Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2"

Transcriptie

1 Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 1

2 Medicolegale aspecten InFoP 2 -module 5 2

3 Situering Wet van 18 juni 1850: behandeling van geesteszieken Collocatie: vervangen door : wet van 26 juni 1990 betreffende de bescherming van de persoon van de geesteszieke Goederenbeheer: vervangen door : wet van 18 juli 1991 betreffende de bescherming van de goederen Tot 1990 sprak men van collocatie, een oude term (1850!) die veel negatieve reacties oproept vandaag. Een collocatie werd beslist door de burgemeester, waardoor achteraf enkele flagrante misbruiken/vergissingen uitgebreid in het nieuws kwamen. Sinds 1990 veranderde de wet, en werden nieuwe procedures in het leven geroepen die willekeur en misbruik moesten uitsluiten. Het accent wordt vanaf dan gelegd op het beschermende karakter van deze vorm van vrijheidsberoving, en beperkte de toepassing ervan tot de geesteszieken (waarbij er getracht werd om geesteszieke te definiëren). Ook de wet op het goederenbeheer werd aangepast, en de notie bescherming werd ook hier in de tekst opgenomen. 3

4 Gedwongen opname = in observatiestelling Wet van 26 juni 1990 op de bescherming van de persoon van de geesteszieke Verschillende termen worden soms door elkaar heen gebruikt, maar duiden allemaal op hetzelfde: gedwongen opname = in observatiestelling, maar dit is niet te verwarring met interneren (hiermee bedoelen we sociaal verweer, voor geesteszieken die een delict hebben gepleegd). 4

5 dwangbehandeling Elke interventie- zij het van fysieke, psychologische of sociale aard- met een therapeutisch doel toegepast op een persoon met een psychiatrische stoornis die ofwel in staat is zijn/haar toestemming voor de behandeling te geven en deze niet geeft, ofwel niet in staat is toe te stemmen en de behandeling weigert 5

6 Bescherming van de persoon van de geesteszieke

7 Gedwongen opname 3 criteria: Aanwezigheid van een geestesziekte Gevaar voor zichzelf of voor derden Geen alternatief (weigering van zorgen op vrijwillige basis)

8 Procedure Gedwongen opname via: Gewone procedure Spoedprocedure Verder Verblijf en nazorg Opname in een gezin In de procedure van gedwongen opname zijn er verschillende stappen te onderscheiden, waarbij de gedwongen opname kan uitmonden in een verder verblijf en nazorg. Opname in een gezin is een variant op de klassieke gedwongen opname, en wordt verder uitgewerkt. 8

9 Gedwongen opname Gewone/niet-urgente procedure Omstandig medisch verslag Verzoekschrift indienen Zitting bij vrederechter De gewone of niet-urgente procedure zou de standaard-procedure moeten zijn. Zou want in realiteit zien we de urgente of uitzonderlijke procedure veel vaker toegepast worden. Er zijn verschillende stappen te ondernemen binnen deze procedure, die verderop meer worden uitgewerkt. 9

10 Omstandig medisch verslag Onderzoek: ten hoogste 15 dagen (reëel) el) Beschrijving probleem (gezondheidstoestand en symptomen) en gevaar Niet: arts is bloed- of aanverwant zieke of verzoeker Niet: arts is verbonden aan psychiatrische dienst waar patiënt op dat ogenblik verblijft Onder gesloten omslag Het omstandig medisch verslag wordt opgemaakt door een arts die niet verwant is aan de zieke, en niet gelinkt is aan de verzorgingsstructuur waar de zieke op dat moment verblijft. In dit verslag moet een beschrijving staan van de geestestoestand van de zieke (geen diagnose, wel beschrijving van de symptomen, met de impact op het welzijn), het gevaarscriterium moet duidelijk vermeld zijn (ofwel tov zichzelf ofwel tov derden, zowel gevaar voor de fysieke als voor de geestelijke integriteit) en er moet vermeld staan dat de persoon de zorgen op vrijwillige basis weigert. Het gevaarscriterium moet geëvalueerd worden, en een anamnese van de derden is soms nodig om dit te kunnen omschrijven. Zo is iemand die een ander fysiek aangevallen heeft in de vaste overtuiging dan deze hem kwaad wou doen (binnen een waanidee) een duidelijk gevaar voor die ander. Maar iemand die, vanuit paranoïde wanen, slaapt met een mes onder zijn hoofdkussen, iemand die in putje winter in bikini op straat loopt, iemand die enkel hondevoer eet vanuit een delirante overtuiging, het zijn allemaal situaties die voor discussie vatbaar zijn. Details vanuit de omgeving kunnen hierbij een hulp zijn. Tenslotte moet de persoon de zorgen op vrijwillige basis weigeren (opname, ambulant, medicatie). 10

11 GENEESKUNDIG VERSLAG Wet van 26 juni 1990 betreffende de persoon van de geesteszieke Ondergetekende, dr.... wonende... verklaart te hebben onderzocht op... de genaamde... geboorteplaats en -datum... woonplaats... verblijfplaats... Ondergetekende stelt vast dat de onderzochte zijn/haar gezondheidstoestand en veiligheid ernstig in gevaar brengt en/of dat hij/zij een ernstige bedreiging vormt voor andermans leven of integriteit, gezien de volgende ziektesymptomen: Ondergetekende besluit hieruit dat betrokkene lijdt aan geestesziekte. Ondergetekende verklaart dat ten aanzien van onderzochte, bij gebreke aan enige andere ge-schikte behandeling, beschermingsmaatregelen moeten getroffen worden conform de wet van 26 juni 1990 betreffende de bescherming van de persoon van de geesteszieke. Deze maatregelen dienen bij hoogdringendheid genomen te worden aangezien (1) Plaats en datum:... Handtekening en stempel Dit verslag mag niet opgesteld worden door een arts die bloed- of aanverwante is van de zieke, of die op een of andere wijze verbonden is aan de psychiatrische dienst waar de zieke zich bevindt (1) alleen in te vullen in geval van hoogdringendheid Dit is een voorbeeld van zo n omstandig medisch verslag. Deze kunnen variëren ngl de plaatselijke gewoontes, maar op dergelijk verslag moéten steeds de drie criteria die op de vorige slide aangehaald werden, terug te vinden zijn. 11

12 verzoekschrift Iedere belanghebbende kan dit indienen In de verblijfplaats van de betrokkene Vergezeld van het medisch omstandig verslag (dat dient ingediend te worden onder gesloten omslag) kan elke betrokkene een verzoekschrift indienen bij het vredegerecht van de verblijfplaats van de zieke. Dit kan zowel een naaste als een professioneel (sociaal assistent, zorgverlener,..) zijn. 12

13 VERZOEKSCHRIFT Rechtspleging inzake de bescherming van de persoon van de geesteszieke (wet van 26 juni 1990) Aan de vrederechter van Geeft met eerbied te kennen: Naam:... Voornaam:... Beroep:... Woonplaats:... (hierna genoemd de verzoekende partij) dat verzoekende partij overeenkomstig art van de wet van 25 juni 1990 de opneming ter observatie in een instelling/gezin beoogt van: Naam:... Voornaam:... Geboorteplaats en - datum:... Woonplaats:... Verblijfplaats:... Hebbende als wettelijk vertegenwoordiger:... (hierna genoemd de zieke) Graad van verwantschap of aard van betrekkingen tussen de zieke en de verzoekende partij:... Het verzoek wordt gedaan op grond van volgende motieven: de zieke - brengt zijn gezondheid en veiligheid ernstig in gevaar: vormt een ernstige bedreiging voor andermans leven of integriteit: Dit blijkt uit het hierbijgevoegd omstandig geneeskundig verslag van dr gedateerd... Plaats en datum:... Handtekening Voorbeeld van een verzoekschrift, waarbij zowel de gegevens van de indiener als van de betrokkene vermeld worden. De band tussen beiden moet ook vermeld worden. 13

14 Zitting vrederechter Verwittiging via aangetekend schrijven over dag, plaats en aanwezigen aan betrokkene Aanduiding advocaat Uitnodiging om vertrouwenspersoon aan te stellen (ontvangt kopie van alle documenten en beslissingen) Openbare zitting Alle aanwezige betrokken partijen worden gehoord Beslissing of al dan niet gedwongen opname en aanstelling van een ziekenhuis Alle betrokken partijen (zieke, indiener, arts die het medisch omstandig verslag opmaakte) worden verwittigd van de datum van de hoorzitting. In het belang van de zieke wordt hem een advocaat aangewezen (hij mag deze vervangen door een advocaat naar keuze). De zieke mag eveneens een vertrouwenspersoon aanstellen, die verder zal op de hoogte gehouden worden over het verloop. De hoorzitting bij de vrederechter is in principe openbaar, en zal ngl lokale gewoontes ten huize of op het vredegerecht gehouden worden. Alle betrokken partijen worden hierop uitgenodigd en gehoord. Hierna zal een beslissing volgen of er al dan niet een gedwongen opname zal volgen in een ziekenhuis. Het aangestelde ziekenhuis zal hierna een aangetekend schrijven ontvangen betreffende de gedwongen opname. 14

