V E R E N I G I N G B E D R I J F S L E V E N C U R A Ç A O NEWSLETTER MAART 2011

Transcriptie

1 Tel.: Fax: Newsletter V E R E N I G I N G B E D R I J F S L E V E N C U R A Ç A O info@vbc.an 1.EDITORIAL 2.ECONOMIE Belastingplan regeling 3.RAPPORTEN CHATA Policy paper (Nieuwe)Wetgeving 5.ECONOMISCHE INDICATOREN 1.EDITORIAL NEWSLETTER MAART 2011 Om investeerders aan te trekken en daardoor meer werkgelegenheid te creëren moet Curaçao fiscaal concurrerend zijn. Een substantiële verlaging van de winstbelasting en de loon- en inkomstenbelasting op Curaçao geniet daarom de hoogste prioriteit. De Regering is van mening dat een grondige herziening van de fiscale wetgeving van groot belang is voor verbetering van onze concurrentiepositie. Met deze motivering is het belastingplan van de Regering opgesteld met als eerste stap de invoering van de landverordening belastingvoorzieningen Het door de Regering gekozen uitgangspunt getuigt van realisme.immers wereldwijd is sprake van verschuiving van directe naar indirecte belastingen waarbij de tarieven van de directe belastingen worden verlaagd. Ook in de regio is dit het geval. Zo hebben de BES eilanden hun winstbelasting verlaagd naar 0% en op Barbados is sprake van een aanpassing van 40% naar 25%. Een modern, competitief en eenvoudig belastingstelsel vormt zondermeer een essentieel en voornaam onderdeel om tot verbetering van de concurrentiepositie van het land te komen. Echter een aantrekkelijk investeringsklimaat omvat meer dan alleen concurrerend maken van het vigerende belastingstelsel. Er zijn andere componenten die ook belangrijk zijn. Onder meer dient hierbij gedacht te worden aan aspecten zoals goed opgeleid en getraind personeel, bureaucratie, flexibele arbeidsmarkt en wetgeving, costs of doing business, rechtszekerheid en veiligheid, adequate infrastructuur, macro economische stabiliteit en efficiënt werkende markten. Waar het om gaat is om tot een dusdanige evenwichtige situatie te geraken waarbij rekening is gehouden met al deze componenten. 1

2 Diverse media hebben melding gemaakt dat binnen de coalitie een ruilhandel heeft plaatsgevonden tussen enerzijds het aanpassen van het belastingstelsel en anderzijds doorvoeren van maatregelen op het gebied van arbeidswetgeving waaronder invoeren van een regeling en verbod op kortlopende arbeidscontracten. De vraag is of hier sprake is van een gebalanceerde situatie zodanig dat nog gesproken kan worden van het verbeteren van het investeringsklimaat. Analyse van de regeling wijst uit dat er een groot aantal sociaal-economische, juridische en andere bezwaren hiertegen bestaan. Samengevat komen deze erop neer dat sprake is van schending van het gelijkheidsbeginsel en rechtszekerheid, de regeling niet onderbouwd is, creatie van werkgelegenheid, economische groei en activiteiten zal frustreren, inefficiency, bureaucratie en corrupte zal bevorderen, de relaties binnen het Koninkrijk zal doen verslechteren en indruist tegen het voeren van een actief immigratie beleid zoals toegezegd verwoord is door de Minister President. De regeling is bovendien overbodig omdat er reeds wetgeving bestaat om de situatie op de arbeidsmarkt te reguleren met betrekking tot het onderdeel buitenlandse arbeidskrachten. Een ruilhandel welke zal resulteren in vermindering en afname van economische activiteit leidt niet tot verbetering van de werkgelegenheid, de concurrentiepositie en inkomsten voor personen en de overheid. Veeleer zal dit resulteren in toename van armoede. Het is dan ook ten sterkste aan te bevelen om deze deal die kennelijk in de coalitie is aangegaan en averechts zal werken, in heroverweging te nemen. Daar er reeds voldoende wetgeving bestaat om de arbeidsmarkt te reguleren en de zekerheid van werknemers te waarborgen zou het logisch zijn om de regeling niet te introduceren. 2.ECONOMIE Belastingplan 2011 De Regering heeft haar plannen met betrekking tot het belastinggebeuren 2011 bekend gemaakt en deze verwerkt in een ontwerp landsverordening belastingvoorzieningen Dit ontwerp is onder meer naar de Raad van Advies en de SER ter advisering aangeboden waarna behandeling in de Staten zal plaatsvinden. De inhoud van landsverordening kan in het kort als volgt worden samengevat: Wijzigingen in de algemene landsverordening Landsbelasting - invoering transparante vennootschap - invoering inkeerregeling - invoering kassaregistratiesysteem - beroepsmogelijkheid bij het gerecht in eerste aanleg bij internationale bijstandsverlening Wijzigingen in de landsverordening op de Inkomstenbelasting - aanpassing inkomensschijven en belastingtarieven (verlaging van ongeveer 4,5%) - invoering bijzondere tarieven inkeerregeling Wijzigingen in de Landsverordening op de Winstbelasting - verlaging WB tarief naar 27,5% ( was 34,5%) 2

