STUDIE 81 OPLEIDINGSPROFIEL. secretariaatsbeheer

Transcriptie

1 STUDIE 81 OPLEIDINGSPROFIEL secretariaatsbeheer

2 OPLEIDINGSPROFIEL optie medisch secretariaat studiegebied : handelswetenschappen & bedrijfskunde sector : handel-administratie opleiding : secretariaatsbeheer optie : medisch secretariaat Sectorcommissie hogeschoolonderwijs van de Vlaamse Onderwijsraad D/1998/6356/20 De leden van de sectorcommissie zijn inhoudelijk verantwoordelijk voor het opleidingsprofiel. De VLOR staat in voor een uniforme en toegankelijke lay-out.

3 I NHOUD OPLEIDINGSPROFIEL M EDISCH S ECRETARIAAT I N H O U D HOOFDRUBRIEK 1 1 INLEIDING 1.1 Identificatie van het opleidingsprofiel Opdracht Opdrachtgevers Opdracht Ontwikkelingsproces Legitimatie 2 HOOFDRUBRIEK 2 3 SITUERING VAN DE OPTIE 2.1 Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur Geraadpleegde beroepsprofielen Visie Gegevens uit de onderwijswereld Studiegebied, opleidingen en opties Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Diploma s en getuigschriften Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma s voor de optie Gelijkaardige opleidingen en diploma s in het buitenland Nederland Frankrijk Duitsland Groot-Brittanië Spanje Denemarken Finland Noorwegen Zweden Andere landen Opleidingsaanbod in Franstalig België Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen Geografische spreiding van het opleidingenaanbod in Vl Infrastructuur Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de optie Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de optie Reële studieduur Inhoudelijke profilering van de opleiding in binnen- en buiten- 11 land 2.3 Verantwoording van de opleiding 12

4 I NHOUD OPLEIDINGSPROFIEL MEDISCH S ECRETARIAAT HOOFDRUBRIEK 3 13 HET OPLEIDINGSPROFIEL 3.1 De exacte benaming van de opleiding De globale omschrijving van de optie Het beroepsgericht opleidingsprofiel Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen De concrete uitwerking van de vertaalslag Aanvullende gegevens met betrekking tot de optie Verhouding praktijk/theorie Aandeel stagetijd Relatieve opleidingsduur van de functionele gehelen Sleutelkwalificaties Frequentie van de sleutelkwalificaties voor alle basiscompetenties Sleutelkwalificaties per BC De kern van de opleidingsprofiel Essentie van de beroepsgerichte vorming Medisch secretariaat gevat tussen verpleegkunde en secretariaat- Talen Persoonsvorming 38 HOOFDRUBRIEK 4 39 DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKTE OPLEIDINGSPROFIEL HOOFDRUBRIEK 5 40 BIBLIOGRAFIE HOOFDRUBRIEK 6 41 MEDEWERKERS BIJLAGEN Bijlage 1 : Medisch secretaresse aan huis studeren: uitdaging of boerenbedrog? 42

5 O PLEIDINGSPROFIEL MEDISCH SECRETARIAAT 1 HOOFDRUBRIEK 1 INLEIDING 1.1 Identificatie van het opleidingsprofiel Opleidingsprofiel : secretariaatsbeheer Optie : medisch secretariaat Sectorcommissie : handel-administratie 1.2 Opdracht Opdrachtgevers Raad voor Hoger Onderwijs en Koepelcommissie Opleidingsprofielen Opdracht Een opleidingsprofiel maken voor de optie medisch secretariaat. 1.3 Ontwikkelingsproces Het opleidingsprofiel is gemaakt op basis van een beroepsprofiel dat volledig conform de DVO-handleiding van 1995 is opgesteld. Tussen 9 december 1996 en 24 april 1997 werd een ontwerp uitgewerkt door de aangestelde expert Lambert Vangronsveld. In samenspraak met de opdrachtgevers werd geen werkgroep samengesteld. Wel was er overleg en uitwisseling van informatie onder de experten van de opleiding secretariaatsbeheer. Een woord van dank gaat dan ook naar mevrouw Maggy Verniers (Zakelijk Vertalen en Tolken) en de heer Lucien Bollaert (Secretariaat-Talen). De sneuveltekst werd aan 50 personen bezorgd, zijnde de leden van de Sectorcommissie OP Handel-administratie, de onderwijsmensen die aan het beroepsprofiel hadden meegewerkt, (praktijk) lectoren, gastdocenten, enkele departementshoofden van de Vlaamse Hogescholen en aan twee medisch secretaressen die lid waren van het doorlichtingsteam Secretariaatsbeheer.

