Beleidsartikelen Algemene beleidsdoelstelling

Transcriptie

1 16 WEER, KLIMAAT EN SEISMOLOGIE 16.1 Algemene beleidsdoelstelling Informatie, kennis en data op het gebied van weer, klimaat en seismologie ten behoeve van veiligheid, economie en duurzaam milieu Nader geoperationaliseerde beleidsdoelstellingen Algemene weersverwachtingen Het verzorgen van tijdige en betrouwbare weerberichten en waarschuwingen voor gevaarlijke weersomstandigheden. Een nadere onderverdeling van deze geoperationaliseerde beleidsdoelstelling is: Veiligheid Dit betreft het bijdragen aan minder ongelukken ten gevolge van het weer op de weg, in de lucht en aan het water. We willen bereiken dat minder ongevallen op de weg en op het water (binnenwateren en Noordzee) plaatsvinden die het gevolg zijn van onvoldoende informatie over gevaarlijke weersomstandigheden en minder ongevallen, letsel en gezondheidsrisico s als gevolg van het weer voor de burger in het algemeen bij wonen, werken en recreëren (in het bijzonder bij grootschalige evenementen) Economie Dit betreft het bijdragen aan het verminderen van schade ten gevolge van het weer voor het wegverkeer, scheepvaartverkeer en luchtverkeer. We willen bereiken dat de economische schade als gevolg van onvoldoende informatie over het weer waar mogelijk wordt voorkomen of geminimaliseerd. Daarbij willen we bereiken dat bij gegeven weersomstandigheden en geaccepteerde veiligheidsrisico s optimaal gebruik wordt gemaakt van de infrastructuur. Hierbij wordt opgemerkt dat er grote afhankelijkheid is van de effectiviteit van de weermarkt (Meteorologische Service Providers). Persexemplaar 216

2 Prestatiegegevens met betrekking tot de kwaliteit van de output Onderdeel Kengetal Realisatie Kwaliteit algemene verwachtingen en waarschuwingen Minimum temperatuur BIAS ( C) 0,16 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 MAE ( C) 1,3 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 Maximum temperatuur BIAS ( C) 0,66 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 MAE ( C) 1,23 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 1,6 Neerslag Afwijkingen (%) 1,4 <5 <5 <5 <5 <5 <5 Zonneschijn/bewolking Afwijkingen (%) 5,2 <5 <5 <5 <5 <5 <5 Kwaliteit maritieme verwachtingen en waarschuwingen Wind BIAS (m/s) 0,14 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 STD (m/s) 2,3 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 Afwijkingen (%) 3,6 <3 <3 <3 <3 <3 <3 Wateropzet BIAS (m) 0,02 0,05 0,05 0,05 0,05 0,05 0,05 STD (m) 0,09 0,12 0,12 0,12 0,12 0,12 0,12 Afwijkingen (%) 0,5 <3 <3 <3 <3 <3 <3 Toelichting Kwaliteit algemene verwachtingen en waarschuwingen + Minimum temperatuur BIAS: Dit is de systematische afwijking in de verwachte minimum temperatuur voor de volgende dag ten opzichte van de opgetreden minimum temperatuur. MAE: Dit is de gewogen gemiddelde afwijking in de verwachte minimum temperatuur voor de volgende dag ten opzichte van de opgetreden minimum temperatuur. + Maximum temperatuur BIAS: Dit is de systematische afwijking in de verwachte maximum temperatuur voor de volgende dag ten opzichte van de opgetreden maximum temperatuur. MAE: Dit is de gewogen gemiddelde afwijking in de verwachte maximum temperatuur voor de volgende dag ten opzichte van de opgetreden maximum temperatuur. + Neerslag Dit is de afwijking in de voorspelling van neerslag voor het komende etmaal; gemeten wordt het percentage waarvoor het tegenovergestelde optreedt als is voorspeld. + Zonneschijn/bewolking Dit is de afwijking in de voorspelling van zonneschijn/bewolking voor het komende etmaal, gemeten wordt het percentage waarvoor het tegenovergestelde optreedt als voorspeld. Kwaliteit maritieme verwachtingen en waarschuwingen + Wind BIAS: Dit is de systematische afwijking in de verwachte windsnelheden voor de volgende dag ten opzichte van de opgetreden windsnelheden. STD: Dit is de standaarddeviatie in de verwachte windsnelheden voor de volgende dag ten opzichte van de opgetreden windsnelheden. De standaarddeviatie is een maat voor de spreiding in de afwijkingen. Afwijking: Dit is de afwijking in de voorspelling van waarschuwingen Persexemplaar 217