15 Gewone procedure Aanvraag Door iedere betrokkene met medisch verslag Vrederechter Niet ontvankelijke aanvraag Procedure stopt Ontvankelijke aanvraag (binnen 24 u) Aanstellen advocaat Indien nodig aanstellen psychiater Planning zitting Zitting en uitspraak (binnen 10 dagen) Weigering Procedure stopt Overzicht van het verloop van de gewone procedure De vrederechter zal in eerste instantie bepalen of de aanvraag ontvankelijk is (redenen voor on-ontvankelijk verklaring zijn bv niet respecteren van de vorm van het verzoekschrift, een omstandig medisch verslag dat ouder dan 15dagen is of opgemaakt is door een arts die gelinkt is aan de patiënt). Indien ja, zal een hoorzitting worden gehouden binnen de tien dagen na het indienen van het verzoekschrift. Tijdens deze hoorzitting kan de vrederechter evalueren of de criteria vervuld zijn. Indien hij deze niet vervuld acht, zal hij de aanvraag tot gedwongen opname verwerpen en stopt de procedure hier. 15

16 Zitting en uitspraak (binnen 10 dagen) Gewone procedure Opname ter observatie 40 d observatie Verwittiging aan alle betrokkenen Na 25 d uitgebreid verslag verantwoordelijke psychiater Bezoek van de vrederechter Uitspraak voor dag 40 Procedure stopt Verlenging voor max 2 jaar Indien de vrederechter de aanvraag tot gedwongen opname bevestigt, zal hij een uitspraak doen van gedwongen opname in een psychiatrisch ziekenhuis of een psychiatrische afdeling van een algemeen ziekenhuis (uit de lijst van erkende diensten, niet elke dienst psychiatrie is erkend voor de opname van patiënten onder dit statuut) voor de duurtijd van 40 dagen. Alle betrokkenen worden van deze beslissing op de hoogte gebracht, en de patiënt wordt opgenomen (soms met behulp van de familie, soms melden patiënten zich spontaan aan, soms moet de politie tussenkomen). De duurtijd van 40 dagen gaan in op de dag van opname, niet op de dag van de beslissing door de vrederechter. Indien de verantwoordelijke psychiater het noodzakelijk acht om de maatregel van gedwongen opname verder te zetten na de 40 dagen, moet hij voor de 25 ste dag een verslag schrijven aan de vrederechter waarin hij de redenen uiteenzet voor zijn aanvraag tot verder verblijf. De vrederechter zal hierop weer een hoorzitting, deze keer in het ziekenhuis, beleggen en alle betrokken partijen horen. Voor de 40 ste dag zal hij dan een uitspraak doen over de aanvraag tot verder verblijf. De duurtijd van een verder verblijf is maximum twee jaar. Indien er geen aanvraag wordt gedaan voor het verder verblijf, zal de maatregel van gedwongen opname aflopen op de 41 ste dag na de gedwongen opname. Vanaf dan is de patiënt een vrijwillig opgenomen patiënt. Indien het verder verblijf wordt bevestigd, kan er worden overgegaan tot een project nazorg (wordt verder op terug gekomen). 16

17 Gedwongen opname Spoedprocedure Hoogdringendheid Procureur des Konings : plaatsing geneeskundig verslag verzoekschrift vrederechter Vrederechter : gewone procedure De urgente/uitzonderlijke/spoedprocedure zou de uitzondering moeten zijn, wegens het begrip hoogdringendheid. In realiteit worden vele situaties als hoogdringend gezien. In deze procedure zal de procureur des konings (of diens substituut) een eerste evaluatie van een situatie doen, waarbij hem een omstandig medisch verslag zal bezorgd worden door een arts die de patiënt in kwestie onderzocht heeft. Indien de procureur des konings de aanvraag ontvankelijk verklaart (dwz dat aan alle formaliteiten is voldaan), zal hij in eerste instantie een gedwongen opname uitschrijven in een erkende psychiatrische dienst. Het dossier wordt hierna overgemaakt aan het bevoegde vredegerecht voor die dienst, die binnen de tien dagen een hoorzitting zal organiseren ter plaatse. Verder loopt de procedure gelijk met de gewone procedure (advocaat, beslissing 40 dagen, mogelijkheid tot aanvraag verder verblijf). In geval van een uitspraak van 40 dagen, worden de dagen sinds opname onder gedwongen opname reeds meegeteld voor de totale duurtijd van 40 dagen. 17

18 Omstandig medisch verslag Idem normale procedure, maar uitgevoerd in urgentie en gefaxt naar procureur des konings Onderzoek op vraag van procureur des konings, of indien noodzaak opgemerkt wordt op spoedgevallendienst Het omstandig medisch verslag is identiek aan dat van de gewone procedure, maar het is door de notie hoogdringendheid altijd nét opgemaakt. Het opmaken van een omstandig medisch verslag kan gebeuren op initiatief van de arts die door patiënt wordt geconsulteerd in urgentie, of op vraag van een procureur des konings die op de hoogte wordt gesteld door naasten of de politie van een problematische situatie. 18

19 verzoekschrift Wordt door de procureur des konings neergelegd op vredegerecht van het ziekenhuis waar patiënt in urgentie opgenomen is (binnen de 24 uur na opname)

20 Zitting vrederechter Heeft plaats in het ziekenhuis waar patiënt verblijft Binnen de 10 dagen na indiening verzoekschrift Verder idem normale procedure In geval van bevestiging gedwongen opname: reeds in ziekenhuis doorgebrachte tijd telt mee in 40 dagen

21 Spoedprocedure Procureur Ambtshalve met uitgebreid medisch verslag Op vraag met uitgebreid medisch verslag Onmiddellijke opname Binnen 24 u start Gewone procedure

22 Gedwongen opname Maximum duurtijd = 40 dagen Kan op elk moment door het behandelend team worden opgeheven Doel: bescherming, stellen diagnose en instellen behandelingsplan Behandelend team beslist al dan niet een verlenging van de gedwongen opname aan te vragen aan de vrederechter (voor dag 25) Een gedwongen opname kan op elk moment door de verantwoordelijke psychiater worden opgeheven, wanneer men tot de conclusie komt dat de criteria voor een gedwongen opname niet aanwezig zijn. Het doel van een gedwongen opname is in eerste instantie om de persoon zelf en zijn omgeving te beschermen tegen de mogelijke gevolgen van de geestesziekte, het stellen van een diagnose en het opstellen van een behandelingsplan. De kwestie van toedienen van medicatie tegen de wens van de betrokkene staat open voor interpretatie: de wet is hier niet éénduidig in. 22

23 Gedwongen opname Na de initiële 40 dagen: Mogelijkheid tot verlengen van de maatregel met maximaal 2 jaren, tijdens de welke de betrokkene kan Opgenomen blijven in een residentiële setting (psychiatrisch ziekenhuis, therapeutische gemeenschap, PVT, ) In familieverband leven In beschut wonen leven Autonoom leven De maatregel van gedwongen opname kan verlengd worden voor maximaal twee jaar. Tijdens deze twee jaren kan men overgaan tot een nazorg -project: dit is elke vorm van verdere behandeling die plaatsheeft buiten het ziekenhuis waar het verder verblijf uitgesproken is. Indien een patiënt elke vorm van nazorg weigert, zal hij in het ziekenhuis moeten blijven dat verantwoordelijk is voor het verder verblijf. 23

24 Verlengd verblijf Maximale duurtijd van 2 jaar Onbeperkt herhaalbaar Mogelijkheden tijdens periode van verlengd verblijf: Opheffing overplaatsing Doel: Organisatie nazorg Tijdens de looptijd van verder verblijf kan de maatregel nog steeds op elk moment worden opgeheven door de verantwoordelijke psychiater. De maatregel van verder verblijf kan ook worden overgebracht naar een ander (erkend) ziekenhuis, bv omdat iemand langere residentiële zorg nodig heeft binnen het verder verblijf, hetgeen niet geboden kan worden door een acute opnameafdeling. 24

25 Nazorg = elk verblijf gedurende de periode van verlengd verblijf, die zich afspeelt buiten opname in het verantwoordelijke ziekenhuis Maximale duurtijd = 1 jaar, ingebed in de periode van verlengd verblijf De maximale duurtijd van de nazorg is één jaar. Indien betrokkene gedurende de duurtijd van de nazorg niet wordt heropgenomen, zal de maatregel komen te vervallen na dit jaar. De looptijd van de nazorg kan nooit de looptijd van het verder verblijf overtreffen, maw indien de einddatum van het verder verblijf valt voor de einddatum van de nazorg, zal de maatregel aflopen op de einddatum van het verder verblijf. Indien het behandelteam het nodig acht om, bij het naderen van de einddatum van de maatregel van gedwongen opname, deze maatregel te verlengen, kan men hiervoor bij het vredegerecht een aanvraag indienen voor verlenging van verder verblijf. Tijdens een hoorzitting zullen alle argumenten dan naar voren gebracht worden, en zal de vrederechter een uitspraak doen over een nieuw verder verblijf, waarbinnen een nieuw nazorg-project kan georganiseerd worden (of het verder lopen van het eerder opgestelde plan). 25

26 Voorwaarden: nazorg Verblijfplaats Behandeling Maatschappelijke begeleiding Andere: dagactiviteiten, Te bepalen samen met betrokkene Niet-respecteren van de voorwaarden van het nazorg-contract, kan leiden tot verplichte heropname in het verantwoordelijke ziekenhuis Binnen het nazorg-project moeten een aantal voorwaarden worden ingevuld, ngl de casus. Deze voorwaarden worden bepaald in samenspraak met betrokkene. Nietrespecteren van de voorwaarden van de nazorg kan leiden tot heropname in het ziekenhuis. 26

27 Gedwongen opname in een gezin Procedure: idem niet-urgente procedure gedwongen opname Elke adequate omgeving kan beschouwd worden als gezin :: (psychiatrisch) ziekenhuis, PVT, RVT, eigen gezin, plaatsvervangend gezin Een arts en een betrokkene worden als verantwoordelijken aangesteld door de vrederechter Wordt in de praktijk zelden toegepast bij mensen met schizofrenie. Het gaat om een variant op de klassieke gedwongen opname, waarbij er wordt gerekend op het morele overwicht van de omgeving en de behandelende arts. Deze maatregel heeft als voordeel dat elke adequate omgeving kan gezien worden als gezin, en men dus niet noodzakelijkerwijs via een gesloten afdeling binnen psychiatrie moet gaan. Deze maatregel wordt echter vaker toegepast binnen andere pathologieën (bv dementie, waarbij de gedwongen opname in een gezin wordt uitgesproken in een RVT).

