beerekamp, Lucas Beerekamp, Yvette Beijer, Arvid Beijersbergen, Gerda Beljaars, Bram Belloni, Iris Bendor, Hayet Benkara, Florence van Berckel, Annemarie van den Berg, Andrée van den Berg, Marian van den Berg, Albert van den Berg, Daniel van den Bergh, Dragos MF Bergkotte, Fleur Bergman, Marcel van Berk, Sonja van Berkel, Marius van Berloo, Martin Berloth, Andrea Bernardi, Guido Besselink, Sandra Betorina, Jeroen van Beusekom, Jeannette Beusker, Marianne Bhalotra, Koos de Bie, Cis Bierinckx, Michiel Biever, Peter Bijl, Jan Bijster, Dieke Bikker, Gabriella Bink, Ilone Blaauw, Matthew Blackhall, Judith Blankenberg, Gerbrig Blanksma, Peggy Blauw, Jonathan Bleeker, Gert-Jan Bleeker, Sjoerd Blijleve, Eveline Blok, Maaike Blom, Jan Blommendaal, Bas Bodegraven, Bert Boelens, H.A. Boender, Ramon Boender, Dirk Boensma, Mattijn Boerkamp, Talea Bohlander, Mieke Bohnen, Marije Boks, Stefanie Bolsius, Nathalie van Bommel, Ted Boom, Wil Boonstra, Raisa Boot, Carin Borsboom, Jack Bos, Marja van den Bos, Brenda Bos, Rembrandt Boswijk, Arie Bouman, Ruurd Bouter, Els Bovenberg, Gabrielle van den Bovenkamp, Bruno Braak, Geraldine Brantsma, Raymond Brasem, Yanny Brasser, Ferdinand Bredemeijer, Jan Willem van Breugel, Erik Breur, Maarten Briels, Kees Brienen, Ilona van den Brink, Marisa de Brito, Cornell den Broeder, Sebastiaan Broeders, Vincent van den Broek, Raymond van den Broek, Miranda van den Broek, Martin van Broekhoven, Rolf Bron, Sacha Bronwasser, Cushla Brosnahan, Jasper Brouwer, Wil Brouwer, Corja de Bruin, Karin Bruinenberg, Nicolien Bruinsma, Linda Brunott, Johanna Brussaard, Bart Buerman, Sander Buijtels, Henny Buist, Geke Buist, Glenn Buitendijk, Matthijs van Burg, Jaap Burger, Odrada Burghoorn, Mervin Buurman, Marie-Louise Calame, Nathalia Caldas, Tamsin Campbell, Loredana Canepa, Melissa Canton, Edwin Carels, Gabriela Cavalcanti, Lütfiye Cengiz, Wai Seu Chan, El Chane, Xuewen Chen, Chen-Yao Cheng, Shen-hau Cheng, Chi-Wai Cheung, Li-Ping Cheung, In Cha Cho, Donatella Civile, Felix van Cleeff, Jan Paul Cloo, Karlijn Cohen, Nadja Cohen, Rianne Collignon, Philip Corsius, Pinar Coskun, Michel Costa, Pepijn Cox, Sarah Craeghs, Anne-Jan Cramer, Evelyn Crince, Thomas Crommentuyn, Ludmila Cvikova, Monique van Dalen, Aeshta van Dam, Edwin van Dam, Jilles van Dam, Anton Damen, Ofer Danziger, Tessa Kyra Darja Martens, Paul Dauvellier, Mary Davies, Nora de Baan, Silvia De Cagna, Ans de Koning, Vera de Vries, Femke Ansems de Vries, Bisnath Debipersad, Janna Dekker, Saskia Dekker, Karin den Dekker, Mariet Dekking, Dianne van der Poel, Francesco Determan, Jack van Deursen, Lizet Deutekom, Frederic Deverchere, Liesbeth d Hont, Edwin van Dieen, Nico Dijk, Jaap van Dijk, Greg Dijk, Anouk van Dijk, Esther Dijkstra, Esther Dillingh, Thania Dimitrakopoulou, Franz von Dincklage, Wannes Dirven, Ernesto Dixon, Cocky van Dodeweerd, Brigitte Dompig, Liseth van Dongen, Rob Donkers, Stephan Dooms, Suzan van Dooren, Violeta Dordevic, Bogdan Dorneanu, Zelah Dorrestijn, Ralphe Drenth, Chantal van Driel, Esther van Driel, Michiel Enzo Driessen, Kees Driessen, Donna Drommond, Dasja Drugaleva, Agnieszka Drzewiecka, Luis Duarte Pinto, Chantal Duffels, Tess Duijghuisen, Marianne van Duin, Mariette van Duin, Peter Düker, Irma Dulmers, Ed van Duuren, Rob Duyser, Sera Edgington, Lucas van Eekelen, Kees van Eenige, Niels Eernink, Willem van Eersel, Roos van Ees, Martin Effert, Karin Eggink, Sander van der Eijk, Mirjam Eikelboom, ouidad El hadj, Wahid El Solh, Marit van den Elshout, Menno van der Elst, Eduard Engel, Kim Engelen, Lavinia Engelhard, Bianca Enthoven, Corrie van Erkel, Anne van Es, Peter van der Es, Ingrid van Es, Mike Evers, Maarten Eysink Smeets, Marjolein Faber, Maegene Fabias, Claudia Fasciana, Elly Fawzi, Ilou Felix, angelique feringa, Jair Ferwerda, Martin Fiala, Toon Fibbe, Pierre Findhammer, Timo Finke, Arthur Flink, Pascal Flohr, George Florea, Karin Flückiger, Gregor Flüggen, Jan Fluijt, Michael Folles, Liza Foreman, Joanne Fraanje, Femke Fransen, Carla Frederiks, Ati Frieswijk, Ilse M.C. Froklage, Sjoerd Frouws, Giovanna Fulvi, Laurenz van Gaalen, Marjoleine Gadella, Fanny Ganassini, Raquel Garrido, Eva van Geenen, Janneke Geertsma, Monique van der Geest, James Gehrke, ALexander Geijzendorffer, Patricio van Gemeren, Renie van Genderen, Elouise van Gestel, Merve H. Gezer, Tuba Gezer, René van der Giessen, Marleen Giezeman, Dewi Gigengack, Hans van Gisbergen, Bruno Giuntoli, Richard Gleym, Harry Gloudemans, Duska Gnjatovic, Marion Goes, Nanko Goeting, Barbara Goldman, Eliane Gomes Heijne, Lex Gommers, Estella Gonzales, Jolanda Gooiker, Sjoukje van Gool, Anneroos Goosen, Joris de Gooyer, Ivo Gort, Marie Goyens, Bianca de Graaf, Crista van de Graaf, Paul van de Graaf, Anne-Marieke Graafmans, Mieke Graumans, Robert Gray, Noortje de Greef, Eric van der Griend, roos grinwis, Annelies Groen, Mieke Groeneweg, Vanessa Groenewegen, Ineke Groenewegen, Jeroen Groenewegen, Geert-Jan de Groot, Cagdas Demet Guler, Mete Gumurhan, Helma Haak, Arianne den Haan, Robin Haan, Annemarie de Haan, Styn Haanstra, Thomas Haars, Jolinde den Haas, Corné van Haastrecht, A.J.J.M. Haffmans, Georgien Hakkert, Annick Halier, Davan Ham, Daniel van den Ham, Sanne van Ham, Wimmo Hamel, Sandra den Hamer, Mabelle Hamerling, Stephanie Harmon, Erwin van t Hart, Erwin van Harten, Robbin Hartman, Marc Hartman, Claus den