Choice de oplossingsgerichte benadering bij dyslexie en andere leerproblemen

Transcriptie

1 Choice de oplossingsgerichte benadering bij dyslexie en andere leerproblemen RT Touch 13 september 2011 Lucie Spreij

2 Doel Choice Instrument voor leraren, begeleiders, rt ers voor de oplossingsgerichte gespreksvoering met leerlingen en hun ouders als er stagnaties zijn in de leerontwikkeling.

3 Uitgangspunten HGW 1. De onderwijsbehoeften van leerlingen staan centraal. 2. Het gaat om afstemming en wisselwerking (transactioneel referentiekader). 3. Positieve aspecten zijn van groot belang. 4. De leraar doet ertoe. 5. We (leraren, zorgfunctionarissen, ouders, leerling en externe diagnostici) werken constructief samen. 6. Ons handelen is doelgericht. 7. De werkwijze is systematisch, in stappen en transparant. Thema Orthopedagogiek HGW SvO

4

5 Doelen Choice 1 1. Leerlingen met stagnaties in het leren zicht geven op eigen mogelijkheden keuzes laten maken doelgericht leren werken leerwinst laten ervaren

6 Doelen Choice 2 Leraren oplossingsgerichte gespreksvoering leren gebruiken/benutten voor afstemmen interventies op onderwijsbehoeften, leervoorkeuren en mogelijkheden leerling

7 Doelen Choice 3 3. Ouders zicht geven op eigen ondersteuningsmogelijkheden voor hun kind

8 Doelen Choice 4 4. Educatief partnerschap tussen school en ouders versterken

9 HGW/OGB: samenwerken met leerling en ouders Educatief partnerschap Doelen: pedagogisch organisatorisch democratisch ouders leerling school

10 Choice? Keuzes maken Kiezen interesses lezen vrije tijd

11 Choice? Zelfbeoordeling leervoorkeuren Zelfbeoordeling executieve functies

12 Executieve functies Neuropsychologisch concept Hoogontwikkelde cognitieve functies Vaardigheden die helpen om te beslissen op welke activiteiten of taken we onze aandacht richten en welke we kiezen om uit te voerenṛt Touch SvO - HU

13 Executieve functies 1 Denkvaardigheden: 1. Planning 2. Organisatie 3. Timemanagement 4. Werkgeheugen 5. Metacognitie

14 Executieve functies 2 Functies om gedrag te sturen of aan te passen: 1. Reactie-inhibitie 2. Emotieregulatie/zelfregulatie van affect 3. Volgehouden aandacht 4. Taakinitiatie 5. Flexibiliteit 6. Doelgericht doorzettingsvermogen

15 Choice instrument executieve functies Werkgeheugen hele 1. Executieve functies: maal zelfbeoordelingsschalen beetje doen Ik kan een opdracht waarbij ik verschillende dingen moet doen onthouden. niet een vol de goed hele maal su per Ik onthoud speciale huiswerkopdrachten en ik neem brieven van school altijd mee naar huis. Ik weet waar ik mijn spullen heb neergelegd, bijvoorbeeld mijn jas, fietssleutel of schooltas

16 Oplossingsgericht werken in het onderwijs Als iets niet werkt, leer ervan en doe iets anders. Als iets wel (of beter) werkt, doe er meer van. Als iets blijkt te werken, leer het (van /aan) iemand anders. Uit: Handboek oplossingsgericht werken in het onderwijs (Cauffman & van Dijk, 2009)

17 Twee hoofdbestanddelen Een positieve basishouding Gesprekstechnieken: Schalen en schaalvragen oplossingsgerichte gespreksvoering 1 10

18 Trias cognitie-emotie-gedrag Op elk moment heeft een mens: gedachten gevoelens gedrag 3 invalshoeken om te reageren Waaraan merk je de verandering? Wat zou dat voor gevolg hebben denk je? Wat zou je ervoor in de plaats doen? Hoe anders voelt dat?

19 De zevenstappendans It takes two to tango: 1. Contact leggen 2. Context verhelderen 3. Doelen stellen 4. Sterke punten markeren en krachtbronnen aanboren 5. Complimenten geven 6. Differentiatie aanbrengen 7. Je op de toekomst oriënteren

20 2. Context verhelderen Wat speelt zich af rondom het probleem? Welke hulpmiddelen zijn uit de context te halen? Niet: op zoek gaan naar oorzaken! Mogelijke technieken: Normaliseren Continueringsvraag Relatievragen (triangulaire vragen)

21 3. Doelen stellen Nuttige doelen zijn praktisch, realistisch, haalbaar, in gedragstermen observeerbaar, lopend van klein naar groter. Mogelijke technieken: Nuttigheidsvraag Vragen naar wat komt er in plaats van. Schaalvraag lezen 1 10

22 4. Sterke punten markeren en krachtbronnen aanboren Wat werkt wél, ondanks de problemen? Zijn er resources die niet direct met het probleem te maken hebben maar wel kunnen helpen bij de oplossing? Mogelijke technieken: Uitzonderingsvragen Vragen naar: wat doe je graag? Waar ben je goed in? enz.

23 5. Complimenten geven Gemeend (nonverbaal ondersteund), aansluitend bij wat je wilt dat de ander bereikt, door de ander als relevant te ervaren, met aandacht voor de eventuele geleverde inspanning, op de realiteit gebaseerd, met de juiste toon en timing.

24 Complimenten geven (2) Mogelijke technieken: Direct compliment Indirect compliment Copingvragen (in schijnbaar uitzichtloze situaties) Herkaderen

25 6. Differentiatie aanbrengen De ander helpen te relativeren (niet alles is fout, niet alles hoeft perfect), de oplossing bestaat uit een reeks kleine stapjes in de gewenste richting. Je bouwt oplossingen met iedere volgende kleine stap. Mogelijke technieken: Schaalvraag Wondervraag

26 7. Je op de toekomst oriënteren Een toekomst voor te stellen, helpt om een toekomst te bereiken. Je helpt de ander om oplossingen uit de toekomst naar het heden te brengen, zodat die oplossingen bruikbaar worden. Mogelijke technieken: Wondervraag

27 In gesprek met de leerling Diagnostisch gesprek met mbo student met dyslexie : Welke stappen van de zevenstappendans zie je hier?

28 Choice Choice als digitaal instrument beschikbaar in 2012 Driedaagse Postmastertraining Seminarium voor Orthopedagogiek - HU Lucie.spreij@hu.nl