28 Bescherming van de goederen

29 Wet van 18 juli 1991 betreffende de bescherming van de goederen van personen die wegens hun lichamelijke- of geestestoestand geheel of gedeeltelijk onbekwaam zijn die te beheren

30 Toepassing Meerderjarig Gezondheidstoestand laat niet toe goederen zelfstandig te beheren Niet beperkt tot psychiatrische patiënten (dwang)opname Deze maatregel is zeker niet beperkt tot psychiatrische patiënten, maar wordt bv veelvuldig toegepast in het kader van dementie, comateuze personen, mentale retardaties, 30

31 Procedure Geneeskundig omstandig verslag Verzoekschrift Vrederechter Voorlopige bewindvoerder De procedure lijkt enigszins op die van de niet-urgente procedure van gedwongen opname: er wordt een medisch omstandig verslag opgemaakt door een neutrale arts, dat samen met een verzoekschrift wordt neergelegd bij het vredegerecht. De aanvrager kan hier zowel een betrokken persoon zijn als de patiënt zelf. Er wordt een hoorzitting gehouden, en na deze zitting zal de vrederechter, indien hij de aanvraag ontvankelijk verklaart, een voorlopige bewindvoerder aanstellen. 31

32 Geneeskundig omstandig verslag 15 dagen geldig na het medisch onderzoek Beschrijving gezondheidstoestand Geen bloed- of aanverwant van betrokkene of degene die het verzoekschrift indient Geen arts die verbonden is aan de instelling waar de betrokkene verblijft

33 verzoekschrift Indienen bij vrederechter van kanton waar patiënt effectief verblijft door Iedere belanghebbende Procureur des konings Betrokkene zelf

34 Verzoekschrift voorbeeld

35 Neemt inlichtingen Vrederechter Kan eventueel een geneesheer-expert expert aanstellen Oproeping raadkamer: Betrokkene Echtgenoot Advocaat (niet verplicht) Anderen Indien gerechtvaardigd: aanstellen voorlopige bewindvoerder De vrederechter zal alle betrokken partijen horen. Bij onenigheid of twijfel zal hij een geneesheer-expert aanstellen die betrokkene moet onderzoeken en een uitgebreid verslag moet opmaken voor de vrederechter. 35

36 Voorlopige bewindvoerder Kunnen aangesteld worden: advocaat, partner naast familielid vertrouwenspersoon Niet: persoon van instelling Rekenschap: betrokkene vrederechter jaarlijks tot einde mandaat Informatie Publicatie: Belgisch Staatsblad burgemeester Maatregel kan opgeheven worden mits medisch verslag van een arts die de maatregel niet gerechtvaardigd vindt In theorie kan iedereen aangesteld worden als voorlopig bewindvoerder, behalve personen werkzaam in of verbonden aan de instelling waar betrokkene verblijft. In de praktijk zijn het vaak advocaten die hierin gespecialiseerd zijn, maar ook familieleden kunnen hiertoe aangesteld worden. De voorlopig bewindvoerder moet jaarlijks aan de vrederechter rekenschap afleggen van alle inkomsten en uitgaven van het afgelopen jaar. Hij heeft een zekere vrijheid om, buiten de lopende facturen, uitzonderlijke uitgaven toe te staan (bv vakantie betalen) maar voor grotere uitgaven moet hij altijd een toestemming vragen aan de vrederechter (bv aankoop van duizenden euro s, verkoop huis). De voorlopig bewindvoerder moet het geld beheren zoals een goede huisvader en reserves opbouwen indien mogelijk. De beslissing van de aanstelling van een voorlopig bewindvoerder wordt gepubliceerd in het belgisch staatsblad. Elke financiële instelling (kredietinstellingen, banken, maar ook bij het afsluiten van een abonnement bv) wordt verondersteld om na te gaan of de ondertekenaar niet vertegenwoordigd wordt door een bewindvoerder. Indien zij dit nalaten, kan een aankoop of lening geannuleerd worden zonder verdere kosten, aangezien zij een fout begingen. Dit kan een bescherming opleveren voor personen in psychotische of manische fase, om onverantwoorde uitgaven te beletten. Het aanstellen van een voorlopig bewindvoerder heeft ook enkele wettelijke consequenties. Zo zal de betrokkene niet meer kunnen gaan stemmen bij verkiezingen. 36

37 Voorlopige bewindvoerder: bevoegdheden Goederen beheren als een goed huisvader Mogelijkheid tot bijstand Zoals bepaald door vrederechter (bv volledig versus gedeeltelijk) Voor sommige beslissingen: machtiging vrederechter noodzakelijk

38 Voorlopige bewindvoerder: vergoeding Maximum 3% inkomsten (dus niet van het reeds bestaande kapitaal) Kosten voor specifieke interventies Als vergoeding mag de bewindvoerder maximum 3% van de inkomsten aanrekenen voor zijn diensten. Zijn inkomen hangt dus af van het inkomen van zijn cliënten. Voor specifieke interventies (bijkomende dossiers met extra briefwisseling, uitzonderlijke verplaatsingen) mag de bewindvoerder extra kosten aanrekenen, die bij het jaarlijks overzicht door de vrederechter zullen nagekeken worden. 38

39 Cijfergegevens Vlaanderen Enkele interessante cijfergegevens uit Vlaanderen, voer voor discussie indien er tijd over is, indien de vraag gesteld wordt, of voor meer wetenschappelijke presentaties. 39

40 5x meer GO van 1991 tot 2003 (stijging van 400%) Het aantal gedwongen opnames neemt gestaag toe in de uiterste regio s van het land. Recentere cijfers van dezelfde kwaliteit zijn niet voorhanden. 40

41 Tussen 2001 en 2003 stijging van 21%. Hetzelfde fenomeen, over drie jaren en over heel Vlaanderen. 41

42 Het aantal gedwongen opnames varieert ngl de dag van de week, met een piek op vrijdag. De reden hiervoor kan een debat openen 42

43 Top 3 van diagnoses bij gedwongen opname, goed voor 78%. 1 op 3 mensen met schizofrenie ten minste 1 GO. Diagnoses bij gedwongen opnames in vlaams-brabant, over dezelfde jaren Ondanks een stijgend aantal gedwongen opnames over die jaren, lijken de verhoudingen ngl pathologie gelijkaardig te blijven. 43

44 Cumulatieve frequenties. Bij een tal mensen blijft de gedwongen maatregel langdurig aangehouden (22%). 44% stopt na de observatie van 40 dagen. Het verloop van de maatregel van gedwongen opname, met alle mogelijke uitkomsten. 44

45 Cijfergegevens Vlaanderen Spoedprocedure 81% % meerdere keren GO, goed voor 37% van alle GO (Oost Vlaanderen) Verhouding 1 vrouw op 2 mannen 9% van alle opnames in 2003 ( %) Stijging in alle provincies (21% op 3 jaar) 0,39 per inwoners Enkele cijfers varia Hier zien we dat de spoedprocedure veruit in de meerderheid van de gevallen wordt toegepast. 45

46 Plaats van familie in gedwongen opname

47 Gedwongen opname:wanneer? Voorbeelden 1: Is verbaal of fysiek agressief Uit zelfmoordgedachten Stelt zelfdestructief gedrag Is vernietigend naar voorwerpen toe Stalkt anderen aan telefoon ondanks klachten Gaat ronddolen Wanneer kan een familie denken aan het aanvragen van een gedwongen opname (nieturgent via een arts, of urgent via de procureur des konings)? 47

48 Gedwongen opname: wanneer? Voorbeelden 2: Spreekt niet meer en isoleert zich Hoort stemmen die tegen hem zeggen wat hij moet doen Stelt zonder opzet gevaarlijk gedrag: brand stichten, kabels knippen Kan op dit moment niet meer adequaat zorgen voor de kinderen kortom: elk gedrag dat een gevaar inhoudt voor betrokkene zelf of derden, zowel fysiek als wat betreft zijn integriteit

