Geleenbeek Gazet. ( highlights ) gereed voor uitvoering. Geactualiseerde plattegrond: wat wordt waar gerealiseerd. Column VVV-directeur Anya Niewierra

Transcriptie

1 Uitgave oktober/november 2012 Geleenbeek Gazet A a n d e s l a g! T i e n d e e lp r o j e c t e n ( highlights ) gereed voor uitvoering Geactualiseerde plattegrond: wat wordt waar gerealiseerd Interviews Gedeputeerde Patrick van der Broeck Burgemeester Mirjam Clermonts Landschapsexpert Wim Droesen Wethouder Jan Hermans Waterschapvoorzitter Jan Schrijen Column VVV-directeur Anya Niewierra

2 INHOUD Pag 2: Jan Schrijen Pag 4: Deelprojecten/Highlights Pag 5: Column Anya Niewierra Pag 6: Patrick van der Broeck Pag 8: Geactualiseerde plattegrond Pag 10: Jan Hermans Pag 12: Mirjam Clermonts Pag 13: Eldorado voor mens, dier en plant Pag 14: Wim Droesen (ViForis) Jan Schrijen, voorzitter Waterschap Roer en Overmaas: Geweldig stukje Zuid-Limburg dat we nóg mooier gaan maken COLOFON Geleenbeek Gazet wordt mede mogelijk gemaakt door het Waterschap Roer en Overmaas, Provincie Limburg en de gemeenten die betrokken zijn bij het project Corio Glana/Geleenbeek. Productie Buro Jos van Wersch E jvanwersch@outlook.com M Eindredactie dr. Léon Frederix Op 9 oktober presenteerden de Limburgse waterschappen Roer en Overmaas en Peel en Maasvallei hun gezamenlijke toekomstvisie op waterbeheer in In dat document schetsen zij welke (water)opgaven Limburg wachten en wat dit vraagt van het waterbeheer. In het licht van die megaopgave mag je de herinrichting van de Geleenbeek/Corio Glana als een klein project betitelen. Maar als project an sich is de Geleenbeek best een pittige casus, zegt dr. Jan Schrijen, voorzitter van Waterschap Roer en Overmaas (WRO). Er zijn vele partijen bij betrokken, waaronder meerdere gemeenten. Nog afgezien van alle bezuinigingen die iedere organisatie treft. Opmaak/Druk Andi Druk, Maastricht-Airport Correspondentieadres Geleenbeek Gazet Postbus AG Geleen 2 Samenloop Caumerbeek en Geleenbeek bij Laar, gemeente Nuth.

