1 K W A R T A A L maart 2013 Nr 92. ESIC Nieuwsbrief. PER euro/4 nummers. Bankrekening:

Transcriptie

1 1 K W A R T A A L maart 2013 Nr 92 ESIC Nieuwsbrief In dit nummer Politieke Unie 4 Begroting en fiscale fraude 6 Extern beleid EU en globalisatie 7 Interne markt 9 Energie 11 Kredietcrisis 12 Groei en tewerkstelling 15 Mensenrechten en binnenlandse zaken 17 ESIC 50 jaar 18 UEF-JEF 19 HERNIEUW uw ABONNEMENT Met steun van Europees Studie- en Informatiecentrum v.z.w. ESIC is lid van de Europese Beweging-België en UEF-België ESIC Nieuwsbrief verschijnt met de steun van de Provincie Antwerpen z Opinie z Het 1ste kwartaal 2013 bracht opnieuw een portie opwinding. Vooreerst het geval Cyprus met een veel te grote bankensector en risicoblootstelling. Iedereen wist ervan, maar liet begaan. Ook de regeringsleiders van de eurozone dragen hiervan de schuld omdat ze weinig of geen belangstelling tonen voor preventieve actie. Ze zouden elk in die situatie kunnen verkeren en dan hebben ze liever geen pottenkijkers. Wel moet er worden gezegd dat de Cypriotische regering eerst om hulp moet vragen, hetgeen ze twee jaar vertikte. De bestaande bankenregels hadden de burgers toch moeten beschermen? Neen, dus. Een verkeerde boodschap. De eerste, met de Cypriotische regering afgesproken maatregelen, werden door het Cypriotische parlement verworpen. Dat had zich nog nooit voorgedaan. En dan komt de vraag hoe goed beschermd het spaargeld in de eurozone wel is. Een slecht antwoord heeft alle Europeanen met méér dan euro aan spaartegoeden doen sidderen. Waarom moeten depositohouders de verkeerde beleidsbeslissingen van banken in moeilijkheden helpen dragen? Het zijn klanten maar geen aandeelhouders van die banken. Anderzijds heeft de belastingbetaler er fijn genoeg van om banken in nood te blijven steunen, terwijl de winst- en risicohonger van die bankiers nog niet verminderde. In Cyprus was het anders: de meeste buitenlandse (Russische) grote Abonnement: Jaarabonnement PER euro/4 nummers Bankrekening: PAPIERVERSIE 10 euro/4 nummers Enkel voor bibliotheken Verantwoordelijke uitgever: R. Verschooten, Ryckmansstraat 5, 2020 Antwerpen Telefoon: 03/ E MAIL: esic@telenet.be

2 spaarders parkeerden hun - deels malefinde - geld tegen spaarrentes van circa 5 procent. Wat een slecht crisismanagementsverhaal. Een tweede harde noot: het Verenigd Koninkrijk. Premier David Cameron verklaarde, in een lang aangekondigde speech, dat hij de relatie van het VK met de EU volledig wil herzien en de heronderhandelde relatie wil onderwerpen aan een referedum in het VK. Deze speech, die zich vooral richtte op de Britse achterban, heeft bij de andere lidstaten van de EU grote bedenkingen opgeroepen. Speelt het VK niet met vuur? Merkel en Hollande houden zich gedeisd en leggen geen provocerende verklaringen af. Tegelijkertijd isoleren ze het VK. Zijn de andere lidstaten wel bereid om de relaties met het VK te heronderhandelen? Toch kan je een lidstaat niet tegen zijn zin bij de EU houden. Cameron voert een gevaarlijk spel waarvan hij het resultaat niet kan voorspellen. Cameron is een leerlingtovenaar, die een economisch tsunami wel wil vermijden, maar die ook niet helemaal zal kunnen voorkomen. Ten derde. De Italiaanse verkiezingen hebben naast een droevig spectakel ook een rampscenario opgeleverd. Verschillende clowns kwamen ten tonele. De ene verloor, de andere won. Met een democratisch onbestuurbaar Italië tot gevolg. In elk geval heeft de Italiaanse kiezer het Duitse (lees zuinige) Europa verworpen. Inmiddels blijven de problemen rond de bankencrisis, de economische neergang, de bestuurbaarheid en de geloofwaardigheid van Italië onaangeroerd. Hoelang kan het nog? Een hallucinante situatie. De democratie in Italië, en haar aanzien bij de bevolking, kreeg opnieuw een zwaar oplawaai. Een democratische redder in nood wordt gezocht, en dan wel een die in staat is de werkelijke problemen aan te pakken. Althans voorbij de waan van de dag. Ten vierde: de jaar- en de meerjarige budgetten van de Europese Unie. De lidstaten beslisten, in overeenstemming met hun bezuinigsbeleid de Europese budgetten niet te laten stijgen. Ze gegeten hierbij dat de Europese bestedingen er wel in slagen efficiënter te zijn dan de nationale bestedingen. Gemeenschappelijk optreden bespaart overlappingen en hiaten. Hadden diezelfde regeringsleiders niet beloofd om de economische groei en de tewerkstelling te bevorden? Niet alleen een belofte, maar ook een morele plicht tegenover de bevolking. Toch niet, want het nationaal korte termijnbelang moet blijven primeren, stellen zij. Wanneer zal de bevolking begrijpen dat ze hiermee zelf tekort gedaan wordt? Goed bestuur moet zowel nationaal als Europees toegepast worden. Ten vijfde: het paardenvleesschandaal. Het probleem van misleidende etikettering is niet de schuld van de Europese instanties. Het zijn de nationale controle-instanties die de volksgezondheid bewaken. Die instanties waren zich van niets bewust. Vanaf nu zullen extra en dure kwaliteitscontroles de prijs van het vlees verder verhogen. Ten zesde: wrevel over de zogenaamde dominantie van de Duitse regering, of algemeen door de Duitsers, op de Europese besluitvorming. Frankrijk is economisch verzwakt (zie verder) en daarom kon Duitsland dominanter worden. Ook de andere pro-europese landen durven of wensen geen ambitieuse voorstellen te formuleren. In deze crises, die maar blijven duren, is het gevoel van ontmoediging zeer groot en gaat de vijandschap tegen het Europese project in stijgende lijn. De Europese Commissie staat in de eerste instantie in de vuurlijn. Ze zou de oorzaak zijn van veel kwaad en van veel onnodige, zelfs zinloze, Europese regelgeving. De bevolking moet wel op de juiste pianist te schieten. In Europa beslist niet de Europese Commissie, wel de lidstaten, samen met het Europees Parlement. Ten zevende: het verzwakt Frankrijk. De regering van François Hollande doet te weinig om de verslechterende economische toestand van Frankrijk in verschillende domeinen te bestrijden (budgettekorten, competitiviteit, loonkost en innovatie). Nieuwe belastingen alleen zullen niets oplossen. Structurele maatregelen moeten worden genomen. Dat is politiek moeilijk gelet op

3 de electorale beloften die werden gedaan. De volgende maanden zullen beslissend zijn. Frankrijk werd tot op heden door de Trojka gespaard van zware kritiek. Die steun zal niet onbeperkt blijven duren. Zal bij een acute crisis in Frankrijk de eurozone nog wel kunnen helpen, gelet op de omvang van het probleem en gelet op het aantal reeds ondersteunde en eventueel nog te steunen eurolidstaten? De verschillende crises die Europa teisterden hebben wel enkele positieve reacties van de regeringsleiders uitgelokt. Een aantal maatregelen kwam tot stand die vroeger ondenkbaar waren, maar die in de huidige context tekortschieten om de situatie in de eurozone of in de EU te stabiliseren, laat staan de economie te stimuleren en/of de torenhoge werkloosheid te helpen terugdringen. De achterstand op hetgeen op Europees vlak had moeten worden beslist is zo groot dat het tussentijds resultaat geenszins een duurzaam beleid, waarin de kiemen voor een sterk herstel aanwezig zijn, kan genereren. Ook pro-europeanen horen bij de grote critici van Europa. Niet om Europa af te schaffen, maar om erop te wijzen dat goed Europees bestuur niet alleen wenselijk is, maar dat er een beleid moet komen dat de legitieme belangen van de bevolking dient. Waarvoor dient anders een democratisch systeem? Vermeldenswaard is de invulling van de sectie EuropaDebat, die naast EuropaInfo, een plaats is waar zeer veel vragen worden gesteld. Er zijn zo veel onbeantwoorde vragen over Europa. Deze website wil bescheiden bijdragen tot een noodzakelijke bewustwording. De website EuropaDebat wil de visie van het Europees federalisme ruimer bekend maken in Vlaanderen. BEGELEIDING, ONDERSTEUNING EN ADVIES Een gratis dienst biedt ESIC aan belangstellenden - studenten of volwassenen - de mogelijkheid om ESIC te raadplegen voor begeleiding, ondersteuning of advies over een thema/activiteit dat binnen de sfeer van de EU ligt. Contact met Robert Verschooten Tel: 03/ esic@telenet.be

