Docentenblad 16 Leidingen afkorten

Transcriptie

1 Docentenblad 16 De opdracht leidingen afkorten bestaat uit twee opdrachten. In opdracht A korten de leerlingen een buis af met de pijpensnijder. In opdracht B korten de leerlingen een buis af met de beugelzaag. Beide opdrachten kunnen onafhankelijk van elkaar worden uitgevoerd. Als u kortere buizen dan een meter ter beschikking heeft, kunt u de leerlingen ook vragen minder stukjes af te korten (bijvoorbeeld 3 in plaats van 6), of op een kleinere maat af te korten (bijvoorbeeld 40 mm in plaats van 80 of 100 mm). U zou er ook voor kunnen kiezen om ze met de beugelzaag een kunststofbuis af te laten korten. Imp03/h16 pagina 1

2 Opdracht Buis afkorten In de installatietechniek komt het regelmatig voor dat je een buis op maat moet maken. Je werkt vaak in een ruimte waar de lengte van een leiding al vastligt. Neem als voorbeeld een wastafel die in het midden van een wand moet komen. Je moet de leidingen ernaar toe precies pas maken. Als de leiding te lang is, moet je een stuk van de buis afzagen of snijden. Dit noem je het afkorten van buis. Je kunt zowel kunststofbuizen als metalen buizen afkorten. Je kort af met een machine of met de hand. In deze opdracht ga je met de hand afkorten. Je kunt een buis op twee manieren met de hand afkorten: - snijden - zagen Buis afkorten met de pijpensnijder Als je met de hand snijdt, gebruik je een pijpensnijder. Je gebruikt een pijpensnijder alleen voor metalen buis. Er zijn verschillende maten pijpensnijders. Veel buizen hebben een diameter kleiner dan 30 mm. Daarom gebruik je meestal de pijpensnijder voor buizen van 0 tot 30 mm. Voor de grotere maten is er ook een pijpensnijder: de No 1-2. Met deze pijpensnijder snijd je buizen met een diameter tussen de 1 en 2 inch (1 inch is iets meer dan 25 mm). Voor grotere buizen bestaan er grotere pijpensnijders. Pijpensnijder(klein) Pijpensnijder(groot) Het voordeel van een pijpensnijder is dat je de buis altijd glad en recht afkort. Het nadeel is dat je rondom de buis voldoenderuimte nodig hebtom de pijpensnijderrond tekunnen draaien. Opde instructiekaart"(pijpensnijder)" leesje hoeje de pijpensnijder gebruikt. 1van5

3 Opdracht Buis afkorten met de beugelzaag Als je buis met de hand afzaagt, gebruik je een beugelzaag. De beugelzaag is geschikt voor: - metalen en kunststofbuis met een dunne wand en een kleine diameter - metalen en kunststofbuis met een dikke wand en een kleine diameter Voor metalen buizen met een grotere diameter moet je de pijpensnijder gebruiken. Een beugelzaag heeft een dun zaagblad. Hierdoor zaagt hij licht. Verder is de zaagsnede smal. Je kunt daarom gemakkelijker op maat zagen. Je moet het dunne zaagblad in een beugel spannen. Anders blijft het niet recht als je zaagt. Als de zaagtandjes versleten zijn, vervang je het zaagblad. Beugelzaag Plaatsen vaneen nieuw zaagblad 1. Zet een nieuw zaagblad eerst vast bij het handvat. Dat doe je met de borgpen. De zaag kan alleen naar voren zagen. De tandjes van de zaag moeten dus ook naar voren staan (kijk maar eens in de tekening op het vergrootglas). 2. Draai de zaag aan de voorkant tussen het trekblok. 3. Doe de borgpen erin. 4. Draai de spanmoer aan tot het zaagblad is gespannen. Het voordeel van een beugelzaag is dat je geen ruimte rondom de buis nodig hebt. Het nadeel is dat je snel scheef zaagt. Opde instructiekaart"(beugelzaag)" leesje hoeje debeugelzaag gebruikt. 2van5

4 Opdracht Pijpensnijder(klein) Je gaat nu een buis afkorten met de pijpensnijder. Verzamel hetmateriaal dat je nodig hebt: - meetlat - koperen buis, diameter 15 mm, lengte minimaal 1 meter - kraspen om af te tekenen - bankschroef - pijpensnijder - instructiekaart" (pijpensnijder)" - werkblad16-1 Wat moet je doen? Stap 1 Stap 2 Teken op de buis 100 mm af met de meetlat en de kraspen. Zet de buis vast in de bankschroef. Lees de instructiekaart" (pijpensnijder)" voor je doorgaat met stap 3. Stap 3 Stap 4 Stap 5 Kort het afgetekende stuk van de buis af met de pijpensnijder. Braam de buis af. Meet het afgekorte deel na. Vul dit in op werkblad 16-1: - Wat is de maat na het afkorten? Stap 6 De tolerantie is + 1 mm. Vul dit in op werkblad 16-1: - Is het stuk buis binnen de tolerantie? Herhaal de stappen 1 t/m 4. Ga net zolang door tot je 6 stukjes buis hebt afgekort. Meet elke keer het afgekorte deel na. Vul de resultaten in op werkblad van5

