#&&'! ,* # -. *+##'. /#

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "#&&'! ,* # -. *+##'. /#"

Transcriptie

1 #&&'! ()) )'*+,* # -. *+##'. /# #'&#'# *5 ' '65 # - '- & +- # '') # 6 -'65 7 ##' '6#7 5 9 '-9 *- 5 &# '+ *##'*5 +' ### '#&&' #-6 8 * -# '5 +' #'&#'# 23 :: # - ' ##5*5 ## &#'#8 / &#'# 6* - )#5 9 )#& &58 4 ') 6) *6-' & - -'+ # - '7 + ' )+) #&) # - ; ## '#8 0'+ 1'7 -'# ' ##5*5 #-'+ ## '- -'* & +- # '+ 7 '##+558 / # & +- # -- ') 6) & ''5 # - ;'+ 7 #'59 '5+ -'6##7-8 / 7 -)&#' &'*)#7 ') 6) & 5# ## '## #-'+ 7 #5 +'5 # '- )## ## &-# ' -'9 + # - #-68 / -'65 9 '- '') 5#-' # &'*) <- -#-'+= 7 7 ' 8!" #$ %

2 &#+8 #! '#&&'!

3 '#&&'! &#+8 #! / '#&&' )'* '7 #;7 +##7 - #'7 ' +'# 0'+ 7 ' >7 -# 01 )')## '##5#5 & '' # '+ 7 9 '5 6* +6#7 *5 ## '5 # #'7 ' +'# 0'+ 07 ' * -'#+ ## '6*- #++ # +6#7 *5 '7 # #-'6*- ## $' ' 6)*5' #9 '- # -'#+8 / '#&&' + #'' )'*+ # - ' - # 08 '+ 9 '- ))& / &#+ # ))& 7-0$) - -##'7 #7 #+- '5'+ 9 '- +) ' 9 '- #+ 7 )'*+ # - 7 '+#&&8 ('9 '- '+ 7 &#'7 )#' ( '7 # ;7 &#'7 +'# '+; #- 7 '; 203 -)'- ' # -&- ; ## ' ) 4# #- 0'7 23 #- '#- 0'+; #') 1' '# )' '#- 9 #) # # )7 7 +'- #'# '+; #- 7 ';8 ( 0 9 # & #- #' -## )7 7 )' #- ' # # 7 # '&- &);? 7 ' '#&-; #- 9 7 ' $; # )7 # '; #- &'& 0 # ))&# 7 - # # )--8 ( 9 - ; # -) 7 -= 7 &7 # 0$) #- 7 #7 #)# ' ))- 9 8 ( # )#&' -) &# ' 0 #&&)# #' '8 5; 9 '- '+; 7 &#'7 )#'

4 &#+8 #! '#&&'!

5 '#&&'! &#+8 #!! " # $ % &"' ' ( $" '+'##+ # -''5)' 8 0'+#- 1')'! 8 #+ '##+ & ##- <+ ##' ##= 8 07 # - 1')'! 8% 07 # - -+'5)' )! )' ()*

6 &#+8 % #! '#&&'!

7 '#&&'! &#+8 #! " / '#&&' )'* '7 #;7 +##7 - #'7 ' +'# 0'+ 7 ' # 6) ') & # - -##'## +'#'- 7 & ### )###8 /6 -+ +## & - #)'+'- - # #+7 )'*+ # )'*+ # 07-6# +A7 &7 '- 0$)8 ## - ')' # 7-57 '* '5'+ ##-8 +,% 9 ' + * '7 # - 2B3 #+)# # ' 7 &'+8-7 -# - '7 #'7 -- +) '#+ # ')- ##'- & +- # '++'5 7 #9 '- ' ##' - &9 # 9 '7 #'7 ' - '+' *5'* ##' '7 #'7 #+##'-+' +#5*5' 7 #5 9 ##'-' - $ ##'7 +# '# '5'+ 5 9 '- 7 8 / 5 -# 5 #-' 7-9 '5' -# - 7 -$&' '## & -* ##; 5 7 #58 >7 -# 01 +' '#& & '' # '+ 7 9 '5 6* +6#7 *5 ## '5 # #'7 ' +'# 0'+ 7 ' * -'#+ ## '6*- #++ # +6#7 *5 '7 # #-'6*- ## $' ' 6)*5' #9 '- # -'# '5 +'# ) ' - 5 # )7 # '+'##+ '+##- ##' - *' &## '#-'+ - '##+ ##' ' '- -'+'5- & 7 '-'& '- '# '#-'+ 7 '+)+" ')+ # ''#-+7 ' ##' 5'7 ' 2#))= '#-)3 5# 9 '- -'+'5- & '5')' # -' - &'-))' # 5') '#- 9 #'8 0 +'## #&) ' +*5* # # '# '+ 7 ' 57 ## 21> 3 +')#+ )''++ 2> $ C> >C * ' ;&' # &#'7 -# #+'*5 ) 6* # '7 # # ##- 7 - ' # '7 # 2$' ' 7 -' #)5 $ -# - -+ #38 >& *'- - '7 #

8 &#+8 D #! '#&&'! # - #+ '7 * '5+ 2E(=! 0 3 '&'- ' -' ') ' + '7 #; ##'# - '# #6-'*5 9 '- +'#&&''- ')- -) ) #)## # - &- 6# *'- 9 >&-)7 - C)'# 1> 7 -)7 ' &6) # - ''#7 + *##' 5 ::--+ 9 '- &+7 08 ' # 9 # # & && ## 0 -' - 57 # )'* & # +' +#++'+'- # 08 #9 + # )7 &$ # ') *'- * &') ' '+&#'+ #+6 # 5&& # ' 9 +5&& # # & 7 ' +-#'- '#+ & - #6-'*5 -+- #9 ' # 9 '- +&# * -'7 ' ##;' # '- -)#' # '++'5 7 & # 9 )#'= 5##' '+ # '- & ##- &'+ '+*5##' 7 #5 # ') /##'## 5 9 6) # - )7 '+'6+ 7 ::--+ 9 '- +#)#'-8 05 &#+ &))# 6* -''5 # - ) # '#-'+ -+- & - + '+'6+ -''5 # 2)''*+-3 -'7 #++ # )#'= )'' # #'# # &'*) - 9 # 5'7 #'7 9 ##' # - -'#- '+'6+ 5# 9 '- -'+'5- & '++'5 1> 7 '+ 7 2> $ C> >C * 38 - '7 #'7 7 2-'#3 '#+ & +- # &'+ &+')+ ' '++'#'- 7 & -* 5 9 '- -'+'5-8 #+'*5 #&) '* 6* -' 7 ' & 5 7 &7 #7 +*5- # &+')+ ) # -'7 8 4 &#'7 - -*5 #9 '- 5 + & )## ## '#+ 6# 4 '& - # '+'##+ )8?8 '+ 27 '-+ ##' '+-'#+'3 ' - ')- -+'&F

9 '#&&'! &#+8! #! 4 6 & -* - '+##-'-+ 25') #-' '+-'#+'3 ' 9 # 6* - ''- 7 F 4 '& - 1> 7-7 # > $ C> * >C ' - ')- -+'&F. 5 &+')+ 6* 7 +*5 7-7 '7 -'F. # 6* '# - '-)&G 5 2-' #-' '+5 *##'*5 5 5)3F. # 6* *'- '#-'9 ##'-F. # 6* 7 +*5- ' '--F 4 +## -' #-' 7 - ) # - +- ' -'7 + #-' )# '++ - '#-##'- #)G '7 '+++ #&'#5 -'+*53 / ## 9 ##-#)& 6* &+7 0$) ' 88 / 6)&'- ' )')# *##'8 H)*#' 6* 8 #*##' # - ##- )#'<!! 2 3 2''#7 +38 I7 - *##' 9 '- # - ## # - I;#&'#5-6 ' &I; 9 '''#7 + &+- ' 8 4 #*##' ' - '''#7 + 9 '- -# 7 +* &#'7 7 9 '- ##+&# 7 -## ' - *#' 5 '9 '583 4 &#'7 )9-7 # - 1> > $ C> >C * - #7 #+ 7 '++'5 -'#- 2'+)' -''5)' 6# -' '5' )'# ''5 # '+ 9 '- -')- * )' 7 ## J -)'8 +# 9 '- ' # - '+'##+ 7 '-' -)#' +'58 4 -''5 9 '- '6 # '+ -' - )' '+'6+ 7 # -)' '+'# &'-' '+) '8 0-'' 5 '+ '6+ &# 6#7 ## ''5 # >7 - # 7 &'' 9 '- 5-7 # 1> > $ C> >C * * '+ ' '')#' &+7 8 >5-1> '5#+# 9 '- ' '')##' & /##'## 9 '- - )' 9 + 5' 7 &'$&' -')-8

10 &#+8 #! '#&&'! 0'+-'#+' 6* -')- 5 ##'-+# 5') -'6##7 26# 9 -'+ 6'+ 7 ##3 9 #'7 '+8 / ## & -''-- 9 #' # 7 # '#7 ##8 4'* +- -# 5 '+-'#+' 6# 5') 9 #'7 '+ 9 #' # 7 # 9 '- +&'-)'- -'#- #-' '+-'#+' 6# 2- +A7 &''-3 ##'-+# 7 ## -# 6* ')'5 9 '- +A7 &''-8 4 &#'7 0 # '7 # ' '')#'< 9 ##'7 & -* #'# '- -'+'5-8 / #+'*5 #&& 6* 3 0 # '7 # ' '')#' 2-)#' ' ' " 3 0 5&& #'# ##)#&&*5 9 )#&&* " 3 0 '5 - ) # - #'# ++8! " # / #+'* ' '+ 7 '')#' 6* &+# ' )#' / # - '+'##+ * -+'5'8 4'* 9 '- -' ')- 7 2*'- - +' # +-''' #'## 2*' # - +' # +-' &6) # +9 )3" '+&#'+ 2*' # - #-+ +'##-38 4 '+##- 6)*##' -')- - '-+ ' '+-'#+' * -+'5' 2* '5' *'- 2K6-3 +# 2KE,3 5') '' #7 # 9 #'" - 7 -# & 57 '* ##' '3 '-7 9 ##'7 - '+-'#+' 9 ' '' +7 - '+'##+ 2*'- - )); # '#&'7 -- 6# '+6+' ''#-+7 ' 5') '+ '#-)3" - &'-) # '+-'#+' - )' '+'6+8 ### +# 9 '- - '+-'#+' ')'5 +A7 &''- +9 " #-' +# 9 '- - '+-'#+' +&'-)'- #-' '+-'#+'8 ' ## +# 6* &)5 57 '5 # -6 '+&'-) & ' 7 #7 5') 9 #'7 9 #'8 / 7 #)' 6)*##' # - '+-'#+' - - )' 9 '

11 '#&&'! &#+8 #! & # '5 -+ '5'+ 2#' -# &#'55 ' # 0 '++' *##' '')#' '58 0' 9 '- - '+'##+ #*##' &+)##- ##' 6)*##'8 '+ 9 '- # '++'5 &##- 7 & # '+##-8 ( 9 ' & # - 7 #)' '5-8 Structuur PIE Input gebruiker Vraag basisjaar Volume Dematerialisatie Besparing Aanbod Athena Stream Icarus Facts Nemo SAVE Modellen draaien WKKpot Vraag zichtjaar Figuur 1 : Structuur van het Platform voor Integrale Energie- en emissieverkenningen. $! %&& 9 6) #'# &- ++-##; '- &+7 8 '- 6* #8 '#-'+ )7 ) # ;5 &'-) )7 ) ')' '+&'*6" 8 )) & ' '+&#'+ 7 '-)" )8 -'7 8 / #'# ++ 9 '- +'- -' - 57 '5 # '')#' *6+8 / #'# ++ 5 #-7 #+ 9 '- +'-8 H* '&'' *'- - '# # & #6-'* >'&'5*5

