C O N C E P T. Centrumperspectief Helmond. Het goede gesprek met de stad IN OPDRACHT VAN: GEMEENTE HELMOND

Transcriptie

1 Centrumperspectief Helmond Het goede gesprek met de stad IN OPDRACHT VAN: GEMEENTE HELMOND DEFINITIEF 11 APRIL 2016

2 Colofon IN OPDRACHT VAN > Gemeente Helmond PROJECT > HMD1502/Procesaanpak Centrumperspectief Helmond RAPPORTTITEL > Centrumperspectief Helmond Het goede gesprek met de stad STATUS > Definitief AUTEUR > drs. Edwin Schellekens DATUM > 11 april 2016 KENMERK > RA16/031

3 Inhoudsopgave 01 INLEIDING Gesprek met de stad Wereldcafé 4 02 DE REACTIES PER TAFEL PER THEMA... 6 GEMEENTE HELMOND 3

4 01 Inleiding 01.1 Gesprek met de stad Het centrum van Helmond is toe aan een revisie om de ruimtelijk-economische potenties en kansen te activeren. Al geruime tijd is merkbaar dat belanghebbenden nadenken over de toekomst van het centrumgebied. Er is een grote mate van betrokkenheid van belanghebbenden en dit dient een juiste plaats in het in proces te krijgen. De totstandkoming (procesmatig bezien) van het centrumperspectief moet daarom voldoen aan de volgende beginselen: 1. Het proces moet leiden tot draagvlak, intern en extern. 2. Het proces moet met daadkracht en voldoende snelheid tot stand komen. 3. Het resultaat van het centrumperspectief moet herkenbaar zijn voor deelnemers. 4. De winkel blijft open; huidige projecten zullen worden doorgezet en nieuwe initiatieven worden zoveel mogelijk begeleid, ook als het centrumperspectief nog niet af is. Uw raad heeft besloten om het goede gesprek met de stad te voeren om in een open dialoog nadere invulling te vinden voor een aantal vraagstukken, waarmee een nieuwe stip aan de horizon kan worden gezet. De gewenste uitkomst van het goede gesprek met de stad is om voldoende input te krijgen om voortvarend te komen tot een nieuw, integraal en breed gedragen centrumperspectief voor de komende jaren, waarin zowel aandacht is voor de langere alsook de korte termijn doelen en daaraan te koppelen acties. Meer in het bijzonder, waarbij: de kansen en opgaven integraal zijn benoemd; vermeld staat wat we willen bereiken op korte en langere termijn, met wie, de rolverdeling tussen diverse partijen en wat daar voor nodig is; er een concrete beeld is van de toekomst van het Havenpark en de aanpak van de leegstand Wereldcafé Voor het goede gesprek met de stad is gekozen voor de methode van het wereldcafé, op basis van een open uitnodiging met voor-inschrijving. Het voordeel van de systematiek van het wereldcafé is dat er in een gespreksachtige setting maximaal de ruimte wordt geboden aan het ventileren van ideeën. Door de relatief kleine setting kunnen de deelnemers vrijelijk van gedachten wisselen over de inhoudelijke thema s die voorliggen. Het streven is om de spontaan bij de deelnemers opkomende ideeën de ruimte te geven. Per thema wordt een tafel ingericht inclusief een moderator. Primaire taak van de moderator is begeleiden van het goede gesprek en het vastleggen van alle geopperde ideeën, opmerkingen en vragen op GEMEENTE HELMOND 4

5 H01 INLEIDING het papieren tafelkleed. Door roulatie schuift uiteindelijk elke groep bij ieder thema aan. Aan het einde van de avond vormt het tafelkleed het levende verslag van het goede gesprek. Er is gewerkt met een systeem van open inschrijving. Vanwege het grote aantal deelnemers, circa 120 personen, zijn er twee avonden gehouden, te weten op 18 februari en 9 maart 2016 in De Traverse in Helmond. Deze rapportage is een samenvatting van alle ideeën, opmerkingen en vragen zoals die zijn verwoord in het wereldcafé aan de verschillende tafels. In de bijlagen is de integrale tekst opgenomen van alle vragen, opmerkingen, gedachten, ideeën en dromen zoals ze op de beide avonden zijn verwoord. GEMEENTE HELMOND 5

