FRANS VAN DER SLOT: ENERGIEBESPARING EEN UITDAGING

Transcriptie

1 HET VAKBLAD VOOR DE BLOEMBOLLEN- EN VASTEPLANTENSECTOR 6 MAART FRANS VAN DER SLOT: ENERGIEBESPARING EEN UITDAGING STEMMEN OP 18 MAART UNIFORMITEIT EN KWALITEIT VOOR DE KLOK ZAAILINGEN DOMINEREN VAK- TENTOONSTELLING MIDDELENGEBRUIK: DE VOLGENDE STAP MARKTPLAN TULP GEEFT TELER INZICHT

2 HAVING AN AMAZING TIME LIFE Uw product langer vitaal! Luna PRIVILEGE is het nieuwe fungicide met een uitstekende werking op bodemschimmels als droogrot en sclerotinia. Dit leidt tot een: hogere bolopbrengst verbeterde bolkwaliteit Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. /BayerCropNL

3 Reinigen van al uw fusten, bacterie en schimmelvrij!! Noordwijkerhout Telefoon Sterk tegen vuur, zacht voor het gewas De juiste chemie voor gezonde, vitale tulpen BASF Nederland B.V. Divisie Agro Postbus MC Arnhem T. (026) Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

4 INHOUD Het vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector 6 maart 2015 Nummer Nieuws Korte nieuwsberichten CNB Actueel CNB start wervingsactie CNB tevreden over Vaktentoonstelling Visie Kandidaat-statenlid Jeroen Ravensbergen vertegenwoordigt Duin- en Bollenstreek Broeierij Kwaliteit voorop bij Muscaribroeier Duin Fyto Exporteur Jan de Wit en Zonen bv over fytosanitaire aspecten Bloem in beeld Keuze genoeg op Vaktentoonstelling Voorlichting Energie besparen met de klimaatcomputer Vakvenster Eerst wassen, dan afvoeren Noviteiten Easy Bloom Pad maakt tuinieren makkelijk Eco-Combi Douche wint innovatieprijs Actueel Gewasbeschermingsmiddelen strijden tegen beeldvorming Introductie Marktplan Tulp Duurzaamheid Van der Slot Tulips zuinig CNB Podiumtulp Mooi sortiment op de bühne CNB Product & Show Maagdelijk wit met vleugje roze CNB Actueel Relaties ontmoeten en contacten leggen Service Grondbank Vraag en aanbod BLOEMBOLLENVISIE 6 maart 2015

5 48 49 Branchenieuws Happy hyacint moet aandacht voor hyacint impuls geven Bloem in beeld Tulp en lelie domineren bloemenshow IGH Markt Lichte prijsdaling tulp Noviteiten Twintray: nieuwe tray voor alle bolmaten Actueel Tulpenprijs naar Choice Branchenieuws Bloemenabonneedienst kent vliegende start Toppers Dit keer: Johannes de Breuk Keukenhof Kwaliteit belangrijker dan aantal bezoekers Onderzoek en Praktijk Bewaring tulpenplantgoed Studiebol Cindy van der Meijden Boomkwekerij Veel cultivars in diverse kleuren Tien vragen aan André Hoogendijk Markt en Afzet Van den Bos sluit exportserie af Nauwkeurig Feiten en fabels rond de Chileense krokus Vasteplantenvaria Teeltadvies Agenda Service Hobaho Tijdig starten met voorwerk groen veilen 78 KAVB Nieuws Nieuws CNB Algemeen 10 vragen aan... Teeltadvies Hobaho KAVB 78 Fotografie omslag: René Faas 6 maart 2015 BLOEMBOLLENVISIE 5

6 NIEUWS Samenstelling: Redactie BloembollenVisie Foto: PR R&M Obdam Tulips wint 2Lips Award WERVERSHOOF De Haakman Flowerbulbs 2Lips Award is dit jaar uitgereikt aan R&M Obdam Tulips bv uit Hem. De winnaar heeft een prachtig product afgeleverd volgens Haakman Flowerbulbs bv. Rik Obdam heeft de award op 19 februari in Wervershoof in ontvangst genomen. Haakman organiseert ieder jaar de Haakman Flowerbulbs 2Lips Award. Om genomineerd te worden, moet een kweker aan een aantal criteria voldoen, zoals: het getal leveren zoals op de koopbrief staat vermeld, bij de eerste bollenkeuring boven gemiddeld scoren, gelijk stadium G vertonen en geen uitval in de kas vertonen. Dit jaar waren er ruim dertig genomineerden. Op dezelfde feestavond werd ook de Haakman Novelty Award uitgereikt. Deze gaat naar een kweker die iets speciaals of unieks heeft gedaan, dit jaar JW Reus Bloembollen bv. Het bedrijf wist de kwaliteit van het product goed te behouden ondanks het brede assortiment. Geen aandeel FloraHolland meer in Decorum Company AALSMEER In het kader van de strategie FloraHolland 2020 laat FloraHolland activiteiten na het koopmoment zoveel mogelijk aan de markt over. Om deze reden trekt FloraHolland zich terug uit Decorum Plants bv (Decorum Company). Decorum is een marketing- en verkooporganisatie van planten en bloemen met meer dan zestig leden. Het doel van Decorum is rendement verbeteren voor de aangesloten kwekers en ketenpartners door het ontwikkelen van herkenbare merken op handels- en consumentenniveau. Deze merken staan voor gegarandeerde topkwaliteit, direct van de bron. Decorum begrijpt en ondersteunt de keuze van FloraHolland om het ondernemerschap aan de marktpartijen te laten. FloraHolland en Decorum blijven wel intensief samenwerken. Ruim vier miljoen mensen zien film Cupidrone HONSELERSDIJK Ruim vier miljoen mensen hebben in de dagen voor Valentijn de korte film Cupidrone gezien. Via deze korte film wilde Mooiwatbloemendoen.nl graag zoveel mogelijk mensen er bewust van maken dat bloemen nog altijd het meest gewaardeerde valentijnscadeau zijn. In de film, die onder andere te zien was op Facebook, Twitter en YouTube, bespeurt de rode drone Cupidrone de straten van Verona af naar verliefde stelletjes en eenzame zielen om hen te verrassen met een roos. De film werd in Frankrijk het meest bekeken (29 procent) en via Facebook en YouTube het best gewaardeerd (5.698 likes). In het Verenigd Koninkrijk (1.781 likes) en Duitsland (2.338 likes) waren nipt minder kijkers (beide 27 procent). Nederland volgt op gepaste afstand met 17 procent en likes. Foto: PR Greenpeace stelt ranglijst tuincentra op AMSTERDAM Greenpeace gaat de prestaties van tuincentra en bouwmarkten op milieugebied beoordelen. Alle grote ketens krijgen in februari een lijst toegestuurd met vragen naar hun beleid om gewasbeschermingsmiddelen terug te dringen en bijen te beschermen. Daaruit volgt een ranglijst met de koplopers en de achterblijvers. De ranglijst is een vervolg op het rapport Bloemen die bijen doden, dat Greenpeace in december 2014 heeft gepresenteerd. Verder is de milieuorganisatie ook in gesprek met supermarkten over het terugdringen van het middelengebruik. Cao s algemeen verbindend verklaard DEN HAAG De onlangs afgesloten cao Open Teelten geldt met ingang van 21 februari 2015 voor de gehele bedrijfstak open teelten in ons land. Dit vloeit voort uit het besluit van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om deze algemeen verbindend (AVV) te verklaren. Het besluit tot algemeen verbindend verklaring is op 20 februari 2015 gepubliceerd in de Staatscourant. De cao Open Teelten heeft een looptijd tot en met 30 juni Door algemeen verbindend verklaring gelden de cao-bepalingen voor alle werkgevers en werknemers in de openteeltensector, ongeacht of zij lid zijn van een werkgevers- of werknemersorganisatie. Eerder werd ook al de cao Glastuinbouw algemeen verbindend verklaard. Deze cao geldt met ingang van 14 februari 2015 voor de gehele bedrijfstak glastuinbouw in ons land. Biologische bollenkweker wint Gouden Roerdomp AMSTERDAM Bollenkweker John Huiberts uit Sint Maartensbrug is de winnaar van de Gouden Roerdomp. Gedeputeerde Bond reikte hem deze prijs uit tijdens het Congres GroenKapitaal op 11 februari. Met de nieuwe prijs wil de provincie projecten stimuleren die de biodiversiteit in Noord-Holland verbeteren. Met de Gouden Roerdomp wint Huiberts workshops, coaching en publiciteit. Gedeputeerde Jaap Bond: John Huiberts steekt zijn nek uit binnen de bollensector en is echt bezig met de toekomst van de sector. Eerst als pionier, maar steeds meer collega s sluiten zich aan bij zijn zienswijze. Huiberts tijdens het congres: Wij verkopen een bol met verhaal. Huiberts investeert in een gezonde bodem, ploegt de grond niet meer om en geeft akkerranden de ruimte zodat daar ook plaats is voor de natuurlijke vijanden van schadelijke dieren. Foto: PR 6 BLOEMBOLLENVISIE 6 maart 2015

