EPB 2015, wat is nieuw?

Transcriptie

1 EPB 2015, wat is nieuw? Programma : 19:00 Ontvangst 19:30 EPB 2015 door Luc Dedeyne + mogelijkheid tot vraagstelling 21:00 Voorstelling vraaggestuurde ventilatie door Duco 21:30 Afsluitende receptie Duco, Bedrijvenlaan 2, 8630 Veurne Arch. Luc Dedeyne, energie-expert 1

2 EPB-eisen voor BA vanaf 1/1/2015 2

3 Premies 2015 Premies 2015 via de netbeheerder in bestaande woningen (aangesloten op distributienet voor 1/1/2006) Dakisolatie via aannemer Dakisolatie doe- het- zelf Na- isolatie bestaande buitenmuur via buitenzijde via aannemer Na- isolatie bestaande spouwmuur via aannemer Vloerisolatie via aannemer Hoogrendementsbeglazing via aannemer Warmtepomp via aannemer Zonneboiler via aannemer Combipremie bij gelijktijdige investering in nieuwe ramen met hoogrendementsglas en muurisolatie via aannemer 6, 7 of 8 /m² (R- waarde minstens 3,5; 4,0 of 4,5 m²k/w) 3, 3,5 of 4 /m² (R- waarde minstens 3,5; 4,0 of 4,5 m²k/w) 15 /m² (R- waarde minstens 2,0 m²k/w) 6 /m² (conform STS 71-1) 6 /m² (R- waarde minstens 1,2 m²k/w) bij vervanging enkel glas: 12 /m² (U- waarde max 1,1 W/m²K) bij vervanging enkel of dubbel glas: 15 /m² (U- waarde max 0,8 W/m²K) premie van max 1700 euro (afh van type) 550 euro per m², max 2750 euro, max 50% factuur bij vervanging enkel glas: 48 /m² (U g - waarde max 1,1 W/m²K, U w - waarde 1,7 W/m²K), max 1680 euro bij vervanging enkel of dubbel glas: 60 /m² (U g - waarde max 0,8 W/m²K, U w - waarde max 1.7 W/m²K), max 2100 euro (De premie voor muurisolatie blijft identiek, de verhoging is enkel van toepassing voor beglazing) Opm.: alle werken starten pas na 1/1/2014. Bovendien geldt de gecombineerde premie enkel indien alle enkele of gewoon dubbele beglazing met een U- waarde van 2,9 W/m 2 K of slechter (incl het raamwerk) in de van muurisolatie voorziene gevels of geveldelen wordt vervangen. Om als gelijktijdig te worden beschouwd, moeten de eindfacturen voor ramen en muurisolatie binnen een periode van 12 maanden vallen. Extra voor beschermde afnemers 50% verhoging op bovenvermelde premiehoogtes en maxima. Individuele condensatieketel voor beschermde klanten via aannemer premie van 800 3

4 Premies 2015 Premies via de netbeheerder voor nieuwbouwwoningen Zonneboiler via aannemer Warmtepomp via aannemer Aangesloten op het net voor 1/1/2014 of Bouwaanvraag tot 31/12/ euro per m², max 2750 euro, max 50% factuur premie van max 1700 euro (afh van type) E- peil premie Bouwaanvraag vanaf 1/1/2015 tot 31/12/2015 E30 nieuwbouwwoning E30 nieuwbouwappartement /punt tov E /punt tov E30 E- peil premie Bouwaanvraag vanaf 1/1/2014 tot 31/12/2014 E40 nieuwbouwwoning E40 nieuwbouwappartement E50 nieuwbouwwoning /punt tov E /punt tov E40 Bouwaanvraag vanaf 1/1/2012 tot 31/12/2013 E50- E41: /punt tov E50; E40 en lager: /punt tov E40 E50 nieuwbouwappartement E50- E41: /punt tov E50 ; E40 en lager: /punt tov E40 Extra voor beschermde afnemers Voor woningen met bouwaanvraag voor 1/1/2012 wordt er eveneens een E- peil premie gegeven indien het bereikte E- peil minstens 20 punten lager is dan het wettelijk vereiste E- peil op het ogenblik van de bouwaanvraag. 20% hogere E- peilpremie, 50% hogere premie voor zonneboiler en warmtepomp Voor alle details en voorwaarden, raadpleeg de aanvraagformulieren op of (beschikbaar vanaf januari 2015). 4