6 02 De reacties per tafel per thema Tafel 1: Bruisend en levendig centrum INLEIDING Een plaats waar mensen elkaar ontmoeten en waar het druk en gezellig is Winkels, horeca en restaurants moeten in een goede mix aanwezig zijn De goede winkels zitten op de goede plekken en de leegstand is minimaal of creatief opgelost Straatartiesten/straattoneel zorgt voor levendigheid Grotere evenementen hebben een plek en zorgen voor extra veel bezoekers DE VRAGEN DIE ZIJN GESTELD 1. Hoe ziet een bruisend en levendig centrum er uit? 2. Wat kun je er allemaal doen en wanneer ga je er naar toe? 3. Wat kan beter in het huidige centrum, wat mis je op dit moment (bepaalde winkels, horeca, restaurants)? 4. Zijn er slimme manieren om met leegstand om te gaan? 5. Moet er meer worden gewoond in het centrum? DE RODE DRADEN Meer evenementen, bijvoorbeeld Drakenbootfestival. Evenementen dagelijks/wekelijks (doelgroep), ijsbaan op de markt. Meer (cultuur op straat) activiteiten. Zaterdagmarkt aanvullen met Stadstheater, presentaties van leuke dingen, oldtimer evenementen. Warenmarkt op zaterdag belangrijk voor centrum, wel samen. De weekmarkt: 1) verplaatsen 2) vernieuwen. Verplaats de markt naar Speelhuisplein of Suytkade. Vaste markt/braderie. Meer toeristen naar het centrum door oude elementen en gebouwen in de stad. Meer sprankelende architectuur. Kasteel onderdeel van winkelstad. Fietsers meer in de stad, Markt + Veestraat fietsvriendelijk maken. Bomen op de markt geven nu geen uitstraling. Meer groen op goede plaatsen. Terrassen met speeltoestellen. Kwaliteitsrestaurant. Foodmarkt op Havenpark/Speelhuisplein (foodhallen R dam & A dam). Restaurant-zone haven. Terras in kanaal. Studentenhuisvesting in lege kantoorpanden. Meer mensen in centrum. Meer studenten in de stad. Aanpak leegstand door vastgoed werkplicht invullen vanaf 3 jaar (harde aanpak). Huurprijzen te hoog. Sfeer toevoegen > geur/licht/geluid. Aanleg muziekinstallatie. Free wifi, databank winkels/ondernemers, samenwerking retailers, online platform voor retailondernemers en vastgoedeigenaren, centrum app > zoek > cultuur/winkelen/horeca. GEMEENTE HELMOND 6

