Hazard? Een analyse van de gezondheidsrisico s van e-sigaretgebruik
|
|
- Renske Pieters
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Rijkinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Hazard? Een analyse van de gezondheidsrisico s van e-sigaretgebruik Wouter Visser Liesbeth Geraets Walther Klerx Ed Stephens Lya Hernandez Esther Croes Paul Schwillens Hans Cremers Peter Bos Reinskje Talhout De gezondheidsrisico's van e-sigaret gebruik
2 2 De gezondheidsrisico's van e-sigaret gebruik
3 Hoe komt dat? Zijn experts het er niet over eens? Hoe gaat de media om met wetenschappelijke literatuur? Niet iedereen doet zijn onderzoek op dezelfde manier Verschillen in methoden Verschillen in doelstelling Verschillen in geteste producten 3
4 Variatie in producten en gedrag Bron: vapebeat.com producten gebruikers en hun gedrag 4 De gezondheidsrisico's van e-sigaret gebruik
5 5 De gezondheidsrisico's van e-sigaret gebruik
6 6 De gezondheidsrisico's van e-sigaret gebruik
7 Jensen et al (2015) N Engl J Med Nutt et al Eur Addict Res (2014) 7 De gezondheidsrisico's van e-sigaret gebruik
8 Verschillen in methoden Kosmider L et al (2014) Nicotine and Tobacco res. Spanning van batterij instelbaar 8 De gezondheidsrisico's van e-sigaret gebruik
9 Jensen et al (2015) N Engl J Med 5.0 V 3.3 V 9 De gezondheidsrisico's van e-sigaret gebruik
10 Jensen et al (2015) N Engl J Med 5.0 V 3.3 V 10 De gezondheidsrisico's van e-sigaret gebruik
11 E-sigaret 95% minder schadelijk Public Health England aug 2015 (PHE publications gateway number: ) 1. Comittee opgericht 2. Aan alle leden gevraagd om hun mening over de schadelijkheid van verschillende produkten aan te geven met een score 3. Gemiddelde van alle scores: - Tabakssigaret = 99.6 / E-sigaret = 4 / 100 Geen meting, maar een expert judgement van de panelleden 11
12 Hoé je meet bepaalt wat je gaat vinden Ideaal: Epidemiologie De e-sigaret bestaat nog niet zo lang We willen toch een realistische inschatting van de gezondheidsrisico s maken Meetmethodes die zo goed mogelijk de realiteit benaderen We willen daarbij in acht nemen dat er verschillen zijn in producten, personen en gedrag Verschillende gebruikersprofielen (licht, gemiddeld, zwaar) Metingen verrichten aan grotere aantallen producten 12
13 Opzet van het onderzoek 1. Marktonderzoek Welke producten gebruiken mensen daadwerkelijk (merken, modellen, smaken, nicotine concentratie, etc) Hoe doen mensen dat precies (hoe lang?, hoe vaak?, etc) 2. Chemische analyse van vloeistoffen en damp Realistische omstandigheden/meetmethoden Oplosmiddelen, nicotine, aldehydes, ketonen, vluchtige organische stoffen (VOCs) nitrosamines, zware metalen, GC-MS 3. Toxicologische beoordeling van de risico s Voor verschillende typen gebruikers (licht, gemiddeld, zwaar) 13
14 1) Marktonderzoek 82% dual users 14
15 Merken en modellen Meest populaire e-sigaret 2 e generatie 86% (navulbaar) ego -achtige 1 e generatie (wegwerp) supersmoker Meest populaire e-liquids 4% 11% 16% 8% 61% tobacco menthol fruit sweet other 2% 12% 3% 13% 27% 12% 11% 20% no nicotine 1-5 mg 6-10 mg mg mg mg 36+ mg dont know smaak nicotine gehalte 15
16 Dampgedrag Daily vapers weekly vapers Sessions / day (avrg) Puffs / day (avrg) Duration (min) (avrg) Depth of inhalation 1-10 (avrg) tobacco E-cigarette cigarette no difference Inhalation deeper for 15% 35% 48% Puff duration longer for 42% 24% 33% Session longer for 28% 50% 19% Farsalinos et al (2013) Int J Environ Res Pub Health 10:
17 Dampgedrag Daily vapers weekly vapers Sessions / day (avrg) Puffs / day (avrg) Gedrag Duration is anders (min) dan (avrg) bij het roken van 6.3 tabaksigaretten 6.5 Depth of inhalation 1-10 (avrg) tobacco E-cigarette cigarette no difference Inhalation deeper for 15% 35% 48% Puff duration longer for 42% 24% 33% Session longer for 28% 50% 19% Farsalinos et al (2013) Int J Environ Res Pub Health 10:
