Geven aan de Here: Dank- en voorbedegebed Aankondiging overige mededelingen en bestemming collecte Inzameling gaven

Transcriptie

1 Liturgie en preek ochtenddienst over Hand 16,5 -GKv Loppersum / Westeremden, , 09.00u / 10.45u [Welkom en mededelingen door ouderling] Komen tot de Here Votum/zegengroet Aanbidding: -GK 159 'God die alles maakte' -Psalm 105,1-2 'Looft, looft verheugd, de Heer der heren' Wet van God Zingen Psalm 105,21 'Die gunst heeft God zijn volk bewezen' Gebed Luisteren naar de Here: Voorafgaand aan Schriftlezing, GK 38,2 'Men kan niet leven van brood alleen' Schriftlezing(en), zie onder, voorlezer: Jolanda Woldijk Verkondiging en verwerking, thema, zie onder, gebed Zingen GK 118,3 'God is getrouw, zijn plannen falen niet' Geven aan de Here: Dank- en voorbedegebed Aankondiging overige mededelingen en bestemming collecte Inzameling gaven Gaan onder de zegen van de Here Zingen Psalm 149 'Hallelujah, gij volk des Heren' Zegen Bijbelgedeelte(n): Hand 13, , 14, , 15, ,5 Tekst: Hand 16,5 Preekthema: 'Hoe door het evangelie nieuwe gemeenten worden geplant!' Pagina 1 van 8

2 We zijn voor de 4e week bezig met het boek Handelingen, en we zijn op zoek naar de grote lijnen in dit boek...we bekijken de lange lijnen in het boek Handelingen, en we doen dat met de zes samenvattingsteksten die Lucas geeft, (EFFECT, 3e lijn in Hand.). Die samenvattingsteksten geven ons de kans om te zien wat het effect is van verkondiging van het evangelie op een gemeente. We hebben ook gezien met 1,8 (WAT gaat er gebeuren?, 1e lijn in Hand.) vertelt de Here Jezus hoe het zou gaan, er zullen getuigen van Hem opstaan (HOE zal dat gebeuren?, 2e lijn in Hand.) en die zullen het evangelie verder vertellen in Jeruzalem. Vandaar zal het verder gaan naar Judea en Samaria, dat hebben we id afgelopen weken gezien. Thema: 'Hoe door het evangelie nieuwe gemeenten worden geplant!' Wat gebeurt er tussen 12,24-25 en 16,5?, en als je door dat gedeelte bladert, zie je volgende 5 scenes: 1. Barnabas en Saulus worden uitgezonden vanuit Antiochie, 13, Eerste zendingsreis van Paulus, 13,4-14, Terugrapportage van die reis in Antiochie, 14, Naar Jeruzalem voor overleg, 15, Breuk in het missionaire team, toch gaat het evangelie verder, 15,36-16,5. 1. We lopen de punten 1-2 en 5 kort bij langs, en van ieder punt leren we iets, we zien in Hand 16,5 dat de gemeenten in kracht toenemen en dat ze groeien...maar daaraan is heel veel vooraf gegaan, hoe kwam het zo ver dat er gemeenten ontstonden? Pagina 2 van 8

