Behandeling voor een oogprothese

Transcriptie

1 Behandeling voor een oogprothese Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde Inleiding U heeft een oog verloren. Uw behandelaar (oogarts of chirurg) heeft u geadviseerd een oogprothese te laten maken. Of, als u op dit moment een tijdelijke prothese draagt, om een oogprothese op maat te laten maken. Het doel van een oogprothese is het herstel van uw uiterlijk. Een goed passende oogprothese draagt bij aan het herstel van de vorm en de symmetrie van uw gezicht. Voor het maken en plaatsen van de oogprothese is een afspraak voor u gemaakt op de afdeling Kaakchirurgie (Poortweg 2) bij het Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde (CBT). Hier werken tandartsen die gespecialiseerd zijn in protheses voor het gelaat (Maxillo Faciale Prothetiek). Zij kunnen voor u een oogprothese op maat maken. De tandartsen van het CBT begeleiden u ook in het gebruik en het onderhoud van de oogprothese. In deze brochure vindt u informatie over: de gang van zaken rondom het maken en plaatsen van de oogprothese; het gebruik en onderhoud; de controles en de levensduur van de oogprothese. Gang van zaken rondom het maken en plaatsen van de oogprothese De oogprothese die voor u gemaakt wordt is van kunststof. Dit materiaal is relatief licht, onbreekbaar, verkleurt niet en wordt niet door traanvocht aangetast. Overgevoeligheidsreacties voor het materiaal waarvan de oogprothese is gemaakt zijn zeldzaam. Voor het maken van de prothese krijgt u een aantal afspraken bij het CBT. Hoe vaak u komt is afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Meestal zijn vier tot vijf bezoeken nodig. In de tussentijd wordt de oogprothese steeds verder aangepast. Deze folder beschrijft de algemene gang van zaken. Het kan mogelijk of nodig zijn, dat het stappenplan in uw situatie iets anders is. Dit wordt steeds met u besproken. 1

2 Stappenplan Afspraak 1 Afspraak 2 Afspraak 3 Afspraak 4 Afspraak 5 Er wordt een afdruk van uw oogholte gemaakt. Op basis hiervan maken wij een beginvorm/eerste versie van de oogprothese. Als u al een oogprothese heeft, kan ook een kopie van deze prothese als beginvorm dienst doen. De eerste versie van de oogprothese wordt gepast en indien nodig aangepast. Het doel is dat er voldoende opvulling, bolling en beweeglijkheid wordt bereikt. Er wordt een iris geschilderd die zoveel mogelijk een natuurlijke situatie nabootst. De positie van de iris wordt op de aangepaste oogprothese aangegeven en tijdelijk in de oogprothese geplaatst. De oogprothese met iris wordt bij u gepast en de kijkrichting en irispositie beoordeeld. Na goedkeuring van het resultaat door u en uw behandelaar kan de oogprothese worden afgewerkt. Uw oogprothese is klaar. U krijgt uitleg over het gebruik en de verzorging. Het in en uitnemen van de oogprothese wordt met u geoefend. Gebruik en onderhoud U kunt de oogprothese in principe dag en nacht dragen. Het is afhankelijk van uw persoonlijke wens, of dit ook voor u geldt. De behandelaar van het CBT bespreekt dit met u. U kunt alles met uw oogprothese doen. Sporten, zwemmen, douchen of saunabezoek is gewoon mogelijk. Voor onder water zwemmen wordt een duikbril aangeraden. Bij sporten met fysiek contact moet u voorzichtig zijn. Het is dan beter om een beschermbril te dragen, of om de oogprothese uit te doen en een oogpleister te dragen. Denk erom dat uw prothese kan verplaatsen of verdraaien als u in uw ogen wrijft. Het inzetten van de oogprothese Was eerst uw handen en spoel de oogprothese af met water. Om te voorkomen dat de oogprothese beschadigt als hij valt, zorgt u voor een zachte ondergrond (een handdoek in of over de wastafel). Hou de prothese vast tussen duim en middelvinger of zet een zuignapje op de oogprothese (zie afbeelding 1). Afbeelding 1 2