18 2e fase: chemische analyse Analyse van veel verschillende producten 183 e-vloeistoffen, 26 merken Damp van 75 liquids Nicotine 0-35 mg/ml PG/glycerol 0/100 to 80/20 Voornaamste smaken: tabak, menthol, fruit Ook een paar ongewone smaken Appeltaart, koffie, red bull, drop, gebraden kip, ansjovis 18
19 E-sigaretten voor chemische analyse 19
20 Damprobot / rookrobot 20
21 Damp gedrag benadert dat van e-sigaretgebruikers Realistische instellingen van e-sigaret (spanning, bijvulniveau etc) 21
22 3e fase: schatting van gezondheidsrisico s 1. Aan welke stoffen worden mensen blootgesteld? 2. Hoe vaak en hoe lang? 3. Vergelijk met literatuurgegevens over effecten van die stoffen Berekening van de risico s per stof 22
23 Hoe vaak en hoe lang? Dat hangt af van het gedrag van de gebruiker 3 typen gebruiker (marktonderzoek): Licht Gemiddeld Zwaar 15 trekjes per dag, 60 min 60 trekjes per dag, 120 min 500 trekjes per dag, 240 min 23
24 schatting van gezondheidsrisico s Literatuur over schadelijke stoffen raadplegen Vergelijkbare blootstelling (hoe vaak, hoe lang, etc) Andere factoren (Proefdieren of cellen vs. echte mensen, etc) Berekening en beoordeling door toxicologisch experts 24
25 Resultaten Irritatie van de luchtwegen Schade aan de luchtwegen Voor zware dampers een verhoogd risico Ook voor licht/gemiddelde dampers niet uit te sluiten Verhoogde bloeddruk, hartkloppingen Effecten van nicotine Effecten op de foetale ontwikkeling Effect van nicotine Tumoren in luchtwegen bij zware dampers niet uit te sluiten Met sommige e-liquids bij zware gebruikers 25
26 Vergelijking met tabaksigaretten Glycerol 17x Propyleen glycol 25x Formaldehyde 3x Hoger in e-sigaretten TSNA: 400x Acetaldehyde: 35x, acroleine 4x Benzene 40x toluene: 1500 Cadmium 155x, lead: 3.5x Lager in e-sigaretten Er zitten veel meer schadelijke stoffen in tabaksrook die ontstaan bij verbrandingsprocessen Niet detecteerbaar in e-sigaretten 26
27 Onbekende gevaren Epidemiologie De e-sigaret bestaat nog niet zo lang Smaak- en geurstoffen Gebruik in voedingsmiddelen is toegestaan en wordt beschouwd als veilig (GRAS) Mogelijke risico s bij inhalatie zijn niet altijd bekend Diacetyl, bronchilitis obliterans 27
28 Conclusies E-sigaretten zijn niet onschadelijk In de damp van een e-sigaret zitten verschillende stoffen in concentraties die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Gedrag bepaalt in belangrijke mate het gezondheidsrisico Lichte dampers lopen veel minder risico s dan zware dampers E-sigaretten zijn minder schadelijk dan tabakssigaretten De rook van tabakssigaretten bevat veel meer schadelijke stoffen dan die van e-sigaretten en de concentraties zijn vaak hoger 28
29 Bedankt voor uw aandacht! I really miss the tobacco. 29
30 Marketing als gezond(er) 30 De gezondheidsrisico's van e-sigaret gebruik
31 Marketing als gezond(er) 31 De gezondheidsrisico's van e-sigaret gebruik
32 Instelling spanning 1) 2) Vrijwilliger paar testtrekjes laten nemen geen verbrande smaak 32
De gezondheidsrisico s van e-sigaret gebruik
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport De gezondheidsrisico s van e-sigaret gebruik RIVM rapport 201 j-ol 43 W.F. Visser et al. Rijksinstituut voor
Nadere informatieHoe werkt het? Blootstelling aan zo n 4000 toxische stoffen - waarvan meer dan 50 kankerverwekkend - voor de gebruiker en zijn omgeving.
Hoe werkt het? Het grote verschil tussen de gewone sigaret en de e-sigaret is dat de ene verbrandt en de andere verdampt. Bij de e-sigaret wordt de e-vloeistof in het verwarmingselement opgewarmd en verdampt.
Nadere informatieDe E sigaret....hobby?
De E sigaret...hobby? Ons dampverhaal James Young bestuurslid Acvoda, accountant, exroker, damper Muriël Schipper voorzitter Acvoda, wmo adviseur, ex roker, damper Stichting Acvoda Belangenorganisatie
Nadere informatieDe gezondheidsrisico's van e-sigaretten voor omstanders. RIVM Briefrapport W. Visser et al.
De gezondheidsrisico's van e-sigaretten voor omstanders RIVM Briefrapport 2016-0036 W. Visser et al. De gezondheidsrisico's van e-sigaretten voor omstanders RIVM Briefrapport 2016-0036 W. Visser et al.