3 - invoering optieregeling belaste SPF en Trust van 10% - goedkeuring terugwerkende kracht voor de SPF Wijzigingen in de Landsverordening Omzetbelasting - verhoging OB tarief naar 6% (was 5%) - uitbreiding ondernemersbegrip i.v.m. verhuur tweede woning - aanpassing plaats van dienst bij buitenlandse dienstverrichters en verleggingsregeling - vrijstelling verhuur onroerende zaken aan particulieren (permanente bewoning) - inperking kleine ondernemersregeling - hestellen tijdvak kalenderjaar - invoering tijdvak kalenderjaar bij exploitatie vermogensbestanddelen - invoering overgangsbepalingen Wijziging in de Landsverordening invordering - aansprakelijkheidsbepaling i.v.m. invoering transparante vennootschap Wijziging in de Landsverordening heffing bijzonder invoerrecht op benzine - verlaging accijns op benzine tot ANG 47,25 per hectoliter ( was ANG 63,-) Wijzigingen in de Landverordeningen AOV en AWW - invoering premievrije voet met inkomensafhankelijke korting ( 6,5% over minus 33,8% van premie inkomsten) - verhoging AOV en AWW uitkeringen met 3% Intrekken Eilandsverordening heffing van opcenten - opcenten komen te vervallen Inwerkingtreding - het ontwerp treedt in werking na dag van publicatie en werkt terug tot 1 jan wijzingen in de OB en verlaging accijnzen op benzine treden in werking op de eerste dag van de maandvolgende op die waarin deze landsverordening is gepubliceerd - de inkeerregeling treedt in werking op 1 juli 2011 en geldt voor de duur van een jaar Dit pakket van maatregelen vormt de eerste stap in het realiseren van de fiscale doelstellingen welke de Regering in 2014 voor ogen heeft. Dit belastingplan is gericht op verbetering van het investeringsklimaat door verlaging van de directe belastingen en verschuiving naar indirecte belastingen waardoor een bredere heffingsbasis wordt verkregen.wereldwijd wordt deze trend gevolgd. Zo daalde het gemiddelde tarief van de winstbelasting van 32,5% in 2000 tot 25,5% in Ook in de regio manifesteert deze trend. Zo heeft Aruba het winstbelasting tarief verlaagd van 35% naar 28% en Barbados van 40% naar 25%. Dezelfde tendens is zichtbaar op het gebied van de loon en inkomstenbelasting. Om de concurrentiepositie van Curaçao te verbeteren is het volgens de Regering dan ook van groot belang dat de fiscale wetgeving grondig wordt herzien. Via zichtbare verschuiving van directe naar indirecte belastingen, een vergaande vereenvoudiging van compliance en controle wordt voor zowel het bedrijfsleven als de overheid administratieve lastenverlichting bereikt alsmede een structuur waarbij de lastendruk evenwichtiger wordt verdeeld doordat meer belastingplichtigen bij gaan dragen. 3