7 Koperplaatnummer verdwijnt uit de klok Foto: PR Kroon op het pand van Plantion EDE Met een hijskraan is woensdag 25 februari 2015 een bijna 30 ton zware constructie bovenop het verhuurbare kantoorgedeelte van het gebouw van Plantion (aan de A30) gezet. De constructie wordt de kroon genoemd en is voorzien van moderne ledschermen. Volgens directeur Peter Bakker zet Plantion, vijf jaar na de verhuizing van zijn bedrijf naar Ede, hiermee letterlijk de kroon op het werk. Vanaf 1 maart gaat Plantion de grote ledschermen onder meer benutten om beelden te laten zien van Kleurrijkeverhalen.nl, een landelijke promotiecampagne voor bloemen en planten. Later in het voorjaar, bij de viering van vijf jaar Plantion in Ede, wordt de kroon met de ledschermen nog een keer officieel in gebruik gesteld. LTO blij met voorstellen versimpeling GLB DEN HAAG LTO Nederland kan zich vinden in de voorstellen die staatsecretaris Dijksma van Economische Zaken dinsdag 24 februari heeft gedaan richting Europa om te komen tot een simpeler Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). LTO zegt haar inbreng duidelijk terug te zien in de voorstellen. Zo wordt bijvoorbeeld om duidelijkheid gevraagd rond de toepasbaarheid van mededingingsregels in crisissituaties en moeten arbitraire voorstellen over de breedte van een sloot of akkerrand worden geschrapt. De afgelopen tijd hebben de leden van LTO veel reacties gegeven over de werkbaarheid van het nieuwe GLB. Daaruit is duidelijk geworden dat zo n dertig dagen voor de gecombineerde opgave er nog veel vragen leven. LTO heeft dan ook als belangrijkste punt ingebracht dat 2015 en 2016 moeten worden gezien als proefjaren. Het kan niet zo zijn dat boeren en tuinders gestraft worden, omdat de overheid nog geen duidelijkheid kan bieden over de regels, zo vindt LTO. De aankomende tijd zal LTO ook actief deelnemen aan het debat in Brussel over de versimpeling van het GLB. AALSMEER Minder transparantie wie wat op de klok koopt, dat is de wens van kwekers en klanten van FloraHolland. Vanaf eind maart wordt het koperplaatnummer gefaseerd uit de klokken op de exportlocaties gehaald. Wat de effecten zijn van het weglaten van het plaatnummer uit de klok is reeds eerder getoetst bij chrysanten en rozen. Deze pilots toonden aan dat er sprake is van een stabielere prijsvorming. Als eerste verdwijnt het plaatnummer uit de snijbloemenklokken in Aalsmeer en Naaldwijk. Dit gebeurt eind maart. Kort daarop wordt dit doorgevoerd op de klokken in Rijnsburg en de plantenklokken in Naaldwijk. Vooralsnog blijft het koperplaatnummer wel getoond worden op de plantenklok in Aalsmeer en de bloemistenklokken in Naaldwijk en Eelde. In Aalsmeer moet eerst de techniek vervangen worden. Bij de bloemistenklokken onderzoekt de veiling nog wat de effecten zijn van het weglaten van het plaatnummer. AM-regelgeving voor Boomkwekerij en vaste planten DEN HAAG Voor de sector boomkwekerij en vaste planten is op verzoek van de sector eerder de PT-Verordening AM vrije teelt opgesteld om de exportpositie naar derde landen veilig te stellen. Deze verordening is per 1 januari 2015 overgegaan in wetgeving van het Ministerie van Economische Zaken (Regeling bestrijding schadelijke organismen). Hierin staat dat boomkwekerijproducten en vaste planten met een hoge AM-garantie geteeld moeten worden. Dat wil zeggen: teelt op AM-vrije percelen. Daarnaast moet het op te planten materiaal aantoonbaar van AM-vrije percelen afkomstig zijn (vrij bevonden op basis van grondonderzoek of aantoonbare aardappelvrije teelthistorie van twaalf jaar). Naktuinbouw ziet toe op de naleving van deze wetgeving. Seizoensoverzicht Winter beschikbaar op CNB Online Hermen de Graaf tuinbouwkandidaat provinciale staten AALSMEER Bij de verkiezingen voor provinciale staten op 18 maart is Hermen de Graaf uit Aalsmeer kandidaat voor Noord-Holland. De nummer 6 op de lijst van het CDA beschikt over een achtergrond in de sierteeltbranche. Dankzij het CDA heeft Noord-Holland Noord de status van greenport verworven, geeft De Graaf aan. De samenwerking daarmee willen we de komende periode voortzetten, net als met Seed Valley, Greenport Aalsmeer en Stivas, voor de agrarische structuurversterking. De Ruimte voor Ruimteregeling moet worden opgerekt en er moet meer aandacht komen voor landbouwverkeer bij het verbeteren van de wegen. We pleiten bijvoorbeeld ook voor een tuinbouwopleiding in samenwerking met Seed Valley. Tuinbouw en haar handel zijn de pijlers van onze economie, die we als provincie moeten koesteren, aldus de geboren West-Fries. Foto: PR LISSE Vanaf heden kunnen klanten van CNB het Seizoensoverzicht Winter inzien via CNB Online. Het overzicht laat de gemiddelde gerealiseerde prijzen zien van de productgroepen lelie, calla, gladiool en dahlia. Ook andere interessante marktgegevens zijn beschikbaar. Voor meer achtergrondinformatie over de totstandkoming van de prijzen afgelopen seizoen, wordt verwezen naar het artikel op pagina 36 en 37 in BloembollenVisie nr Voor actuele prijsinformatie kunnen relaties van CNB contact opnemen met hun vertegenwoordiger. 6 maart 2015 BLOEMBOLLENVISIE 7