49 Als u familielid gedwongen werd opgenomen Moet dit niet het einde van de relatie betekenen, misschien kans op sterkere band Geen permanente schending van autonomie Indien uw familielid zich verraden voelt Ga op bezoek zoek een moment om over het thema te spreken Ik voelde dat ik dit moest doen, Benadruk dat uw waarden u verplichten te doen wat u deed Geen schuld aan anderen geven Geen vergiffenis verwachten Een gedwongen opname kan een traumatiserende ervaring zijn voor alle betrokkenen, maar het hoeft dat niet te zijn. Het kan ook het moment zijn om, binnen een kader van moéten, te moeten samen zitten om na te denken over het verder verloop, te moeten onderhandelen over de voorwaarden voor nazorg, te moeten nadenken over hoe het zover heeft kunnen komen. Een gedwongen opname is altijd een tijdelijke maatregel (ook al kan die tijdelijk jarenlang lopen). Echter, er komt binnen het verloop van de gedwongen opname gaandeweg een toekennen van steeds meer autonomie: terug buiten mogen van de afdeling, terug alleen buiten mogen, terug alleen naar familie gaan op weekend, terug alleen gaan wonen, Familie kan best proberen objectief te blijven naar de maatregel toe, en voor ogen te houden wat hen zover bracht om de maatregel te vragen. Meestal kwam hun vraag voort uit ongerustheid: ongerust voor hun eigen veiligheid en die van hun naaste, ongerust over de evolutie van de ziekte. Ze moeten geen excuses zoeken, geen verklaringen geven, maar zich baseren op de feiten, over hun gevoel van onmacht en ongerustheid, waardoor ze op dat moment geen andere oplossing zagen. 49

50 De rol van de familie De beste medicijn tegen dwang is partnerschap op te bouwen Probeer een goede samenwerking met uw familielid uit te bouwen Om in de toekomst een gedwongen opname te vermijden, kan er nu gewerkt worden aan een nieuwe, betere basis. Een gedwongen opname kan gebruikt worden om een partnerschap op te bouwen, om duidelijke afspraken te maken over hoe men in de toekomst anders kan reageren (zowel familie als de patiënt). 50

51 Dwangbehandeling Doel autonomie te herstellen Gerechtvaardigd als patiënt door zijn stoornis niet in staat is in te stemmen Niet meer vrijheid maar meer verantwoordelijkheid voor de psychiater Behandeling laten geschieden alsof de patiënt in staat was zijn toestemming te geven Inspanningen doen om patiënt te informeren en overtuigen Dwangbehandeling kan een noodzakelijk iets zijn in het verloop van een ziektegeschiedenis. Het kan aan de patiënt en zijn familie het gevoel geven dat het behandelteam almachtig is, maar in realiteit geeft het een grotere verantwoordelijkheid aan de verantwoordelijke psychiater. Deze moet immers de patiënt behandelen volgens de beste regels van de kunst, en moet deze inschatting maken zonder hierbij zich te kunnen beroepen op de keuzes van de patiënt (die hij in het andere geval zou moeten respecteren, igv een vrijwillig opgenomen patiënt, hetgeen een deel van de eindverantwoordelijkheid bij de patiënt legt). Tezelfdertijd moet de arts de patiënt zo goed mogelijk informeren van zijn keuzes, en trachten tot een akkoord te komen met deze. 51

52 Dwangbehandeling Respect voor levensomstandigheden Ook nastreven naar toestemming Geen infantiliserende houding Plicht terughoudend te zijn Enkel behandelingen toegestaan van de ziekte die rechtstreekse aanleiding was tot opname Niet voor andere pathologieën Behandelingen beperken in de tijd Beperken tot therapieën n die als doeltreffend beschouwd worden 52

53 Nooit. Dwangbehandeling Wenselijk? Dwangbehandeling is nooit een eerste keuze, maar eerder een noodzakelijke keuze wanneer er geen alternatieven meer voorhanden zijn. 53

54 Dwangbehandeling aanvaardbaar? Aanvaardbare dwang is de minimale dwang die nodig is om de noodzakelijke geachte behandeling te starten en voort te zetten. Bovendien is er geen behandeling of alternatieve maatregel voor de gedwongen behandeling voorhanden die hetzelfde doel kan bereiken en waarmee de patiënt instemt. 54

55 InfoP 2 module 5 Vragen?

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Medicolegale aspecten

Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Medicolegale aspecten Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Medicolegale aspecten InFoP 2 -module 5 Situering Wet van 18 juni 1850: behandeling van geesteszieken Collocatie: vervangen door : wet van 26 juni

Nadere informatie

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Medicolegale aspecten. Situering

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Medicolegale aspecten. Situering Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Medicolegale aspecten InFoP 2 -module 5 Situering Wet van 18 juni 1850: behandeling van geesteszieken Collocatie: vervangen door : wet van 26 juni

Nadere informatie

De gedwongen opname Overzicht

De gedwongen opname Overzicht De gedwongen opname Overzicht Wetgeving Procedures Termijnen Randmodaliteiten Cijfers Vragen De gedwongen opname Collocatie Wetgeving Wet van 26/06/1990 (publicatie BS 27/07/1990) Wet betreffende de bescherming

Nadere informatie

Vredegerechten arrondissement Limburg

Vredegerechten arrondissement Limburg Vredegerechten arrondissement Limburg VERZOEKSCHRIFT (rechtspleging inzake bescherming van de persoon van de geesteszieke) (art. 5 23 wet van 26 juni 1990) Aan de vrederechter van het kanton (bevoegd is

Nadere informatie

Vertegenwoordiging Bij vertegenwoordiging zal de bewindvoerder - al dan niet in overleg zelf de beslissingen nemen voor de beschermde persoon.

Vertegenwoordiging Bij vertegenwoordiging zal de bewindvoerder - al dan niet in overleg zelf de beslissingen nemen voor de beschermde persoon. Beschermmaatregelen 1. Het begrip bewind rechterlijke beschermingsmaatregel voor elke meerderjarige onbekwame persoon wegens zijn gezondheidstoestand - al dan niet tijdelijk - niet in staat om geheel of

Nadere informatie

Vredegerechten arrondissement Limburg

Vredegerechten arrondissement Limburg Vredegerechten arrondissement Limburg VERZOEKSCHRIFT (rechtspleging inzake bescherming van de persoon van de geesteszieke) (art. 5 23 wet van 26 juni 1990) Aan de vrederechter van het kanton (bevoegd is

Nadere informatie

Ter Beuken Beveren 8 november 2012

Ter Beuken Beveren 8 november 2012 GEDWONGEN OPNAME JURIDISCHE ASPECTEN K. Rotthier, vrederechter Ter Beuken Beveren 8 november 2012 EEN MARGINAAL FENOMEEN Enkele cijfers: Vlaanderen: 2300 per jaar België: 4000 per jaar 10 % van de opnames

Nadere informatie

De gedwongen opname Juridische aspecten

De gedwongen opname Juridische aspecten De gedwongen opname Juridische aspecten Kristiaan Rotthier Vrederechter SEL Waasland 23 april 2013 Korte geschiedenis Collocatiewet 1850 Wetsontwerp Minister Vranckx 1968 Europees Hof voor de Rechten van

Nadere informatie

VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING

VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING Artikel 1240 Ger.W. 1. Aan de vrederechter van het kanton. 2. Verzoekende partij: Naam en voornaam:... Geboorteplaats en datum:... Beroep:... Woonplaats:...

Nadere informatie

Gedwongen opname. Dr. A. Minderhout Woensdag 7 mei 2008

Gedwongen opname. Dr. A. Minderhout Woensdag 7 mei 2008 Gedwongen opname Dr. A. Minderhout Woensdag 7 mei 2008 Doel van de voordracht Korte bespreking van de wetgeving Opstarten en verloop van de procedure Gewone procedure Spoedprocedure Verloop van de opname

Nadere informatie

Rechterlijke beschermingsmaatregelen - bewindvoering. Wet van 17 maart2013

Rechterlijke beschermingsmaatregelen - bewindvoering. Wet van 17 maart2013 Wet van 17 maart2013 tot hervormingvan de regelingen inzakeonbekwaamheid en tot instelling van een nieuwe beschermingsstatus die strooktmet de menselijkewaardigheid(bs 14 juni2013) Wanneer Wie Hoe Gevolgen

Nadere informatie

VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING - Artikel 488/2 B.W.(verkwisters) Ger.W.

VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING - Artikel 488/2 B.W.(verkwisters) Ger.W. VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING - Artikel 488/2 B.W.(verkwisters) - 1240 Ger.W. 1. Aan de vrederechter van het kanton. 2. Verzoekende partij 1 : Naam en voornaam:... Geboorteplaats en datum:...

Nadere informatie

VOORNAAM: GEBOORTEPLAATS EN DATUM:. RIJKSREGISTERNUMMER:. BEROEP:. ADRES:. TELEFOON:

VOORNAAM: GEBOORTEPLAATS EN DATUM:. RIJKSREGISTERNUMMER:. BEROEP:. ADRES:. TELEFOON: VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING in toepassing van de wet van 17 maart 2013 inzake onbekwaamheid en tot instelling van een nieuwe beschermingsmaatregel die strookt met de menselijke waardigheid.