4 Duits leiderschap minder zichtbaar? Berlijn lijkt uit de Griekse crisis te heben geleerd dat, terwijl het leiderschap van Duitsland in Europa alom tegenwoordig blijft, de Duitse voetafdruk misschien wat minder opvallend moet worden gemaakt. Dat is een van de redenen waarom Merkel ECB-voorzitter Mario Draghi zo erg steunt. Ze begrijpt dat een volledig onafhankelijke Europese Centrale Bank (ECB) een sleutelrol kan spelen om het Duitse leiderschap en de Duitse invloed minder zichtbaar, zonder het tegelijk minder effectief te maken, stelt Melvyn Krauss, em. hoogleraar NY University. (De Tijd - 12/01/2013) Welke inhoud voor méér Europa? De Duitse president Joachim Gauck waarschuwt tegen een blinde ijver naar een steeds nauwere binding in de Europese Unie, wetende dat de toenemende ongelijkheid tussen de lidstaten ʻeen gevoel van ongemak, zelfs woedeʼ opwekt en een toegenomen risico voor nationale vernedering insluit. Hij wijst erop dat bovenop de economische crisis er een vertrouwenscrisis aanwezig is t.a.v. Europa als politiek project. Gauck blijft pro-europees, maar wijst op de nood aan een grondige reflectie over het Europa van de toekomst, in het bijzonder voor de eurozone. We moeten een doordacht en genuanceerd inzicht hebben wat ʻméér Europaʼ betekent. (New Europe - 17/03/2013) Positieve gevolgtrekkingen uit de Italiaanse verkiezingen? Elke verkiezingsuitslag heeft een boodschap, niet alleen voor Italië zelf en maar ook voor de Europese Unie als een geheel. Zowel in Italië als in Griekenland is de boodschap van de kiezer: vooraleer er verdere stappen worden gezet richting bezuiniging, wil de kiezer kunnen zien wat de gevolgen van de nieuwe economische oriënteringen betekenen. Dat Politieke Unie geldt ook voor nieuwe maatschappij- en politieke modellen. De mensen voelen hoe langer hoe meer de nood om, zowel op nationaal als op Europees niveau, echte burgers te worden. (Eliana Capreti in New Europe van 17/03/2013) Wensenlijst Europees Parlement In een 274 paginaʻs tellend rapport, opgesteld door de secretaris-generaal van het Europees Parlement Klaus Welle, wordt opgeroepen om belangrijke hervormingen door te voeren op wettelijk, diplmomatiek en economisch bestuurlijk vlak. Enkele voorbeelden uit een lange lijst, geformuleerd in ʻPreparing for complexity - the answersʼ. (1) een Parlement voor de eurozone, dat in alles mee beslist; (2) het Parlement coördineert méér met de Europese Dienst voor Extern Optreden; (3) het Parlement opent méér kantoren in het buitenland (China en India, o.m.); (4) bevoegdheid van het Parlement om de impact van voorgestelde wetgeving, op gelijke voet met de Europese Commissie, te onderzoeken; (5) bij belangrijke beslissingen over uitgaven beroep doen op de formule van speciale wetten, waarbij zowel de Raad als het Parlement over een veto beschikken, zoals bepaald in het Verdrag van Lissabon; (6) bij gevaar voor dumping uit niet-eu-landen een snelle reactieprocedure invoeren voor het Parlement; (7) impactbepaling door het Parlement bij nieuwe vrijhandelsovereenkomsten; en (8) inbreng van het Parlement bij het bepalen van een wereldwijd EU-beleid. (European Voice - T. Vogel - 28/02/2013) Wedloop naar oorzitterschap Commissie De belangrijkste Europese politieke partijen zijn bereid hun kandidaat voor het voorzitterschap van de Europese Commissie te nomineren als deel van hun kiesplatform voor de Europese verkiezingen van De partij die de verkiezingen wint mag haar

5 kandidaat als voorzitter naar voor schuiven. Deze idee zou het zwaartepunt, nu bij de Europese Raad, naar het Europees Parlement kunnen verplaatsen. Het Parlement zal ook de commissarissen benoemen. Men verwacht in 2014 een verschuiving naar links, zodat het aantal potentiële kandidaten zal toenemen. (European Voice - T. Vogel - 14/03/2013) In memoriam Stéphanne Hessel De auteur van het wereldberoemde pamflet ʻIndignez-vousʼ van oktober 2010, Stéphanne Hessel is op zijn 93 jarige ouderdom overleden. Hij gaf een stem aan de verontwaardiging over de uitwassen van het financiële kapitalisme. Dat protest ging van de indignados in Madrid tot de occupybeweging in Wall Street. (27/02/2013) Marine Le Pen eist Franse EUexit Marine Le Pen, voorzitster van het Franse Front National eist de ʻgeorganiseerde terugkeer naar de nationale muntʼ, de opheffing van de Schengenzone, een toelating voor ʻeconomisch patriottismeʼ en de ondergeschiktheid van de Europese aan de nationale wetgeving. ʻAls de regering dit weigert, zulllen we van de Europese verkiezingen een groot referendum voor of tegen het verlaten van de EU makenʼ, dreigt Le Pen nog. (De Standaard - edm - 3/03/2013) Italianen steken middenvinger op Italië trekt de eurozone mee naar de rand van de afgrond. En het is zeer de vraag of de eurozone een lange periode van grote instabiliteit aankan. Tot op de hoogste niveaus in Europa wordt gevreesd voor een heel moeilijke crisisperiode, die mogelijk tot na de zomer aanhoudt. (De Tijd - K. Van Haver - 27/02/2013) Italianen vallen voor antieurodiscours De italianen hebben genoeg van besparingen en hervormingen en beantwoorden de lokroep van de anti-europartij van de komiek Beppe Grillo. De Vijfsterrenpartij van Grillo pleit ervoor dat Italië de eurozone zou verlaten - zonder evenwel uit de EU te stappen - en ook maar een deel van zijn 1,9 biljoen euro schulden terug te betalen. (De Tijd - E. Racquet) De verkiezingsuitslag heeft tot gevolg dat de geëiste besparingspolitiek nog moeilijker te verkopen zal zijn. (De Tijd - J. Vanempten - 26/2/2013) Hongarije blijft Europa tarten De Hongaarse premier, Victor Orban, neemt nog maar eens een loopje met de Europese waarden. Deze keer tart hij Europa met een ʻondemocratischeʼ grondwetswijziging. Het Hongaarse parlement stemde in met de omstreden amendering van de grondwet. Protest van duizenden Hongaren en van commissievoorzitter Barroso mochten niet baten. De grondwetswijzijng beperkt de macht van het Hongaarse Constitutioneel Hof. In april brengt het Europees Parlement een rapport uit over wat er mangelt aan de Hongaarse democratie en rechtsstaat. In Europa is een discussie ontstaan over de vraag hoe dit soort ontsporingen van de democratie sneller en doeltreffender kan worden aangepakt. Nu is er enkel de ʻnucleaire optieʼ: het opschorten van het stemrecht van een EU-land. (De Tijd - K. Van Haver - 12/03/2013) Roemenië geen Europese modelstaat Zes jaar na de toetreding tot de Europese Unie voldoet de Roemeense rechtsstaat nog steeds niet aan de Europese normen. Dat is het oordeel van de Europese Commissie. De conclusie: er zijn stappen gezet, maar er blijft werk op de plank. ʻHoewel het respect voor de grondwet en voor beslissingen van het grondwettelijk hof hersteld zijn, blijft het gebrek aan respect voor de onafhankelijkheid van justitie en de instabiliteit van justitiële instellingen zorgen barenʼ, klinkt het. (De Tijd - 31/01/2013) CDA wil macht terughalen uit Brussel De Nederlandse CDA hebben een politiek