6 2 O PLEIDINGSPROFIEL MEDISCH SECRETARIAAT Met de opmerkingen en suggesties werd rekening gehouden. Het ontwerpopleidingsprofiel kon door de hogescholen nog kritisch beoordeeld worden in een ruimere vergadering, conferentie genaamd. Het ontwerpopleidingsprofiel vormde de basis voor de discussie die moest leiden tot een verfijning van het document. De output van de conferentie was een voorlopig opleidingsprofiel. Binnen een termijn van 30 dagen, tellend vanaf de datum van de conferentie, kon elke hogeschool dit voorlopig rapport nog eens schriftelijk amenderen. Deze schriftelijke amendementen werden besproken in de sectorcommissie, die het opleidingsprofiel finaliseerde. In een laatste fase brengt de Raad voor het Hoger Onderwijs een gemotiveerd advies uit aan de Vlaamse minister van Onderwijs. 1.4 Legitimatie Het opleidingsprofiel wordt gelegitimeerd door de Raad voor het Hoger Onderwijs.

7 O PLEIDINGSPROFIEL MEDISCH SECRETARIAAT 3 HOOFDRUBRIEK 2 SITUERING VAN DE OPTIE 2.1 Gegevens uit de beroepenwereld Beroepenstructuur Het beroepsprofiel bevat volgende beroepenclusters en beroepen voor de sector: Beroepencluster medische administratie medisch secretaris(-esse) medisch receptionist(e) hospitaalsecretaris(-esse) in een psychiatrisch ziekenhuis afdelingssecretaris(-esse) binnen een algemeen ziekenhuis registratieassistent(e) secretaris(-esse) o.a. in mutualiteit, brandweerdienst, interbedrijfsgeneeskundige dienst opsteller of griffier in de 2 rijkspsychiatrische ziekenhuizen en parastatale instellingen departementssecretaris(-esse) van faculteiten biologie, biochemie, farmacie, geneeskunde, natuurkunde Beroepencluster commerciële functies verkoopvertegenwoordiger (medisch softwarepakketten) Quality Assurance Technical Auditor Clinical Research medisch vertegenwoordiger (farmaceutische producten) assistent-manager medisch-commerciële toeleveringsbedrijven zelfstandig medisch secretaresse dossierbeheerder ongevallenverzekeringen, arbeidsongevallen en hospitalisatie Beroepencluster administratie directieassistent(e), ook meertalige directieassistent(e) of directiesecretaris(esse) genaamd afdelingssecretaris(-esse) secretaris(-esse) privé-secretaris(-esse) receptionist(e) administratieve medewerker personal assistant Beroepencluster middle management internationaal coördinator import/export/internationale handel