5 E-peil premies 2015 voor woningen Woningen nieuwbouw datum van de aanvraag tot het verkrijgen van de stedenbouwkundige vergunning E-peil Premie voor 1 januari 2010 meer dan 60 tot en met euro, verhoogd met 30 euro per E-peilpunt beter dan 80 meer dan 40 tot en met euro, verhoogd met 40 euro per E-peilpunt beter dan of lager 1800 euro, verhoogd met 50 euro per E-peilpunt beter dan 40 vanaf 1 januari 2010 tot en met 31 december 2011 meer dan 40 tot en met euro, verhoogd met 40 euro per E-peilpunt beter dan of lager 1800 euro, verhoogd met 50 euro per E-peilpunt beter dan 40 vanaf 1 januari 2012 tot en met 31 december 2013 meer dan 40 tot en met euro, verhoogd met 40 euro per E-peilpunt beter dan of lager 1800 euro, verhoogd met 50 euro per E-peilpunt beter dan 40 vanaf 1 januari 2014 tot en met 31 december of lager 1800 euro, verhoogd met 50 euro per E-peilpunt beter dan 40 vanaf 1 januari 2015 tot en met 31 december of lager 1800 euro, verhoogd met 50 euro per E-peilpunt beter dan 30 vanaf 1 januari 2016 tot en met 31 december of lager 1800 euro, verhoogd met 50 euro per E-peilpunt beter dan 20 vanaf 1 januari 2018 tot en met 31 december of lager 1800 euro, verhoogd met 50 euro per E-peilpunt beter dan 10 vanaf 1 januari of lager 1800 euro, verhoogd met 50 euro per E-peilpunt onder E0 5

6 E-peil premies 2015 voor appartementen Appartementen nieuwbouw datum van de aanvraag tot het verkrijgen van de stedenbouwkundige vergunning E-peil Premie voor 1 januari 2010 meer dan 60 tot en met euro, verhoogd met 10 euro per E-peilpunt beter dan 80 meer dan 40 tot en met euro, verhoogd met 20 euro per E-peilpunt beter dan of lager 800 euro, verhoogd met 30 euro per E-peilpunt beter dan 40 vanaf 1 januari 2010 tot en met 31 december 2011 meer dan 40 tot en met euro, verhoogd met 20 euro per E-peilpunt beter dan of lager 800 euro, verhoogd met 30 euro per E-peilpunt beter dan 40 vanaf 1 januari 2012 tot en met 31 december 2013 meer dan 40 tot en met euro, verhoogd met 20 euro per E-peilpunt beter dan of lager 800 euro, verhoogd met 30 euro per E-peilpunt beter dan 40 vanaf 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014 vanaf 1 januari 2015 tot en met 31 december 2015 vanaf 1 januari 2016 tot en met 31 december 2017 vanaf 1 januari 2018 tot en met 31 december of lager 800 euro, verhoogd met 30 euro per E-peilpunt beter dan of lager 800 euro, verhoogd met 30 euro per E-peilpunt beter dan of lager 800 euro, verhoogd met 30 euro per E-peilpunt beter dan of lager 800 euro, verhoogd met 30 euro per E-peilpunt beter dan 10 vanaf 1 januari of lager 800 euro, verhoogd met 30 euro per E-peilpunt onder E0 6

7 Eisenpakket : U-max 2015, na- isoleren 7

8 U-max muur 0.24 W/m2K 8

9 Muren 9

10 Metselwerk 10

11 U-max plat dak 0.24 W/m2K 11

12 U-max plat dak 0.24 W/m2K 12

13 U-max hellend dak 0.24 W/m2K 13

14 U-max vloer op grond 0.24 W/m2K 14

15 Koljern green house 15

16 Koljern green house 16

17 Ingrijpende energetische renovatie Van toepassing op verbouwing met: Stedebouwkundige vergunning/melding Vanaf 1/1/2015 Ingrijpend energetisch : grotendeels behoud van draagstructuur nieuwe technische installaties Isolatie van minstens 75% van bestaande schildelen aansluitend aan de buitenomgeving Inclusief gedeeltelijke herbouw of uitbreiding met volume kleiner dan 800m3 Dan eisen bij wonen, kantoor en school: 1. U-max/R-min 2. U-max voor nageïsoleerde spouwmuur 3. Minimale ventilatie voorzieningen 4. Maximaal E- peil (E90 W/K/S) 17