Hartog, Videolounge 13 IFFR Slotfeest: Happy End! Zaterdagavond valt alweer het doek voor het 36ste IFFR. Tijd om bij de pakken neer te zitten? Welnee: tijd voor het traditionele, spetterende, verrassende, likkebaardend lekkere slotfeest! Een nacht vol dans, muziek, theater en film. Kaarten zijn nu te koop bij de kassa s of op de ticketsite. Kaarten voor het slotfeest kosten 20 euro per stuk. Tijgerpashouders betalen HOTEL NEW Y slechts 15 euro. Zaterdag 3 februari, van OVER DE ERASMUS BRI tot uur. AD E Kijk voor meer informatie en online-tickets op Films kijken en kopen Hilton Rotterdam hotel Bij een besteding van 20 euro uit de nieuwe collectie, krijgt u een shirt uit de oude doos kado! Wees er snel bij, de shirts zijn er nu nog in diverse maten, ze zijn zeer gewild en snel op. Zolang de voorraad strekt...locatie: de Doelen, Kruisplein 40, openingstijden: dagelijks van 9:00 21:00 uur. EM SK Online Diversen ILL Voorstellingen zijn zelden helemaal uitverkocht, informeer dagelijks naar de beschikbaarheid van tickets. Uitverkoop in de Festivalshop W Tickets 36th International Film Festival Rotterdam 15

9 farewell rotterdam Filmmaker in Focus To date, IFFR Filmmaker in Focus Abderrahmane Sissako has made three features. All three are concerned, in different ways, with the role played by the West in the African countries in which he grew up. Born in Mauritana, and raised in Mali, Sissako moved to Moscow in 1983 to study. But he always returns to Africa in his films, to the places where he spent his youth. Tigers 2007 Extra Tiger The screenings have taken place, the discussions are over, and the awards are finally in. This year s VPRO Tiger Awards jury, chaired by Toronto International Film Festival director Piers Handling, took an unusual decision to award the VPRO Tiger Awards to four films, rather than the usual three. Last night in de Doelen, Tan Chui Mui s LOVE CONQUERS ALL, Pia Marais THE UNPOLISHED, Claudio Assis BOG OF BEASTS and Morten Hartz Kapler s AFR, were honoured by the 36th IFFR. To reach their decision, the jury saw 15 Tiger films by first or second-time directors. An impressive eight of these were world premieres, four were international premieres, three European premieres, and two had received HBF support. LOVE CONQUERS ALL, a disturbing romance from Malaysia, is one of the two HBF supported films. Classical in style and structure, it is a film which speaks to Rebel yell the heart, said the five-person jury in a joint statement. The jurors commended Marais THE UNPOLISHED for its nuanced portrayal of a young girl trying to find meaning in a society that has lost all sense of direction. BOG OF BEASTS was praised for its crudeness, energy and visual strength, while AFR impressed because it was a well-crafted polemical film which utilizes a conceptual approach that comments on the blurring of reality and fiction. Usually, each VPRO Tiger Award comes with a prize of 10,000 and guaranteed broadcast by Dutch public television network VPRO, but BOG OF BEASTS and AFR will this year split the 10,000 award between them. Other awards announced last night included the NETPAC (Network for the Promotion of Asian Cinema) award, the FIPRESCI award and the KNF (Association of Dutch Film Critics) awards. NETPAC chose Hirosue Hiroyama s tense psychological drama FOURTEEN, citing its insight into psychology and generational barriers, and its bold analysis of a complex culture. FIPRESCI selected Rafa Cortes s YO, quoting its intense depiction of one man s struggle to acquire an identity. The KNF (the Dutch film critics jury) chose US filmmaker Nina Davenport s OPERATION FILMMAKER, a documentary film which follows an aspiring film director from Baghdad. The director is constantly challenging herself and the viewer to reconsider Western opinions on cultural differences, the KNF jury stated. The award enables the winning film to be subtitled in Dutch to help it achieve distribution in the Netherlands. The festival s final award, the KPN Audience Award, will be announced tonight before the screening of the closing film (at 9pm in de Doelen, Grote Zaal). In his most recent film, BAMAKO, international financial institutions such as the IMF and the World Bank are put on trial, in the courtyard of Sissako s parental home in Bamako, the capital of Mali. Here, when I was young, I had long discussions with my brothers, my sisters and my father; about politics; and about the situation in Mali, he says. In Africa, if you talk about the problems of one country, you will soon end up discussing the problems of the whole continent. The location is partly a tribute to the memory of my father, who would have really enjoyed working on this project, he adds. Above all, however, the location is a way of placing these institutions in an everyday context, away from the offices of Washington and Geneva. So they can see who the people are behind the statistics. At the same time, the strange location in someone s home, is also a clear indication that this trial of the IMF and the World Bank is not for real. It s very important to stress this, because I am not creating a trial, but a film. A trial takes weeks, months. A film takes two hours. The form of a trial gave me the opportunity to express the questions in a very direct way. My aim is not so much to point the finger at the guilty, but rather