Meervoudige Intelligentie en talenonderwijs: kies meerdere ingangen!

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Meervoudige Intelligentie en talenonderwijs: kies meerdere ingangen!"

Transcriptie

1 Meervoudige Intelligentie en talenonderwijs: kies meerdere ingangen! Gymnasiumdag 22 januari 2015 Masja Mesie Naam Datum

2

3 Had u zelf ook zo n docent? Kunt u zich van deze docent nog een (vrije) schrijfopdracht herinneren die u met veel plezier heeft gedaan? Welke aspect(en) in de opdracht maakte(n) u destijds enthousiast? Bespreek met uw buurman/vrouw

4 Een kleine schrijfoefening Opdracht: Beschrijf in het kort de route van uw huis naar dit conferentiecentrum Kijk samen met uw buurman/vrouw naar het verschil in woordkeuze. Wat beschrijft u vooral? Voornamelijk beelden? Getallen? Mensen?

5 Logisch / mathematisch Visueel / ruimtelijk Muzikaal / ritmisch Verbaal / taalkundig Interpersoonlijk / sociaal Naturalistisch Intrapersoonlijk introspectief Lichamelijk / motorisch

6 Wissel uit met de deelnemers aan uw tafel Welke intelligentie past goed bij u? Welke past absoluut niet bij u?

7 Kenmerken Ieder heeft minstens 8 intelligenties Ieder heeft een uniek intelligentieprofiel Intelligenties zijn te ontwikkelen Intelligenties werken samen

8 Criteria Voor elke intelligentie is er een relatief autonoom hersensysteem Voor elke intelligentie zijn personen bekend die alleen één intelligentie sterk ontwikkeld hebben Voor elke intelligentie zijn personen bekend die een cultureel gewaardeerd eindstadium vertegenwoordigen Elke intelligentie heeft een eigen ontwikkelingspatroon

9 Betekenis voor het onderwijs Alle leerlingen zijn in staat om alle intelligenties verder te ontwikkelen. Als een intelligentie op een hoog niveau functioneert zijn daar altijd andere intelligenties voor nodig. Als leerlingen een intelligentie ontwikkelen, gaat dit niet ten koste van de ontwikkeling van de andere intelligentiegebieden. Dit heeft juist een positief effect op de voortgang in ontwikkeling van de andere intelligenties.

10 Meervoudige Intelligentie in het talenonderwijs Keuzes bieden: leerling thema s, teksten laten kiezen die aansluiten bij een sterk ontwikkelde intelligentie, om interesse, smaak en leerplezier te stimuleren Brede vorming : zoveel mogelijk alle intelligenties aanspreken door gevarieerde inhoud te bieden en diversiteit in input, thema s, werkvormen en verwerkingsopdrachten Het andere in mensen leren respecteren: leerling in contact brengen met andere opvattingen, ander denken, andere werelden d.m.v. de taal.

11 Visueel-ruimtelijk

12 Visueel-ruimtelijke intelligentie Neemt de werkelijkheid waar via beelden en kleuren Heeft een groot gevoel voor kleurnuances Tekent vaak figuurtjes of maakt krabbels om zich te concentreren en iets vast te houden Experimenteert graag met ontwerpen en schetsen Denkt, schrijft en praat plastisch Kan zich snel oriënteren in gebouwen, wijken e.d. Werkt graag met vormgevers, grafieken e.d.

13 Mijn gedachten Wat? Je gaat in vier rondes je gedachten bij een aantal tekeningen opschrijven Waartoe? Door het schakelen tussen de tekeningen leer je om je woordenschat wendbaar te gebruiken. Ook kun je je woordenschat uitbreiden door te leren van anderen. Hoe? Hulp? Tijd? Uitkomst Klaar? Je krijgt een A3-papier. Vouw dit in vieren. Maak een tekening in het vak linksboven en geef het een titel. Geef de tekening door. Schrijf bij deze tekening zoveel mogelijk woorden in het vak rechtsboven en vul de tekening eventueel aan. Geef het blad weer door. Vul de woorden aan en doet linksonder een aantal voorspellingen over het verhaal. Geef het blad weer door. Vul weer aan en schrijf rechtsonder op wat je zou willen weten over het onderwerp 4x 3 minuten + 3 minuten nabespreken (totaal 15 minuten) Bespreek de laatste stap met elkaar Dan is het tijd voor een andere opdracht

14 Opbrengsten van de werkvorm Wat levert deze werkvorm concreet op? Wat is een geschikte vervolgopdracht? Geschikt voor onder- en bovenbouw?