3 Jan Schrijen (rechts) en wethouder René Ridderbeek op de markt in Simpelveld, ter gelegenheid van de feestelijke afsluiting van het project-eyserbeek die over een lengte van 90 meter is heringericht. Schrijen wandelt die ochtend over de markt in Simpelveld, waar even later het project-eyserbeek feestelijk zal worden afgesloten. Deze beek is over een lengte van 90 meter heringericht. In het heringerichte traject was een overkluizing aanwezig. Deze is verwijderd, waardoor de beek ook hier in het centrum van Simpelveld zichtbaar is. Ook is er een groene oever aangelegd. Door het verwijderen van een zogenoemde bodemval kunnen vissen weer makkelijker naar de paaigebieden komen. Vlak voordat hij samen met wethouder René Ridderbeek van Simpelveld de ceremonie protocolaire voor z n rekening neemt, kijkt Schrijen alweer vooruit naar een van de volgende projecten die in studie dan wel gereed zijn voor uitvoering. Dat laatste is van toepassing op de Geleenbeek. Aan de slag, ondanks bezuinigingen Hij had maar wat graag gezien dat de plannen inzake de Geleenbeek in de oorspronkelijke opzet zouden worden gerealiseerd. Daarbij ging het om 19 deelprojecten, de zogenaamde highlights. Alle aansprekende en kansrijke deelprojecten die doorgelicht waren op de belangrijkste haalbaarheidsaspecten, zoals beschikbaarheid van grond, globale kosten, financiering, subsidiemogelijkheden en projectrisico s. De totale investering werd geraamd op circa 25 miljoen euro. Veel geld, inderdaad, maar Provincie Limburg, gemeenten, WRO en private partners moesten in staat worden geacht dat bedrag bijeen te krijgen. Totdat de economische crisis zich aandiende en de wereld er totaal anders uit kwam te zien. De ene na de andere bezuiniging diende zich aan, in alle lagen en op alle fronten. Met als gevolg dat de doelstelling (alle 19 deelprojecten/highlights afgerond in 2015) niet meer haalbaar bleek wegens onvoldoende financiële middelen. Hij geeft toe dat dit een fikse tegenvaller is. Maar we hebben nu eenmaal te maken met een nieuwe economische realiteit, aldus de voormalige gedeputeerde en burgemeester van Venlo. Tegenwoordig moet je plannen maken op basis van hetgeen haalbaar is, niet meer op basis van hetgeen je allemaal graag zou willen. Enkele onderdelen reeds in uitvoering De herinrichting van de Geleenbeek gaat gelukkig toch door, stelt hij. Zij het in een gewijzigde opzet. Enkele onderdelen van de deelprojecten zijn ook al in uitvoering. Tussen de oorsprong van de Geleenbeek in Heerlen en het stadspark in Sittard wordt een aantal aan of nabij de beek gelegen highlights opgewaardeerd, variërend van de aanleg van wandelen/of fietspaden tot de aanleg van een stadsmoeras of de ontwikkeling van een landgoed. Bij al deze highlights is, in meer of mindere mate, de herinrichting van een gedeelte van de Geleenbeek aan de orde. Bij de herinrichting focust het waterschap zich vooral op de optimalisering van haar eigen taken: het voorkomen van wateroverlast (door het vergroten van de afvoercapaciteit) en verbetering van de waterkwaliteit (door de beek natuurlijk in te richten en, samen met gemeenten, het terugdringen van overstorten vanuit het rioolstelsel op de beek). De voorzitter van WRO hoopt, nee, hij verwacht dat op de kortst mogelijke termijn met de uitvoering daarvan kan worden begonnen. De Provincie Limburg heeft er financiële middelen voor vrij gemaakt en bij WRO is er geld gereserveerd in het Meerjarig Investeringsplan. Zodra ook alle betrokken Geleenbeek-gemeenten groen licht geven, kan worden afgetrapt. Het is een markant project dat niet alleen de renaturatie van de Geleenbeek omvat, maar ook de ontwikkeling van verschillende landschapstypes. Gelegen, over een bijna 20 km lang traject, vanaf het brongebied in Benzenrade tot en met het Absbroekbos in Geleen. Een geweldig stukje Zuid-Limburg dat we nóg mooier gaan maken. 3

4 Geleenbeek Gazet informeert projectdeelnemers over uitvoering Nu het project Corio Glana/Geleenbeek aan de vooravond staat van de uitvoering (fase 1), worden de projectdeelnemers periodiek geïnformeerd omtrent de stand van zaken. In deze eerste uitgave van Geleenbeek Gazet (feitelijk de opvolger van Beekdalen Magazine dat twee jaar geleden voor het laatst verscheen), wordt uitgelegd waaróm de projectbesluitvorming langer duurde dan verwacht. Het goede nieuws: er kan worden gestart met de uitvoering! Daarover gaat de volgende uitgave die in december 2012 verschijnt. Aan de slag met 10 van de 19 highlights Met de uitvoering van 10 van de in totaal 19 highlights (deelprojecten) van Corio Glana/Geleenbeek kan op korte termijn worden gestart. Een aantal onderdelen is reeds in uitvoering. Hier de 19 highlights, met daarbij de aantekening dat de highlights 16 t/m 19 tezamen het project Beekdalen Geleen vormen. De zwart gemarkeerde highlights worden, al dan niet in combinatie, zo snel mogelijk gerealiseerd. De 9 overige highlights schuiven vooralsnog door naar latere, nader te bepalen data. 1 Gebiedsontwikkeling Imstenrade 2 Ammovering rioolzuivering Heerlen 3 Recreatieve routes Cortenbacherveld Noord 4 Gebiedsontwikkeling Kasteel Rivieren 5 Historisch Landschapspark Voerendaal 6 Ontwikkeling landgoed Oliemolen 7 Weustenrade, dorp in het groen 8 Ontwikkeling omgeving Terlinden 9 Ontwikkeling stadsmoeras Hoensbroek 10 Herinrichting omgeving Kasteel Hoensbroek 11 Herinrichting COVAS terrein 12 Gebiedsontwikkeling Parkstadring-Naanhof 13 Gebiedsontwikkeling Beekdal Platsbeek 14 Ontwikkeling beekdal Muldersplas/Kathagenbroek 15 Hellingen Schinnen-Spaubeek 16 Biesenhof-Daniken 17 Daniken-Beekstraat 18 Beekstraat-Lintjensweg 4 19 Lintjensweg-Middenweg

