HagaAmbassade - de Pompe/Fabry casus. Mignon van der Westerlaken - Director Corporate Affairs (Genzyme BNL)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HagaAmbassade - de Pompe/Fabry casus. Mignon van der Westerlaken - Director Corporate Affairs (Genzyme BNL)"

Transcriptie

1 HagaAmbassade - de Pompe/Fabry casus Mignon van der Westerlaken - Director Corporate Affairs (Genzyme BNL) Michelle Sol Pompe Multiple Disease Sclerosis Argentina Denmark

2 Ziektebeelden toelichting AGENDA Wat is er gebeurd? Wat wordt er gezegd? Way forward Shani Niemann-Pick Type B Disease

3 Ziekte van Pompe en ziekte van Fabry: twee verschillende LSDs Genetische lysosomale stapelingsziekten Stapeling afvalstoffen in lysosomen Pompe 1: Fabry 1: Multi-systemisch en progressief Zeer zeldzaam Tx > 40 LSDs bekend Grabowski GA, Lancet 2008;372:1263.

4 Lysosomale stapelings ziekte In de lysosomen van de gezonde cellen worden afvalstoffen afgebroken door enzymen Bij de stapelingsziekten is er een tekort aan een bepaald enzym Bepaalde afvalstoffen worden niet afgebroken, waardoor zij zich ophopen in de cellen Met de afvalstoffen gevulde cellen worden groter dan normaal en veroorzaken problemen door het hele lichaam

5 Ziekte van Pompe Zeldzaam, progressief, invaliderend en vaak dodelijk Mutaties Deficient enzym (zure alfa glucosidase) Stapeling substraat (glycogeen) in lysosoom Gevolgen Spierzwakte Ademhalingszwakte Vroegtijdige dood Vroege en late vorm

6 Variabele presentaties pasgeborenen kinderen & volwassenen Eerste levensmaanden Progressief Skeletspieren, hartspier en ademhaling ernstig aangedaan Dodelijk Respiratoir Musculoskeletaal Cardiaal >1 jaar tot adolescentie Variabel Proximale spierzwakte Respiratore insufficientie Mogelijk dodelijk

7 Enzym vervangende therapie (Myozyme)

8 Proportion Alive and Free of Invasive Ventilation(%) Enzym vervangende therapie (ERT) Proportion alive and free of invasive ventilation at end of Study 1 Extension 100 At Pivotal Study End At Extension Study End Myozyme Age (months) Historical controls

9 Ziekte van Fabry Zeldzaam, progressief, multi-systemisch en mogelijk dodelijk Mutaties Deficient enzym (α-gal A) Stapeling substraat (GL-3) in lysosoom Vroege (vage) symptomen Late complicaties (nieren, hart, hersenen)

10 Vroege (vage) symptomen

11 Nierfalen

12 Hartfalen

13 Herseninfarct

14 Enzym vervangende therapie (Fabrazyme) Beste resultaat bij vroege start met 1 mg/kg Fabrazyme verbetert vage symptomen Fabrazyme behoudt nierfunctie Fabrazyme verbetert cardiomyopathie

15 Iwan en Sietse pib5s

16 Wat gebeurde er? Ziekte van Fabry Ontwikkeling Follow Up Measures (o.a. Registries) Enzymvervangende therapieën beschikbaar in Europa Beleidsregel Weesgeneesmiddelen Supply crisis Genzyme: patiënten switchen Start t=0 Einde t= Enzymvervangen -de therapie beschikbaar in Europa Einde t=4 Start t=0 Ontwikkeling Voortgaand onderzoek Ziekte van Pompe

17 Wat gebeurde er daarna? eind jun 2012 jul 2012 sep 2012 nov 2012 jan okt 2013 CVZ draft rapport effectiviteit - werkt niet schrappen beleidsregel weesgeneesmiddelen CVZ CVZ conceptrapport naar stakeholders: beperkt effect en hoge kosten NOS ACP vergadering ACP CVZ advies aan minister: continuering vergoeding besluit minister, incl. 6 aanbevelingen waaronder prijsonderhandelingen Minister NOS begin inventarisatie veldpartijen aankondiging prijsarrangementen CVZ

18 Wel of niet een goed voorbeeld wel Beoordeling van weesgeneesmiddelen met standaard criteria zeer lastig QALY Heterogene groepen Zeer zorgvuldige beoordeling nodig Feiten en meningen scheiden niet Suggestie hoge zorgkosten door dure weesgeneesmiddelen Onderbouwing kosteneffectiviteitscriterium Ongenuaanceerde uitlatingen

19 ziekte van Pompe-Fabry Het zijn twéé verschíllende (lysosomale stapelings) ziekten In de lysosomen van de gezonde cellen worden afvalstoffen afgebroken door enzymen Bij de stapelingsziekten is er een tekort aan een bepaald (verschillend!) enzym Bepaalde (verschillende!) afvalstoffen worden niet afgebroken, waardoor zij zich ophopen in de cellen Met de afvalstoffen gevulde cellen worden groter dan normaal en veroorzaken problemen door het hele lichaam Ziekte van Pompe Spieren (skeletspieren, middenrif) Ziekte van Fabry Multi-systemisch (hart, nieren, hersenen)

20 therapie werkt niet Het gaat om progressieve ziekten Vertraging of stabilisatie Voor de patient wel degelijk winst! Maar dat zie je niet in een QALY vergelijking je zat in een rolstoel - je zit in een rolstoel 6 Minute Walking Test: 28 meter verschil Patienten geven een heel ander beeld!

21 oorzaak hoge zorgkosten zorgkosten 90 miljard 7 miljard geneesmiddelen weesgeneesmiddelen 260 miljoen

22 farmaceuten maken te veel winst Winst percentage Genzyme: gemiddeld 5% Contributie aan R&D 25 tot 30% Risicovolle business Eigen geld is nodig voor innovatie Wat is te veel?