3 En als je dan naar 13,1 kijkt, dan zie je hoe het er in de gemeente in Antiochie aan toegaat, dat er in die gemeente profeten en leraren waren. En dan zie je in vs 2 wat het geestelijke klimaat in die gemeente was, en dat is heel belangrijk: er wordt gebeden, gevast en de Here God wordt met liefde aanbeden...en de Heilige Geest maakt als ze dan zo intens gericht zijn op het zoeken naar de wil vd Here, daarvan is dat vasten een teken (intens zoeken van Gods wil)...dan maakt Gods Geest ad gemeente duidelijk, vs 2b, dat de gemeente B+S moet afstaan voor het werk dat God hen had opgedragen. Als ze zo intens bezig zijn met het zoeken naar de wil vd Here God, vasten / bidden / loven, en dan vertelt de Heilige geest dat ze B+S moeten afstaan. Vs 3, ze krijgen de zegen van de gemeente mee, commentaren geven aan dat de handoplegging niet zozeer te maken heeft met een ambt...maar wel dat de gemeente hen hiervoor vrijzet, afzondert, loslaat en laat gaan.1 Moet je eens letterlijk voorstellen wat daar toen gebeurd is, B+S hebben daar als voorgangers gewerkt, de gemeente is gegroeid onder hun verkondiging...en dan moet de gemeente ze loslaten, B+S krijgen hier de roeping om weg te gaan, en de gemeente zag dat ook en ze stonden erachter. Wat leren we hier van de gemeente in Antiochie?, je ziet hier een gemeente die verder keek dan haar eigen grenzen, dan wat menselijkerwijze goed voor haarzelf was: wat zouden wij als gemeente kunnen betekenen voor Gods werk id wereld! Zij dachten niet alleen: 'wij hebben ze hier en we houden ze hier'. Je ziet hier dat ze over hun eigen grenzen durfde te kijken, ze dachten: 'wat zouden wij kunnen geven?' vorige week zagen we nog: de Here Jezus heeft gezegd: 'wie zijn leven vast wil houden zal het verliezen, maar wie de regie over z'n leven loslaat zal het vinden!' Zou dat betekenen, dat als je minder gericht bent op jezelf en meer gericht bent op: wat zou je kunt betekenen voor anderen...dat er dan een zegen op je afkomt, dat je dan veel meer in de ruimte staat en dat je veel minder de regie hoeft vast te houden? Dat zegt de Here Jezus wel, dat zien we hier ook bij de houding van de gemeente in Antiochie, ze staan er heel geestelijk in. John Stott, 'The Message of Acts' (BST), blz. 217, Darrel Bock, 'Acts' (BECNT), blz. 440, F.F. Bruce, 'The Book of Acts' (NICNT), blz Pagina 3 van 8

4 Ze staan Barnabas en Saulus af voor het werk voor de verkondiging van het evangelie in de wereld. We leren hier ook, hoe zending werkt, je leest hier dat B+S door de gemeente van Antiochie werden afgestaan. Je leest hier niet dat de 1e zendingsreis van B+S een solo-actie van hen was......nee, dat gebeurde vanuit die basisgemeente in Antiochie, daarom zie je ook dat als ze terugkomen in Antiochie ze verantwoording afleggen. Kijk maar naar 14,26-27, daar zie je dat ze na hun terugkomst van hun 1e zendingsreis, dat ze de hele gemeente bij elkaar roepen. B+S moeten rekenschap afleggen van het werk dat zij namens de gemeente hebben gedaan. De gemeente in Antiochie had de verantwoordelijkheid voor B+S, er werd voor hen gebeden, ze werden gesteund. 2. En zo begon de eerste zendingsreis van Barnabas en Paulus, en dan gaan we heel snel...je leest over die reis vanaf 13,4 t/m 14,25, et gaat me nu, weer om de lange lijnen, wat was de strategie van B+S, welke principes zien we? Deze, je ziet dat B+S drie dingen doen: A. Ze reizen alleen maar naar de steden; B. Ze bezoeken in de steden eerst de synagogen; C. Op de terugweg stellen ze oudsten aan in ontstane gemeentes. A. Ze reizen alleen maar naar de steden, kijk maar wat ze doen, ze reizen vanuit de havenstad Seleucie (209 km) per schip naar Cyprus, 13,4-12. Maar op Cyprus bezoeken ze uitsluitend de steden Salamis en Paphos, en als ze oversteken naar Griekenland, vs13, reizen ze naar Perge, enz. Daar moet je je dus dit bij voorstellen: ze stappen vd boot in Salamis, en dan stappen ze niet op de eerste mensen af die ze Pagina 4 van 8