7 H02 DE REACTIES PER TAFEL PER THEMA Meer stijlvolle woningen in lege winkelpanden + 1e etage en hoger. 2e Etage winkelen + terras op/in de lucht. Betere sociale controle. Flexibiliteit in toelaten functies o.a. door de gemeente. Shop-in-shop winkels. Meer winkels/functies onder één dak, bijvoorbeeld bibliotheek & schouwburg. Blurring toestaan, meer afwisseling retail/horeca door elkaar (flex. Best. Plan) en in één zaak mix retail-horeca. Imago + branding + onderscheidend zijn, inzetten op specifieke winkels: klein, apart en knus, centrum als etalage, unieke speciaalzaken USP s, trots uitstralen. Watertaxi, mini-transferium, catwalk op water (kanaal). Startende ondernemers op 1-locatie faciliteiten, project start ups/jongeren wonen en werken (oude bieb), start up faciliteren. Parkeerbeleid aanpassen, autovrijparkeren centrum; mits personeel aparte plaatsen krijgt die betaald worden door ondernemers (bewoners vergunning) ad 12,50 p/mnd. Tafel 2: Innovatieve winkelstad INLEIDING Slimme stad en slimme mobiliteit zijn de toverwoorden Slimme systemen om te parkeren op de juiste plaatsen Ruimte voor experimenten (pop-up winkels en restaurants) Wat betekent internet-shopping voor het centrum: slimme combinaties, bijv. een app voor smartphone Interactieve plattegronden en informatiezuilen DE VRAGEN DIE ZIJN GESTELD 1. Wat betekent slimme stad? 2. Wat is smart mobility? 3. Welke vernieuwing/innovatie zou het centrum van Helmond bijzonder maken (blurring, shop in shop)? 4. Hoe kunnen internetshopping en pop-ups toegevoegde waarde hebben voor het centrum? DE RODE DRADEN Gemeente werkt tegen. Geef ondernemers de ruimte (vergunningen). Laat scholen de leegstaande panden tijdelijk gebruiken om hun art te laten zien, zoals: techniek, fotografie, schilderen/tekenen. Zo kunnen ook ouderen zien wat er op de scholen aan activiteiten plaatsvindt. Gemeente zou daar in moeten bemiddelen, omdat veel grote leegstaande panden van de gemeente zijn. Leegstand oplossen door tijdelijk aan te bieden pop-up stores. Winkeltijden meer gelijk trekken. Winkels alle zondagen open. Gratis parkeren. Samenwerking. Ondernemersvereniging. Heldere keuze maken > koopzondag/parkeerfocus/transferium > vervoersysteem/goederen thuisbrengen. Gratis parkeren of maximaal 3,- per halve dag. Lagere pacht/huur voor winkeliers. GEMEENTE HELMOND 7

8 H02 DE REACTIES PER TAFEL PER THEMA Regiofunctie terug. Betere mix met speciaalzaken. Ambachtelijke beleving versus internet. Branchering actief aansturen. Sociale beleving, terrasje pakken. Minder winkels, accent verleggen. Clusteren > mode, kunst, etc. Uitbreiding Passage; meer overdekt winkelen. Meer woningen boven winkels via achterkant toegankelijk maken. Wat je hebt vullen. Niet bijbouwen. Compact winkelcentrum. Knusse markt en Obragasterrein. Beleving > kleine onderscheidende winkels (niet alleen maar ketens): kleinschalig, ambachtelijk, knus, kneuterig a la g-straatjes in Amsterdam Snel internet + wifi. Automotive app people mover. Doe iets met het internet. Terugkoppeling. D.w.z. afhaalwinkel + voorbeelden. En daar weer bestellen. Internetwinkels in centrum (combinatie). Kleinschalige, klantgerichte gastvrijheid en service <> conciërges gastvrouw/heer als levende vraagback op straat <> overal wifi in de publieke ruimte in combinatie met digitale acties. Starbucks ontspannen na werktijd, net voor vergadering; wifi/tijdschriften/lounge/fijn zitten. Clusteren thematiseren te veel low-budget traffic maken, creativiteit i.p.v. innovatie, recycle cafés, rafelige randen creëren, kunstenaars in lege panden. Tafel 3: Historische inrichting INLEIDING Het centrum krijgt een eigen gezicht De inrichting van de openbare ruimte is uitnodigend en verzorgd De markt en pleinen hebben een gezellig karakter en passen bij de menselijke maat Historische gebouwen, gevels en elementen zijn duidelijk herkenbaar Water en groen hebben een logische plekken en bieden ruimtelijke kwaliteit DE VRAGEN DIE ZIJN GESTELD 1. Is de historie van Helmond herkenbaar in stad? 2. Is er voldoende groen en water in de stad? 3. Bieden de markt en de pleinen gezelligheid? 4. Hoe kun je Helmond een eigen smoel/identiteit geven? DE RODE DRADEN Leid weer autoverkeer over de markt (eenrichtingsverkeer), eventueel met tijdzones beweging op de markt. Fietsers toestaan (zien/gezien worden) voorbeeld Strijp S dennenbomen. Zorg voor een aantrekkelijke markt met meer groen, bomen/hoge platanen, betere verlichting, bloembakken en verwijder de kiosk. Een springfontein op de markt zou jonge ouders met kleine kinderen trekken bron van vermaak voor jong en oud, speelgelegenheid voor kinderen. Ameideplein is verkeerstechnisch een ramp, veiliger maken, geen duidelijke parkeerplekken, alleen gezellig op zaterdagen, meer groen/bomen. Ameideplein nu onrustig/chaos, maak er een rustplein van met bomen en bankjes. Kwaliteit uitvoering = slecht, m.n. bestrating. GEMEENTE HELMOND 8