8 4 O PLEIDINGSPROFIEL MEDISCH SECRETARIAAT Naast de vermelde beroepen bereidt de opleiding ook voor op een veelheid van functies die niet rechtstreeks aan een beroepsomschrijving gelinkt kunnen worden, maar die de kennis en vaardigheden vereisen die eigen zijn aan het profiel van de afgestudeerde medisch secretariaat. Situeren we de optie ten aanzien van de Europese structuur van de opleidingsniveaus, zoals bepaald in artikel 2, lid 2 van het Besluit van de Europese Raad van 16 juli 1985 inzake de vergelijkbaarheid van getuigschriften tussen lidstaten van de Europese Gemeenschap, dan is het zonder meer duidelijk dat de opleiding zich orienteert naar het niveau 4 en 5. Uitgaande van de criteria verantwoordelijkheid, complexiteit en transfer, kunnen immers de volgende vaststellingen gedaan worden : Er is een grote autonomie en verantwoordelijkheid bij de uit te voeren taken. De beroepsactiviteit vereist het voortdurend inspelen op nieuwe situaties en het bedenken van nieuwe oplossingsprocedures. De beroepsoefenaars beschikken niet alleen over beroepsspecifieke vaardigheden (zoals kennis van medische terminologie), maar ook over vaardigheden die in meerdere beroepen en functies toepasbaar zijn (zoals sociaal-communicatieve vaardigheden, talenkennis, vaardigheden op het gebied van informatieverwerking...). Vanzelfsprekend betekent dit niet dat elke pas afgestudeerde meteen via niveau 4 in de maatschappij instroomt. De ervaring leert echter dat na enkele jaren de maatschappelijke erkenning op dit niveau op een realistische wijze gebeurd is Geraadpleegde beroepsprofielen Het opleidingsprofiel is opgemaakt op basis van één beroepsprofiel, nl. het beroepsprofiel secretariaatsbeheer, optie medisch secretariaat. Dit BP wordt geacht een beschrijving te zijn van volgende beroepen: medisch secretaris(-esse) medisch receptionist(-e) hospitaalsecretaris(-esse) afdelingssecretaris(-esse) registratieassistent(-e) secretaris(-esse) zelfstandig medisch secretaris(-esse) assistent-manager medisch- commerciële toeleveringsbedrijven en departementssecretaris(-esse) Binnen de gezondheidsinstellingen en profitbedrijven bestaan er sporadisch functieprofielen, die sterk individueel zijn en moeilijk veralgemeend kunnen worden. Buitenlandse profielen zijn niet beschikbaar Visie In de gezondheidssector onderscheidt men medische, paramedische, verpleegkundige en verzorgende beroepen. Binnen deze professies gelden duidelijke regels voor wat betreft de toegelaten handelingen. Naast deze zorgverstrekkers vindt men ook de managementfuncties.

9 O PLEIDINGSPROFIEL MEDISCH SECRETARIAAT 5 Binnen deze laatste categorie neemt de medisch secretaris(-esse) een centrale positie in. Enerzijds begrijpt hij/zij het medisch aspect van wat er gebeurt, anderzijds heeft hij/zij de nodige kennis en vaardigheden om een correcte invulling te geven aan de taken die van hem/haar verwacht worden op het vlak van bestuursassistentie. Hij/zij is de aangewezen persoon om in de intra- en extra-murale gezondheidssector het gehele secretariaatswerk zelfstandig uit te voeren. Hij/zij draagt de volledige verantwoordelijkheid voor een optimaal functioneren van het (medisch) secretariaat, zodat in alle werkomstandigheden precies en efficiënt gewerkt kan worden. Hij/zij is een belangrijke schakel tussen de patiënt/cliënt en de gezondheidswerker en bepaalt alzo mee het imago van de werkgever. 2.2 Gegevens uit de onderwijswereld Studiegebied, opleidingen en opties Bron : Decreet betreffende de hogescholen, 13 juli 1994, bijlage I Studiegebied : Handelswetenschappen en Bedrijfskunde beroepencluster medische administratie stemt overeen met de opleiding secretariaatsbeheer, optie medisch secretariaat beroepencluster commerciële functies stemt overeen met de opleiding secretariaatsbeheer, opties medisch secretariaat, zakelijk vertalen en tolken en secretariaat-talen beroepencluster administratie stemt overeen met de opleiding secretariaatsbeheer, opties secretariaat-talen, medisch secretariaat en zakelijk vertalen en tolken beroepencluster Middle Management stemt overeen met de opleiding secretariaatsbeheer, optie zakelijk vertalen en tolken Aanverwante studiegebieden, opleidingen en opties Binnen het studiegebied handelswetenschappen en bedrijfskunde ressorteren nog volgende opleidingen van één cyclus, die als verwant kunnen beschouwd worden: alle opties van de basisopleiding bedrijfsbeheer basisopleiding toegepaste informatica alle opties van de basisopleiding communicatiebeheer Er is geen interferentie tussen deze opleidingsprofielen en het voorliggende rapport. De verwantschap met deze opleidingen heeft wel tot gevolg dat ook afgestudeerden van de optie medisch secretariaat hun weg in het bedrijfsleven hebben kunnen vinden. Er is eveneens een zekere betrokkenheid met de basisopleiding verpleegkunde binnen het studiegebied gezondheidszorg. Op deze trekken van overeenkomst wordt in punt dieper ingegaan. De sterkste verbondenheid is er uiteraard met de andere opties in de basisopleiding secretariaatsbeheer, nl. secretariaat-talen en zakelijk vertalen en tolken. Deze laatste opties zijn niet gericht op de sociale dienstverlening t.o.v. patiënten of cliënten, en leggen veel minder de nadruk op het secretariaatswerk en veel meer op de productieve taalvaardigheid in de moedertaal en de drie vreemde talen. De zakelijk verta(a)l(st)ers en tolken kunnen instromen via het administratief en/of secretariaatswerk, maar krijgen al vlug andere taken waarin hun actieve meertaligheid, vertaal en/of taalvaardigheid in het bedrijf aangesproken worden.