12 &#+8 #! '#&&'! 9 # ### -7-5 ')'5 5&&8 4'* 6- +-#'- '# # -7 - & +' #++'+## 0 9 '- +'-8 0 '- '# ### -)' C0-' # 01 -# +'' -# 08 #9 + - )7 &$ # *5 ''++ -') ' # # '- 7 +*5-6 6* &7 # +# '# - & +' #++'+## - '# # -7 - )'*83 '! "% 0'+&#'+ 7 '-) 5 ' '- &##- -' #'# 2#& 3 '+*5 7 '')#' 2#& 38 4'* 6* 9 ##-#)& # #+ #8 * - +'# -''5+ # #'# 9 '- -' 0 &##- ###7 +7 ##58 '- - #'# - 5')'##+ 5' 2*'- -' 7 -' +' # - 1( )' '++ # ' '' &' '#3 -# '#-' 0-5')&'-) # )'# & ##'-+# 27 #-' 9 '- 9-5)'# 7 &' )'# * 6- # '')#'38 /'+*5 ###7 7 * )'* # #'# $&) 9 '- &##-8 8 -)#' 7 + ) &##- +'6 9 '- +9 *6+-8 '- - '++ # - 6&'* - '7 -'+ # ### '5'57 ' - - #7 #) '#-'+ # #-' 7 #)')7 ) ) 2*'- ##7 -'G &'-)38 / +'6 # +# '#-'+ # 57 ' *5 9 '- ##++8

13 '#&&'! &#+8 #! $ % & / -5 + '6) # - '# # # 0 2#'7 +'# 0'+ 7 ' # #+7 )'*+ # 0 2 ))& )'*+ # - 9 #'8 Relatietabel Balans Facts/ Attack Gebruiker Invoer van gebruiker NEMO Deelmodel Gebruiker Icarus WKK Athena SAVE DE E-markt Aanbod b Volume Dematerialisatie Besparing Aanbod EV b NV b NV 1,2,3.. NV 1,2,3.. NV 1,2,3.. EV 1,2,3.. Kst b Kst 1,2,3.. EM b EM 1,2,3.. Figuur 2 : Structuur van de energievraagzijde van PIE / 5' 2 &'7 #' &')3 # '+7-9 '- +'7 - -' - ##)#5+ # # 7 '+##8 / '# 9 &+- ## 9 '- #++- 6+##7 - '##8 / +-#) #)' - ')' # - 5' -# & # - +'5' '# # -7 - )'# 9 '- &+7 - '## - +# - ## 9 '- 7 & # '7 #+- - '+##- ## - '##8 ## - 5' # - # #-- '7 # )5##' 9 '- *'- 5 2I '5-8 /6 - '##'- 5 &## 7-7 ##' ' 6+##7 - &'7 #'

14 &#+8 #! '#&&'! &') ' -6 ')' -6#5*5'9 * -# - +'5' 5-6 ')' 68 / +'5' 6# 7 +A''- 6* - +# - ## 6 ##5 6# 9 ##')**5 )' '57 -# * #-' '7 # +6) 9 '-8 /# +## *'- 7 ##- # 9 #'7 5'#) - 5')'##+ 7 ##' 7 '7 + - ##'- # - ##8 / '7 # - #&#' )5##' 9 ' '## +5&&- ## #-' &#'#7 '3 7 ##' - + ' & '-' &'7 #' &')8 4 5# -##'7 7 ' +5) 9 '- # 6*&' 7 -# # '## 2'#&# ' - *' '+## / +- ## 9 '- -')- 0'+'##+ #*##' 0 / - '##+ # -''5' 6# - -' ##' '+-'#+' 6# ##'-+# 5') #*##'8 + '##+ #*##' 4' - '+'##+ # ##'-+# 5') )'# 7 +6 '##+ ##' 9 #'7 5') +'-8 *'- * - - ' '##+ ##' 9 #'7-5# 9 '- +7 ##5 7 ')- '+-'#+' 6# ##'-+# 8 + '##+ 6)*#' # '9 '5+ 7 ) &' )' /' - +' # - )' '##+ ##' '+ 8 - )' ' # 5 - '+'##+ ' - # )' '##+ 6)*#' # '9 '5+ -7 #'## 2'#)'# ')')3 &' )' )' 5# 6) 5 #-' +## '-8 0 '- * - - -# '+' = #- 5 9 ' ##' * - &57 # - )7 &' 7-7 ' +'5 +## 7 #5 # -6 #&&#'#'8 / +'' '##+ ##' ' '##+ 6)*#' # &#' /' #' 7 ##'+ 9 '- - '##+ ##' '+ 7 -'8 0 '- * - - # # ' 9 '- # - 55#8 0'+'##+ 6)*#' # - + '##+ ##' 9 #'7 5') +'- 9 '- &## '+-'#+' -6 '##+ 9 '- &+9 58 * - - 5# - '##+ ##' 9 #'7 -## 9 '- 7 +#5#) 7 ##' 5# 5 7 5#)8

15 '#&&'! &#+8 #! -' ## 9 ' &' )' +&''-8 / +56 )'-+ Tabel 1 : eindgebruikssectoren van PIE C)' C)' -' #7 ## >'+ 7 ## 9 7 #'# #&' +'#) ##-'* >'+ -' E#-9,#9 >'+ #-9 ('#&' ',-' / 4#- ')# H#5*5 -'+ &' )' ##- 9 &&#'# - ## 9 ' '+-'#+' -')- 0'+'##+ 5 ##'-+# 5') -'6##7 9 #'7 '+ + '##+ 9 #'7 5') +'- ## / '## # # # - ## '5 - '+##-8 4 6* '# +# # ##- - '##+ +'&')#+ &' *##'8 ( -5 # ## - )7 ) +' # - #-' 7 6+'-7 9 ##'7 - '+'##+ #*##' 9 ' '##+ - ));''+ )' )'#8 4 5# )' 5 6 6* -# - +'5' 2 &## '# &' - -') ' &#'#7 ' 7 ##' -# -6 # $'# 9 '5+#& ++''- 7 9 '-8 - +'5' - - '&&'#5-656 #' ' 7-9 ' '# )7 ) +' ;5 +' #'##8 / 6# 7 +' '#) +'5' '##8 0$' & 4 +'# '+7 - #' #*- # ##- )#'8 / 5 -# # ## # +- 6* ##'-

16 &#+8 % #! '#&&'! # -# )#'8 H-'# - +'5' 9 & ' 7 - -# '## 7 +9 *6+- & 6 +# - '## '#-'8 / +'5' 5# -# &')& -') '# ## '## --+3 )' 6 -# - '# - 7 #-' -7-9 #' #+- 7 ' +-8 *'- - '## # ' - 5')'6+ &##- '#-&#55 2'-+ 5 +# -'6##7 '+38 / '# # ##- ' ' 9 *6++ -' ')'##+ & #' 6# 6-' -'## # 5') ')&'-) 7 ##'-+# #+' 9 '-8 / 57 -'-# ##'-+# - '& * - 5')&'-)8 7 - )' &9 +-'##- 9 '- 5# '## #-' 6*8 #- #-# - + '##+ # &#'+ ' '##+ 9 ' 9 ' '##+ ##' - &)5 '+-'#+'8 / 9 '- ##-- )'8 ##-- ## - + '##+ # - -''5' )'##8 0 - # - '##+ 9 '- * - -''5' +'#'- 7 ##' * - )'# '+'6+8 / ' - &'-) # 5') 9 #'7 9 #' # 7 #8 /6 '+-'#+' 9 '- # - &'-) +'#&''- ##' - -''5'8 * - '#&' 9 '- - '6 ##++ - +&##'- +## 7 '#&' # '+-'#+' ## &' )' ##' - -''5'8 / '6 9 '- +-'5 '-7 -# - '-+ 9 ' '#&')' +## 2##' -''5' ' +## 2## 9 + &'-) 7 &'38 / )'# '+'6+ '55+ & # &'7 #' '+-'#+' )-#' '+-'#+'8-6 )' - - &'-) # 5') 9 #'7 9 #' )'# &##8 * - 7 -'+ $&) -')- +7 ##5 ##' - )' # 5') - )' ##' '+ '+-'#+' /' -6 )7 &$ +#+ # 6#5 ##- +'-' +7 -'-8 )7 # 6 ' # +

17 '#&&'! &#+8 #! DE WKK E-markt Gebruiker Elektriciteitsvoorziening Voorziening overig Vraag overig Aanbod Nuttig naar finaal 1,2,3.. NV 1,2,3.. EV 1,2,3.. Figuur 3 : Structuur van de energieaanbodzijde van PIE / / <5')'6+= '55+ & - # 5')&'-) &'-) - * -''5' &## -8 (& >& # # - '# # #)'+'-)#' #'# 9 '- #+- ##5*5 # 7 # - '##+ #-7 #+ & # - +'5' #-' +#+& - 5')'6+ '#-'8 4'* 9 '- - 5')&'-) ##'-+# # '& +#'-8 /# # 7 ' 7 -' '##+ ' # '##- 9 '- 7 ' 7 -' ##'-+#+5 '7 +8 / +A'-)'- 7 -# ' #-' ;& '7 + ##5 - ## 7-6 # # 68 4 &')& # +*57 #+ &')#+ # # ;& ##5*5 # - '##+ +## -##' 7 #7 8 ) # 0 ### '7 +;& 5# &+- ## * - -''5' +# # 9 #'7 5'#) -##' - 6'+ ' $'# +#6 5')&'-)8 / ' +' 5)#+ 9 #'7 5'#) ##8 0 6* ' + #-' ;& ## # '7 + -# * - -''5)' ## 5# ' - '- '7 +;& -' # 9 - +'5' 9 '- +-8 >& # # - +- &')#+ 9 '-

18 &#+8 D #! '#&&'! #7 #) '9 '5 9 5 )' '#-''5-5')&'-) &## -8 / # 5')&'-) 9 '- '7 -' )'# & ' '' - &'-) '7 + # - )' )'8 4 '#-&#55 - '-7 # - )')' 9 '- '+ '+7 ##' <+ ##' ##=8,/ * - '+ '6+ 9 '- - )'# &'-) # - '+ '+-'#+' )'8 * - -''5' '##+ ##' - +- '+-'#+' - * - )'# &'-) 9 '- +7 ##5 9 #'7 9 #' # 7 # * # / 9 #'7 &'-) '55+ & &'-) # 9 #'7 +)7 '- 7 5')&'-)8 /6 -##'7 -') +5&&- 7-5')'6+8 &')& 9 '- ' + '#-''5 ## - 9 #'7 &'-) +'5-8 / # # - 5')&'-)8 / '-+ # - 9 #'7 ' - )' ## ##++ * <'##+ '+=8 * + +# #)#' - &'-) # 5 # -6 '#- ##++8 /6 '#- 5 9 '- '5'+ # - +- ' '-) # 5 '-) # '-) # ##'-+# '-) 7 & # 5') '-) 7 & # -'6#7 '+-'#+' 7 &' # - #- # - '##+ &' )' 9 '- - 6 # - ')- -')- ' '-+ ##+&#8! <+ ##' ##= 9 '- -*5 - '-+ 9 ' +7 ##5 # - + '##+ ##' - '##+ ##' '+-'#+'8 / # 9 #' +'+- # - #& # 0 ##' 8