5 De Nederlander wil z n vrije tijd steeds vaker in de natuur doorbrengen. Herstel Geleenbeek maakt ons gelukkig Binnen de sector vrije tijd spelen trends die perfect aansluiten bij het herstel van de Geleenbeek/Corio Glana. Zo vindt de Nederlander vrije tijd een steeds belangrijker aspect van zijn leven. Zo niet hét belangrijkste. Die vrije tijd wil hij bovendien vaker in de natuur doorbrengen. Buiten, al wandelend en fietsend. Kijk maar eens wat gebeurt tijdens een zonnige winterdag. Wij stórmen letterlijk naar buiten, de natuur in. Nog maar te zwijgen over onze exodus op zonnige zomerdagen. Maar die natuur moet er uiteraard wel smaakvol uitzien, zonder verstorende elementen, zoals zwerfvuil of beton. Zo wil de Nederlander dat. Immers, onze huizen en tuinen zijn de laatste jaren ook top ingericht. Wij willen ons tegenwoordig omringen met sfeer en schoonheid. Cocoonen heet dit. En natuurlijk moeten er ook bewegwijzerde routes door die natuur lopen, zodat aan de trend van gemak wordt voldaan. Verstand op nul en lekker nummers fietsen of knopen lopen, zo luidt het adagium. Last but not least willen we in die natuur culinair genieten. Immers, ook het dienen van onze innerlijke mens is een dominant aspect van ons huidige bestaan. Het Corio Glana-project sluit naadloos aan op deze vrijetijdsbehoefte. Natuur maakt mensen gelukkig, las ik laatst ergens. Het herstel van de Geleenbeek maakt mensen dus blij en waar mensen blij zijn, willen ze ook (blijven) wonen. Er is, tot slot, nóg een voordeel: Corio Glana stimuleert ook de economie. Immers, in een fraai landschap willen ondernemers zich graag vestigen met attracties, winkels of horeca. En, zoals bekend, geeft bedrijvigheid via de belastingen weer geld door aan het collectief. Kortom, het herstel van de Geleenbeek maakt ons gelukkig, houdt ons hier en brengt ons economie. Zei Johan Cruijff niet ooit: Je ziet het pas als je het door hebt. Anya Niewierra algemeen directeur Stichting VVV Zuid-Limburg Anya Niewierra 5