10 6 O PLEIDINGSPROFIEL MEDISCH SECRETARIAAT Diploma's en getuigschriften Voor de drie opties in de basisopleiding secretariaatsbeheer wordt de graad van gegradueerde in secretariaatsbeheer verleend. Ook de hoger vermelde verwante opleidingen van één cyclus verlenen de graad van gegradueerde, resp. in bedrijfsbeheer, in communicatiebeheer en in toegepaste informatica. Wat de basisopleiding verpleegkunde betreft, wordt per optie het diploma gespecificeerd. Momenteel is er in België één privé-school die de opleiding medisch secretariaat aanbiedt: Institut Supérieur pour les Carrières Auxiliaires de la Médicine te Brussel. De opleiding wordt hier anders ingekleurd studieduur bedraagt 2 jaar hoger inschrijvingsgeld geen erkend diploma langere stageperiodes (in het eerste jaar één maand en in het tweede jaar vier maanden) Daarnaast worden niet-erkende getuigschriften uitgereikt door instellingen die de opleiding aanbieden via schriftelijk afstandsonderwijs. Op deze problematiek wordt elders dieper ingegaan Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma's voor de optie Onderstaande twee tabellen geven het totaal aantal uitgereikte diploma's op het einde van de vermelde academiejaren in de optie medisch secretariaat. De aantallen werden uitgesplitst per provincie, per inrichtende macht en per geslacht. Deze jaarlijkse informatie is te vinden in de statistische jaarboeken van het Vlaams Onderwijs, Afdeling Informatie en Documentatie. Een * betekent dat deze gegevens niet beschikbaar zijn of gecorrigeerd dienen te worden Aantal diploma's medisch secretariaat per provincie Antwerpen Academiejaar Vlaams- Brabant West- Vlaanderen Oost- Vlaanderen Limburg Totaal m v m v m v m v m v m v Totaal * * 1 35 * * - 7* * * * * * *

11 O PLEIDINGSPROFIEL MEDISCH SECRETARIAAT Aantal diploma's medisch secretariaat uitgereikt per inrichtende macht ARGO Academiejaar Privaatrechterlijk Provincie Algemeen totaal m v m v m v m v Totaal * * * * * * * * * * 1 142* 143* Gelijkaardige opleidingen en diploma's in het buitenland Nederland De optie medisch secretariaat wordt nergens door een hogeschool ingericht, maar kan vergeleken worden met een optie van middelbaar onderwijs in België. Het is mogelijk via dag- of avondonderwijs, alsook via een schriftelijke opleiding. De studieduur is afhankelijk van het instituut, maar bedraagt gemiddeld 1 jaar. Sommige instellingen vragen ook dat de kandidaten eerst de cursus directiesecretaris(-esse) volgen van het instituut zelf, vooraleer ze met medisch secretariaat mogen starten. In Nederland bestaat een waaier van beroepen, die men in verband kan brengen met de beroepencluster medische administratie: doktersassistent(-e) afdelingssecretaris(-esse) medewerker medische administratie medische receptioniste-telefoniste tandartsenassistent(-e) fysiotherapie-assistent(-e) medisch informatiekundige Frankrijk Hier bestaat de optie onder de naam secrétaire médico-sociale. Hoewel er geen staatsdiploma bestaat, is een geschikte vorming aanbevolen, zoals deze van het Croix-Rouge Française. De Rode Kruisscholen volgen allemaal hetzelfde basisprogramma van 2200 uren en bestaan al 46 jaar. Deze tweejarige opleiding kan men volgen op 9 verschillende locaties. Een jury beslist over de toelating en maakt een wachtlijst op, omdat er jaarlijks maar 30 à 35 cursisten per plaats kunnen deelnemen. De kosten variëren tussen en BEF. Het niveau is te vergelijken met Nederland, zijnde een aanvullende opleiding na het middelbaar onderwijs.