9 H02 DE REACTIES PER TAFEL PER THEMA Herstel oude gevels en oude elementen terug op de pleinen: monumentale panden moeten hun verhaal vertellen > Helmonders weer trots maken op hun stad. Historie toevoegen, verhalen. Oude Aa terug met watermolen. Kanaaldoorsteek + haven; levend water. Meer recreatief kanaal gebruiken (spelen/varen). Kanaalkades geven beleving > waterfietsen/kano s. Watertaxi en gondels. Stadsstrand > Havenpark > ligbedden. Versterking kanaal (functie) (tijdelijk) podium in het water, promenade langs kanaal. Doorgaan met mooie gevels opknappen en belichten, gevels beleid doorzetten/aanlichten/begane grond extra aandacht, bewoonbaar maken van bovenverdiepingen, projectie op gevels zoals bij Vlisco, verticaal groen. Alle uitzendbureaus in de bibliotheek samen met beginnende ondernemers; laat ze daar de kans krijgen om te beginnen tegen lagere huurprijzen. Verschoven openingstijden, winkels later open en langer open > overgang winkelend publiek naar horeca. Stadstuin: samen onderhouden/groente verbouwen/ontmoeten, soorten bloemen, vlinders, en intieme plekken. Tafel 4: Samenhangende verbindingen INLEIDING Op verschillende plaatsen in Helmond is activiteit: Centrum, Kanaalzone, Spoorzone en Havenpark Op de kaart zie je een centrumgebied met daaromheen verschillende ringen Hoe verbind je deze gebieden en zorg je dat ze elkaar versterken? DE VRAGEN DIE ZIJN GESTELD 1. Moeten we Centrum, Kanaalzone, Spoorzone en Havenpark met elkaar verbinden? 2. Hoe geef je in de stad deze verbindingen aantrekkelijk vorm? 3. Hoe maak ik als bezoeker gebruik van deze verbinden (te voet, fiets, openbaar vervoer)? 4. Is er een verband met historie van Helmond? 5. Wordt het centrum daarmee groter of kleiner? DE RODE DRADEN Gebruik het kanaal als verbinding, bijvoorbeeld vlonder/pannenkoekenboot/waterfietsen/aanlegsteigers/evenementen. Avontuur-pad maken op/over kanaal. Pendeldienst. Gebruik het kanaal als verbindingsroute: station Cacao centrum. Havenpark upgraden (meer bomen met centrale open ruimte voor evenementen stadspark). Open evenementen. Kermis naar Havenpark. Havenpark is te groot. Mooie boulevard maken langs het kanaal + insteekhaven + herenhuizen / appartementen + horeca + cultuur > gavioli/edah. Kerkstraat-zuid upgraden als aanloopstraat + verbinding naar kasteel + Cacaofabriek. Markt geen uitstraling naar het centrum. Alleen op zaterdag tijdens de markt. GEMEENTE HELMOND 9