6 Gedeputeerde Patrick van der Broeck optimistisch gestemd over uitvoering Wat ons betreft mag de schop de grond in Gedeputeerde Patrick van der Broeck (Ruimte & Infrastructuur) hoef je niet meer warm te maken voor Corio Glana. Hij wás het al. Dat de afgelopen twee jaar de vaart er een beetje uit was, heeft meerdere oorzaken. Bezuinigingen bij alle overheden, allemaal waar, maar vooral: getalm in politiek Den Haag. Met vijf kabinetten in pakweg tien jaar tijd schiet het met de besluitvorming natuurlijk niet echt op. Dat gezegd hebbende plaatst hij meteen een nieuwe stip aan de horizon. Ik heb haast met Corio Glana en de Geleenbeek. De Provincie Limburg doet volop mee, ook in financiële zin. Hij kent het project op z n duimpje, en je verwacht ook niet anders van deze gedeputeerde die in het Gouvernement bekend staat om z n dossierkennis. Over de Geleenbeek: Fascinerend, zo n beek. Tientallen jaren overkluisd, we spoelden er met z n allen de grootst mogelijke rommel doorheen alsof het de normaalste zaak van de wereld was. En kijk nu, een schone beek. Nee, zoiets realiseer je niet op een achternamiddag. Het is een kwestie van lange adem. Maar wel op het gevaar af dat op enig moment de animo daalt en zelfs frustratie de kop opsteekt. Klopt. Als iets té lang duurt, dan ervaar ik dat zelf ook als behoorlijk frustrerend. Maar laten we afspreken, benadrukt hij, dat we met Corio Glana en de Geleenbeek, in ieder geval vanaf nu, een marsroute bewandelen die tot resultaat leidt. Hoe? Zo spoedig mogelijk verplichtingen aangaan opdat de uitvoering geborgd is. Uitvoeren wat op dit moment kan Doen wat op dit moment kan, zegt hij, en de rest doorschuiven naar een later moment. Van der Broeck legt uit: Aanvankelijk waren er negentien highlights, dat aantal is terugge- 6 De Geleenbeek bij Laar, een buurtschap van Wijnandsrade, gemeente Nuth.

7 Gedeputeerde Patrick van der Broeck (links) tijdens een olijk moment met Joop Atsma, demissionair staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu. Van der Broeck: Voor mensgerichte natuur zijn gelden geoormerkt in het provinciaal coalitieakkoord. bracht. Maar die kunnen we dan ook uitvoeren. Dit najaar willen we die highlights vastklikken in overleg met het Waterschap Roer en Overmaas. De provincies gaan een aantal taken van de Rijksoverheid overnemen, zo is afgesproken, o.a. op het gebied van (wat we maar gemakshalve) Ruimte, Infra en Gebiedsontwikkeling zullen noemen. Die overdracht van het Rijk naar de provincies gaat gepaard met bezuinigingen. Van der Broeck, stoïcijns: Dat gaat nu eenmaal altijd zo. Toch is hij blij met deze overdracht. Als je zelf de regie voert, weet je tenminste waar je aan toe bent. Vanaf nu kan de Provincie Limburg een aantal zaken zelf bepalen en uitvoeren. Goed voorbeeld doet goed volgen Ook de Provincie Limburg trekt de beurs via cofinanciering. Voor mensgerichte natuur zijn gelden geoormerkt in het provinciaal coalitieakkoord. Aan welk bedrag we daarbij moeten denken? Politiek antwoord: een serieus bedrag. Even later: Let wel, we zetten alleen al vijf miljoen euro in om grond aan te kopen. Hij hoopt, nee, hij gaat er van uit dat ook de gemeenten een substantieel deel van de financiering voor hun rekening nemen. Het Waterschap Roer en Overmaas en de Provincie Limburg betalen samen het leeuwendeel van de huidige en toekomstige inspanningen. We zetten alleen al 5 miljoen euro in om grond aan te kopen Indachtig het spreekwoord goed voorbeeld doet goed volgen verwacht Van der Broeck dat ook de gemeenten een stevige bijdrage leveren om de zaak tot een succes te maken. We dragen dit project samen; dan moet je het ook samen betalen. Conclusie? Hij is positief gestemd voor wat betreft de uitvoering van de overgebleven highlights. Wat ons, de Provincie Limburg, betreft, mag de schop de grond in. 7

