Binnenklasdifferentiatie en het M-decreet ieders leer-kracht aanspreken. Katrien Struyven Vrije Universiteit Brussel, Vakgroep Educatiewetenschappen

Transcriptie

1 Binnenklasdifferentiatie en het M-decreet ieders leer-kracht aanspreken Katrien Struyven Vrije Universiteit Brussel, Vakgroep Educatiewetenschappen

2 Mythes over BKD 1. Differentiatie is enkel voor zwakke en sterke leerlingen 2. Leersucces is aaankelijk van intelligentie 3. Het leerplan biedt te weinig ruimte voor differentiatie 4. Differentiatie is een modewoord voor groepswerk 5. Differentiatie is occasioneel en vrijblijvend 6. Maatwerk betekent extra werk, in veelvoud 7. Leerlingen krijgen verschillende toetsen. Oneerlijk?

3 Mythe 1 Differentiatie is er enkel voor zwakke en sterke leerlingen Doel = Maximaal leren voor iedereen

4 Diversiteit in de klas Diversiteit is een gegeven, in élke klassituatie; BKD = een evidentie Vb. Interesses, tempo, voorkeuren, SOB, taalbeheersing, achtergrond/historiek, welbevinden, talenten, Drie verschillen in leren: - Interesses (hart) > waarom leren? - motivatie - Leerstatus (beker) > wat leren? - voorkennis/kunde - Leerprofiel (ster) > hoe leren? - strategie Met als doel Iedereen tot leren brengen = inzetten op maximaal leerrendement TEACHING UP

5 Leidraad voor bewuste keuzes Leerstatus Verhoogde leermotivatie Interesses Verhoogde leerwinst cognitief, meta-cognitief, sociaal-affectief motorisch Verhoogde leerefficiëntie Leerprofiel Cf. UDL, neurologische netwerken - affectief, herkenning en strategie

6 Mythe 2 Leersucces is afhankelijk van intelligentie BKD omvat een filosofie over leren Groeigericht denken

7 BKD is groeigericht denken Leerlingen met growth mindset engageren zich makkelijker en actiever bij moeilijke taken Meta-analyse (Hattie, 2009) >>> Krachtigste interventie van leerkracht voor prestaties van leerlingen = hoge verwachtingen stellen Leerkrachten met een growth mindset bereiken meer met lln GROWTH > leren is afhankelijk van inspanning, het is proces waarbij fouten maken mag Versus FIXED > leren is biologisch, sociaal bepaald (Dweck, 2012)

8 Mythe 3 Het leerplan biedt te weinig ruimte voor differentiatie BKD omvat een filosofie over lesgeven Ethisch kompas gericht op de leerling

9

10 Mythe 4 Differentiatie is modewoord voor groepswerk BKD is een praktijk in de klas Flexibel groeperen i.f.v. routes op maat

11 Op welke manieren kan je gaan groeperen? Individueel werk én in groep, homogeen (mits ondersteuning) en heterogeen (spontane differentiatie mogelijk)

12 Mythe 5 BKD is occasioneel en vrijblijvend BKD is pro-actief, positief en planmatig omgaan met verschillen

13 Output = input = FB voor leerkracht = FB voor leerling Signalen en output van lln wordt nieuwe input, zowel voor de leerkracht (ifv lessen) als voor de ll (ifv optimaliseren werk)

14 Het resultaat? Een kijkwijzer

15 3-deling: Leerkracht (filosofie) Klas (praktijk) en Leerling (maximaal leren) 3-P s: Pro-actief Positief en Planmatig Schematische voorstelling van de kijkwijzer

16 Mythe 6 BKD = Extra werk, in veelvoud = belangrijke zorg! Wat goed gaat, behouden! Waar verbetering mogelijk

17 Think big, start small Denk aan: feedback (door peers), keuzes bieden (binnen bepaalde grenzen), (extra) hulpbronnen inzetten, variaties op opdrachten uitproberen, extra uitleg voor beperkte groep,

