ze lied het kind daar achter voor de HERE.

Transcriptie

1 [Uitzending 357: 1 Samuël 2:1 t/m 3:1] In de vorige uitzending hebben we gelezen over het gezin van Elkana uit Rama in Israël. Eén van zijn vrouwen (Hanna) is kinderloos en vraagt in de tabernakel te Silo of de HERE haar een kind wil schenken. Haar gebed wordt verhoord. In het laatste vers van het vorige hoofdstuk hebben we gelezen: En ze lied het kind daar achter voor de HERE. Nu woont en leeft Samuël bij de tabernakel in Silo. In 1 Sam.2 lezen we hoe het verder gaat met Samuël. Nadat Hanna haar zoon Samuël rond zijn derde levensjaar heeft gewijd aan de HERE, zingt zij een lied, waarin ze haar vertrouwen naar de HERE uitspreekt. Het lied functioneert als een voorbeeld voor de latere lofzang van Maria in Lucas 1. Het loflied van Hanna is profetisch. Zij noemt voor de eerste keer de Messias: Hij geeft Zijn Koning kracht en aan Zijn Gezalfde grote eer. 1 Samuël 2 vers 1: Daarna zong Hanna een loflied voor de HERE: Wat heeft de HERE mij blij gemaakt! Wat een kracht heeft Hij mij gegeven! Nu kan ik vrijuit tegen mijn vijanden spreken, want de HERE heeft mij verlost. Wat een vreugde! Ter inleiding op haar woorden lezen we vanuit de Hebreeuwse grondtekst dat Hanna bidt en spreekt. Ze begint haar lied met een lofzang voor God. Ze verklaart dat haar hart jubelt over de HERE. De reden voor haar blijdschap is dat de HERE haar kracht heeft gegeven. 1 Samuël 2 vers 2: Niemand is zo heilig als de HERE! Er is geen andere God, geen andere Rots dan onze God. Na de inleidende beschrijving, die handelt over de gevoelens van Hanna, richt de aandacht zich op de eigenschappen van God. Hanna benadrukt het unieke karakter van de HERE. In de eerste plaats is niemand zo heilig als de HERE. Deze uitspraak is uit de mond van Hanna begrijpelijk, want ze heeft een wonder mogen meemaken. In aansluiting hierop verklaart Hanna dat niemand een Rots is als Hij en daarmee verwijst ze naar de betrouwbaarheid van de HERE. Almacht en trouw gaan bij de HERE hand in hand. In het NT wordt de Here Jezus Christus in 1 Petrus 2 de steen, rotssteen of hoeksteen genoemd. Hij is de Rots waarop Hij Zijn Gemeente zal bouwen. TTB - NL - TWR - CW 1

2 1 Samuël 2 vers 3: Wees niet langer trots en zelfingenomen! De HERE weet wat u hebt gedaan en zal uw daden beoordelen. Wie dit voor ogen houdt, ziet af van trotse taal en hoogmoed. Het voorbeeld dat Hanna hier voor ogen heeft, is ongetwijfeld de arrogante Peninna. Menselijk arrogantie is niet alleen ongegrond, maar ook gevaarlijk. De HERE is Degene die alles weet. Hij weegt alle handelingen en weet alle dingen. De HERE zal uw daden beoordelen. In Gods alwetendheid ligt Zijn liefde en zorg voor de wereld besloten. De gedachte dat de HERE alles in de wereld toetst, vinden we ook in Ps.11 en Spr.16. Bijvoorbeeld, bij het bidden moeten we ons herinneren dat onze gebeden in overeenstemming zijn met Gods wil. Als we in het Onze Vader bidden: Uw wil geschiedde, dan moeten we dat wel menen en niet uit gewoonte of bijgelovigheid zeggen. 1 Samuël 2 vers 4 t/m 6: Zij die machtig waren, zijn het nu niet meer! Zij die zwak waren, zijn nu sterk. Die het goed hadden, lijden nu honger. Die honger leden, zijn nu goed doorvoed. De onvruchtbare vrouw heeft nu zeven kinderen, zij die vele kinderen heeft, kan nu niet meer baren. De HERE doodt en Hij maakt levend. Hij laat de mens neerdalen in het dodenrijk en leidt hem daar ook weer uit. Na de beschrijving van de eigenschappen van de HERE, geeft Hanna aan op welke wijze God leiding geeft aan de wereld. Hanna laat aan de hand van een aantal voorbeelden zien dat de HERE het leven leidt. Daarna spreekt ze in vers 6 over Gods directe daden. Ook daarin plaatst Hanna situaties en personen tegenover elkaar. Alleen de HERE heeft macht om leven te geven, alleen Hij heeft recht om leven weg te nemen. Zoals Job zegt in Job 1 vers 21: De HERE gaf mij alles wat ik bezat, Hij heeft het mij nu weer afgenomen. Gezegend is de naam van de HERE. Een mens kan er moeite mee hebben om de dingen te doen en te aanvaarden zoals de HERE ze heeft bepaald. Maar zolang wij mensen in Gods heelal zijn, gebeuren de dingen volgens Zijn orde en op Zijn manier. Een mens die daarvoor buigt zal de zegen van de HERE ervaren en in vrede onder zijn eigen vijgenboom en wijnstok leven. TTB - NL - TWR - CW 2