8 8 HIGHLIGHTS die op korte termijn

9 kunnen worden uitgevoerd Onderdeel van Corio-Glana 2.0 Nr. Naam Beschrijving Cortenbacherveld Noord ivm omgeving Oliemolen 8 Omgeving landgoed Terlinden Stadsmoeras en omgeving kasteel Hoensbroek Verbindingen in het landschap: beekherstel en recreatieve routes van Heerlen naar Terlinden De landgoedontwikkeling en het beekherstel zullen samen voor een aantrekkelijk en afwisselend landschap zorgen. Door een goede grondpositie krijgt de beek en de natuur hier de ruimte. Beekherstel en natuurontwikkeling in een zeer aantrekkelijk en afwisselend uitloopgebied voor de stad. Het oude mijnspoor krijgt een recreatieve functie en verbindt eilanden in de Geleenbeek. 14 Kathagerbroek, Muldersplas De oude beekloop krijgt zijn watervoerende functie in de broekbossen terug. De woeste natuur is vanaf het mijnspoor optimaal te beleven. 13 Beekdal Platsbeek Top bronbeeknatuur in het stedelijk gebied, plek voor onthaasting en rust. 15 Hellingen Schinnen-Spaubeek Het complete beekdal van hellingbos, meander naar nat broekbos is op korte afstand van elkaar te zien. Op deze locatie wordt een knelpunt in het recreatief netwerk opgelost en beleving en gebruik versterkt. 18 Beekstraat - Lintjensweg Beek- en landschapsherstel als onderdeel van het Absbroekbos. Een goede overgang tussen de bebouwde kom en het natuurlijke beeklandschap krijgt extra aandacht. Een deel van het project zal gerealiseerd worden door inzet van natuurcompensatie door een projectontwikkelaar. 19 Lintjensweg - Middenweg Beek- en landschapsherstel als onderdeel van het Absbroekbos. Recreatieve verbindingen en bereikbaarheid vanuit de bebouwde kom is een belangrijk onderdeel van het plan. De aanwezigheid van leidingen is een beperkende factor. 9

10 Vasthoudendheid van wethouder Jan Hermans wordt nu beloond Schinnen slaat de hand aan de ploeg De perspectieven zijn goed, nu de hand aan de ploeg slaan. Dat zegt wethouder Jan Hermans van de gemeente Schinnen. Als we nu niet doorpakken, missen we een kans voor open doel. Wandelen, fietsen, recreëren je mag er Hermans wakker voor maken. Hij dankt er zijn bijnaam aan: wethouder van het heerlijke onthaasten. Maar nu even niet. We moeten juist tempo maken. De vastgestelde plannen rond Corio Glana en de Geleenbeek moeten uitgevoerd worden, links of rechtsom. Schinnen is klein maar o zo fijn, qua natuur en water zowaar een eldorado. Hermans lofzang over zijn gemeente kent begrijpelijkerwijs geen grenzen. We hebben het dolce far niente in de directe nabijheid, daar komt het feitelijk op neer. Velen - eigen inwoners maar ook toeristen - hebben Schinnen lang geleden al ontdekt als een plek waar het perfect verpozen is. Asjeblieft geen massatoerisme, Schinnen is beter af als het best bewaarde geheim in Zuid-Limburg, vindt Hermans. Men weet ons toch wel te vinden. Doorstart dankzij vasthoudendheid Natuur & Landschap zijn in Schinnen speerpunten. Ruim voordat Corio Glana werd opgestart waren wij al bezig met natuurversterkende projecten, onder meer rondom de Geleenbeek. Over die beek gaat het gesprek die ochtend in zijn werkkamer in het gemeentehuis. Aangeschoven is ook Piet Haenen, de ondersteunende rechterhand die alle in en outs kent rondom Corio Glana en de Geleenbeek. Haenen: De doorontwikkeling van Corio Glana heeft door omstandighe- Wethouder Jan Hermans van de gemeente Schinnen: Straks kun je van Sittard langs de beek richting Nuth wandelen, voor het eerst sinds zeventig jaar. Foto: Guus Queisen 10