23 de maatschappij is niet langer bereid te betalen Peiling Maurice de Hond onafhankelijk onderzoek augustus respondenten

24 Vindt u dat mensen met een ziekte recht hebben op een behandeling, ook als deze door de zeldzaamheid van de ziekte veel geld kost? Vindt u dat mensen met een ziekte recht hebben op een behandeling, ook als deze door de zeldzaamheid van de ziekte veel geld kost? 100% 90% 95% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% ja 5% nee

25 Vindt u het terecht dat een bedrijf een redelijke winst maakt, zodat nieuwe geneesmiddelen ontwikkeld kunnen blijven worden? Vindt u het terecht dat een bedrijf een redelijke winst maakt, zodat nieuwe geneesmiddelen ontwikkeld kunnen blijven worden? 100% 90% 93% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% ja 7% nee

26 Wat vindt u een redelijke winst voor een geneesmiddelenfirma? Wat vindt u een redelijke winst voor een geneesmiddelenfirma? 40% 35% 30% 36% 37% 25% 20% 15% 10% 10% 14% 5% 0% 3% geen winst ongeveer 5 % ongeveer 10 % ongeveer 20 % meer dan 20 %

27 "Innovatie? We hebben al genoeg behandelingen" 5000 tot 8000 zeldzame ziekten Behandeling voor ongeveer 70 ziekten Gevolg: meeste zeldzame ziekten alleen symptoombehandeling Kosten voor behandeling van weesziekten dragen zeker bij aan de totale zorgkosten Opname in instellingen

28 je kunt het zo maken

29 "Veel te duur" Veel medische behandelingen: helemaal geen kosteneffectiviteit beschikbaar Andere QALY s Ziekte van Pompe: uitzonderlijke situatie in Nederland

30 prijs geneesmiddelen is niet transparant Meeste farmaceuten beursgenoteerd publicatie cijfers Prijs van 1 enkel geneesmiddel? Ontwikkeling Wat hoort bij welke ontwikkeling? Clinical trials & Registratie Alle patiënten naar enkele centrale locaties Post approval commitments Productiekosten - elke keer opnieuw Hele kleine patiëntengroep Continuiteit bedrijf

31 Way forward Zorgvuldigheid moet uitgangspunt zijn Het gaat om patiënten! Media Ontwikkelingen Adaptive licensing? Alternative trial design? Registratie weesgeneesmiddelen? Bedrijven: realistische winst

Centrum voor lysosomale en metabole ziekten

Centrum voor lysosomale en metabole ziekten Centrum voor lysosomale en metabole ziekten Multidisciplinair team Verpleging Kinderartsen Dietisten Internisten Fysiotherapeuten Neuropsycholoog Klinisch genetici (Kinder)neurologen Onderzoekers Revalidatiearts

Nadere informatie

Rol kosteneffectiviteit bij besluitvorming basispakket. Patrick Kruger Geneesmiddelen en medische technologie, VWS mei 2012

Rol kosteneffectiviteit bij besluitvorming basispakket. Patrick Kruger Geneesmiddelen en medische technologie, VWS mei 2012 Rol kosteneffectiviteit bij besluitvorming basispakket Patrick Kruger Geneesmiddelen en medische technologie, VWS mei 2012 Agenda Historie Kosteneffectiviteitsratio s binnen beleid Trends en kosten (per

Nadere informatie

29/11/2011. Transitie. Stofwisselingsziekten: een nieuw vakgebied binnen de interne geneeskunde

29/11/2011. Transitie. Stofwisselingsziekten: een nieuw vakgebied binnen de interne geneeskunde Stofwisselingsziekten: een nieuw vakgebied binnen de interne geneeskunde AMC, Amsterdam Carla Hollak, internist voor erfelijke stofwisselingsziekten Afdeling Endocrinologie en Metabolisme, F5-170 Academisch

Nadere informatie

Onderstaande artikelen stonden onlangs in de Volkskrant.

Onderstaande artikelen stonden onlangs in de Volkskrant. Onderstaande artikelen stonden onlangs in de Volkskrant. Artikel 1 28 mei '10, 17:08, bijgewerkt 28 mei 2010 17:08 Van onze medewerker Maarten Evenblij Hoeveel mag een leven kosten? Een kunstwerk van Damien

Nadere informatie

Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma. Hedwig Blommestein

Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma. Hedwig Blommestein Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma ~Kansen en uitdagingen~ Hedwig Blommestein Inleiding Inhoud presentatie Uitkomstenonderzoek Casus rituximab maintenance Achtergrond Resultaten t Conclusie Uitkomstenonderzoek

Nadere informatie

Ziekte van Pompe. Wat is de ziekte van Pompe? We kunnen de fout bij RNAsplitsing. corrigeren

Ziekte van Pompe. Wat is de ziekte van Pompe? We kunnen de fout bij RNAsplitsing. corrigeren Tekst Gert-Jan van den Bemd Fotografie Levien Willemse Ziekte van Pompe Een nieuwe behandeling van de ziekte van Pompe lijkt een stap dichterbij gekomen. Dat blijkt uit twee recente publicaties. We kunnen

Nadere informatie

Stand van zaken rond orale behandeling van de ziekte van Fabry. Carla Hollak, internist AMC

Stand van zaken rond orale behandeling van de ziekte van Fabry. Carla Hollak, internist AMC Stand van zaken rond orale behandeling van de ziekte van Fabry Carla Hollak, internist AMC Chaperone behandeling Substraat remming De ziekte van Fabry natuurlijk beloop Klassieke mannen Eerste verschijnselen

Nadere informatie

Het verzamelen van Pompe patiënten informatie

Het verzamelen van Pompe patiënten informatie Het verzamelen van Pompe patiënten informatie Toegang tot goede en recente medische informatie is van groot belang voor u en uw arts. Om deze informatie te verkrijgen hebben wetenschappers, patiënten en