18 Binnenisolatie van buitenmuren 18

19 Opstijgend vocht 19

20 Vocht- en vorst-belasting gevel 20

21 Binnenisolatie 21

22 Binnen- of buitenisolatie bij renovatie 22

23 STS-P-71-3-P Luchtdichtheid van gebouwen (bron VEA) Algemene bepalingen en toepassingsgebied Prestatiecriteria Ventilatievoorontwer Prestatieverslag Kwaliteitskader voor evaluatie van de prestaties 23

24 Luchtkanalen doorheen de buitenschil Hoog elastische aansluit kleefband voor luchtdichting. Uiterst rekbare kleefband voor luchtdichte aansluitingen, voor alle doorboringen en doorvoeren zoals buizen, kabels, balken,... 24

25 Omkasting buitenschrijnwerk Jan Vandenberghe SWS Manager DE PRAKTIJK 25

26 Schuimen aan binnenzijde Jan Vandenberghe SWS Manager DE PRAKTIJK 26

27 Montage kader inbouwen 27

28 Montage kader inbouwen 28

29 Montage raamkader 29

30 Montage raamkader 30

31 Montage raamkader 31

32 Installatie-eisen bij BA vanaf 1/1/2015 Van toepassing op alle bestaande gebouwen met : Bij functiewijziging en renovatie van gebouwen Niet bij ingrijpende energetische renovatie van woning,kantoor of school Geen eisen voor installatie waaraan geen werkzaamheden worden uitgevoerd Het verplaatsen of het uitbreiden van een bestaande installatie wordt beschouwd als het vernieuwen van de installatie. Enkel het tijdelijk demonteren en opnieuw plaatsen van dezelfde installatie op exact dezelfde plaats, wordt niet beschouwd als vernieuwing. 32

33 Installatie-eisen bij BA vanaf 1/1/2015 Voorbeeld : Tijdens de werken wordt een radiator bij geplaatst. De installatie- eisen voor de verwarming zijn van toepassing. Voor deze situatie kan het aangewezen zijn om een individuele afwijking/vrijstelling aan te vragen. Als een radiator wordt toegevoegd aan een bestaande verwarmingsinstallatie, dan wordt de installatie als vernieuwd beschouwd en dus zijn de installatie- eisen bij renovatie van toepassing. De invloed van de nieuwe radiator met bijhorend leidingwerk op het rendement van de gehele installatie zal doorgaans te klein zijn om aan de eisen te kunnen voldoen. Dat kan aanleiding geven tot een afwijking van de eisen. 33

34 Installatie-eisen bij BA vanaf 1/1/2015 Van toepassing op alle bestaande gebouwen met : Aanvraag vergunning vanaf 1/1/2015 Vervangen, vernieuwen of toevoegen van technische installaties Niet voor nieuwbouw (Geen verplichting om niet voorziene werken uit te voeren) 34

35 Installatie-eisen ketel op gasvormige of vloeibare brandstof minimale installatierendement ηinst >= 84% tov Hs ηinst = fncv/gcv [η30% + 0,003(θ30% - θave,boiler)] floc freg, burn finsulation freg fhyd ηinst >= 0,84 floc = correctieterm voor de plaats van het toestel; freg,burn = correctieterm voor de regeling die de ketel warm houdt tussen twee branderbeurten; finsulation = correctieterm voor de leidingisolatie; freg = correctieterm voor de regeling van normaal regime; fhyd = correctieterm voor het hydraulisch inregelrapport voor warmteproductie- installaties groter is dan 400 kw. 35

36 Installatie-eisen elektrische warmtepomp minimale seizoensprestatiefactor SPF van de warmtepomp afhankelijk van het type 36