19 '#&&'! &#+8! #! % / )#+' 5') * <+ ##' ##= 9 ' ' - 5')'6+ - +'5' # 7-7 #+ ' 5') *6+8 >& # # - -)'# & '- &## # - 5')'##+ -' - -''5')' 6 9 '- '6 ' - ' 9 '- #7 #) '-'- -# - # - ##-)' 9 '- +5)8 * # ' - ' '##+ ##' 9 #'7 * -''5' #&#' -7 - ##9 6+8 / +'5' ' '# 7 ' '* ' +5&&- ## - 5')&'-) &##- - 9 #'7 )5##' ' 9 #'7 -'8 /6 9 '- + - '-+ 6# &+7 - <'##+ '+= '-- ' - )'8 '-' 5# - +'5' # 7-2 & # # -7-3 ' #'7 '##+ 9 '- '6 -' 5 5') 2*'- - 9 #'7 &7 &3 -'6##7 26'38 / +'5' - '* - *'- '-7 ## +8 '-' 7-6 +') -# - ''- 9 #'7 '##+ 9 ' ' ##'-+#8 * - '5+ # '-7 # 9 #'7 &'-) ##'-+# &' )' 9 '- ' ' #'7 9 #'7 5'#) '- +&'-)'-8 4'* 9 '- 7-7 #+ '#-''5 # 9 #'7 5'#) -+ +'5- ## 5')8 / &'#5) &+ 7 6'+ -# + -+ # '#-''5 &## -8, / '-+ # - +'- '-+ ## - '-+ # - +'- #*##'8 / - -# # #*##' # # +'- - )7 ) -' 9 ' ' +# 8 0)' - + # ''5 9 ##+&# ## - #- # #'## &#'+)8 " L-*5 57 # +# * 5##' - -## ## &' '##+)' - '##+ ##' 5 ##'-+# 5') -'6##7 '+ ##++8 /6 '##+ 7 9 '- +'- -' &'-) * - '+)' -' &'8 0 +# '##+ * - -''5' # )' -6 '+-'#+' ' ## - ##-)'8 / 5# -' #-' +' * - -' 9 ##' -)'# 9 #'7 5'#) ##8 / 9 #'7 9 '- 6 +'5-5') 9 '- -# '++'- ## 8 > # - '+)' 9 '- * 5##' +7 8 I +# -'6##7 6* &')& # '+-'#+' - &' #-

20 &#+8 #! '#&&'! ''5 9 '-8 * 5') &'-) 2- +# +#38 >'+ '& 9 ##'-' - &'-) # 9 #'7 9 #' 7 # # # 7 ##' 5 ''5 # '#7 - # - ''#-+ # '-'8 / 5# - 69 & # +# +# 6*8 /# 9 '- 5 ' '+ - '' +## * '#&' # - '+8 4 ## # -6 )#+'G ## ''5 #-8 / #- # &' $&'8 07 ' +'5 # '+ * - -''5' 9 '- &' '+-'#+' 25 ##'-+# 5') -'6##7 9 #'7 9 #' 7 # #3 ## &' +6 - '#- -'##+8 ' # 6* -6 +# '+7 # #)#'8 & # $' # 9 '- ##+&#8 >5 * - '+' '*8 4' ## &' ;& # )' - 7 ##++ &' +6 - '#-8 >5-6* ' # ++ #)#' 5 7 & # $' 7-9 '- ##+&#8 - # # >7 * )#+ 7 #5 # ' 7-9 ' ##' 9 7 )G)G 9 '- '5-8 /' #' )5 - - & - 7 )G)G '#-'- 5 '-7 # &')8 / 5 '-7 ' # '- '7 ## ##'-+# 7 )G)G # % 5+,M & 8 /'-# - # - 1> 9 '- &+#+ 6# -6 )G)G ##' - +## 7 ##' 7 +*5 -# 5 '-7 ')'8 7-6# * 7 7 +*5 7 '*-+7 ##'+ ) 9 '- & # -6 7 ##'+ '- )#' # ' - +A7 &7 '-8 / 6# *8 / +'5' 5'*+ ' *5-7 ## ##'+ * 9 +8 / ++ ' - 7 )G)G '-7-58 /6 '# -# 9 ' '+ ##' +'# 7-8

21 '#&&'! &#+8 #! ' ( '0" / -5 # )'*+ # 0 7-6# +A7 &7 '- 0$) 2'-' 7 0$)38 0$) 9 '5+ # - ' '+## $) 7 9 '- +6 # 9 '5#' ' # -*5 7-6# '+ -5 )'8 >& '- -# ## +9 '5 6# )'8 0$) +'9 + -'' '+'##+ 3 0'+## / '5+ 5 <0'+'##+< +## +## # + # ' 9 '- - # '+'##+ 25 6'3 # - -+'5)' 7 +'5- ##' - + '+'##+ 29 #'7 5') -)538 '+ 9 '- - )7 ) '#-'+ - ) & -6 + '+'##+ -''##- ' - 6)*#'8 4 '## '# - + '##+ # &#' '##+ 9 '- 9 ' '##+ ##' - # '+-'#+'8 5 <'+##-= ## - '57 # - + '##+ # - -''5' )'##8 0 - # - '##+ 9 '- #7 *5 * - -''5' +'#'- 7 ##' * - )'# '+'6+8 / ' - &'-) # 7 #7 5') 9 #'7 26+##7 - )-#' '+-'#+'3 &'7 #' '+-'#+' 6# 5 ##'-+# 6' ## ' 5 <07 =8 4' 9 '- - 7 # '5)' # - '+&'-))' '5-8 /6 6* ' ')- 5* #')'7 # 0$)8 / )'7 6 ' # +

22 &#+8 #! '+ ##- '#&&'! 7 '+'##+ Figuur 4 : Startscherm van PIE-excel /' & - +5'- 5* '- 7 - '57 + '7 # +-8 C '- +'- '9 * #-' ++ '# # '5+ 6*8 0$) 6* - ) ' - ' '-8 '0$,! '!$! ' 0$) ''5)'-+ +56

23 '#&&'! &#+8 #! Tabel 2 : Eindverbruiksectoren in PIE C)' -' E#-9 ('#&' / 4- C)' #7 ## >'+ 7 ## 9 7 #'# #&' +'#) ##-'* >'+ -',#9 >'+ #-9 ',-' 4#- ')# H#5*5 -'+ &' )' 9 9 ##- 9 &&#'# ' -6 )' 9 '- - '+'##+ &##- -' 7 -- # - ' # #'## ' <0= N# '+'##+ #*##' <####'+= 7 '5 # '+'##+ ##' + '+'##+ <= + '+'##+ #*##' <7 = - 7 ) ' - 6)*#' <#= + 0'+'##+ # - 7 +' <-7 #'##= - ')') ' - 6)*#' <#/= + 0'+'##+ # - ')') <&#'+= - &#'+ ' - 6)*#' <7 &'#')''))= - 7 &'#')'') ' - 6)*#'8 <#= + 0'+'##+ # - &#'+ <+##'N##= 7 '5 + '+'##+ ##' # '+'##+ <0= < 7 '5 + '+'##+ ##' # '+'##+ / -+- ' - ' ' &#'#+'#8

24 &#+8 #! '#&&'! '!$!$./01-6 ' 0 20'+'##+#*##'3 9 '- - # '##+ ##' '+-'#+' &' -''5)' ' #*##' ++8 /6 # '+'##+ # + &+-- I > #'-+# 05') /'6##7. #'7 >'+ /6 - # # ' # #-' ' '- '-' + '5+ +'-8 '!$!'. /0# % +7 - '+-'#+' 9 '- +# ##7 - <+ '+-'#+'=8 0$) 9 ' '+-'#+' -')-. #'7 0)') N-)5 2+'- ' )7 ) &'-53 >7 - '#+ 7 #5 # # '+-'#+' ##' + '+-'#+' &&-$3 6* - +- #'# # - # '+'## '- # N-)5 +' 58 2 %3 4 '-7 2O # - '+- ' '+) ##'7 - # '+-'#+' 9 ' '+-'#+' 2 # 3! N+' ## 9 '++ ##- -)5-9 #'7 5')'-7 9 '- +'5 - '5+

25 '#&&'! &#+8 #! 10 PJ feedstock 10 PJ feedstock Feedstock 10 PJ Aandeel feedstock=10% 100 PJ aardgas 100 PJ aardgas PJ PJ energetisch Rendement warmte=44% 40 PJ warmte 40 PJ warmte Warmte 40 PJ Rendement elektriciteit=11% 10 PJ elektriciteit 10 PJ elektriciteit Elektriciteit 10 PJ Figuur 5 : Schema FinaalNaarNuttig /' - ' -' # '+-'#+' - 9 '- - # '##+ &' )' # 9 #'7 5') -)5 '5-8 '!$!4./0 - C <= 9 '- - '# - N####'+ ' '- ' - -' )-#' '+-'#+'. #'7 05') N-)58 '- / )' )7 +'5 # 0 M M 58 # - 5 O ' +'5 # -)5 2 %38 O # - '+- 9 '- 5') O 9 #'7 8 / '+ O +## ''8 # - 9 '- %O +'5 ' 5') O ' 9 #'7 8 / + '##+ # - )' )7 9 '- -# Tabel 3 : Voorbeeldberekening Nuttige vraag L 5 L N-)5 P. #'7 23PP P 05') 23PP P%

26 &#+8 % #! '#&&'! '!$!5.# /0# 6 7 / '##+ ##' + '+ - <= 9 '- # # +'5 ' - '5+ # - '##+ ##' + '+-'#+' - 6)*#'8 / ' #& -##'*- '5+ # - '+'##+ 6)*##' # - + '##+ -' )' :: & :: 7 6 +' 7 - #' (++-. ##'- # - )' 24 6+##7-7 )38 - <7 = ## - *##'*5 +'&')#+ # - (. &' )'8 /6 9 '- +-' ' '5 6)*##'8 '!$!8. /0 # # ## ' + '##+ # 7 +' - + '+'##+ # - 7 +' <7 =8 (1) NVnaV volumegroei ) i, j = NvBi, j *(1 + i t # + '##+ # 7 +' ' -''5)' + '+-'#+' 8 + '##+ #*##' ' -''5)' + '+-'#+' 8 7 +' ' -''5)' + '+-'#+' '!$!9.# /0 7 / +- #& ' - '5+ # - + '##+ 6)*##' '5 # - '+'##+ # - 7 +' # - -7 #'##8 ' )' &' + '+-'#+' - <-7 #'##= ' - 6)*#' ## &')# ' *##'*5 '7 -'- 7 9 '- 7 - #/ 2+ '##+ # /7 #'##3 '58 '!$!:. )/0 / ' '+'##+ # -7 #'## 2 )3 # - + '##+ # 7 +' 2 3 ' -''5)' '+-'#+' &##- 6)*##' '5 9 '- -# (2) NVnaD ) i, j = NVnaVi, j * (1 + dematerialisatiei, j t 7 '

27 '#&&'! &#+8 #! ) + + '##+ # /7 #'## ' -''5)' + '+-'#+' '##+ # 7 +' ' -''5)' + '+-'#+' 8 # + *##'*5 &') '#-'+ # - 7 +' ' -''5)' + '+-'#+'! '!$!;.# &6/0# & 7! / #+& J *##' -'#- - 9 #'7 ' +9 ' ' # - 67 '8 / '9 #)+ -# -6 '- 6) '68 / '9 ##'6 ) & '++'5 ' 7 #7 '7 '9 #' '8 /##'7 9 '- - &'*) # '++'5 ' ' ' - + '##+ ##' '+ )''+' ' '9 #) ### 9 #'7 +'##--#+8 '!$! <."& /0"& 7 / ## #& ' - '5+ # - + '##+ 6)*##' '5 # - '+'##+ # - 7 +' # - -7 #'## # - &#'+8 ' )' &' + '+-'#+' - <&#'+= ' - 6)*#' ## &')# ' -7 #'## '7 -'- 7 9 '- 7 - # 2+ '##+ # &#'+3 '58 '!$!. /0 "& t (3) NVnaB i, j = NVnaDi, j * (1 + besparingi, j ) * Ci, j * 7 ' + + '##+ # &#'+ ' -''5)' + '+-'#+' 8 ) + + '##+ # /7 #'## ' -''5)' + '+-'#+' 8 "& *##'*5 &') '#-'+ # - +' # -7 #'## ' -''5)' + '+-'#+'! 1 * (7 &'#')'')