8 CNB ACTUEEL CNB zoekt scorende spits met teamgevoel CNB betrekt haar klanten bij de zoektocht naar nieuwe vertegenwoordigers. Zo hoopt CNB een brede groep mensen te interesseren voor de vacatures. De nieuwelingen krijgen intern les en leren zo de fijne kneepjes van het vak. Tekst: René Bouwmeester Fotografie: René Faas Een flink aantal lezers van BloembollenVisie zal hem in de bus hebben gehad de afgelopen week: de brief waarin CNB kenbaar maakt ruimte te hebben voor nieuwe vertegenwoordigers. We zijn altijd op zoek naar vertegenwoordigers, zegt Paul Peters, manager bemiddeling bij CNB. We hebben te maken met verloop en mensen die echt commercieel talent hebben zijn altijd welkom. Daarmee gaan we altijd in gesprek. Maar er zijn nu meerdere plekken waar we mensen kunnen plaatsen. Dat heeft te maken met opvolging en ruimte die in een gebied is ontstaan. Het betrekken van klanten heeft een reden, zegt Peters. Onze klanten moeten weten wie voor hen aan het werk is om hun producten zo goed mogelijk in de markt te zetten. Op deze manier kunnen ze iemand uit hun omgeving daarvoor inschakelen. Door op deze manier aandacht te vragen voor de vacatures hoopt CNB een andere doelgroep aan te boren. We denken bijvoorbeeld aan zonen van kwekers en mensen in de omgeving van onze klanten, zegt Marcel Nijssen, manager bemiddeling bij CNB. Mensen die zijn opgegroeid in een bollenomgeving en die communicatief en commercieel positief opvallen. PERSOONLIJKHEID Een heel vastomlijnd functieprofiel voor een vertegenwoordiger is er niet. Communicatieve vaardigheden, commercieel inzicht en daadkracht zijn noodzakelijke eigenschappen, net als een opleiding op mbo+ of hbo-niveau. We hebben diverse typen vertegenwoordigers nodig binnen de organisatie, zegt Nijssen. Dat kunnen mensen zijn die bij veredelaars soorten zoeken die bij een teler succesvol in de markt worden gezet. Het kan ook dat ze de verkoop of inkoop voor een aantal klanten gaan doen. Nijssen signaleert een grote gemene deler bij de besten in het vak. Succesvolle vertegenwoordigers hebben passie voor hun product. Ze zijn in staat op gelijkwaardig niveau met ondernemers mee te denken en zijn zo een verlengstuk en sparringpartner voor die ondernemer binnen een productgroep. En het zijn vaak ook sterke persoonlijkheden, al ontwikkel je dat natuurlijk ook met de jaren. Ondanks dat Paul Peters (links) en Marcel Nijssen zoeken commerciële mensen met een sterke persoonlijkheid de vertegenwoordigers relatief zelfstandig werken, zoeken Nijssen en Peters geen einzelgängers. Je moet een teamspeler zijn, zegt Nijssen. Als je bij een klant komt, ben je voor hem zijn ogen en oren op de markt, want je hebt meer zicht op de handel. De informatie haal je uit je netwerk en dus ook uit de contacten met de andere vertegenwoordigers. Zo maak je elkaar sterker. We zoeken een spits die scoort, maar wel een die in het team kan spelen. SCHOLING Vertegenwoordiger worden in het bollenvak leer je niet op school, realiseren Peters en Nijssen zich terdege. CNB start daarom ook een eigen permanent opleidingsprogramma waarmee jonge vertegenwoordigers en soms ook de ervaren krachten - worden bijgespijkerd. Mensen met commercieel talent zijn altijd welkom Dit loopt uiteen van het vergroten van kennis over het Handelsreglement, de regelgeving rond kwekersrecht en marktkennis door marktbezoeken tot het ontwikkelen van praktische competenties als onderhandelingsvaardigheden of het vergroten van de opties bij moeilijke gesprekken. Er loopt bij CNB een flink aantal mannen rond met twintig tot dertig jaar ervaring. We gaan deze ervaring betrekken in het opleiden van nieuwe mensen. Wat zijn de tien geboden van de bemiddelaar? Hoe bouw je duurzame handel en relaties op? Bij deze opleidingsagenda kunnen bestaande vertegenwoordigers uiteraard ook aanschuiven. TOEKOMSTPERSPECTIEF De werving richt zich op alle producten, maar specifiek op tulp in vier regio s. Dat wil niet zeggen dat vier tulpenvertegenwoordigers nodig zijn, want de regio s kunnen gecombineerd worden. Het gaat deels om opvolging, deels om uitbreiding in een gebied waar veel potentie is, zoals de Noordoostpolder. CNB biedt jonge vertegenwoordigers een baan in een sector waarin perspectief zit, zegt Peters. De toekomst van bemiddeling ziet er goed uit. Er blijft vraag en aanbod in deze branche. Het zal allemaal wel complexer worden, bijvoorbeeld door de fytosanitaire regels. Als je dit werk doet, heb je veel vrijheid om het zelf in te kleuren met veel communicatief sterke mannen om je heen, zegt Peters. Als je dit werk aankunt, heb je alle mogelijkheden om het helemaal naar je toe te trekken. 8 BLOEMBOLLENVISIE 6 maart 2015