Nadere informatie

Welkom. 2 e Sanfilippo Wetenschapsdag

Welkom. 2 e Sanfilippo Wetenschapsdag Welkom 2 e Sanfilippo Wetenschapsdag 1 Welkom Onze sponsoren 2 Onderzoek naar geneesmiddelen bij mensen 2 e Sanfilippo Wetenschapsdag Frits Wijburg, Academic Medical Center (AMC) Amsterdam The Netherlands

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 29 477 Geneesmiddelenbeleid Nr. 260 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Nadere informatie

Fabry en Pompe adviezen CvZ. ACP-vergadering 21 september 2012

Fabry en Pompe adviezen CvZ. ACP-vergadering 21 september 2012 Fabry en Pompe adviezen CvZ ACP-vergadering 21 september 2012 Allereerst wil ik waarderende woorden uitspreken richting de mensen van de Fabry Vereniging, uw persoonlijke bijdragen en met name de brieven

Nadere informatie

De ziekte van Pompe:

De ziekte van Pompe: De ziekte van Pompe: oorzaak, kliniek, diagnose en behandeling Prof. dr. Kristl Claeys 01-05-2019 Eerste beschrijving door Dr. Pompe Dr. J. C. Pompe Patholoog Amsterdam (1901-1945) 1932: Eerste beschrijving:

Nadere informatie

Advies alglucosidase alfa (Myozyme ) bij de indicatie ziekte van Pompe Op basis van het herbeoordelingsrapport van de CFH

Advies alglucosidase alfa (Myozyme ) bij de indicatie ziekte van Pompe Op basis van het herbeoordelingsrapport van de CFH Rapport Advies alglucosidase alfa (Myozyme ) bij de indicatie ziekte van Pompe Op basis van het herbeoordelingsrapport van de CFH Op xx xx xxxx uitgebracht aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Het krijgen van kinderen en de ziekte van Pompe

Het krijgen van kinderen en de ziekte van Pompe Het krijgen van kinderen en de ziekte van Pompe De ziekte van Pompe is een erfelijke ziekte, wat betekent dat de ziekte aan kinderen doorgegeven kan worden als beide ouders het genetische defect hebben

Nadere informatie

Gentherapie begint beloftes in te lossen

Gentherapie begint beloftes in te lossen Gentherapie begint beloftes in te lossen Gerard Wagemaker Vz. Ned. Ver. Gen- en Celtherapie Lid European Union Committee of Experts on Rare Diseases (EUCERD) 12 september 2013 Gentherapie begint beloftes

Nadere informatie

Nieuwe aanbevelingen neonatale screening 1

Nieuwe aanbevelingen neonatale screening 1 Nieuwe aanbevelingen neonatale screening 1 Een overzicht van de aandoeningen Hier volgt een overzicht van de aandoeningen die door de Gezondheidsraad geadviseerd zijn om toe te voegen aan de nationale

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. De ziekte van Fabry

Kinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. De ziekte van Fabry De ziekte van Fabry Wat is de ziekte van Fabry? De ziekte van Fabry is een aangeboren stofwisselingsziekte waarbij een bepaald stofje ontbreekt, alfa-galactosidase A genoemd, wat een belangrijke rol speelt

Nadere informatie

zeldzame aandoeningen -rare diseases

zeldzame aandoeningen -rare diseases zeldzame aandoeningen -rare diseases Kan een patiënt met een vreemde of onverklaarde klacht een zeldzame aandoening hebben? Een aandoening die ik (en vele andere artsen) niet kennen? Wat zijn zeldzame

Nadere informatie

Nieuwe Medicatie hoe lang nog te betalen?

Nieuwe Medicatie hoe lang nog te betalen? Nieuwe Medicatie hoe lang nog te betalen? Wat mag een QALY volgens u kosten 1. 20.000 euro 2. 50.000 euro 3. 80.000 euro 4. geen mening 14% 14% 29% Stemronde Geopend 43% 10 Mag hepatitis C behandeling

Nadere informatie

Farmacotherapeutisch rapport alglucosidase- α (Myozyme ) bij de indicatie de ziekte van Pompe

Farmacotherapeutisch rapport alglucosidase- α (Myozyme ) bij de indicatie de ziekte van Pompe 26068964 def. versie alglucosidase-alfa (Myozyme ) Farmacotherapeutisch rapport alglucosidase- α (Myozyme ) bij de indicatie de ziekte van Pompe 1. Samenvatting De Commissie Farmaceutische Hulp heeft een

Nadere informatie

Kosteneffectiviteit van weesgeneesmiddelen. Tim Kanters, PhD

Kosteneffectiviteit van weesgeneesmiddelen. Tim Kanters, PhD Kosteneffectiviteit van weesgeneesmiddelen Tim Kanters, PhD Disclosure Geen directe personele financiele belangen Research grants & contracten via imta en EUR in afgelopen 3 jaar: Roche, Daiichi Sankyo,

Nadere informatie

Algemene Gezondheidsvragen

Algemene Gezondheidsvragen lgemene Gezondheidsvragen De ziekte van Pompe heeft op iedereen een verschillende uitwerking. Deze publicatie beschrijft een aantal medische onderwerpen waar u of uw kind mee te maken kan krijgen en geeft

Nadere informatie

Doelmatigheidsafwegingen bij pakketadviezen: is of komt er een threshold?