28 &#+8 D #! '#&&'! '!$! $.1 /0# % -6 9 ' ' '+'##+ # 6)*##' 9 ' '+ '5 ##' # '+'## '- #& -# +7 ##5 <####'+=8 / * ' -6 ' ## '+-'#+' -# 9 '- +&'-)'- -' - N# 0'+-'#+'" 4 '-7 # - &'-) # + '+-'#+' - N# 0'+-'#+' 2*' * ' -+ 7 :: - 9 #'7 7 # '- 5'-7 +'-8. ##' -# ' -+ 9 ' '!$! './0.# % / <+ ##' N##= - <#= 9 '- +)7 '- - N# '+'##+ H)*##' 2038 / N# '+'##+ 9 '- -''-- ' )' 9 '- - + '+'##+-'#+' # &#'+ % 7 +'5- ##' - # '+'##+-'#+' 8 / +' 7 - '7 aandeeli, j,k * NVnaB (4) EV i, j = rendement k N+' + )7 #) 9 ' - # '##+ ##' *'- ##'-+# 9 '- '5-8 - '- - # ##'-+# '##+ - M8-7 +5'- )7 # # +' -5 8 i, j,k i,k

29 '#&&'! &#+8! #! Nuttige Vraag Finale Vraag 300 PJ feedstock 300 PJ feedstock Aandeel uit aardgas=0% 0 PJ feedstock 0 PJ feedstock rendement aardgas=100% 0 PJ aardgas 0 PJ aardgas PJ PJ elektriciteit Aandeel uit aardgas=80% 160 PJ elektriciteit 160 PJ elektriciteit rendement aardgas=55% 291 PJ aardgas 291 PJ aardgas 100 PJ warmte 100 PJ warmte Aandeel uit aardgas=50% 50 PJ warmte 50 PJ warmte rendement aardgas=95% 53 PJ aardgas 53 PJ aardgas Figuur 6 : Voorbeeld NuttigNaarFinaal aardgas '0' '!'! 5 <0'+'##+= - '##+ ##' - # '+-'#+' '5-8 0 ### # -6 '+-'#+' 6# 5') 9 '- +&'-)'- #-' '+-'#+' 25 +# 7 ## 9 - )'#38 /6 &'-) - &## #&#' )')' 7 ##' 5# 5 &##- - -''5)'8 /6 &#'#+'## )'* 5 <0'+##-= 9 ##' - &'-) # - '+-'#+' - )')' +7 -' &#'#+'## 9 '- ++## & - '#) 7 - &'-) - &##- - -+'5')'8 4'-' 9 '- ++## & - <05')'6+=8 0' 9 '- 5')&'-)&#'5 )' -##'# 9 '- - 6 # '+-'#+' '5-8 ( )'* - <'##+ '+= - '##+ # '+ '+-'#+' - )'## 9 '- +&'-)'-8 4'* #'7 &'-) - 5')'6+ ##-8 '!'!$.%7 /0 %&&% - <5')'6+= 9 '- ++ +'- # 5')&'-)&#'5 2'-' ##+-- # &#'538 / '- +'- 8 &'-)++ # &#'5"

30 &#+8 #! '#&&'! 8 '-+ # -)'# &'-) ' - )'" 8 ''5#- # - # '+-'#+' # - -')'8-7 - '-'- -# &#'5 ## - +- ##;& #'-+# I I' >. #'7 5'#). /. #'7 5'#) +'. #'7 5'#) 5. - H 7 ## >'+ 7 &',# B 1> I B 1> ' -' ;& 9 ' '5 +'- 8 05') ' " 8 -'**- &' )'# 2 '3" 8 05') -7 2O3" 8 ('7 ) '-7 2O38 ##- 57 '5 9 '- 69 ' - ## - ' ## #*##' ## 2#&#'53 # ' - ## '- *+9-29 '7 +3 +'-8 / '- -# -6 #&#' 7 9 '- +'- 7 -# 9 ## ##5 #-' &'-)5#'#5'5 -# <-= ##8 '- # ' ## # ##- ' $111 $1"1 ##'-+# 9 ##9 6*- ' $111 $1"1 ##'-+# 5 -# -# ' +. ## & ##'-+# ## *##' -# ' 7. *+9-8 $ 05 ##;& ## &+- * - -+'5'8 / ' 9 #'7 5'#) +' 9 #'7 5'#) 5

31 '#&&'! &#+8 #! ## - <5')'6+= 7 9 '- ##++ - &'-) -6 ## '-- ' - )'8 / -+ ' ' ' ## 9 '- - <5')'6+= ''5#- # - -')' +'-8 '!'!'.++ /0"% 6+ &% &% ' '**- 5') '7 ) ' * +'- - <5')'6+= 9 '- &' ;& ## +- '5-5')&'-) 2 M3 '#-6 2 M3 9 #'7 &'-) 2 M3 / '7 Elektrisch Vermogen * bedrijfstijd * 3,6 E - produktie = 6 (5) 10 (6) Brandstof - inzet = E - prod Elektrisch rendement (7) warmte - produktie = Brandstof - inzet* Thermisch Rendement 4 ''&#'5 9 '- '5- -' &' *##' &' ;& )'# - &'-) - '#-6-9 #'7 &'-) # &#'5 #*##' &#'5 9 '7 + * 5##' & 8 = &% * ##&#+ # )#' 5# 6 6* -# - &'-) # '&#'5 7 ' ## * - 9 5')'##+ 26# ' # +# 9 '- - 5')&'-) ##'-+# # & +#'-8 /# # 7 ' 7 -' '##+ '##-

32 &#+8 #! '#&&'! 9 '- 7 ' 7 -' ##'-+#+5 '7 +8 / +A'-)'- 7 -# ' #-' ;& '7 + ##5 - ## 7-6 # # 68 4 &')& # +*57 #+ &')#+ # # ;& ##5*5 # - '##+ +## -##' 7 #7 8 #'-+# # )'')& 9 '- # + '5-0' 9 '- - % &##-8 / - 7 # '6*- - 5')'##+ # -+'5' #-'6*- - 5')'##+ # - -'-'*8 / 5')'##+ # - -+'5' 9 '- # + ' # # ') '##+ # &#'+ # 5') 2# " 8-5') -+ ' - &'-) # 9 #'7 2 5') ' '##5#)3" 8-5') -+ ' -)5 2*8 5') ' )';38 '7 '7 - &' )' Totale ElekVraag = NVnaB elek NVnaB warmte * Aandeel + rendement elek in warmteproductie omzetting elek --> warmte NVnaB + rendement i,feedstock * Aandeel elek in feedstock omzetting elek --> feedstock # - '7 # + )'* 4 - # - # 9 #'7 '##+ -# 7 5') 9 '- & '& ' '-7 # '- - # - '7 -# 4 - # - # '##+ ##' -)5 -# 7 5') 9 '- +&'-)' '& ' '-7 # >& ##- 7 #' 9 '- ' -' )' - 5')'##+ '5-8 / 9 '- ' '- '* 9 '- - 5')'##+ # - -' )' &+- ' - %8 4 ##;& <##'-+#= 9 '- '+ +)''+'- 7 ## -6 '## &#'5 9 # -# '5- =%! % H# +6+- ## # ## - )')'8 0 &##- &')#+ # - +- ;& # -' - -+'5)' 9 #'7 5'#) +' 9 #'7 5'#) 5 9 -

33 '#&&'! &#+8 #! 6 7 ## - <5')'6+= & ' * - -+'5)' ##8 /' #) &#'5 7-6 &')#+ )''+' 9 '- - #7 + # - &'-) # - )')' '5-8 / 1')' 7-5') ' +' ##- '#&'' -##'* '- '#&''6 &8 - &'#5*5 7 ' - 7 ' +&'-)'- 9 '- -# - '##+ # - -+'5'8 /6 '#&''6 6* &++ - <+##'##=8 /' '' )''+' 9 '- #'5 1')' '5-8 / '#-6 # - ')- &9 5;& # - 1')' 9 '- '-- ' - '+-'#+' 5 ##'-+# 5') -'6##7 '+ 7 &'8 / +' '-+ Tabel 4 : Verdeling van de finale energiedragers over de verschillende opwekkingstypen 0'+-'#+' I > #'-+# /'6##7 >'+ 7 &' >&9 55+;& I I B 1> > #'-+#. #'7 5'#). /. #'7 5'#) +'. #'7 5'#) 5,# B 1>. - H 7 ## O # - I' O # - 7 &' '!'!4./0 "% / 1')' &'-)' ## 5') 5 9 #'7 8 /6 9 #'7 &'-) '5- - <' #) )= # -6 &'-) ## - ')- -+'5)' 9 '- +'- ##

34 &#+8 #! '#&&'! )' - <'##+ '+=8 4' ## '#&''-7 # 9 #' # 5 - '##+ ##' #-' '+-'#+' 9 '- +-8 '0)! 23! 4 H# )' - <+##'##= '+'##+ # 6)*##' # - -+'5)' 9 ' '+ '5 ##' # '+'## '- #& -# +7 ##5 <####'+=8 / * ' -6 ' ## '+-'#+' -# 9 '- +&'-)'- -' - N# 0'+-'#+'" 4 '-7 # - &'-) # + '+-'#+' - N# 0'+-'#+' 2*' * ' -+ 7 :: - 9 #'7 7 #538 0)' # -6 '8 >7 -# - <' #) )= 5 '5- # &#'5 * - -+'5)' ## 7 -##' 5 ' 9 '- +)''+'- - <+##'##=8 / 7 7 -)) '' 6'+ -# - -+'5)' 7 ' 7 -' 5') &'-)' -# <' #) )= '5-8 '- 9 5 #'# '5-9 '- + '-' #

35 '#&&'! &#+8 #! Tabel 5 : Voorbeeld tabel Nuttig naar Finaal jaar 2001 Warmte Rendement (fractie) Ketelrendement kolen olie aardgas elektriciteit duurzaam overig Chemie 50% 90% 40% 74% 70% 98% 50% Personen 0% 100% 100% 0% 90% 60% 60% Elektriciteit kolen olie aardgas elektriciteit duurzaam overig Chemie 100% 50% 35% 100% 100% 40% Personen 40% 40% 35% 100% 39% 80% Feedstock kolen olie aardgas elektriciteit duurzaam overig Chemie 100% 100% 100% 100% 100% 100% Personen 100% 100% 100% 100% 100% 100% Warmte Aandeel (percentage) kolen olie aardgas elektriciteit duurzaam overig Chemie 5% 10% 59% 20% 5,0% 0,6% Personen 6% 76% 0% 10% 4,0% 3,4% Elektriciteit kolen olie aardgas elektriciteit duurzaam overig Chemie 5% 5% 50% 29% 6% 5% Personen 5% 5% 35% 36% 14% 5% Feedstock kolen olie aardgas elektriciteit duurzaam overig Chemie 20% 10% 20% 30% 0% 20% Personen 20% 0% 30% 20% 10% 20% - +- &#'#+'# 9 '- - '5+ # - 7 )'5-7 7 ' # # &%% #! +'* +- &##- ' - '5+9 *6 # '-7 # - 9 #'7 & ##'-+# <"% # # && % # # # % # %&!>"# # " "% # %% %!/ / 7 #)'- 9 ' '-7 9 '- '5- -' #'7 - L( - ## ' - # '+ - -##' +##8

36 &#+8 % #! '#&&'!. ' )' 7 #5 7 9 ;7 7 9 #'7 &'-)' &'-) - ) 9 #'7 &'-) 58 4 '-7 )' ' 9 #'7 9 '- &##- 6)*##' -# 7 & '5- + (8) rendement i, aardgas = warmteproduktie wkk gasinput wkk i i + warmteproduktie keteli + gasinput ketel i / &% 9 '- '5- -' #' ## - -' % # 8 4 5'-7 ' <+##'##=8 / &%% 9 '- +'5- ## - )')&'-) 2#)' #& 9 55 &' - 8 rendement i, aardgas = warmteproduktie wkk i + warmteproduktie ketel warmteproduktie keteli 0 + ketelrendement i i / - 9 #' #'7 &'-) '- # + '5- '' 9 '- &##- 9 #'7 ' ## 9 '- +&'-)'- 7 ##'-+# #7 38 / 9 '- &##- -' - 9 #'7 &'-) ' # '##+ ##' 9 #'7 2 # 38 4' 9 '- - 9 #'7 &'-) # ##-8 / '7 9 '- -# 29 #'7 &'-) 5 3 / 5# 9 '- ')' # ketelrendement * aandeel * NVnaB i i warmte rendement i, aardgas = aandeeli * NVnaBwarmte - warmteproductie wkk i rendement i, aardgas warmteproduktie wkk i + (aandeeli * NVnaBwarmte - warmteproduktie wkk i ) = aandeel * NVnaB - warmteproduktie wkk i warmte ketelrendement i i