9 VAN DE REDACTIE Niet het vele is goed COLOFON Foto: René Faas Vaktentoonstelling belangrijk contactmoment De organisatie van de Vaktentoonstelling Zwaagdijk kan terugkijken op een succesvolle tweede editie. Van 19 tot en met 22 februari 2015 stonden de bedrijfsgebouwen van Proeftuin Zwaagdijk van voor tot achteren vol met tulpen in de vorm van een marktbroei- en bloemenshow. Daarnaast konden bezoekers terecht op de bedrijvenbeurs met meer dan 25 standhouders, waaronder CNB. Paul Peters, manager bemiddeling bij CNB, kijkt terug op vier mooie dagen. De Vaktentoonstelling Zwaagdijk heeft inmiddels bewezen een uitstekende ontmoetingsplaats te zijn voor vakgenoten. Ook wij hebben weer veel relaties in onze stand mogen ontvangen: veredelaars, kwekers, broeiers en exporteurs. Peters, die tevens werkgroeplid is van de vaktentoonstelling, benadrukt dat het evenement echt een initiatief is voor en door het vak. Ook als sponsor dragen we daar graag ons steentje aan bij. Daarnaast verzorgt CNB samen met Hobaho de invulling van een van de vakavonden, die dit jaar gehouden werd op donderdag 19 februari, zie ook pagina 52 en 53 in deze uitgave van BloembollenVisie. Volgens Peters een goed bezochte bijeenkomst (zie foto) die werd voorafgegaan door een heerlijk buffet, gesponsord door CNB en Hobaho. Centraal deze avond stond de uitreiking van de Interpolis Tulpenprijs Een nieuw initiatief waarmee we kwalitatief goede tulpen met veel potentie voor de broeierij een podium willen bieden. Dat is gelukt, tien genomineerden stonden in de schijnwerpers. Wat ons betreft krijgt de verkiezing zeker een vervolg. BloembollenVisie is het toonaangevende, 14-daagse vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector. REDACTIE: Jeannet Pennings (hoofdredacteur), Arie Dwarswaard, Monique Ooms, Lilian Braakman en René Bouwmeester (vakredacteuren). FOTOGRAFIE: René Faas.VORMGEVING: Prepress BloembollenVisie. UITGEVERS: KAVB en CNB (U.A.). REDACTIE-ADRES: Heereweg 347, 2161 CA Lisse, Postbus 31, 2160 AA Lisse, tel , fax , Internet: Tel. kantoor A. Dwarswaard: ABONNEMENTEN: (excl. 6% BTW): Nederland 265,-- per jaar, Europa 285,-- per jaar, buiten Europa 315,-- per jaar. Aanof afmelden bij John Meijer, tel , fax Meer info over abonnementen op ADVERTENTIES: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel , VERANTWOORDELIJK- HEID: De redactie werkt op basis van een redactiestatuut. Aan alle artikelen en rubrieken wordt de meest mogelijke zorg besteed. Uitgevers, redactie en medewerkers aanvaarden echter geen enkele aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die direct en/of indirect kunnen voortvloeien uit de inhoud van artikelen en/of advertenties. De redactie houdt zich het recht voor om ingezonden brieven en mededelingen niet te plaatsen dan wel te wijzigen of in te korten. Overname van artikelen is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever. NIEUWSBRIEF: BloembollenVisie verzorgt ook een dagelijkse nieuwsrubriek op internet ( Ooit mopperde mijn verre familielid Gerrit Vos in de KAVB-keuringszaal op die lieden die het showen van hun producten niet serieus namen. Zorg er toch voor dat wat je showt er op zijn zondags bijstaat. Veeg even het zand van een pot af en maak er wat moois van. Die woorden echoden de afgelopen weken meermalen in mijn oren, toen ik de diverse shows bezocht. Wat me daarbij opviel, was vooral het grote verschil in showkwaliteit. Het maken van een nette pot tulpen is een vak, dat decennialang door Jan van den Hoek en zijn medewerkers tot in de puntjes werd beheerst. Even een onwillig tulpenblad naar binnen draaien, zorgen dat de bloemen gelijk van rijpte zijn, en vooral: allemaal even hoog. Jan leidde jongelui hierin op, en dus is dat vak te leren. De leerlingen van toen moeten er nog zijn om deze kennis weer over te dragen. Er echode nog een wijsheid door mijn hoofd toen ik op de diverse shows rondliep. Mijn vader kreeg les van meester Krabbendam en die hield zijn leerlingen midden jaren vijftig al voor dat het moeilijkste van veredelen het weggooien is. Zestig jaar later heeft Krabbendam nog steeds gelijk. Natuurlijk is het goed om te zien hoeveel er binnen de tulp aan variatie mogelijk is. En die variatie maakte op deze shows ook beslist weer indruk. Tegelijkertijd zag ik ook noviteiten met te korte poten, slingerpoten, overmatige bladvorming uit de bol (sprot), bladeren tot ver in de top, ongelijkmatige plantopbouw, kortom, genoeg redenen om zaailingen niet te laten zien, maar te laten verdwijnen. Het argument dat het maar een momentopname is, vind ik niet terecht. Tulpen die half februari nog niet op hun best zijn te showen, hebben in de moderne broeierij niets te zoeken. In die broeierij zijn tulpen gewenst die zich snel laten oogsten en machinaal laten verwerken. Streng selecteren is daarbij essentieel. Veredelaars en telers zijn meer gebaat bij een strenge voorselectie. Dat maakt beide partijen sterker. De betrouwbaarheid van de veredelaar stijgt en de tevredenheid van de kopende teler ook. Niet het vele is goed, maar het goede is veel. Arie Dwarswaard 6 maart 2015 BLOEMBOLLENVISIE 99

10 VISIE Bollenvak moet ruim Op 18 maart vinden de verkiezingen plaats voor de Provinciale Staten. In de provincie Zuid-Holland is Jeroen Ravensbergen kandidaat namens het CDA, hij staat nummer 9 op de lijst. Het CDA heeft van oudsher een sterke band met de agrarische sector, maar nu de partij geen regeringsverantwoordelijkheid heeft, waait er een andere wind in Den Haag. Wat kan het CDA daar vanuit de provincie Zuid-Holland tegenover stellen? Tekst: Monique Ooms Fotografie: René Faas JEROEN RAVENSBERGEN, CDA ZUID-HOLLAND Jeroen Ravensbergen is als het ware op de tuin geboren en getogen, in Rijnsburg. Zijn beide ouders hebben een agrarische achtergrond en zijn vader was actief in de bloemenhandel. Hij studeerde plantenveredeling en heeft onlangs een baan geaccepteerd als salesmanager bij Modiform, een bedrijf dat potten, trays, stekplaten en dergelijke produceert. Ravensbergen is al zo n twaalf jaar actief in de lokale politiek van Rijnsburg en na de gemeentelijke fusie Katwijk. In die periode waren duurzaamheid en glastuinbouw zijn voornaamste thema s. Vanuit zijn partij werd hij voorgedragen als kandidaat-lid van de Provinciale Staten en hij doorliep de selectie- en sollicitatieprocedure met succes. Ravensbergen denkt zijn nieuwe baan goed te kunnen combineren met het statenlidmaatschap, aangezien hij niet van negen tot vijf werkt, veel langs de weg zit en zo de provincie van veel kanten te zien krijgt. Hij erkent echter: Het zal hard werken worden, vaak in de avonduren aan de slag, maar dat heb ik er graag voor over. Ik hou van het politieke krachtenspel en wil graag op deze manier mijn bijdrage leveren aan de samenleving. In uw verkiezingscampagne hanteert u speerpunten als leefbaarheid, bedrijvigheid, welzijn en economie. Hoe verhouden die zich tot het bollenvak in de provincie Zuid-Holland? De bollensector zorgt voor banen en draagt zeker in de bloeitijd belangrijk bij aan de landschappelijke waarde en daarmee het toerisme en de economie in de Duin- en Bollenstreek. Tegelijkertijd spelen er zaken als verspreid liggend glas en het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen die een effect hebben op de omgeving: zowel de bewoners als het landschap. Daarvan zal het bollenvak zich rekenschap moeten geven, de sector staat niet los van de samenleving, maar opereert er middenin. We zullen dus altijd met elkaar in gesprek moeten blijven over hoe we met elkaar omgaan en op welke manier we rekening kunnen houden met elkaars belangen. Wat is de rol van de provincie daarin? Ik zie daarin vooral een verbindende rol weggelegd voor de provincie, in het bijeen brengen van partijen, het blootleggen van knelpunten, het zoeken naar gemeenschappelijke belangen en het maken van goede afspraken met elkaar over de beste aanpak. Dan heeft de politiek de rol van smeerolie of spin in het web. Natuurlijk juichen wij het van harte toe als partijen elkaar al uit zichzelf vin- 10 BLOEMBOLLENVISIE 6 maart 2015