15 INTERPERSOONLIJK

16 INTERPERSOONLIJKE INTELLIGENTIE Houdt van contacten met anderen Werkt graag samen Voelt scherp aan wat anderen beweegt en spreekt daar makkelijk over Voelt zich prettig in groepen Houdt van gezelligheid en feestjes Is graag bereid anderen te helpen

17 Opdracht: een dialoog in twee richtingen schrijven Wat? Waartoe? Je schrijft in tweetallen een dialoog tussen een ouder en een kind Je leert in een hoog tempo en adequaat schriftelijk te reageren op een reactie van een ander Hoe? Hulp? Schrijf een eerste zin uit een dialoog schrijven (rol: de ouder) Schuif daarna je blaadje door naar de linker buurman/vrouw Je antwoordt op de zin die je zelf krijgt in de rol van de gesprekspartner (rol: het kind) Daarna krijg je het blaadje terug en reageer je weer(als ouder) etc. Tijd? Uitkomst? Klaar? 10 minuten Een aantal dialogen wordt voorgelezen Dan is het tijd voor een andere opdracht.

18 Varianten of vervolgopdrachten Welke onderwerpen lenen zich goed voor deze opdracht? Hoe kunt u bij deze opdracht inspelen op niveauverschil tussen leerlingen?

19 Wat levert het voorgaande op?

20 Werkvormen bij de andere intelligenties

21 Ja en hoe zit het met het nakijken? Reflectievormen: Rondschrijven Teksten op volgorde Een tekst centraal Hardop voordoen Reflecteren op meerdere versies met rubrics Sterkte-zwakte-analyse (met rubrics) eigen product in schrijfportfolio

22

23 En zijn er ook digitale mogelijkheden?

24 Wat neemt u mee van deze workshop?

25 Voor wie meer wil: Studiedag Schrijfvaardigheid MVT 26 maart 2015

Duur: 30 min. Grootte: < 12 Doel Het doel van deze werkvormen is om te leren vanuit een ander perspectief naar het onderwerp te kijken.

Duur: 30 min. Grootte: < 12 Doel Het doel van deze werkvormen is om te leren vanuit een ander perspectief naar het onderwerp te kijken. Perspectiefwisseling Duur: 30 min. Grootte: < 12 Doel Het doel van deze werkvormen is om te leren vanuit een ander perspectief naar het onderwerp te kijken. Bruikbaar bij Als er van perspectief gewisseld

Nadere informatie

Workshop Meervoudige Intelligentie en talenonderwijs: kies meerdere ingangen!

Workshop Meervoudige Intelligentie en talenonderwijs: kies meerdere ingangen! 1 Workshop Meervoudige Intelligentie en talenonderwijs: kies meerdere ingangen! Logisch / mathematisch Visueel / ruimtelijk Muzikaal / ritmisch Verbaal / taalkundig Interpersoonlijk / sociaal Naturalistisch

Nadere informatie

daltonplusklas: info voor ouders

daltonplusklas: info voor ouders daltonplusklas: info voor ouders In dit stuk kunt u alvast het één en ander lezen over de daltonplusklas. Mocht u na het lezen nog vragen hebben, dan kunt u daarvoor terecht bij de leerkrachten van de

Nadere informatie

Meervoudige Intelligenties en Onderhandelen. Teamdag

Meervoudige Intelligenties en Onderhandelen. Teamdag Meervoudige Intelligenties en Onderhandelen Teamdag Meervoudige Intelligenties (Gardner, 1993) Kernpunten Iedereen heeft alle intelligenties Een intelligentie kun je versterken en ontwikkelen De quiz is

Nadere informatie

Heeft u naar aanleiding van de informatie in dit bulletin vragen of opmerkingen? We horen ze graag. Ik wens u veel leesplezier!