3 1 Samuël 2 vers 7: Sommigen geeft Hij armoede, anderen rijkdom. De één vernedert Hij, de ander wordt verhoogd. Ook is het de HERE die onterft en rijk maakt en die doet vallen en verhoogt. Dat de HERE iemand van het ene op het andere moment rijk of arm kan maken, komen we ook tegen in het Bijbelboek Job. Mogelijk leeft bij u de vraag: Waarom zijn sommige mensen rijk en andere arm? Ik weet het niet, ik hoef het ook niet te weten. Het is een zaak van de HERE en Hij zal het op een dag uitleggen (als het dan nog een vraag voor een mens is). Nu moeten wij wachten op het moment dat de HERE die uitleg geeft. 1 Samuël 2 vers 8 en 9: Hij helpt zwakken en armen overeind, Hij haalt hen weg uit stof en slijk. Hij behandelt hen als vorsten en geeft hun eer en aanzien. Want de hele aarde is door de HERE geschapen en Hij houdt de wereld in zijn hand. Hij zal hen die Hem aanbidden beschermen, maar de goddelozen komen in duisternis om. Niemand zal slagen door zijn eigen kracht alleen. Hanna zegt dat de HERE de zwakken en armen doet opstaan uit het stof en hen weg haalt uit stof en slijk. Tegenover de kracht van de Schepper en Onderhouder van alle dingen is niemand opgewassen. Voor een goed verstaan van de boodschap van Hanna moeten we beseffen dat de HERE niet per definitie er voor zorgt dat iedere arme rijk wordt en dat iedere rijke wordt vernederd. Verhoging wordt verbonden met rechtvaardigheid en vernedering met hoogmoed en onrechtvaardigheid. 1 Sam.2 vers 10: Zij die tegen de HERE vechten, worden gebroken, vanuit de hemelen laat Hij tegen hen de donder weerklinken. Hij oordeelt over de hele aarde. Hij geeft zijn Koning kracht en aan zijn Gezalfde grote eer. In het eerste gedeelte van het lied is gesproken over mensen die tegen God opstaan. In vers 10 wordt verklaard dat ze door de HERE worden vernietigd. Tegen hen toornt de HERE in de hemel. Zijn rechterschap strekt zich uit tot de einden van de aarde. Hanna verklaart in vers 10 dat de HERE niet alleen rechter is over de Israëlieten, maar over alle volken van de aarde. Tenslotte verklaart Hanna dat de HERE kracht verleent aan Zijn koning. TTB - NL - TWR - CW 3