11 te krijgen om te ondernemen den, dat is eigenlijk wel zo mooi en vergroot vaak de betrokkenheid. We moeten dus ook oog hebben voor initiatieven vanuit de samenleving. Daarin kan de provincie een regiefunctie vervullen. Denk bijvoorbeeld aan de discussie rond de bouw van parkeergarage Dijk in Duin in Katwijk. Het Hoogheemraadschap was tegen, de gemeente was voor. Door tussenkomst van de provincie is daar uiteindelijk toch een gemeenschappelijk standpunt uitgekomen. Kunt u nog zo n voorbeeld noemen? Jazeker: de oprichting van de Economic Board Greenport Duinen Bollenstreek, in januari Doel van deze Board is de innovatieve kracht en economie van de Greenport te versterken. In de board hebben mensen zitting uit het bedrijfsleven, de overheid, het onderwijs en de onderzoeksbranche en zij zijn allemaal verbonden aan de Bollenstreek. De provincie heeft sterk aangedrongen op een gezamenlijke economische agenda voor de Duin- en Bollenstreek. Dit is een goed voorbeeld van hoe partijen bij elkaar kunnen komen. De provincie heeft daarbij de rol van aanjager gespeeld. Wat maakt u zo n interessante kandidaat voor de Duin- en Bollenstreek en meer specifiek het bollenvak? Ik kom uit deze streek, ken het vak van binnenuit en spreek de taal. Ik denk dat het goed is als in het provinciehuis iemand zitting heeft die de belangen van de Greenport op een goede manier onder de aandacht kan brengen. zodat de dingen worden geregeld die geregeld moeten worden. Dan denk ik aan praktische regelgeving, een goede infrastructuur en ruimte voor ondernemerschap. De Duin- en Bollenstreek is een van de rijkste gebieden in Nederland als het gaat om het inkomen per huishouden. Die economische kracht kunnen we nog verder uitbouwen. Deze streek wordt wel eens gekscherend de tuin van Amsterdam genoemd, en ik vind dat nog niet zo n slechte gedachte. Daar liggen ook kansen, zeker op het gebied van toerisme. Wil je dat verder vormgeven, zul je de juiste verbindingen moeten leggen. Dat zal zeker bijdragen aan een verdere versterking van de regio. Ik maak me daar graag sterk voor. Het bollenvak heeft de laatste jaren steeds meer te maken met weerstand, met name vanwege het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Op de Veluwe wordt de bollenteelt zelfs aan banden gelegd. Is zoiets ook denkbaar in Zuid-Holland? Dat zou zeer ongepast zijn, de bollensector is het kloppend hart van de Duin- en Bollenstreek, zonder het vak zou de provincie niet zijn wat zij nu is. De bollensector is een van de pijlers onder de economie van deze provincie. Los daarvan kan ik me er gewoon niks bij voorstellen, ik zou direct afstand nemen van zo n standpunt. Wat is uw standpunt in de gewasbeschermingsmiddelendiscussie? Het is wat mij betreft helder dat niet alles kan, daar hebben we regelgeving voor en daar moeten kwekers zich aan houden. Belangrijk daarbij is wel dat we goed blijven kijken naar wat rechtvaardig en redelijk is. Nogmaals: het bollenvak moet de ruimte krijgen om te kunnen ondernemen. Er moet een pakket afspraken komen dat werkbaar is en er moet aandacht zijn voor de ontwikkeling van alternatieven. Die afspraken worden op landelijk niveau gemaakt, wat kan de provincie daarin betekenen? Vanuit de provincie hebben wij binnen de partij ook contacten op landelijk én Europees niveau. Daar kunnen wij aandacht vragen voor onderwerpen die wij belangrijk vinden. Jaco Geurts heeft zitting in de Tweede Kamer. Ik heb goed contact met hem en zo nodig kunnen we snel schakelen. Het CDA heeft op dit moment echter geen regeringsverantwoordelijkheid. In hoeverre kun je dan toch een verschil maken? Natuurlijk is het altijd makkelijker als je ook regeringsverantwoordelijkheid draagt. Invloed uitoefenen kun je echter altijd, de lobby zal er zeker niet minder om zijn. Als u wordt gekozen, wat kunnen we dan van u verwachten? Belangrijke thema s voor mij zijn: duurzame energie, verantwoordelijk waterbeheer, ruimte voor ondernemerschap, ruimte voor innovatie en de concentratie van glastuinbouw. Verantwoordelijk waterbeheer is een issue dat ook het bollenvak raakt. Voor de natuur gelden andere wensen en eisen dan voor het vak. Het is dan ook zaak dat we onderscheid maken tussen die twee zaken: in groengebieden hebben de natuurbelangen de overhand, in de bollenproductiegebieden wegen de belangen van de ondernemers zwaarder. We moeten met elkaar komen tot afspraken over zaken als buffers en waterberging, waarbij rekening wordt gehouden met beider belangen: de bollen mogen niet onder water komen te staan, en tegelijkertijd mag de natuur niet uitdrogen. Met ruimte scheppen voor innovatie doel ik op de regelgeving: die mag niet te beperkend zijn, daarmee remmen we de vooruitgang af. De concentratie van de glastuinbouw komt voort uit het gegeven dat het glas nu teveel verspreid ligt binnen het gebied en dat is ontsierend voor het landschap, het werkt verrommeling in de hand. We zullen samen moeten zoeken naar goede oplossingen. De tijd gaat snel, voor je het weet, staan de verkiezingen voor de deur. Wat gaat u doen om uzelf op de kaart te zetten? Ik ga veel op werkbezoek, doe mee aan debatten, laat mijn gezicht zien bij (leden)vergaderingen, ga de straat op om in gesprek te gaan met stemmers alles om mezelf in de kijker te spelen. Ik heb altijd ergens wel een mening over en in deze periode zal ik die wat nadrukkelijker dan anders naar buiten brengen. De kritiek na de verkiezingen is vaak: daar hoor je nooit meer wat van Dat zal mij niet gebeuren, ik zet in op het onderhouden van contacten en het levendig houden van mijn netwerk. Dat is altijd al mijn stijl geweest, ook binnen de lokale politiek. De provinciale verkiezingen trekken vaak een teleurstellend aantal kiezers, hoe kan dat? De lokale politiek is vrij eenvoudig te volgen via de lokale media, via de dagbladen en nieuwsprogramma s op tv blijven we op de hoogte van de landelijke politiek. De provinciale politiek lijkt een beetje tussen wal en schip te vallen. De provincie speelt vaak een overkoepelende rol die niet zo zichtbaar is. Daarom is het extra belangrijk dat wij onszelf goed profileren, op communicatiegebied ligt hier een flinke uitdaging. Voor de kiezers is het wel zo fijn om op de kandidatenlijst een bekende naam tegen te komen die uit de sector komt en daar bovendien iets voor kan betekenen. Dat geeft herkenning en vertrouwen. Allemaal stemmen dus op woensdag 18 maart. 6 maart 2015 BLOEMBOLLENVISIE 11

