Verhaal van verandering

Transcriptie

1 Infirmiers de Rue Belgische Ashoka Fellow

2 Ashoka: Kun je ons iets vertellen over je familie en waar je bent opgegroeid? Émilie: Ik kom uit Namen, België, en groeide op in een groot gezin. Ik ben de tweede van vijf kinderen en mijn ouders zijn allebei arts. Er woonden ook regelmatig uitwisselingsstudenten, neefjes, nichtjes en vrienden bij ons. Zo maakten we kennis met verschillende leefwijzen en leerden we van elkaar. Mijn hobby s waren scouting (meer dan 15 jaar), muziek (fluit, saxofoon en accordeon) en sport (vooral tennis, zwemmen en bergsporten). Ashoka: Welke persoonlijke ervaringen hebben sinds je kindertijd jouw visie op de wereld veranderd? Émilie: Dat zijn er een aantal geweest, waarvan er vele voortkwamen uit mijn projectwerk of de mensen die ik ontmoet heb. Het is moeilijk om daaruit te kiezen! Ik heb er drie gekozen die bijzonder inspirerend waren, maar het zou te eenvoudig zijn om te zeggen dat dit de drijfveren zijn van mijn visie op de wereld.

3 Eerste ervaring Als tiener was ik op school best verlegen. Soms had ik het gevoel dat ik werd beoordeeld op mijn kleren of stijl en dat anderen niet hun best deden om me beter te leren kennen of me te laten zijn wie ik werkelijk was. Was dat echt zo of deed ik het mezelf aan? Ik weet het niet... Maar beetje bij beetje raakte ik steeds meer geïsoleerd en werd ik nergens meer bij betrokken. Ik wilde niet naar een andere school gaan, omdat ik niet wilde vertrekken met het etiket of beeld van iemand die weggepest zou zijn. Dus bleef ik en overtuigde mezelf ervan dat ik kon veranderen, net zoals degenen die soms gewelddadig waren op school... Ik dacht dat we er wel overheen zouden groeien aangezien we allemaal tieners waren, dat ik het gewoon moest doorstaan en moest onthouden dat iedereen zich kon verbeteren.

4 Tweede ervaring Een tweede belangrijke ervaring vond plaats in Afrika, waar ik was met Sara Janssens, met wie ik Infirmiers de Rue (IDR, Straatverplegers) opgericht heb. We werkten in een veldkliniek en hadden besloten op bezoek te gaan bij het op twee na grootste ziekenhuis van Burkina Faso. Dat lag niet ver van ons dorp. Er waren geen artsen of chirurgen in het ziekenhuis; de verpleegkundigen deden alles zelf. Zo hadden ze een aantal buitengewone vaardigheden ontwikkeld, waarvan Sara en ik onder de indruk waren. Toen we kwamen kijken hoe zij werkten, kwam er een verpleger op ons af. Hij vertelde dat er een vrouw was neergestoken, dat ze verwondingen over haar hele lichaam had en dat wij haar moesten komen hechten. In zijn ogen beschikten we over de vaardigheden om dat te doen, omdat we blank zijn. Dat was niet het geval en dat is het nog steeds niet! Ik heb meer dan eens ervaren dat kleren de man niet maken en schijn bedriegt. Mensen kunnen over meer of minder middelen beschikken dan je zou verwachten.

5 Derde ervaring Ik heb vier jaar bij La Fontaine gewerkt, een opvang- en gezondheidscentrum voor daklozen. Die kunnen er douchen, hun kleren wassen en zich medisch laten onderzoeken. In die vier jaar heb ik vele bijzondere mensen vol mogelijkheden en talenten ontmoet, die de vaardigheden hadden ontwikkeld om op straat te overleven. Ik ontmoette ook mensen die te lang hadden gewacht met het bezoeken van een verpleegkundige, omdat ze zich niet realiseerden hoe ziek ze waren. En dan was er nog Marie-Thérèse, mijn toenmalige collega-verpleegkundige, en de vele vrijwilligers die ieder op hun eigen manier daklozen hielpen hun zelfvertrouwen en welzijn te vergroten. Elk van deze ontmoetingen zorgde ervoor dat ik meer wilde doen voor deze mensen en wilde doorgaan met dit werk.

