Gezamenlijk zetten bewonersinitiatieven en bewoners de stad naar hun hand!

Transcriptie

1 HIGH FIVE Rotterdam van, voor en door ALLE Rotterdammers! Gezamenlijk zetten bewonersinitiatieven en bewoners de stad naar hun hand! De Spoortuin/HIGH FIVE als trekker en verbinder, is indiener van het Stadsinitiatief 2013.

2 INTRODUCTIE Rotterdammers zijn initiatiefrijk. Het Stadsinitiatief Rotterdam is een mooi voorbeeld van hoe een gemeentebestuur, burgers met initiatief stimuleert, ondersteunt en faciliteert. Maar wat gebeurt er na deze eerste gulle gift? Hoe vergaat het de uitverkoren initiatieven op de lange duur? Levert een eenmalige financiële impuls aan een goed idee van burgers daadwerkelijk een duurzaam toegevoegde waarde op voor de Rotterdammers? Zijn de uitverkoren initiatieven na enkele jaren nog steeds in staat om hun initiatief draaiend te houden? De indieners van het initiatief HIGH FIVE menen dat het tijd is voor een ander model. Niet een eindigend subsidie-model, maar een financieel model dat revolverend is en waar velen in Rotterdam van profiteren. HIGH FIVE: een lange termijn verdienmodel voor Rotterdammers en hun initiatieven. De lokale initiatieven en hun netwerken verenigen zich, - alle bestaande initiatieven en nieuwe initiatieven kunnen zich aansluiten, hierdoor ontstaat een nieuwe Rotterdamse daadkracht. We creëren een fonds. Door het geld van het stadsinitiatief onder andere te investeren in duurzame energie projecten creëren we rendement dat we investeren in initiatieven/projecten die een toegevoegde waarde leveren aan de wijk/stad. We richten coöperaties op rond energie en zorg. Burgers, bedrijven en initiatieven worden lid van deze coöperaties waarmee we de operationele kosten terugverdienen. We beginnen zowel bij energie als zorg met het collectief inkopen. Tegelijkertijd hieraan wordt begonnen met het zelf produceren van duurzame energie in en rondom Rotterdam. Daarnaast creëren we met de middelen een financieel hefboomeffect, omdat we hiermee, het eigen vermogen (EV) ook extern geld vreemd vermogen (VV) uit de markt kunnen halen. Tevens zal er zo n positief effect uitgaan van dit initiatief dat ook donaties en giften aangetrokken worden. OPROEP AAN DE BOARD VAN HET STADSINITIATIEF HIGH FIVE met haar nieuwe Rotterdamse Model is geen rechttoe rechtaan product qua Stadsinitiatief, het vergt fine tuning en nadere afstemming. Dit willen we graag in nader overleg doen met de Board van het Stadsinitiatief. Gaan we dit SAMEN verder ontwikkelen?! Samenwerking en verbinding staat namelijk centraal binnen HIGH FIVE. Maar lees eerst eens rustig verder... 2