12 8 O PLEIDINGSPROFIEL MEDISCH SECRETARIAAT Duitsland In dit land bestaan er heel wat aanverwante studies: Sekretärin im Gesundheitswezen, Arztsekretärin, Medizinische Fachschreibkraft, Kaufmännische Fortbildung für kaufmännisches Personal im medizinischen Bereich, Rezeptionsfachkraft für Arztpraxen en Medizinischer Dokumentarin. De medische documentarist(-e) volgt gedurende 3 jaar voltijds onderwijs, waardoor er veel gelijkenissen zijn met Vlaanderen. Inhoudelijk zijn er verschillen tussen de deelstaten Groot-Brittannië Op 45 plaatsen kan men in dit land, na een studie van 2 jaar, een erkend diploma krijgen dat nagenoeg gelijkaardig is met het diploma in Vlaanderen. Alleen de benoemingen van de getuigschriften lopen sterk uiteen: Diploma in Medical Secretarial Studies, Certificate in Medical Reception Studies, College Diploma in Medical Secreterial Studies, Medical Legal and European Options for Secretarial Courses, Diploma Administration with Medical Shorthand. De student(e) die de opleiding wil volgen, moet eerst een cursus EHBO gevolgd hebben. Men kan zich opwerken tot het hoofd van een medisch secretariaat, maar daarvoor moet er een bijkomende opleiding inzake management en financiewezen gevolgd worden. Deze opleiding, georganiseerd door de beroepsvereniging AMSPAR, kan ofwel in 12 of in 18 maanden voltooid worden, naargelang de keuze van de persoon in opleiding Spanje Medisch Secretariaat kan gevolgd worden aan de faculteit Medicijnen van de universiteiten van Madrid, Barcelona, Ovieda en Sevilla. De college-uren variëren van 20 tot 50 uren, waardoor er geen academische waarde mag gehecht worden aan het diploma Denemarken Eerst krijgt de student(e) een basisopleiding van 2 jaar met opleidingsonderdelen zoals Deens, Engels, één vreemde taal naar keuze, economie, tekstverwerking en sociologie. De studies worden verder gezet met een stageperiode van twee jaren, afgewisseld met korte beroepsgerichte cursussen zoals anatomie, fysiologie, sociale wetgeving, recht, neurologie, en psychiatrie. Na deze opleiding van 4 jaar moet de student(e) een scriptie maken en verdedigen. Het docentenkorps bestaat hoofdzakelijk uit medisch secretaressen/secretarissen en parttime geneesheren Finland Afgestudeerden van de afdeling Handelswetenschappen van het hoger middelbaar onderwijs kunnen het diploma Health Service Secretaries na 1 jaar studie bekomen. Deze korte opleiding richt zich vooral naar dactylografie, medische terminologie en organisatie van het medisch secretariaat. Het leren assisteren van geneesheren en andere zorgverstrekkers behoort ook tot het curriculum.