Nadere informatieAan de minister van VWS Mv. Drs. E.I. Schippers Postbus 20350 2500 EJ Den Haag
> Retouradres Postbus 43006 3540 AA Utrecht Aan de minister van VWS Mv. Drs. E.I. Schippers Postbus 20350 2500 EJ Den Haag Catharijnesingel 59 3511 GG Utrecht Postbus 43006 3540 AA Utrecht www.nvwa.nl
Nadere informatieTAD-BELEID OP SCHOOL E-SIGARET. Leen De Rooms
1 TAD-BELEID OP SCHOOL E-SIGARET 13 okt 2017 Leen De Rooms 2 Drugbeleid op school (DOS) Waar denken jullie aan als je deze term hoort? 3 De zin van een DOS 4 Opbouw DOS 5 Succesfactoren 6 Werkgroep Mandaat
Nadere informatieE-sigaret, hulpmiddel of nieuw probleem?
Roken staat gelijk aan harddrugs Uitspraak Wim van den Brink, hoogleraar verslavingsgeneeskunde AMC 20-01-2015 E-sigaret, hulpmiddel of nieuw probleem? Trudi Tromp-Beelen verslavingsarts KNMG, Jellinek/Arkin
Nadere informatieProefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek
voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek Onderzoek naar dry hits in elektronische sigaretten Onderzoek naar de relatie tussen dry hits en gebruikersinstellingen van elektronische sigaretten
Nadere informatieSmaakstoffen in tabaks- en aanverwante producten
Smaakstoffen in tabaks- en aanverwante producten Introductie Aan bijna alle tabaksproducten worden smaakstoffen toegevoegd. Tabaksproducten gaan hierdoor lekkerder smaken. Ook verminderen smaakstoffen
Nadere informatieDe reglementering van Electronische sigaretten in België en de EU. Luk Joossens, Leuven 6 Mei 2014
De reglementering van Electronische sigaretten in België en de EU. Luk Joossens, Leuven 6 Mei 2014 08/05/2014 2 08/05/2014 3 Het gebruik van de elektronische sigaret 0,2% rokers rookten een elektronische
Nadere informatieBijlage(n) Uw brief van Uw kenmerk Documentnummer Landgraaf, oktober 201 6
ï-«f Aan het Bestuur van: VV Schaesberg SVN UOW'OZ Beheerstichting Park ter Waerden Beheerstichting Park Strijthagen Landgraaf, 7 oktober 201 6 llllll 111:11:111 Onderwerp Kunstgrasvelden. Verzonden op
Nadere informatieDeel 1: tijd om na te denken
Je rookgedrag veranderen Deel 1: tijd om na te denken Dit boekje wil je doen stilstaan bij je rookgedrag. De bedoeling is niet meteen dat je je rookgedrag gaat veranderen. Doel is na te denken over hoe
Nadere informatiebenzo(a)pyreen of Naam, formule, eigenschappen
006 1 Benzo(a)pyreen Benzo(a)pyreen (BaP) is in het nieuws geweest door de werkelijke of vermeende besmetting van voedingsmiddelen zoals groenten en koffie. Het is een van de ongeveer honderd bekende polycyclische
Nadere informatieDE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 21 november 2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid, artikel 30, 2, artikel 39, 51 en 55;
Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van diverse bepalingen van het Binnenmilieubesluit van 11 juni 2004 en tot opheffing van het ministerieel besluit van 16 maart 2006 tot vaststelling van het
Nadere informatieOok uw winkel, voor de Elektronische sigaretten e-liquids en onderdelen
Ook uw winkel, voor de Elektronische sigaretten e-liquids en onderdelen Mogelijkheid tot proeven van de verschillende Liquids e-smart 360mAh mini kit Uitverkoop ipv 19.95 nu slechts 14.95 Kangertech SUBVOD
Nadere informatieBeoordeling gezondheidsrisico's door sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat
Beoordeling gezondheidsrisico's door sporten op kunstgrasvelden met rubbergranulaat 19 december 2016 Inhoud 1. Aanleiding 2. Wat heeft het RIVM onderzocht? 3. Verband rubbergranulaat en leukemie 4. Voldoet
Nadere informatieNieuwsoortige tabaksproducten die worden verhit
Nieuwsoortige tabaksproducten die worden verhit Sinds enige tijd zijn er wereldwijd nieuwsoortige tabaksproducten op de markt. Bij deze producten wordt de tabak verhit in plaats van verbrand, zoals bij
Nadere informatiePX-10. Onderzoek naar blootstelling en gezondheidsrisico s bij Defensie personeel
PX-10 Onderzoek naar blootstelling en gezondheidsrisico s bij Defensie personeel Prof. dr. ir. Erik Lebret Chief Science Officer RIVM Integrale Risicobeoordeling 1 28 januari 2016 Aanleiding RIVM onderzoek
Nadere informatiePOMS-site Ter Apel Beoordeling Gezondheidsrisico. Eindrapport
POMS-site Ter Apel Beoordeling Gezondheidsrisico Eindrapport Juni 2016 1 POMS-site Ter Apel Beoordeling Gezondheidsrisico Eindrapport Juni 2016 Auteurs: M. Eggens F. Greven F. Duijm 2 Inhoudsopgave 1.