to give these institutions a more realistic impression of Africa. Africa is more than poverty, war and starvation. (continues on page 29) Abderrahmane Sissako Photo: Ruud Jonkers Sandra den Hamer A true celebration of creativity and individualism, the International Film Festival Rotterdam, which draws to a close Sunday, has been awash for ten days with some of the world s more original, inventive and eccentric individuals. Enter Khavn, a Filipino rock musician/poet/filmmaker who shoots his day-old flicks in sometimes a matter of hours; or Kiko Goifman, an anthropologist/experimental filmmaker who makes films on CD-ROMs. Then there s Morten Hartz Kaplers, who glides through the building in a smart, velvet jacket, outraged enough by his country s government to compare it to the National Socialists; or fellow Tiger director, Aneta Lesnikovska, who considers another Danish institute a sales company that shall remain nameless in no less favourable terms. I received a curt rejection , and sent them one straight back asking how new filmmakers were supposed to break into the business, when this is the response they get? she says. We need rebels in the film business. Welcome to the world of IFFR, where the young and experimental brush shoulders with an older guard of established auteurs, who huddle in discussion amidst the daily crowds. Think Jafar Panahi, Bahman Ghobadi, Otar Iosseliani, Johnnie To or Jia Zhangke, who were among the 300- plus directors who attended this year. That s what I love about this film festival, there is no class system, adds Lesnikovska. It s a tradition of accessibility and openness that Festival Director Sandra den Hamer is very much a part of. As Den Hamer wanders through the directors café for a final Daily Tiger interview, a young filmmaker approaches with a book on Eisenstein, which she graciously accepts. I get a lot of presents, she says, sitting down at one of the café s tables, and casting a long glance around the room. I give them all out on Sunday night to the volunteers. Den Hamer is somewhat tired, but in good shape after nine days of the marathon event, which includes hundreds of screenings; a key industry confab (CineMart); and welcoming the weirdest, most avant-garde and original of filmmakers, not generally known for being the easiest people to manage. Think sensitive souls. I m very satisfied and happy with how the festival went, Den Hamer says. Although we still have three days to go, the numbers and box-office figures are already on a par with last year s. There were a few technical hitches, which is a shame. But you really are managing a live event. The ubiquitous First Lady of Rotterdam has taken it all in on her daily rounds, which have seen her pop up everywhere from the premiere screenings of films to late-night industry parties. Among the highlights this year for Den Hamer were many of the speeches. What was really special was the introduction by Abderrahmane Sissako, she says. Your Filmmaker in Focus is, of course, your guest of honour. I m a big admirer of his work, anyway. And it was a really moving moment to hear the statement he made on film and on the state of Africa. If I look back to the opening night speech about the Hubert Bals Fund and the financing situation, she says, I am very happy about the response. There were questions asked in parliament and a lot of people picked up on the story. It s the one time of the year you really have an opportunity to make a statement, not only about cinema but this time, the financing behind it, and the Hubert Bals Fund. Equally important to Den Hamer were the Tiger directors: I also enjoy the presence of the Tiger directors, especially when they are presenting their first films, she adds. It s an emotional and moving moment. And it s really the heart of the festival where new filmmakers are finding their audiences. Liza Foreman 21

10 premieres European Premiere preview Eagle vs Shark Napolean Dynamite meets Revenge of the Nerds in this dry comedy about two socially awkward people trying to navigate their way through the teething stages of their relationship. Shy, sweet Lily isn t the chicest girl at the hamburger chain where she works, but she s got the biggest heart and a lot of spunk. When she finally plucks up the courage to talk to Jarrod, a bespectacled regular who bears a similar mole to the one on Lily s upper lip, it seems a match made in heaven until Jarrod becomes consumed by his life s mission to beat up his childhood bully. New Zealand director Taika Waititi conceived his debut feature while attending the Sundance Directors and Screenwriters Lab, basing it around similar angst-ridden events from his own adolescence. His simple love story is landscaped with garishly kitsch retro-nerd paraphernalia obsolete PCs, parachute tracksuit material and toast-brown wallpaper. But he also shows great affection for his characters. While Lily and Jarrod dance their peculiar and often cringe-making tête-à-tête, the lightness of EAGLE VS SHARK s comic touch stops just short of ridicule. Ghita Loebenstein Eagle vs Shark SD Taika Waititi Sat 3, 10:30, Doelen Juriaanse Zaal preview Forever Never Anywhere As the latest film to emerge from the Coop99 stable, IMMER NIE AM MEER (FOREVER NEVER ANYWHERE) comes to IFFR with a strong pedigree. Since it was formed in 1999 by a group