13 O PLEIDINGSPROFIEL MEDISCH SECRETARIAAT Noorwegen De opleiding Medisink sekretaer wordt georganiseerd door 5 hogescholen. Vanaf september 1997 zal een volledig nieuw programma aangeboden worden, waarvan de inhoud heden nog niet gekend is Zweden Na het behalen van het diploma van hoger middelbaar onderwijs, moet men nog 1 jaar verder studeren voor het diploma van medisch secretariaat. Vooral medische en organisatorische vakken worden er gegeven Andere landen In Ierland, Zwitserland, Luxemburg, Italië en Portugal bestaat de opleiding tot medisch secretaris(-esse) niet Opleidingsaanbod in Franstalig België Op het vlak van de inhoudelijke profilering van de optie Medisch Secretariaat in Wallonië en Brussel kunnen geen wetenschappelijke onderbouwde uitspraken gedaan worden. Een systematische en inhoudelijke vergelijking tussen de gelijkaardige opties en de afgeleverde diploma's in Vlaamstalig en Franstalig België moet nog aangevat worden. Zes instellingen leveren officieel erkende diploma's af : Institut d' Enseignement Supérieur Pédagogique, Paramédical et Economique de la Communauté française te Huy E.C.S.S.A.C. te Luik Institut d' Enseignement Supérieur Catholique te Montignies-Sur-Sambre Centre d' Enseignement Supérieur Economique, Paramédical et Technique te Tournai Institut d' Enseignement Supérieur Pédagogique, Paramédical et Economi-que de la Communauté française de Belgique te Verviers Institut Supérieur Economique de Secrétariat te Brussel Op basis van de lessentabellen kunnen volgende veralgemeningen worden getrokken : In alle hogescholen wordt nog stenografie onderwezen, dit in tegenstelling met Vlaanderen. Er wordt minder nadruk gelegd op de talenkennis. Duits is niet opgenomen in het curriculum, behalve in Doornik en Luik, waar de keuze dan nog dient gemaakt te worden tussen Duits, Spaans of Italiaans. Met uitzondering van Montignies-sur-Sambre worden in alle hogescholen enkele contacturen uitgetrokken voor biologie en/of biochemie. De stagetijd (on the job) bedraagt minimaal 14% van de globale opleidingsduur, wat merkelijk meer is dan in Vlaanderen.

14 10 O PLEIDINGSPROFIEL MEDISCH SECRETARIAAT Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen Afgestudeerden van de optie medisch secretariaat zijn niet gebonden aan de Vlaamse arbeidsmarkt. Zij zijn voornamelijk terug te vinden in de administratie van de gezondheidszorg en aanverwante welzijnszorg, evenals in de administratie van de economisch en/of commerciële satellietbedrijven rond de gezondheidszorg. Meer gedetailleerde informatie is te vinden in de studie Regionale en sectorale analyse van de Vlaamse werkgelegenheid, periodiek uitgegeven door de Sociaal- Economische Raad van Vlaanderen Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen De opleiding Secretariaatsbeheer, optie medisch secretariaat, wordt in de volgende hogescholen aangeboden. provincie Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant West-Vlaanderen hogeschool Karel de Grote Hogeschool Hogeschool van de Provincie Antwerpen Katholieke Hogeschool Kempen Provinciale Hogeschool Limburg Katholieke Hogeschool Sint-Lieven Mercator Hogeschool Provincie Oost-Vlaanderen Hogeschool Gent Katholieke Hogeschool Leuven Hogeschool West-Vlaanderen te Brugge, Kortrijk en Oostende Enkel deze Vlaamse onderwijsinstellingen leveren officieel erkende diploma's af. Daarnaast heb je ook nog nepcursussen, waarvoor meer uitleg te vinden is in bijlage Infrastructuur Uit de jaarverslagen van de opleidingsdoorlichting secretariaatsbeheer blijken, behalve leslokalen, volgende faciliteiten voor te komen : informaticalokalen, talenpractica, anatomielokaal en een mediatheek met raadpleging van CD-ROM en geautomatiseerde catalogi. Gezien het belang van tekstverwerking en toegepaste informatica in de opleiding zijn computerlokalen een must. De mogelijkheid tot vrij gebruik van deze lokalen door de student(e) buiten lesverband en monitoraat is sterk aan te bevelen. Het gebruik van de talenpractica is efficiënt voor het Nederlands en de moderne vreemde talen. Telefoonapparatuur mag hierbij niet ontbreken. Het is wenselijk dat in de mediatheek ook stille ruimtes ingericht worden met PC's aangesloten op Internet. Videobanden met medische en psychologische onderwerpen kunnen een belangrijke didactische ondersteuning betekenen Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de optie In het Statistisch jaarboek van het Vlaams Onderwijs zijn voor het academiejaar volgende gegevens terug te vinden. 1ste studiejaar 2de studiejaar 3de studiejaar Totaal aantal studenten m v T m V T m v T m v T