Nadere informatieBerichtgeving over rook bij branden
Berichtgeving over rook bij branden Crisiscommunicatie op grond van perceptieonderzoek Frans Greven Index Aanleiding Onderzoeksopzet Resultaten & conclusies Media-analyse Vergelijking Expertmodel & Lekenperspectief
Nadere informatieRisicoschatting emissie PFOA voor omwonenden
Risicoschatting emissie PFOA voor omwonenden Inhoud 1. Aanleiding 2. Risicoschatting 3. Resultaten 4. Conclusie Gezondheidsrisico 5. Aanbevelingen PFOA emissies Dordrecht 5 april 2016 1. Aanleiding voor
Nadere informatieChemisch toxicologische eigenschappen van acrylonitril en medische aspecten van een blootstelling
Chemisch toxicologische eigenschappen van acrylonitril en medische aspecten van een blootstelling Prof. Dr. Benoit Nemery KU Leuven Prof. Dr. Christophe Stove UGent Acrylonitril: chemische eigenschappen
Nadere informatieE-sigaretten Factsheet
E-sigaretten Factsheet Productinformatie Wat is een elektronische-sigaret? En wat is een shisha-pen? Elektronische-sigaretten of e-sigaretten zijn apparaatjes op batterijen voor het toedienen van nicotine
Nadere informatieDEMOCOPHES ONDERZOEK. persoonlijke resultaten
DEMOCOPHES ONDERZOEK persoonlijke resultaten Geachte Mevrouw, Wij danken u en uw kind voor uw deelname aan de studie DEMOCOPHES 1. Hierbij bezorgen wij u uw persoonlijke resultaten. De bedoeling van het
Nadere informatieTer onderbouwing van het advies aan de minister van VWS zijn daarnaast de volgende specifieke vragen geformuleerd:
> Retouradres Postbus 43006 3540 AA Utrecht Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Advies van de directeur bureau Risicobeoordeling & Catharijnesingel 59 3511 GG Utrecht Postbus 43006 3540
Nadere informatieRIVM-onderzoek naar Thermphos
RIVM-onderzoek naar Thermphos Oriëntatie op de luchtkwaliteit in de omgeving 12 november 2010 1 Inleiding Aanleiding / opdracht Wat heeft RIVM onderzocht Wat heeft RIVM niet onderzocht? Wat betekenen de
Nadere informatieE-sigareten Factsheet
E-sigareten Factsheet Productinformatie Wat is een elektronische-sigaret? En wat is een shisha-pen? Elektronische-sigareten of e-sigareten zijn apparaatjes op baterijen voor het toedienen van nicotine
Nadere informatieHumane blootstelling aan vluchtige. IVAM UvA B.V. Universiteit van Amsterdam
Humane blootstelling aan vluchtige componenten uit een consumentenproduct Ralf Cornelissen IVAM UvA B.V. Universiteit van Amsterdam Indeling presentatie Achtergrond Doel van het onderzoek Selectie van
Nadere informatieSport en Cultuur. Aan bestuursleden van de diverse verenigingen in de gemeente Emmen H. Lassche. Geacht bestuur,
Raadhuisplein 1 7811 AP Emmen t. 14 0591 f. 0591 685599 Postbus 30001 7800 RA Emmen e. gemeente@emmen.nl i. gemeente.emmen.nl 1 6. 0 6 ^ 8 3 9 * Aan bestuursleden van de diverse verenigingen in de gemeente
Nadere informatieBRAND EN ROOK Veelgestelde vragen en antwoorden
BRAND EN ROOK Veelgestelde vragen en antwoorden 1. Tijdens een brand Brand in mijn buurt. Wat moet ik doen? Waait de rook uw kant op? Blijf uit de rook! In rook zitten altijd gevaarlijke stoffen. Sluit
Nadere informatieUitleg adembescherming
Uitleg adembescherming Stoffilters en -maskers (EN 149)... 2 Stofmaskers...3 Stoffilters...3 Indeling naar stofsoort of stoffilter- en stofmaskerklasse...4 Gafilters... 5 Meervoudige gasfilters... 5 AB-filters...
Nadere informatieWat betekent dit voor. van omwonenden?