37 '#&&'! &#+8 #! (9) rendement / 9 #'# # & %% '&)*5 & -'##- &#'#+'## ++- ) %%6 # & / #'7 &'-) 9 '- 0 &+& - &'-) +' ## '3 &'-) 5 ## /6 ## ''5')' # - )')' ##8 0$) 7 - <5')'6+= 9 '- +' # &'-) 9 5 -''5')' &##-8 >7 - # #'7 &'-) & '5 7 ##- &')#+ 9 '- ' # 9 55 &'-)8 0 9 '- - # 9 #'7 &'-) #&#' +'5-8 / 9 '- '-' ++- &#'#+## 8838 $0 # %6& %% #! 0 9 '- ##+7 -# ##'-+#+'5 ' 9 55## -+ ## 5') 9 '- +'5-8 0' 6* 9 ;& 9 55 ## 9 55+' / '7 ' )' 7 5') '-7 '5 9 '- -# (wkk klein uit) i + (wkk groot uit) i rendementi : (wkk klein in) + (wkk groot in) i i,aardgas aandeeli * ketelrendement i = warmteproductie wkk i aandeel i - NVnaBwarmte i ##+7 9 '- -# - ## -' )' 6- '-7 9 '- '-7 ' )' +)' # aandeelwkk-klein,i * (wkk klein uit) totaal + aandeelwkk-groot,i * (wkk groot uit) totaal rendementi = aandeel aandeel * (wkk groot uit) wkk-klein,i * (wkk klein uit) totaal + wkk-groot,i totaal rendement wkk klein rendement wkk groot 0+*5 ' '-7 # 9 55+'

38 &#+8 D #! '#&&'! '0 # %& %% # 7#! / +&'-)'- 5') -'6#7 ' ##3 9 ' ' - - ' # ' - &9 55+ '#8 / - ' # ' - & '- # & '5- -' - +&'-)'- 5') - -' '-7 8 H 5'*+ * ' '6##7 ' # 6& %% # / '& 9 '- # + '5- aandeel aardgas = 1 aandeel kolen aandeel olie aandeel elektriciteit aandeel duurzaam aandeel overig ' - '5')' +- -# - '& 8 50> ( # & /6 & <'+= 9 '- '5- -' - 9 #'7 &'-) 7 & # '+ '+-'#+' - -' - # - +&'-)'- 9 #'7 8 '7 '7 aandeel warmte voorziening overigi * warmtevraag voorziening overig * rendementi,warmte aandeel overigi = NVnaBi,warmte / <9 #'7 '##+ '6+ '+= - # 9 #'7 &'-) - <'6+ >'+= +-- -' ('#&''-7 ' 9 #'7 - <'##+ >'+=8 4 # +# <+##'##=8 80 > 7# %& ##'-+# 0' 9 '- 9 ' '-' -# - -''5')' # 5')&'-) 9 55## 7 ##'-+# # +'- &##-8 4 ##- 9 '- -# '5- -' - 5')&'-) ## - -' - # 5')'##+8 H# * ' 5 +' 9 55##8 - <)')'6+= ## # '7 + # - ')- 9 55## 9 5 )' ## & '7 5# - 7 & # - # 5')&'-) # - ')- ;& 9 55## 2 '5- - <5')'6+=3 5 '5-9 '- 5') ' - '- )' &' ;& 9 55## 9 '- & ##- # ##'-+# - 5')&'-) )' 9 '- - # + '5- aandeelwkk - kleini * totale produktiewkk - klein + aandeelwkk - grooti * totale produktie wkk - groot aandeelaardgasi = Totale elektriciteitsvraag i

39 '#&&'! &#+8! #! -'6##7 / '5+ # ##- # -'6##7-5')&9 55+ &' )' ##+ ## -# # ##'-+#8 &## # ;& '3 6* ' * -'6#7 5')&9 55+ )' ;& -') ##8 90 % %& %%! 4 ') - 5')'##+ 5')##- )' 6 9 '- +5) 2-9 # - )' 6 5# &'-)' 9 '- +5)38 4 ##- # -6 +5) 5') - '& 9 '- '5- + aandeel elektriciteit i = 1 aandeel aardgasi aandeel duurzaami aandeel koleni aandeel oliei aandeel overigi ##7, -)5##- <'+=, -)'# 5')& '+ -7 5') 5') #*- O '05 '!5!.# /0# # # %& ' - '5+ # - 07 # - 5')&'-) 7-7 #)' &' &' ##;& 9 '- +'- - <07 1=8 / 7 9 '- +-## ' ##- &#'5 9 #'58 / 7 9 '- '5- ' #)' +- &%+&% &%8 / 7 # &% 9 '- &##- -' - '#-6 # ##- &#'5 '5- <5')'6+= ' #)' # ##- &#'5 - '#-6 # 9 &#'5 ' #)' # 9 &#'5 - & 8 '+ 9 '- - 7 # &% '5- -' ''&#'5 )''+' ' 7 ' 7 -' 6 # ##'-+#8 ## 9 '- - 7 # &% '5- -' - 7 # #) &#'5 ' ##- # - )')' - &'-) 6# &++ - <5')'6+=8 >&7 '5+ # - 1> # = 9 '- '-'- -# - '# 5');)) -'# # )#-*5 9 '- +'5-8 4'' +)''+'- -' )'')#)' '-)'8

40 &#+8 #! '#&&'! # &" >7 -# - '#&'-')' 5 -' - '+-'* # 6* - 7 '5+ # -6 )' &+7 <07 1=8 ' -' '+-'#+' ' -' *##' 9 '- - 7 #)' +'- '+ 9 '- - 7 # -6 )' &##-8 '0*! '!8! / 7 '5+ # - -+'5)' 6* :: -'+'#) 7 -# ' -' 7 #)' 7 9 '- +'- 7 9 '- '5- &' 6)*##' &' )' '+) &') -)5 &' # '+-'#+'8 * )' *#' % '+-'#+' 6* ' *'- # +' D #7 ## -'+'#) 6 9 '- -# 6 -# 7 #+'*5 '6)*5 9 '-8 #-##' -# ' ' ' -' 7 #5 <07 #)' C Q= <07 C Q= '!8!$.#?/ -6 9 '- &' 6)*##' &' )' ' #'# +'- 8 '+) 7 #)' &' # '+-'#+' ' - '5+ # - 7 '+) &#+ 8 -)5#+++&')#+ &' # '+-'#+' ' - '5+ # - -)57 2# ' 1> 3 8 &')7 '+ 9 '- '7 +- '5- / 7 '+) &#+ 9 '- '5- -' - 7 #)' # & 3 ' ''55#- - <0=8 / '5+ # - -)57 &' )' # '+-'#+' 6)*##' +## # + feedstock = ( 1 vastleggin gspercentage) * feedstockgebruik * emissiefactor 9 '- &##- - # -)5+'5 - <0= 9 '- &'7 # #++- 7 ##' - 5 ' 57 & - -' 9 ' '* - #7 ' 2 6 & 3@%"%8 0' 9 '- '-'- -# - - '*57-5 +*5 ## * '*+57 # 9 # ''#- 2- P# 3!

41 '#&&'! &#+8 #! / &')7 9 '- #'- +'- - + '5+8 '!8!'.#?/ - <7 = 9 '- - 7 &' -)' &' 6)*##' * 5##' &+- +&''-8 ' '- - 7 # - '+)' ' 5 +&''-8

42 &#+8 #! '#&&'!

43 '#&&'! &#+8 #! )! 0 +6#7 *5 &'*) # 01 8 / '#&&' + )'*+ # 0'7 #;7 &#++- '#8 / +56 ')' *5 - ## / +- #& - &#+ # 0'7 #;7 8 4'' 9 '- & 5' '7 * - #) -'7 8 0' 9 '- &') '-'#) '+ -## # 01 0 '#&''" 8 / '# # *- &'*) # - '# ## '6'+ - )#'= # -. E> 9 '- -' 7 -- # - '-'#)7-0 +A7 &7 ' ' 01 +'- 2/# 5' 38 9 '- -' +'-8

44 &#+8 #! '#&&'! Lijst van figuren en tabellen N,L0 N+' C')' # #'7 ' +'# 0'+ 7 '5+8 N+' C')' # - '+'##+6*- # 0 N+' C')' # - '+##-6*- # 0 N+' C#')'7 # 0$) N+' C)7 # N####'+ N+' % '- +##'N## ##'-+#! (0EE0 (# -+'5)' # 0 (# 0-''5)' 0 (# '-'5+ + '##+ (# '-+ # - # '+-'#+' ' - ')- &9 55+;& (# '- # + ##' N##

45 '#&&'! &#+8 #! Referenties /# ' 2 38 /##'-'#)

46 &#+8 % #! '#&&'! ( ) # /6 #&&-$ )'* ## - #- # +#'- - -G'+ # '-7 08 ### +# 5# - -G'+ )7 # 7 '5 # &##- ++ '' '7-9 ##'- ' ') *#'8 ' - '5##'- # )?" ' #*- 9 ##'- # '55-+ ' '-+ '#-6 &'-) # 9 #'7 5') ##+8 / 9 ##'- '# 6* -' +# 9 )'') & - +#++'+'- #8 Alles bekend (stromen & rendementen op procesniveau) 17 GJ feedstock uit gas 17 GJ 167 GJ gas 60 GJ Ketel 90% 54 GJ warmte uit gas 90 GJ WKK 50% 45 GJ warmte uit gas 30% 27 GJ elektr uit gas Verder verondersteld: 34 GJ warmte en 36 GJ elektriciteit uit overige brandstoffen # & / +' ## '- # '7 '-7 6 ' 9 #' # & # # '7 &') 5-8 / +# 6* 6-# # + 5 +# 9 5' '57 8 '-7 '7 6* & &')#8 '. II 9 '- ' 69 9 #'7 # 5') +'5-7 '-7 & - # &" - & 9 '- +)- - ' 9 #'7 - ' 5')8 0 - '7 # & - +-#'- #

47 '#&&'! &#+8 #! )5##' '5 7 '# '-7 ' + ##' ## ## ##' +8 / +- +' + - '5'-7 9 ' ' ## ##' + + ##' ##8 >7 -# ' - #6-'*5 &') 7 ' 5-6* 9 *5 - '-7 # # - ' 9 '++ '-7 9 #)'++- ;7-5 8 FinaalNaarNuttig (verbruikssaldo naar nuttig) 17 GJ gas 100% 17 GJ feedstock +0 GJ uit overige 17 GJ feedstock 167 GJ gas 10.1% aandeel feedstock 66% 150 GJ gas 99 GJ warmte +34 GJ uit overige 133 GJ warmte 18% 27 GJ elektrisch +36 GJ uit overige 63 GJ elektriciteit # 1 / +' ## - '5+ # - + '##+ 6 & # # ''5#- - '-7 & 9 #'7 5')8 4 ' ' '55-+ '-7 - # '#- - # 6 # +# - +&'-)'- 9 #'7 5') 9 '+8 /' &+ # - 9 #'7 5') #-' '#- * - 9 #'7 5') +# '' - # + '##+ ' 9 #'7 5')8