3 1. DE AANLEIDING In Nederland is een ware transitie gaande. Van centraal naar decentraal. Van overheid naar burger. Op vele plaatsen en op diverse terreinen ontstaan burger en/of buurt initiatieven. Uiteenlopend van duurzame energie (de LDEB, Lokale Duurzame Energie Bedrijven), voedselproductie (Stadslandbouw), sociale- en culturele projecten tot aan zorg gerelateerde initiatieven. Maar ook het creëren van speeltuinen, het delen van auto s of de introductie van een lokale ruilmunt zijn aan de orde van de dag. Deze activiteiten, geïnitieerd door en voor burgers, zorgen ervoor dat de buurt beter wordt. Beter in de zin van leuker voor kinderen, veiliger, schoner en groener. Maar vooral ook worden wijken socialer, de sociale samenhang en verbinding tussen bewoners wordt versterkt. Het leidt tot verduurzaming van steden, dorpen en wijken, op zowel menselijke, milieu en economische aspecten. Inmiddels zien we een beweging dat de activiteiten steeds vaker gecombineerd worden ingezet, of dat vanuit een specifiek initiatief - bijvoorbeeld een lokaal duurzame energie bedrijf - spin off projecten worden geïnitieerd. Op buurtniveau zouden we in de meest ideale zin een uitgebalanceerde combinatie terugvinden, waarbij de lokale initiatieven het complete palet aan voorzieningen met elkaar organiseren. Hiermee ontstaat op wijkniveau een krachtig speelveld, waarbij burgers maatschappelijk rendement creëren in de vorm van economische impulsen en het opzetten van nieuwe sociale verbanden. Tegelijkertijd blijkt het voor lokale initiatieven moeilijk een eigen verdienmodel te vinden. De initiatieven zijn in de basis ontstaan door een enorme inzet van vrijwilligers en genereren geld door het aanvragen van subsidies, fondsen en giften. Maar dit model is eindig. Subsidies en giften dienen als aanjager en initiële funding. In het algemeen houdt deze financiële ondersteuning na een aantal jaar op. Het voortbestaan van deze initiatieven en de toegevoegde waarde die ze leveren staan op tocht. In economisch mindere tijden worden initiatieven vaak hard geraakt door bezuinigingen van de overheid. Om bottom up duurzaam te laten bestaan, is een verdienmodel onontbeerlijk. Veel initiatieven dragen echter ook bij aan overheidsdoelstellingen, al is dat lang niet altijd expliciet. HIGH FIVE legt de publieke waarden van de verschillende initiatieven bloot. Hiermee wordt inzichtelijk welke besparingen (in termen van kostenreductie) voor de overheid zijn te realiseren. Het Stadsinitiatief Rotterdam is een mooi en bijzonder voorbeeld van hoe een gemeentebestuur, burgers met initiatief proactief wil stimuleren, ondersteunen en faciliteren. Maar tegelijkertijd roept het de vraag op of een eenmalige financiële impuls voor initiatieven ook daadwerkelijk een toegevoegde waarde oplevert voor de stad op de lange termijn. Zijn de uitverkoren initiatieven na enkele jaren nog steeds in staat om het initiatief draaiende te houden en/of te onderhouden? Zodat het ook daadwerkelijk een toekomst bestendige waarde creëert voor de inwoners van Rotterdam? De indieners van het initiatief HIGH FIVE menen dat het huidige tijdperk vraagt om een ander model. Niet een eindigend subsidie-model. Maar een financieel model dat revolverend is en waar buurtinitiatieven door heel Rotterdam van kunnen profiteren. De Spoortuin/High Five heeft het voortouw genomen tot indiening van het stadsinitiatief HIGH FIVE. Met elkaar menen zij Rotterdammers een mooiere, socialere, duurzamere en betaalbare toekomst te kunnen bieden met een nieuw verdienmodel als basis. De Stadsinitiatief bijdrage zal een belangrijke stap zijn waarmee wij, buurtbewoners en lokale initiatieven, de stad naar onze hand gaan zetten op de diverse thema s: energie, zorg, voedsel, groen en bestuur. De Stadsinitiatief bijdrage is het zaadje waarmee straks een nog veel mooiere, leefbaardere en prettigere STAD zal ontkiemen. 3