18 Mythe 7 BKD = verschillende toetsen. Oneerlijk? Evaluatie is deel van gedifferentieerde instructie

19 Gedifferentieerd evalueren? Uiteraard, maar makkelijker gezegd dan gedaan Formatieve evaluatie & feedback! Ook summatief rekening houden?!? Denk aan: actie toelaten, meerdere momenten, evaluatievormen met differentiatie (e.g. portfolio, ), keuzes bieden, bonussystemen, variatie aan expressie-vormen, gebruik van hulpmiddelen, basis/uitbreiding,

20 Graag meer lezen? Ieders leer-kracht. Binnenklasdifferentiatie in de praktijk. Uitgeverij Acco. Vragen? Nu of later

21 Meer inspiratie, ontmoetingen en uitwisseling? Zomerdriedaagse 2016 ma 4/7, di 5/7 en woe 6/7, voor info en inschrijvingen:

22 Praktijkvoorbeelden Website, ontwikkeld voor lager onderwijs en gelanceerd op 21/1/ De praktijkvoorbeelden bij VLOR-studie kan u online vinden: Andere ideëen: DIVA (Steunpunt D&L) KlasCement BV-databank

23 Wat is BKD niet? Uitsluitend werken met niveaugroepen Werk dat niet af is mee naar huis geven Sterke leerlingen als begeleiders/leerkracht inzetten Snelle werkers aan de volgende oefening laten beginnen Doelgroepspecifiek Vakafhankelijk Methodiek die pas kan toegepast worden als alle leerlingen gekend zijn Methodiek waarmee enkelingen gebaat zijn Te realiseren extra aan een kennisoverdrachtelijke aanpak.

24 LEERINTERESSE - Concreet kan je Keuzes aanbieden 2 parallelle opdrachten verschillend toepassingsgebied Lijst met keuzes (bv. literatuurlijst, topic-lijst, hoeken, ) Moet/mag opdrachten, zoals in contractwerk Criteria voor beperkte vrije keuze (bv. boek, onderzoekstopic, projectopbrengsten) Zelf keuzes maken op maat van Inhouden, aanpak laten aansluiten bij leefwereld bv. actua, tv-programma s, muziek, Leefwereld integreren binnen opdrachten bv. sociale media, internet Nieuwe interesses aanspreken

25 LEERSTATUS Concreet kan je ADI-BHV Handen vrij? Korte instructie + korte evaluatie 2 studentcoaches per les helpen Basis Zelfstandig werken Gevorderd Springen vooruit = meer uitdaging Extra instructie Hulp van leerkracht, extra info, samen inoefenen Afsluitend herhalingsmoment essentie vastzetten

26 LEERSTATUS Flipped leren Instructie Oefeningen basis Gevorderde inoefening en uitdaging = Huiswerk, geen hulp, begeleiding Flipped? Start met huiswerk, bv. instructieclip, Klastijd, hulp aanwezig, evt. gedifferentieerd tekst,

27 LEERSTATUS - Hulp bieden Hulpmaterialen inzetten; Hulp-map in de klas, leerlingen mogen hulp aanspreken zolang ze daar nood aan hebben, mogen mee naar huis> groeit mee met de klas en de leerstof die wordt gezien en gaat mee naar het volgende leerjaar Ook bij evaluatie Hulpblaadjes mogen gebruikt worden bij evaluaties (met indicatie op toets/rapport) Contractwerk, Gedifferentieerd samengesteld Met mini-klasje tijdens contracttijd Klasinrichting afstemmen op hulpvraag Levende groepen, evt. klasoverstijgend

28 LEERPROFIEL Concreet kan je Opdrachten afstemmen op denkpatronen (Sternberg) Creatief Analytisch Pragmatisch

29 LEERPROFIEL Concreet kan je VARIËREN Verschillende soorten van deeltaken in de opdracht voorzien Via bronnen die gebruikt worden Tekst Film/video Internet Magazines, kranten, actua-sites Gesprekken, interviews, Via rollen binnen de groep bv. CLIM-methodiek Kapitein Materiaalmeester Tijdsbewaker Door creatieve, originele oplossingen na te streven Interesse begint zo te spelen Eigenaarschap neemt toe