Emissies van chemische stoffen door ThermPhos Wat betekent dit voor de gezondheid van omwonenden? dr Joost van Rooij - toxicoloog joost.vanrooij@caesar-consult.nl Informatiebijeenkomst omwonenden 1 December
Nadere informatieBIJLAGE XV-RAPPORT. Samenvatting. Stofnamen: stoffen in gerecycleerde rubberkorrels die als instrooimateriaal in kunstgras worden gebruikt
BIJLAGE XV-RAPPORT EEN EVALUATIE VAN DE MOGELIJKE GEZONDHEIDSRISICO'S VAN GERECYCLEERDE RUBBERKORRELS DIE ALS INSTROOIMATERIAAL OP KUNSTGRASVELDEN WORDEN GEBRUIKT Samenvatting Stofnamen: stoffen in gerecycleerde
Nadere informatieImpact van het EU-verbod voor Hoog gehalte Nicotine E-sigaretten op tabak roken
Impact van het EU-verbod voor Hoog gehalte Nicotine E-sigaretten op tabak roken * Dit is een zo exact mogelijke Nederlandse vertaling is van het officiële Engelstalige document. Deze vertaling is niet
Nadere informatieProduct naam: MM03227
Product naam: MM03227 Specificaties MM03227: Levensduur L90: 20000u Wattage: 0.20W Kleur: 2700K (warmwit) Lumen: 10 lm Lamp soort: Orientatielicht Lengte: Diameter: Gewicht: Spanning: 76 mm 16x65 mm 28
Nadere informatieThemasessie 2: Fietsen brengt op. Voordelen en risico s van fietsen voor de gezondheid
Themasessie 2: Fietsen brengt op Voordelen en risico s van fietsen voor de gezondheid Luc Int Panis (VITO/UH) Brugge 24 maart 2014 25/03/2014 1 Agenda (en conclusies)» Is fietsen gezond? (ja, meestal wel)»
Nadere informatieAfbakening presentatie Gaat niet zo zeer over technische aspecten, b.v. meetstrategie, representativiteit, adembescherming, retrospectief inschatten v
Het gebruik van blootstellingsgegevens in epidemiologisch onderzoek Gerard Swaen, Dow 20 november 2008 Afbakening presentatie Gaat niet zo zeer over technische aspecten, b.v. meetstrategie, representativiteit,
Nadere informatieVeiligheidsinformatieblad
1. Identificatie van de stof of het preparaat Ingesteld op: 11.04.2003/ MBM Vervangt de: Gebruik: Minerallvetzuurestermengsle met additieven tegen slijtage, oxidatie en corrosie opgelost in koolwaterstoffen
Nadere informatieGEZONDHEIDSKUNDIG ONDERBOUWDE GRENSWAARDEN
GEZONDHEIDSKUNDIG ONDERBOUWDE GRENSWAARDEN Waar ligt de grens? Is een grens te bepalen? Grenzen: België-Nederland GEZONDHEIDSKUNDIG ONDERBOUWDE GRENSWAARDEN Hoe deden/doen we het in de GBBS van de Gezondheidsraad?
Nadere informatieENQUÊTE: GEEN DOORBRAAK VOOR DE ELEKTRONISCHE SIGARET
ENQUÊTE: GEEN DOORBRAAK VOOR DE ELEKTRONISCHE SIGARET Brussel, juli 2014 Volgens de nieuwe rookenquête van kent de elektronische sigaret geen doorbraak in België in 2014. Slechts 0,5% van de bevolking
Nadere informatieGEMEENTE. Datum Ons kenmerk Contactpersoon ML20/ S. Rietvelt-Roubroeks
Milieu Bodem & Water GEMEENTE Aan de bewoners van deze woning Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 329 95 81 E-mail gemeente@nijmegen.n1 Postbus 9105 6500 HG Nijmegen Datum
Nadere informatieProduct naam: MM03227
Product naam: MM03227 Specificaties MM03227: Levensduur: 20000u Lengte: 76 mm Wattage: 0.20W Diameter: 16x65 mm Kleur: 2700K (warmwit) Gewicht: 28 gr Lumen: 10 lu Spanning: 230 V Lamp soort: Orientatielicht
Nadere informatieIn 2004 verschenen de eerste elektronische sigaretten
Stand van zaken De elektronische sigaret Gebruik, gezondheidsrisico s, en effectiviteit als stopmethode Marc C. Willemsen, Esther A. Croes, Daniel Kotz en Onno C.P. van Schayck Het gebruik van de elektronische
Nadere informatieRisico's van blootstelling aan gevaarlijke stoffen in de vuurwerkbranche. - een initiërend onderzoek door en voor de sector-
To 4see consultancy Risico's van blootstelling aan gevaarlijke stoffen in de vuurwerkbranche - een initiërend onderzoek door en voor de sector- I. van der Putte, F. Arntz, J.W. Peters Buskruit 2 KNO 3
Nadere informatieEerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling
Eerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling RIVM/DCMR, december 2013 Roet is een aanvullende maat om de gezondheidseffecten weer te geven van
Nadere informatieFormaldehyde HCHO. Structuurformule:
Formaldehyde 001 1 Formaldehyde Formaldehyde is de laatste jaren sterk in de publiciteit gekomen. Enerzijds door de overlast, die in woningen, scholen e.d. ondervonden werd van dit gas, wanneer het uit
Nadere informatieProduct naam: MM00156
Product naam: MM00156 Specificaties MM00156: Levensduur: 10000u Wattage: 23.00W Kleur: 2700K (warmwit) Lumen: 1371 lu RA: 82 Lamp soort: Globe Lampvoet: E27 Lengte: Diameter: Gewicht: Spanning: Beschermingsklasse:
Nadere informatieMilieufactoren in mijn omgeving Wat betekent dat voor gezondheid?