3 voor harde wind voor het komende etmaal, gemeten wordt het percentage waarvoor de opgetreden windsnelheid hoger was dan de waarde van de afgegeven waarschuwing voor harde wind. + Wateropzet BIAS: Dit is de systematische afwijking in de verwachte wateropzet voor de volgende dag ten opzichte van de opgetreden wateropzet. STD: Dit is de standaarddeviatie in de verwachte wateropzet voor de volgende dag ten opzichte van de opgetreden wateropzet. De standaarddeviatie is een maat voor de spreiding in de afwijkingen. Afwijking: Dit is de afwijking in de voorspelling van verhoogde wateropzet voor het komende etmaal; gemeten wordt het percentage waarvoor de opgetreden wateropzet meer dan 0,3 m hoger was dan de afgegeven waarschuwing voor verhoogde waterstanden. Informatie overheid en samenleving Het onderhouden van een overheids-, kennis- en data-infrastructuur op het gebied van weer, klimaat en seismologie. Het beschikbaar stellen van meteorologische, klimatologische en seismologische informatie aan de overheid, de Nederlandse samenleving en aan de internationale (wetenschappelijke) gemeenschap alsmede het leveren van informatie en conclusies op basis van wetenschappelijk onderzoek. Een nadere onderverdeling van deze geoperationaliseerde beleidsdoelstelling is: Veiligheid Dit betreft bijdragen aan minder ongelukken ten gevolge van onvoldoende informatie over het weer op de weg, in de lucht en op het water. We willen bereiken dat minder ongevallen op de weg en op het water (binnenwateren en Noordzee) plaatsvinden die het gevolg zijn van gevaarlijke weersomstandigheden. Minder ongevallen, letsel en gezondheidsrisico s als gevolg van het weer voor de burger in het algemeen bij wonen, werken en recreëren (in het bijzonder bij grootschalige evenementen). Verder willen we inzicht bereiken in regiospecifieke klimaatverandering, onder meer ten behoeve van aanpassingen voor waterbeheer en waterkering (stijging zeeniveau, veranderingen rivierafvoer/neerslagintensiteit/stormen/ijsbedekking) en inzicht in veranderingen ozonlaag en consequenties UV-belasting. Duurzaam milieu Dit betreft bijdragen aan de ontwikkeling van een duurzaam milieu. We willen bereiken dat de Nederlander ook in de toekomst (later in de 21 ste eeuw) «droge voeten» houdt. Door tijdig op eventuele veranderingen te anticiperen komt de nationale vitale infrastructuur niet in gevaar door veranderingen in het klimaat. Verder willen we een sterke positie van de duurzame energiesector in Nederland bereiken, adequate infrastructuur bij de bestrijding van (chemische en nucleaire) calamiteiten, beter inzicht in effectiviteit en toereikendheid van maatregelen tegen klimaatverandering en ozonafbraak (emissiebeperking), inzicht in invloed van vulkaanuitbarstingen/veranderingen zonneactiviteit/bosbranden/ veranderingen landgebruik etc. op het klimaat en grootte antropogene verandering en natuurlijke schommelingen in het klimaat Persexemplaar 218