Nadere informatie

Mter. Toon VANCOILLIE Mter. Karen VERHOLLEMAN

Mter. Toon VANCOILLIE Mter. Karen VERHOLLEMAN Mter. Toon VANCOILLIE Mter. Karen VERHOLLEMAN 3 beschermingsstatuten: Verlengde minderjarigheid ouderlijk gezag of voogdij Voorlopig bewindvoering Gerechtelijke onbekwaamverklaringen! Enkel vermogensbeheer

Nadere informatie

Bewind. 1. Het begrip bewind

Bewind. 1. Het begrip bewind Bewind De bedoeling van deze tekst is een kort overzicht te geven van enkele belangrijke elementen aan diegenen die een bewindvoering willen vragen en hen op bondige wijze wegwijs te maken in de daarvoor

Nadere informatie

Vredegerechten arrondissement Limburg V. BEWINDVOERING

Vredegerechten arrondissement Limburg V. BEWINDVOERING Vredegerechten arrondissement Limburg V. BEWINDVOERING V. Bewindvoering (wet 17 maart 2013) 1. Het begrip bewind Dit is een rechterlijke beschermingsmaatregel voor elke meerderjarige onbekwame persoon

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL. Voorwoord 5 Inhoudstafel 7 Korte inleiding 12

INHOUDSTAFEL. Voorwoord 5 Inhoudstafel 7 Korte inleiding 12 INHOUDSTAFEL Voorwoord 5 Inhoudstafel 7 Korte inleiding 12 1. Waarom een wet voor meerderjarige onbekwamen? 15 2. Wat verstaat men onder onbekwamen? 20 2.1. Enkel voor meerderjarigen 21 2.2. De meerderjarige

Nadere informatie

Juridische bescherming van de goederen en de persoon. Martine De Moor Kenniscentrum persoonsgerichte bewindvoering Ieper/22 november 2017

Juridische bescherming van de goederen en de persoon. Martine De Moor Kenniscentrum persoonsgerichte bewindvoering Ieper/22 november 2017 Juridische bescherming van de goederen en de persoon Martine De Moor Kenniscentrum persoonsgerichte bewindvoering Ieper/22 november 2017 Waarom beschermen? Meerderjarig persoon Wegens gezondheidstoestand

Nadere informatie

VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING - Artikel 1240 Ger.W. 1

VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING - Artikel 1240 Ger.W. 1 VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING - Artikel 1240 Ger.W. 1 1. Aan de vrederechter van het kanton. 2. Verzoekende partij: naam en voornaam:... rijksregisternummer : geboorteplaats en datum:...

Nadere informatie

VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING - Artikel 1240 Ger.W. 1

VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING - Artikel 1240 Ger.W. 1 VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING - Artikel 1240 Ger.W. 1 1. Aan de vrederechter van het kanton. 2. Verzoekende partij: naam en voornaam:... geboorteplaats en datum:... beroep:... adres:.. telefoon/gsm-nummer.

Nadere informatie

Opleiding Gedwongen opname

Opleiding Gedwongen opname Opleiding Gedwongen opname Waar en wanneer? Op 28/4/2014 in het Square Brussels Meeting Centre (vlakbij Station Brussel-Centraal) De wet betreffende de bescherming van de persoon van de geesteszieke van

Nadere informatie

DE VOORWAARDELIJKE MACHTIGING; GEDWONGEN BEHANDELING BUITEN HET PSYCHIATRISCH ZIEKENHUIS

DE VOORWAARDELIJKE MACHTIGING; GEDWONGEN BEHANDELING BUITEN HET PSYCHIATRISCH ZIEKENHUIS DE VOORWAARDELIJKE MACHTIGING; GEDWONGEN BEHANDELING BUITEN HET PSYCHIATRISCH ZIEKENHUIS INHOUD Woord vooraf De Wet Bopz Wat is een voorwaardelijke machtiging? Wie mogen een voorwaardelijke machtiging

Nadere informatie

VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING - Artikel 1240 Ger.W. 1

VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING - Artikel 1240 Ger.W. 1 VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING - Artikel 1240 Ger.W. 1 1. Aan de vrederechter van het kanton. 2. Verzoekende partij: Naam en voornaam:... Geboorteplaats en datum:... Beroep:... Woonplaats:...

Nadere informatie

Wet van 18.07.1991- Bescherming van de goederen van de meerderjarige onbekwamen

Wet van 18.07.1991- Bescherming van de goederen van de meerderjarige onbekwamen Wet van 18.07.1991- Bescherming van de goederen van de meerderjarige onbekwamen VERZOEKSCHRIFT TOT AANSTELLING VAN EEN VOORLOPIGE BEWINDVOERDER - ART. 488 bis b) B.W. 1034bis Ger.W. (in zoveel exemplaren

Nadere informatie

De nieuwe wet bestaat uit een gerechtelijk en een buitengerechtelijk luik.

De nieuwe wet bestaat uit een gerechtelijk en een buitengerechtelijk luik. Nieuwe wetgeving inzake bewindvoering is sinds 1/9/2014 van kracht. Deze wet vervangt de wet op de onbekwaamheid, de gerechtelijk raadsman, het voorlopig bewind en de verlengde minderjarigheid. Deze laatste

Nadere informatie

Als een gedwongen opname nodig is

Als een gedwongen opname nodig is Als een gedwongen opname nodig is Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U bent opgenomen op de afdeling Psychiatrie van ons ziekenhuis en uw behandelaar en uw omgeving

Nadere informatie

Gedwongen opgenomen met een rechterlijke machtiging. Informatie voor cliënten

Gedwongen opgenomen met een rechterlijke machtiging. Informatie voor cliënten Gedwongen opgenomen met een rechterlijke machtiging Informatie voor cliënten Inleiding In de Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ) staat wat de rechten zijn van patiënten die

Nadere informatie

GERECHTELIJKE BESCHERMING / BEWINDVOERING

GERECHTELIJKE BESCHERMING / BEWINDVOERING GERECHTELIJKE BESCHERMING / BEWINDVOERING -verschil met buitengerechtelijke bescherming -wat -wetsartikel : Artikel 488/1 Burgerlijk Wetboek: De meerderjarige die wegens zijn gezondheidstoestand geheel

Nadere informatie

De vertrouwenspersoon in de gezondheidszorg: visie Vlaams Patiëntenplatform vzw

De vertrouwenspersoon in de gezondheidszorg: visie Vlaams Patiëntenplatform vzw De vertrouwenspersoon in de gezondheidszorg: visie Vlaams Patiëntenplatform vzw Els Meerbergen Projectverantwoordelijke patiëntenrechten en eerstelijnsgezondheidzorg VPP Studiedag Decreet rechtspositie

Nadere informatie

Geestelijk gezondheidsrecht 1:

Geestelijk gezondheidsrecht 1: Geestelijk gezondheidsrecht 1: COLLOCATIE /INTERNERING Gedwongen opname Van administratieve opsluiting naar vrijheidsberoving onder gerechtelijke controle. Materiële voorwaarden: geestesziekte, toestand,

Nadere informatie

De voorwaardelijke machtiging

De voorwaardelijke machtiging De voorwaardelijke machtiging Inhoud 1. Inleiding 4 2. Samenvatting 4 3. De voorwaardelijke machtiging 4 4. Criteria 5 5. Voorwaarden 5 6. Procedure 6 7. Duur 7 8. Gevolgen 7 9. Verschillende soorten

Nadere informatie

Uw rechten en behandeling

Uw rechten en behandeling Uw rechten en behandeling als u gedwongen wordt opgenomen Voorlopige machtiging of machtiging voortgezet verblijf Als u te maken krijgt met gedwongen opname, hebt u als patiënt van GGZ ingeest verschillende

Nadere informatie

Gedwongen opname met een inbewaringstelling (IBS)

Gedwongen opname met een inbewaringstelling (IBS) Gedwongen opname met een inbewaringstelling (IBS) Inhoud 1. Inleiding 4 2. Samenvatting 4 3. Verschillende soorten gedwongen opnamen 5 4. IBS en criteria 5 5. Procedure 6 6. Duur 7 7. Gevolgen 7 8. Beschikken

Nadere informatie

KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS BESLISSING. GO / 2011 / 10/ / 30 augustus 2011

KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS BESLISSING. GO / 2011 / 10/ / 30 augustus 2011 1 KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS BESLISSING GO / 2011 / 10/ / 30 augustus 2011 Inzake:, wonende te, bijgestaan door, advocaat te, en de heer, provinciaal secretaris ACOD, Verzoekende partij Tegen:,,

Nadere informatie

Gedwongen opgenomen. Wat zijn mijn rechten en plichten? Inbewaringstelling (IBS)

Gedwongen opgenomen. Wat zijn mijn rechten en plichten? Inbewaringstelling (IBS) Gedwongen opgenomen Wat zijn mijn rechten en plichten? Inbewaringstelling (IBS) U kunt gedwongen worden opgenomen in een psychiatrische instelling als er sprake is van gevaar voor uzelf of voor anderen

Nadere informatie

GEDWONGEN OPNAME. tot

GEDWONGEN OPNAME. tot van GEDWONGEN OPNAME Versie 3 2018 tot NAZORG Met steun van de KONING BOUDEWIJNSTICHTING en de NATIONALE LOTERIJ. Wet van 26 juni 1990 betreffende de bescherming van de persoon van de geesteszieke (B.S.

Nadere informatie

Gedwongen opname Uw rechten en plichten

Gedwongen opname Uw rechten en plichten Gedwongen opname Uw rechten en plichten Psychiatrie Inleiding Wanneer u te maken heeft met een gedwongen opname, heeft u als patiënt van Medisch Spectrum Twente verschillende rechten. U kunt gedwongen

Nadere informatie

Vanaf werden 30 T-bedden buiten gebruik gesteld en ter beschikking gesteld voor het Noolim-project (mobiele teams).