37 Direct elektrische verwarming Bij de plaatsing van een installatie met directe elektrische verwarming moet het totale afgiftevermogen van de elektrische verwarmingstoestellen in het te renoveren gebouw of nieuwe gebouwdeel lager zijn dan 15 W/m². Als uitzondering op die regel is het vervangen van een bestaand toestel dat defect is, door een nieuw gelijkaardig toestel altijd toegelaten. De bruikbare oppervlakte in m² wordt bepaald op basis van de brutovloeroppervlakte van het te renoveren gebouw of nieuwe gebouwdeel. 37

38 Installatie-eisen sanitair warm water Elektrische boilers en doorstromers: Voor nieuwe elektrische warmwaterproductietoestellen geldt een maximaal toegestaan elektrisch vermogen. Het maximaal vermogen van alle nieuwe elektrische warmwaterproductietoestellen samen wordt bepaald in functie van de oppervlakte van het gebouw: Pel max[2500; *(a 150)]W Met: Pel = elektrisch vermogen in W bepaald door de som te nemen van de elektrische vermogens van alle elektrische warmwaterproductietoestellen; A = oppervlakte in m2 bepaald op basis van de bruto vloeroppervlakte van het gebouw. 38

39 Installatie-eisen sanitair warm water De grens van 2,5 kw komt overeen met één elektrische boiler die geschikt is voor het leveren van SWW in kleinere woningen. Elektrische boilers worden dus niet uitgesloten in woningen. Gebouwen met een oppervlakte groter dan 150 m2 kunnen een groter vermogen plaatsen. Als de vraag naar warm water m.a.w. beperkt is, kan een elektrisch toestel worden geplaatst (bijvoorbeeld in de kitchenette van een kantoorgebouw). Bij een grotere vraag (bijvoorbeeld een rusthuis) zal het niet meer mogelijk zijn om enkel elektrische toestellen te plaatsen. 39

40 Circulatieleidingen Isolatie voorzien (leiding voor verwarming, koeling, luchtkanaal, ) Lineaire warmteweerstand van de leiding afhankelijk van : Temperatuurregime van het leidingnet Classificatie van de omgeving van de leiding Buitendiameter van de leiding 40

41 Installatie-eisen koeling Voor lucht- en watergekoelde compressiekoelmachines geldt een minimaal installatierendement ηinst,cool = EERtest x fpl x finsulation x xfreg EERtest = energie- efficiëntieverhouding bepaald bij de 'standard rating conditions' zoals vastgelegd in deel 2 van de norm NBN EN 14511; fpl = correctiefactor die rekening houdt met het gedrag van de koelmachine bij deellast; finsulation = correctiefactor voor de leidingisolatie; freg = correctiefactor voor de regeling. 41

42 Installatie-eisen energieprestatie ventilatie Indien systeem D dan voorzien van warmteterugwinapparaat ηhr,vent = ηtest * xfat, AHU * fat, duct * finsul, duct * fae freg,vent ηhr,vent ηhr,vent >= 75% ηtest = testrendement van de warmteterugwinning bepaald volgens bijlage G van het wijzigingsbesluit van 20 mei 2011; fat, AHU = correctiefactor voor de luchtdichtheid van het toestel; fat, duct = correctiefactor voor de luchtdichtheid van de kanalen; finsul, duct = correctiefactor voor de isolatie van de kanalen; fae = correctiefactor voor de aerolische inregeling; freg,vent = correctiefactor voor de snelheidsregeling van de ventilatoren. 42

43 Installatie-eisen verlichting In elke ruimte van een niet- residentiëel gebouw waar de volledige verlichting wordt vernieuwd, moet het equivalent specifiek geïnstalleerd vermogen voldoen aan het maximaal equivalent specifiek geïnstalleerd vermogen (wequiv, max in W/m²) wequiv = w x fpres x fday x fdim < wequiv, max wequiv = equivalent specifiek geïnstalleerd vermogen; wequiv, max = het maximaal equivalent geïnstalleerd vermogen; w = specifiek geïnstalleerd vermogen; fpres = correctiefactor voor aanwezigheidsdetectie; fday = correctiefactor voor daglichtsturing; fdim = correctiefactor voor dimmen (andere dan daglichtafhankelijk dimmen). 43