5 Opdracht Stap 7 Controleer of de buizen goed zijn afgebraamd. Vul dit in op werkblad Ruim de materialen op die je hebt gebruikt. Leverhet werkblad in bij je docent. Je gaat nu een buis afkorten met de beugelzaag. Verzamel het materiaal dat je nodig hebt: - meetlat - koperen buis, diameter 15 mm, lengte minimaal 1 meter - potlood om af te tekenen - bankschroef - beugelzaag - instructiekaart" (beugelzaag)" - werkblad16-2 Volg de onderstaande stappen: Stap 1 Stap 2 Teken op de buis 80 mm af met de meetlat. Zet de buis vast in de bankschroef. Lees deinstructiekaart " (beugelzaag)"voor jedoorgaat metstap 3. Stap 3 Zaag het afgetekende stuk van de buis af van5

6 Opdracht Stap 4 Stap 5 Braam de buis af. Meethetafgezaagdedeel na. Vul dit in op werkblad 16-2: - Wat is de maat na het afzagen? Stap 6 De tolerantie is + 1 mm. Vul dit in op werkblad 16-2: - Is het stuk buis binnen de tolerantie? Herhaal de stappen 1 t/m 3. Ga net zolang door tot je 6 stukjes buis hebt afgezaagd. Meet elke keer het afgekorte deel na. Vul de resultaten in op werkblad Stap 7 Controleer of de buizen goed zijn afgebraamd. Vul dit in op werkblad Ruim de materialen op die je hebt gebruikt. Lever de werkbladen en het werkboek in bij je docent. 5van5

7 Werkblad 16-1 naam... klas... datum... aanvang... inleveren... Je hebt in stap 1 tot en met 4 een stukje buis afgekort en afgebraamd met de pijpensnijder. Stap 5 Stap 6 Meet het afgekorte deel na. De maat na het afkorten is:... De tolerantie is + 1 mm. Is het stuk buis binnen de tolerantie? Ja nee Ja nee Vul hieronder de maten van de andere vijf stukken in. Vul ook in of het stuk buis binnen de tolerantie van + 1 mm blijft. Stuk buis Maat Binnen de tolerantie? 2... Ja nee Ja nee 3... Ja nee Ja nee 4... Ja nee Ja nee 5... Ja nee Ja nee 6... Ja nee Ja nee Stap 7 Controleer of de buizen goed zijn afgebraamd. Zijn alle buizen goed afgebraamd? Ja nee Ja nee 1van1

8 Werkblad 16-2 naam... klas... datum... aanvang... inleveren... Je hebt in stap 1 tot en met 4 een stukje buis afgekort met de beugelzaag en je hebt de buis afgebraamd. Stap 5 Stap 6 Meet het afgekorte deel na. De maat na het afkorten is:... De tolerantie is + 1 mm. Is het stuk buis binnen de tolerantie? Ja nee Ja nee Vul hieronder de maten van de andere vijf stukken in. Vul ook in of het stuk buis binnen de tolerantie van + 1 mm blijft. Stuk buis Maat Binnen de tolerantie? 2... Ja nee Ja nee 3... Ja nee Ja nee 4... Ja nee Ja nee 5... Ja nee Ja nee 6... Ja nee Ja nee Stap 7 Controleer of de buizen recht zijn afgezaagd en goed zijn afgebraamd. Zijn alle buizen recht afgezaagd? Ja nee Ja nee Zijn alle buizen goed afgebraamd? Ja nee Ja nee 1van1

9 Instructiekaart (pijpensnijder) Afkorten met de pijpensnijder Zo gebruik je de pijpensnijder: 1. Zet de buis vast in de bankschroef. Er moet rondom genoeg ruimte zijn voor de pijpensnijder. Een koperen buis beschadigt snel in de bankschroef. Gebruik een koperen spanplaat om de buis te beschermen. 2. Meet de buis af. 3. Zet met een kraspen een streepje op de plaats waar je de buis wilt afsnijden. De kraspen maakt een groefje in de buis. Daar kun je later het snijwiel in houden. 4. Draai de pijpensnijder open. Draai net zolang tot de buis tussen het snijwiel en de drukrollen past. 5. Draai de pijpensnijder aan totdat het snijwiel net in de buis drukt. Draai de pijpensnijder niet meteen te vast. De snijder kan dan niet ronddraaien en het snijwiel kan kapot gaan. 6. Draai de pijpensnijder om de buis. Draai tot je voelt dat het ineens een stuk gemakkelijker gaat. Je hebt nu een gleufje gemaakt, helemaal rondom de buis. 7. Draai de snijrollen iets aan. 8. Draai de pijpensnijder weer rond. 9. Ga net zolang door tot de buis afbreekt. 10. Haal de braam aan de binnenkant van de buis weg. Dat doe je met de afbramer van de kleine pijpensnijder of met een ronde vijl. -1 1van1

10 Instructiekaart (beugelzaag) Afkorten met de beugelzaag Zo gebruik je de beugelzaag: 1. Duw de zaag naar voren en op het werkstuk. Doe dit rustig en zonder te veel kracht. De zaag moet het werk doen! 2 1 Duw niet te hard op een beugelzaag. Door harder te duwen, zaag je niet sneller. De zaag kan dan wel kapot springen. 2. Trek de zaag terug. Druk niet met de zaag op het werkstuk als je de zaag naar achteren haalt. Braam de buis die je hebt gezaagd altijd af. Dat doe je met een vijl. -2 1van1