15 O PLEIDINGSPROFIEL MEDISCH SECRETARIAAT 11 Aan enkele hogescholen die de optie medisch secretariaat aanbieden, is het eerste jaar van de basisopleiding Secretariaatsbeheer gemeenschappelijk. De opsplitsing in opties gebeurt pas in het tweede jaar. Het totaalcijfer 239 in het eerste jaar zal dan ook wel hoger liggen Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de optie volgens SO-vooropleiding en ervaring met hoger onderwijs Op 1 februari 1996 werden de volgende gegevens m.b.t. de vooropleiding van de 239 eerstejaarsstudenten in de optie medisch secretariaat geregistreerd. Gevolgde onderwijsvorm in de SO-opleiding algemeen : 93 beroeps : 28 buitenlands : 1 kunst secundair : 1 technisch : 116 Indeling in generatie- en niet-generatiestudenten generatiestudent : 146 niet-generatiestudent : 93 Onderwijsniveau in het voorgaande jaar van de 146 generatiestudenten gewoon secundair : 141 HOBU 1 andere : 4 Onderwijsniveau in het voorgaande jaar van de 93 niet-generatiestudenten universitair onderwijs : 13 HOBU : 77 gewoon secundair : 1 andere : 2 Wat het geslacht betreft, blijkt duidelijk dat de overgrote meerderheid van de studenten tot het vrouwelijk geslacht behoort Reële studieduur De Statistische jaarboeken van het Vlaams Onderwijs kunnen geen beeld geven van de reële studieduur. Bovendien vallen de gegevens over de studieduur onder de Wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de studenten t.o.v. de verwerking van persoonsgegevens (B.S , gewijzigd bij Wet van ) Inhoudelijke profilering van de optie in binnen- en buitenland In werd een summiere vergelijking gemaakt met opleidingen en diploma's in het buitenland. Op het vlak van inhoudelijke profilering van de opleiding kunnen geen wetenschappelijke uitspraken gedaan worden. Op Europees vlak is er weinig of geen transparantie.

16 12 O PLEIDINGSPROFIEL MEDISCH SECRETARIAAT 2.3 Verantwoording van de optie Het belang van de gezondheidssector neemt steeds toe door de ontwikkeling van de preventieve gezondheidszorg, de veroudering van de bevolking, de ontwikkelingen binnen de arbeidsgeneeskunde, het toenemend belang van verzekerbaarheid, wettelijk verplicht binnen de ziekenfondsen en aanvullend privé. De optie medisch secretariaat is de oplossing voor de nood aan specialisten in het medisch-sociaal secretariaatsmanagement. Voor 1963 bestonden er geen medisch secretarissen(-essen). Toen werden deze vervangen door mensen die het beroep leerden door de uitoefening ervan gedurende een aantal jaren. Maar sinds het ontstaan van de optie werd het nut van deze opleiding aangetoond. Medisch secretarissen(-essen) werden van toen af een onmisbare schakel in het geheel van de gezondheidszorg.