4 2. INITIATIEFNEMERS Met dit stadsinitiatief slaan de diverse bestaande lokale buurtinitiatieven, met haar grote groep betrokken en actieve bewoners de handen ineen. Samen staan ze krachtiger en kunnen ze een daadwerkelijke verandering binnen de stadsgrenzen van Rotterdam tot stand brengen. De diverse lokale initiatieven hebben vaak groepen bewoners aangehaakt die vaak al een belangrijk steentje bijdragen aan de samenleving. Maar met dit initiatief willen we juist ook de groep buurtbewoners bereiken die hier verder vanaf staan. Wat drijft hen? Hoe kunnen zij actief deel gaan nemen aan een fijner Rotterdam? Hier ligt een kapitaal verscholen. HIGH FIVE spoort ze op via de kanalen van de bestaande initiatieven en daagt deze uit hun netwerk te vergroten. We gaan verbinden letterlijk en figuurlijk. Bottom-up en Top-down komen bij elkaar. We gaan het SAMEN DOEN. Initiatieven en organisaties, geld en projecten, maar veel belangrijker nog mensen. Jong, oud, rijk en arm, blank en gekleurd, samen zijn wij allen ROTTERDAMMERS. Het bewonersinitiatief De Spoortuin/High Five neemt het voortouw voor de lokale initiatieven en zijn daarmee de indieners van HIGH FIVE voor het Stadsinitiatief Via de diverse initiatieven en betrokkenen zijn er verbindingen met uiteenlopende bedrijven, (non-profit) organisaties, kennis- en onderwijsinstellingen en (semi) overheid.. Hiermee verankeren we HIGH FIVE in de maatschappij, verbonden met burgers, de vele lokale andere buurtinitiatieven, organisaties en overheden. De Spoortuin/High Five De Spoortuin, een vergeten groenstrook van 1,5 hectare tussen het spoor en de Essenburgsingel, verankeren in het openbare groen van de Binnenstad. Maar High Five is meer dan De Spoortuin alleen. Met activiteiten rond vijf duurzame thema s (groenbeheer, onderwijs, groene energie, spelen en tuinieren) benut High Five zo veel mogelijk talenten van buurtbewoners. Zo wordt een langdurige betrokkenheid gestimuleerd. Wie wil, kan meedoen. Het initiatief richt een deel van het gebied in als school/groentetuin en een vervallen NS-huisje wordt opgeknapt en van energie voorzien met zonnepanelen. Ook zijn er plannen voor een pontje en is er actief natuur- en groenbeheer in de hele wijk. Diverse organisaties werken mee, waaronder de NS/Prorail. De buurt kent een lange geschiedenis van hechte samenwerking. Zo was er afgelopen zomer een mooi eeuwfeest Dit alles garandeert dat High Five geen eendagsvlieg zal blijken. De Spoortuin is door een vakjury geselecteerd uit 380 andere groene projecten die meedongen naar de titel Groen Dichterbij Icoonproject. High Five / De Spoortuin werd winnaar van heel Zuid-Holland. Groen Dichterbij is een initiatief van de Nationale Postcodeloterij, Het Oranjefonds, het IVN, Buurtlink.nl en SME Advies om buurten in Nederland te vergroenen en te verbinden. 4

5 Het komt tot een innovatief duurzaam en financierbaar model voor lokale initiatieven Een totaalaanpak door, voor en van burgers wordt neergezet. Lokale initiatieven voegen in de buurt publieke waarde toe. Zo draagt het initiatief Singeldingen al jaren bij aan verlevendiging van de openbare ruimte en zorgt met continue aanwezigheid en programmering voor een bijdrage aan de veiligheid en leefbaarheid van de buurt. De kostenreductie voor de overheid: vermindering toezichthouders (stadswachten). De Spoortuin voegt een tuin toe aan de wijk en verzorgt het groen in de buurt. De kostenreductie voor de overheid: vermindering beheer en onderhoud groenvoorziening. Bewoners die participeren in verschillende Buurt bestuurt-groepen zorgen voor elkaar. Bij sociale problemen zoals schulden en armoede treedt de buurt als vangnet op. Vele beleidsnotities pleiten hiervoor (in verband met krimpende budgetten van de WMO) maar in de buurt gebeurt het! De kostenreductie voor de overheid: vermindering aanspraak WMO, voorkomen huisuitzetting. Zo werkt Singeldingen ook met mensen 'met een afstand tot de arbeidsmarkt'. Hiermee brengen ze Rotterdammers een stap verder op de 'participatieladder'. Initiatieven brengen mensen naar betaald werk. De kostenreductie voor de overheid: vermindering aanspraak trajecten 'maatschappelijke inspanning'. 5