Vanaf werden 30 T-bedden buiten gebruik gesteld en ter beschikking gesteld voor het Noolim-project (mobiele teams). Beddenbezetting en andere patiëntgerelateerde cijfers Psychiatrisch ziekenhuis Erkende bedden Dienst 2014 2015 2016 370 A 60 60 60 380 a-dag 13 13 13 390 a-nacht 1 1 1 410 T 79 79 79 410 Tg 80 80 80 420

Nadere informatie

Gedwongen opname. Informatie voor cliënten en naastbetrokkenen

Gedwongen opname. Informatie voor cliënten en naastbetrokkenen Gedwongen opname Informatie voor cliënten en naastbetrokkenen Soms wordt een gedwongen opname in een psychiatrisch ziekenhuis zoals Vincent van Gogh noodzakelijk geacht. Een gedwongen opname kan alleen

Nadere informatie

VERZOEKSCHRIFT. Rechtspleging inzake bescherming van de goederen van onbekwame personen Art. 488bis B.W.

VERZOEKSCHRIFT. Rechtspleging inzake bescherming van de goederen van onbekwame personen Art. 488bis B.W. Algemene rol:... Vrij van rolrecht ingevolge Art. 29/1-1 & 162/18 W.Reg. Gezien voor neerlegging ter griffie op /./200. De Griffier. VERZOEKSCHRIFT Rechtspleging inzake bescherming van de goederen van

Nadere informatie

Artikel 38, 5e lid Bopz (aangepast) Dwangbehandeling

Artikel 38, 5e lid Bopz (aangepast) Dwangbehandeling Artikel 2 Bopz Voorlopige machtiging (vm) Artikel 14 a Bopz (nw) Voorwaardelijke machtiging Artikel 15 Bopz Rechterlijke machtiging op eigen verzoek Artikel 20 Bopz Inbewaringstelling (ibs) Artikel 14

Nadere informatie

4. Toestemming in iedere tussenkomst van de beroepsbeoefenaar

4. Toestemming in iedere tussenkomst van de beroepsbeoefenaar Welke zijn de rechten van de patiënt? De wet betreffende de rechten van de patiënt voorziet in: 1. Kwaliteitsvolle dienstverstrekking 2. De vrije keuze van een beroepsbeoefenaar 3. Informatie over de persoonlijke

Nadere informatie

Tel.: 011/ Vrederechter Hasselt kanton 1 / 2 Fax: 011/ Naam:.. Voornaam:... Beroep: Adres:... Tel.:...GSM.:... .:...

Tel.: 011/ Vrederechter Hasselt kanton 1 / 2 Fax: 011/ Naam:.. Voornaam:... Beroep: Adres:... Tel.:...GSM.:...  .:... VERZOEKSCHRIFT AANSTELLING BEWINDVOERING VREDEGERECHTEN HASSELT Parklaan 25 bus 7 3500 HASSELT Tel.: 011/37.44.05 Vrederechter Hasselt kanton 1 / 2 Fax: 011/37.44.62 De verzoekende partij: Naam:... Voornaam:...

Nadere informatie

AUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK?

AUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK? AUTONOMIE: HOEKSTEEN OF STRUIKELBLOK? PATIËNTENRECHTEN EN ETHIEK IN DE PSYCHIATRIE AXEL LIÉGEOIS Inleiding Verschillende benaderingen van de zorgrelatie Ethische beschouwingen bij de Wet Patiëntenrechten

Nadere informatie

Informatie over gedwongen opname

Informatie over gedwongen opname VICTAS Kop (met F11-toets naar volgende veld) Informatie over gedwongen opname Utrecht, September 2013 Inhoud 1. Inleiding 2. De inbewaringstelling 2.1. Wat is een inbewaringstelling? 2.2. Wanneer kan

Nadere informatie

Gedwongen opgenomen met een in bewaringstelling

Gedwongen opgenomen met een in bewaringstelling Gedwongen opgenomen met een in bewaringstelling 1. Inleiding 3 2. Hoe kunt u gedwongen opgenomen worden? 3 3. Wat is een in bewaringstellingn (IBS)? 4 4. Hoe loopt de procedure? 4 5. Hoe lang duurt een

Nadere informatie

Volgens de Wet Bopz zijn er diverse vormen van gedwongen opname of gedwongen behandeling:

Volgens de Wet Bopz zijn er diverse vormen van gedwongen opname of gedwongen behandeling: GEDWONGEN OPGENOMEN MET EEN INBEWARINGSTELLING (IBS) INHOUD Woord vooraf Hoe kunt u gedwongen worden opgenomen? Wat is een IBS? Wat is de procedure bij een IBS? Hoe lang duurt een IBS? Wat zijn de gevolgen

Nadere informatie

OMSTANDIGE GENEESKUNDIGE VERKLARING Art 1241 BW TOT INSTELING VAN EEN GERECHTELIJKE BESCHERMINGSMAATREGEL

OMSTANDIGE GENEESKUNDIGE VERKLARING Art 1241 BW TOT INSTELING VAN EEN GERECHTELIJKE BESCHERMINGSMAATREGEL VREDEGERECHTEN HASSELT Parklaan 25 bus 7 3500 HASSELT Tel.: 011/37.44.05 Fax: 011/37.44.62 Vrederechter van het eerste/tweede kanton Hasselt OMSTANDIGE GENEESKUNDIGE VERKLARING Art 1241 BW TOT INSTELING

Nadere informatie

Bewindvoering in een notendop

Bewindvoering in een notendop VREDEGERECHT LANDEN-ZOUTLEEUW Bewindvoering in een notendop De bewindvoeringen worden geregeld door de Wet van 17 maart 2013 tot hervorming van de regelingen inzake onbekwaamheid en tot instelling van

Nadere informatie

Rechten van de patiënt Vertrouwenspersoon en Vertegenwoordiger

Rechten van de patiënt Vertrouwenspersoon en Vertegenwoordiger Uw zorg, onze zorg Vallen en fixatie Palliatieve zorg Wondzorg Zorg voor de bewoner Incontinentiezorg Vroegtijdige zorgplanning Mentorschap Aandachtspersoon Voeding RZL Dementie Rechten van de patiënt

Nadere informatie

Klachtenreglement onafhankelijke. Klachtencommissie. Voor het vrijwilligerswerk in Haarlem en omstreken

Klachtenreglement onafhankelijke. Klachtencommissie. Voor het vrijwilligerswerk in Haarlem en omstreken Klachtenreglement Voor het vrijwilligerswerk in Haarlem en omstreken Haarlem, december 2012 1 Art. 1 BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN 1.1 De organisatie: Organisatie die gebruik maakt van de diensten van de Onafhankelijke

Nadere informatie

Onvrijwillige opname op een BOPZ-afdeling met vrijheidsbeperkende maatregelen Inbewaringstelling of rechtelijke machtiging

Onvrijwillige opname op een BOPZ-afdeling met vrijheidsbeperkende maatregelen Inbewaringstelling of rechtelijke machtiging Onvrijwillige opname op een BOPZ-afdeling met vrijheidsbeperkende maatregelen Inbewaringstelling of rechtelijke machtiging Inleiding Het standpunt van de cliënt ten opzichte van een opname Met deze folder

Nadere informatie

Vrijheidsbeperkende middelen en maatregelen

Vrijheidsbeperkende middelen en maatregelen Vrijheidsbeperkende middelen en maatregelen De Wet Bopz i Informatie voor ouders en/of vertegenwoordigers van locatie de Schans in Halsteren Inhoud 1. Inleiding 3 2. Indicatiestelling & opname 4 3. Het

Nadere informatie

Gedwongen opname met een rechterlijke machtiging (RM)

Gedwongen opname met een rechterlijke machtiging (RM) Gedwongen opname met een rechterlijke machtiging (RM) Inhoud 1. Inleiding 4 2. Samenvatting 4 3. Verschillende soorten gedwongen opnamen 5 4. Voorwaarden voor een RM 5 5. Procedure 6 6. Duur 7 7. Gevolgen

Nadere informatie

VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING VAN EEN ONBEKWAME

VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING VAN EEN ONBEKWAME VERZOEKSCHRIFT TOT RECHTERLIJKE BESCHERMING VAN EEN ONBEKWAME Artikel 1240 van het Gerechtelijk Wetboek Aan de vrederechter van het kanton.. persoon duurzaam verblijft) (kanton van de plaats waar de te

Nadere informatie

Protocol RM psychogeriatrie Gooi & Vechtstreek

Protocol RM psychogeriatrie Gooi & Vechtstreek Protocol RM psychogeriatrie Gooi & Vechtstreek Netwerk Dementie Gooi & Vechtstreek Januari 2013 INLEIDING Dit protocol is tot stand gekomen vanuit het Netwerk Dementie Gooi & Vechtstreek. De volgende personen

Nadere informatie

KLACHTEN. Wat moet je doen wanneer je een probleem hebt met een andere huurder van onze huisvestingsmaatschappij?

KLACHTEN. Wat moet je doen wanneer je een probleem hebt met een andere huurder van onze huisvestingsmaatschappij? KLACHTEN Wat moet je doen wanneer je een probleem hebt met een andere huurder van onze huisvestingsmaatschappij? Elke huurder moet zich gedragen als een goed huisvader. Dit staat zo in het huurcontract.

