dr. Bente Felix, huisarts Antoine Engelen, radiotherapeut Jorg Oddens, uroloog

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "dr. Bente Felix, huisarts Antoine Engelen, radiotherapeut Jorg Oddens, uroloog"

Lien de Lange
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 dr. Bente Felix, huisarts Antoine Engelen, radiotherapeut Jorg Oddens, uroloog

2 Bespreken van prostaatkanker en bijkomende klachten Verschillende stadia van ziekte Invalshoeken van huisarts, uroloog en radiotherapeut Patiënten met diverse hulpvragen in de wachtkamer.

3 1. Man (69j) met net gediagnosticeerd prostaatca. 3. Man (72j) met LUTS voor uitslag PSA (540ng/ml). 2. Man (45j) wiens vader prostaatca heeft. 5. Man (79j) met gemetastaseerd prostaatca met vermoeidheid. 4. Man (71j) met verspringende pijnklachten bij progressief prostaatca. 7. Man (75j) met progressief prostaatca en rugpijn 6. Man (63j) met prostaatca en diarree en anaal bloedverlies na bestraling.

4 Patiënt vraagt uw mening. In brief van uroloog staat: PSA : 6,7 ng/ml Gleasonscore : 6 (3+3) Prostaatvolume : 40 cc Behandelopties (oncologisch vergelijkbaar!): Active surveillance in studieprotocol Radicale prostatectomie (Robot-geassisteerd) Radiotherapie: Brachytherapie: jodium125 geladen titanium bronnen Uitwendige radiotherapie (+/- adjuvant hormoontherapie)

5 Score van 2 meest voorkomende histologische patronen (1-5) Weergaven van mate van differentiatie. Hoger is slechter. 6 (3+3) is meest voorkomend

6 Geprotocolariseerde strategie om een actieve behandeling uit te kunnen stellen. Gebaseerd op de observatie dat er slapende prostaatcarcinomen zijn in screen-detected prostaatkanker Bij progressie (PSA, histologisch) in opzet curatief behandelen. Kans op achter feiten aanlopen bestaat. PRIAS protocol (Erasmus MC)

7 Active surveillance/watchfull waiting Radicale prostatectomie Uitwendige radiotherapie + hormonen Brachytherapie Hormonen HIFU Cryotherapie Chemotherapie

8 35 x 211 = 7400 cgy Prostaat en basis vesiculae IMRT / SIB techniek Adjuvant 3 jaar LHRH analoog: Bij locaal uitgebreide ziekte (hogere dosis?)

9 LDR I- 125 / Palladium HDR Indicaties: PSA < 10 Gleasonscore < 7 T1 / 2a IPSS < 15 Levensverwachting > 5 jaar Volume < 50 cc Geen TURP in het verleden

NHG: Prostaatca groeit langzaam. Van 100 mannen krijgen 42 een prostaatca, waarvan 10 klinische verschijnselen, 3 zullen overlijden. Screening op prostaatca wordt niet aan geraden.

14 NHG: Prostaatca groeit langzaam. Van 100 mannen krijgen 42 een prostaatca, waarvan 10 klinische verschijnselen, 3 zullen overlijden. Screening op prostaatca wordt niet aan geraden. Indien pt het toch wil vindt RT en PSA meting plaats. PSA >4ng/ml of afwijkend RT doet prostaatca vermoeden. PSA 4-10ng/ml bij normaal toucher kan diverse oorzaken hebben: Grote prostaat, infectie, zomaar, prostaatkanker.

15 Verwijs pt desgewenst voor verdere diagnostiek, voorlichting en behandeling (afhankelijk van levensverwachting). Levensverwachting <10 jaar (>72jr; <72jr met comorbiditeit): waarschijnlijk verbetert kwaliteit van leven niet door medische interventie. Levensverwachting > 10 jaar, mogelijk gunstig effect medische interventie.

16 Verhoogd risico bij: + FA, diagnose op jonge leeftijd, 3 aangedane familieleden. Zonen van ptn hebben 2x zo groot risico, broers 3x zo groot. Nut screening nog niet aangetoond. STOET advies: vanaf 50 e jaar elke 2 jaar PSA, bij > 3 ng/ml biopten

18 Wat zegt de richtlijn bemoeilijkte mictie (M42) over het bepalen van PSA?: Er is geen correlatie tussen LUTS klachten en prostaatca. Wat zijn de vervolgstappen bij verwijzing naar uroloog?

19 PSA is een test voor kansbepaling prostaatkanker (counseling vooraf gewenst) PSA bewijst prostaatkanker niet. (al is er weinig anders mogelijk bij deze uitslag..) Histologisch bewijs door biopten Tenzij risico bij biopten door bv antistolling groot. Botscan voor relevante metastasen Eventueel CT of MRI voor andere meta s Hormonale therapie bij gemetastaseerde ziekte Prognose wisselt van ½ -5 jaar. Chemische of chirurgische castratie, +- anti-androgeen

20 En natuurlijk de LUTS behandelen: Hormonale therapie-effecten afwachten Alpha-blocker Palliatieve TURP Bij chronisch fors residu CAD, CIC of SPC overwegen. Verder controle op geleide van klachten, PSA beloop en Hb, Alk fos. en LDH Bij falen hormonale therapie overwegen palliatieve chemotherapie

Pijn bij prostaatkanker door botmeta s Calcium zelden verhoogd door osteoblastische activiteit (verhoogde botturnover) Bisfofonaten remmen de turnover: Zoledronaat geregistreerd.

22 Pijn bij prostaatkanker door botmeta s Calcium zelden verhoogd door osteoblastische activiteit (verhoogde botturnover) Bisfofonaten remmen de turnover: Zoledronaat geregistreerd. Rank Ligand Inhibitor (denosumab) aanstormend talent Samarium-153 radio-nucleotide dat bindt aan bot en locaal straalt. Chemotherapie Docetaxel + prednison: klachten reductie, enig overlevingsvoordeel

23 Geen spoedindicatie/subacuut 1 x 800 cgy 5 x 400 cgy 13 x 300 cgy Grote effectiviteit

27 Anemie zonder bloedverlies: Gevolg van ijzergebrek/ vit B12 Gevolg van beenmerginfiltratie door meta s Rol voor transfusie Palliatief, symptoombestrijding. Snel achtereen nodig? Dan niet steeds herhalen.

28 Beperkingen voor radiotherapie/isotopen Te slechte conditie Te groot veld Meerdere pijnplekken Verslechtert de kwaliteit van het beenmerg

30 DD bij bloedverlies Hemorrhoiden Radiatieproctitis Rectumcarcinoom Relatie met radiotherapie Medicamenteuze ondersteuning (klysma s) Bestralingsproctitis - Acuut / laat - Klachtenpatroon - Onderzoek - Behandeling

32 Botmetastasen Wervelafwijkingen Myelum en wortelcompressie Timing van acute radiotherapie

33 Geen spoedindicatie /subacuut 1 x 800 cgy 5 x 400 cgy 13 x 300 cgy Grote effectiviteit

34 Enige echte spoedindicatie Klachtenpatroon MRI Bestraling binnen 24 uur 5 x 400 cgy Inclusief corticosteroïden

Vergelijkbare documenten

Werkafspraken prostaatkanker, IKNL regionale werkgroep urologische tumoren locatie Amsterdam.

Werkafspraken prostaatkanker, IKNL regionale werkgroep urologische tumoren locatie Amsterdam. Uitgangspunt. Vaststellen kernpunten van de richtlijn prostaatcarcinoom (april 2014) en toepasbaar maken voor