6 3. ONZE PRINCIPLES De HIGH FIVE principles: DUIM - LOKAAL - de basis is lokaal WIJSVINGER - LEREN - Met en van elkaar leren & het ontsluiten van kennis MIDDELVINGER - AUTONOMIE - Rotterdammers, de bewoners, doen het ZELF RINGVINGER - VERBINDEN - Burgers en diverse partijen samenbrengen, synergie creëren PINK - EIGENWIJS - een nieuw financieel en bestuurlijk model DUIM - De basis is LOKAAL het hart van de wijk Op het lokale niveau in de stad, de wijk, daar is het waar de energie zit. De verschillende woonwijken vormen het kloppende hart van de stad Rotterdam. De lokale initiatieven en met haar de bewoners van de wijken, de stad, staan centraal. Het initiatief HIGH FIVE wordt in samenwerking met elkaar gerealiseerd en uitgevoerd. Commerciële doelstellingen, het creëren van een verdienmodel, worden gelieerd aan het scheppen van maatschappelijke waarde voor de Rotterdammers en haar stad. De projecten en concepten zijn altijd lokaal maatwerk en dienen afgestemd te worden op de lokale behoeften. Ook is er een open houding ten aanzien van nieuwe ideeën en kansen. WIJSVINGER - met en van elkaar LEREN & INSPIREREN Er zijn in de stad Rotterdam een heel scala aan lokale buurt initiatieven, organisaties en instellingen die actief zijn. Deze diverse partijen kennen elkaar niet altijd en werken zeker nog niet altijd samen. HIGH FIVE gaat deze partijen zoveel mogelijk aan elkaar koppelen. Het samenbrengen en ontsluiten van kennis en kracht bij de diverse partijen staat centraal. Open en transparante communicatie is daarbij cruciaal. MIDDELVINGER - Bewoner doen het ZELF - AUTONOMIE & Zelfvoorzienend Zou het niet mooi zijn als we als wijk in de toekomst zelfvoorzienend kunnen zijn. Zelfvoorzienend op diverse terreinen: energie, voedsel, zorg, groenbeheer en cultuur. Waarbij de lokale initiatieven en de bewoners de dragers zijn. Een model waarbij de lokale community taken die nu voor een groot deel door de (deel) gemeentelijke instellingen wordt gedaan zelf organiseert. Het vormen van een collectieve kracht is daarbij ook van groot belang. Bijvoorbeeld door het collectief inkopen van energie en zorg ontstaat er een puzzelstukje van het verdienmodel. RINGVINGER - Initiatieven en bewoners van Rotterdam met elkaar VERBINDEN Het fysiek verbinden van de initiatieven en bewoners is een belangrijke. SAMEN met elkaar de buurt en de stad beter maken. De fysieke locaties van initiatieven dienen als sociale ontmoetingsplek. Met elkaar groen verzorgen, eten, drinken, elkaar helpen. Maar een ander heel belangrijk aspect van dit principe is het verbinden van de initiatieven en andere organisaties in de buurt. Om elkaar te versterken, ondersteunen, synergie te creëren en dubbelingen en overlap zoveel mogelijk te voorkomen. PINK - Rotterdammers en initiatieven zijn ook een beetje EIGENWIJS Rotterdammers en de initiatieven doen en willen het anders. Daarvoor is het belangrijk dat je ook altijd een beetje eigenwijs blijft. Steve Jobs zei het al Stay Hungry Stay Foolish. Als initiatief zullen we dan ook altijd alert blijven en kijken en zoeken waar nog potentie ligt. Daarom zeggen we ook dat we niet langer geloven in een subsidie-model, omdat 6

7 het eindig is. Terwijl velen van de initiatieven zo in de basis zijn ontstaan. Echter het is geen duurzaam model. Maar wij menen ook dat het initiatief een belangrijke bijdrage kan leveren aan een nieuw lokaal bestuurlijk model. De laatste dagen van het Rotterdamse deelgemeentebestel zijn geteld. De bestuurlijke organisatie van de stad zal vanaf maart 2014 veranderen. De Rotterdammergerichtheid moet tegelijk met deze bestuurlijke wijziging worden versterkt. HIGH FIVE is dan ook een cadeau voor de nieuwe Rotterdamse overheid. Het organiseert, verbindt en versterkt burgerinitiatieven en is in die hoedanigheid een interessante partner voor de lokale overheid. We zijn een beetje eigenwijs en willen dan ook vrijwel ALLES organiseren op lokaal niveau! Kortom HIGH FIVE voegt waarde toe op alle lokale aspecten van de stad Rotterdam. 7