4 De budgettaire gevolgen van de voorstellen van de Regering zijn als volgt samen te vatten: OB en invoerrecht 43,800,000 65,250,000 Accijns benzine -11,200,000-14,400,000 Winstbelasting -21,200,000 Inkomsten en Loonbelasting -27,720,000-26,720,000 Flankerende voorzieningen 1,900,000 Aanv.uitkering Soc. Zekerh -4,770,000-4,770,000 Saldo 110,000 60,000 Concluderend kan worden gesteld dat de Regering van oordeel is dat de belastingvoorstellen 2011 budgetneutraal zullen uitpakken. Redactioneel commentaar: De richting welke de Regering gekozen heeft om tot modernisering en concurrerender maken van het belastingstelsel te komen, wordt volledig door de VBC onderschreven. Al jaren wordt gepleit voor een verschuiving van de directe naar indirecte belastingen, invoeren van competitieve inkomsten en winstbelastingtarieven en versimpelen van het stelsel. Hoewel in 2011 een aanvang gemaakt zal worden met het verlagen van de tarieven van de directe belastingen moet geconcludeerd worden dat deze aanpassingen (nog) niet substantieel zijn terwijl in de memorie van toelichting gesteld wordt dat dit de hoogste prioriteit behoeft om investeerders aan te trekken waardoor economische groei en werkgelegenheid kan worden gecreëerd. Zo wordt voorgesteld om de WB op Curaçao van 34,5% naar 27,5% te verlagen. Op de BES eilanden is deze van 34,5 % naar 0% verlaagd, op Barbados van 40% naar 25% en Aruba van 35% naar 28%. Deze voorgestelde verlaging is uiteraard een stap in de goede richting echter ten opzichte van de ontwikkelingen in de regio moet deze als matig worden geclassificeerd. Ook ten aanzien van het IB gebeuren kan een soort gelijke conclusie worden getrokken. De tarieven worden verlaagd maar deze vermindering is marginaal zoals uit onderstaande tabellen blijkt: Huidige belasting tabel (inclusief 30% opcenten) Inkomen groter dan of gelijk aan Maar kleiner dan Belasting Tarief in % ,67 20, ,58 27, ,86 35, ,19 41, ,11 49,4 4

5 Voorgestelde belastingtabel: Ontwerp-landsverordening Belastingmaatregelen 2011 Inkomen groter dan of gelijk aan Maar kleiner dan Belasting Tarief in % I II III IV V VI Vergelijking met Aruba: Belastbaar Inkomen tot Effectief belastingpercentage inkomstenbelasting (tariefgroep 1) Aruba Effectief belastingpercentage inkomstenbelasting (tariefgroep 2) Curaçao Effectief percentage inkomstenbelasting I ,5% 11,0% 12,0% II ,1% 13,8% 14,7% III ,4% 17,3% 18,1% IV ,7% 22,9% 23,1% V ,2% 28,7% 28,0% Aruba kent een toptarief (inkomens boven Afl ,--) van 55,85% voor tariefgroep 1 respectievelijk 58,95% voor tariefgroep 2. Om de WB en IB tarieven substantieel te kunnen verlagen en daardoor competitiever te maken zal het noodzakelijk zijn dat de overheidsuitgaven structureel worden verminderd. Concrete opties hiertoe zijn onder andere het doorvoeren van bezuinigingen in de gezondheidszorg (aanpak PP gebeuren, eigen bijdrage), herstructureren van het overheidsapparaat, invoeren verbod politieke benoemingen en het marktconform maken van pensioen en wachtgeldregelingen bestuurders. In het belastingplan 2011 wordt echter geen woord gerept over aanpak van de overheidsuitgaven. Het verlagen van de accijnzen op benzine strookt niet met het uitgangspunt verschuiven van de directe belastingen naar indirecte. Hier is sprake van inconsistent beleid. Het optrekken van het OB tarief van 5% naar 6% met handhaving van cumulatie betekent voortzetten van het beleid van concurrentieverstoring en schenden van het beginsel dat belastingen neutraal moeten werken. Een gemiste kans. Het is vooralsnog onduidelijk wat het effect zal zijn van invoering van een premievrije voet AOV/AWW en een autonome verhoging van de AOV uitkeringen met 3% voor het AOV/AWW fonds. Hoe ziet de financiering van deze voorstellen eruit? 5