5 zien, nee, die lopen ze voorbij en gaan naar de dichtstbijzijnde stad. Waarom?, waarom deden ze dat?, steden zijn plekken waar mensen naartoe trekken, de stad is een plaats waar invloed is, daar wordt de trend gezet, daar vind je de mode, de universiteiten enz. Maar in een stad is ook een grote openheid voor andere culturen, religieuze overtuigingen en ideeën. Is dat belangrijk voor ons?, ja, want je ziet hier en verderop in het boek Handelingen dat de Heilige Geest de zendelingen steeds eerst naar (grote) steden stuurt...paulus was steeds op doortocht van stad naar stad, hij zocht in de stad de synagoge op (13,6), en als er mensen zich bekeert hadden, trok hij verder naar de volgende stad. Paulus zegt het in [Rom 15,19 en 23a] heel sterk, hij bracht het evangelie zo'n stad binnen, en besefte dat het vandaaruit vanzelf met christenen verspreid zou worden naar de omliggende streken. Daarin zie je wat een belangrijke missionaire strategie was van B+S door Gods Geest: allereerst naar de steden gaan, en als daar het evangelie voet ad grond kreeg, weer verder trekken naar een volgende stad.2 B. Ze bezoeken in die steden allereerst de synagogen, kijk maar naar 13,5 en vss 14 en 43 en verder in 14,1 enz. Waarom deed Paulus dat?, de Heilige Geest had hem voor dat werk afgezonderd, in Rom 1,16 staat dat Paulus het evangelie allereerst brengt aan de Joden maar ook ad Grieken. C. De derde strategie van Paulus zie je in 14,22-23, dat Paulus op zijn terugreis oudsten aanstelt in de ontstane gemeenten. Dat zie je ook, B+S reizen tot aan Derbe, vs 20, er zijn in al die gemeenten steden ontstaan, maar op de terugweg, gaan ze naar Lystra en Antiochie, en wat doen ze op de terugweg?, vs 23? In elke gemeente stelden ze oudsten aan, wat is daarmee bedoeld? -er wordt een meevoud gebruikt, er staat niet: hij stelde een oudste aan, maar: hij stelden oudsten aan, en dat deed hij in iedere gemeente, meerdere oudsten. Zie voor de strategische visie van Paulus op de stad, Wayne Meeks, 'The First Urban Christians. The Social World of the Apostle Paul', blz Pagina 5 van 8

6 Wat moet je je daarbij voorstellen?, het evangelie was gebracht in een bepaalde stad, er waren mensen door de Heilige Geest tot geloof gekomen. Die gemeente was - ook nadat Paulus verder was getrokken verder gegroeid - en als Paulus terugkomt. En dan kan de gemeente als Paulus daarom vraagt een paar gemeenteleden aanwijzen die de gave hebben om oudste te worden. En dan worden die aangewezen en die stelt Paulus aan als oudsten - en DAN kan Paulus verder, dan kan hij hen loslaten en verder naar een volgende stad. Wat leren we daarvan?, allereerst dit: het gaat steeds hierom: dat er een gemeente wordt gevormd en dat mensen bij elkaar worden gezet. De kern van het evangelie is dat mensen bij God worden gebracht en dat mensen bij elkaar worden gebracht. Paulus en Barnabas hebben oudsten aangesteld, en dan staat er: ze hebben de gemeente opgedragen aan de zorg van de Here...en dan kunnen ze verder, want de zorg is gewaarborgd want er zijn oudsten aangesteld. Maar dat moet je je eens letterlijk voorstellen, op het eerste bezoek dat Paulus bracht zijn er mensen tot geloof gekomen, en wat gebeurt er dan? Allemaal verschillende soorten mensen, met allemaal verschillende achtergronden en levensverhalen, oude mensen, gezinnen, kinderen en er zijn mensen tot geloof gekomen, je kunt je voorstellen dat je met zulke mensen in korte tijd een intensieve band kan krijgen...ik heb dat zelf mogen meemaken, mensen die ineens stilgezet worden in hun leven en met wie je een heel intense periode doormaakt, heel persoonlijk. Aan die mensen ga je je hechten, P+B moesten dat ook doen?, maar hoe kon hij dat? Eerst weerden er oudsten aangesteld en droegen ze de gemeente op in gebed. De Heilige Geest kan veel beter voor de leerlingen zorgen dat Paulus en Barnabas dat konden. 3. Het kader van deze prekenserie is de grote lijnen in het boek Handelingen en in zo'n serie past hdfst 15 niet, want in dat hfdst lees je over een vergadering in Jeruzalem. Pagina 6 van 8