3 Met uw vrije hand trekt u het bovenooglid omhoog. De prothese brengt u nu zo ver mogelijk onder het bovenooglid (zie afbeelding 2). U steunt de oogprothese in deze positie en trekt met uw andere hand het onderooglid naar beneden. De oogprothese glijdt vanzelf in de oogholte. Afbeelding 2 Het uitnemen van de oogprothese Afbeelding 3 Was eerst uw handen en zorg voor een zachte ondergrond. Kijk zover mogelijk omhoog. Druk het onderooglid naar beneden en naar binnen. De prothese komt nu vanzelf naar buiten. U schuift uw vingers achter de rand en neemt de prothese uit. Eventueel kunt u de oogprothese met een kleine zuignap uitnemen (zie volgende pagina). U maakt het oppervlak van de zuignap een beetje vochtig en plaatst die op het oppervlak van de oogprothese. U spreidt de oogleden met uw vrije hand en trekt de oogprothese naar buiten. 3

4 Afbeelding 4 Afbeelding 5 Afbeelding 6 4

5 Verzorging van de oogprothese Controle Hoe vaak? Hoe vaak u uw oogprothese moet schoonmaken hangt af van uw persoonlijke omstandigheden en omgevingsfactoren (bijvoorbeeld langdurig verblijf in droge warme lucht, of werken in stoffige omstandigheden ). Het schoonmaken is van invloed op het draagcomfort. Als u de oogprothese weinig schoonmaakt, kan er afzetting van aanslag op het oppervlak ontstaan. Hierdoor kunnen de slijmvliezen in de oogholte geïrriteerd raken. Wij adviseren u om uw prothese één keer per dag te reinigen. Als u niet in de gelegenheid bent om de prothese dagelijks schoon te maken (bv. omdat u afhankelijk bent van de zorg van anderen) kunt u de frequentie in overleg met de behandelaar van het CBT verlagen. Hoe? U houdt de prothese in uw handpalm onder lauw stromend water. Met een zacht washandje en een desinfecterende handzeep wrijft u de oogprothese schoon. Zo worden vettige deeltjes waar stof in blijft plakken van de oogschaal afgewassen. Alleen afspoelen met water helpt niet om de vettige deeltjes van uw prothese af te wassen. Gebruik geen agressieve schoonmaakmiddelen of alcohol! Hierdoor kan de oogprothese beschadigen. We raden aan om eens per jaar de oogprothese te laten controleren. Bij uw controlebezoek wordt het gebruik van de oogprothese met u besproken, wordt uw oogholte geïnspecteerd en wordt de prothese indien nodig schoongemaakt en gepolijst. Kinderen komen eens per half jaar voor controle. Bij hen is de kans op beschadigingen van de prothese groter. Ook neemt de pasvorm sneller af door de groei van het kind. De oogprothese wordt steeds aangepast aan de groei en ontwikkeling. De levensduur van een oogprothese De gemiddelde levensduur van een kunststof oogprothese is 5 tot 10 jaar. De jaarlijkse controle door uw behandelaar is hierbij van belang. Uw oogprothese kan dan worden schoongemaakt en gepolijst en uw oogholte wordt geïnspecteerd. De slijtage van een oogprothese is afhankelijk van: de hoeveelheid traanvocht/afscheiding; de afsluiting van de oogleden; uw leef/werkomgeving. Als er weinig of geen traanvocht is, drogen de slijmvliezen van de oogholte uit. Daardoor is er meer wrijving tussen de prothese en de slijmvliezen. Er kunnen dan overgevoeligheidsklachten ontstaan. Als uw oogleden niet helemaal sluiten, drogen de slijmvliezen van de oogholte ook sneller uit. Neem contact op met uw behandelaar als u (denkt dat u) te weinig traanvocht heeft. Uw behandelaar kan u een recept geven voor kunsttraanvocht (Duratears oogdruppels) waardoor de klachten veelal zullen verbeteren. Verder kan uw oogholte in de loop van de tijd langzaam van vorm veranderen. Bijvoorbeeld wanneer de hoeveelheid vetweefsel in de oogkas afneemt of wanneer de spiertjes in uw oogkas slapper worden. Dan kan een aanpassing aan uw prothese nodig zijn, soms moeten nieuwe 5

6 Vragen oogprothese gemaakt worden. Soms is aanvullende correctie van het weefsel in de oogkas nodig. Voor deze operatie bestaat een speciaal spreekuur, waarin een oogarts, plastisch chirurg en behandelaars van het CBT samenwerken. Heeft u vragen, of bent u ongerust over het uiterlijk of de conditie van uw prothese of de manier om ermee om te gaan, dan kunt u contact opnemen met het Centrum voor Bijzondere Tandheelkunde. Het CBT is op werkdagen van 8.30 tot uur bereikbaar via telefoonnummer (050) U kunt ook een sturen naar tandarts@umcg.nl (vermeld alstublieft uw geboortedatum en UMCG-nummer). Aantekeningen VLC /oktober