of Vienna Film Academy graduates, the Austrian collective has been a regular contributor of films to the festival, including 2002 s LOVELY RITA, 2005 s HOTEL and THE EDUKATORS and this year s FAL- LING from Barbara Albert. FOREVER NEVER ANYWHERE is the second feature from Antonin Svoboda, director of SPIELE LEBEN (YOU BET YOUR LIFE), Austria s submission for this year s foreign language Oscar. Like his previous film which chronicled the fate of a compulsive gambler who lives his life as if it were a game of chance, and his drug-addicted girlfriend FO- REVER NEVER ANYWHERE again concentrates on marginal figures. This time, it is a group of men who are brought together by a series of events that appear almost ludicrously arbitrary. An unhappily married and prematurely ageing history teacher and his world-weary, pill-popping brother-in-law pick up an unsuccessful small-time German stage performer who is left stranded after unsuccessfully attempting to woo an attractive jogger. The three endure a car accident and are left slightly battered and trapped in the vehicle, awaiting rescue on an out-of-the-way stretch of road. In these claustrophobic circumstances, the men have no choice but to endure one another s company, gradually learning more about each other and revealing intimate secrets about themselves. Svoboda s film is told with a heavy sense of irony and more than a touch of gallows humour, but also with humanity. FOREVER NEVER ANYWHERE confirms the consistent quality of output from Coop99, which also co-produced Jasmila Zbanic s GRBAVICA, which was awarded the Golden Bear at last year s Berlinale and has been shortlisted for this year s foreign-language Oscar. Raphael Abraham Immer nie am Meer SD Antonin Svoboda Sat 3, 14:30, Venster 2 World Premiere Pictures of Iceland feature Two very different views of the Icelandic film industry are on offer at Rotterdam this year. On the one hand, IFFR is screening Ragnar Bragason s two films CHILDREN (BÖRN) and PAR- ENTS (FORELDRAR). Intimate, human dramas (developed through improvisation with theatre company Vesterport), these acclaimed lowbudget, DV-shot features are the kind of films we expect from a small country like Iceland, whose 300,000-strong population struggles to support expensive local product. It s a Catch-22 situation; the market here is so small we can t sustain big films, says Laufey Guðjónsdóttir, director of the Icelandic Film Centre which put some funding behind Bragason s films. But as well as Bragason s poignant two studies of family relations (CHILDREN was released in its home country last October, PARENTS a couple of weeks ago), IFFR filmgoers can also see a big-budget version of Iceland on screen in Larry Fessenden s THE LAST WINTER. An English-language eco-horror about a group of US scientists terrorized by a ghoulish monster which they disturb while prospecting for oil on their Polar base, the effects-heavy film features a memorable role for Icelandic locations, doubling for Alaska. The US-funded film represents a good model for attracting foreign investment in Iceland, says Guðjónsdóttir, with Icelandic representives successfully lobbying the producers, who planned at first only to shoot the location scenes in Iceland, to also film the interiors in a Reykjavik studio. A five-year-long, 14 percent tax rebate It is no coincidence that HAMACA PARAGUAYA (PARAGUAYAN HAMMOCK) won the FIPRESCI prize at the last Cannes Film Festival. It s a long time since the language of cinema has been provoked by so much wisdom and simplicity. A tragic story is told through thrifty but eloquent vision; the most impressive element of the film. In a remote place in Paraguay, an elderly peasant couple, Candida and Ramon, are waiting for the return of their son, who left to fight in the Chaco War. They are also waiting for the rain to come, which keeps announcing its arrival, but doesn t arrive; and for the wind that never comes either; and for the heat to go away, but it never does, in spite of the season; and for the dog to stop barking, but it never will; and all in all, they are waiting for better times. This moment of eternal waiting is to be found somewhere between the before and the after of time. The couple faces these waiting moments w,ith different attitudes: Ramon, a farmer, waits with optimism; Candida, a mother and a washerwoman, believes her son is already dead; therefore it makes no sense to keep waiting. These roles go back and forth while the couple waits eternally for the passing of time. HAMACA PARAGUAYA is a sincere, beautiful piece of art, as well as the film debut of 35-year-old Paz Encina. It marks the revival of Paraguayan cinema, after a twelve-year break. Mariana Hristova Hamaca Paraguaya SD Paz Encina Sat 3, 12:00, Cinerama 5 World Premiere system, recently introduced, helps lure foreign film shoots to Iceland: Its an expensive country, so that helps a lot, says Guðjónsdóttir. Also to Iceland s advantage are its good infrastructure and different varieties of landscape: Clint Eastwood filmed much of his WWII films FLAGS OF OUR FATHERS and LETTERS FROM IWO JIMA there, with Iceland doubling for the volcanic Japanese island: the locations were only 15 minutes from the airport, Guðjónsdóttir says. The involvement of foreign companies obviously keeps Icelandic technicians and craftspeople in work: The cameraman and most of the crew of Cowboy Angels One of the latest films to travel down the wellworn tracks of the road movie genre is COW- BOY ANGELS, directed by Kim Massee. After working with the likes of Wim Wenders, Raoul Ruiz and Jim Jarmusch, Massee has struck out on her own. Among other projects she has directed the film BOUQUET D AMOR in New York and numerous shorts in France. Massee was born in the United States and raised in France, where she currently lives. COWBOY ANGELS is her feature debut. The plot revolves around the journey of a sweet, street-savvy 11-year-old boy named Pablo, who spends far too much time hanging around in the Parisian bars and cheap hotels that his barfly mother calls home. It s in one of these bars that Pablo (played by Massee s son, Diego Mestanza) meets a low-life gambler named Louis. After his distracted and neglectful mother abandons him to spend the weekend Paraguayan Hammock preview THE LAST WINTER were Icelandic, says Bragason. But it s still important to continue making modest budgeted local films, he adds: It s always difficult to make films, no matter where you are, but the good thing about Iceland is that it s a very closely linked community. Everyone knows everybody. So it s easy to find people to work, even if it s on a very low budget. Edward Lawrenson The Last Winter RD Larry Fessenden Sat 3, 17:00, Cinerama 1 preview with her latest boyfriend, young Pablo convinces Louis to drive them to Spain to track down his father. Once in Spain, Pablo s search takes them on a tour of his mother s many ex-lovers, and as he and Louis wander all over the country, their tenuous connection begins to strengthen. While the net result of all their searching may not be what either of them expected, somewhere along the way their bond shifts from a sort of dubious trust to a genuine friendship. A bit gritty and sentimental at times, COWBOY ANGELS is filled with a wry sort of honesty and humour. It s an engaging exploration of blessings in disguise, and of the grace that can unfold when two isolated lives collide in unexpected ways. Stephanie Harmon Cowboy Angels SD Kim Massee Sat 3, 12:00, Cinerama 1 European Premiere 23

11 tigers Rotterdam 2007 s fifteen Tigers: Photo: Ruud Jonkers Claudo Assis Morten Hartz Kaplers Aneta Lesnikovska Katya Grokhovskaya BOG OF BEASTS Claudio Assis started as an actor and made his first film, a short documentary, in He founded the production company Parabolica Brazil, with Marcelo Gomes, in Assis has directed several shorts and documentaries. BOG OF BEASTS is his second feature. AFR Morten Hartz Kaplers studied at the National Czech Film School and has worked as a production director in television, commercials and music videos. From he was a member of the Danish independent film makers school, SUPER 16, where he wrote and directed a number of shorts. AFR is his first feature. DOES IT HURT? - THE FIRST BALKAN DOGMA Aneta Lesnikovska studied art history and archaeology in Skopje, Macedonia. She graduated in audiovisual art in 1996 from the Gerrit Rietvald Academy in Amsterdam. She has been actively involved in many Macedonian films, including HOW I KILLED A SAINT (Rotterdam 2004). DOES IT HURT? THE FIRST BALKAN DOGMA is her directorial debut. THE MAN OF NO RETURN Katya Grokhovskaya graduated from the VGIK in directing. She has directed music videos and experimental films. Her short THE TWO (2004) won the Grand Prix at the Kinovar Russian film festival and has represented Russia at festivals in Cannes, Hollywood, Montreal, Turin, Barcelona, Kiev and others. THE MAN OF NO RETURN is her first feature. Photo: Ruud Jonkers John Barker Hirosue Hiromasa Koen Mortier Esteban Sapir BUNNY CHOW John Barker (centre) qualified as a graphic designer in He moved from animation to directing. He has made various productions, including South Africa s first music mockumentary. BUNNY CHOW is his first feature. FOURTEEN Hirosue Hiromasa started acting in his teens. He directed and starred in SAYONARA SAYO-NARA (2004), which won the Runner-up Award at the PIA Film Festival. On FOURTEEN he also worked with the scriptwriter, director and cameraman Takahashi Izumi. It s his second feature. EX DRUMMER Koen Mortier works as author, director, actor, line producer, commercials director and scriptwriter. He works under his own name and the pseudonym Lionel Goldstein. In 1998 he founded his own production company C.ZAR.BE which later became CCCP. EX DRUMMER is his first feature. LA ANTENA Esteban Sapir studied at the Instituto Nacional de Cine de la Argentina. His first feature, PICADO FINO (1994), won awards, among others at the Berlinale in He has been involved in more than 250 commercials, music videos and short films since LA ANTENA is his second feature. Photo: Ruud Jonkers Photo: Daniëlle van Ark Photo: Ruud Jonkers Rafa Cortés Nora Hoppe Tan Chui Mui Pia Marais YO Rafa Cortés was born in 1937 in Mallorca. He worked as an assistant director on features and advertising. He has directed two shorts, several commercials and music videos. He wrote his first feature, YO, with the actor Alex Brendemühl. LA FINE DEL MARE Nora Hoppe was born in 1954 in New York and has lived and worked in several European cities, including Rotterdam and Berlin. She has worked in film production and film sales and was assistant director to Lina