7 Hand 15 is een enorm belangrijk hfdst3, want de vraag die hier beantwoordt wordt is: wat moet een heiden doen om bij de gemeente vd Here Jezus horen? Wanneer mag je jezelf christen noemen, wat moet een heiden doen om christen te worden? Dit hfdst is enorm belangrijk omdat je hier ziet hoe de gemeentes in die missionaire situatie er tegenaan lopen dat de heidenen tot geloof kwamen, en de Joden legden de eis neer: 'maar de heidenen moeten besneden werden!' Lucas sluit dit gedeelte af met de tekst, 16,5 dat de gemeentes steeds sterker werden ih geloof, maar dan moest het het evangelie wel zuiver verkondigd worden. In Hand 15 is daarover druk vergaderd in Jeruzalem, en de uitkomst is: hoewel de groep Farizee-en had ge-eist dat de Joden-christenen besneden moesten worden 4...maar de uitkomst vd vergadering is: dat gaan we niet van de heidenen vragen! De kern vh evangelie is dat er alleen verlossing is door Jezus, en daar mag niets bij, er mag niets aan toegevoegd - niet de eis om besneden te worden. We mogen ze geen last opleggen, maar wel dat ze gevoelig zijn voor hun medejoden-christenen, voor de verschillen tussen Joden en Grieken. En heel gaaf, nadat die discussie is gevoerd en de heiden-christenen niet besneden hoeven te worden, moet je dan es kijken in 16,3. P komt Timotheus tegen, en wat doet P?, P besnijdt Timotheus, maar waarom doet hij dat?, het was toch net besloten dat dat niet meer hoefde? Kijk maar naar 16,3, Paulus besnijdt Timotheus om de Joden die daar woonden. Paulus toont hier dat hij gevoel heeft voor verschillen, hij drijft het niet op de spits...het had niet gehoeven, maar hij doet het om de Joden die daar woonden. Paulus wilde dat zijn medewerker Timotheus een goede ingang had onder de mensen waarmee ze moesten werken. En zo zorgt P ervoor dat het blijft gaan om het evangelie, anders was de aandacht afgeleid vh evangelie en was het alleen gegaan over al of niet besnijdenis. Wat hebben we gezien? Darrel Bock 'Acts' en Ben Witherington 'The Acts of the Apostles' wijzen erop dat hfdst 15 het meest cruciale hoofdstuk is: op welke basis mogen de heidenen bij de gemeente horen? 3 4 Ajith Fernando, 'The NIV Application Commentary', blz 423. Pagina 7 van 8

8 1. Verkondiging van het evangelie vindt plaats vanuit een gemeente, Antiochie is de basisgemeente van de eerste zendingsreis. 2. Verkondiging vh evangelie vanuit een gemeente leidt tot het ontstaan van gemeenten, allerlei gemeenten ontstonden er, oudsten werden aangesteld. 3. Tenslotte zagen we: die gemeenten die ontstonden werden sterker in het geloof omdat het evangelie zuiver werd gebracht, als het evangelie zou zijn: je moet dit of dat, dan kan een gemeente niet groeien in geloof/niet sterk worden. Lucas schrijft: de gemeenten werden sterker in het geloof! Wat betekent dit voor ons, wat kunnen wij hiermee?, denk eens mee, waarom hebben Paulus en Barnabas dit gedaan? Waarom heeft de gemeente in Antiochie Paulus en Barnabas afgestaan, waarom zijn die gemeentes gegroeid in geloof? Ze hadden de Here God lief, om de Here Jezus, er was liefde voor het evangelie, gered uit genade ben je, dat is de boodschap. En er was bewogenheid met mensen die verloren gaan, dat was er bij Barnabas, dat was er bij Paulus. Zonder het evangelie zouden al die mensen voor eeuwig verloren gaan, en dat betekent voor ons: hebben wij die bewogenheid? In die beweging die de Here God op gang heeft gebracht om het evangelie bij ons te brengen, heeft het evangelie ons bereikt...je hebt zelf het evangelie mogen horen, dat je gered bent uit genade en dat je weet: ik heb genade nodig. De Heilige Geest kan ons dat leren, liefde voor het evangelie en bewogenheid met mensen die ander verloren gaan. Laten we bidden! Pagina 8 van 8