6 bommetje laten ontploffen door een lijst op te stellen met zaken die Nederland beter weer zelf zou beslissen. Daarmee herkauwt de CDA de woorden van de Britse premier David Cameron. Het gaat niet alleen over zwangerschapsverlof of pensioenbeleid, ook over milieuregels. De CDA maakt sinds vorig jaar geen deel meer uit van de Nederlandse regering. De twee regeringspartijen, VVD en PvdA, hebben laten weten dat ze net bezig zijn het EU-beleid uit te vlooien en dat de CDA-oproep dus prima in hun kraam past. (De Standaard - adg - 6/02/2013), Cypriotisch voorzitterschap: een evaluatie Welke evaluatie kan er worden gemaakt over het Cypriotische voorzitterschap dat op 31 december 2012 afliep? Tijdens die zes maanden werden er drie belangrijke beslissingen genomen: akkoord over een gemeenschappelijk patent, overeenstemming over een gemeenschappelijhke bankentoezicht in de eurozone, en het hernemen van de gespreken tussen de Raad en het Parlement over de Schengenzone. Zoals gebruikelijk stelt zich de vraag: in welke mate was de invloed van Cyprus bepalend in dit resultaat, of waren deze dossieren rijp om te worden geaccepteerd. (European Voice - T. Vogel - 20/12/2012) Iers voorzitterschap Ierland zal voor de zevende maal het voorzitterschap waarnemen (1 sem 2013). Wat zijn de prioriteiten voor de Ieren en voor de EU in 2013? De Ierse bedoelingen worden in één zin samenvat: Ierland is uit op oplossingenʼ, kortom ʻeen blijk van realisme en optimismeʼ, of een ʻno-nonsense stijlʼ of ʻover inhoud en niet over stijlʼ of ʻnadruk op begrotings- en economische beleidʼ of ʻvoor stabiliteit, jobs en groeiʼ. (European Voice - T. Vogel - 20/12/2012) Gelobby door gewezen eurocraten De Europese ombudsman opent een onderzoek naar mogelijke belangenconflicten van gewezen eurocraten die overstapten naar lobbygroepen. In die nieuwe functie verdedigen ze de belangen van hun bedrijf bij de Europese Commissie. Vier ngoʼs eisen méér transparantie en ze vragen ook dat de Commissie zich indekt tegen belangenvermenging. Zo vinden ze dat lobbyisten niet in adviescomités van de Commissie mogen zetelen. Haver - 15/02/2013) (De Tijd - K. Van Begroting en fiscale fraude Griekse fraude marinestookolie Volgens het Grieks ministerie van Financiën bedraagt de derving van belastingsinkomsten door de smokkel van marinestookolie 1,5 miljard euro (de markten rekenen met het dubbele). De gesmokkelde olie wordt opgeslagen in circa 1500 opslagtanks in de haven van Lavrion (60 km ten Zuiden van Athene). Deze inkomstenderving komt, in toepassing van het Europese steunmechanisme, terecht bij de Europese belastingbetalers. Vooral scheepseigenaren maken hiervan gebruik. Ze verkopen die olie ook door, waardoor een deel als diesel voor het wegverkeer te voorschijn komt. Naar het schijnt zou de Commissie met de scheepvaartindustrie een veelzijdige gepriviligieerde relatie onderhouden, waardoor onder meer de koopvaardij vrijgesteld blijft van de uitstootbeperkingen. Waarom past de Commissie de EU-regelgeving niet toe? In tijden van strenge besparingen zou de Commissie toch moeten optreden. (New Europe - Vassilis Koronakis - 10/02/2013) En de winnaar is...david Cameron De Europese leiders hebben historische begrotingsakkoorden getekend. Voor het eerst in zijn geschiedenis zal Europa het met minder geld moeten doen. Dat Frankrijk en Italië, de belangrijkste advocaten van een groeibudget, uiteindelijk instemden met de besparingen had alles te maken met het gemarchandeer rond de tafel. Zij kregen zoethoudertjes. Het kind

7 van de rekening werd uiteindelijk het toekomstgerichte Connecting Europe-project. Dat krijgt 29 miljard euro van de 50 die door de Commissie werd voorgesteld. Het uiteindelijk akkoord is grotendeels gebaseerd op het compromisvoorstel dat Raadsvoorzitter Herman Van Rompuy had klaargestoomd in de aanloop naar de Top. De rijke nettobetalers zullen er alles aan doen om geen euro meer te betalen dan de 908 miljard (effectieve betalingen over zeven jaar), terwijl de steunstrekkers zich aan de 960 miljard vastleggingskredieten zullen vastklampen. (De Standaard - G. Verhofstadt - 13/02/2013) Een begroting met een strategie Het Europees budget wordt gematigd, maar behoudt de focus op economische groei en jobcreatie, zo verdedigde voorzitter Herman Van Rompuy de eerste daling van de meerjarenbegroting. Volgens hem lag de uitdaging erin om, net als de nationale regeringen, de focus te houden op de essentie in een periode van moeilijke budgettaire saneringen. (De Standaard - jta - 8/02/2013) Niet met minder Europa Het akkoord tussen de Europese staats- en regeringsleiders over de meerjarenbegroting van de Unie is ontgoochelend. Niet omdat het in de huidige barre omstandigheden niet mogelijk moet zijn om ook op de werking van de EU te besparen. Wel omdat de visie wordt aangetast dat het op het Europese niveau is dat de grote uitdagingen van dit moment moeten worden aangepakt, zegt Bart Sturtewagen. (De Standaard - 9/02/2013) Nee bedankt! Als het Europees Parlement het magere begrotingsakkoord goedkeurt is dat de doodsteek voor de Europese solidariteit. En bovendien een doodsteek voor de Europese democratie. Er is de economische motor die we opnieuw moeten doen aanslaan. Er zijn de nieuwe machtsverhoudignen in de wereld. Er zijn de Europese burgers, die na moeilijke jaren willen begrijpen waarom ze opnieuw in het Europese project zouden moeten geloven. Hoe komt het dat premier Cameron de begroting tot 2020 à la baisse heeft kunnen manoeuvreren? Het antwoord is simpel en tegelijkertijd ontstellend. Met zijn terecht pleidooi voor ʻefficiënter bestuurʻ en zijn onterechte conclusie dat Europa dus minder middelen nodig heeft, stond Cameron niet alleen. In het licht van de Duitse verkiezingen, in september, wilde vooral bondskanselier Merkel de vinger op de knip houden. En achter haar brede rug kon ook de Nederlandse (evenals de Zweedse en de Finse, nvdr) premier uit hetzelfde vaatje tappen. (De Tijd - K. Van Haver - 11/02/2013) Parlement zet leiders voor blok Het Europees Parlement zet de EU-leiders al van bij de start van de ʻlentetopʻ voor het blok. Met een ruime meerderheid van 506 stemmen voor, 161 tegen en 23 onthoudingen verwierp het Europees Parlement het compromis dat de EU-chefs op 8 februari vonden over de Euriopese meerjarenbegroting. Het Parlement eist een herziening en dus een bijsturing van het budget, en een flexibel gebruik van de beschikbare middelen. Geld moet kunnen verschoven worden over de rubrieken en de jaren. (De Tijd - K. Van Haver - 14 maart 2013) Extern beleid EU en globalisatie Handelsakkoord met de VS? In zijn State of the Union had de Amerikaanse president Obama het over een handelsovereenkomst die hij wil sluiten met de EU. De aankondiging van een nieuw handelsakkoord was voor ingewijden geen verrassing. Nu is gebleken dat ook de Amerikaanse motor minder sterk aanslaat dan verwacht en ook China met hardnekkige economische en sociale problemen kampt, lijken de verrekijkers in Washington opnieuw oostwaarts gericht. Dat Obama naar de EU kijkt om de Amerikaanse economie op een duurzame manier aan te zwengelen, zou in Londen toch een belletje moeten doen rinkelen