44 Installatie-eisen energieverbruiksmeters 44

45 Buitenmuur-isolatie 45

46 ErP richtlijn en energie-etikettering voor de verwarmingsmarkt 46

47 ErP richtlijn en energie-etikettering voor de verwarmingsmarkt Vanaf 26 september 2015 gaat in Europa de Energy-related Products (ErP) richtlijn van kracht. Doel van deze richtlijn is klimaatverandering bestrijden en tegelijkertijd hernieuwbare energieën extra in de kijker plaatsen. Tegen 2020 moeten onderstaande EU-doelstellingen behaald worden: Verminderen van de uitstootgassen met 20% Aandeel aan hernieuwbare energie van de totale energieconsumptie laten toenemen met 20% Verbeteren van de energie-efficiëntie in de EU met 20% 47

48 Wat houdt ERP- richtlijn in? De ErP richtlijn bestaat uit een aantal maatregelen om de milieu-impact van energieverbruikende producten te beperken. Via deze maatregelen wil de Europese Commissie het gedrag van de consument op vlak van energie op een positieve manier bijsturen. Twee belangrijke maatregelen specifiek voor de verwarming en warmwaterproductie: Ecodesign: Reglementering rond het ecologisch ontwerp van energie gerelateerde producten. Deze richtlijn werd vertaald naar een verplichtende regelgeving. Energy Labelling Directive (ELD): Reglementering rond energieetikettering van verwarmingstoestellen en warmwater bereiders. 48

49 Ecodesign en ELD-labels Ecodesign Deze richtlijn legt alle verwarmingstoestellen en warmwater bereiders : minimumeisen op inzake energie-efficiëntie maximummarges op vlak van uitstoot. ELD-labels (Energy Labelling Directive) De Ecodesign gegevens worden voor alle producten tot 70kW vertaald naar ELD-labels. Vanaf 26/09/2015 worden alle verwarmingstoestellen en warmwater bereiders vanuit fabriek voorzien van een energie-efficiëntielabel, het ELDlabel. Deze regel geldt voor warmtepompen, boilers, micro-wkk- ketels, verwarmingsketels, zonneboilersystemen, regelingen... 49

50 Waaruit bestaat een ELD-label Op het label vind je alle informatie over het energie- rendement van het toestel. Hierbij worden een aantal karakteristieken besproken: energie-efficiëntie classificatie, fabrikant, productnaam, type product, geluidsniveau en thermisch vermogen. 50

51 Waaruit bestaat een ELD-label Een zeer belangrijk element op het label is de energieefficiëntie classificatie. Voor verwarmingstoestellen varieert deze classificatie van G tot en met A++. Voor sanitair warm- water bereiders gaat het label van G tot A. Producten op basis van hernieuwbare energie kunnen als hoogste label een A++ krijgen. 51

52 Productlabel Op productniveau worden alle producten door de fabrikant voorzien van een energie-label. Bedoeling van dit label is de eindklant wegwijs te maken in de energie-efficiëntie en het verbruik van het product. Daarnaast wordt ook het geluids- niveau van het toestel aangegeven. 52

53 Pakketlabel Pakketlabels zijn combinaties van twee of meerdere toestellen. Wanneer er verschillende producten gecombineerd worden tot één pakket, wordt ook een over- koepelend pakketlabel verplicht zodat dit de totale energie- efficiëntie van het pakket benadrukt. Een pakketlabel kan je maximaal een A+++ label opleveren. Het voordeel van een pakketlabel is dat verschillende, op elkaar afgestemde producten een groter besparingspotentieel kunnen betekenen. 53

54 Wat betekent ErP voor de vakman? Vanaf 26 september 2015 voorziet de fabrikant productlabels op alle verwarmings- en warmwater toestellen. Indien verschillende producten gecombineerd worden tot een pakket moet de vakman aan de eindklant van het correcte pakketlabel bezorgen. Ter ondersteuning zullen producenten gebruiksvriendelijke online tools aanbieden waarmee pakketlabels eenvoudig en snel berekend kunnen worden. Op deze manier wordt het als vakman mogelijk in een handomdraai verschillende configuraties te maken en op maat van de klant het ideale voorstel te selecteren. 54