11 den een tijd stilgelegen, maar de gemeente Schinnen is er al die tijd aan blijven trekken. Mede daardoor kunnen we per direct een doorstart maken, zegt de wethouder. Toegegeven, er zijn minder financiële middelen beschikbaar dan waarop aanvankelijk was gehoopt, mede door de economische crisis en de daaruit voortvloeiende bezuinigingen. Ook bij regionale en lokale overheden. Maar met het geld dat resteert kunnen we heel veel doen. Dat zullen we dan wel moeten laten zien. Meerdere regio s met elkaar verbinden Kleine, lokale projecten zijn best aardig, zegt hij. Het wordt pas echt interessant als je kunt werken aan een majeur project zoals Corio Glana dat meerdere regio s in Zuid-Limburg omvat en met elkaar verbindt. Zowel via een noord/ zuid-verbinding als een oost/west-verbinding. Vandaar ook de cri de coeur van Hermans om de aanleg van de Buitenring Parkstad (en daarmee de aanleg van de natuurlijke Wethouder Jan Hermans hamert op het belang van recreatieve routes in de Beekdalen. Je moet niks aanleggen of verfraaien op locaties waar de wandelaar of fietser niet kan komen. Gemeenschapsgeld moet zinvol besteed worden. Met het geld dat resteert kunnen we heel veel doen oost/west-verbinding) zo snel mogelijk ter hand te nemen. Schinnen, ere wie ere toekomt, is geld blijven steken in Corio Glana/ Geleenbeek, óók de afgelopen jaren toen het financieel eigenlijk niet kon. Het resultaat mag er wezen: Schinnen brengt als eerste gemeente de Geleenbeek terug op basis van het oorspronkelijke stroomgebied. Essentieel in Hermans visie: je moet niks aanleggen of verfraaien op locaties waar de wandelaar of fietser niet kan komen. Gemeenschapsgeld moet zinvol besteed worden. Optrekken met buurgemeenten Natuurlijk ligt zijn hart, als wethouder, nadrukkelijk bij Schinnen. Maar niet alléén. Hermans is, namens bestuurders in de regio Westelijke Mijnstreek, het Dreh- und Angelpunkt voor Corio Glana. Burgemeester Mirjam Clermonts van Onderbanken vervult die rol namens Parkstad. In dat verband trekken we samen op, met als doel om beide regio s aan elkaar te koppelen via een Geleenbeek in de oorspronkelijke staat. Die transitie hoeft geen kapitalen te kosten, benadrukt hij. Als je slim samenwerkt kom je vaak een heel eind. Piet Haenen: De feiten bewijzen het: er komt garen op de klos. Hermans: Het project Corio Glana/Geleenbeek slaagt alleen als je optrekt met de buurgemeenten. De gemeente Schinnen zoekt die verbindingen dan ook nadrukkelijk op. Al het fraais dat de Geleenbeek te bieden heeft, nu al maar nog veel meer in de nabije toekomst, is niet alleen bestemd voor de oudere wandelaar. Hermans kan zich op bepaalde locaties een plek voorstellen voor swingende fietsers, ook wel bikers genoemd. Of, met het oog op paardenmenners, het inrichten van een doorwaadplaats voor de edele viervoeters. Prachtig toch? Ook reeën, dassen en vossen keren terug. Dat houdt weliswaar geen direct verband met water maar het past wel in het totaalplaatje voor dit schitterende gebied. In 2013 Corio Glanaproof Bestuurlijke beren op de weg voorziet hij niet, al moeten nog wel een aantal eigendomsposities worden opgelost. In 2013 wil Schinnen het Geleenbeek-project, voor zover het deze gemeente betreft, afgerond hebben. Dan is Schinnen, op een paar meter na, Corio Glanaproof. Dan kun je van Sittard langs de beek richting Nuth wandelen, en dat voor het eerst sinds zeventig jaar. Dat is mogelijk omdat ook tussen de Biesenhof bij Sweikhuizen en de Middenweg in Sittard-Geleen behoorlijk aan de beek zal worden gesleuteld. Een eerste deel - van de Litjensweg tot aan de Middenweg - is al besteksgereed. Naar verwachting zal ook daar de uitvoering in 2013 gaan starten. Hermans: Aldus komt er steeds meer een doorgaande verbinding tot stand waar we trots op kunnen zijn. 11

12 Burgemeester Mirjam Clermonts, tevens Parkstad-portefeuillehouder Corio Glana: Geld niet oppotten maar het juist effectief inzetten Burgemeester Mirjam Clermonts van Onderbanken is dan wel geen watermanagementspecialist à la kroonprins Willem-Alexander, zij weet inmiddels wel wat er allemaal bij komt kijken om een beek te ontkluizen, rioolvoorzieningen aan te passen en een regenwaterbuffer aan te leggen. Burgemeester Mirjam Clermonts: Vanaf nu heeft het project- Geleenbeek hoge prioriteit. Na jarenlange voorbereiding zal vóór 31 december de schop de grond in gaan. 12