8 onderhandelingen over een vrijhandelsakkoord officieel opstarten. De Europese mininsters van Handel hebben in de herfst 2012 de Europese Commissie de goedkeuering gegeven om onderhandelingen met Japan op te starten. Ze voorzagen wel in een clausule om kwestbare sectoren, zoals de autosector, te beschermen. De Europese en Japanse leiders willen ook afzonderlijke onderhandelingen voeren over een politiek akkoord voor samenwerking inzake veiligheid, milieu, wetenschap en technologie. (De Standaard - rvs - 3/03/2013) EU verzekert Tunesië van steun Herman Van Rompuy, de voorzitter van de Europese Raad, heeft Tunesië verzekerd van steun van de EU tijdens de overgang naar een democratische land. Van Rompuy riep de Tunesische autoriteiten ook op om nieuwe stappen te zetten in het democratiseringsproces. Hij had het over de onafhankelijkheid van het gerecht en de media, de versterking van de rol van de civiele maatschappij en van de rol van de vrouwen, en de versterking van de vrijheden. De Europese voorzitter toonde zich voorts bezorgd over de toenemende politieke en sociale spanningen in Tunesië. (De Standaard - dgs - 16/01/2013) Vredesverdrag met Palestijnen onmogelijk Volgens de gewezen Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Lieberman is een (geen woord over het VK in zijn speech). (De Standaard - prof. S. Van Hecke - 15/02/2013) Volgens Karel de Gucht, Europees commissaris voor Handel, zou een vrijhandelszone tussen de VS en de EU het ʻminst dureʼ relanceplan zijn om de crisis aan te pakken en de economie allesomvattend vredesverdrag met de aan beide kanten van de Atlantische Oceaan Palestijnen onmogelijk. Volgens de politicus aan te wakkeren. (De Standaard - edm - kan er daarom enkel sprake zijn van een 3/03/2013) langdurige tijdelijke overeenkomst met de Palestijnen. Hij gaat in tegen de hoop dat de Amerikaanse president Obama bij zijn bezoek Handelsakkoord met Canada? aan Israël dit voorjaar het vredesproces nieuw leven in zal kunnen blazen. (De Standaard - oom - 10/02/2013) ʻCanada moet extra stappen zetten of er komt geen vrijhandelsakkoordʼ. Die boodschap stuurde Karel De Gucht, in het Europees Parlemenet de wereld in. Amper twee weken geleden was de Gucht nog in Ottawa in de Europa moet De Gucht steunen hoop om een deal te kunnen sluiten. ʻWat toen De Europese lidstaten moeten zich tot elke op tafel lag, stelde mij gewoonweg niet prijs achter Europees commissaris voor tevredenʼ, zei hij. (De Tijd - K. Dedobbeleer - Handel De Gucht scharen in zijn dispuut met 22/02/2013) China. Hij heeft een solide ʻcaseʻ tegen de Chinese telecoms (na de zonnepanelen). De Europese lidstaten zijn niet happig om De Vrijhandelsakkoord met Japan? Gucht te steunen. Politieke rugdekking blijft Eind maart 2013 gaan Japan en de EU de belangrijk (China krijgt een kans om aan ʻverdeel en heers beleid te doen, nvdr). De lidstaten zouden De Gucht beter steunen als hij beslist om een onderzoek te starten naar de praktijken van telecomreuzen ZTE en Huawei. Niet om een handelsoorlog te beginnen maar om een halt toe te roepen aan een financiële uitputtingsoorlog om industrie aan te trekken (financiering door staatssubsidies, nvdr). (De Tijd - J. Holslag 31/01/2013) De Europese Unie dreigt ermee de invoertarieven te verhogen van een bijkomend type stalen buizen uit China. Ze is met een onderzoek gestart naar mogelijke dumping. (De Standaard - 18/02/2013) Cyberspionage door China De wijdverspreide cyberspionage door de Chinezen bedreigt onze economische relaties met Peking, zegt VS veiligheidsadviseur, Thomas Donillon. (De Tijd - 13/03/2013) BRICS-leiders tegen gevestigde orde Met de ʻwaarschijnlijkeʼ oprichting van een eigen ontwikkelingsbank gaan de vijf BRICSlanden in de aanval tegen de gevestigde internationale ordeʼ. Vooral de Wereldbank en

9 het IMF moeten het ontgelden. Na een principe-akkoord moeten de details van de financiering uitgewerkt worden en dat zal nog heel wat tijd vergen. De ambitieuze plannen tonen aan dat de BRICS-leiders hun club steeds nadrukkelijker zien als een politiek en economisch blok, ook al zijn de verschillen tussen de lidstaten groot. De jaarlijkse BRICStop vindt nu in het Zuid-Afrikaanse Durban plaats. (De Tijd - E. Ziarczyk - 27/03/2013) G7 leest Tokio de les ʻWij ministers en gouverneurs van de G7, bevestigen ons langdurend engagement tegenover marktgedetermineerde wisselkoersen. Wij herbevestigen dat ons begrotings- en monetair beleid zich zal blijven riuchten op onze respectievelijke binnenlandse d o e l s t e l l i n g e n e n d a t w i j d a a r v o o r binnenlandse maatregelen zullen gebruiken. Wij zullen geen buitenlandse munten viserenʼ. De uitspraak was een omfloerste vingerwijzing naar Japan, dat de yen kunstmatig laag houdt om de economische stagnatie en hyperinflatie te bestrijden. Na de rechtzetting steeg de yen fors ten opzichte van de dollar. (De Standaard - E. Mussche - 12/02/2013) Nee, de wereld is geen dorp Globalisering is geen onomkeerbaar fenomeen. Dat toont de nieuwe DHL Global Connectness Index. Die index geeft weer hoezeer landen met elkaar verbonden zijn door handel, migratie, investeringen en communicatie. En wat blijkt: de wereld is vandaag minder ʻeen dorpʻ dan vijf jaar geleden. De globalisering kreeg een flinke dreun door de financiële crisis die in 2008 losbarstte. Volgens de auteurs, professoren Ghemawat en Altman, overschatten we trouwens de mate waarin de grenzen verdampt zijn of afstanden gekrompen. ʻTransnationale contacten zijn significant kleiner dan we denkenʼ, zegt Ghemawat in het rapport. De vraag is of landen arm zijn omdat ze relatief gesloten zijn of omgekeerd. Voor de auteurs is de relatie duidelijk: méér openheid zorgt voor méér welvaart. (De Standaard - JF Abbeloos - 30/11/2012) Interne markt EU voedingswetgeving toereikend De EU voedingswetgeving is toereikend en hoeft na het paardenvleesschandaal niet te worden uitgebreid, stelt de EU-commissaris voor Gezondheid, Tonio Borg. Vraag naar nieuwe wetgeving voor voedseletikettering is ongegrond, bovendien was de volksgezondheid nooit in gevaar, zegt hij. De verantwoordelijkheid voor fraudebestrijding moet in de handen van de lidstaten blijven. (New Europe - C. Donnelly - 3/03/2013) Offshore olie- en gaswinning Op 21 februari bereikte het Europees Parlement en de onderhandelaars van de Raad een voorafgaand akkoord over strengere regels voor de offshore olie- en gaswinning. Beide instanties moeten dit akkoord nog formeel goedkeuren. Met dit akkoord komt er een wettelijke kader dat de EU zal helpen om offshore accidenten te voorkomen, en een snelle tussenkomst te verzekeren, die de mogelijke schade zal beperken. Alle operatoren zullen moeten beschikken over voldoende uitrusting, bemanning en financiën om de impact van grote accidenten te beperken en te herstellen. (New Europe - 24/02/2013) Bescherming onlineprivacy De Europese Commissie hoopt tegen de zomer een politiek akkoord te hebben over wetgeving voor de verregaande bescherming van persoonlijke gegevens en privacy. De EU speelt de rol van gidsland. De Europese wetgeving moet onder meer afbakenen welke infoirmatie internetbedrijven over hun gebruikers mogen bijhouden en wat ze wel of niet mogen doen. Ierland wil van de nieuwe privacywetgeving een prioriteit maken. Terwijl het bedrijfsleven nu al steen en been klaagt over de administratieve en technische lasten

10 die de wetgeving met zich mee zal brengen, vrezen consumentenorganisaties dat de Commissie te veel water in de wijn zal doen. (De Tijd - W. De Preter - 25/01/2013) Betere toegang tot financiering kmo s Het Europees Parlement wil dat kleine en middelgrote ondernemingen makkelijker aan geld geraken. ʻDoor de financiële crisis en de strengere kapitaalregels hebben veel kmoʼs het vandaag moeilijk om zich te financierenʼ, zegt Philippe De Backer, europarlementslid voor Open VLD. De Backer hield de pen vast van het rapport dat het halfrond bijna unaniem heeft goedgekeurd. Daarin pleiten de parlementsleden voor alternatieve financieringsvormen, zoals crowdfunding en risicokapitaal, en transparante regels. (De Tijd - K. Dedobbeleer - 6/02/2013) Versoepelde kmo-registratie chemische stoffen De administratieve verplichtingen voor kmoʼs bij de registratie van chemische stoffen worden beperkt. Dat is het gevolg van een evaluatie van vijf jaar Reach-wetgeving in Europa. Kmoʼs zien Reach als een van de tien EU-wetten die de meeste rompslomp veroorzaken. Een recente peiling wijst uit dat zes op tien Europeanen chemische stoffen nu veiliger vinden dan tien jaar geleden. Tijd - 6/02/2013) (De Made-in labels verplicht Vanaf 2015 zullen alle producten die binnen de grenzen van de EU ingevoerd of verkocht worden een etiket of informatie moeten bevatten over hun herkomst. Europese producten kunnen kiezen voor een nationaal label of voor ʻmade in the EUʼ. Een gelijkaardige verplichting bestaat al langer voor voedingsproducten en wordt nu uitgebreid tot alle waren. De controle op consumentenartikelen is nog erg nationaal georganiseerd. (De Tijd - 15/02/2013) Verbod op verkoop met verlies Het Belgisch verbod voor handelaars om producten te verkopen tegen een prijs lager dan de inkoopprijs, is in strijd met het Europees recht. Dat antwoordt het EU-Hof van Justitie op een vraag van de Rechtbank van Koophandel in Gent. (De Standaard - E. Racquet - 21/03/2013) Spoor: concurrentie ook voor binnenland De Europese Commissie wil vervoersmaatschappijen tegen eind 2019 vrije toegang geven tot het spoornet. Ook op binnenlandse trajecten zoals Antwerpen-Brussel komt er dan concurrentie. Europa bant geïntegreerde spoormaatschappijen niet, maar eist wel een Chinese muur tussen netbeheer en vervoersactiviteiten. (De Tijd - 30/01/2013) Europees rijbewijs Voortaan kan iedereen in Europa met éénzelfde plastic rijbewijs over de wegen snorren. Maar niet in België, Frankrijk en Cyprus. De Belgische versie is niet klaar en wellicht niet in orde met de Europese regels. 110 soorten rijbewijs waren er tot nu in omloop in Europa. Maar vanaf nu is er uiteindelijk een uniform rijbewijs, dat in alle lidstaten geldig is Vanaf 19 januari mogen er geen papieren rijbewijzen meer worden uitgereikt. (De Tijd - 19/01/2013) Passagiers méér rechten bij vertraging Voor passagiers is het nog steeds moeilijk om bijstand of compensatie af te dwingen bij annulering of vertraging van hun vlucht. Een nieuwe EU-wet moet die rechten garanderen. Er komen ook enkele ʻnieuwe rechtenʼ bij, zoals het recht op voedsel, water en airco of verwarming wanneer passagiers méér dan een uur vastzitten op het tarmac. De aanpassingen kunnen nog voor de Europese verkiezingen worden goedgekeurd. (De Tijd - K. Van Haver - 13/03/2013) Soepel verbod op vloeistoffen vanaf 2014 Vliegtuigpassagiers zullen in de toekomst opnieuw vloeistoffen kunnen meenemen in de