8 4. AMBITIE & DOELSTELLINGEN De ambitie is een duurzame ontwikkeling van Rotterdam. We willen de groenste en sociaalste stad van heel Nederland worden. Geïnitieerd, georganiseerd en gerealiseerd door buurtbewoners. Een stad van, voor en door bewoners. Waarbij de verbinding op lokaal niveau tussen de (bestaande) lokale buurt initiatieven het HART vormt. HIGH FIVE introduceert de ontwikkeling van een nieuw model om hiertoe te komen. Een totaalaanpak van de wijk op de terreinen: energie, zorg, groen, voedsel, kinderen, onderwijs, sociaal, cultureel en sport. Met in de basis de coöperatieve gedachte en vorm. Verbonden met een revolverend fonds, toegankelijk voor een brede groep van lokale initiatieven en alle inwoners van Rotterdam. Met HIGH FIVE profiteren alle Rotterdammers van het stadsinitiatief. HIGH FIVE heeft aan de ambitie de volgende doelstellingen gekoppeld: De ontwikkeling van een maatschappelijk verdienmodel voor lokale buurt initiatieven én alle inwoners van Rotterdam, door middel van: a. de opzet van een revolverend fonds (het bedrag van het Stadsinitiatief) b. opzetten van coöperaties op het gebied van energie, zorg en beheer. c. het uitvoeren van diensten voor de overheid tegen een vergoeding (uitgaande van kostenreductie) - denk aan welzijn, zorg, groenbeheer, veiligheid, etc.. d. lokaal crowd funding platform - koppelen van producten en diensten aan lokale bewoners en bedrijven e. door kruisbestuiving tussen initiatieven omzet genereren. Bijvoorbeeld lokale producten, geoogst op de Spoortuin, verkopen in de Kiosk van Singeldingen. Met een lokale branding, en die neerzetten in de markt. f. de nauw betrokkenen bij dit project kunnen de opgedane ervaring te gelde maken door andere organisaties te ondersteunen in de transitie - een afdracht aan bijvoorbeeld een lokale coöperatie van experts. Positieve effecten van het initiatief: 1. Met en van elkaar leren en samenwerken - maatschappelijke en sociale waarde creëren. 2. Realisering van verduurzaming en bijbehorende waardestijging van het woningbezit in Rotterdam en woonlastenverlichting. Door o.a. energiebesparingsmaatregelen te stimuleren en organiseren vanuit coöperatie. Draagt ook bij aan klimaatdoelstellingen. 3. Gebruikmaken van positieve financiële resultaten voor belangrijke non-profit projecten (echter die wellicht geen financieel verdienmodel hebben, maar wel een belangrijke maatschappelijke waarde toevoegen). 4. Creëren van (lokale) werkgelegenheid. 5. De ontwikkeling van een nieuw bestuurlijk model. HIGH FIVE is voor de nieuwe Rotterdamse overheid een belangrijke partner. 8

9 5. DUURZAME ROTTERDAMSE WIJKEN De inwoners van Rotterdam zullen in de transitie naar een duurzaam Rotterdam een sleutelrol vervullen. De overheid en het bedrijfsleven kunnen dit niet alleen. Participatie, het samen DOEN, hier draait het om! Sluit JIJ je aan?! De ambitie van een duurzaam Rotterdam nader belicht Bij duurzame ontwikkeling is sprake van een balans tussen sociale, ecologische en economische belangen: people, planet en prosperity. Als we dit toepassen op onze stad Rotterdam dan betekent dat onder meer het volgende voor de ambitie van een duurzame leefomgeving: I. PEOPLE - sociale ontwikkeling Dit omvat het welzijn van de burgers, de gemeenschap en de samenleving in brede zin. Dus hoe prettig wonen en werken mensen in de stad. Beter een goede buur dan een verre vriend. Met alle buurtbewoners en leerlingen samen de wijk, de stad verbeteren, door actief met elkaar een herstructurering van de wijk te ontwikkelen. De lokale initiatieven, de bewoners, hebben met elkaar de projecten geformuleerd en zijn betrokken bij de uitvoering daarvan. Hierdoor kunnen bewoners blijvend vorm geven aan hun buurt. Dit stimuleert de sociale cohesie in de stad. II. PLANET - ecologische bescherming Dit heeft vooral betrekking op het minimaliseren van de gevolgen voor het milieu en de bescherming van natuurlijke hulpbronnen. Dus zorgen voor een vriendelijk en groen milieu binnen de stad. Denk hierbij aan een verbeterde groenvoorziening. Ook energiebesparing draagt hiertoe bij. Evenals het verbeteren van de afvalstromen van bewoners. Beter gescheiden inzameling door (buurt)compost, meer hergebruik en schoner (riool)water. III. PROSPERITY - economische ontwikkeling Dit heeft vooral betrekking op het creëren van waarde. Een groene en sociale leefomgeving zorgt bijvoorbeeld voor concurrentievoordeel, zoals een versterking van de reputatie van onze woonwijk. Naast bewoners en scholen zullen ook ondernemers en winkeliers uit de wijken betrokken zijn. Dit leidt tot economische ontwikkeling en verbetering van onze omgeving en levert daarmee een belangrijke bijdrage aan de stad Rotterdam, en uiteindelijk aan de gehele samenleving. Energiebesparingsmaatregelen hebben ook een direct effect op een besparing van de woonlasten. Gedragsverandering alleen al kan leiden tot ongeveer 10% energiebesparing. Maar resultaten van meer dan 30% zijn bereikt in competities tussen wijken. WIN-WIN - Duurzame Ontwikkeling: iedereen kan profiteren Met de juiste balans kunnen wijken, een stad, heel goed het milieu beschermen, het leven van mensen verbeteren en tegelijkertijd een mooie economische bijdrage leveren. 9