Wertmüller. She has written several screenplays. LA FINE DEL MARE is her second feature. LOVE CONQUERS ALL Tan Chui Mui was born in Kuantan, Pahang, Malaysia and has worked as a newspaper and magazine columnist. She directed five short films. LOVE CONQUERS ALL is her feature debut. It was supported by the Hubert Bals Fund and won the New Currents Award in 2006 in Pusan. DIE UNERZOGENEN Pia Marais was born in Johannesburg and grew up in South Africa, Sweden and Spain. She studied sculpture and then photography in London, Amsterdam and Dusseldorf before turning to film. She studied at the German Academy of Film & Television (DFFB) in Berlin. She worked as a casting director and assistant director before making her feature debut with DIE UNERZOGENEN. Simon Kingsley Xiaolu Guo Juha Koiranen Diego Martinez Vignatti HOW IS YOUR FISH TODAY? Xiaolu Guo was born in 1973 and moved to Beijing when she was 18, studying at the film academy for seven years. She has worked as scriptwriter, director, and journalist and taught filmmaking. Her documentary, THE CONCRETE REVOLUTION, was awarded the Grand Prix at the International Human Rights Festival in Paris HOW IS YOUR FISH TODAY? is her first feature. ROCK N ROLL NEVER DIES Juha Koiranen studied art history. His hobbies include playing music and football. He is married and has one child. He lives in Kotka, Finland. ROCK N ROLL NEVER DIES is his first theatrical feature. LA MAREA Diego Martinez Vignatti has worked as an assistant on countless features and documentaries. He was cameraman on Carlos Reygadas JAPÓN and BATTLE IN HEAVEN (Both screened at Rotterdam). He was also cameraman on DIE UNERZOGENEN. He has directed several short films and a long documentary. LA MAREA is his first feature. 36th International Film Festival Rotterdam 25

12 mieke s tips Haven t left De Doelen in ten days? All filmed out? Here s local celebrity Mieke van der Linden s tips on what to do this weekend in Rotterdam. For addresses and Mieke s best restaurant guide, please see Mieke s tips on the English section of the IFFR webite at: Witte de Withstraat Rumour has it that the new IFFR offices will open next festival on Witte de Withstraat, in the building of the National Photo Museum, which will move to the South Bank, to the Las Palmas building. Witte de Withstraat used to be a street full of bad discos, sleazy bars and cafés. Not any more! Take a stroll starting from the Museum Park and you will be surprised by the number of interesting shops, galleries and restaurants. It may sound like total gentrification has taken place in this one-time dodgy street. Not so! You can still eat and hang out till the early morning in Café De Witte Aap (no. 78), for instance; old journalists haunt De Schouw (no. 80); head to Bar P (no. 96) for cocktails and hit the De Nacht Chinees for late-night noodles and fun. Some great shops have also opened here in the last few years. For great Dutch designer shoes try Dorine Christ (no. 77a) and Betsy Palmer (no. 9a). Breek-Baar deals in glass and porcelain (no. 68a). An old favourite with both housewives and gay interior decorators is Dirkx for overthe-top decor. You can find the ultimate Food, glorious food! Tired of all that healthy veggie grub on offer at various IFFR locations? Why not do a little bit of slumming in the land of junk food? Holland is famous for its very weird snacks and great variety. Stroll to the king of snacks and fries, Bram Ladage, opposite IFFR s HQ De Doelen and order as the people from Rotterdam do. Take the berenklauw(bear claw), for instance, which consists of More food What if you want to eat real food, made by real chefs? Rotterdam is blessed with some really good restaurants. Here are some of my favourites: Best pizza Angelo Betti, Schiekade 6A Famous for its interior and the lovely Betti family; but most of all because of the pizzas. The pizzeria was recently taken over by Bruno Guntolli, film school graduate in production design and regular guest in IFFR s Wilfried de Jong s Late Show. Best Chinese Asian Glories, Leeuwenstraat 15 Here the lovely Jenny Fan Loh takes care of the front of the house and husband Shun Po Fan is the boss in the kitchen. Try the duck wrapped in pancakes with cucumber, spring onions and plum sauce. Best dim sum in town. Something that Hong Kong star Jacky Chan discovered when he was making a film in Rotterdam! He became a regular. Best French brasserie food Louis, Nieuwe Binnenweg 151 Proprietress Geertje has recently opened this classic brasserie. She has put evergreens such as oeuf mayonnaise, onion soup and pepper steak on the menu. Within weeks it s become a great favourite with people who want to go back to basics, food-wise. No reservations possible. Just turn up around 18:30 and you re in! Best lunch Nostra, Van Oldenbarneveldtstraat 127a Run by a few handsome gay guys, this place is always busy at lunch time. Not surprising once you ve sampled their wild spinach salad or club sandwich. They also serve special teas at your request with cakes, scones, jam and clotted cream. Mmm! And if you really want to splash out - Zeezout for great fish, Westerkade 11B - Zwetheul for starry Michelin heaven, Rotterdamseweg De Engel for tv chef Herman den Blijker s famous truffle soup, Eendrachtsweg 19 - La Vilette for trying, West Blaak 160 in power lingerie at Marlies Dekkers