Nadere informatie

Gedwongen opname en verslaving Dr Anne Van Duyse - De Sleutel en PC Sint Jan Baptist

Gedwongen opname en verslaving Dr Anne Van Duyse - De Sleutel en PC Sint Jan Baptist Gedwongen opname en verslaving Dr Anne Van Duyse - De Sleutel en PC Sint Jan Baptist Deel 1: Wet op de gedwongen opname Deel 2: problematisch middelengebruik Toetsing van de wet bij verslaving Geesteszieke

Nadere informatie

(o.b.v. gew. Statuten) Reglement Commissie van Beroep Voor de Examens van LMC Rotterdam

(o.b.v. gew. Statuten) Reglement Commissie van Beroep Voor de Examens van LMC Rotterdam Bestand Technisch aangepast (o.b.v. gew. Statuten) : lmcr308 : 5 april2004 Reglement Commissie van Beroep Voor de Examens van LMC Rotterdam 1 Het College van Bestuur van LMC Rotterdam Gelet op de bepalingen

Nadere informatie

Introductie. 1 Situatie. Laatste wijziging:

Introductie. 1 Situatie. Laatste wijziging: Laatste wijziging: 09-03-2010 Procedure voorwaardelijke rechterlijke machtiging (rm) Introductie Een voorwaardelijke rm is een beslissing van de rechter die moet voorkomen dat een cliënt gedwongen wordt

Nadere informatie

Zelfbinding. in de psychiatrie

Zelfbinding. in de psychiatrie Zelfbinding in de psychiatrie Serie Rechten in de psychiatrie 6 Zelfbinding in de psychiatrie Rechten in de psychiatrie Inhoud Inleiding p. 3 Zelfbinding 4 Zelfbindingsverklaring 4 Zelfbindingsmachtiging

Nadere informatie

Rechten in de ggz Zelfbinding in de ggz

Rechten in de ggz Zelfbinding in de ggz Rechten in de ggz Zelfbinding in de ggz Inhoud 1 Zelfbinding pag 1 2 Zelfbindingsverklaring pag 1 3 Zelfbindingsmachtiging pag 3 4 Zelfbindingsverklaring gericht op behandeling pag 4 5 Klachten over zelfbinding

Nadere informatie

Het Stichtingsbestuur van de Stichting Mens Achter de Patiënt (Stg MAP) stelt de volgende klachtenregeling vast.

Het Stichtingsbestuur van de Stichting Mens Achter de Patiënt (Stg MAP) stelt de volgende klachtenregeling vast. Klachtenregeling MAP Het Stichtingsbestuur van de Stichting Mens Achter de Patiënt (Stg MAP) stelt de volgende klachtenregeling vast. HOOFDSTUK 1: BEGRIPSBEPALINGEN Artikel 1 1. In deze regeling wordt

Nadere informatie

Patiëntenrechten. Dr. Christina Tobback

Patiëntenrechten. Dr. Christina Tobback Patiëntenrechten Dr. Christina Tobback Patiënt de natuurlijke persoon aan wie gezondheidszorg wordt verstrekt, al dan niet op eigen verzoek hij ontvangt zorg omdat hij ernaar vraagt op vraag van een vertegenwoordiger

Nadere informatie

Brochure crisismaatregel

Brochure crisismaatregel Voorliggende tekst is een concept waarin nog inhoudelijke en/of redactionele wijzigingen in kunnen worden aangebracht. Deze concept tekst is uitsluitend bedoeld t.b.v. de Oefensessies t.b.v. de Implementatie

Nadere informatie

KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS BESLISSING GO / 2015 / 02 / / 8 JANUARI 2015., wonende te, vertegenwoordigd door, advocaat te,

KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS BESLISSING GO / 2015 / 02 / / 8 JANUARI 2015., wonende te, vertegenwoordigd door, advocaat te, 1 KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS BESLISSING GO / 2015 / 02 / / 8 JANUARI 2015 Inzake, wonende te, vertegenwoordigd door, advocaat te, Verzoekende partij Tegen, te, vertegenwoordigd door, algemeen

Nadere informatie

Artikel 2. Behandeling van de klachten. Aanstelling en taken vertrouwenspersoon

Artikel 2. Behandeling van de klachten. Aanstelling en taken vertrouwenspersoon Handboek Hoofdstuk Algemeen 4 Klachtenregeling Vastgesteld 02-04-12 REGELING SPCO GROENE HART Hoofdstuk 1 Begripsbepalingen Artikel 1 1. In deze regeling wordt verstaan onder: a. school: een school als

Nadere informatie

In deze brochure zetten we de belangrijkste rechten en plichten op een rij:

In deze brochure zetten we de belangrijkste rechten en plichten op een rij: UW RECHTEN ALS CLIËNT BIJ GGZ WNB INLEIDING Als u na uw aanmelding besluit tot een behandeling bij GGZ WNB, maken we daarover afspraken met u. Die worden vastgelegd in het behandelplan. Daarin staat voor

Nadere informatie

Gedwongen opname (BOPZ)

Gedwongen opname (BOPZ) PSYCHIATRIE Gedwongen opname (BOPZ) In Bewaring Stelling en Rechterlijke Machtiging Deze folder geeft algemene informatie over een gedwongen opname in een psychiatrisch ziekenhuis of op een psychiatrische

Nadere informatie

Gedwongen opgenomen met een inbewaringstelling. Informatie voor cliënten

Gedwongen opgenomen met een inbewaringstelling. Informatie voor cliënten Gedwongen opgenomen met een inbewaringstelling Informatie voor cliënten Inleiding In deze folder worden de regels van een gedwongen opname met een inbewaringstelling (IBS) uitgelegd. De regels voor een

Nadere informatie

KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS TUSSENBESLISSING GO/2012/04/ /14 JUNI Inzake:, wonende te, bijgestaan door, advocaat te,

KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS TUSSENBESLISSING GO/2012/04/ /14 JUNI Inzake:, wonende te, bijgestaan door, advocaat te, 1 KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS TUSSENBESLISSING GO/2012/04/ /14 JUNI 2012 Inzake:, wonende te, bijgestaan door, advocaat te, Verzoekende partij Tegen:,, te, vertegenwoordigd door, algemeen directeur

Nadere informatie

2. Identificatiegegevens van de patiënt. Handtekening van de patiënt* De patiënt verklaart akkoord te zijn met de organisatie van dit overleg

2. Identificatiegegevens van de patiënt. Handtekening van de patiënt* De patiënt verklaart akkoord te zijn met de organisatie van dit overleg . 1. Identificatie aanvrager Datum aanvraag*:... aanvrager*:... Organisatie/discipline*:... 2. Identificatiegegevens van de patiënt (invullen of het kleefbriefje V.I. aanbrengen) en voornaam*:... *:...

Nadere informatie

Samen met u behandelafspraken maken

Samen met u behandelafspraken maken Samen met u behandelafspraken maken om een opname te voorkomen Voorwaardelijke machtiging Deze brochure geeft informatie over de voorwaardelijke machtiging voor poliklinische patiënten. Dit is een maatregel

Nadere informatie

Rechten van de patiënt

Rechten van de patiënt Rechten van de patiënt (KB 22/08/02) In het Belgisch Staatsblad van 26 september 2002 verscheen de wet van 22 augustus 2002 wet betreffende de rechten van de patiënt. In de wet op de patiëntenrechten staan

Nadere informatie

Klachtenregeling Stichting Katholieke Onderwijs Centrale

Klachtenregeling Stichting Katholieke Onderwijs Centrale Klachtenregeling Stichting Katholieke Onderwijs Centrale Identiek aan de model klachtenregeling primair en voortgezet onderwijs van de Vereniging Besturenorganisaties Katholiek Onderwijs (VBKO) Goedgekeurd

Nadere informatie

KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS BESLISSING. GO / 2011 / 7 / / 25 mei 2011

KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS BESLISSING. GO / 2011 / 7 / / 25 mei 2011 1 KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS BESLISSING GO / 2011 / 7 / / 25 mei 2011 Inzake :, wonende te,, bijgestaan door, advocaat te, Verzoekende partij Tegen :,, te, waarvan de te, deel uitmaakt, vertegenwoordigd

Nadere informatie

Omzendbrief betreffende de verblijfsregularisatie om medische redenen en de invloed daarvan op het recht op maatschappelijke dienstverlening

Omzendbrief betreffende de verblijfsregularisatie om medische redenen en de invloed daarvan op het recht op maatschappelijke dienstverlening Vragen naar: Tom Aarts E-mail: tom.aarts@mi-is.be Tel : 02 508 86 96 Fax : 02 509 85 58 Dienst : Juridisch en Beleidsondersteunend Advies Ref. : 6311 Datum : 20 februari 2008 Aan de dames en heren Voorzitters

Nadere informatie

Klachtenreglement Opleiding tot Psychosociaal therapeut

Klachtenreglement Opleiding tot Psychosociaal therapeut Klachtenreglement Opleiding tot Psychosociaal therapeut De Roos Opleidingen Inhoud Vooraf... 3 Hoofdstuk 1 Begripsbepalingen... 3 Artikel 1... 3 Hoofdstuk 2 Behandeling van de klachten... 3 Paragraaf 1