17 O PLEIDINGSPROFIEL MEDISCH SECRETARIAAT 13 HOOFDRUBRIEK 3 HET OPLEIDINGSPROFIEL 3.1 De exacte benaming van de optie De exacte benaming van de basisopleiding is secretariaatsbeheer, optie medisch secretariaat. De opleiding omvat één cyclus en ressorteert onder het studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde. Zij wordt aangeboden in het hoger onderwijs buiten de universiteit. De afgestudeerde ontvangt het diploma en de graad van gegradueerde in het secretariaatsbeheer, optie medisch secretariaat. 3.2 De globale omschrijving van de optie De optie tracht de studenten zo polyvalent mogelijk op te leiden, tot deskundigen in het administratief beheer, meer specifiek van de medische, verpleegkundige en sociale gegevens, met voldoende communicatieve vaardigheden om binnen de gezondheidszorg plaats te nemen tegenover de patiënten. De studie van de medische deelgebieden en de bijbehorende sociale administratieve taken, wordt aangevuld met registratietechnieken waar de studenten op een professionele manier leren medische en financiële gegevens op te tekenen en te ordenen. Daarnaast moet de studie de administratie aanleren binnen de medisch-sociale sector : RIZIV-nomenclatuur, ziekenfondsenadministratie, sociale zekerheid... De studenten moeten een grondige opleiding krijgen in de medische terminologie, zoals die gebruikt wordt bij het verwerken van gegevens m.b.t. de anatomie en fysiologie, de pathologie en farmacologie en de medische technologie. In de taalcursussen wordt de studenten inzicht bijgebracht in de diverse taalverwerkingsaspecten en communicatieve vaardigheden, om hun soepelheid in de omgang, hun organisatietalent en hun initiatiefname op peil te houden, aan te passen en eventueel te intensifiëren. Naast de talenkennis zorgt de optie voor praktijkervaring met tekstverwerking en andere informatietoepassingen. Efficiënte dactylografische vaardigheden en het inzichtelijk en probleemoplossend kunnen gebruiken van geïntegreerde software bieden de studenten de vereiste basisvaardigheden om de toekomstige secretariële taken naar behoren te kunnen vervullen en de verworven kennis over te dragen naar andere technologische en geïnformatiseerde hulpmiddelen. De studenten leren niet alleen de apparatuur te beheersen, maar ook hoe een medisch secretariaat te organiseren. Er wordt getracht hen vertrouwd te maken met een aantal praktische technieken van de secretariaatsfunctie. Men wil ook reeds verworven attitudes versterken die onmisbaar zijn in het medisch secretariaat door o.a. tijdbeheer, effectief samenwerken en patiëntenservice aan te kaarten. De studierichting legt eveneens klemtonen op de algemene taken van het directiesecretariaat, zodat de studenten ook in het bedrijfsleven een loopbaan kunnen opbouwen.

18 14 O PLEIDINGSPROFIEL MEDISCH SECRETARIAAT De contacten met medisch personeel, patiënten, directie, klanten en werknemers vereisen inzicht in recht, psychologie, sociologie, hygiëne en deontologie. De studenten leren hier gesprekken voeren, verantwoordelijkheid opnemen, discreet zijn, informatie geven, omgaan met mensen en daarbij de uiterste nauwkeurigheid betrachten: in hun toekomstig beroep hebben zij niet alleen met mensen maar ook met mensenlevens te maken. In de loop van de studies volgen de studenten ook stages, die hen een bijkomende troef geven, nl. de mogelijkheid om ervaring op te doen. 3.3 Het beroepsgericht opleidingsprofiel De beroepsgerichte component van het opleidingsprofiel is een vertaling van het beroepsprofiel van de medisch secretaris(-esse) ten behoeve van het onderwijs Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen In dit geval wordt het beroepsopleidingsprofiel afgeleid uit één BP. Er is hier dus sprake van een 1/1 relatie De concrete uitwerking van de vertaalslag De beroepsgerichte opleiding omvat 6 functionele gehelen, 18 onderdelen en 127 basiscompetenties. Teneinde overbodige overlappingen te vermijden, worden de beroepsspecifieke en algemeen ondersteunende kennis, de attitude en de contextgegevens per onderdeel vermeld. Met betrekking tot de kenniselementen worden tussen haakjes vier verwerkingsniveaus aangeduid. Niveau 1: weten Dit niveau kan worden omschreven door middel van werkwoorden van het type: reproduceren, bewust zijn, herinneren, registreren, opnoemen, aanduiden, benoemen en opsommen. Niveau 2: inzien Dit niveau kan worden omschreven door middel van werkwoorden van het type: begrijpen, verstaan, aantal aangeven, verband uitdrukken, bewijzen, voorbeelden geven, typeren, de essentie aangeven, omschrijven en met eigen woorden zeggen. Niveau 3: toepassen Dit niveau kan worden omschreven door middel van werkwoorden van het type: gevarieerd aanwenden, uitwerken, nieuwe middelen vinden, beoordelen, evalueren, produceren, vergelijken met en structureren.