4 Economie Dit betreft bijdragen aan het verminderen van schade ten gevolge van onvoldoende informatie over het weer voor het wegverkeer en scheepvaartverkeer. We willen bereiken dat de economische schade als gevolg van het weer waar mogelijk wordt voorkomen of geminimaliseerd en bij gegeven weersomstandigheden en geaccepteerde veiligheidsrisico s wordt optimaal gebruik gemaakt van dure infrastructuur. Hierbij wordt opgemerkt dat er grote afhankelijkheid is van de effektiviteit van de weermarkt (Meteorologische Service Providers). Verder willen we inzicht in veranderingen in extremen van het weer in de toekomst, inzicht in invloed wegverkeer/scheepvaart op klimaat, atmosfeer en bewolking, onder meer ter ondersteuning van het toekomstige (post-kyoto) nationale klimaatbeleid, seizoensverwachtingen, verkenning van en ontwikkeling binnen de grenzen van haalbaarheid. Prestatiegegevens met betrekking tot de kwaliteit van de output Onderdeel Kengetal Realisatie Modelverwachtingen Windsnelheid en wind richting Gebiedsgemiddelde neerslag Gemiddelde verschilvector (m/s) 3,0 3,9 3,9 3,9 3,9 3,9 3,9 Standaarddeviatie (mm) 24 uur 2,23 2,4 2,4 2,4 2,4 2,4 2,4 Toelichting Windsnelheid en windrichting + Dit is de gemiddelde verschilvector tussen modelprognose en gemeten wind (snelheid en richting). Een vector staat in dit geval voor een 2-assig veld met als assen de windsnelheid en windrichting. Gebruikt wordt de prognose van het HIRLAM model, 24 uur vooruit, gemiddeld over een gebied dat Nederland en de Noordzee omvat. Gebiedsgemiddelde neerslag + Dit is de standaarddeviatie tussen modelprognose en gemeten gebiedsgemiddelde neerslag. Gebruikt wordt de prognose van het HIRLAM model, 12 tot 36 uur vooruit en voor het gebied Nederland. Prestatiegegevens met betrekking tot de kwaliteit van de output Kengetal Realisatie externe instanties, bedrijven e.d. die routinematig actuele waarnemingen, modeldata en/of satellietdata afneemt (absolute aantal) klimatologische verstrekkingen (absolute aantal) Persexemplaar 219

5 Prestatiegegeven met betrekking tot de kwaliteit van de outcome Onderdeel: Economie Prestatiegegeven: Potential avoidable damage Norm : nog te ontwikkelen Wat willen we bereiken? Het minimaliseren van de totale nationale economische schade voor zover die het gevolg is van schadelijk weer, rekening houdend met de kosten van de meteorologie. Om dit effekt te meten kan gebruik gemaakt worden van de grootheid PAD («potential avoidable damage»): de maximaal voorkombare schade bij perfekte weersverwachtingen. De prestatie-indikator is dan het percentage van de PAD dat daadwerkelijk gerealiseerd wordt. Verder is relevant de verhouding (of het verschil) tussen de werkelijk, door toedoen van de meteorologie, voorkomen schade en de kosten van de meteorologie (op jaarbasis). Nulwaarde of norm van deze indikatoren zijn echter niet bekend, laat staan een realistische streefwaarde. Wat gaan we daarvoor doen? Om met deze krachtige methode te kunnen werken moet eerst onderzoek gedaan worden naar «het economisch nut van de meteorologie in Nederland». Dit onderzoek zou moeten opleveren een getalsmatig inzicht in de omvang van de «potential avoidable damage» en het gedeelte daarvan dat thans daadwerkelijk voorkomen wordt bij de huidige omvang en kwaliteit (nauwkeurigheid en betrouwbaarheid) van de meteorologische data, verwachtingen en waarschuwingen. Dit moet dan uitgewerkt worden voor enkele typische voorbeelden uit de weersgevoelige sectoren (volksgezondheid, landbouw, luchtvaart, overig verkeer en vervoer, etc) met een schatting (extrapolatie) naar de totale nationale omvang. Daarbij moet dan ook een methodiek opgeleverd worden om de relevante prestatie-indikatoren te implementeren en vervolgens te blijven monitoren. Dit onderzoek kan uitgevoerd worden door het KNMI (in samenwerking met bijv. V&W, EZ, LNV, VWS, CBS etc) en deels uitbesteed worden. Wat mag het kosten? Onderzoek en implementatie van de methodiek kosten het KNMI twee daartoe aan te trekken onderzoekers voor een periode van 2 jaar (conform omvang van een promotieonderzoek: ca 4 mensjaar) plus een vergelijkbare omvang aan kosten voor uitbesteding van deelonderzoeken. Informatie voor de luchtvaart Het verzorgen van de meteorologische informatie ten behoeve van de veiligheid van de nationale en internationale luchtvaart. Een nadere onderverdeling van deze geoperationaliseerde beleidsdoelstelling is: Veiligheid Dit betreft bijdragen aan minder ongelukken ten gevolge van onvoldoende informatie over het weer in de lucht. We willen bereiken dat onder alle weersomstandigheden veilige vluchtafhandelingen zijn op de luchthavens. Persexemplaar 220