10 H02 DE REACTIES PER TAFEL PER THEMA Houd centrum compact. Saneren > concentreer je op een kleiner gebied(kern) + beter aanbod. Overdekken a la Centerparks. Bepaalde straten weer woonbestemming geven, bijvoorbeeld Molenstraat/Noord- en Zuid Koninginnenwal. Stadsplattegrond van alleen centrum met winkelindex; Centrum-app stadsplattegrond met winkels & horeca, digitaal infopaneel bij invalswegen + centrum. Betere en slimmere bewegwijzering (eenduidig). Bewegwijzering Kasteel belangrijk. Parkeergarages station centrum > aankleden/bewegwijzeren. Aanlooproutes herkenbare functie geven. Fietsstrook door winkelstraten voetgangersgebied. Geef verbinding aan van station naar centrum (bijv. ledverlichting). Vlonderpad kasteel/vlisco, stadsroute door kleur, wandelboulevard langs kasteel naar Cacaofabriek. Speelhuisplein plat maken en benutten. Watermolenwal rechtdoor naar kanaal. Verticale tuinen/projectiewand tegen lelijke gevels (bijv. achterzijde Veestraat en Kegelbaan). Fietsverbindingen en wandelverbindingen vooral veilig + fietsstallingen/rondje Helmond fietsservice. Thematische verbinding tussen culturele hotspots/theater/centrum/vlisco/boscotondo/ Suytkade/markt. Achteringang Elzas passage opengooien i.c.m. Speelhuisplein. Van Gend & Loos > markthal is dan verbinding van station naar Cacaofabriek. De Kasteeltuin minder steriel maken/groene longen/verbinden met Havenpark. Tafel 5: Havenpark INLEIDING Het Havenpark is de laatste grote ontwikkelingslocatie nabij het centrum Nu is er een moment om na te denken over hoe dat gebied wordt ontwikkeld (wonen, werken, winkelen, recreëren) Welke ontwikkelingen/functies in het Havenpark kunnen de centrumfunctie van Helmond versterken? Is het Havenpark een logische plek voor grote evenementen? DE VRAGEN DIE ZIJN GESTELD 1. Moet het Havenpark worden ingericht als een woongebied, een winkelgebied, een kantorenlocatie of een park met water inclusief een evenementenlocatie? 2. Verplaatsen we de markt en de kermis naar het Havenpark? 3. Wat zou je in het Havenpark willen realiseren, aanvullend op de centrumfuncties die er al zijn? DE RODE DRADEN Kanaal betrekken bij centrum. Watersport. Haven/water. Vertier in kanaal (roeien/zwemmen). GEMEENTE HELMOND 10

11 H02 DE REACTIES PER TAFEL PER THEMA Kanaalboulevard exclusieve appartement/restaurant. Havenpark verkleinen met water. Jachthaven met taxi-bootjes. Waterfietsen, ligplaatsen en aanlegplaatsen. Bootjes van Aarle-Rixtel + Beek en Donk, dus Julianabrug open op vaste tijden. Zorg dat het Havenplein wordt afgerond: nu is het geen plein. Je kunt aan de overzijde ook iets bouwen. Voor de afronding van het plein is er genoeg ruimte. Leefbaar stadspark, speakerscorner, kleine podia straatartiesten, eendjesvijver met fontein, reliëf aanbrengen, kleine krantenkiosk + koffiestalletjes, speeltuintje, picknick plek, spontane barbecue, joggen, speeltuin, kinderen spelen, water + park + centrum en wonen, vondelpark, recreëer als park in Nijmegen, in zon zitten aan de Waal, stadstuin, kabelbaan boven het kanaal. Havenpark moet een brug worden tussen wonen en werken, en tussen water en land. Huizen in een hoger segment. Havenwoningen. Dure appartementen. Groot en klein moet er kunnen wonen. Stadshal > overdekte hal, toneelvorstellingen, beurzen, sport. Een gebouw met congresgedeelte, kleine galerie, Edah museum. Meer terrassen + markt doortrekken, vrije podia, klein evenemententerrein, kleinschalig, een open markthal. Gebruiken voor festivals zoals Kasteeltuinfeesten. Evenement (kermis > bruisend), zoals in Den Haag spiegeltent > leuke dingen doen. Draaimolen op Havenpark. Havenpark als multifunctioneel evenemententerrein herinrichten, omgeven door hoogwaardig verblijfsgroen. Wel evenementen Dance + André Rieu, multifunctioneel. Wandelpark insteekhaven. Open stadspark met mogelijkheden voor evenementen. Verbinding tussen 2 parken (Kasteel + Havenpark). Compacte stad dus park maken. Stadspark + evenementen. Grote markthal, zie Brandevoort. Park, Franse stijl (horeca). Elzas passage > Speelhuisplein > Havenpark; verbinden niet volbouwen, Watermolenwal is barrière, Elzas passage is een trieste bedoening, mensen moeten staand wachten, tunnel Watermolenwal naar Elzas. Excentrisch > niet geschikt voor detailhandel (er zijn al te veel winkels). Wel wonen > terras wonen. Geen kantoren: is leeg na 17:00 uur. Iets maken waar je trots op bent, uitzicht op oude elementen houden, letters Begeman herbestemmen, maak gebruik van bestaande mooie panden > aanlichten. Speelhuisplein betrekken bij Havenpark rondje winkelen afmaken. Hotspot moet komen, de halve wereld moet komen kijken (Rotterdam), het voelt nog niet als centrum, moet meer als centrum voelen. Recreëren wandelroute en joggingroute, een kunstroute. GEMEENTE HELMOND 11