48 &#+8 D #! '#&&'! NuttigNaarFinaal (nuttig naar verbruikssaldo) 100% 17 GJ feedstock uit gas 100% aandeel gas 17 GJ 17 GJ 167 GJ gas 60 GJ 165% 99 GJ warmte uit gas 74.4% aandeel gas 133 GJ 90 GJ 30% 27 GJ elektr uit gas 42.8% aandeel gas 63 GJ # 1 / +' ## - '5+ # # ''5#- &' '#- 6 & # # - + '##+ ##' 9 #'7 5') * ##- &' '#- - &'-) # 9 #'7 5') - '-7 ' 5') 9 #'7 &' '#-8 4 &')& -# ++## 9 '- # '#-6 +& ##' 9 #'7 5')8 *. II - 7 +*58 >7 -+ '57 9 '- '. II ++## # '-7 ' # - 5')&'-) '9 * # '#-6. II +'5-9 '-8 ' 9 #'7 9 ' '5-7 '-7 # # 9 #'7 &'-) 25. II3 ' # - '#-6 58 / 9 #'7 &'-) #. II 9 '- - +'5- ## - '#-6 * - 58 / '5##' -# #. II '57 '-7 & 9 #'7 # 7 ' -# O 5 '57 8 >( - & &' '#- #. II 5- - &'-) # 9 #'7 5')8 5-5') -' '#- #6-'* ' 5') 9 '- -##'7 ' 5 +# +' '-7 8 / # )? -# * # -' -6 '#- '-7 & 9 #'7 # 7 ' -# O 5 '57 8 -' +# - '-7 +' -# O

49 '#&&'! &#+8! #! ' 69 5 # +# 7 #5 7-6 #. II8 - *#' D 9 # '# +' ##- #. II * 5 +'5*58 / ##- + ## # - + '## '+-'#+' & '-8 E'+ # 9 #'7 5') # #-' )' 9 '- ##++ # 8 >7 -# ##- & ' * '##+ '5 9 # - '+-'#+'6 - )' 5 '+ ## #-' )' +#! / 7 # - ##- # - '+-'#+' 7 - )7 &' 7 ## & O ##'7 O8

Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken

Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE Deze handreiking bevat informatie over

Nadere informatie

Commissie Benchmarking Vlaanderen

Commissie Benchmarking Vlaanderen Commissie Benchmarking Vlaanderen 023-0096 TOELICHTING 09 WARMTE KRACHT KOPPELING 1. Inleiding Warmte Kracht Koppeling (WKK) is het gecombineerd genereren van warmte, meestal onder de vorm van stoom, en

Nadere informatie

Grootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies

Grootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies Grootschalige introductie van micro wkk systemen Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies jeeninga@ecn.nl Micro wkk een controversieel onderwerp? De discussie rondom het nut van micro wkk wordt niet altijd niet

Nadere informatie

Fysieke energiestroom rekeningen

Fysieke energiestroom rekeningen Wetenschappelijk Comité van het INR 26 september 2017 Fysieke energiestroom rekeningen 2014-2015 Vincent Vandernoot Federaal Planbureau Inleiding Wat? Energie-aanbod en -gebruik binnen de economie en stromen

Nadere informatie

ECN-N Energiescenario s Drenthe 2030

ECN-N Energiescenario s Drenthe 2030 December 2016 ECN-N--16-031 Energiescenario s Drenthe 2030 Gerdes, J. Gewijzigd op: 16-12-2016 13:20 2 Inhoud 1 Context van de energiescenario s voor 2030 4 2 Uitgangspunten voor drie scenario s 5 3 Ontwikkelingen

Nadere informatie

Commissie Benchmarking Vlaanderen

Commissie Benchmarking Vlaanderen Commissie Benchmarking Vlaanderen 023-0170 Bijlage I TOELICHTING 17 Bijlage I : WKK ALS ALTERNATIEVE MAATREGEL 1. Inleiding Het plaatsen van een WKK-installatie is een energiebesparingsoptie die zowel

Nadere informatie

WKK (warmte delen) een praktijkvoorbeeld met cijfers

WKK (warmte delen) een praktijkvoorbeeld met cijfers WKK (warmte delen) een praktijkvoorbeeld met cijfers 1) Wie is BeauVent? 2) WKK? 3) Case 1 4) Case 2 5) Samenwerken, kan lonen! Agenda BeauVent Hernieuwbare energiecoöperati Wil tegen 2050 een 100% hernieuwbare

Nadere informatie

All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2

All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2 All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2 2050 alles duurzaam Ing. Marco J. Bijkerk Manager innovative technologies New Business Development Remeha 24-1-2017 remeha.nl ALL GAS Nul op de meter PV Groen Gas

Nadere informatie

buffer warmte CO 2 Aardgas / hout WK-installatie, gasketel of houtketel brandstof Elektriciteitslevering aan net

buffer warmte CO 2 Aardgas / hout WK-installatie, gasketel of houtketel brandstof Elektriciteitslevering aan net 3 juli 2010, De Ruijter Energy Consult Energie- en CO 2 -emissieprestatie van verschillende energievoorzieningsconcepten voor Biologisch Tuinbouwbedrijf gebroeders Verbeek in Velden Gebroeders Verbeek

Nadere informatie

Gas is geen aardgas, en hard nodig. Frans Rooijers - 4 november 2016

Gas is geen aardgas, en hard nodig. Frans Rooijers - 4 november 2016 Gas is geen aardgas, en hard nodig Frans Rooijers - 4 november 2016 CE Delft: wie zijn wij? Onafhankelijk beleidsonderzoek en advies Bijna 40 jaar; ca. 50 medewerkers Grensvlak economie, techniek en (milieu)beleid

Nadere informatie

DATAOVERDRACHT ECN RIVM

DATAOVERDRACHT ECN RIVM Februari 2005 ECN-C--05-001 DATAOVERDRACHT ECN RIVM Omzetting van de resultaten van het NEV-RS naar invoer voor PIE B.W. Daniëls C.H. Volkers Verantwoording Dit project is uitgevoerd in opdracht van het

Nadere informatie

Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft

Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft NOTITIE PROJECT ONDERWERP Gelijkwaardigheidsberekening warmtenet Delft Bepalingsmethode DATUM 20 april 2006 STATUS Definitief 1 Inleiding...2 2 Uitgangspunten...2 3 Bepalingsmethode...2 3.1 Principe...2

Nadere informatie

Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers,

Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2017 Indicator 29 januari 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

WKK IN DE ENERGIEPRESTATIEREGELGEVING: REKENMETHODIEK EN IMPACT OP E- PEIL.

WKK IN DE ENERGIEPRESTATIEREGELGEVING: REKENMETHODIEK EN IMPACT OP E- PEIL. WKK IN DE ENERGIEPRESTATIEREGELGEVING: REKENMETHODIEK EN IMPACT OP E- PEIL. E-PEIL BEREKENING. INREKENEN VAN EEN WKK-INSTALLATIE In de energieprestatieregelgeving wordt de invloed van een gebouwgebonden

Nadere informatie

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog

Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa. Ir. Harry A. Droog Transitie naar een duurzame elektriciteitsvoorziening en de rol van biomassa Ir. Harry A. Droog Voorzitter Platform Duurzame Electriciteitsvoorziening Biomassa meestook symposium, 27 mei 2010, Amsterdam

Nadere informatie

In het hol van de leeuw?

In het hol van de leeuw? In het hol van de leeuw? Ing. Ruud Brunst Manager Applications 5-10-2016 remeha.nl We horen vaak Gas raakt op of fosiele brandstoffen worden schaars maar is dat wel zo? remeha.nl Gas zal nog lang beschikbaar

Nadere informatie

All-electric, al achterhaald voordat we begonnen zijn?

All-electric, al achterhaald voordat we begonnen zijn? All-electric, al achterhaald voordat we begonnen zijn? 2050 alles duurzaam Ing. Marco J. Bijkerk Manager innovative technologies New Business Development Remeha 17-3-2016 remeha.nl ALL GAS Groen Gas ALL

Nadere informatie

Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers,

Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2016 Indicator 6 juli 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2016

Milieubarometerrapport 2016 Milieubarometerrapport 2016 Vrije Universiteit Milieubarometer - 2016 Vrije Universiteit Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen

Nadere informatie

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas Aardgas als transitiebrandstof of transitie van een brandstof? Marcel Weeda, ECN AkzoNobel Center, Amsterdam VEMW seminar, 22 april 2016 www.ecn.nl

Nadere informatie

Tool Burgemeestersconvenant Actualisatie nulmeting 2011 & inventaris 2012

Tool Burgemeestersconvenant Actualisatie nulmeting 2011 & inventaris 2012 17/11/2014 Tool Burgemeestersconvenant Actualisatie nulmeting 2011 & inventaris 2012 Kadering» VITO actualiseert jaarlijks, in opdracht van LNE, CO 2 -inventaris gemeenten» Taken voorzien in actualisatie

Nadere informatie

NEDERLANDSE EN INDUSTRIËLE ENERGIEHUISHOUDING

NEDERLANDSE EN INDUSTRIËLE ENERGIEHUISHOUDING ECN-I--05-004 NEDERLANDSE EN INDUSTRIËLE ENERGIEHUISHOUDING S. Spoelstra Revisie A 23 maart 2005; concept versie B 30 maart 2005; tweede concept versie 1 22 april 2005; definitieve versie Gemaakt door:

Nadere informatie

Warmte in Nederland. Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk

Warmte in Nederland. Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk Warmte in Nederland Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk Warmte kost veel energie Warmtevoorziening is verantwoordelijk voor bijna 40% van het energiegebruik in Nederland.

Nadere informatie

Meetvoorwaarden MEP / CO 2 index

Meetvoorwaarden MEP / CO 2 index eetvoorwaarden EP / CO 2 index Opbouw en stand van zaken artin Risseeuw / Hans Davidse 5 Juni 2003 Nauwkeurig meten? 5% fout in E meting WKK Installatie Input: 100 GJ brandstof Output: 36.8 35 GJ elektriciteit

Nadere informatie

WKK in Vlaanderen: feiten en cijfers

WKK in Vlaanderen: feiten en cijfers 27/02/2012 WKK in Vlaanderen: feiten en cijfers K. Aernouts, K. Jespers, E. Cornelis Indeling presentatie» Inleiding» WKK in Vlaanderen: feiten en cijfers» Geïnstalleerd vermogen» Geproduceerde energie»

Nadere informatie

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting

ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 216 Samenvatting EINDVERSIE - OKTOBER 218 1. Samenvatting van de energiebalans 216 Elk jaar stelt Leefmilieu Brussel de energiebalans van het Brussels

Nadere informatie

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie

Nadere informatie

Individuele energievoorziening

Individuele energievoorziening 04/12/2014 Potentieel voor collectieve energie en warmte in Vlaanderen Erwin CORNELIS Klankbordgroep Lerend Netwerk Duurzame Wijken 3 december 2014 Presentatie in het kader van het STRATEGO-project Individuele

Nadere informatie

Duurzame Warmte voor Iedereen

Duurzame Warmte voor Iedereen Duurzame Warmte voor Iedereen Welke Warmtepomp Waar? Charles Geelen partner technisch secretaris Dutch Heat Pump Association Welke Warmtepomp Waar Toepassen 2 Geen tijd te verliezen! Welke Warmtepomp Waar

Nadere informatie

LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE

LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE Overlopen uitgangspunten SELECTIE WONINGEN VERDELING GEBASEERD OP EPC-DATABANK APPARTEMENT GESLOTEN HALF-OPEN OPEN TOTAAL 1800-1859 1 1 0 0 2 1860-1899 1

Nadere informatie

Restwarmtebenutting in de vleesverwerkende industrie. Case. A.(Fons)M.G. Pennartz Ir. Manager team Energie KWA Bedrijfsadviseurs B.V.