6 Economie Dit betreft bijdragen aan het verminderen van schade ten gevolge van onvoldoende informatie over het weer voor het luchtverkeer. We willen bereiken dat de economische schade als gevolg van het weer waar mogelijk wordt voorkomen of geminimaliseerd. Daarbij willen we bereiken dat bij gegeven weersomstandigheden en geaccepteerde veiligheidsrisico s optimaal gebruik wordt gemaakt van dure infrastruktuur (bijv luchthavens) e.d. Prestatiegegevens met betrekking tot de kwaliteit van de output Kengetal Realisatie Tijdigheid TAF (%) 95,8 >97 >97 >97 >97 >97 >97 Tijdigheid TREND (%) 96,7 >97 >97 >97 >97 >97 >97 Afwijkingen TAF/FC zicht (%) 7,7 <=10 <=10 <=10 <=10 <=10 <=10 Afwijkingen TREND zicht (%) 2,6 <=5 <=5 <=5 <=5 <=5 <=5 Afwijkingen TAF/FC Wolkenbasis (%) 5,0 <10 <10 <10 <10 <10 <10 Afwijkingen TREND Wolkenbasis (%) 1,6 <5 <5 <5 <5 <5 <5 Toelichting + Tijdigheid TAF (Terminal Aerodrome forecast) en TREND: Dit is de tijdigheid waarmee de luchtvaartmeteorologische berichten worden verstrekt; gemeten wordt welk percentage berichten binnen het vastgestelde tijdvenster vallen. + Afwijkingen TAF/FC zicht en TREND zicht: Dit is de afwijking in de zichtvoorspellingen voor de luchtvaart; gemeten wordt het percentage gevallen waarvoor het opgetreden zicht meer dan 2 klassen van het voorspelde zicht is afgeweken. + Afwijkingen TAF/FC wolkenbasis en TREND wolkenbasis: Dit is de afwijking in de wolkenbasisvoorspellingen voor de luchtvaart; gemeten wordt het percentage gevallen waarvoor de opgetreden wolkenbasis meer dan 2 klassen van de voorspelde wolkenbasis is afgeweken. De wolkenbasis geeft de wolkenhoogte aan Beleidsinstrumenten Financiële stimulering Programma-uitgaven: Voor de deelname van Nederland aan een aantal internationale meteorologische organisaties waarvan de Wereld Meteorologische Organisatie de belangrijkste is, wordt jaarlijks een contributie betaald. Verder worden contributies betaald aan IPCC en RIVM. Bijdragen aan het KNMI agentschap: De bijdrage van VenW stelt het KNMI in staat om haar positie als het nationale data- en kenniscentrum voor weer, klimaat en seismologie waar te maken. Het instituut voldoet aan de vraag naar informatie, adviezen en diensten van de Nederlandse samenleving ten behoeve van veiligheid, economie en duurzaam milieu. Het KNMI heeft de opdracht om de meteorologische, klimatologische en seismologische dienstverlening voor de Nederlandse samenleving te garanderen en te informeren over het Nederlandse klimaat nu en in de toekomst. Het productpakket van het KNMI bestaat uit: + Meteorologische data en kennis Persexemplaar 221