Doelmatigheidsafwegingen bij pakketadviezen: is of komt er een threshold? Doelmatigheidsafwegingen bij pakketadviezen: is of komt er een threshold? Jacqueline Zwaap, adviseur CVZ, secretaris ACP, Spreker Plaats datum Rotterdam, 10 mei 2012 Inhoud Het CVZ, de ACP en het adviesproces

Nadere informatie

Rechtvaardige zorg vanuit patiëntenperspectief

Rechtvaardige zorg vanuit patiëntenperspectief Rechtvaardige zorg vanuit patiëntenperspectief Dr. Cees Smit VSOP/EGAN UMCU, 3 april 2014 Niet vervulde medische behoeften Niet vervulde medische behoeften ( unmet medical needs ) vormen de drijvende kracht

Nadere informatie

Market Access is the new Marketing

Market Access is the new Marketing Market Access is the new Marketing Martijn Nap Director Consulting Services September 2018 Copyright 2017 IQVIA. All rights reserved. Wetenschappelijke ontwikkelingen hebben een verschuiving teweeg gebracht

Nadere informatie

Bronnen voor meer informatie

Bronnen voor meer informatie Bronnen voor meer informatie Het kan handig zijn om meer over de ziekte van Pompe en de behandeling met Myozyme te weten. U kunt contact opnemen met deze organisaties en de websites raadplegen voor meer

Nadere informatie

Biochemisch onderzoek in vruchtwatercellen

Biochemisch onderzoek in vruchtwatercellen 301 hoeveelheid fluorescentie van stof B is dan een maat voor de enzymactiviteit in het monster. Niet altijd is het mogelijk op deze manier de directe enzymactiviteit te meten, maar wordt bijvoorbeeld

Nadere informatie

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20

Donderdag 28-jan 6:30 8:27 11:54 12:54 15:34 17:23 19:20 Januari 2016 Vrijdag 1-jan 6:44 8:50 11:41 12:44 14:55 16:41 18:45 Zaterdag 2-jan 6:44 8:50 11:41 12:45 14:56 16:42 18:46 Zondag 3-jan 6:44 8:50 11:42 12:45 14:57 16:43 18:47 Maandag 4-jan 6:44 8:49 11:42

Nadere informatie

Exemples concrets d une collaboration fructueuse avec les patients // Concrete voorbeelden van impactvolle samenwerking met patiënten

Exemples concrets d une collaboration fructueuse avec les patients // Concrete voorbeelden van impactvolle samenwerking met patiënten Exemples concrets d une collaboration fructueuse avec les patients // Concrete voorbeelden van impactvolle samenwerking met patiënten Point de vue de l industrie pharmaceutique //Standpunt van de farmaceutische

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting In dit proefschrift zijn de veranderingen in cellulaire functie en structuur in hartfalen met verschillende onderliggende oorzaken en fenotype bestudeerd. Dit om inzicht te krijgen

Nadere informatie

Dure geneesmiddelen. Nynke Dragt Adviseur farmaco-economie ZIN Team oncologie. Jong-NVTAG 7 april 2016

Dure geneesmiddelen. Nynke Dragt Adviseur farmaco-economie ZIN Team oncologie. Jong-NVTAG 7 april 2016 Dure geneesmiddelen Nynke Dragt Adviseur farmaco-economie ZIN Team oncologie Jong-NVTAG 7 april 2016 Inhoud - Zorginstituut Nederland: rol en taken - Dure geneesmiddelen en pakketbeheer - Dure geneesmiddelen

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Geel, T. M. (2010). Pompe disease: towards gene correction using targeted nucleases Groningen: s.n.

Citation for published version (APA): Geel, T. M. (2010). Pompe disease: towards gene correction using targeted nucleases Groningen: s.n. University of Groningen Pompe disease Geel, Tessa Marieke IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version

Nadere informatie

ZELDZAME ZIEKTEN & WEESGENEESMIDDELEN. Een unieke uitdaging voor de kwalitatieve gezondheidszorg

ZELDZAME ZIEKTEN & WEESGENEESMIDDELEN. Een unieke uitdaging voor de kwalitatieve gezondheidszorg ZELDZAME ZIEKTEN & WEESGENEESMIDDELEN Een unieke uitdaging voor de kwalitatieve gezondheidszorg 2 ZELDZAAM, MAAR NIET UITZONDERLIJK Een ziekte is zeldzaam wanneer deze voorkomt bij niet meer dan 5 op 10.000

Nadere informatie

LEIDRAAD VOOR BEROEPSBEOEFENAREN IN DE GEZONDHEIDSZORG

LEIDRAAD VOOR BEROEPSBEOEFENAREN IN DE GEZONDHEIDSZORG De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel KANUMA. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan deze informatie

Nadere informatie

Ontwikkeling van genezende medicijnen tegen ouderdomsgerelateerde ziekten. Ad W. van Gorp, oprichter en CEO

Ontwikkeling van genezende medicijnen tegen ouderdomsgerelateerde ziekten. Ad W. van Gorp, oprichter en CEO Ontwikkeling van genezende medicijnen tegen ouderdomsgerelateerde ziekten Ad W. van Gorp, oprichter en CEO Agenda 1. Historie 2. Strategie 3. Projecten 10/28/2013 2 Historie Spin off bedrijf van het Hubrecht

Nadere informatie

Hoe om te gaan met dure geneesmiddelen?

Hoe om te gaan met dure geneesmiddelen? Hoe om te gaan met dure geneesmiddelen? Onderzoek naar optimaal gebruikschema houdt zorg betaalbaar Kioa Wijnsma & Caroline Duineveld Arts-onderzoeker afdeling kindernefrologie & internist-nefroloog in

Nadere informatie

Staken van de behandeling op de IC wat zegt literatuur? Jacqueline Wallage AIOS Anesthesiologie 26 juli 2017

Staken van de behandeling op de IC wat zegt literatuur? Jacqueline Wallage AIOS Anesthesiologie 26 juli 2017 Staken van de behandeling op de IC wat zegt literatuur? Jacqueline Wallage AIOS Anesthesiologie 26 juli 2017 Inleiding Tegenwoordig overlijden patienten op de IC nadat wij besluiten met behandelen te staken

Nadere informatie

Hartelijk welkom bij de Landelijke HCM dag Verleden, heden en de toekomst van Hypertrofe Hartspierziekte. 18 november

Hartelijk welkom bij de Landelijke HCM dag Verleden, heden en de toekomst van Hypertrofe Hartspierziekte. 18 november Hartelijk welkom bij de Landelijke HCM dag Verleden, heden en de toekomst van Hypertrofe Hartspierziekte 18 november 11.00-11.20 De ontwikkeling van het ziektebeeld Wie zijn wij? Michelle Michels, cardioloog