6 De stelling dat alle inkomenstrekkers erop vooruit zullen gaan is uiteraard positief nieuws echter vooralsnog ontbreekt een goede onderbouwing. Het is te hopen dat deze regering wel de politieke moed heeft om daadwerkelijk een aanvang te maken met het moderniseren en competitiever maken van het belastingstelsel en dat het niet bij mooie woorden en beloften blijft zoals bij voorgaande regeringen het geval geweest is. 80/20 regeling De politieke partij Pueblo Soberano (PS) die deel uitmaakt van de Regering, heeft gebruik gemaakt van het recht om een initiatief ontwerplandsverordening regeling aan de Staten ter behandeling aan te bieden. In het kort komt de kern van deze landsverordening erop neer dat iedere werkgever op Curaçao verplicht wordt om minimaal 80% van zijn werknemersbestand uit lokale arbeidskrachten te laten zijn. Wat is een lokale arbeidskracht? Volgens de ingediende ontwerp landsverordening een persoon die op grond van een arbeidsovereenkomst naar burgerlijk recht op Curaçao tegen betaling van loon arbeid verricht, met dien verstande dat de arbeidskracht lokaal is indien hij: a. op Curaçao is geboren; b. deel uitmaakt van een wettig gezin waarvan de vader of moeder van Nederlandse nationaliteit op Curaçao is geboren; c. op één van de eilandgebieden deel uitmakende van de voormalige Nederlandse Antillen is geboren en voor 10 oktober 2010 in Curaçao zijn verblijfsplaats had. Ondertussen heeft de PS in de media laten doorschemeren dat personen die langer dan 5 jaar onafgebroken op Curaçao legaal wonen en werken ook als een lokale arbeidskracht zullen worden aangemerkt. Deze aanpassing dient evenwel via een amendement nog in het wetsvoorstel te worden opgenomen. Vooralsnog heeft dit niet plaatsgevonden. De regeling omvat verder nog bepalingen inzake mogelijkheden tot ontheffing en vrijstelling door de minister, (stringente) regels ten aanzien van toezicht en opsporing, strafbepalingen ( boete van maximaal ANG of hechtenis van max. drie maanden) en een overgangsbepaling (een werkgever krijgt maximaal een jaar de tijd om aan de regels te voldoen). De doelstelling van deze ontwerp landsverordening is het bevorderen van een economisch verantwoorde en sociaal-maatschappelijke rechtvaardige ontwikkeling op de arbeidsmarkt en bevorderen van een rechtvaardige kans op werkgelegenheid voor de lokale bevolking. Op grond van onderstaande redenen dient ernstig getwijfeld te worden of dit streven gehaald gaat worden. Veeleer is sprake van een regeling dat het gelijkheidsbeginsel en 6