Heeft u naar aanleiding van de informatie in dit bulletin vragen of opmerkingen? We horen ze graag. Ik wens u veel leesplezier! NieuwsWisSeling Informatiebulletin voor ouders/verzorgers van de Nieuwe Wisselse School Jaargang 1 - Nummer 2, oktober 2009 - verbaal linguïstisch - taalkind Voorwoord Na veel positieve reacties op het

Nadere informatie

Hoe ben jij KNAP??? >> Doe nu de test! Ga naar de 'Vragenlijst' Howard Gardner

Hoe ben jij KNAP??? >> Doe nu de test! Ga naar de 'Vragenlijst' Howard Gardner Hoe ben jij KNAP??? Je zou talent kunnen omschrijven als ergens heel goed in zijn. Elk mens heeft zo z n eigen talenten. Zelfs de grootste luilak die heeft namelijk een slaaptalent en een lui op de bank

Nadere informatie

Leskist PLUS-handleiding Anders is leuk! Groep 3 & 4

Leskist PLUS-handleiding Anders is leuk! Groep 3 & 4 Leskist PLUS-handleiding Anders is leuk! Groep 3 & 4 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een

Nadere informatie

Buitenles PLUS-handleiding Kabouter IJssel Groep 1 en 2

Buitenles PLUS-handleiding Kabouter IJssel Groep 1 en 2 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Buitenles PLUS-handleiding Kabouter IJssel Groep 1 en 2 J Dit

Nadere informatie

Water naar de zee dragen BW 05-01-2009 10:15 Pagina 31 W E R K V O R M E N

Water naar de zee dragen BW 05-01-2009 10:15 Pagina 31 W E R K V O R M E N Water naar de zee dragen BW 05-01-2009 10:15 Pagina 31 2 W E R K V O R M E N Het tweede hoofdstuk bevat 20 verschillende die u kunt toepassen in uw eigen opleidingspraktijk. De kunnen ingezet worden voor

Nadere informatie

Leskist PLUS-handleiding Titel Koos Konijn Groep 3 en 4

Leskist PLUS-handleiding Titel Koos Konijn Groep 3 en 4 Leskist PLUS-handleiding Titel Koos Konijn Groep 3 en 4 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is

Nadere informatie

Leskist PLUS-handleiding Zijzoentje Groep 1 en 2

Leskist PLUS-handleiding Zijzoentje Groep 1 en 2 Leskist PLUS-handleiding Zijzoentje Groep 1 en 2 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een NME

Nadere informatie

Talent voor excelleren

Talent voor excelleren Workshop 29 november 2012 Talent voor excelleren 7 principes voor een rijke leeromgeving als kans voor meer- en hoogbegaafde leerlingen Ieder kind telt Principe 1 Leren is state managing Om te leren moet

Nadere informatie

Natuur in de klas product PLUS-handleiding Uit de bol gaan Groep 1 en 2

Natuur in de klas product PLUS-handleiding Uit de bol gaan Groep 1 en 2 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding Uit de bol gaan Groep

Nadere informatie

Leeswijzer 7. Hoofdstuk 1. Meervoudige Intelligentie: een brede basis voor Passend onderwijs 9

Leeswijzer 7. Hoofdstuk 1. Meervoudige Intelligentie: een brede basis voor Passend onderwijs 9 Inhoud Voorwoord Knapper dan Knap 5 Leeswijzer 7 Hoofdstuk 1. Meervoudige Intelligentie: een brede basis voor Passend onderwijs 9 Hoofdstuk 2. Meervoudige Intelligentie: wat verstaan we eronder? 15 Hoofdstuk

Nadere informatie

Met Talenten aan de slag. Van theoretische basis tot concrete lespraktijk

Met Talenten aan de slag. Van theoretische basis tot concrete lespraktijk Met Talenten aan de slag Van theoretische basis tot concrete lespraktijk AN JACOBS SUPER MEGA KNAP VZW info@supermegaknap.be www.supermegaknap.be 0497/53.30.23 INTELLIGENTIE MEERVOUDIGE INTELLIGENTIE

Nadere informatie

(Peer)feedback organiseren bij schrijfvaardigheid Frans

(Peer)feedback organiseren bij schrijfvaardigheid Frans (Peer)feedback organiseren bij schrijfvaardigheid Frans Toetsrevolutie-congres 11 april 2019 Masja Mesie m.mesie@detalengroep.nl Formatieve feedback werkt alleen als de informatie die de leraar aan de

Nadere informatie

Een oplossingsgerichte aanpak. Inge Eusman & Annegien Simis Auticafé Castricum 29 / 01 / 2014

Een oplossingsgerichte aanpak. Inge Eusman & Annegien Simis Auticafé Castricum 29 / 01 / 2014 Een oplossingsgerichte aanpak Inge Eusman & Annegien Simis Auticafé Castricum 29 / 01 / 2014 Programma tot de pauze Even voorstellen Oefening Wat is een oplossingsgerichte aanpak? Een voorbeeld van een

Nadere informatie

Criteria. De beroepencarrousel

Criteria. De beroepencarrousel Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