10 6. DE LOKALE THEMA S In de buurten en haar bewoners daar zit de ENERGIE. De verschillende woonwijken vormen het kloppende hart van de stad Rotterdam. Op lokaal niveau kunnen we verschillende activiteiten onderscheiden die van belang zijn voor de lokale waarde/economie, de veiligheid en sociale cohesie. Kortom onderwerpen die de leefbaarheid van de wijk ten goede komen. Enkele daarvan op een rij: Energie (duurzame energie opwek & energiebesparing) Zorg (naasten en ouderenzorg) Groen & Voedsel (groenbeheer, moestuinen & stadslandbouw) Kinderen & Onderwijs (speelplaatsen en scholen als kristallisatiepunt in de wijk) Sociaal, Cultuur & Sport De lokale hoofdthema s nader belicht Energie Lokale duurzame energieproductie, zoals het gezamenlijk aanschaffen en laten installeren van zonnepanelen op particuliere of gemeenschappelijke daken. Het gezamenlijk investeren in een windmolen en het organiseren van informatieavonden en voorlichting over energiebesparing. Lokale duurzame energie & energiebesparing hebben een enorme potentie voor een woonwijk. Maar ook zeker binnen een grotere context van de stad Rotterdam. Het grotendeels zelfvoorzienend worden van een buurt op het terrein van energie zal een enorme kracht genereren in een buurt. Het leidt tot autonomie. Initiatieven gericht op duurzame energie opwek en energiebesparing schieten als paddenstoelen uit de grond. Inmiddels zijn het er enkele honderden in Nederland. Ook in Rotterdam beginnen al enkele bewonersinitiatieven op dit gebied voeten aan de grond te krijgen. Onder andere bij het initiatief De Spoortuin speelt energie een rol. Maar ook initiatieven van bewoners in de deelgemeenten Noord, Blijstroom, en in Overschie zijn inmiddels voortvarend aan de slag. Zorg Zorg voor buurtbewoners denk aan de oudere, zieke en alleenstaande buurtgenoten. Helpen bij bijvoorbeeld het halen van medicijnen, het doen van een boodschap, het uitlaten van de hond. Maar ook gewoon een luisterend oor en er voor elkaar zijn. Groen & Voedsel Initiatieven om zelf lokaal groente en andere voedingsproducten te kweken zijn hot. Bij voorbeeld bij speelvelden (Rotterdam, Müllerpier), op braakliggende terreinen (De Spoortuin, Ieders tuin, de Pluktuin en Uit je eigen stad). Het gezamenlijk beheren van de buitenruimte/groenvoorziening is hier ook onderdeel van. Mensen in de buurt bijvoorbeeld boomcirkels laten adopteren, bloemen en perkjes laten verzorgen. Activiteiten organiseren rondom het schoonmaken van het water (singels) in de wijk. 10

11 Kinderen & onderwijs Een kindvriendelijke omgeving is van groot belang om in op te groeien en waar kinderen en jongeren zich kunnen ontwikkelen. Veilig, groen en voldoende uitdagend. Initiatieven met betrekking tot realisatie en/of onderhoud van speeltuinen (zoals de Speeldernis, en de stadsinitiatieven Greencourt Rotterdam en Ravottuh), creëren van school(moes)tuinen, activiteiten in lokale parken, lokale kinderopvang, etc. Nauwe samenwerking tussen de buurt en de in de buurten gelegen scholen kan hier een belangrijke rol in spelen. Sociaal, Cultuur & Sport Gezamenlijke activiteiten, zoals Nieuwjaarsborrels, straatfeesten, BBQ s, huisconcerten, culturele activiteiten, etc. Sportevenementen zoals bijvoorbeeld de avondvierdaagse, deze wordt door de huidige bezuinigingen in 2013 georganiseerd vanuit de stichting van het buurtinitiatief De Spoortuin in samenwerking met de gemeente. 11