7 rechtszekerheid geweld aandoet, niet onderbouwd is, creatie van werkgelegenheid, economische groei en activiteiten zal frustreren, inefficiency, bureaucratie en corruptie zal bevorderen, de relaties en verhoudingen binnen het Koninkrijk zal doen verslechteren en indruist tegen het voeren van een actief immigratiebeleid zoals toegezegd en verwoord is door de Minister President. De regeling is bovendien overbodig omdat er reeds voldoende regels en wetgeving zijn om de situatie op de arbeidsmarkt te reguleren. Kanttekeningen VBC bij de regeling: Sociaal-Economisch: Verstarring van de arbeidsmarkt wordt aanzienlijk vergroot. (Bedrijfs)economisch is het vele malen aantrekkelijker om met lokale werknemers te werken. Geen enkel rationeel bedrijf zal voor de grap buitenlandse arbeidskrachten aantrekken als de vacature lokaal kan worden ingevuld. Bevorderen werkgelegenheid voor locale bevolking wordt niet bereikt met introductie van rigide protectionistische wetgeving. Opleiding, scholing, motivatie, economische groei (aantrekkelijk investeringsklimaat) zijn effectievere instrumenten om duurzame banen en werk te scheppen. Protectionisme leidt tot passiviteit en ondermijning van ontplooien van zelfinitiatief en eigen verantwoordelijkheid. Veelal leidt dit tot toename van inefficiency en aantasting van de arbeidsproductiviteit. Er zijn reeds voldoende regels en wetgeving om de situatie op de arbeidsmarkt te reguleren ( o.a. de Landsverordening Arbeid Vreemdeling en de Landsverordening Toelating en Uitzetting). Een gedegen onderbouwing hoe de initiatiefnemers tot de verhouding 80/20 zijn gekomen ontbreekt. De huidige arbeidsmarkt voldoet in ieder geval niet aan de 80/20% regeling. Macro economisch is de verhouding ongeveer 70/30%*. Wat dan? Sluiten van bedrijven? Stimuleren van werkeloosheid en daarmee toename van armoede? Frustreert/ontmoedigt ondernemerschap: met name klein en middengrote bedrijven zullen grote hinder hiervan gaan ondervinden omdat voor ieder niet Yui Korsou 4 landskinderen in dienst genomen moeten worden. Sluiting dreigt voor vele bedrijven zoals zelfstandigen, restaurants, toko s, etc; Nog grotere inmenging overheid in het ondernemersgebeuren. Toename controle en daarmede bureaucratie en creëren van een omgeving voor corruptie; Ernstige verslechtering van het investeringsklimaat hetgeen tot minder economische activiteiten zal leiden en daarmee afname van de werkgelegenheid. 7

8 Juridisch: Ongelijke behandeling, willekeur en discriminatie ( op basis van geboorteplaats c.q. woonplaats). In strijd met de Staatsregeling van Curaçao alsook internationale verdragen. Inadequate en inconsistente juridische formuleringen en concepten hetgeen onder andere zal leiden tot grote verwarring en wellicht zelf uitlokken van misbruik. Zo wordt bij het definiëren van een lokale arbeidskracht soms wel en soms niet de (Nederlandse) nationaliteit een rol toebedeelt. Wat is een wettig gezin? Wat zijn de criteria voor vrijstelling en ontheffing? Wat houden de beperkingen en voorschriften in? Wat is de termijn waarop een verzoek tot vrijstelling en ontheffing wordt afgehandeld? Toepassen instrument Fictieve weigering? Wat kost de vrijstelling/ontheffing? Overgangsperiode van een jaar zal problemen opleveren indien de aangetrokken buitenlandse arbeidskracht voor een langere periode is aangetrokken b.v. een lange termijn contract met een legale vergunning. Moeten deze werknemers worden weggestuurd? Wie betaalt de schadevergoeding? Toezicht en opsporing gaan erg ver getuige onder meer de bepaling dat toezichthoudende ambtenaren te allen tijde en ongehinderd toegang tot elke plaats hebben. Overige: Is het niet typerend dat voor ontheffing nachtclub danseressen als voorbeeld wordt aangehaald? Gaat het om verkrijgen van maximale aandacht, derhalve een promotionele/marketing benadering? Dit is niet in lijn met het beoogde doel van deze regeling te weten een adequate, rechtvaardige verdeelsleutel te introduceren tussen lokalen en niet lokalen op de arbeidsmarkt. De regeling zal de verhoudingen binnen het Koninkrijk alleen maar doen verslechteren. Het hoofdbeginsel vrijheid van personen, goederen, kapitaal en diensten zal met deze regeling namelijk ernstig worden gefrustreerd. Het is voor de andere landen van het Koninkrijk een vrijbrief om eveneens zware protectionistische te introduceren en personen uit Curaçao te weren. Terugkeer en soortgelijke regelingen worden zo gelegitimeerd. Het voorstel zal het beleid om een actief immigratiebeleid ( toename bevolking Curaçao) zoals toegezegd en verwoord door de Minister President, ernstig belemmeren respectievelijk onmogelijk maken. 8