11 handbagage. De EU versoepelt de regels vanaf eind januari Tegen die datum zouden alle luchthavens immers over scanners moeten beschikken die kunnen nagaan of de vloeistoffen veilig zijn. Tegen 2016 zou het verbod helemaal verdwijnen. (De Standaard - jta - 1/03/2013) Wanneer vliegen vliegtuigen rechtdoor? Alle vliegtuigen samen brengen per jaar zoʼn overbodige uren in de lucht boven Europa door. De reden: door een lappendeken aan militaire zones mogen ze niet in vogelvlucht vliegen. De Europese Commissie werkt aan een oplossing. Snelwegen bouwen in de lucht, daar buigt de Commissie zich over. Dat omvliegen zijn de luchtvaartmaatschappijen spuugzat. In Europa is het nog altijd zo dat elk land apart zijn luchtruim indeelt. Europa is daarom een lappendeken met 650 zones waar de vliegtuigen tussen moeten zigzaggen, daarin begeleid door zestig verschillende luchtleidingen. Dat zigzaggen kost de Europese maatschappijen 14 miljoen euro per dag. België moet zijn luchtruim opnieuw indelen in een blok met Nederland, Luxemburg, Duitsland, Frankrijk en Zwitserland, maar miste net als de andere blokken de deadlline. (De Standaard - K. Baumers - 22/01/2013) Fraude met onlinebetalingen Dagelijks zijn er wereldwijd circa één miljoen surfers slachtoffer van een of andere vorm van cybercriminaliteit, zoals een gehackte identiteit, diefstal van bankgegevens of kindermisbruik. De Europese Commissie en Europol richten daarom samen een centrum voor de bestrijding van cybercriminaliteit op, om de nationale expertise beter te benutten. (De Tijd - 10/01/2013) Strengere geluidsnormen? Het Europees Parlement heeft nieuwe geluidsnormen voor motorvoertuigen goedgekeurd. Als het van de Europerse volksvertegenwoordigers afhangt, moeten personenwagens 4 deecibel stiller worden, vrachtwagens en bussen 3 decibel. Ivo Belet (CD&V) is tevreden met de uitkomst van de stemming. Volgens hem zijn de nieuwe normen ʻambitieusʼ maar wordt tegelijkertijd rekening gehouden met ʻde precaire situatie waar de auto-industrie zich in bevindt. Kathleen Van Brempt is daarentegen ontgoocheld. Ze spreekt van een gemiste kans om nog stiller te rijden. De lidstaten moeten hun standpunt nog bepalen, waarna ze over de nieuwe normen gaan onderhandelen met het Parlement. (De Standaard - P. Van Dooren - 20/03/2013) Verplicht mengen van biodiesel België mag wel degelijk de verplichting opleggen dat benzine of diesel minimaal 4% biobrandstof bevat. Zo luidt het verdict van het Europees Hof van Justitie. Met die verplichting gaf België invulling aan een Europese klimaatwet. Europa wil dat tegen 2020 een tiende van het verkeer op biobrandstoffen rijdt. (De Tijd - 1/02/2013) Energie Te verbeteren energieinfrastructuur Op 12 maart heeft het Europees Parlement, met een overweldigende meerderheid, een nieuw reglement goedgekeurd met betrekking tot de strategische EUenergieprioriteiten, de zogenaamde ʻcorridorsʼ en de criteria waaraan energieprojecten moeten beantwoorden om de hoogste prioriteit te krijgen. Het doel is de creatie van een geïntegreerde energieinfrastructuur, waarbij een aantal sleutelprojecten worden geïdentificeerd, zoals pijpleidingen en elektriciteitsnetten, of projecten van gemeenschappelijk belang die sneller moeten worden gerealiseerd om de EUenergiedoelstellingen te kunnen halen. De lidstaten zien echter hun energiemarkten vanuit het standpunt van zelfvoorziening en protectionisme. (New Europe -17/03/2013)

12 Gazprom belooft grote prijsdaling De Russische aardgasreus Gazprom, de belangrijkste leverancier van Europa, stelt grote prijsdalingen in het vooruitzicht voor zijn Europese klanten. Het bedrijf dat gecontroleerd wordt door de Russische overheid is van plan 3,5 miljard euro via prijskortingen terug te geven aan de klanten. Grote Europese nutsbedrijven klagen al jaren dat Russisch aardgas te duur is. In hun historische langetermijncontracten is de aardgasprijs gekoppeld aan de olieprijs. Dat Kredietcrisis maakt Russisch pijplijngas fors duurder dan aardgas dat via andere bronnen in Europa toekomt. (De Tijd - 9/02/2013) VS herindustrialiseren dankzij gas De ontginning van schaliegas levert de Amerikaanse economie grote voordelen op. De groei en de dollar stijgen en de inflatie en het handelstekort dalen, zeggen economen van ING. In de VS bedraagt de prijs voor aardgas slechts een derde van die in Europa. (De Tijd - 6/02/2013) Italië betaalt politieke chaos contant Italië kreeg de rekening gepresenteerd voor de politieke impasse in het land. Het kredietratingbureau Fitch duwde Italië een trapje lager (van A- naar BBB+). Het ratingbureau houdt de vooruitzichtern voor het land op ʻnegatiefʼ. (De Tijd - 9/03/2013) Zowel voor papier op vijf jaar als voor dat op tien jaar eisten de beleggers een fors hogere rente. (De Tijd - 27/02/2013) Grieks gat van 9,5 miljard euro Zonder nog een derde steunpakket van Europa zal de Griekse schuld te hoog blijven. Zo waarschuwt het IMF. Nu al is er een gat van 9,5 miljard euro om op schema te blijven tot Er is te veel bepaard op de kap van loontrekkenden terwijl rijken op verbluffende schaal de belastingen ontwijken, zegt het IMF stafrapport Griekenland. (De Tijd - 19//01/2013) Is Slovenië de volgende in de rij? Met Cyprus als vijfde euroland aan de Europese noodtap is het angstvallig wachten op nummer zes. De belangrijkste vraag lijkt niet of er nog iemand steun nodig heeft, maar wel wie (nu zijn het Griekenland, Portugal, Ierland, Spanje en Cyprus). De meest argwanende blikken gaan naar Slovenië. Dat land maakt pas sinds 2007 deel uit van de eurozone. Ook in Slovenië gingen de opgewollen bouw- en banksector onderuit, zit de economie in een recessie en vertrouwen de buitenlandse beleggers het staatspapier niet meer. Bovendien zitten de Sloveense banken met 7 miljard euro aan slechte leningen in de boeken, goed voor 20% van het bbp. De nieuwe premier is ervan overtuigd dat Slovenië geen bail-out nodig heeft. De markten twijfelen daaraan. (De Tijd - D. Ballegeer - 26/03/2013) Portugal rekent op clementie De Portugese regering heeft extra tijd nodig om haar overheidsfinanciën op orde te krijgen. Het is de eerste keer dat een lid van de Portugese regering openlijk verklaart het uitgestippelde saneringspad niet te kunnen blijven bewandelen. Het is niet de eerste keer zijn dat Lissabon op clementie kan rekenen. Door het zware sanerings- en hervormingsbeleid van de afgelopen jaren kreeg Portugal heel wat economische opdoffers te verwerken. (De Tijd - LD - 21/02/2013) Europees reddingsplan voor Cyprus Het parlement in Cyprus heeft het eerste plan van belasting op spaargelden weggestemd. Dat maakte deel uit van het omstreden Europees reddingsplan voor de Cypriotische banksector. Het plan voorzag in het belasten van depositoʼs tussen en euro. (19/03/2013). Cyprus vormt wel degelijk een systeemrisico voor de eurozone, benadrukt