12 BROEIERIJ REMCO VAN DEN BERG: Je moet er iedere dag zijn Bij Bloembollenkwekerij Duin vof slaat de klok Muscari. In het verleden heeft de familie Van den Berg verschillende producten gebroeid. Toen bleek dat ze goed Muscari-op-pot konden broeien, werd dat de belangrijkste activiteit in de wintermaanden. Tekst: Lilian Braakman Fotografie: René Faas In de schuur bij Bloembollenkwekerij Duin vof wordt hard gewerkt om karren met Muscari-op-pot klaar te maken voor de veiling. In 2012 is de schuur gebouwd in Callantsoog. Deze investering was nodig vanwege de ruimte. Om alles goed te kunnen verwerken, systematisch te werken en energie te besparen, was een nieuwe schuur nodig, vertelt Remco van den Berg, een van de eigenaren. Onder het zwarte dak zit zo n 80 centimeter tussenruimte waar de warme lucht wordt opgeslagen. Hierdoor besparen we flink op de energiekosten. Zo brandt de kachel een heel stuk minder wanneer de zon schijnt en er bollen gedroogd moeten worden. De 34-jarige Van den Berg trad in 2008 in de vof. Samen met zijn ouders Niko en Jolanda en zijn broer Erwin werkt hij op het bedrijf. UNIFORMITEIT Van januari tot en met maart brengt Duin elke dag producten voor de klok. We streven ernaar om alles voor 1 april af te leveren. We hebben ons broeischema zo opgezet dat we het hele seizoen elke dag ongeveer hetzelfde leveren, vertelt Van den Berg. Zo weten onze klanten op de klok dat we er altijd zijn en wat ze kunnen verwachten. Daarbij letten wij goed op de uniformiteit van het product. Een potje dat we in januari verkopen, moet er precies hetzelfde uitzien en nagenoeg dezelfde behandeling krijgen als een potje dat we in maart verkopen. Ook de manier van afleveren is hetzelfde. Daarover zijn afspraken gemaakt binnen de kwekersvereniging Muscari Magic. Wie zich daar aan houdt kan het keurmerk Muscari Magic (M&M) gebruiken. Zo leveren we de zilveren bedrukte potjes in een tray met een trayplaat. De bloem moet een derde uit de bol zijn en de bloem moet zichtbaar zijn. We mogen geen missers hebben Als een kar voor de klok komt, zorgen we voor een poster. Vanuit de club zelf willen we dat het niet uitmaakt waar een koper zijn product koopt. De kwaliteit van alle M&M s moet goed zijn. Zo geeft Van den Berg een voorbeeld: Als er een paar potjes tussen zitten van mindere kwaliteit, koopt de consument het product minder snel nog een keer. Als iedereen zorgt voor uniformiteit en kwaliteit komt dat alleen maar het product ten goede. We mogen geen missers hebben. Door elke dag voor de klok te komen, zo min mogelijk missers te hebben en uniformiteit en kwaliteit te leveren, probeert Van den Berg vertrouwen te kweken bij zijn kopers. Zo n 70 procent van zijn handel gaat via de klok. We veilen in Naaldwijk en Aalsmeer. Dat gaat goed. We zitten nu net boven de middenprijs. De rest verkopen we via de daghandel. Dat komt meestal begin februari een beetje op gang. Wij willen niet voor het seizoen de prijzen al vastzetten. Ik zie geen meerwaarde in het vastleggen van prijzen in een contract. We kunnen al jaren goed veilen en komen elke dag voor de klok. Je moet er iedere dag zijn, omdat klokkopers er vanuit moeten kunnen gaan dat je er altijd bent. Niet alleen als de prijs goed is, maar ook als de prijs minder is. SPREIDING De soorten die Van den Berg in het assortiment heeft zijn White Magic, Blue Magic en Big Smile. Van de potjes die hij broeit, is ongeveer de helft wit en de helft blauw. Dat is een goede verdeling volgens de broeier. Om de verkoopperiode op te rekken, broeit Duin al een paar jaar Muscari White Magic uit Nieuw- Zeeland. Boltha uit Breezand teelt daar Muscari en wij broeien een deel van die bollen af. Hierdoor kunnen we van begin november tot Kerstmis leveren. Daar is zeker vraag naar. Wij zijn momenteel de enige die dan kunnen leveren. Door de beperkte hoeveelheid is de prijs enigszins te sturen. Dat is nodig, want de bollen zijn een stuk duurder vanwege het transport. Daarnaast hebben we hogere broeikosten, omdat ze voor hun kouperiode de hele zomer tot 2 graden gekoeld worden. In het verleden broeide Duin tulpen, irissen en narcissen. Muscari was toen slechts een bijproduct. We hebben verschillende producten gebroeid, maar een schoenmaker blijft bij zijn leest. Het bleek dat we goed waren in het broeien van Muscari. Toen hebben we met onze afnemers gepraat en besloten om alleen 12 BLOEMBOLLENVISIE 6 maart 2015

13 Remco van den Berg: Om de verkoopperiode op te rekken, broeien we Muscari uit Nieuw-Zeeland maar door te gaan met Muscari. Dat gaat heel goed samen met onze andere werkzaamheden de rest van het jaar. In het voorjaar en in de zomer komt het buitenwerk weer aan bod. Zo heeft Bloembollenkwekerij Duin 3 hectare narcissen, 7 hectare tulpen, 1,5 hectare Iris op contract, 6 hectare Muscari en 0,5 hectare Scilla. Het bedrijf is gevormd door vallen en opstaan, vertelt Van den Berg. Vorig jaar werd op ons land stengelaal gevonden. Dat zorgde voor een enorme druk op het bedrijf. Het koste ons veel tijd, aandacht en geld, maar we hebben er ook veel van geleerd. Je denkt het overkomt je een keer. Als je het dan hebt gehad, ben je veel oplettender. Wij hebben het overwonnen en zijn doorgegaan zoals we wilden. Alleen moeten we nu nog meer ondernemen als daarvoor. 6 maart 2015 BLOEMBOLLENVISIE 13