6 Ashoka: Wat maakt jouw benadering anders en origineel? Wat doe jij anders dan anderen om het probleem op te lossen? Emilie: Wij maken proactief gebruik van hygiëne en de erkenning van middelen en talenten om daklozen te laten reïntegreren. Hygiëne is een taboe in onze samenleving. Veel mensen hebben er moeite mee om tegen hun collega s of vrienden te zeggen dat ze iets tussen hun tanden hebben of eens deodorant zouden moeten gebruiken. Dat komt doordat ze bang zijn de vertrouwde relatie kwijt te raken of over iets te beginnen dat te persoonlijk is. Maar iemands hygiëne zegt veel over hoe geïnteresseerd hij of zij in zichzelf is en aandacht besteden aan hygiëne zorgt ervoor dat die persoon met tastbare doelen weer wat controle over zijn of haar leven krijgt. Daarom hebben we ervoor gekozen het taboe te doorbreken en hygiëne te gebruiken als een instrument in ons werk. We zien elke dag dat het terugwinnen van hygiëne en zelfvertrouwen leidt tot een betere voorstelling van de toekomst. Zo worden grotere projecten mogelijk, bijvoorbeeld het vinden van een appartement. Het erkennen van middelen en talenten is volgens ons net zo belangrijk voor reïntegratie.

7 De verschillen Methodologie De NGO Straatverplegers ontwikkelt met zorg interne systemen die zowel werken voor het team als efficiënt de gestelde doelen bereiken, aangezien het ene aspect bijdraagt aan het andere. Daarom hebben we één persoon die verantwoordelijk is voor het plannen van het werk op straat, creëren we werkgroepen rond problemen die met ons veldwerk te maken hebben, houden we onze sociaal-medische kennis bij via opfrisworkshops, enzovoorts. Onlangs hebben we een hoogwaardige database besteld om de impact van onze werkzaamheden beter te kunnen analyseren. Coördinatie IDR brengt daklozen in contact met verschillende ondersteunende partijen op psychisch, medisch en sociaal gebied. Deze coördinatie zorgt ervoor dat het werk van het netwerk ook echt wordt uitgevoerd, voorkomt dubbel werk en optimaliseert de inspanningen van alle betrokkenen. IDR werkt op individueel niveau (patiënten), op organisatieniveau (trainen van bewakers, werken met bedrijven en particulieren) en op omgevingsniveau (beter gebruikmaken van bestaande infrastructuur, informatiekanalen). Coördinatie van al deze partijen is dan ook essentieel voor de ontwikkeling van een stabiel ondersteunend netwerk voor de patiënt.

8 De verschillen Waardering van middelen We hechten belang aan de waardering van het individu. Verpleegkundigen identificeren bijvoorbeeld ten minste drie talenten die worden gebruikt in het reïntegratieproces. Dit motiveert patiënten en geeft hen meer vertrouwen. De ontdekte talenten helpen de patiënt ook bij de wederopbouw na herhuisvesting en bij het aannemen van een nieuwe rol in de maatschappij. Als de patiënt bijvoorbeeld van de natuur en van tuinieren houdt, kan hij of zij betaald of onbetaald aan de slag in de tuin van de zorginstelling. Visie: geïntegreerde psychische, medische en sociale ondersteuning Naast het werken aan zelfvertrouwen en algemeen welbevinden worden patiënten geholpen hun leven beter te organiseren en rechtstreeks te betalen voor hun onderkomen, verzekering, zorg etc., net zoals anderen dat doen. Hygiëne als onderdeel van reïntegratie Hygiëne wordt vaak als taboe beschouwd en pas in tweede instantie beoordeeld. IDR ziet het als een essentieel onderwerp dat zowel op straat als i n d e accommodatie moet worden bekeken en behandeld, omdat de patiënt zich door goede hygiëne beter gaat voelen en dit een voordeel is bij de reïntegratie in zijn of haar omgeving.