55 Ingrijpende energetische renovatie 100- jaar oude woning ondergaat een lage- energierenovatie 55

56 Ingrijpende energetische renovatie 56

57 Ingrijpende energetische renovatie 100- jaar oude woning ondergaat een lage- energierenovatie: lessen uit een gerealiseerd project 1. woning voor renovatie 2. renovatie- ingrepen 3. kostprijs en impact op E- peil 4. meten is weten! 5. besluit 57

58 1. Woning voor renovatie Vrijstaande woning met mansardedak Bouwjaar 1901 Woning met kelder, gelijkvloers, 1ste verdieping en zolder Niet- geïsoleerd Problemen van opstijgend vocht en schimmel Buitengevel in anderhalfsteens metselwerk Schrijnwerk: deels PVC met dubbel glas, deels originele houten schrijnwerk met enkel glas Gemetste gewelven boven kelder en gelijkvloers 58

59 Ingrijpende energetische renovatie 59

60 Ingrijpende energetische renovatie METINGEN WINTER Opvolging binnentemperatuur en relatieve vochtigheid Luchtdichtheidsmetingen IR- opnames Energieverbruik 60

61 Comfort VERLOOP BINNENTEMPERATUUR Detailopname: 3 6 december

62 Comfort DAGGEMIDDELDE BINNENTEMPERATUUR Daggemiddelde binnentemperatuur sterk afhankelijk van buitentemperatuur en veel lager dan aangenomen in EPB! 62

63 Luchtdichtheid Zolderluik OPEN Zolderluik GESLOTEN Zolderluik AFGEPLAKT Luchtdebiet bij drukverschil van 50 Pa Meting 1 x Meting 2 x Meting 3 x Meting 2: n 50 = 8.95 /h q 50 = 8.95 m³/(h.m²) (EPB- default : 12 m³/(h.m²)!) 63

64 IR-opnames U=6.35 W/m²K U=2.21 W/m²K U=5.68 W/m²K 64

65 IR-opnames 65

66 IR-opnames 66

67 2. Renovatie-ingrepen ENERGETISCHE RENOVATIE: Sterk geïsoleerde schil Aanpakken bouwknopen Luchtdicht bouwen Technieken 67

68 Sterk geïsoleerde schil 20cm Dakisolatie (sarking l=0,024w/mk) 20cm Muurisolatie (Isofinish l=0,024w/mk) Schrijnwerk : dubbel en superisolerend 10cm polyurethaan op volle grond Ca 3cm polyurethaan boven kruipkelder Beoogde U- waarden (W/m²K) dak 0,11 muur 0,15 vloer 0,25 68

69 Dakisolatie Plaatsing dakisolatie: sarkingdak (20cm isolatie) 69

70 Muurisolatie Plaatsing gevelisolatie: dubbellaags, geschrankt 70

71 Minstens 75 % van de schildelen aan de buitenomgeving 71

72 Muurisolatie Plaatsing regelwerk en afwerking 72

73 Afwerking gevels Plaatsing regelwerk en afwerking met Façatile 73

74 Afgewerkte gevels en dak 74

75 Aanpakken van bouwknopen Doortrekken gevelisolatie t.p.v. funderingen Inbouw ramen 75

76 Luchtdichte schil door middel van Luchtdicht bouwen Nieuw pleisterwerk Aandacht bij inwerken van schrijnwerk Doorlopend dampscherm bovenop de bestaande houten dakconstructie Luchtdichte verbinding tussen dak en gevel?à testcase 76

77 Luchtdicht bouwen Oproep 2 Nieuw Industrieel Beleid Nieuwe Fabriek voor de Toekomst 'Luchtdicht bouwen van A tot Z WTCB Confederatie Bouw Bouwunie - NAV 01/03/ /03/

78 Luchtdicht bouwen : problematiek 78

79 Lichtdicht bouwen : doelstelling Hoofddoel: de volledige en doorgedreven implementatie van de nieuwe technologieën m.b.t. luchtdicht bouwen door het geheel van de Vlaamse bouwindustrie, Subdoelstellingen: - Voor bedrijven van niveau 1 (instapniveau): SENSIBILISERING - Voor bedrijven van niveau 2 (basisniveau): BASISKENNIS - Voor bedrijven van niveau 3 (topniveau): KWALITEITSBORGING 79