12 7. HET NIEUWE ROTTERDAMSE MODEL De lokale buurtinitiatieven vormen de basis van het nieuwe Rotterdamse Model. Zij zijn een makkelijke en goede poort naar mede-inwoners van Rotterdam. Hier ligt een enorme potentie en kracht verscholen. HIGH FIVE zet de financiële middelen uit het Stadsinitiatief revolverend in voor de stad. Met als ambitie een duurzaam model voor alle Rotterdammers en haar lokale initiatieven. Het resultaat is een combinatie van diverse financiële instrumenten die ervoor zorgen dat lokale initiatieven hun eigen broek op kunnen houden en ook daadwerkelijk economisch en maatschappelijke waarde gaan toevoegen aan de inwoners van haar stad Rotterdam. In Nederland ontstaan inmiddels provinciale en gemeentelijke fondsen voor lokale duurzame energie initiatieven. Het Amsterdamse Investeringsfonds (AIF), en het Brabantse fonds bijvoorbeeld. Ook zijn er al enkele lokale energie coöperaties die echt van de grond komen. De initiatiefnemers van HIGH FIVE hebben nauwe contacten met enkele landelijke koplopers, zoals dea (duurzaam Energiebedrijf Apeldoorn) en Stichting BRES (Bredase Energie Services). Maar naast landelijke contacten met energieinitiatieven zijn er ook verbindingen met stadslandbouw initiatieven, onder meer gekoppeld aan zorg. Kennis en ervaringen kunnen makkelijk worden uitgewisseld. De eerste gedachten en contouren over de structuur van HIGH FIVE zijn gevormd. Uiteraard betreft dit een eerste richting, de aanvragers willen graag in overleg met de Board van het Stadsinitiatief die verder uitwerken. Onderstaand een mogelijke organisatorische/juridische structuur van het model. 12

13 Een stichting met de maatschappelijke ambitie van het initiatief wordt opgericht (check of ANBI-status mogelijk is). De subsidie van het Stadsinitiatief van zal voornamelijk als een revolverend fonds gaan opereren. De stichting zal ondersteunen in de oprichting van enkele coöperaties (energie, zorg en beheer). De coöperaties zullen voor een deel van de financiering van projecten kunnen aankloppen bij de stichting. Een lening wordt afgesloten, met een rentepercentage en een looptijd. Die ze in kunnen gaan aflossen met rendementen uit de coöperatie. De stichting zal dus aan de maatschappelijke ambitie gerelateerde projecten, aangedragen door de leden van de onderliggende coöperaties, gaan financieren (middels de coöperaties). Deze middelen kunnen voor de projecten dienen als eigen vermogen (EV), waarmee extern uit de markt (via banken bijvoorbeeld) extra financiering in de vorm van vreemd vermogen wordt opgehaald. De stichting verstrekt dan een lening aan gerelateerde projecten. Daarmee ontstaat voor deel een hefboomeffect voor extra financiering (een factor 5 moet mogelijk te onttrekken zijn uit de markt) en er ontstaat een financiële marge waarmee budget gecreëerd wordt die lokale initiatieven (waar geen bankable verdienmodel aan te grondslag ligt) kunnen aanvragen. De financiële middelen in de stichting dienen uiteindelijk een maatschappelijk rendement. De stichting zal bovendien (nieuwe) initiatieven met kennis en expertise begeleiden open source. De stichting profileert zich op de Nederlandse markt als belangrijke speler op het gebied van de ondersteuning en financiering van maatschappelijk belangrijke projecten en initiatieven in Rotterdam. Daarmee zullen ook donaties, en giften worden aangetrokken. Die vervolgens aan goede en belangrijke projecten, die gedragen worden door bewoners, binnen de stad ter beschikking worden gesteld. Binnen de Stichting zal er naast een bestuur, comités worden ingesteld, onder andere: I. Investement comité, deze zal aanvragen voor investeringen in projecten/initiatieven gaan beoordelen. Bijvoorbeeld een financieringsaanvraag voor grootschalig PV project, de ontwikkeling van een windmolen, II. Social comité, deze zal aanvragen beoordelen van lokale buurt initiatieven die een financieringsvraagstuk hebben. De financiering is bijvoorbeeld benodigd voor de inzet van een betaalde opzichter op een speeltuin. Het initiatief heeft hier zelf niet de middelen voor en structurele subsidies vanuit de overheid ontbreken. In zo n geval kan het betreffende initiatief een aanvraag voor financiële ondersteuning/een gift indienen bij de stichting. Belangrijk is hierbij dat de toegevoegde waarde van de aanvraag zoveel mogelijk wordt gekwantificeerd en gekwalificeerd. Een toekomstige bron van inkomsten binnen de stichting kan ook gecreëerd worden door fee afdrachten vanuit de coöperaties. Dit gebeurt bijvoorbeeld op het moment dat de coöperaties een gezonde financiële positie hebben. En er een winst ontstaat. Die winsten worden dan afgeroomd naar de stichting. Welke die gelden opnieuw revolverend en maatschappelijk kan inzetten voor projecten en initiatieven. Op deze wijze ontstaat er dus een lokale circulaire economie waar lokale rendementen weer lokaal worden ingezet. 13