Nadere informatie

Themadag specifieke diagnoses: Dense Deposit Disease

Themadag specifieke diagnoses: Dense Deposit Disease Themadag specifieke diagnoses: Dense Deposit Disease Cees van Kooten & Darius Soonawala Afd Nierziekten LUMC 30 sept 2017 Het programma voor vanochtend Uitleg over achtergrond ziekte De naamgeving Functioneren

Nadere informatie

Prof Maarten J Postma. De Farmaceutische Markt & Vergoeding van Geneesmiddelen. Prof PharmacoEconomics RUG Nevenbenoeming UMCG Directeur SHARE

Prof Maarten J Postma. De Farmaceutische Markt & Vergoeding van Geneesmiddelen. Prof PharmacoEconomics RUG Nevenbenoeming UMCG Directeur SHARE 06-11-2015 Prof Maarten J Postma De Farmaceutische Markt & Vergoeding van Geneesmiddelen Prof PharmacoEconomics RUG Nevenbenoeming UMCG Directeur SHARE 1 06-11-2015 Prof Maarten J Postma Rapporteert grants

Nadere informatie

Het veranderende bloedgebruik in Nederland

Het veranderende bloedgebruik in Nederland Het veranderende bloedgebruik in Nederland Marian van Kraaij hematoloog/ transfusiespecialist Unit Transfusiegeneeskunde Sanquin Bloedbank RadboudUMC Nijmegen m.vankraaij@sanquin.nl November 12, 2013 1

Nadere informatie

Versie 1.0, Geachte heer/mevrouw,

Versie 1.0, Geachte heer/mevrouw, Versie 1.0, 05-11-2017 Patiënteninformatiebrochure behorend bij het onderzoek Evaluating disease progression in adult patients with Pompe disease using the Biodex dynamometer Of Evalueren van de ziekteprogressie

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Neurological aspects of Gaucher and Fabry disease Biegstraaten, M. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Neurological aspects of Gaucher and Fabry disease Biegstraaten, M. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Neurological aspects of Gaucher and Fabry disease Biegstraaten, M. Link to publication Citation for published version (APA): Biegstraaten, M. (2011). Neurological

Nadere informatie

Handleiding voor patiënten. Belangrijke informatie voor patiënten die beginnen aan een behandeling met LEMTRADA

Handleiding voor patiënten. Belangrijke informatie voor patiënten die beginnen aan een behandeling met LEMTRADA Handleiding voor patiënten Belangrijke informatie voor patiënten die beginnen aan een behandeling met LEMTRADA Inhoudsopgave 1> Wat is LEMTRADA en hoe werkt het? 03 2> Bijwerkingen 04 3> Planning van uw

Nadere informatie

Enkele kengetallen. Aantal leden 8.979 Nieuwe leden 604 Aantal ziektebeelden 122 Vrijwilligers Spierziekten Nederland 247 Aantal afdelingen 24

Enkele kengetallen. Aantal leden 8.979 Nieuwe leden 604 Aantal ziektebeelden 122 Vrijwilligers Spierziekten Nederland 247 Aantal afdelingen 24 Enkele kengetallen Aantal leden 8.979 Nieuwe leden 604 Aantal ziektebeelden 122 Vrijwilligers Spierziekten Nederland 247 Aantal afdelingen 24 Bureaumedewerkers 22 (13,5 fte) Doelgroep Spierziekten Nederland

Nadere informatie

Voorlichtingsmateriaal betreffende sebelipase alfa voor de zorgverlener. Belangrijke veiligheidsinformatie

Voorlichtingsmateriaal betreffende sebelipase alfa voor de zorgverlener. Belangrijke veiligheidsinformatie Voorlichtingsmateriaal betreffende sebelipase alfa voor de zorgverlener Belangrijke veiligheidsinformatie Risico minimalisatie materiaal betreffende sebelipase alfa voor zorgverleners - versie 2-03/2018

Nadere informatie

Wat drijft farmaceutische bedrijven om nieuwe medicijnen te ontwikkelen?

Wat drijft farmaceutische bedrijven om nieuwe medicijnen te ontwikkelen? Wat drijft farmaceutische bedrijven om nieuwe medicijnen te ontwikkelen? ReumaNet Symposium 10 oktober 2015 Kristel De Gauquier, medisch directeur pharma.be Quote vandaag door ReumaNet voorgelegd: Farmabedrijven

Nadere informatie

DNA knip techniek (CRISPR/Cas9) bij cystinose

DNA knip techniek (CRISPR/Cas9) bij cystinose Technologie & Innovatie DNA knip techniek (CRISPR/Cas9) bij cystinose Dr. Manoe Janssen Onderzoeker bij de afdeling Farmaceutische wetenschappen, Universiteit Utrecht David de Wied building Opbouw presentatie

Nadere informatie

Hoe kan wetenschappelijk onderzoek versneld worden met de diagnosethesaurus? Jan Verschuuren. Symposium DHD 24 september 2015

Hoe kan wetenschappelijk onderzoek versneld worden met de diagnosethesaurus? Jan Verschuuren. Symposium DHD 24 september 2015 Hoe kan wetenschappelijk onderzoek versneld worden met de diagnosethesaurus? Jan Verschuuren Symposium DHD 24 september 2015 Spierziekten ALS Polyneuropathie Myasthenia Myopathie Spierziekten ALS Polyneuropathie

Nadere informatie

Familiaire Mediterrane Koorts

Familiaire Mediterrane Koorts https://www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Familiaire Mediterrane Koorts Versie 2016 2. DIAGNOSE EN BEHANDELING 2.1 Hoe wordt het gediagnosticeerd? Over het algemeen wordt de volgende aanpak

Nadere informatie

Geneesmiddelentekorten Zonder probleemeigenaar, geen oplossing!