Nadere informatie

Betrokkenheid Verbinding Communicatie. Bewindvoering

Betrokkenheid Verbinding Communicatie. Bewindvoering Betrokkenheid Verbinding Communicatie Bewindvoering Inleiding Bewindvoering over persoon en goederen Dossiers worden complexer Vaak in combinatie met schuldbemiddeling Veranderende doelgroep Steeds jongere

Nadere informatie

KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS BESLISSING GO/2012/02/ / 25 JANUARI 2012

KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS BESLISSING GO/2012/02/ / 25 JANUARI 2012 1 KAMER VAN BEROEP GEMEENSCHAPSONDERWIJS BESLISSING GO/2012/02/ / 25 JANUARI 2012 Inzake :, wonende te, bijgestaan door, regiosecretaris van ACOD-Onderwijs, Verzoekende partij Tegen:, te, vertegenwoordigd

Nadere informatie

KLACHTENREGELING. Directiestatuut Pagina 1 van 8

KLACHTENREGELING. Directiestatuut Pagina 1 van 8 Directiestatuut Pagina 1 van 8 INHOUD Inleiding 3 Aanhef 3 Begripsbepalingen 4 Artikel 1 4 Behandeling van de klachten 4 Paragraaf 1: De contactpersoon 4 Artikel 2: Aanstelling en taak contactpersoon 4

Nadere informatie

Klachtenregeling Staring College

Klachtenregeling Staring College Klachtenregeling Staring College Het bevoegd gezag van het Staring College, gelet op de bepalingen van de Wet op het primair onderwijs, de Wet op de expertisecentra en de Wet op het voortgezet onderwijs;

Nadere informatie

Bewindvoering in een notendop

Bewindvoering in een notendop Bewindvoering in een notendop De bewindvoeringen worden geregeld door de Wet van 17 maart 2013 tot hervorming van de regelingen inzake onbekwaamheid en tot instelling van een nieuwe beschermingsstatus

Nadere informatie

Regels rond een gedwongen opname

Regels rond een gedwongen opname Regels rond een gedwongen opname Een gedwongen opname is een ingrijpende maatregel. In Nederland vindt een gedwongen opname niet zomaar plaats: de burgemeester of de rechter beslist hierover. De burgemeester

Nadere informatie

Het bevoegd gezag van de Stichting Openbaar Onderwijs PRESENT

Het bevoegd gezag van de Stichting Openbaar Onderwijs PRESENT KLACHTENREGELING PRIMAIR ONDERWIJS Het bevoegd gezag van de Stichting Openbaar Onderwijs PRESENT gelet op de bepalingen van de Wet op het primair onderwijs; gehoord de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad;

Nadere informatie

Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap

Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure op www.rechtspraak.nl. S.v.p. typen of duidelijk

Nadere informatie

JURIDISCHE OMKADERING VAN MAATSCHAPPELIJKE EVOLUTIE NAAR MEER ZELFBESCHIKKING, VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING EN ONDERSTEUNING BIJ WILSONBEKWAAMHEID

JURIDISCHE OMKADERING VAN MAATSCHAPPELIJKE EVOLUTIE NAAR MEER ZELFBESCHIKKING, VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING EN ONDERSTEUNING BIJ WILSONBEKWAAMHEID JURIDISCHE OMKADERING VAN MAATSCHAPPELIJKE EVOLUTIE NAAR MEER ZELFBESCHIKKING, VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING EN ONDERSTEUNING BIJ WILSONBEKWAAMHEID Luc Goutry Ere-Volksvertegenwoordiger HET MAATSCHAPPELIJK

Nadere informatie

KLACHTENREGELING. Klachtenregeling Sint-Christoffel Versie 19 november 2013 Pagina 1

KLACHTENREGELING. Klachtenregeling Sint-Christoffel Versie 19 november 2013 Pagina 1 KLACHTENREGELING Klachtenregeling Sint-Christoffel Versie 19 november 2013 Pagina 1 Klachtenregeling Stichting Sint-Christoffel Het bevoegd gezag van Stichting Sint-Christoffel gelet op de bepalingen van

Nadere informatie

REGLEMENT BEZWAARSCHRIFTEN PUBLIEKE OMROEP

REGLEMENT BEZWAARSCHRIFTEN PUBLIEKE OMROEP REGLEMENT BEZWAARSCHRIFTEN PUBLIEKE OMROEP Vastgesteld bij besluit van de Raad van Bestuur van de Stichting Nederlandse Publieke Omroep, hierna de NPO, d.d. 12 januari 2010, herzien d.d. 12 februari 2013.

Nadere informatie

Artikel 1240 van het Gerechtelijk Wetboek

Artikel 1240 van het Gerechtelijk Wetboek BIJLAGE 7 bij het koninklijk besluit van 31 augustus 2014 tot vaststelling van de inhoud en de vorm van modellen van verslagen, van vereenvoudigde boekhouding en van verzoekschrift ter uitvoering van de

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1: BEGRIPSBEPALINGEN Artikel HOOFDSTUK 2: BEHANDELING VAN DE KLACHTEN... 2

HOOFDSTUK 1: BEGRIPSBEPALINGEN Artikel HOOFDSTUK 2: BEHANDELING VAN DE KLACHTEN... 2 Klachtenregeling Inhoud HOOFDSTUK 1: BEGRIPSBEPALINGEN... 2 Artikel 1... 2 HOOFDSTUK 2: BEHANDELING VAN DE KLACHTEN... 2 Paragraaf 1: De contactpersoon... 2 Artikel 2: Aanstelling en taak contactpersoon...

Nadere informatie

Klachtenregeling Datum: 1 november 2014

Klachtenregeling Datum: 1 november 2014 Klachtenregeling Datum: 1 november 2014 Hoofdstuk 1 Begripsbepalingen Artikel 1 1. In deze regeling wordt verstaan onder: a. Steunpunt SO Fryslân ( hierna steunpunt): een Steunpunt als bedoeld in de Wet

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1: BEGRIPSBEPALINGEN. Artikel 1 HOOFDSTUK 2: BEHANDELING VAN DE KLACHTEN. Paragraaf 1: De contactpersoon

HOOFDSTUK 1: BEGRIPSBEPALINGEN. Artikel 1 HOOFDSTUK 2: BEHANDELING VAN DE KLACHTEN. Paragraaf 1: De contactpersoon Het bestuur van de Vereniging voor Christelijke Mavo in Dantumadiel besluit - gelet op artikel 24b van de Wet op het Voortgezet Onderwijs - d.d. 10 oktober 2018 tot vaststelling van de onderstaande klachtenregeling.

Nadere informatie

Klachtenregeling van Auro, Stichting voor Openbaar Primair Onderwijs. Het bevoegd gezag Auro,

Klachtenregeling van Auro, Stichting voor Openbaar Primair Onderwijs. Het bevoegd gezag Auro, 1 Klachtenregeling van Auro, Stichting voor Openbaar Primair Onderwijs Het bevoegd gezag Auro, gelet op de bepalingen van de Wet op het primair onderwijs gehoord de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad;

Nadere informatie

Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap

Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap Verzoek tot ondercuratelestelling in plaats van bewind en/of mentorschap Raadpleeg bij het invullen van het formulier de bijbehorende toelichting en de brochure CURATELE, BEWIND EN MENTORSCHAP. S.v.p.

Nadere informatie

Reglement bezwaarprocedure SVWN

Reglement bezwaarprocedure SVWN Reglement bezwaarprocedure SVWN Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland Versie 1.0, vastgesteld 15 december 2015 1/10 Inhoud Begripsbepalingen... 3 De bezwaarcommissie... 3 Procedure... 4 Voorbereiden

Nadere informatie

Stichting Pandora GEDWONGEN OPNAME. Stichting Pandora, februari 2003 1/8

Stichting Pandora GEDWONGEN OPNAME. Stichting Pandora, februari 2003 1/8 Stichting Pandora, februari 2003 1/8 GEDWONGEN OPNAME Stichting Pandora Stichting Pandora, februari 2003 2/8 Gedwongen opname Niemand wil tegen z'n zin in een psychiatrisch ziekenhuis terechtkomen. Dat

Nadere informatie

Reglement voorfase klachtbehandeling H 3 O ten behoeve van het primair en voortgezet onderwijs

Reglement voorfase klachtbehandeling H 3 O ten behoeve van het primair en voortgezet onderwijs 1600 Reglement voorfase klachtbehandeling H 3 O ten behoeve van het primair en voortgezet onderwijs Artikel 1 1. In dit reglement wordt verstaan onder betrokkene: een lid van het personeel, een lid van

Nadere informatie

De Wet Bopz Informatie voor ouders of vertegenwoordigers

De Wet Bopz Informatie voor ouders of vertegenwoordigers De Wet Bopz Informatie voor ouders of vertegenwoordigers versie: augustus 2013 2 1. Inleiding Deze brochure gaat over de Wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen, de Wet Bopz. Anders dan

Nadere informatie

ZNA Ombudsdienst Wat zijn jouw rechten als patiënt? Informatie voor patiënten

ZNA Ombudsdienst Wat zijn jouw rechten als patiënt? Informatie voor patiënten ZNA Ombudsdienst Wat zijn jouw rechten als patiënt? Informatie voor patiënten 2 Wat zijn jouw rechten als patiënt? Wat zijn jouw rechten als patiënt? 3 Wat zijn je rechten als patiënt? > > De zorgverlener

Nadere informatie