4 We zien een profetisch element in de woorden van Hanna. Het is de eerste keer in de Bijbel dat de koning gezalfde wordt genoemd. Ook het einddoel van 1 Samuël wordt in vers 10 duidelijk, alles zal uiteindelijk uitlopen op Gods Koning en Zijn Gezalfde. Hij is de Rechtvaardige Koning op de troon en Gods Gezalfde is: Jezus Christus. Hij is de koning der Koningen en de Here der Heren. Omdat Israël de theocratie heeft afgewezen, wijst de HERE Zijn Koning aan. 1 Samuël 2 vers 11: Elkana ging zonder Samuël naar Rama terug, het kind werd een dienaar van de HERE onder toezicht van de priester Eli. Vers 11 vermeldt dat Elkana met zijn gezin weer naar Rama gaat. Samuël blijft achter in Silo en doet dienst voor de HERE. Hij verricht zijn arbeid onder toezicht van Eli de hogepriester. In het gedeelte dat volgt, komen we een uitvoerige beschrijving tegen van gebeurtenissen die in Silo plaatsvinden. 1 Samuël 2 vers 12: De zonen van Eli waren slechte mannen die niets om de HERE gaven, De sombere situatie van het centrale heiligdom wordt nu beschreven. Chofni en Pinechas, de zonen van Eli, zijn nietswaardige lieden. In de Hebreeuwse grondtekst vinden we voor de aanduiding: slechte mannen de uitdrukking Belials kinderen De uitdrukking Belial duidt in het OT op slechtheid in algemene zin, op verraderlijkheid. In de Joodse literatuur duidt Belial op een macht die verwant is met Satan. Chofni en Pinechas erkennen de heerschappij van God niet. In dit gedeelte zien we al de tegenstelling tussen Samuël en de zonen van Eli naar voren komen. Samuël dient de HERE, maar de zonen van Eli niet. In het vervolg zien we illustraties van hun onrechtvaardige daden. De kleine Samuël is op een gevaarlijke plaats, maar zijn moeder blijft voor hem bidden. En u, luisteraar, bidt u voor uw kinderen? 1 Samuël 2 vers 13 t/m 16: Chofni en Pinechas maakten misbruik van hun priesterrechten. Zo gebeurde het regelmatig dat zij hun dienaar eropuit stuurden wanneer iemand een offer bracht. Terwijl het vlees van het offerdier werd gekookt, stak de dienaar een driepuntige vleeshaak in de pot waarbij alles wat aan de haak omhoogkwam voor de zonen van Eli was. TTB - NL - TWR - CW 4

5 Alle Israëlieten die naar Silo kwamen om te aanbidden, werden op die manier behandeld. Soms kwam de dienaar nog voordat het vet op het altaar in brand was gestoken en eiste het nog rauwe vlees op voordat het werd gekookt, zodat het kon worden geroosterd. Als de man die het offer bracht, antwoordde: Neem zoveel u wilt, maar eerst moet het vet worden verbrand, zoals de wet voorschrijft, dan zei de dienaar brutaalweg: Nee, ik wil het nu hebben en als ik het niet goedschiks krijg, neem ik het kwaadschiks. Hun afkeurenswaardige gedrag komt tot uitdrukking in de manier waarop zij omgaan met de slachtoffers die door de Israëlieten worden gebracht. Zij misbruiken hun positie. De tekst vermeldt dat de beide priesters onwettige priesterlijke heffingen eisen. Niet incidenteel, maar iedereen die een offer in Silo brengt, wordt ermee geconfronteerd. Soms gebeuren zelfs nog ernstiger dingen. Het is ook mogelijk dat het vlees nog rauw is en de priester het opeist om te roosteren. Hij doet dat, voordat de beste delen van het dier in brand kunnen opgaan als offer voor de HERE. Daarmee hebben we te maken met een vorm van ontheiliging. Protesten van de offeraars hebben weinig uitwerking. 1 Samuël 2 vers 17: Zo zondigden de beide jongemannen ernstig in de ogen van de HERE, want ze toonden geen eerbied voor de offers van het volk aan de HERE. In een afsluitende zin wordt de ernst van de situatie geschetst. De zonden van de twee zonen van Eli bij het heiligdom zijn zeer groot, omdat zij de offers van de HERE oneerbiedig behandelen, waardoor de Israëlieten de offers gaan minachten. De Israëlieten zagen wat de zonen van Eli deden. In plaats van dichter bij de Here te leven, dreven zij door de daden van de priesters verder van de HERE weg. Hier is voor christenen een les te leren. Ook vandaag wordt de levenswandel van christenen gezien en beoordeeld. Worden de mensen daardoor nieuwsgierig naar de HERE en Zijn dienst? Of drijft het hun verder bij God vandaan? TTB - NL - TWR - CW 5