Geneesmiddelentekorten Zonder probleemeigenaar, geen oplossing! Geneesmiddelentekorten Zonder probleemeigenaar, geen oplossing! Een perspectief vanuit de afnemer Melissa Buijens MSc. 1 november 2012 Stafmedewerker Inkoop & Logistiek Ziekenhuisapotheek Erasmus MC Een

Nadere informatie

De ziekte van McArdle

De ziekte van McArdle De ziekte van McArdle Wat is de ziekte van McArdle? De ziekte van McArdle is een stofwisselingsziekte van de spieren waarbij de spieren snel vermoeid raken en er gemakkelijk spierkramp ontstaat. Hoe wordt

Nadere informatie

Zeldzame ziekten, weesgeneesmiddelen

Zeldzame ziekten, weesgeneesmiddelen niet geautoriseerde Nederlandse vertaling Zeldzame ziekten, weesgeneesmiddelen De feiten op een rijtje De EMA wil graag dat Europese burgers met zeldzame ziekten toegang hebben tot specifieke en werkzame

Nadere informatie

Figuur 1: schematische weergave van een cel

Figuur 1: schematische weergave van een cel Inleiding De titel van het proefschrift is Preventing the transmission of mitochondrial diseases. Dat wil zeggen: het tegengaan dat mitochondriële ziekten worden doorgegeven aan het nageslacht. Mitochondriën

Nadere informatie

Familiaire Mediterrane Koorts

Familiaire Mediterrane Koorts www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Familiaire Mediterrane Koorts Versie 2016 2. DIAGNOSE EN BEHANDELING 2.1 Hoe wordt het gediagnosticeerd? Over het algemeen wordt de volgende aanpak gehanteerd:

Nadere informatie

Update research LUMC en trials 20 mei 2017

Update research LUMC en trials 20 mei 2017 Update research LUMC en trials 20 mei 2017 Erik Niks, kinderneuroloog Chiara Straathof, neuroloog Nathalie Doorenweerd, onderzoeker DUCHENNE CENTRUM NEDERLAND 2 30-mei-17 Projecten Zorg Leren en gedrag

Nadere informatie

Bekostiging van dure geneesmiddelen (incl. off-label gebruik)

Bekostiging van dure geneesmiddelen (incl. off-label gebruik) Bekostiging van dure geneesmiddelen (incl. off-label gebruik) Ingrid van der Eijk Market Access Manager NIA Symposium, 27 maart 2014 Takeda Nederland bv Vergoeding van dure geneesmiddelen hoe werkt dat?

Nadere informatie

Opmerking Voorafgaand aan de debatbijeenkomst over registratie van (patiënten met) zeldzame aandoeningen. is een pre-conference paper geschreven.

Opmerking Voorafgaand aan de debatbijeenkomst over registratie van (patiënten met) zeldzame aandoeningen. is een pre-conference paper geschreven. Verslag van de Orphan Topic over registratie van zeldzame ziekten 13 december 2007, Den Haag Opmerking Voorafgaand aan de debatbijeenkomst over registratie van (patiënten met) zeldzame aandoeningen. is

Nadere informatie

Voorlichtingsmateriaal betreffende Kanuma (sebelipase alfa) voor de zorgverlener. Belangrijke veiligheidsinformatie

Voorlichtingsmateriaal betreffende Kanuma (sebelipase alfa) voor de zorgverlener. Belangrijke veiligheidsinformatie Voorlichtingsmateriaal betreffende Kanuma (sebelipase alfa) voor de zorgverlener Belangrijke veiligheidsinformatie Risico minimalisatie materiaal KANUMA - versie 05/2016 De risico minimalisatie materialen

Nadere informatie

DISCLOSURE BELANGEN SPREKER

DISCLOSURE BELANGEN SPREKER DISCLOSURE BELANGEN SPREKER Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Sponsoring of onderzoeksgeld Aandeelhouder Adviseur Venture partner BMS, MSD Neon Therapeutics Adaptive, Amgen, Neon Therapeutics,

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)

Nadere informatie

Chapter 8 -RKDQ &UX\II 182

Chapter 8 -RKDQ &UX\II 182 Chapter 8 182 Samenvatting 183 Chapter 9 Vasculitis betekent letterlijk vaatontsteking. Een vaatontsteking kan in principe overal in het lichaam voorkomen en heeft als gevolg dat het orgaan waarin het

Nadere informatie

Is er een expertisecentrum?

Is er een expertisecentrum? Hand-out perspectief lysosomale stapelingsziekten 05-06-2014 De ervaringen met de zorg van patiënten met lysosomale stapelingsziekten zijn door middel van een online enquête onderzocht, in het kader van

Nadere informatie

Anticonceptie middelen. Belangrijke veiligheidswaarschuwingen voor patiënten die Bosentan Teva gebruiken

Anticonceptie middelen. Belangrijke veiligheidswaarschuwingen voor patiënten die Bosentan Teva gebruiken Back cover Front cover Anticonceptie middelen Gebruikt u momenteel voorbehoedsmiddelen? Ja Nee Indien ja, schrijf dan hier de namen van deze middelen: Neem deze kaart mee naar uw arts of gynaecoloog bij

Nadere informatie

DOSSIER I BODYTALK & SANOFI GENZYME*

DOSSIER I BODYTALK & SANOFI GENZYME* D DOSSIER I BODYTALK & SANOFI GENZYME* Dossier WEESZIEKTEN & W TEKST MARLEEN FINOULST EN AN SWERTS ENKELE CIJFERS Zeldzame ziekten komen voor bij minder dan 1 op de 2.000 Europeanen, ultra-zeldzame ziekten

Nadere informatie

www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro CANDLE Versie 2016 1. WAT IS CANDLE 1.1 Wat is het? Chronische atypische neutrofiele dermatose met lipodystrofie en verhoogde temperatuur (CANDLE) is een

Nadere informatie

Datum 5 februari 2018 Betreft Pakketadvies nusinersen (Spinraza ) Onze referentie