80 Luchtdicht bouwen : methodiek Hoofdactiviteit: van nabij opvolgen van twintig bedrijven op het vlak van luchtdicht bouwen (moeilijkheden? oplossingen?) evenwichtige spreiding in functie van kennisniveau, geografische ligging, bouwsysteem, bedrijfstype, Focus: procesoptimalisatie nieuwbouw grote bouwbedrijven hoge prestatieniveaus Daarnaast zullen ook alle andere bedrijven beroep kunnen doen op de kennis die binnen het project opgebouwd wordt via punctueel advies. RESULTATEN WORDEN COLLECTIEF VERSPREID ZODAT ZE TEN GOEDE KOMEN AAN DE HELE SECTOR 80

81 Technieken Doorgedreven isolatie en luchtdichte schil vraagt aandacht voor voldoende ventilatie : Ventilatie type C Centrale verwarming Kachel voor lage energie- woning in de living 81

82 3. Kostprijs en impact op E- peil Daling van E- peil en netto energiebehoefte Impact van verschillende renovatie- stappen berekend door studie- en adviesbureau Creatuur 82

83 Overzicht ingrepen 83

84 Overzicht ingrepen Ingrepen gerangschikt volgens hun impact op E- peil: Ter vergelijking: Totale kostprijs renovatie (incl. meubilair, afwerking en BTW): ,- euro Kostprijs technieken ca ,- euro 84

85 4. Meten is weten Opvolging energieverbruik en comfort voor en na Energieverbruik voor renovatie PROPAANGAS: - ruimteverwarming + warm water + koken OLIEKACHEL BADKAMER: - bijverwarming in badkamer Verbruik winter : 336 m³ à 8680 kwh HOUTKACHEL: - bijverwarming woonkamer Verbruik winter : 21.3 liter à 204 kwh Verbruik winter : 74.3 kg à 305 kwh Totaal geschat jaarverbruik: kwh (VREG: gemiddeld Vlaams gezin = kwh ) 85

86 Vergelijking energieverbruik - buitenklimaat opgemeten propaangasverbruik PERIODE van tot m 3 gas m 3 gas enkel ruimteverwarming #EQ GRD /10/12 7/11/ /11/12 24/11/ /11/12 2/12/ /12/12 9/12/ /12/12 3/01/ /01/13 13/01/ /01/13 17/02/ /02/13 6/03/ /03/13 10/03/ /03/13 8/04/ /04/13 28/04/ TOT graaddagen voor betreffende periode (equivalente graaddagen 16.5 C = (16.5- θ e,eq )) 86

87 Verhouding graaddagen / m3 propaan Raming energieverbruik: = kwh Metingen = 8643 kwh x 6? 87

88 Energiebesparing : EPB versus realiteit EPB- berekening renovatieproject Spiere: 88

89 Berekende energiebesparing versus realiteit? NEB (kwh) EPB,voor EPB,na E- peil 89

90 Berekende energiebesparing versus realiteit? NEB (kwh) EPB,voor geschatte energiebesparing EPB,na E- peil 90

91 Berekende energiebesparing versus realiteit? NEB (kwh) EPB,voor geschatte energiebesparing EPB,na? Opgemeten bruto energiebehoefte voor renovatie Opstart meetcampagne na renovatie: comfort, energieverbruik E- peil 91

92 Spiere leert dat : Door opvolging van binnenklimaat en energieverbruik van renovatieproject: Woning was dringend aan renovatie toe: zowel binnencomfort als isolatiepeil ver beneden de huidige eisen Door het gebrek aan isolatie en de gebrekkige luchtdichtheid moesten de bewoners zich tevreden stellen met een minimaal verwarmingscomfort De energieverbruiken vertonen een zeer goede correlatie met het aantal graaddagen (deze methode kan dus gebruikt worden om verbruik voor en na renovatie te vergelijken) De woning heeft een grondige renovatiebeurt gekregen die vermoedelijk vooral zal leiden tot een sterke comfortverhoging, minder tot een energieverlaging 92