13 Jeroen Dijsselbloem. (22/03/2013) De onderhandelingen tussen Moskou en Nicosia over Russische steun aan het noodlijdende Cyprus zijn afgesprongen. Russische bedrijven hebben geen interesse in de door Cyprus voorgestelde investeringen in de energie- en banksector, in ruil voor financiële steun. (De Standaard - 22/03/2013) De Cypriotische parlementsleden hebben ingestemd met de invoering van kapitaalbeperkingen om te voorkomen dat een bankrun ontstaat als de Cypriotische banken hun deuren weer openen. (23/03/2013) Dat Europa aanvankelijk meestapte in het plan om depositoʼs onder euro af te romen, en zo alle spaarders in de eurozone alarmeerde, blijft een blunder van formaat (het was de Cypriotische president die hierop had aangedrongen, nvdr). (De Standaard - 25/03/2013) ʻHet beeld dat de eurozone Cyprus nu heeft gedwongen zijn banken op te blazen, klopt niet. Deze banken hebben zichzelf opgeblazenʼ, zegt de voorzitter van de eurogroep, Jeroen Dijsselbloem. De Cypriotische banksector is veel te groot voor het land (de banksector is goed voor 800% van het Cypriotische bbp) en wordt bovendien verdacht van witwaspraktijken en belastingontduiking. (De Standaard - 26/03/2013) Het tweede Cyprus-akkoord De kleine spaarder wordt in het nieuwe plan niet getroffen. Nu wordt het deel boven de euro belast, zij het voor 20%. De oplossing legt meer nadruk op de aanpak van de twee probleembanken: Laiki Bank en Bank of Cyprus. Laiki Bank wordt ontmanteld, en voor een deel ondergebracht bij Bank of Cyprus. De aandeelhouders van Laiki worden onteigend. Maar ook de spaarders kunnen de dupe worden. De tegoeden boven de euro zijn ze mogelijk kwijt. De EU, de ECB en het IMF trekken na het akkoord 10 miljard euro uit (minder dan de initieel gevraagde 17 miljard). (De Standaard - wle - 25/03/2013) Een streep in het zand Europa heeft onder druk van Duitsland en de Europese Centrale Bank, een streep in het zand getrokken. Niet langer zal de Europese belastingbetaler alleen opdraaien voor het stutten van omvallende banken. In Griekenland waren de obligatiehouders al tot een bijdrage verplicht. Dit keer worden gewone rekeninghouders (weliswaar vanaf euro) simpelweg onteigend. Hun centen worden omgezet in aandelen van een kwakkelende bank. Het signaal dat daarmee over de hele eurozone weerklinkt, is dat alles nu anders is. Schulden kunnen niet meer worden doorgeschoven, ze moeten worden betaald. Goedschiks of kwaadschiks. (De Standaard - B. Sturtewagen - 26/03/2013) Ratingbureaus aan de ketting Het Europees Parlement keurde nieuwe strenge regels goed voor ratingbureaus. Over ongeveer een maand zitten Standard&Poorʼs, Moodyʼs en Fitch in het nieuwe keurslijf. Europa wil de de ongezonde afhankelijkheid van die externe ratings verminderen en de transparantie verhogen. Ongevraagde ratings van overhedebn kunnen voortaan twee- of hoogstens driemaal per jaar worden uitgebracht. En de data op basis waarvan dat gebeurt, worden een jaar op voorhand vastgelegd. Bovendien mogen de ratings enkel na het sluiten van de markten worden meegedeeld. Kredietbeoordelaars zullen met cijfermateriaal moeten staven waarom ze een rating verlagen of verhogen. Dat materiaal moet beschikbaar zijn voor iedereen. Beleggers zullen kredietbeoordelaars kunnen aanklagen als blijkt dat ze fout zaten door onachtzaamheid of dat ze de Europese wetgeving overtraden. Kredietbeoordelaars moeten openheid geven over elke mogelijke belangenvermenging. Voor gestructureerde of ingewikkelde financiële producten moeten steeds twee aparte ratings worden gevraagd. (De Tijd - K. Van Haver - 17/01/2013) S&P voor rechter in VS De Amerikaanse overheid eist niet minder dan 5 miljard dollar genoegdoening van S&P, dat is ongeveer vijfmaal de jaarwinst van de kredietbeoordelaar. Vrij vroeg stond vast de agentschappen serieus in de fout gingen. S&P, maar ook Moodyʼs en in mindere mate Fitch, heeft zich in de aanloop naar de kredietcrisis schuldig gemaakt aan het kwistig uitdelen van topratings, de alom begeerde ʻAAAʼ-rating, aan derivatenvehikels die niet eens de rommelstatus verdienden. (De Tijd - K. Evenepoel - 5/02/2013)

14 Belgische tobintaks De geplande invoering van een tobintaks in België zal jaarlijks 0,6 tot 1,6 miljard euro opbrengen. Dat blijkt uit een studie van de federale overheidsdienst Financiën. Een precieze raming is niet mogelijk, omdat niet duidelijk is welke beleggers zullen wegvluchten. Sommige beleggers zullen uitwijken naar landen die de belasting niet invoeren, zoals het VK. De taks doet de kapitaalkosten stijgen en kan daarom een negatieve invloed hebben op de economische activiteit. De Europese Commissie raamt de negatieve impact op het bbp op 0,2%. Een taks op financiële transacties is geen goed instrument om het risicogedrag van beleggers of het ontstaan van systeemrisicoʼs te voorkomen, zegt een directeur van de NBB. (De Tijd - W. Vervenne - 7/02/2013) Tobintaks op Europees niveau Deze taks kan in de elf deenemende landen jaarlijks 30 tot 35 miljard euro opleveren. Frankrijk verwacht dat de taks ten vroegste eind 2014 wordt ingevoerd. (De Tijd - 31/01/2013) Bankiers blijven feestvieren Philippe Lamberts (europarlementslid voor Ecolo) slaagde erin in het Europees Parlement een meerderheid te vinden om paal en perk te stellen aan de exorbitante bonussen bij de banken. Het VK is de enige lidstaat die niet akkoord gaat met het compromis dat het Ierse voorzitterschap sloot met de onderhandelaars van het Europees Parlement. Volgens de Ieren komt de startdatum van 1 januari 2014 in het gedrang bij verder uitstel als de banken in de City juridische actie zouden ondernemen. (De Tijd - K. Dedobbeleer - 5/03/2013) Nieuwe bonusregels in Europa Bankiers mogen vanaf 2014 nog één jaar salaris als bonus uitbetaald krijgen, wat de aandeelhouders maximaal kunnen verdubbelen. De hoofdbedoeling van de bonusbeperking is topbankiers en traders van E u r o p e s e b a n k e n o n t r a d e n o m onverantwoorde risicoʼs te nemen, zodat het financiële systeem niet opnieuw in gevaar kan worden gebracht door speculatie. Hefboomfondsen en private equity-spelers vallen buiten de nieuwe Europese bonusregels. Zij zullen later nog door Europa worden aangepakt. (De Standaard - N. Tanghe - 1/03/2013) Wel willen sommige landen nog strengere nationale bonusregels. Nederland vraagt bijvoorbeeld een begrenzing van de bonussen tot 20% van het salaris. Landen zoals het VK en Nederland willen ook de startdatum, 1/1/2014, met een half tot een vol jaar uitstellen. (De Tijd - 6/03/2013) Soepeler kapitaaleisen De minimum liquiditeitseisen voor banken worden stevig versoepeld. Dat hebben de toezichthouders van het Basel-comité besloten. De grote systeembanken in de wereld krijgen vier jaar langer de tijd om aan de nieuwe minimumeisen voor liquiditeit te voldoen. In plaats van in 2015 hebben de banken nu tot 2019 om hun kapitaalbuffers op niveau te brengen dat de nieuwe wereldwijde regels voor banken, Basel III, vereisen. (De Tijd - 6/01/2013) Risicovolle Britse banken opgesplitst? Britse banken die hun retailtak te veel blootstellen aan de risicoʼs van hun investeringsafdeling, zullen worden gesplitst. Dat heeft minister van Financiën George Osborne aangekondigd. (De Tijd - 2/02/2013) Franse banken kwetsbaar De Franse banken hebben sterke kapitaalbuffers, maar zijn kwestbaar voor een krappe liquiditeit op de markt. Dat blijkt uit stresstesten waaraan ze werden onderworpen. De testen gebeurden in het kader van een doorlichting van de Franse financiële sector door het IMF. (De Tijd - 22/01/2013) ECB spil van bankentoezicht De eerste stap naar een Europese bankenunie is een feit. Het Europees Parlement en de lidstaten raakten het eens over een eenvormig Europees bankentoezicht. Met de ECB als spin in het bankenweb. Het gaat om een serieuze overdracht van bevoegdheden naar