7 + Algemene en maritieme weersverwachtingen + Luchtvaartverwachtingen + Kennis klimaatssysteem + Seismologische data en kennis + Publieksvoorlichting + Beleidsadviezen. De bijdrage aan het KNMI is terug te vinden in de begroting van baten en lasten van het agentschap KNMI, zoals opgenomen in de agentschapsparagraaf. Monitoring en beleidsevaluaties Evaluatie-onderwerp A. Startdatum B. Einddatum Evaluatie periode Doel evaluatie Type evaluatie Nader geoperationaliseerde beleidsdoelstellingen a. januari 2003 b. december Evalueren of de genoemde beleidsdoelstellingen goed hanteerbaar zijn als stuurmiddel. Eventueel nieuwe ontwikkelen die wel handvaten bieden om te sturen. Ex post/ ex-ante evaluatieonderzoek KlimaatOnderzoek a. Januari 2004 b. December Evalueren of de resultaten van het onderzoek zijn bereikt Ex post evaluatieonderzoek 16.4 Budgettaire gevolgen van het beleid Overzicht van budgettaire gevolgen (x 1000) 16 Weer, klimaat en seismologie Verplichtingen Uitgaven Programma-uitgaven Algemene weersverwachtingen Contributies deel HGIS Apparaatsuitgaven Apparaatsuitgaven Ontvangsten Persexemplaar 222

8 16.5 Budgetflexibiliteit Budgetflexibiliteit (x 1000) 16 Weer, klimaat en seismologie Totaal geraamde kasuitgaven Waarvan apparaatsuitgaven Dus programma-uitgaven Waarvan juridisch verplicht 88% Waarvan complementair noodzakelijk en/of bestuurlijk gebonden 6. Niet onder 4 en 5 begrepen* (eventueel reserveringen op basis van een regeling of beleidsprogramma) 12% % % % % Totaal 100% % % % % 815 Juridische verplichtingen Dit betreft de contributie aan de Wereld Meteorologische Organisatie. Deze wordt om de 2 jaar opnieuw voor de komende 2 jaar aangegaan Groeiparagraaf Het KNMI is een infrastructuur (systeem) die in belangrijke mate bijdraagt aan veiligheid, economie en duurzaam milieu. De nader geoperationaliseerde doelstellingen zijn verder uitgewerkt in deze onderwerpen. Tevens dragen deze onderwerpen bij aan diverse operationele beleidsdoelstellingen (zie onderstaand) van andere VenW onderdelen. Het maatschappelijk effect (outcome) van het KNMI is i.h.a. moeilijk kwantificeerbaar of meetbaar of is sterk afhankelijk van niet-beïnvloedbare factoren. Een uitzondering vormt mogelijk het effect op de economie (voorkomen van schade door gevaarlijk weer e.d.). Dit effect is in theorie goed kwantificeerbaar (praktisch is dit nog niet eenvoudig). Er zijn ook streefwaarden aan te verbinden. Dit is het prestatiegegeven PAD (Potential avoidable Damage). De operationele doelstellingen van het KNMI hebben invloed op de volgende operationele doelstellingen van andere V&W diensten: Persexemplaar 223

9 Dienst Doelstelling Ondersteunende KNMI doelstelling Directoraat-generaal Luchtvaart Veiligheid luchtvaart Informatie voor de luchtvaart (veiligheid) Faciliteren luchtvaartnetwerk (verhogen kwantitatieve capaciteit luchthaven en verhogen beschikbare capaciteit luchtruim) Informatie voor de luchtvaart (economie) Directoraat-generaal Personenvervoer Directoraat-generaal Goederenvervoer Directoraat-generaal Rijkswaterstaat Veilig personenvervoer (reductie verkeersslachtoffers weg) Veilig goederenvervoer (interne veiligheid wegverkeer en water) Waterkeren (versterken waterkeringen) Algemene weersverwachtingen en informatie overheid en maatschappij (veiligheid) Algemene weersverwachtingen en informatie overheid en maatschappij (veiligheid) Informatie overheid en maatschappij (veiligheid en duurzaam milieu) Voor de Begroting 2004: + Heldere relatie tussen de nader geoperationaliseerde beleidsdoelen en beleidsinstrumenten (Bijdrage V&W), voorzien van relevante prestatiegegevens/indicatoren. Persexemplaar 224