Datum 5 februari 2018 Betreft Pakketadvies nusinersen (Spinraza ) Onze referentie ACP 73-2a > Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de minister voor Medische Zorg en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl

Nadere informatie

Kankerzorg, investeren in goede uitkomsten

Kankerzorg, investeren in goede uitkomsten Kankerzorg, investeren in goede uitkomsten dr. Ronald Spanjers, raad van bestuur, IKNL ir. Steven Lugard, CEO, Performation Dorien de Groot - van de Kreeke MSc MBA, Novivena 1 waarom 2 kanker 3 D(n)OT

Nadere informatie

ALS Centrum Nederland

ALS Centrum Nederland ALS Centrum Nederland In deze brochure vertellen wij over ALS (amyotrofische laterale sclerose) en over ALS Centrum Nederland. Wij spreken over ALS maar bedoelen dan ook PSMA (progressieve spinale musculaire

Nadere informatie

Dyspneu. Nieuwe richtlijn, december

Dyspneu. Nieuwe richtlijn, december 1 Dyspneu Nieuwe richtlijn, december 2015 http://www.pallialine.nl/dyspneu-in-de-palliatieve-fase Drs. A.M. Karsch Anesthesioloog pijnspecialist UMC Utrecht Consulent PTMN 1 maart 2016 Richtlijn in 10

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. De ziekte van Unverricht Lundborg

Kinderneurologie.eu.   De ziekte van Unverricht Lundborg De ziekte van Unverricht Lundborg Wat is de ziekte van Unverricht Lundborg? De ziekte van Unverricht Lundborg is een erfelijke vorm van epilepsie die gekenmerkt wordt door myocloniëen, kortdurende schokjes

Nadere informatie

Continue Glucose Monitoring (RT-CGM) Een hebbeding?

Continue Glucose Monitoring (RT-CGM) Een hebbeding? Continue Glucose Monitoring (RT-CGM) Een hebbeding? Dr. Erik Serné, internist Gadgets Een gadget of hebbeding is een vernieuwend en slim ontworpen artikel, vaak binnen de consumentenelektronica. De gebruikte

Nadere informatie

Congenitaal gehoorverlies en de kinderarts. CDS symposium 17 maart 2010 Margot Mulder, kinderarts

Congenitaal gehoorverlies en de kinderarts. CDS symposium 17 maart 2010 Margot Mulder, kinderarts Congenitaal gehoorverlies en de kinderarts CDS symposium 17 maart 2010 Margot Mulder, kinderarts Kindergeneeskundig onderzoek naar de oorzaak van het congenitaal gehoorverlies doel Patiënt: te verwachten

Nadere informatie

Voorwaarden voor vergoeding

Voorwaarden voor vergoeding Voorwaarden voor vergoeding Introductie in de procedures voor de aanvraag van een DBC. Mr. Ron de Graaff 12 maart 2008 Vergoeding medische technologie Extramuraal (Regeling Hulpmiddelen) AWBZ gefinancierde

Nadere informatie

Dynacure 2019 SAMENVATTING

Dynacure 2019 SAMENVATTING Dynacure 2019 SAMENVATTING In 2019 start Dynacure met de klinische ontwikkeling van zijn onderzoeksgeneesmiddel DYN101 in een fase 1/2-onderzoek. o Naar verwachting worden de eerste patiënten eind 2019

Nadere informatie

Fabry meets Markov: evaluating biochemistry, disease course and costs in support of health care policy Rombach, S.M.

Fabry meets Markov: evaluating biochemistry, disease course and costs in support of health care policy Rombach, S.M. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Fabry meets Markov: evaluating biochemistry, disease course and costs in support of health care policy Rombach, S.M. Link to publication Citation for published version

Nadere informatie

genen vachtkleur genotype fenotype BB, Bb, of Bb l zwarte vacht gen voor een donkere bb of bb l bruine vacht kleur (autosomaal) b l b l

genen vachtkleur genotype fenotype BB, Bb, of Bb l zwarte vacht gen voor een donkere bb of bb l bruine vacht kleur (autosomaal) b l b l X-chromosomale inactivatie Elke vrouw is een mozaïek, zegt Anton Grootegoed, hoogleraar aan het Erasmus MC te Rotterdam. Ze heeft groepjes cellen waarin het X-chromosoom dat van haar vader komt is uitgeschakeld,

Nadere informatie

Hoe duur mag een duur geneesmiddel zijn?

Hoe duur mag een duur geneesmiddel zijn? Mr. C. van Balen 1 Inleiding Onlangs heeft het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) de minister van VWS geadviseerd de geneesmiddelen voor patii:!nten met de zeldzame ziektes van Pompe en Fabry op termijn

Nadere informatie

Klinische implicaties van de EVOLVE studie

Klinische implicaties van de EVOLVE studie ASN Review 2012 Klinische implicaties van de EVOLVE studie Marc Vervloet, internist-nefroloog VU medisch centrum Associatie PTH met mortaliteit Kalantar-Zadeh, Kidney Int 2007 Welke evidence? Associatie

Nadere informatie

Draagsterschap Paula Helderman-van den Enden, klinisch geneticus

Draagsterschap Paula Helderman-van den Enden, klinisch geneticus 13-04-2013 Draagsterschap Paula Helderman-van den Enden, klinisch geneticus Draagsterschap Paula Helderman 13-04-2013 2 Draagsterschap Paula Helderman 13-04-2013 3 Vrouw Man Draagsterschap Paula Helderman

Nadere informatie

ZIN EN ONZIN VAN EEN ECONOMISCHE WAARDEBEPALING VAN EEN WEESGENEESMIDDEL

ZIN EN ONZIN VAN EEN ECONOMISCHE WAARDEBEPALING VAN EEN WEESGENEESMIDDEL ZIN EN ONZIN VAN EEN ECONOMISCHE WAARDEBEPALING VAN EEN WEESGENEESMIDDEL Orphan cafe 17 oktober 2013 De dominee en de econoom De dominee preekt Wat is een rechtvaardige keuze? De econoom analyseert Wat

Nadere informatie

Toegang tot weesgeneesmiddelen en zorg

Toegang tot weesgeneesmiddelen en zorg Toegang tot weesgeneesmiddelen en zorg NFK Staat voor mensen geraakt door kanker Pauline Evers, beleidsmedewerker 15 november 2013 Nationaal plan En nu? DOEL-workshop Implementatie van het nationaal plan

Nadere informatie

WAT ZIJN AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN?