14 FYTO Een exporteur zit tussen de kweker en de importeur in. Bij aankoop van een partij bollen, geeft de exporteur de juiste eisen voor de aangekochte partij door aan de leverancier. Zo heeft een exporteur dagelijks te maken met fytosanitaire wetgeving. Een belangrijke stap voor de export is het Ketenregister. Jan de Wit en Zonen bv uit Enkhuizen vertelt hierover. Tekst: Lilian Braakman Fotografie: René Faas In de laatste jaren is er heel wat veranderd voor Bloembollenbedrijf Jan de Wit en Zonen bv uit Enkhuizen. Naast dat zij zelf bollen kweken, zijn zij tevens exporteur. Ook stonden zij aan de wieg van het Ketenregister. Aan tafel zitten directeur Jan de Wit, adjunctdirecteur Marcel Fit, die gespecialiseerd is in het Ketenregister, en Hendrik Jan Kloosterboer, secretaris fytozaken bij Anthos. CONDITIES In de voorraadlijst van Jan de Wit en Zonen bv staat precies wat ze kunnen leveren en van welke klasse een partij is. Als deze partij wordt aangekocht, staan de condities van het betreffende land op de koopovereenkomst waarvan de kweker een afschrift krijgt. De kweker levert de partij volgens de overeengekomen condities aan de exporteur. Een grote verandering is het Ketenregister en het systeem Cliënt Export. In het Ketenregister worden nu de geleverde artikelen digitaal ingevoerd, waarna alle beschikbare gegevens bekend zijn. Fit legt uit: Als wij een partij aankopen, voeren wij deze direct in het Ketenregister in. Zekerheden voor Cliënt Export worden in het Ketenregister geborgd. Als dat systeem straks is gekoppeld aan Cliënt Export, kan gecontroleerd worden of alle gegevens juist zijn en welke fytosanitaire eisen het aankopende land stelt. Als de partij bij ons binnenkomt, kunnen we met een druk op de knop zien of alles juist is. Dat geeft zekerheden. Daarnaast hoeven we geen exporttoets meer uit te voeren. Voor dat het Ketenregister gebruikt werd, gebeurde het regelmatig dat hier partijen stonden die toch niet verzonden konden worden omdat deze niet aan de gestelde condities voldeden. Dat kunnen wij nu eerder in de keten zien en voorkomen. Bovendien kunnen er geen verkeerde aantallen of spelfouten meer worden gemaakt. Dat kon met een slecht leesbare papieren koopovereenkomst nog wel eens lastig zijn. Het is voorgekomen dat een partij om een spelfout werd afgewezen. We zien niets meer dan de gegevens op een papieren leveringsnota Met deze uitleg maakt Fit meteen duidelijk waar het om gaat: het digitaal aanleveren van leveringsnota s waardoor het fytosanitaire certificaat digitaal naar de verschillende afzetlanden kan worden verstuurd. Het Ketenregister is ontworpen door de BKD om het voor de exporteurs en bollenkwekers makkelijker te maken. Zo geeft Kloosterboer aan: Door vroeg in de keten alles in te voeren is er geen onduidelijkheid. Ook is er een tracking-en-tracingsysteem. Voor de bollenkweker is het een groot voordeel. Wanneer zij met de plantgoedtoets al weten voor welke Klasse de partij geschikt is, kunnen ze hem vanaf dat moment voor die Klasse telen. De kweker zal meer afzetgericht werken en hierdoor weten waar hij aan toe is. Wanneer ze al jaren een partij telen, die bij nader inzien niet geschikt is voor de gewenste Klasse, heeft een kweker tegen die tijd al veel kosten gemaakt. Het is beter om zo vroeg mogelijk in de keten te weten voor welke Klasse de partij geschikt is. Fytosanitaire certificaat Doordat het Ketenregister en Cliënt Export aan elkaar worden gekoppeld, kunnen gemakkelijk de eisen van de derde landen worden gecontroleerd en afgedekt worden. Het doel van dit systeem is om digitaal het fytosanitaire certificaat uit te wisselen. China eist al een digitale aanlevering. Andere grote afzetmarkten, zoals Amerika, zullen snel volgen. Daarom is het noodzakelijk om als exporteur aangesloten te zijn bij het Ketenregister en zo te kunnen werken met Cliënt Export, dat het digitale fytosanitaire certificaat verstuurt. V.l.n.r.: Hendrik Jan Kloosterboer, Marcel Fit en Jan de Belang va Als halverwege de rit de condities worden aangepast, is dat voor de exporteur lastig. De Wit vertelt over een paar jaar geleden: China wijzigde zijn eisen en stelde het verplicht partijen te toetsen op het virus Strawberry Latent Ringspot Virus (SLRSV). Partijen die al onderweg waren mochten door. Andere partijen hebben we zelf laten opplanten of we zochten naar een andere markt. Zo n probleem moet je acuut oplossen en kun je niet van te voren weten. BELANG Door de digitalisering kan er met het Ketenregister veel tijd worden bespaard. Zo n veertig procent van onze leveranciers levert zijn leveringsnota digitaal aan. CNB biedt deze mogelijkheid ook aan. Dat maakt het makkelijker. Eigenlijk vult een bollenkweker alles al digitaal 14 BLOEMBOLLENVISIE 6 maart 2015

15 Wit zien de voordelen van het Ketenregister in, voor de BKD, bij verkoop of voor de administratie. Het door kwekers gebruikte programma Agrovision biedt straks de mogelijkheid de gegevens, direct bij het maken van een leveringsnota, door te sturen naar het Ketenregister. Dan is het voor de bollenkweker geen grote moeite. Het biedt uiteindelijk alleen maar voordelen, meent Fit. Het Ketenregister kan gezien worden als internetbankieren. Dit gaf Kloosterboer al eerder in de serie Fyto aan. De Wit en Fit zijn het er volledig mee eens. Voorheen had je ook papieren afschriften. Nu is dat digitaal. Sommigen denken dat wij door het Ketenregister alle gegevens kunnen inzien, maar we zien niets meer dan de gegevens op een papieren leveringsnota. Dat wantrouwen is misplaatst. Wij respecteren de privacy door de hele keten heen. Net als altijd zien wij het aann het Ketenregister inzien tal, de Klasse, het KvK-nummer, de edi-code en het lotnummer. TOEKOMST Het Ketenregister is belangrijk voor de toekomst. Steeds meer derde landen willen hun gegevens digitaal. Dat moet vanuit een veilig systeem dat de sector vertrouwt. Daarom is het eerst getest bij de pilotbedrijven VWS uit Broek op Langedijk en Jan de Wit en Zonen bv. Fit: Wij hebben veel hobbels gehad en er veel tijd ingestoken. We moeten vooruit en denken aan de toekomst. Heel actief benaderen wij onze leveranciers en leggen uit hoe alles precies werkt. Maar het is belangrijk dat kwekers ook inzien dat dit de toekomst is. Op een gegeven moment wordt het van ons geëist. Nu kunnen we het Ketenregister nog goed uittesten en ermee oefenen. Het is niet slecht, het is juist een verbetering. Je kunt het ook zien als een meerwaarde van het product. De concurrentie is hevig en door met het Ketenregister te werken krijgen kwekers afzetzekerheid. Dat is waardevol. Het systeem is praktisch, gebruiksvriendelijk en honderd procent veilig. Ondertussen is tachtig procent van de lelie-exporteurs aangesloten bij het Ketenregister. De urgentie om je als exporteur aan te sluiten, is er volgens de aanwezigen zeker. We willen en moeten vooruit. In 2016 moet het Ketenregister en Cliënt Export draaien. Dat kan misschien worden uitgesteld, maar het is sneller verplicht dan verwacht. We zijn namelijk nu al bollen aan het inkopen van de lelieoogst Deze worden verscheept in 2016 en zijn soms pas voor de bloei in maart 2015 BLOEMBOLLENVISIE 15

16 BLOEM IN BEELD Tekst: Arie Dwarswaard Fotografie: René Faas Volop noviteiten op Vaktent De tulp biedt een schier oneindig palet aan kleuren en vormen. Dat bleek tijdens de tweede editie van de Vaktentoonstelling in Zwaagdijk. Zaailingen domineerden het beeld. Een impressie. Maveridge zette naast diverse snijtulpen ook enkele mutanten van Spryng neer, waaronder de gevlamde Spryng Break. De meest spraakmakende tulp van de tentoonstelling was ongetwijfeld Parrot Strong Gold, die werd getoond door Holland Bolroy Markt. Hier waren ook diverse andere mutanten van Strong Gold te zien, waaronder diverse varianten met rood en geel. Op enkele plaatsen in de show was ruimte voor broeiers en groepen van broeiers om zich met hun sortiment in veilstadium te presenteren. Daar maakte onder meer Polderpride dankbaar gebruik van. Bij J.W. Reus & Zn. viel een aantal interessante mutanten op. Dit betrof een witte en een paarse mutant van de gefranjerde Oviedo. G. Buis bracht diverse zeer donkergekleurde snijtulpen naar Zwaagdijk, waaronder Boomer. 16 BLOEMBOLLENVISIE 6 maart 2015

17 oonstelling Select Flower maakte tijdens de Vaktentoonstelling veel indruk met een verzorgde inzending die ook nog eens veel nieuwe zaailingen bevatte. In de kleur rood viel hier de al benaamde Red Dragon op. Jan de Wit & Zonen was de enige deelnemer die een compleet sortiment bolgewassen liet zien in Zwaagdijk. Naast prima tulpen als China Girl en Magic Flight stonden hier ook hyacinten, irissen en lelies. Bij BoLa uit Hem was een flink aantal zaailingen te zien, waaronder veel stevige dubbele tulpen. Een van de blikvangers was maart 2015 BLOEMBOLLENVISIE 17