9 *Overzicht werkenden naar geboorteplaats Geboren Curacao 40,446 41,505 40,023 38,747 Niet Curacao 16,085 15,029 13,766 13,303 Totaal werkenden 56,581 56,534 53,779 52,050 Beroepsbevolking 62,627 63,021 61,225 60,981 Verh werkenden Cur / niet Cur 72/28 73/27 75/25 75/25 Het streven om toeristen in 2014 te accommoderen impliceert additionele werkgelegenheid van ongeveer banen. Waar moeten de gekwalificeerde arbeidskrachten vandaar worden gehaald? Wat is de keuze economische groei en toename welvaart of stagnatie en verpaupering? Het is duidelijk dat invoering van de 80/20 regeling laatstgenoemd alternatief zal stimuleren. Concluderend kan worden gesteld dat de regeling haar doel volledig voorbijschiet, overbodig is en praktisch onhaalbaar is. Bestaande regelingen als de LAV en LTU zijn voldoende om het onderdeel buitenlandse arbeidskrachten op de arbeidsmarkt adequaat te reguleren. 3.RAPPORTEN CHATA Policy Paper 2011 De Curaçao Hospitality and Tourism Association (CHATA) wordt vaak geconfronteerd met de vraag wat het belang van het toerisme is voor Curaçao en welke bijdrage de private sector levert aan de ontwikkeling van het toerisme. Om deze vragen objectief te beantwoorden is het consultant bureau Curconsult ingeschakeld om een beleidsdocument op te stellen. Deze Policy Paper heeft twee doeleinden: - Aangeven van het belang van de private toeristische sector met betrekking tot de economische ontwikkeling, werkgelegenheid, genereren van deviezen en (belasting) inkomsten voor de overheid. - Het aangeven van de verwachte uitdagingen en bepalen van de richting om tot duurzame ontwikkeling van het toerisme te komen. In de periode heeft de private sector ANG miljoen geïnvesteerd in hotel accommodatie hetgeen geresulteerd heeft in de bouw van kamers. In de periode zal er wederom ANG miljoen worden geïnvesteerd waardoor het aantal kamers met additioneel 2400 zal toenemen. 9

10 Deze investeringen hebben als katalysator gewerkt bij toerist gerelateerde activiteiten als restaurants, autoverhuur, toerbussen, luchthaven, stranden etc waar ook fors is geïnvesteerd. De resultaten van deze investeringen vertalen zich als volgt: Aandeel van het toerisme in het Bruto Binnenlands Product van Curaçao is toegenomen van 12,3% in 2007 naar 19,4% in Verwacht wordt dat in 2014 dit zal stijgen naar 25%. In 2003 waren er ongeveer 5000 personen werkzaam in de toeristensector. In 2009 bedroeg dit aantal en verwacht wordt dat in 2014 meer dan personen in deze sector werkzaam zullen zijn. Dit komt overeen met 27% van de beroepsbevolking. In 2003 genereerde de toeristensector ANG 400 mln aan deviezen. In 2009 bedroeg dit bedrag 650 miljoen. In 2007 genereerde de toeristensector ANG 125 miljoen belastinginkomsten. In 2009 was dit bedrag 142 miljoen en in 2014 wordt verwacht dat de belastingopbrengsten uit zullen komen op 212 miljoen. De overige bijdrage van de private sector aan de verdere ontwikkeling van het toerisme bestaat uit marketing en promotie ( ANG 24 miljoen in 2009), product innovatie en ontwikkeling, training en opleiding van personeel ( Curaçao Hospitality Training Foundation en Academy Hotel Curaçao), veiligheid en bewaking en ook deelname in diverse lokale en internationale organisaties. De uitdagingen waar de private sector zich gesteld zien en waar CHATA prioriteit aan zal geven zijn: Aantrekken van meer toeristen: additioneel bezoekers en 1,6 miljoen overnachtingen per eind Meer marketing & promotie en vliegverbindingen (airlift). Implementeren inhoud masterplan toerisme Intensieve Public-Private samenwerking. Opzetten van een public-private fonds. Inspannen om een level playing field op het gebied van belastingen te realiseren. Zich blijven inspannen om personeel adequaat op te leiden en te trainen. Redactioneel commentaar: De VBC onderschrijft de inhoud van de policy paper van de CHATA. Het belang van het toerisme voor de economie van Curaçao en de rol welke de private sector daarin vervult kan niet genoeg worden benadrukt. Zo is de groei van de werkgelegenheid in de afgelopen 10 jaar nagenoeg geheel toe te schrijven aan de ontwikkelingen en groei van de toeristische sector. Tegen deze achtergrond is het aan te bevelen dat het overheidsbeleid beter afgestemd wordt op het oplossen van de knelpunten die deze en overige sectoren ondervinden. Aanpak van de bureaucratie, verbeteren van de concurrentiepositie ( costs of doing business), een competitief, modern en een evenwichtig belastingstelsel, een flexibele arbeidsmarkt en arbeidswetgeving, adequaat onderwijs en scholingmogelijkheden, deugdelijk bestuur en veiligheid zijn gebieden waar verbeteringen en aanpassingen doorgevoerd moeten worden. Op deze wijze zullen de comparatieve voordelen van Curaçao optimaal worden benut. 10