6 1 Samuël 2 vers 18 en 19: Samuël, een kind nog, was een dienaar van de HERE en droeg een linnen mantel, net als de priesters. Elk jaar maakte zijn moeder een mantel voor hem en bracht hem die wanneer zij en haar man hun offer kwamen brengen. Terwijl Samuël opgroeide onder de invloed van de slechte zonen van Eli, vergat zijn moeder hem niet. Hanna houdt van Samuël. Ze had beloofd hem aan de Here te geven, en heeft haar woord gehouden. Elk jaar maakte ze ook een linnen priestermantel voor hem. 1 Samuël 2 vers 20 en 21: Voordat zij weer naar huis gingen, zegende Eli Elkana en Hanna en vroeg God hun nog meer kinderen te geven, die de plaats konden innemen van het kind dat zij aan de HERE hadden afgestaan. En de HERE gaf Hanna nog drie zonen en twee dochters. Ondertussen groeide Samuël dicht bij de HERE op. Wanneer Elkana en Hanna weer hun jaarlijkse bezoek aan het heiligdom in Silo brengen, spreken ze Eli. De hogepriester spreekt een zegen uit, in het bijzonder over Hanna. Hij voorzegt dat de HERE nageslacht aan haar zal schenken. Dit nageslacht komt in de plaats van het kind dat zij heeft afgestaan voor de dienst in het heiligdom. In vers 21 lezen we hoe de HERE de beloofde zegen laat uitkomen. Hanna wordt zwanger en ontvangt van de HERE nog drie zonen en twee dochters. Over Samuël horen we tenslotte dat hij bij de HERE opgroeit. Deze laatste uitdrukking geeft de hechte verbondenheid tussen Samuël en de HERE God weer. In het verband van het hoofdstuk bepaalt de opmerking de lezer bij het verschil tussen Samuël en de twee slechte zonen van Eli. 1 Samuël 2 vers 22: Ook al was Eli erg oud, toch wist hij heel goed wat zijn zonen het volk aandeden, zoals dat zij sliepen met de vrouwen die bij de ingang van de tabernakel dienstdeden. Na het gedeelte over Gods zegen voor Samuël en zijn familie, volgt in de verzen 22 t/m 26 een gedeelte waarin de zonde van het huis van Eli wordt genoemd. TTB - NL - TWR - CW 6

7 De passage begint met de mededeling dat Eli zeer oud is. In 1 Sam.4 lezen we dat hij 98 jaar oud is en totaal blind. Of hij dat in hoofdstuk 2 ook al was weten wij niet. Eli weet welke zonden zijn zonen begaan tegen de Israëlieten. Ze nemen offervlees dat hen niet toebehoort maar de offeraar. Daarnaast beledigden zij de HERE door zich vlees toe te eigenen, voordat het deel van de HERE was afgegeven. Maar ze doen nog meer, volstrekt onaanvaardbare dingen. Het is te gek voor woorden, bij het heiligdom hebben zij seksuele omgang met vrouwen die dienst doen bij de ingang van de tabernakel. Door verschillende uitleggers wordt gesuggereerd dat we hier te maken hebben met een vorm van tempelprostitutie. Maar, het is de vraag of dat werkelijk voorkwam bij de tabernakel. In Israël is (volgens Lev.19) prostitutie in het algemeen en in het bijzonder bij het heiligdom ten strengste verboden. Wij hebben hier te maken met praktijken die helemaal niet bij het heiligdom horen! Het gaat om niets anders dan seksuele losbandigheid van de zonen van Eli. Zij lapten de wetten van God aan hun laars en hadden geen respect voor de HERE en Zijn dienst. Dat er vrouwen dienst deden bij de ingang van de tabernakel hebben we al eerder gelezen in Ex.38:8. 1 Samuël 2 vers 23 t/m 26: Ik heb van het volk van de HERE vreselijke verhalen gehoord over wat jullie doen, zei Eli tegen zijn zonen. Het is iets vreselijks het volk van de HERE te laten zondigen. Als mensen tegen elkaar zondigen, zal God hun scheidsrechter zijn. Maar als mensen zondigen tegen de HERE, wie zal het dan voor hen opnemen? Maar zij luisterden niet naar hun vader, want de HERE had Zich al voorgenomen hen te doden. De jonge Samuël groeide op en was geliefd, zowel bij de HERE als bij de mensen. Eli heeft zijn zonen aangesproken en hen dingen verweten, maar hij heeft hen niet krachtig genoeg duidelijk gemaakt dat hun gedrag absoluut ontoelaatbaar is. De zwakte van Eli is, dat zijn woorden niet worden ondersteund door krachtig handelen. In zijn situatie was het niet voldoende om met wijsheid te spreken, maar moesten de misstanden worden aangepakt. Daarom wordt Eli uiteindelijk geoordeeld. TTB - NL - TWR - CW 7