Milieufactoren in mijn omgeving Wat betekent dat voor gezondheid? Loes Geelen Symposium Veilig zijn, veilig voelen? Onderzoeker / milieugezondheidkundige 17 februari 2011 Doel van het onderzoek Centrale
Nadere informatieOnmisbare informatie over dampen voor iedereen die niet wil of kan stoppen met klassiek roken
HOTCOIL DIGITAL MEDIA DAMPERSGIDS VOOR BEGINNERS 14 e Editie, Najaar 2015 2010-2015 Hotcoil Digital Media Overname van teksten uit deze gids alleen toegestaan met verkregen schriftelijke permissie van
Nadere informatieDoel van het onderzoek
Milieufactoren in mijn omgeving Wat betekent dat voor gezondheid? Loes Geelen Symposium Veilig zijn, veilig voelen? Onderzoeker / milieugezondheidkundige 17 februari 2011 Doel van het onderzoek Centrale
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Luchtverontreiniging groot probleem gezondheid Elk jaar sterven wereldwijd zo n 6,5 miljoen mensen aan de gevolgen van luchtverontreiniging en in Nederland zorgt dit jaarlijks zeker voor 13.000 vroegtijdige
Nadere informatieProduct naam: MM14039
Product naam: MM14039 Specificaties MM14039: Groep Spaarlamp CFL Soort Zenia Classic CFL Levensduur 10.000u RA 82 Wattage 2W Beschermingsgraad IP20 Spanning 230V Lengte 73mm Lichtkleur K (blauw) Diameter
Nadere informatieAftellen tot Brzo 2015
Aftellen tot Brzo 2015 Wat te doen? Yvette van Duijn (DCMR) Mirjam van der Plas (Royal HaskoningDHV) Inhoud Nu: Brzo 1999 Wms-classificatie / Stoffen- en Preparatenrichtlijn Per 1 juni 2015: Brzo 2015
Nadere informatieVorming van niet-metaaloxiden
Vorming van niet-metaaloxiden Leerlingenproef 4: verbranden van koolstof ORIËNTEREN Welke organische stofklasse ontstaat er bij het verbranden van koolstof? Hypothese: Er ontstaat een niet-metaaloxide,
Nadere informatieOnderwerp: Toxicologische evaluatie rubbergranulaat kunstgrasvelden in de gemeente Valkenswaard.
Aan: Hr. B. van Valburg Gemeente Valkenswaard De Hofnar 15 5554 DA Valkenswaard Datum: 16 November 2016 Onderwerp: Toxicologische evaluatie rubbergranulaat kunstgrasvelden in de gemeente Valkenswaard.
Nadere informatiemaart 2008 BENZEEN VGWM Gezondheid Veiligheid Welzijn A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert!
maart 2008 VGWM A WAY OF LIVING Veiligheid Gezondheid Welzijn Milieu VGWM Standaards voor professionals, wees alert! Werk veilig of werk niet Voor werkzaamheden aan gesloten installaties en systemen zijn,
Nadere informatiePrégy AIR. Uw oplossing voor het verbeteren van de binnenluchtkwaliteit. - Prégy AIR I
Prégy AIR Uw oplossing voor het verbeteren van de binnenluchtkwaliteit - Prégy AIR I 1 SINIAT, EEN VERANTWOORDELIJKE EN DUURZAME PARTNER SINIAT IS ACTIEF IN IEDERE STAP VAN HET DUURZAAM BOUWEN SINIAT WIL
Nadere informatieHoe ontstaan gevaarlijke gassen in containers? 1. De lading zelf 2. Gassingen met bestrijdingsmiddel 3. De container
Hoe ontstaan gevaarlijke gassen in containers? 1. De lading zelf 2. Gassingen met bestrijdingsmiddel 3. De container 1) De lading zelf kan gevaarlijke of verstikkende gassen produceren. Zelfs voedingsmiddelen
Nadere informatieE-CIG4U.NL ENQUÊTE RESULTATEN METING KLANTENONDERZOEK VOORJAAR 2014
E-CIG4U.NL ENQUÊTE RESULTATEN METING KLANTENONDERZOEK VOORJAAR 214 214 by E-cig4u B.V. HOOFDSTUK 1: INLEIDING Vanuit onze bedrijfsvoering was medio maart een behoefte om bevindingen van onze klanten in
Nadere informatiePERSBERICHT Stichting tegen Kanker Leuvensesteenweg 479 1030 Brussel 02/743 45 75 (communicatie)
Bijlagen 1. RESULTATEN ENQUÊTE DEDICATED RESEARCH OMTRENT ROOKVRIJE CAFÉS 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 2. INFORMATIEFICHE PASSIEF ROKEN Passief roken = passief ziek worden Eindelijk is het zover: vanaf 1
Nadere informatieVGWM A WAY OF LIVING BENZEEN. Standaards voor professionals, wees alert!