15 het Europese niveau. Het Europees stappen. Eurolanden kunnen zich niet Parlement krijgt bovendien een belangrijke onttrekken aan het Europees toezicht. Landen stem in de benoeming van en de controle op die niet tot de eurozone behoren, krijgen wel het Europese bankentoezicht. De ECB wordt de mogelijkheid eruit te stappen. (De Tijd - K. in theorie de toezichthouder van alle Van Haver - 20/03/2013) banken in de eurozone. Maar in de praktijk zal de ECB enkel de grote en de Valsmunterij strenger bestraft probleembanken opvolgen. In alle 27 EUlidstaten zal het toezicht volgens dezelfde De Europese Commissie trekt de strop om de nek van valsmunters aan. Overal in Europa criteria en regels plaatsvinden. EU-landen, krijgen ze minstens zes maanden cel. Op de die niet de euro als munt hebben, krijgen zwaarste vergrijpen staat zeker een straf van aantrekkelijke voorwaarden om toch in het acht jaar. (De Tijd - 5/02/2013) eenvormig Europees bankentoezicht te Groei en tewerkstelling IJdele hoop? De rust op de financiële markten is teruggekeerd, de crisissfeer is er verdwenen. Maar dat volstaat niet om de reële economie uit het moeras te trekken. (De Tijd - S. Michielsen - 11/01/2013) In de aanloop naar de lentetop van 2013 zei Herman Van Rompuy, raadsvoorzitter, dat de Europese leiders het erover eens zijn dat het groeipact sneller moet worden geïmplementeerd. Binnen dat kader nemen we een brede waaier aan maatregelen, die met ongeduld wachten, tot de groei terugkeert, zei hij. Met de financiële stabiliteit kunnen we echt geen risicoʼs meer nemen. Het groeipact schept een kader voor maatregelen op nationaal vlak. De Duitse bondskanselier Merkel is van mening dat meer coördinatie van het economisch beleid in de verschillende eurolanden een verdere ongelijke ontwikkeling van productiviteit, loonvorming en werkloosheidscijfers voorkomt. Vooral de verbetering van het concurrentievermogen van de eurozone moet nu aandacht krijgen, vindt Merkel. (De Standaard - rvs - 15/03/2013) Waar is de groei? De vraag is hoe het verder moet, nu steeds duidelijker wordt dat de besparingen perverse neveneffectien meebrengen. Na de vergaderingen van de Europese leiders benadrukken ze nu steeds meer het belang van groei en banen. De uitvoering van een actief beleid om duurzame groei te promoten of werkloosheid te bestrijden schiet minder op. De grilligheid van de Italiaanse verkiezingen maakte duidelijk dat de eurocrisis méér is dan een kwestie van instabiele markten. De ernst van de zaak sijpelt voor vele mensen eigenlijk nu pas door in het leven van alledag. Sinds de financiële markten getemd zijn, alvast tot nader order, was het klaarblijkelijk minder prioritair om nieuwe fronten te openen in de strijd tegen de crisis. Precies daarom wordt de ellende nu weer groter. De Italiaanse verkiezingen kunnen een wake-up call zijn, stelt Hendrik Vos, hoogleraar Ugent. (De Standaard -15/03/2013) # Frankrijk zorgenkind De slechte economische cijfers voor Frankrijk stellen de geloofwaardigheid van de Europese Commissie op de proef. De gevolgen kunnen groot zijn voor de hele Europese Unie. Toch moet Frankrijk niet onmiddellijk Europese sancties verwachten, al was het maar omdat Commissaris Olli Rehn, bij een strikte interpretatie van de regels te veel gele kaarten zou moeten trekken: de meeste landen halen de vooropgesteld doelstellingen niet. Rehn schreef vorige week een brief aan de ministers van Financiën dat tegenvallende groeicijfers niet abnormaal zijn, en dat er vooral gekeken moet worden of de lidstaten voldoende structurele maatregelen hebben genomen. In

16 dat geval kunnen ze op clementie en extra tijd rekenen. (De Standaard - B. Beirlant - 22/02/2013) Schuld en boete versus hervormingen Dit is geen gewone conjuncturele dip. De basis van deze crisis is dat de economie een generatie lang op epo heeft gedraaid. Het geld dat erin werd rondgepompt, was nep. De ziekte zit diep. De keuze gaat slechts tussen de lange en de zeer lange termijn. De onbeantwoorde vraag vraag blijft: hoe kan de beleidsmix in Europa geloofwaardig worden bijgesteld? Duitsland vreest ultiem aansprakelijk te worden voor het afbetalen van de Europese schuldcrisis. En dus beweegt Duitsland niet. Ondanks de steeds duidelijker wordende catastrofale gevolgen daarvan. Zonder onderling vertrouwen en bereidheid tot solidariteit kan er van gelijk oversteken geen sprake zijn. De hoofdreden van de onbeslistheid is dat morele en op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde redeneringen door elkaar gebruikt worden. Het perspectief van schuld en boete doorkruist een rationale aanpak. Blijft de hervormingsdiscipline bestaan als de afbouw van de tekorten in de tijd wordt uitgesmeerd? Gaat het vrijgemaakte geld naar het versterken van de economie, het creëren van banen of blijft het onproductief hangen in een inefficiënt en onverbiddelijk aanzwellend overheidsapparaat?, stelt B. Sturtewagen - 9/03/2013) Democratische neergang? De economische recessie in Europa kraakt niet alleen de groei, maar ook de politieke democratie. Dat proces neemt angstwekkende vormen aan. Het vechten tegen de ontsporingen in de overheidsfinanciën heeft op zijn beurt de economie doen ontsporen. En dat weegt op een politiek bestel. Want ruimte voor een groeibeleid in de eurozone is niet aan de orde. Wat maakt het uit dat wie ook de volgende Italiaanse regering leidt, op voorhand al weet dat hij met ontgoochelde kiezers te maken krijgt als hij een nieuwe confrontatie met hen moet aangaan. Die fataliteit is tekenend voor het toenemend democratisch deficit dat zich binnen Europa aan het opbouwen is, stelt J. Vanempten. (De Tijd- 21/02/2013) Energiehandicap in België De energiehandicap in België is even erg als de loonhandicap. De hoge elektriciteitsprijs in België bedreigt de toekomst van grote industriële bedrijven. De industrie betaalt 12 tot 45 % meer voor elektriciteit in België dan concurrenten in de buurlanden. (De Tijd - D. Adriaen - 28/03/20123) Grafeen, plastic van 21ste eeuw De Europese Commissie heeft haar portemonnee opengetrokken om het onderzoek naar het ʻwondermateriaalʼ grafeen te steunen. Een cheque van 1 miljard euro moet Europa op kop houden in de race naar het materiaal van de toekomst. Het materiaal staat nog in de kinderschoenen. De toepassingen zijn in theorie eindeloos. Het mirakelmateriaal is 100 keer sterker dan staal; stijver dan diamant, een betere geleider dan koper en toch maar een atoom dik. (De Tijd - K. Dedobbeleer - 5/02/2013) Uitgaven sociale zekerheid aan banden? De overheid moet werk blijven maken van de betaalbaarheid van de vergrijzing, zo niet dreigen de openbare financiën te ontsporen. Die waarschuwing klonk bij de voorstelling van een boek over de Belgische overheidsfinanciën, onder meer bij monde van gouverneur Luc Coene. ʻAls we meer intergenerationele solidariteit willen creëren, zullen we meer begrotingsdiscipline aan de dag moeten leggenʼ, zei Etienne de Calatay, Bank De Groof, en een van de coördinatoren van het boek. (De Tijd - 14/01/2013) Arbeidsmarkt van nul hertekenen Het ontslagrecht, de loonvorming en de loopbaanbegeleiding in België zijn voorbijgestreefd. Dat zegt VDAB-topman Fons Leroy in De Morgen. Volgens Leroy is het hoog tijd dat België zijn sociaal-economisch bestel aanpast aan de nieuwe realiteit met ʻeen vergrijzende bevolking, snellere schommelingen in de economie en een bevolking die met meer mensen langer en soepeler zal moeten werken. De VDABtopman wil onder meer schoon schip maken in h e t o n t s l a g r e c h t. ʻ D a t m o e t m e e r tewerkstellingsgericht zijn. Het moet maken dat de ontslagen werknemer snel van werk naar werk gaatʼ. ʻMisschien moeten we afstappen van lineaire anciënniteitsverhogingen bij bedienden en gaan naar loonevoluties die meer rekening houden met productiviteit en competentiesʼ,