12 H02 DE REACTIES PER TAFEL PER THEMA Tafel 6: Samenwerking en burgparticipatie Op de tweede avond is er, gegeven het grote aantal geïnteresseerden, een zesde tafel toegevoegd met als thema samenwerking en burgerparticipatie INLEIDING De gemeente is voornemens een nieuw centrumperspectief op te stellen en wil dat doen in samenspraak met de inwoners van de stad Daarvoor organiseert de gemeente twee informatieavonden, waarbij middels de systematiek van het wereldcafé, het goede gesprek wordt gevoerd met alle geïnteresseerden over een vijftal thema s De gemeente wenst ook in de verdere planvorming de dialoog over het centrum met haar inwoners voort te zetten en zoekt naar daarvoor geschikte manieren De aanwezigen wordt gevraagd op welke wijze deze dialoog door de gemeente moet worden georganiseerd zodat ook in de toekomst op constructieve wijze de gedachtewisseling kan plaatsvinden DE VRAGEN DIE ZIJN GESTELD 1. Wat verwacht u van de gemeente Helmond en wat mag de gemeente Helmond van u verwachten? 2. Wat is nodig voor een open gedachtenuitwisseling? 3. Hoe kunnen we de samenwerking vorm en inhoud geven in de structuur en de spelregels? DE RODE DRADEN Zet op de site het verslag van de twee avonden, internetforum > likes, nieuwsbrieven. Spelregel: terugkoppeling/gemotiveerd/reflecteren + overwegingen. Te vaak ad hoc; geen samenhang > focusgroep met Helmonders en professionals, belangenwerkgroepen onder regie samenstellen, met een neutrale voorzitter (gemeente). Luisteren naar de inwoners van de stad > niet alleen vanuit de ondernemers maar ook de gewone man, de inwoners; mensen maken de stad. Wijkraden nieuw model a la Rijpelberg, structuur ligt er al: wijkraden zijn er wel, maar veel te vrijblijvend, niet tweerichtings communicatie, een wassen neus. Transparantie, helderheid, geen prestige, daadkracht, geen dubbele agenda s. Aanspreekbaar contactpersoon vanuit gemeente, blijf continue in gesprek letterlijk en digitaal, koppel terug, zet nieuwe stappen in overleg met werkgroepen o.i.d. Vasthouden aan visie, onderscheidend zijn, waarom moet ik naar Helmond centrum gaan? Enquêtes onder de bewoners + feedback > als filter: betrokken bewoners zullen reageren en zullen een groep gaan vormen die representatief is/een afspiegeling voor alle bewoners. Ego s aan de kant voor echte samenwerken, stap allemaal eens over schaduwen heen en kom tot samenwerking, succes delen, verwachtingen uitspreken. Vervolg: pandeigenaren/winkeliers/bewoners > apart huren > dan profiel. Winkeliers en bewoners moeten afspraken nakomen; niet alleen we nemen het mee, maar doe er ook wat mee > terugkoppeling, personeelsmanager grote winkelketens; samenwerken met kleine ondernemers. GEMEENTE HELMOND 12

13 H02 DE REACTIES PER TAFEL PER THEMA Vooral trotse Helmonders mee laten praten. Trek niet zomaar mensen van buitenaf aan. Wij hebben zelf kwaliteiten. GEMEENTE HELMOND 13

14 GEMEENTE HELMOND 14