flagship store (no. 2). Sometimes you can catch the designer having coffee at The Bazar (no. 16), the hotel/restaurant all Rotterdammers love. More good food and great ambiance can be found at Restaurant Oliva (no. 15a), they serve great, imaginative Italian nosh, and if you re worried about the Middle East why not try the Bagel Bakery (Schilderstraat 57a) where Jewish and Arab dishes are served in harmony. See Mieke s tips online for more details. deep-fried sliced meatball, onion rings, and (sometimes) pineapple on a stick, liberally drenched in peanut sauce, of course. Leave it to the Dutch to create their own gigantic version of the Asian spring roll, the loempia. Ask for the kip loempia and add lots of sambal (hot pepper sauce). Or how about the bamihap? This basically consists of a lump of deep-fried bami goreng, an Indonisian noodle classic. The hotter the better. Holland being the land of cheese, the kaassoufflé definitely deserve a place on this list of faves. A piece of Gouda cheese wrapped in dough gets thrown into hot oil until the cheese has melted. Most Dutchies add mustard or peanut sauce. Recently a new multi-culti snack has come onto the scene through One of the best street markets in Holland is right here in Rotterdam. Every Tuesday and Saturday, people flock to the Centrummarkt in the heart of Rotterdam. You can easily spend a day there without getting bored. A good start is the flea market at De Meent. This is where you find a mix of antiques, books and stuff that has fallen off a truck. Don t miss Cynthia s dead cheap vintage clothing stall or the guy with beautiful Every festival it s the same old song. Halfway through, visitors become tired of all those films, people and alcohol-filled late nights. One of the best ways to get things into perspective again is to spend some time at the remarkable Rotterdam Zoo Blijdorp. Designed by architect Sybold van Ravensteyn after the old zoo was hit by German bombs in May 1940, Blijdorp is a great favourite with the people of Rotterdam. The beauty of the architecture of Diergaarde Blijdorp has not gone unnoticed by IFFR regulars: Peter Greenaway s film A ZED AND TWO NOUGHTS antique silverware. Now move on to the regular market, toward Station Blaak, and you will get caught up in a mix of Chinese, Polish, Suriname, Pakistani, Turkish, Moroccan and Dutch voices and products: clothes, fruit & vegetables, handbags, fresh fish, bed linen, flowers, haberdashery, etc. After shopping, head to Mariniersweg 259 for one of my favourite lunch places: Proef! This lovely place is run by food-designer Marije Vogelzang. was set there, and the old Riviera Hall on the Blijdorp complex is where the first director of the IFFR, Hubert Bals, organised his film parliament. But watching the animals Mieke van der Linden the Moroccan and Turkish shoarma places: it s called De Kapsalon (the hairdresser). A cholesterol bomb if I ever saw one, it s a medium-sized mountain of fried shoarma meat, with a generous helping of fries, cheese and garlic sauce piled on top. This is where the Mediterranean meets the North. Talk about integration, and in a snackbar no less! A day at the market The Zoo See Rotterdam s other Tiger in Blijdorp Zoo Go for a Proefplankje and a great cappuccino. Best time to stroll back to De Meent is when the stall-keepers begin to pack up. This is the time they all start playing their own music, from Moroccan Rai to Punjabi pop. Take the vegetable market next to the flea market. Towards the end you will find the pineapple man, Mr Koedam. Within 30 seconds he will cut you a fresh pineapple. Eat it there and then. Mmmmmmmmm! should be your main goal if you really want to unwind. Old favourites of ours are the wolves, the very weird looking green morays at the spectacular newly built Oceanium, A bit of retail therapy... How about a little shopping after a morning taking in films? Rotterdam is a city full of surprises; not the most glamorous town you can imagine, but paradise for people who are bored with Tommy H., Ralph L. and all those other big brand boys. Right near the Lantaren/Venster in the Gouvernestraat, for instance, you can find Mar s delightful secondhand bookstore, De Boekenbuuv. A corner shop crammed with secondhand books, comic strips, posters, rock n roll T- shirts and 7 singles by the latest British bands. De Boekenbuuv is a real hot spot in the neighbourhood. You will always find interesting books, talkative customers and coffee there, and you can browse for as long as you like. We recently found Chairman Mao s Little Red Book on its shelves for one euro! It also has great children s classics, an extensive foreign section and antique sports books: and it s all cheeeeeeaaaaap!! For opening times, call and the cheeky meerkats. Make sure to use the old Riviera Hall entrance to take in Van Ravensteyn s style in full. The best times to go are very early or late at night. To get Photo: md7 there, take bus 44 or 49 from Central Station, or alternatively, walk from Central Station, Blijdorp side it takes about 10 minutes. 27