11 4.(Nieuwe)Wetgeving Beknopt overzicht recente (initiatief) wetsvoorstellen/aanpassingen op sociaaleconomisch gebied welke door de Regering dan wel als initiatief ontwerp van de Staten aan de wetgevende macht ter behandeling zijn aangeboden en waar de SER advies over dient uit te brengen (periode februari 2011 t/m maart 2011). In de betreffende verslagperiode heeft de Regering de SER verzocht om advies uit te brengen over de ontwerp landverordening tot wijziging van de landsverordeningen ALL, IB, WB,OB, invordering directe belastingen, heffing bijzonder invoerrecht op benzine, AOV en AWW. Het betreft het belastingplan 2011 waarbij een eerste stap gezet wordt in de richting van verschuiving van directe naar indirecte belastingen waarbij de tarieven directe belastingen worden verlaagd teneinde de concurrentiepositie van Curaçao te verbeteren. 5.ECONOMIC INDICATORS Foreign Exchange Position (x mln) : Febr 2011 : NAƒ 3,130 Febr 2010 : NAƒ 2,757 Consumer Price Index (Oct 2006 = 100) Jan 2011 :115.6 Jan 2010 :113.4 Change : 1.9% Average inflation past 12 months : 2,7% Population and Employment Curaçao : Total population 138, ,642 Employed population 56,582 56,535 Unemployed population 6,045 6,486 Labor Force 62,627 63,021 Unemployment rate 10.3% 12.4% GDP Curaçao (x mln) Private consumption ( x mln) Private investments (x mln) Export of goods & services (x mln) Imports of goods & services (x mln)

12 Stay over tourism no of visitors : Jan 2011 year to date : 30,092 Jan 2010 year to date: 28,067 Change : 7% Cruise tourism no. of passengers : Jan 2011 year to date : 55,385 Jan 2010 year to date : 52,107 Change: 6% Stay over nights Jan 2011 year to date: 278,536 Jan 2010 year to date: 251,946 Occupancy rate Hotels February 84,10% 74,83% Average YTD 81,35% 73,60% Shipping : Jan - Nov 2010 Jan Nov 2009 Freight Tanker Cruise Others Jan-Dec 2010 Jan-Dec 2009 Cargo movements, metric tons Unloaded 690, ,223 Loaded 226, ,877 Dec 2010 * Jan 2010 Total companies Commercial Register Local ,870 International 16,703 17,511 Total 38, *As per January 1, 2010 the Chamber of Commerce Curaçao use one register ( merge of commercial and foundation register) Source: Bank van de Ned. Antillen, Central Bureau of Statistics, Curaçao Tourism Development Foundation, Curaçao Port Authority, DEZ, CHATA, Chamber of Commerce Curaçao 12