17 oppert hij. (De Standaard - jta - 9/01/2013) # Het ergste moet nog komen Prof. Paul De Grauwe waarschuwde dat het ergste van de economische crisis nog moet komen. De Europese economie zit nog niet op de bodem. De economische crisis en de werkloosheid blijven voortwoekeren. Het macro-economisch beleid deugt niet, beklemtoont hij. ʻIedereen bezuinigt. Sommigen zouden daarmee moeten stoppen. Duitsland geeft nu het slechte voorbeeld. Duitsland zou de economie moeten stimulerenʼ. (De Tijd - W. Vervenne - 6/01/2013) België tegen EU-pensioenregels België keert zich tegen de regels die de Europese commissaris Barnier uitwerkte voor de pensioenfondsen. IORP-II, dat is de codenaam voor de nieuwe regels die de EUcommissaris wil opleggen aan de pensioenfondsen. Ze lopen parallel met de Basel-III normen die zijn opgelegd aan de banken en Solvency II normen die zijn opgelegd aan de verzekeringsmaatschappijen. (De Standaard - g.teg - 4/03/2013) Mensenrechten en binnenlandse zaken Bluecard is een flop Er is in België nog geen enkele bluecard uitgereikt aan hooggeschoolde buitenlanders, die hier aan de slag gaan. Dat bevestigt staatssecretartis De Block. De bluecard moest het paradepaardje worden van de economische migratie in Europa. De bluecard geeft immers recht op een aantal voordelen. De bluecard is het gevolg van een Europese richtlijn uit Het duurde tot 10 september 2012 alvorens de regelgeving over de blauwe kaart ook echt van kracht werd in België. ʻDoor het niet voluit inzetten op kwalitatieve arbeidsmigratie loopt België achterop. België voert geen migratiebeleid, maar ondergaat migratieʼ, zegt Theo Francken (N-VA kamerlid). (De Tijd - W. Van de Velden - 26/01/2013) Toegang tot strafregisters België kan sinds 12/02/2013 acht strafregisters van andere EU-lidstaten inkijken. Na eerst met Nederland, Finland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Spanje en Duitsland kunnen nu ook met Tsjechië en Ierland gegevens uitgewisseld worden, zegt minister van Justitie Annemie Turtelboom (Open VLD). De koppeling van Europese strafrefgisters via het European Criminal Records Information System (ECRIS) maakt onderlinge uitwisseling van informatie mogelijk. (De Tijd - 13/02/2013) Belgische politie mag over Franse grens België en Frankrijk hebben nieuwe afspraken gemaakt om grenscriminaliteit aan te pakken. Agenten kunnen voortaan arrestaties uitvoeren in beide landen, ook als het niet om een gemengde patrouille gaat, aangehouden personen kunnen eenvoudiger worden overgedragen, de dichtstbijzijnde patrouille komt onafhankelijk van de nationaliteit tussenbeide in noodgevallen. De ministers van Binnenlandse Zaken van beide landen hebben samen in Doornik een akkoord ondertekend dat de samenwerking van de politiediensten aan beide kanten van de grens moet stroomlijnen. (De Standaard - vhn - 19/03/2013) Twee lidstaten mogen Schengen niet in Roemenië en Bulgarije mogen nog geen deel uitmaken van de Schengen-zone voor vrij verkeer van personen. De Europese ministers van Binnenlandse Zaken gaan pas eind dit jaar de toetredingsaanvraag van beide landen herbekijken. Uit rapporten van de Europese Commissie blijkt dat Roemenië en Bulgarije blijven worstelen met de uitbouw van een goed functionerende rechtsstaat. Ook de corruptie blijft een probleem. (De Tijd - 8/03/25013) Culturele ambassadeur voor Europa Eastman, het gezelschap van Sidi Larbi Cherkaoui, is gekozen als een van de drie culturele ambassadeurs voor Europa. Dit jaar kregen al 25 Vlaamse culturele organisaties steun van de Europese Commissie voor hun internationale samenwerking. België staat in de top vijf van de 37 deelnemende landen. Vijf Vlaamse organisaties zullen optreden als projectleider in een tweejarig Europees samenwerkingsproject. (De Tijd - 14/03/2013)

18 50 jaar ESIC In februari 1963 zag het Europees Studie- en Informatiecentrum (ESIC) vzw het licht. Na twee succesvolle deelnames aan de Vrije Europese verkiezingen in 1959 en in 1961, besloten een aantal Europese federalisten dat een studie en informatiecentrum beter de blijvende behoefte aan duiding en informatie zou kunnen invullen. De eerste jaren waren een demonstratie van succesvolle werking onder de bezielende leiding van Ludo Dierickx. Toen de televisie in Vlaanderen het publiek aan de sofas kluisterde, moeten andere wegen worden bewandeld. In het vooruitzicht van de eerste directe verkiezingen van het Europees Parlement in 1979, werd door ESIC een gok naar ʻprofessionaliseringʻ gedaan, met als gevolg drie vaste werknemers en 5 BTKers. Toen de uitbetaling van de werkingssubsidies twee jaar lang - bij gebrek aan geld - niet plaatsvond, moest dit schone verhaal een andere wending nemen. Toen werd met pijn in het hart overgeschakeld op volledig vrijwillerswerking, zoals dat voordien het geval was. Vanaf dan (1980) heeft Robert Verschooten het heft in handen, omringd door toegewijde medewerkers. Een no-nonsense beleid bleek haalbaar en inmiddels zagen de publicaties ESIC Nieuwsbrief (c), als kwartaal retrospectief, en de Reeks ʻWelk Europa?ʼ (c), met themanummers, het licht. Inmiddels werd nummer 92 van de Nieuwsbrief en nummer 48 in de Reeks ʻWelk Europe?ʼ gepubliceerd. In 2008 zag de website van ESIC (c) het licht, met elkaar snel opvolgende updates. Uiteraard worden die publicaties aangevuld door vormingswerk (voornamelijk in de sessies van Café-Europa (c) en de sessies van ʻFederalisme, Democratie, Europaʼ (c) en door educatieve activiteiten zoals publieke voordrachten en voordrachten in scholen. Hoe groter het onbegrip en de misverstanden over de Europese integratie des te meer de nood aan de werking van het Europes Studie- en Informatiecentrum (ESIC) groot blijft. ESIC wil doorgaan met het duiden van het begrip Europees federalisme, als finaliteit voor het Europese project. Het Europees Studie- en Informatiecentrum wenst zijn 50-jarig jubileum passend te vieren met een publieke activiteit waarover later meer nieuws zal worden verstrekt.

19 Verklaring van UEF-JEF naar aanleiding van hun gemeenschappelijke actie op Europees Parlement ontwaak nu! Geef uw mening en eis een constitutionele conventie! De vergadering van de Europese Raad (top) op december 2012 zal moeilijke beslissingen moeten nemen teneinde de bankunie en een blauwdruk voor een begrotings-, economische- en politieke unie op de sporen te zetten ter versterking van de eurozone. Een duurzame monetaire unie vergt een bankunie, een begrotings-, economische- en een democratische Europese regering. De tijd is aangebroken voor een nieuw constitutioneel pact, dat de eurozone en andere lidstaten die tot het project van een democratische federatie willen toetreden, dat een nieuw institutioneel kader brengt. Zijn de staatshoofden en de regeringsleiders een of andere vorm van begrotings- en politieke unie aan het voorbereiden? Welke rol zal het Europees Parlement daarbij spelen? De Unie van Europese Federalisten (UEF) en de Jonge Europese Federalisten (JEF) roepen het Europees Parlement op om een constitutionele conventie te eisen, met het mandaat een federale grondwet voor te bereiden, waarin: (a) de plannen voor een bank-, budgettaire-, economische- en politieke unie in de eurozone, eventueel aangevuld door lidstaten die dit project willen vervoegen, worden samengevoegd; (b) de eurozone een effectief en democratisch bestuur, besluitvormingsstructuren en voldoende economische middelen verwerft; (c) gedifferentieerde modi van Europese integratie worden voorzien, die vormen van lossere integratie mogelijk maken voor die lidstaten welke nog niet de bedoeling hebben om tot de euro toe te treden. BEGELEIDING, ONDERSTEUNING EN ADVIES Als een gratis dienst biedt ESIC aan belangstellenden - studenten of volwassenen - de mogelijkheid om ESIC te raadplegen voor begeleiding, ondersteuning of advies over een thema/activiteit dat binnen de sfeer van de bevoegdheden van de EU ligt. Contact met Robert Verschooten Tel: 03/ esic@telenet.be