13 De oplevering van de ontkluisde Rode Beek in Schinveld werd in juni van dit jaar op feestelijke wijze gevierd met inwoners, ondernemers en projectbetrokkenen. De oplevering van de ontkluisde Rode Beek in Schinveld, eind juni van dit jaar, werd op feestelijke wijze gevierd met inwoners, ondernemers en projectbetrokkenen. Aan de Geleenbeek moet het werk nog beginnen. Die beek is, net als de Rode Beek, onderdeel van een groter geheel, Corio Glana, een integrale ontwikkelingsvisie voor het traject van de beek tussen Heerlen en Geleen. Clermonts: Vanaf nu heeft het project-geleenbeek hoge prioriteit. Na jarenlange voorbereiding zal vóór 31 december de schop de grond in gaan. Met dank aan Waterschap Roer en Overmaas Aan de Rode Beek is twee jaar gewerkt. Het resultaat mag er wezen. Met grote dank aan Waterschap Roer en Overmaas, zegt ze. Een kleine gemeente als Onderbanken is bij zo n project afhankelijk van financiële middelen die grote partijen, waaronder het waterschap, ter beschikking stellen. Dat geldt des te meer voor de Geleenbeek, in projectomvang vele maten groter en met veel meer partners dan de Rode Beek. Clermonts: Het waterschap en de Provincie Limburg hebben intussen voor de Geleenbeek de portemonnee getrokken. Die twee organisaties kunnen de kar echter niet alléén trekken, zeker niet in de huidige tijd. Door de bezuinigingen, die alle overheden en dus ook Parkstad Limburg raken, kun je niet meer uitvoeren wat je aanvankelijk van plan was. Jammer maar niet onoverkomelijk. Kwestie van focussen op wat wél mogelijk is. Dat doet Clermonts dan ook, als Parkstadportefeuillehouder voor Corio Glana. We gaan het geld dat voor het project-geleenbeek beschikbaar en geoormerkt is niet oppotten, maar juist op de kortst mogelijke termijn effectief inzetten. En als het aan haar ligt: Liever gisteren dan vandaag. Onderdeel van het groene imago van Parkstad is het herstel van natuurwaarden, waaronder het vergroten van de beleving van water. Met de nieuwe Geleenbeek zoals ons die voor ogen staat, kunnen we qua water-, natuur- en landschapsbeheer een enorme slag maken. Meebetalen naar grootte en draagkracht Ze zei het al: het gaat om geld, eigenlijk gaat het vooral om geld. Ook alle bij het project betrokken gemeenten zullen ieder, afhankelijk van gemeentelijke grootte en draagkracht, financieel flink bijdragen. Dat traject loopt nu, bij de ene gemeente wat sneller dan bij de ander. Het gaat om een evenredige verdeling, stelt Clermonts. Zodra die verdeling is vastgesteld, ligt de besluitvorming daarover op gemeentelijk niveau. Al met al draagt Parkstad behoorlijk bij in de projectkosten, benadrukt zij. Ook dat mag wel eens gezegd worden in een tijd dat gemeenten niet alleen voor grote bezuinigingen staan maar er bovendien nog tal van taken bij krijgen. Een aantal highlights ten behoeve van de Geleenbeek worden, al dan niet gecombineerd met andere highlights, zo snel mogelijk gerealiseerd. We staan nu echt aan de vooravond van de uitvoeringsfase. Project Corio Glana/Geleenbeek: Eldorado voor mens, dier en plant Daar waar Limburg aan de westgrens wordt geflankeerd door de machtige Maas, stromen aan de oostgrens de Geleenbeek en de Rode Beek vanuit Parkstad via de Westelijke Mijnstreek en Midden-Limburg nagenoeg zij aan zij in noordelijke richting. Een van de grootste projecten binnen dit gebied heet Corio Glana, vernoemd naar het traject Heerlen-Geleen. De renaturatie van de Geleenbeek zorgt ervoor dat deze beek in de (nabije) toekomst als vanouds door het landschap kronkelt. Daarbij mogen de oevers zich op een natuurlijke wijze ontwikkelen en het aanpalende beekdal wordt omgetoverd tot een waardevolle biotoop voor plant en dier. Dit alles leidt gestaag tot een recreatief eldorado, waarvan de mens met respect voor alles wat groeit en bloeit in volle teugen kan en mag genieten. 13