13 Art (continues from page 21) Dual Approach The reaction of the local population to BAMAKO was divided: some took part in the trial, as an auditor or as a witness, while others simply let it pass them by. Everyday life carries on around the trial. Sissako constantly switches between these two situations. In the middle of a sentence, he will suddenly cut to a group of men sitting on a bench outside the gate to the courtyard talking about everyday affairs. Or he follows a number of local storylines: relationship issues between the residents of the house or a policeman looking for a missing pistol. Then he switches just as easily back to the trial, which has continued in the meantime with the same intensity. Sissako has adopted a different style for each of these situations. The trial is recorded with several video cameras and shot like a documentary, with a great deal of improvisation; life outside the trial is filmed on celluloid and edited and framed like a fiction feature. This means that, every time we switch from the trial to the everyday world, a great peace descends on the screen. From lively argument to silence, from hectic, video clip-like images to the beauty of a broad horizon and softly falling light. Pragmatic Sissako emphasises that the choice for video recording for the trial was a pragmatic one: You have to be able to film everything; if you ask a witness, a real person, to give his or her own testimony, you can t then go and ask him or her to do it all over again. But to film everything, and from different angles, can only be done with video. It was both a practical and a financial decision. But I didn t want to give the impression that I was making a documentary, which is why I decided to shoot the rest on film. Owing to the great difference between the two styles, these transitions seem to create two separate realities. Several film critics have described the court with its judges, prosecutors and lawyers as a fundamentally Western institution. According to this vision, the courtyard, with its busy rhetoric and mobile cameras, should represent the West; outside of this is Africa, where everyday life carries on, completely independently of the trial. Sissako fiercely contests this interpretation: The West is no stranger in Mali. The political, economic and administrative systems are Western systems. The equipment in the hospitals is Western. And the process of the trial is also embedded in Malian life. When a murderer is tried in Mali, the process is exactly the same. So the court itself is not something Western, in the sense of something strange. I just wanted to show that there are people who are not able to take part in the process and people who don t want to take part, in order not to be disappointed. Freedom Nevertheless, similar filmic transitions can be found in Sissako s previous films. In HEREMAKONO, a fragment that takes place in the West (an African searches Paris in vain for her white lover) is shown in rough, grainy images, and is followed by a transition to Africa (Mauritania), which depicted in broad, sharp, beautifully lit images feels liberating. And in LA VIE SUR TERRE, his fiction feature debut, another such transition takes place, when, following a brief introduction, Sissako switches from a Parisian supermarket to a calm, beautiful zoom in to a tree in Mali. Sissako makes such decisions on an individual, case-by-case basis, however, depending on the needs of the scene in question. It is not a set way of juxtaposing the West and Africa. It s true that form is very important. But I don t have a specific theory about how you should film; I want to be free to film as I want. In HEREMAKONO, I wanted to show that Paris can also be a place of suffering; the suffering of this young woman. Paris is not just the Eiffel tower and the Champs Élysées. I found that this allowed me to show her feelings. But, of course, it ultimately depends on how the viewer interprets it. Invitation It is precisely because of these intriguing relationships between content and form in his films, that it would be interesting if Sissako an African in the West who has made a film about the role played by the West in Africa were to turn his camera on the West itself. In BAMAKO, he invites the financial institutions, which are dominated by the West, to his family s home in Africa. Would he not like to be invited in turn into the buildings of the IMF and the World Bank? Yes, I would like to film there. But it s just not possible to get access. But if they asked me tomorrow, I d certainly do it. And after the briefest of pauses: You know, I think I will ask. Kees Driessen/translation Mark Baker Octobre/La vie sur terre AS Abderrahmane Sissako Sat 3, 17:15, Cinerama 7 Heremakono AS Abderrahmane Sissako Sat 3, 22:30, Cinerama 7 Africa Dreaming/Rostov-Luanda AS Abderrahmane Sissako Sat 3, 20:00, Cinerama 7 Photos (1) 3D-Cubes: Delft Technical University built a tower of giant cubes, each consisting of a thousand mini-leds, built into ping-pong balls. Special software creates changing patterns and animations. (Schouwburg) (2) Artist in Focus Knut Asdam made a particularly versatile contribution to this year s IFFR. But still had time to have his own photo taken. (3 & 4) Christian Faubel s THE ART OF THE OVERHEAD 2005, a growing and interactive collection of overhead slides submitted by artists, graphic designers, filmmakers, cartoonists, writers, etc., etc. (TENT) (5) Interactive art: Knut Asdam s THE CARE OF THE SELF FINALLY EDIT, an urban park created in Museum Boijmans Van Beuningen. Photo: Daniëlle van Ark 5 4 Photo: Daniëlle van Ark 29