WAT ZIJN AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN? WAT ZIJN AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN? Eiwitten (proteïnen) zijn een vast onderdeel van onze natuurlijke voeding. Bij het verteringsproces worden ze afgebroken tot hun bouwstenen (aminozuren)

Nadere informatie

Informatie bijeenkomst. Aplastische Anemie. Afdeling Hematologie 12 december 2016

Informatie bijeenkomst. Aplastische Anemie. Afdeling Hematologie 12 december 2016 Informatie bijeenkomst Aplastische Anemie Afdeling Hematologie 12 december 2016 Wat is Aplastische Anemie? Fred Falkenburg Internist-hematoloog Stamcellen in het beenmerg maken alle bloedcellen en afweercellen

Nadere informatie

alglucosidase alfa (Myozyme )

alglucosidase alfa (Myozyme ) alglucosidase alfa (Myozyme ) Disclaimer: Een advies van het CVZ m.b.t. de herbeoordeling van alglucosidase alfa bestaat uit twee onderdelen: de uitkomst van de wetenschappelijke beoordeling en de uitkomst

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 2133 Vragen van het lid

Nadere informatie

Hoe de regie (terug) te geven aan de patiënt in de laatste fase van het leven

Hoe de regie (terug) te geven aan de patiënt in de laatste fase van het leven Hoe de regie (terug) te geven aan de patiënt in de laatste fase van het leven Anja Guldemond-de Jong Verpleegkundig specialist MANP HaaglandenMC+Palliatieteam Disclosure Belangen Spreker Geen (potentiële)

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/51132 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Jirka, Silvana Title: Developing tissue specific antisense oligonucleotide-delivery

Nadere informatie

Sturen op kosten. en opbrengsten!

Sturen op kosten. en opbrengsten! Sturen op kosten. en opbrengsten! Werner Brouwer Professor of Health Economics Instituut Beleid en Management Gezondheidszorg Erasmus Universiteit Rotterdam Sturen op kosten? Pas op! Zorgkosten stijgen

Nadere informatie

Alcoholintoxicatie 1

Alcoholintoxicatie 1 Alcoholintoxicatie 1 Je hebt teveel alcohol gedronken en dit heeft dusdanige effecten op je lichaam gehad dat een opname in het ziekenhuis noodzakelijk was. Doordat je teveel gedronken hebt kan er van

Nadere informatie

Behandeling van het acute herseninfarct

Behandeling van het acute herseninfarct Behandeling van het acute herseninfarct VPL symposium 14-03-2014 Puck Fransen, onderzoeker neurologie, Erasmus MC Inhoud Achtergrond (epidemiologie/etiologie) Behandeling endovasculaire behandeling Huidige

Nadere informatie

Informatieblad voor deelnemers gedurende opvolging. De CENTER-TBI studie

Informatieblad voor deelnemers gedurende opvolging. De CENTER-TBI studie Informatieblad voor deelnemers gedurende opvolging De CENTER-TBI studie Tijdens de acute fase na uw ongeval, heeft u deelgenomen aan een multicenter onderzoek, gefinancierd door de Europese unie (The Collaborative

Nadere informatie

OPGERICHT IN 1988 ZWITSERSE BELANGENGROEP VOOR FENYLKETONURIE EN ANDERE AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN SWISSPKU

OPGERICHT IN 1988 ZWITSERSE BELANGENGROEP VOOR FENYLKETONURIE EN ANDERE AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN SWISSPKU OPGERICHT IN 1988 SWISS PKU ZWITSERSE BELANGENGROEP VOOR FENYLKETONURIE EN ANDERE AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGSSTOORNISSEN SWISSPKU SWISS PKU 1 WAT ZIJN AANGEBOREN EIWITSTOFWISSELINGS- STOORNISSEN? Eiwitten

Nadere informatie

Hoe brengen we nieuwe middelen snel naar de patiënt? Dr. Peter Bertens Nederlandse Pathologiedagen, 19 november 2015

Hoe brengen we nieuwe middelen snel naar de patiënt? Dr. Peter Bertens Nederlandse Pathologiedagen, 19 november 2015 Hoe brengen we nieuwe middelen snel naar de patiënt? Dr. Peter Bertens Nederlandse Pathologiedagen, 19 november 2015 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Volledig in loondienst

Nadere informatie

Mevalonaat Kinase Deficientië (MKD) (of Hyper IgD syndroom)

Mevalonaat Kinase Deficientië (MKD) (of Hyper IgD syndroom) www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Mevalonaat Kinase Deficientië (MKD) (of Hyper IgD syndroom) Versie 2016 1. WAT IS MKD 1.1 Wat is het? Mevanolaat kinase deficiëntie is een genetische aandoening.

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar.

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar. Niet-technische samenvatting 2015129-1 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Evaluatie en behandeling van pulmonale arteriële hypertensie. 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 16 juni 2017 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 16 juni 2017 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

IS PREVENTIE MEER KOSTEN-EFFECTIEF DAN CURATIE? Prof. Steven Simoens

IS PREVENTIE MEER KOSTEN-EFFECTIEF DAN CURATIE? Prof. Steven Simoens IS PREVENTIE MEER KOSTEN-EFFECTIEF DAN CURATIE? Prof. Steven Simoens ACHTERGROND Geneesmiddelen dragen bij tot gezondheid, maar groei in geneesmiddelenbudget overtreft economische groei In een context

Nadere informatie

Medicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog

Medicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog Medicatie Risico bij Nierschade Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met

Nadere informatie