VGWM A WAY OF LIVING Standaards voor professionals, wees alert! Werk veilig of werk niet Bij werkzaamheden aan gesloten installaties en systemen zijn strikte procedures van kracht. Er bestaat immers een
Nadere informatieTri- en tetrachlooretheen
067 1 Tri- en tetrachlooretheen Inleiding Trichlooretheen (trichloorethyleen of tri) en tetrachlooretheen (tetrachloorethyleen of perchloorethyleen of per) zijn kleurloze, vluchtige, niet brandbare vloeistoffen
Nadere informatieToxicologie enkele begrippen
009 1 Toxicologie enkele begrippen Regelmatig worden wij geconfronteerd met begrippen als zeer giftige stof, of de zeer gevaarlijke chemische stof-x. Vaak zijn deze begrippen niet nader omschreven en is
Nadere informatieDi- en triisocyanaten. Nr. 2018/20, Den Haag, 28 november Samenvatting
Di- en triisocyanaten Nr. 2018/20, Den Haag, 28 november 2018 Di- en triisocyanaten pagina 2 van 5 Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft de Gezondheidsraad een gezondheidskundige
Nadere informatieHet aardige van EASE is dat het systeem op basis van goed beschikbare fysischchemische gegevens tot een schatting van de luchtconcentratie komt.
EASE wordt nog beter Een voorbeeld van een schatting met EASE is opgenomen in het kader. In de beschreven situatie worden grote vliegtuigen ontvet met een dichloormethaanhoudende ontvetter (70 vol%). Bij
Nadere informatieSamenvatting, conclusies en aanbevelingen
Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Achtergrond en adviesaanvraag De normering van de beroepsmatige blootstelling aan gevaarlijke stoffen geldt op dit moment alleen voor blootstelling via de ademhaling.
Nadere informatieSlappe normen voor luchtkwaliteit zijn gevaar voor de gezondheid
Slappe normen voor luchtkwaliteit zijn gevaar voor de gezondheid Adviesbureau Royal HaskoningDHV (RHDHV) heeft in opdracht van Milieudefensie onderzocht hoeveel bescherming verschillende normen (wettelijke
Nadere informatieAMBTELIJK CONCEPT D.D. 07-03-2016
AMBTELIJK CONCEPT D.D. 07-03-2016 Regeling van de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van, houdende regels inzake de productie, de presentatie en de verkoop van rookwaren (Tabaks- en
Nadere informatieColofon. www.stichtinggezondheid.nl. Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid. Teksten: Stichting Gezondheid
Colofon Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland) Correspondentie: Stichting Gezondheid (Stefan Rooyackers)
Nadere informatieHealth behaviour in school-aged children HBSC Nederland, Sociaal en Cultureel Planbureau (2017). 7
TOELICHTING ALGEMEEN 1. Inleiding Op 23 november 2018 is het Nationaal Preventieakkoord aangeboden aan de Tweede Kamer. 1 In dit akkoord is een pakket aan maatregelen en acties afgesproken met het bedrijfsleven
Nadere informatieFijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP. onderzoeksprogramma
Fijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP onderzoeksprogramma Fijn stof in Nederland: stand van zaken en beleidsimplicaties na het tweede BOP onderzoeksprogramma
Nadere informatieVeiligheidsinformatieblad
1. Identificatie van de stof of het preparaat Ingesteld op: 11.04.2003/ MBM Vervangt de: Gebruik: Mineraalolie met additieven, opgelost in koolwaterstoffen met propaan/butaan als drijfmiddel. Veiligheidsinformatieblad
Nadere informatieJWELL ELEKTRONISHE SIGARETTEN
JWELL ELEKTRONISHE SIGARETTEN FRANCHISE INFORMATIE JWELL FRANCE BE WELL JWELL www.jwellstores.com INTRODUCTIE JWELL is de marktleider in elektronische sigaretten in Frankrijk. JWELL is zowel de distributer
Nadere informatie34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie. van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016
34300 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016 34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs,
Nadere informatieZwarte lijst schadelijke bestrijdingsmiddelen
Milieudefensie en Stichting Natuur en Milieu hebben een lijst opgesteld met twaalf schadelijke bestrijdingsmiddelen. Deze bestrijdingsmiddelen worden in Europa toegepast en zijn hierdoor deels terug te
Nadere informatieBeleef de mooiste momenten van uw leven nog langer en intensiever met de gepatenteerde natuurlijke formule van Prelox
TO MAKE LOVE LONGER B ETTE R Beleef de mooiste momenten van uw leven nog langer en intensiever met de gepatenteerde natuurlijke formule van Prelox TM Prelox helpt u langer en intensiever van uw intieme
Nadere informatieProduct naam: MM51113
Product naam: MM51113 Specificaties MM51113: Groep Wattage Spanning Lichtkleur Lampsoort Fitting Dimbaar Spaarlamp CFL 11W 230V speciaalk Tubular E27 NEE Soort Zenia Classic CFL Beschermingsgraad IP20
Nadere informatieWat u moet weten over de liquids over PG en VG. Onze liquids bevatten 80%PG & 20%VG
Wat u moet weten over de liquids over PG en VG. Onze liquids bevatten 80%PG & 20%VG Waarschuwing : Voor wie zijn de e-liquids niet geschikt : * Minderjarigen onder de 18 jaar. * Mensen die nooit gerookt
Nadere informatieKom jij bij ons stage lopen? CSI in de voedselketen en jij bent erbij!