18 Voor het SCHUBBEN van Uw LELIES ARIE TUIN VLAMING Irridelta Trekkers te koop gevraagd Voor export alle types Massey Ferguson John Deere Same Universal / UTB Landini Ford Fiat Zetor Schade, roest of mankementen geen bezwaar. U kunt alles aanbieden! H&G Exporttractors Abbestederweg 30 B 1759 NB Callantsoog T T Compleet in spoorelementen Yaravita omvat een complete lijn spoorelementenmeststoffen. Voor elke spoorelement en secundair element is er een enkelvoudige vloeibare meststof beschikbaar. Ideaal om op het juiste moment exact de juiste dosering toe te passen. En makkelijk mengbaar met gewasbeschermingsmiddelen. AgroCentrum crop nutrients & adjuvants Importeur: AgroCentrum B.V. Postbus AB Steenbergen, Nederland T. +31 (0) F. +31 (0) info@agrocentrum.nl

19 Robijnslaan TH Noordwijkerhout mob tel fax ANEMONEN Benieuwd naar ons werk? Kijk op onze projecten! ingenieurs voor groei Spanbroekerweg 144, 1715 GT Spanbroek - Tel.: (0226) info@agrofocus.nl EEN GOEDE START Van Narcis tot Pioen en Astilbe. Helmus Spoelbedrijf kookt de meest uiteenlopende soorten plantgoed, zodat aaltjes geen kans hebben. Neem contact op met Helmus Spoelbedrijf voor meer informatie over spoelen, behandelen en ontsmetten info@helmus.nl Polytechniek ontzorgt bij het realiseren en onderhouden van uw technische installaties GEVRAAGD!!! MUTANTEN VAN TULPEN Heeft u interessante mutanten? Stuurt u ons dan A.U.B. een foto, de geplante kg s en de bijzondere kenmerken van de mutatie naar: info@hollandbolroymarkt.nl Advisering - Koudetechniek - Luchtbehandeling - Watertechniek Verwarming - Regeltechniek - Elektrotechniek - Service & Onderhoud Koggeweg 63, 1607 MT Hem. Postbus 2, 1606 ZG Venhuizen. Telefoon info@polytechniek.nl Holland BolRoy Markt BV Kennemerstraatweg PD Heiloo tel: mobiel:

20 VOORLICHTING Knop om klimaatcomputer, De klimaatcomputer biedt mogelijkheden om bij de bewaring van bloembollen op energie te besparen. In het praktijknetwerk Knop om Klimaatcomputer zijn drie ondernemers aan de slag gegaan met dit onderwerp. Op verschillende manieren bleek het mogelijk om substantieel op energiekosten te besparen. Voor dit demonstratieproject is niet de configuratie aangepast maar een knop aangebracht, zodat met het buitenklepsignaal het toerental van de ventilatieventilator kan worden geregeld met een traploos bereik van 0 tot 100 procent. Dit zorgt er dus voor dat de ventilatieventilator gaat reageren als een luchtklep met een bereik van 0 tot 100 procent. De buitenklep krijgt daarbij een vaste stand van 100 procent. Met andere woorden, de regeling van de ventilatieventilator en buitenklep zijn omgedraaid. In zomer en najaar 2014 is een demonstratiecel vergeleken met een standaardcel. In de cellen worden hyacinten bewaard. In tabel 1 staan de klimaatinstellingen en metingen. Tekst: Bob Bisschops, DLV Plant, team bloembollen, b.bisschops@dlvplant.nl Fotografie: DLV Bij de bewaring van bloembollen wordt vaak gebruik gemaakt van een klimaatcomputer. De focus ligt op het regelen van het celklimaat. Instelmogelijkheden om te besparen op energie worden maar beperkt benut. In de praktijk betekent dit dat onnodig energie wordt gebruikt bij de bewaring van bloembollen. In praktijknetwerk Knop om Klimaatcomputer zijn drie bloembollentelers op zoek gegaan naar nieuwe instelmogelijkheden om de klimaatcomputer maximaal in te kunnen zetten voor energiebesparing bij bewaring van bloembollen, waarbij de kwaliteit van het product voorop staat en eventueel verbetert door minder uitdroging. Door het delen van bestaande en nieuwe kennis over instelmogelijkheden van de klimaatcomputer, celklimaat, producteisen en energieverbruik is binnen het praktijknetwerk gewerkt aan een energiezuinigere manier van bloembollenbewaring. BUITENKLEP De drie deelnemende bedrijven zijn vooraf in kaart gebracht. Met de ondernemers is besproken waar kansen liggen voor energiebesparing. Om dit te realiseren wordt de klimaatcomputer ingezet. Soms waren daar aanpassingen voor nodig. Door Eval en Sercom zijn deze aanpassingen uitgevoerd. Bij twee van de deelnemende bedrijven is letterlijk een knop in de kast van de klimaatcomputer aangebracht (foto rechts). Deze knop staat symbool voor de boodschap van praktijkwerk Knop om Klimaatcomputer. In de standaard Sercom-configuratie wordt de hoeveelheid lucht geregeld door de buitenklep. De klimaatcomputer bepaalt de klepinstelling aan de hand van de buitenomstandigheden en het gewenste klimaat in de cel. Daarbij staat de ventilatieventilator altijd op een vaste stand van 100 procent. Indien weinig buitenlucht nodig is, kost dit onnodig veel elektra. In de Sercom-configuratie is het ook mogelijk om met het buitenklepsignaal het toerental van de ventilatieventilator te laten regelen. Geen overdruk bij een laag toerental en een open overdrukklep Op het bedrijf waar deze vergelijkingsproef is uitgevoerd levert de aanpassing een forse elektrabesparing op. De besparing is ruim vierduizend euro over een periode van tien weken bij achttien cellen. Deze manier van ventileren is niet voor alle temperatuurbehandelingen haalbaar. Daarnaast moet in de computerkast handmatig een knop worden omgezet. Op dit bedrijf levert deze aanpassing een forse elektrabesparing op. De besparing is ruim euro over een periode van tien weken bij achttien cellen Op termijn is het wenselijk dat de klimaatcomputer de stand van de luchtklep en het toerental van de ventilatieventilator automatisch regelt. Zoals uit genoemd voorbeeld blijkt, is dan veel energie te besparen. Een belangrijk punt om te vermelden is dat deze manier van ventileren als nadeel heeft dat de overdruk in de cel kan wegvallen. Op het demonstratiebedrijf is de klep van de uitgaande lucht namelijk gekoppeld aan de klep van de ingaande lucht. Klimaatinstellingen Standaardcel Demonstratiecel Temperatuur minimaal 24,5 C 24,5 C Temperatuur maximaal 25 C 25 C RV 60% 60% Minimum luchtklepstand 0% 100% Maximum luchtklepstand 100% n.v.t. Min. toerental vent.ventilator 100% 0% Max. toerental vent.ventilator n.v.t. 100% Metingen Standaardcel Demonstratiecel Temperatuur 25 C 25 C RV 60% 60% Gem. luchtklepstand 40% 100% Gem. toerental vent.ventilator 100% 40% Tabel 1: Standaardcel versus demonstratiecel 20 BLOEMBOLLENVISIE 6 maart 2015