Restwarmtebenutting in de vleesverwerkende industrie. Case. A.(Fons)M.G. Pennartz Ir. Manager team Energie KWA Bedrijfsadviseurs B.V. Restwarmtebenutting in de vleesverwerkende industrie d.m.v. HT-warmtepompen Case A.(Fons)M.G. Pennartz Ir. Manager team Energie KWA Bedrijfsadviseurs B.V. Aan bod komen: Situatie omschrijving case vleesbedrijf

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris duurzame energie in Vlaanderen 2013, Deel I: hernieuwbare energie, Vito, september 2014 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2013 bedraagt 5,9% Figuur 1 bio-elektriciteit

Nadere informatie

ANRE-DEMONSTRATIEPROJECT WKK BIJ PSG SENTINEL, WELLEN

ANRE-DEMONSTRATIEPROJECT WKK BIJ PSG SENTINEL, WELLEN ANRE-DEMONSTRATIEPROJECT WKK BIJ PSG SENTINEL, WELLEN Eindrapport J. Desmedt, W. Luyckx en J. Cools Vito Juli 1999 2 SAMENVATTING In het kader van de bevordering van nieuwe energietechnologieën (KB van

Nadere informatie

De Nederlandse en industriële energiehuishouding van 2000 tot en met 2006

De Nederlandse en industriële energiehuishouding van 2000 tot en met 2006 De Nederlandse en industriële energiehuishouding van 2 tot en met 26 S. Spoelstra ECN-E--8-65 Abstract This report contains a overview of the Dutch total and industrial energy use from the years 2 up till

Nadere informatie

Verkenning functionele energievraag en CO 2 -emissies tot 2050

Verkenning functionele energievraag en CO 2 -emissies tot 2050 Verkenning functionele energievraag en CO 2 -emissies tot 25 1 augustus 215 3.F61 Verkenning functionele energievraag en CO 2 -emissies tot 25 Bibliotheekgegevens rapport: Verkenning functionele energievraag

Nadere informatie

Warmte in Nederland. Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk

Warmte in Nederland. Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk Nationaal Expertisecentrum Warmte maakt duurzame warmte en koude mogelijk Warmte in Nederland Onze warmtebehoefte kost veel energie: grote besparingen zijn mogelijk In opdracht van 1 Warmte kost veel energie

Nadere informatie

Rendementen en CO -emissie van elektriciteitsproductie in Nederland, update 2012

Rendementen en CO -emissie van elektriciteitsproductie in Nederland, update 2012 Webartikel 2014 Rendementen en CO -emissie van 2 elektriciteitsproductie in Nederland, update 2012 Reinoud Segers 31-03-2014 gepubliceerd op cbs.nl CBS Rendementen en CO2-emissie elektriciteitsproductie

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2017

Milieubarometerrapport 2017 Milieubarometerrapport Vrije Universiteit Milieubarometer - Vrije Universiteit Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen die

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2014 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2014, Vito, januari 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2014 bedraagt 5,7 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie

Nadere informatie

Uitgangssituatie voor de Routekaart Chemie

Uitgangssituatie voor de Routekaart Chemie Uitgangssituatie voor de Routekaart Chemie W. Wetzels 29 juni 2012 ECN-E--12-024 Verantwoording Dit rapport is geschreven in opdracht van Agentschap NL. Het projectnummer bij ECN is 6.00544. Contactpersoon

Nadere informatie

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen

Nadere informatie

DE REKENING VOORBIJ ons energieverbruik voor 85 % onzichtbaar

DE REKENING VOORBIJ ons energieverbruik voor 85 % onzichtbaar DE REKENING VOORBIJ ons energieverbruik voor 85 % onzichtbaar Drie scenario s bestaande technologie Netgebonden Infrastructuur: elektriciteit en warmte (gas) Actuele gegevens van 2012 vertaald naar 2035

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Verwarmen en isoleren (Newton)

Samenvatting Natuurkunde Verwarmen en isoleren (Newton) Samenvatting Natuurkunde Verwarmen en isoleren (Newton) Samenvatting door een scholier 1404 woorden 25 augustus 2003 5,4 75 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Verwarmen en isoleren Warmte en energie 2.1 Energievraag

Nadere informatie

Ing. Marco J. Bijkerk, Manager innovative technologies Business development Remeha NWE

Ing. Marco J. Bijkerk, Manager innovative technologies Business development Remeha NWE Ing. Marco J. Bijkerk, Manager innovative technologies Business development Remeha NWE 2050 alles duurzaam CO 2 Brandstof gebruik en CO2 in centraal vermogen 700000 600000 500000 400000 300000 200000 100000

Nadere informatie

EfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving

EfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving Warmte en koude Kennis, advies, instrumenten en financiële steun EfficiEncy Duurzaam GebouwDe omgeving energie financiering KEnnis industrie instrumenten EnErgiEbEsparing De Nederlandse overheid streeft

Nadere informatie

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN 1. CONTEXT Infofiche Energie DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt de productie van groene stroom afkomstig van hernieuwbare energiebronnen of warmtekrachtkoppeling

Nadere informatie

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht Stan de Ranitz Jaarbijeenkomst Warmtenetwerk 12 mei 2016 Inhoud presentatie 1. Stadswarmte Utrecht 2. Het equivalent opwek rendement (EOR) in Utrecht 3. Verdere verduurzaming

Nadere informatie

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec) Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere

Nadere informatie

ANRE-DEMONSTRATIEPROJECT: WKK BIJ ANODISERINGSBEDRIJF ANALU, MACHELEN

ANRE-DEMONSTRATIEPROJECT: WKK BIJ ANODISERINGSBEDRIJF ANALU, MACHELEN ANRE-DEMONSTRATIEPROJECT: WKK BIJ ANODISERINGSBEDRIJF ANALU, MACHELEN Eindrapport J. Van Bael, W. Luyckx, J. Stroobants, T. Daems, J. Cools VITO Augustus 1998 SAMENVATTING In het kader van de bevordering

Nadere informatie

Emissiekentallen elektriciteit. Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies

Emissiekentallen elektriciteit. Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies Emissiekentallen elektriciteit Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies Notitie: Delft, januari 2015 Opgesteld door: M.B.J. (Matthijs) Otten M.R. (Maarten) Afman 2 Januari

Nadere informatie

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG Introductie Jon van Diepen Register Energie Adviseur (rea) Afgestudeerd in Business of Energy Systems (TopTech/TU Delft) Achtergrond: ICT / Financieel Analist Interessegebied:

Nadere informatie

Gegevens stroometikettering 2004

Gegevens stroometikettering 2004 CE CE Oplossingen voor Oplossingen voor milieu, economie milieu, economie en technologie en technologie Oude Delft 180 Oude Delft 180 2611 HH Delft tel: 015 2 150 150 fax: fax: 015 015 2 150 150 151 151

Nadere informatie

CO2-emissies uit elektriciteitsopwekking binnen ETS. Bart van Wezel, Reinoud Segers, Bas Guis en Kathleen Geertjes

CO2-emissies uit elektriciteitsopwekking binnen ETS. Bart van Wezel, Reinoud Segers, Bas Guis en Kathleen Geertjes CO2-emissies uit elektriciteitsopwekking binnen ETS Bart van Wezel, Reinoud Segers, Bas Guis en Kathleen Geertjes Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Methode 4 2.1 Gebruikte begrippen 4 2.2 Beschrijving bestaande

Nadere informatie

Vermijden van verliezen bij het gebruik van industriële restwarmte

Vermijden van verliezen bij het gebruik van industriële restwarmte Vermijden van verliezen bij het gebruik van industriële restwarmte Exergie eenvoudig uitgelegd In opdracht van AgentschapNL Divisie NL Energie en Klimaat CCS B.V. Welle 36 7411 CC Deventer The Netherlands

Nadere informatie

De snelste route naar aardgasvrije wijken

De snelste route naar aardgasvrije wijken De snelste route naar aardgasvrije wijken Smart Energy NL, 5 juni 2018 Marijke Kellner, Gasunie #2 Energieverbruik: gebouwde omgeving 32% Bron: NEV 2017. Aandeel van sectoren in het bruto eindverbruik

Nadere informatie

COGEN Vlaanderen vzw. Doelstelling: actief meewerken aan de ontwikkeling van kwaliteitsvolle WKK Expertisecentrum Expertiseverstrekking naar leden

COGEN Vlaanderen vzw. Doelstelling: actief meewerken aan de ontwikkeling van kwaliteitsvolle WKK Expertisecentrum Expertiseverstrekking naar leden Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen WKK voor ruimteverwarming Algemene principes van WKK Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag VIBE 12 november 2010 1 COGEN Vlaanderen vzw Doelstelling:

Nadere informatie

Gas als zonnebrandstof. Verkenning rol gas als energiedrager voor hernieuwbare energie na 2030

Gas als zonnebrandstof. Verkenning rol gas als energiedrager voor hernieuwbare energie na 2030 Gas als zonnebrandstof Verkenning rol gas als energiedrager voor hernieuwbare energie na 2030 1 Inhoudsopgave 1 2 3 4 5 Introductie Meer hernieuwbare energie Extra hernieuwbare energie in Nederland? Verkennen

Nadere informatie

Aanbod en verbruik van elektriciteit,

Aanbod en verbruik van elektriciteit, Indicator 27 augustus 2012 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het totale elektriciteitsverbruik

Nadere informatie

WKK een rendabele investering? ATIC 17/6/2015

WKK een rendabele investering? ATIC 17/6/2015 WKK een rendabele investering? ATIC 17/6/2015 1 Basis : Klassieke Productie van warmte en electriciteit www.simontech.de Een WKK is een gelijktijdige produktie van elektriciteit en warmte www.simontech.de

Nadere informatie

WHITEPAPER WERKING VAN WARMTEKRACHT- KOPPELING

WHITEPAPER WERKING VAN WARMTEKRACHT- KOPPELING WHITEPAPER WERKING VAN WARMTEKRACHT- KOPPELING Auteur: Fred de Lede 1 Werking van warmtekrachtkoppeling De basis van warmtekrachtkoppeling met een motor is dat deze draait om stroom te genereren (zie onderstaande

Nadere informatie

Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder

Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder 16/12/2010 Cogen Vlaanderen Daan Curvers COGEN Vlaanderen Houtige biomassa in de landbouw 16

Nadere informatie

Energiebesparing in Nederland 1995-2007

Energiebesparing in Nederland 1995-2007 Energiebesparing in Nederland 1995-2007 Inclusief decompositie energieverbruikstrend J. Gerdes (ECN) P.G.M. Boonekamp (ECN) m.m.v. H. Vreuls (SenterNovem) M. Verdonk (PBL) J.W. Pouwelse (CBS) ECN-E--09-040

Nadere informatie

CO 2 Prestatieladder. Footprint 2018 (1h) De Enk Groen & Golf B.V. Definitief. Jurgen Fuselier. Opgesteld door De Enk Groen & Golf B.V.