Kom jij bij ons stage lopen? CSI in de voedselketen en jij bent erbij! RIKILT Wageningen UR is gespecialiseerd in het onderzoek naar veilig en betrouwbaar voedsel. Wij geven antwoord op vele soorten vragen:
Nadere informatieWaar rook is, is vuur
Waar rook is, is vuur Roken staat gelijk aan harddrugs Uitspraak Wim van den Brink, hoogleraar verslavingsgeneeskunde AMC 20-01-2015 Stoppen met Roken Trudi Tromp-Beelen verslavingsarts KNMG, Jellinek
Nadere informatieHoofdstuk 3 hoofdstuk 4
126 Uit talrijke studies blijkt dat blootstelling aan luchtverontreiniging veroorzaakt door verkeer leidt tot schade aan de gezondheid van hart, bloedvaten en luchtwegen. In de meeste van deze studies
Nadere informatieOnzekerheid en variabiliteit bij het beoordelen van chemische blootstelling op de werkplek
Onzekerheid en variabiliteit bij het beoordelen van chemische blootstelling op de werkplek Uncertainty and variability in chemical exposure assessment for the workplace 25e NVvA Symposium, april 2016 Daan
Nadere informatieSamenvatting. Vraagstelling
Samenvatting Vraagstelling Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid leidt de Commissie Gezondheid en beroepsmatige blootstelling aan stoffen (Commissie GBBS) van de Gezondheidsraad
Nadere informatieVEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD
VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD 1 Identificatie van de stof of het preparaat en van de vennootschap/onderneming Naam van produkt: Photoreceptor Pumice Data Sheet Nummer: 4-0011 2. 2. 1 Produktcode: 43P70 Scheikundige
Nadere informatieSamen Sterk Voorveilige sportvelden
Samen Sterk Voorveilige sportvelden In deze presentatie Wie zijn wij en wat doen we? Twee probleemgebieden: 1 Gezondheidsrisico s 2 Milieu Economische aspecten Toekomst Kvdga: wie, wat, waar, waarom. Wij
Nadere informatieRookvrije start. KNOV-standpunt
Rookvrije start KNOV-standpunt Colofon Dit standpunt is een publicatie van de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV). Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen, 2017
Nadere informatieRIVM presentatie Meten is Weten
RIVM presentatie Meten is Weten CBRN meerdaagse Ossendrecht 17 oktober 2012 Pepijn.Morgenstern@RIVM.nl 1 17 oktober 2012 Inhoud 1. Introductie 2. RIVM in de veiligheidsketen 3. Meten is Weten 4. Nationale
Nadere informatieSamenvatting. Bodemonderzoek
Samenvatting Op een groot aantal plaatsen in Nederland is de bodem vervuild met zware metalen, PAK s, minerale olie, bestrijdingsmiddelen en andere organische verbindingen. Voor ongeveer 60 000 tot 80
Nadere informatieGGDFryslan. Gemeente HARLINGEN B« I ngekomen 11 JUNI No oekadres: Hai lingertrekweg 58 Lee uwarden
12.001698 GGDFryslan Gemeente Harlingen Ruimtelijke ordening T.a.v. mevr. M. Kremer Postbus 10000 8860 HA HARLINGEN Datum Uw kenmerk Uw brief van Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer E-mailadres Bijlagen
Nadere informatieMeldingen over e-sigaret navulvloeistoffen aan het NVIC in 2013
Meldingen over e-sigaret navulvloeistoffen aan het NVIC in 2013 E.J. Scholtens A.J.H.P. van Riel I. de Vries Contactgegevens: Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum Divisie Vitale Functies Universitair
Nadere informatieZijn jullie nu zo dom of ben Ik nu zo slim?
Risicoperceptie Tjabe Smid Zijn jullie nu zo dom of ben Ik nu zo slim? Schattingen van het aantal vroegtijdige doden door luchtvervuiling in Nederland lopen uiteen van 6.700 tot 12.900 per jaar. 298 (193
Nadere informatieDisclosure belangen spreker
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder
Nadere informatieBENT U ER KLAAR VOOR? Stoppen met roken, het Vlietland Ziekenhuis helpt
Polikliniek Longgeneeskunde BENT U ER KLAAR VOOR? Stoppen met roken, het Vlietland Ziekenhuis helpt STOPPEN MET ROKEN Langzamerhand weet iedereen dat roken een ongezonde gewoonte is. Roken speelt een belangrijke
Nadere informatiegiftig doelorgaan - toxisch acuut toxisch
Algemene gegevens CAS nr: 50-00-0 EU-etikettering: R-zinnen: 23/24/25-34-40-43 S-zinnen: (1/2)-26-36/37/39-45-51 giftig CLP(EU-GHS): Signaalwoord: GEVAAR H: 351-331-311-301-314-335-317 acuut toxisch doelorgaan
Nadere informatieRapportage Sanscrit.nl
Rapportage Sanscrit.nl Instrument ter bepaling van spoedeisendheid van saneren V. Sanscrit 2.5.4 V. rapport 2.16 Algemeen Naam dossier: Waalbanddijk Nijmegen GRONDWATER Code: 20165144 Beoordelaar: buist@bioclear.nl
Nadere informatie