14 Het leidinggevend trio van ViForis: (v.l.n.r.) Wim Droesen, Tom Sijstermans en Raf Dittrich. Wim Droesen (ViForis): Het was nu of nooit. Het werd gelukkig nu Werken aan de kwaliteit van het landelijk gebied en de groene ruimte in de stad. Dat is, kort samengevat, wat Adviesbureau ViForis, kantoorhoudend in het Noord-Limburgse Geijsteren, dagelijks doet in bijna alle regio s in Limburg. 14 Wij ontwikkelen en begeleiden projecten voor overheden en particulieren, zegt dr. ir. Wim Droesen mede namens zijn kantoorpartners Raf Dittrich en Tom Sijstermans. Eén van die projecten is de Geleenbeek. Droesen: Ik ben er al geruime tijd mee bezig. Goed nieuws derhalve dat er nu groen licht is om de uitvoering ter hand te nemen. ViForis kent Limburg,

15 en andersom. Dat blijkt uit de vele projecten waar dit adviesbureau bij betrokken is of was: Landschapspark de Graven (beekherstel en landschapsverfraaiing de Kakkert), Gebiedsontwikkeling Heerlickheit Montfort (Midden-Limburg), het recentelijk heringerichte Kasteelpark Elsloo, ontkluizing Caumerbeek (Heerlen) en Rode Beek (Onderbanken), alsmede diverse andere projecten tussen Mook en Eijsden. Plan besteksgereed maken De herinrichting van de Geleenbeek is wat je noemt een majeur project, stelt Droesen. Daardoor zijn er ook zoveel partijen bij betrokken. ViForis neemt de projectleiding voor haar rekening en zorgt voor het besteksgereed maken van het inrichtingsplan. Feitelijk heb je een project-geleenbeek vóór en na de economische crisis. Toen er nog geen crisis was, bleek het relatief makkelijk om geld vrij te spelen voor landgoed- en landschapsontwikkeling. Er was niet alleen geld beschikbaar, het werd ook meteen geoormerkt waardoor projecten konden worden uitgevoerd. De crisis heeft velen met een nieuwe realiteit geconfronteerd. Dat geldt ook voor de Geleenbeek. Er is minder mogelijk dan we aanvankelijk voordat de crisis uitbrak - hoopten te realiseren. Het goede nieuws: het afgeslankte project mag er desondanks wezen. Niet zeuren over wat (voorlopig) níet mogelijk is, maar wat wél realiseerbaar is. Het aantal highlights mag dan zijn gereduceerd, er resteert nog altijd een selectie die veelbelovend is. Cruciaal dossier: flora en fauna Hoe heeft de Geleenbeek vroeger gelopen? Dat wordt nu uitgewerkt, zegt Droesen. En: hoe zit het met kabels, leidingen e.d. die in de loop der jaren boven- en ondergronds zijn (aan)gelegd? Op dit moment bekijken we wat financieel kan en wat uitvoerbaar is. Neem alleen al de eigendomsrechten van gronden. Hoe zit dat procedureel? Denk ook aan het cruciale dossier flora en fauna: wat komt waar? Het zijn de vaste abc tjes waar je tegenaan loopt bij dit soort projecten. Maar op basis van redelijkheid is bijna altijd een oplossing binnen handbereik, zegt hij. Veel belangrijker: dat er nu gestart kan worden met de uitvoering. Eerlijk gezegd: het was nu of nooit. Het werd gelukkig nú. Het heeft onderhand lang genoeg geduurd, dunkt me. De Geleenbeek en oevergronden renatureren, recreatieve paden aanleggen, feitelijk een recreatief lint, en zoveel meer - het staat allemaal te gebeuren. Het project-geleenbeek is gelukkig geen papieren tijger gebleken, aldus Droesen. Met dank, zegt hij nadrukkelijk, richting instanties en personen die aan de Geleenbeek zijn blijven trekken, ook toen het spook van de bezuinigingen roet in het eten dreigde te gooien. 15

16