8 1 Samuël 2 vers 27 t/m 29: Op een dag kwam een profeet bij Eli en gaf hem de volgende boodschap van de HERE: Heb Ik Mijn kracht niet duidelijk laten zien aan uw voorouders, toen zij slaven waren onder de farao in Egypte? Heb Ik uw stamvader Levi niet uit al zijn broers gekozen om Mijn priester te worden, te offeren op het altaar, reukwerk te verbranden en de priesterlijke mantel te dragen wanneer hij Mij diende? Heb Ik niet een deel van de offergeschenken van het volk toegewezen aan u, de priesters? Waarom misbruikt u de offers die Mij worden gebracht? Waarom hebt u uw zonen meer geëerd dan Mij? Waarom hebt u zich volgegeten van de beste offers van Mijn volk Israël die alleen Mij toekomen? Daarom verklaar Ik, de HERE, de God van Israël, dat ook al heb Ik beloofd dat uw familie altijd Mijn priesters zouden blijven, u niet moet denken ongestoord met deze gruwelijke praktijken te kunnen doorgaan. Ik zal alleen eren wie Mij eren en Ik zal verachten wie Mij verachten. Ieder van uw familieleden zal voortaan jong sterven, zodat zij niet langer als priester zullen dienen. Uw familie zal worden vernietigd. Het zal Israël in alle opzichten goed gaan, maar u zult blijvende ellende ondervinden en in uw familie zal niemand oud worden. Slechts één zal Ik bij Mijn altaar toelaten en die zal al deze dingen met pijn moeten aanzien en van verdriet wegkwijnen. Alle leden van uw familie zullen in de kracht van hun leven sterven. En om te bewijzen dat wat Ik heb gezegd zal gebeuren, zal Ik ervoor zorgen dat uw zonen Chofni en Pinechas op dezelfde dag sterven! Daarna zal Ik een betrouwbare priester aanstellen die Mij zal dienen en alles zal doen wat Ik hem opdraag. Ik zal zijn familie zegenen en hij zal Mij altijd trouw blijven. Al uw nakomelingen die nog overblijven, zullen zich diep voor hem buigen en hem smeken om brood en geld. Alstublieft, zullen zij zeggen, geef mij toch een plaatsje bij de priesterdienst, zodat ik nog wat te eten krijg. Nadat beschreven is dat er een einde zal komen aan het huis van Eli, geeft de HERE aan hoe Hij een nieuw begin gaat maken met het priesterschap. Hij zal een betrouwbaar priester aanstellen. TTB - NL - TWR - CW 8

9 Deze priester zal de dingen doen die in het hart en in het innerlijk van de HE- RE zijn. Met andere woorden, hij doet Gods wil. God belooft dat hij voor deze nieuwe priester een duurzaam huis zal bouwen. Daarnaast zal hij dienen bij de toekomstige gezalfde koning. Daarbij moeten we niet denken aan Samuël omdat hij geen priester was. Maar aan Sadok, de priester die wordt gezalfd onder koning Salomo (1Kon.2). Zijn nageslacht treedt in de koningentijd op als priester. Aan het einde van de profetie wordt gesproken over nazaten van Eli. Zij zullen als bedelaars aankloppen bij de nieuwe priesters. 1 Samuël 3 vers 1: De jonge Samuël diende de HERE onder toezicht van Eli. De HERE sprak in die tijd maar zelden door een profetie. Het oordeel over het huis van Eli is bekend gemaakt, het priestergeslacht zal ten onder gaan. In 1 Sam.3 richt de aandacht zich nu op Samuël. Over hem is al eerder gezegd dat hij opgroeide en zowel bij de HERE als bij het volk geliefd was. Daarover lezen we meer in de volgende uitzending. Dan lezen we: 1 Samuël 3, 4 en 5. TTB - NL - TWR - CW 9