9 De verschillen Patiënten zijn een stuk kwetsbaarder IDR richt zich op het helpen van mensen met een hoog risico op morbiditeit of sterfte. Zij kenmerken zich door: - een laag niveau van sociale reïntegratie (CVC) - beperkte of afwezige psychische, sociale en medische ondersteuning in de omgeving - langdurig leven op straat: gemiddeld 8-20 jaar. IDR toont met haar acties aan dat duurzame reïntegratie voor iedereen mogelijk is, zelfs voor patiënten met serieuze e n c o m p l e x e gezondheidsproblemen. Duurzame opvolging Er worden mechanismen geïmplementeerd om te voorkomen dat patiënten opnieuw op straat belanden. Als de patiënt eenmaal stabiel onderdak heeft gevonden, heeft hij of zij regelmatig contact met professionals en krijgt af en toe bezoek. Dit gaat de rest van zijn of haar leven door. IDR biedt geen noodhulp, maar stimuleert d e zelfredzaamheid van de patiënt op de lange termijn.

10 Ashoka: Hoe breng je je ideeën over op anderen en hoe inspireer je hen om jouw visie te delen? Kun je ons voorbeelden geven van hoe jouw werk mensen heeft geïnspireerd of in staat heeft gesteld zelf aanjagers van te worden? Emilie : Het beste bewijs is de impact van ons werk en de resultaten die we in het veld boeken. Een van de eerste patiënten van IDR boekte succes dankzij ons werk en dat van een andere organisatie: toen de maatschappelijk werkster die verantwoordelijk was voor zijn dossier zag hoeveel vooruitgang deze persoon had geboekt op het vlak van hygiëne, begon ze weer in hem te geloven. Ze heractiveerde zijn ondersteuning, wat een belangrijke stap was voor zijn herhuisvesting. Ook delen we onze instrumenten, zodat iedereen deze verder kan ontwikkelen voor eigen gebruik. Als we bezig zijn met bewustwording van het publiek en met trainingen maken we gebruik van voor - en na -foto s van onze patiënten en beschrijven we hun vooruitgang, zodat iedereen kan zien dat mogelijk is en een ideale situatie daadwerkelijk te bereiken valt. We merken dat dat voor veel mensen het enige is wat ze nodig hebben om in actie te komen.

11 Ashoka : Wat is in jouw ogen een aanjager van en hoe wordt iemand dat? Emilie : Iedereen die in zijn of haar idee en dromen gelooft, die een stevig, dynamisch team opzet, met deze mensen traint en hen motiveert om door te gaan. Ashoka : Waarom is jouw idee of jouw werk zo belangrijk voor je? Emilie : Het bewijst dat alles mogelijk is en dat iedereen over vele middelen en talenten beschikt om zijn of haar leven opnieuw op te bouwen. Ik ben ook zeer onder de indruk van het team, van ieders wil om te veranderen en van de vele mensen die op de een of andere manier hun betrokkenheid tonen (of dat nu de zakenman, de psychiater of de straatveger is). Mijn werk toont aan dat iedereen kan slagen in het leven, met wat ondersteuning, en dat die ondersteuning een menselijk gezicht heeft. Ashoka : Hoe heeft het Ashoka-netwerk jou op je reis geholpen? Emilie : Door me te ondersteunen! Maar ook veel andere dingen Dankzij Ashoka heb ik me gerealiseerd dat onze impact nog groter kan zijn en dat we meer mensen zouden kunnen bereiken. Ook werken we nu op een veel professionelere manier. Ik heb veel begeleiding gekregen vanuit het hele Ashoka ASN, de georganiseerde trainingen en WE s. Dankzij deze nieuwe instrumenten ben ik nu effectiever bezig met mijn dagelijkse werkzaamheden. Het ontmoeten van andere Fellows heeft me ook geholpen mijn blikveld te verbreden en nieuwe oplossingen te ontwikkelen. Hartelijk dank Emilie!