CO 2 Prestatieladder. Footprint 2018 (1h) De Enk Groen & Golf B.V. Definitief. Jurgen Fuselier. Opgesteld door De Enk Groen & Golf B.V. CO 2 Prestatieladder Footprint 2018 (1h) De Enk Groen & Golf B.V. Definitief Opgesteld door De Enk Groen & Golf B.V. Auteur Jurgen Fuselier Projectnummer KAM Documentnaam CO 2 Footprint 2018 (1h) Versie

Nadere informatie

Smart Heat Pumps vs. Smart Grids

Smart Heat Pumps vs. Smart Grids Smart Heat Pumps vs. Smart Grids Laurent Vercruysse Technical Director Energie toekomst =? Verwarming - Elektriciteit Blz. 3 September 2013 Energie toekomst =? We zullen ons nieuwe vragen moeten stellen

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2018

Milieubarometerrapport 2018 Milieubarometerrapport 2018 Vrije Universiteit Samengesteld op 16 april 2019 Milieubarometer - 2018 Vrije Universiteit Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2016

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2016 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2016, Vito, oktober 2017 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2016 bedraagt 6,4% Figuur 1 groene stroom uit bio-energie

Nadere informatie

Energiebesparing systeemgrenzen en referentie systeem ir. Martin F.G. van der Jagt dec 2013 Apeldoorn. Inleiding

Energiebesparing systeemgrenzen en referentie systeem ir. Martin F.G. van der Jagt dec 2013 Apeldoorn. Inleiding Energiebesparing systeemgrenzen en referentie systeem ir. Martin F.G. van der Jagt dec 2013 Apeldoorn Inleiding Door elektriciteit over de systeemgrens te dumpen en daar geen rekening mee te houden, lijkt

Nadere informatie

WARMTE-KRACHTKOPPELINGEN (WKK) - Stand van zaken. Koos Kerstholt Tobias Platenburg

WARMTE-KRACHTKOPPELINGEN (WKK) - Stand van zaken. Koos Kerstholt Tobias Platenburg WARMTE-KRACHTKOPPELINGEN (WKK) - Stand van zaken Koos Kerstholt Tobias Platenburg Introductie Koos Kerstholt Stichting KIEN thema coördinator 0-energie Onderzoek & presentatie: Tobias Platenburg Werktuigbouwkunde

Nadere informatie

ELW. Dé compacte oplossing in uw energievraagstuk. Productinformatie Remeha ELW

ELW. Dé compacte oplossing in uw energievraagstuk. Productinformatie Remeha ELW ELW Dé compacte oplossing in uw energievraagstuk Verwarm voortaan op een efficiënte manier! Het WKK-principe (warmtekrachtkoppeling) dat de Remeha ELW toepassing biedt is zowel geniaal als voor de hand

Nadere informatie

Energiebesparing

Energiebesparing Energiebesparing 1995-2005 Update op basis van het Protocol Monitoring Energiebesparing C. Tigchelaar P.G.M. Boonekamp H.H.J. Vreuls (SenterNovem) ECN-E--07-103 November 2007 Verantwoording Deze studie

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2015

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2015 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris hernieuwbare energiebronnen Vlaanderen 2005-2015, Vito, september 2016 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2015 bedraagt 6,0 % Figuur 1 groene stroom uit bio-energie

Nadere informatie

Het Nieuwe Telen van Amaryllis Amazone Amaryllis Deel 2 : energiemonitoring

Het Nieuwe Telen van Amaryllis Amazone Amaryllis Deel 2 : energiemonitoring Het Nieuwe Telen van Amaryllis Amazone Amaryllis 2011-2012. Deel 2 : energiemonitoring Het Nieuwe Telen Amaryllis : Deel 2 Energiemonitoring projectnummer 1400007415 Januari 2013 Energiemonitoring Plantmonitoring

Nadere informatie

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen

Nadere informatie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!

Nadere informatie

Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012

Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012 Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012 1 COGEN Vlaanderen Doelstelling:

Nadere informatie

Presentatie Warmteproductie met snoeihout. 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus

Presentatie Warmteproductie met snoeihout. 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus Presentatie Warmteproductie met snoeihout 3 November 2011 Doen! Ervaring en tips uit de praktijk Ben Reuvekamp HeatPlus Inhoud presentatie Historie HeatPlus Energie en warmte Werking houtgestookte CV installatie

Nadere informatie

Module 3.4. EPW: warm tapwater. Versie 2.0

Module 3.4. EPW: warm tapwater. Versie 2.0 Module 3.4 EPW: warm tapwater Versie 2.0 1 Overzicht Algemeen Netto energiebehoefte voor warm tapwater Systeemrendement Tapleidingen Circulatieleidingen Opwekkingsrendement Invoer in het rekenprogramma

Nadere informatie

Factsheet: Dong Energy

Factsheet: Dong Energy Factsheet: Dong Energy Holding/bestuurder Type bedrijf Actief in Markt Bedrijfsprofiel Dong Energy Producent/leverancier elektriciteit (en aardgas) Europa Consumenten/zakelijk - Omzet 900 miljoen (NL)/9

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2017

Milieubarometerrapport 2017 Milieubarometerrapport 2017 UvA Milieubarometer - 2017 UvA Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen die de milieubelasting van

Nadere informatie

WARMTEKRACHTKOPPELING (WKK) INFOBROCHURE

WARMTEKRACHTKOPPELING (WKK) INFOBROCHURE WARMTEKRACHTKOPPELING (WKK) INFOBROCHURE Wat is het? Warmtekrachtkoppeling (WKK) is een verzamelnaam voor veel verschillende technologieën waarbij warmte en mechanische energie gelijktijdig worden opgewekt.

Nadere informatie

Bio energiecentrales Eindhoven

Bio energiecentrales Eindhoven Bio energiecentrales Eindhoven Frans Kastelijn Projectmanager Gemeente Eindhoven Maart 2009 Inhoudsopgave 1. Duurzame energie op lokaal niveau 2 Activiteiten op lokaal niveau 3. Bio energiecentrales in

Nadere informatie

Economie kernenergie versus andere opties

Economie kernenergie versus andere opties Economie kernenergie versus andere opties Bert Dekker KIVI NIRIA stuurgroep Energie Symposium De economie van kerncentrales 9 november 2007 Uitgangspunten SEM Maximalisatie van renderende besparingen (payback

Nadere informatie

15 tips voor een rendabele WKK

15 tips voor een rendabele WKK 15 tips voor een rendabele WKK WKK is warmtekrachtkoppeling opwekking van elektriciteit in combinatie met nuttig gebruik van de vrijgekomen warmte primaire energiebesparing een slimme manier om warmte

Nadere informatie

Energiebesparing in Nederland 2000-2010

Energiebesparing in Nederland 2000-2010 Energiebesparing in Nederland 2000-2010 J. Gerdes P. Boonekamp December 2012 ECN-E--12-061 Verantwoording Deze studie is uitgevoerd door ECN in 2012 in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken.

Nadere informatie

Innovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen

Innovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen Innovatie Netwerk Energie Systemen glastuinbouw Oost Brabant (INES) Aardwarmte, WKK en CO 2 10 januari 2013, Peter Vermeulen Programma Kosten doublet Warmte aardwarmte berekening Warmtebalans aardwarmte

Nadere informatie

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013

Inventaris hernieuwbare energie in Vlaanderen 2013 1 Beknopte samenvatting van de Inventaris duurzame energie in Vlaanderen 2013, Deel I: hernieuwbare energie, Vito, februari 2015 1 1 Het aandeel hernieuwbare energie in 2013 bedraagt 5,8 % Figuur 1 zon-elektriciteit

Nadere informatie

Energie en emissies Drenthe 2020, 2023 en 2030

Energie en emissies Drenthe 2020, 2023 en 2030 Juni 2015 ECN-N--15-013 Energie en emissies Drenthe 2020, 2023 en 2030 Gerdes, J. 2 Inhoud 1 Samenvattende inleiding dichter bij emissiedoel 2020 5 2 Geraamd energieverbruik en emissies Drenthe 2020 gedaald

Nadere informatie

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale

Nadere informatie

Thema-avond Warmte. 28 februari 2018

Thema-avond Warmte. 28 februari 2018 Thema-avond Warmte 28 februari 2018 Energieverbruik gemiddeld huis in NL Business case voor besparingen Besparingspotentieel Netto Contante Waarde huidige besparing electra gas investeringsruimte 1500

Nadere informatie

WKK-inventaris Vlaanderen Stand van zaken 2005 (2)

WKK-inventaris Vlaanderen Stand van zaken 2005 (2) WKK-inventaris Vlaanderen Stand van zaken 2005 (2) E. Peeters, K. Aernouts, T. Daems VITO- Studie uitgevoerd in opdracht van VEA Januari 2007 WKK-inventaris Vlaanderen: stand van zaken 2005 (2) 2 WKK-inventaris

Nadere informatie

THERMODYNAMISCHE RENDEMENTEN BIJ DE PRODUCTIE VAN WARMTE VAN LAGE TEMPERATUUR

THERMODYNAMISCHE RENDEMENTEN BIJ DE PRODUCTIE VAN WARMTE VAN LAGE TEMPERATUUR THERMODYNAMISCHE RENDEMENTEN BIJ DE PRODUCTIE VAN WARMTE VAN LAGE TEMPERATUUR Nico Woudstra, TU Delft, 3ME-P&E-ET Leeghwaterstraat 44, 2628 CA Delft e-mail: n.woudstra@tudelft.nl 1 INLEIDING De kwaliteit

Nadere informatie

Spm1520 Werkcollege 1. dr.ir. Emile J.L. Chappin kamer a

Spm1520 Werkcollege 1. dr.ir. Emile J.L. Chappin kamer a Spm1520 Werkcollege 1 dr.ir. Emile J.L. Chappin kamer a.3.300 e.j.l.chappin@tudelft.nl Spm1520 De werkcolleges Wat werkt? Bestudeer aan de hand van de sheets en aantekeningen uit college s Oefen de opgaven

Nadere informatie

Milieubarometerrapport 2013

Milieubarometerrapport 2013 Milieubarometerrapport 2013 Wissels Groep Milieubarometer - 2013 Wissels Groep Inhoud De Milieubarometer vertaalt gegevens zoals elektriciteitsverbruik en afvalproductie naar grafieken en tabellen die

Nadere informatie

Hoeveel kost 1 ton stoom?

Hoeveel kost 1 ton stoom? Hoeveel kost 1 ton stoom? ENERGIK 23 november 2011 Valérie de Groote, INDEA Voorstelling INDEA Bruikbaar energieadvies voor industriële bedrijven Audits / Haalbaarheidsstudies Wetgeving Begeleiding bij

Nadere informatie

Energie. Gebruik, kosten & transitie. Frans Rooijers directeur CE Delft

Energie. Gebruik, kosten & transitie. Frans Rooijers directeur CE Delft Energie Gebruik, kosten & transitie Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie

Externe notitie. Petten, 8 juli Cees Volkers Wouter Wetzels. Afdeling Policy Studies ECN-N Van

Externe notitie. Petten, 8 juli Cees Volkers Wouter Wetzels. Afdeling Policy Studies ECN-N Van Externe notitie Petten, 8 juli 2013 Afdeling Policy Studies ECN-N--13-028 Van Cees Volkers Wouter Wetzels Onderwerp Nieuwste inzichten Nederlands gasverbruik Inleiding ECN Policy Studies voert regelmatig

Nadere informatie

3 Energiegebruik huidige situatie

3 Energiegebruik huidige situatie 3 Energiegebruik huidige situatie 3.1 Het Energie Prestatie Certificaat In het kader van de Europese regelgeving (EPBD) bent u verplicht om, bij verkoop of verhuur van de woning, een energiecertificaat

Nadere informatie

Tabellenbijlage. Michiel Hekkenberg (ECN) Martijn Verdonk (PBL) (projectcoördinatie) Oktober 2014 ECN-O--14-052

Tabellenbijlage. Michiel Hekkenberg (ECN) Martijn Verdonk (PBL) (projectcoördinatie) Oktober 2014 ECN-O--14-052 Tabellenbijlage Michiel Hekkenberg (ECN) Martijn Verdonk (PBL) (projectcoördinatie) Oktober 2014 ECN-O--14-052 Verantwoording Dit rapport is de tabellenbijlage bij de Nationale Energieverkenning 2014 verschenen

Nadere informatie

[Samenvatting Energie]

[Samenvatting Energie] [2014] [Samenvatting Energie] [NATUURKUNDE 3 VWO HOOFDSTUK 4 WESLEY VOS 0 Paragraaf 1 Energie omzetten Energiesoorten Elektrisch energie --> stroom Warmte --> vb. de centrale verwarming Bewegingsenergie

Nadere informatie

Warmtekrachtkoppeling. steunmaatregelen WKK in gebouwen

Warmtekrachtkoppeling. steunmaatregelen WKK in gebouwen Warmtekrachtkoppeling steunmaatregelen WKK in gebouwen ir. An Stroobandt Cogen Vlaanderen vzw 19 april 2007 1 Overzicht 1. Inleiding 2. Investeringssteun 3. Certificaten 4. Dimensionering 5. Financiële

Nadere informatie