14 Coöperaties wat zijn dat en hoe werken die? 2012 is door de Verenigde Naties uitgeroepen tot het jaar van de coöperaties! Het toont opnieuw het belang van coöperaties. De coöperatieve vereniging is gestoeld op belangrijke principes. Enkele belangrijke: ledenzeggenschap, sociale verantwoordelijkheid, continuïteit, transparante en billijke tarieven. De samenwerking op lokaal niveau zorgt voor een enorme kracht en economische potentie. Veel bloeiende en grote organisaties zijn in Nederland gestoeld op het coöperatieve model. De coöperatie is gericht op het bevredigen van de stoffelijke behoeften van haar leden. En kan dus ook winsten uitkeren. De leden hebben een stem en eventueel aandelen. De bevoegdheden van de leden, en hoe die te verdelen kun je vastleggen in de statuten, dit geldt ook voor de zeggenschap. De energie coöperatie als voorbeeld onder de loep. Doel hiervan is meestal de verduurzaming van energie. Door de leden wordt er dan veelal geld ingelegd om lokale duurzame productiecapaciteit te realiseren. De leden krijgen dan een rendement op hun inleg. Er kunnen afspraken worden gemaakt over het %. Leden kunnen zowel particulieren zijn als bedrijven. Energie Coöperaties starten vaak met collectieve inkoop (inkoopcombinatie); het gemeenschappelijk inkopen van energie. Door collectieve inkoop wordt de prijs van energie voor de leden/klanten goedkoper. En er ontstaat gelijktijdig een fee voor de coöperatie. Waaruit bijvoorbeeld de operationele kosten kunnen worden gedekt. Inkomsten van de coöperaties: Lidmaatschapsgelden Donaties Uitgiftes van participaties voor het realiseren voor projecten, hierop wordt dividend ontvangen door de participant. 14

15 8. PLANNING & BEGROTING Het initiatief is genomen en de contouren zijn uitgezet. Het model behelst enkele innovatieve ontwikkelingen. Sociaal, financieel, juridisch en organisatorisch! Geen kant en klaar product maar een nieuwe manier van ontwikkelen op lokaal niveau. We hebben een hoge ambitie neergezet. Wij zouden graag een eerste indicatie van interesse van de Board van het Stadsinitiatief willen ontvangen voordat we op detailniveau het initiatief aan ROTTERDAMMERS presenteerbaar maken. Van lokaal initiatief naar inspirerend landelijke voorbeeldproject! Het zal een broedplaats zijn voor innovatieve bottom-up aanpakken voor de verduurzaming van een stad en haar wijken. De praktijkkennis die het initiatief HIGH FIVE oplevert zal een schat aan informatie opleveren voor andere buurten en wijken in Nederland die gezamenlijk willen verduurzamen. We zullen ook de kracht tonen van kleine buurt initiatieven, die nu door vele partijen onderschat worden. 15