Leskist PLUS-handleiding De verdwaalde boom Groep 3 en 4

Leskist PLUS-handleiding De verdwaalde boom Groep 3 en 4 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding De verdwaalde boom Groep 3 en 4 Dit

Nadere informatie

Leerlingen beter leren schrijven

Leerlingen beter leren schrijven Leerlingen beter leren schrijven en zelf minder nakijken Naam Datum Marieken Pronk, m.pronk@aps.nl 23 januari 2015 Start Wanneer heeft u voor het laatst iets geschreven? Waar liep u toen tegen aan? Hoe

Nadere informatie

Leskist PLUS-handleiding Oud papier nieuw papier Groep 5 en 6

Leskist PLUS-handleiding Oud papier nieuw papier Groep 5 en 6 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding Oud papier nieuw papier Groep 5 en 6

Nadere informatie

Voordoen (modelen, hardop denken)

Voordoen (modelen, hardop denken) week 11-12 maart 2012 - hardop-denktekst schrijven B Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet.

Nadere informatie

Leskist PLUS-handleiding Dorstlessen Groep 5 en 6

Leskist PLUS-handleiding Dorstlessen Groep 5 en 6 Leskist PLUS-handleiding Dorstlessen Groep 5 en 6 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een

Nadere informatie

Leskist PLUS-handleiding Op avontuur met je zintuigen Groep 3 en 4

Leskist PLUS-handleiding Op avontuur met je zintuigen Groep 3 en 4 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding Op avontuur met je zintuigen Groep 3

Nadere informatie

Natuur in de klas product PLUS-handleiding De oppassers van de koolwitjes Groep 1 en 2

Natuur in de klas product PLUS-handleiding De oppassers van de koolwitjes Groep 1 en 2 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding De oppassers van de

Nadere informatie

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding (Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding Aan de slag met lezen in beroepsgerichte vakken Voor de verbetering van leesvaardigheid is het belangrijk dat leerlingen regelmatig en veel lezen. Hoe krijg

Nadere informatie

Woordenschatonderwijs. Ideeën, modellen en (werk)vormen die de leerkrachten kunnen inzetten in de klas om het woordenschatonderwijs

Woordenschatonderwijs. Ideeën, modellen en (werk)vormen die de leerkrachten kunnen inzetten in de klas om het woordenschatonderwijs Schooljaar 2011-2012 Woordenschatonderwijs Ideeën, modellen en (werk)vormen die de leerkrachten kunnen inzetten in de klas om het woordenschatonderwijs te verbeteren opbrengsten Schooljaar 2012-2013 Woordleerstrategieën

Nadere informatie

pauze pauze kennismaking en situering van de opleiding

pauze pauze kennismaking en situering van de opleiding Welkom! 09.30 09.50 09.50 10.50 pauze 11.00-12.30 12.30 13.30 13.30 14.50 pauze 15.00 16.00 kennismaking en situering van de opleiding Wie is je leerling? Wie is je leerling? Lunch Een les die werkt Dagelijkse

Nadere informatie

Handleiding niveau B. week 7 9 februari 2009 handleiding niveau B

Handleiding niveau B. week 7 9 februari 2009 handleiding niveau B Handleiding niveau B Vooraf In Australië woeden op dit moment hevige bosbranden die veel slachtoffers geëist hebben. Verschillende scholen hebben aangegeven hierover een tekst te willen. Daarom besteedt

Nadere informatie

Leskist PLUS-handleiding Kriebelpoten Groep 1 en 2

Leskist PLUS-handleiding Kriebelpoten Groep 1 en 2 Leskist PLUShandleiding Kriebelpoten Groep 1 en 2 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een

Nadere informatie

Hoe zit het Activiteitenboek in elkaar? 8. Inleiding 9. Mind map meervoudige intelligentie 11

Hoe zit het Activiteitenboek in elkaar? 8. Inleiding 9. Mind map meervoudige intelligentie 11 Inhoudsopgave Hoe zit het Activiteitenboek in elkaar? 8 Inleiding 9 Mind map meervoudige intelligentie 11 1 Kinesthetisch 13 Vrolijk tussen~doortje 1 14 Vrolijk tussen~doortje 2 15 Ritmische handen 1 16

Nadere informatie

GLANS-TECHNIEK School met glans

GLANS-TECHNIEK School met glans GLANS-TECHNIEK School met glans School en ouder, schouder aan schouder GLANS-TECHNIEK School met glans School en ouder, schouder aan schouder een boekje voor ouders Colofon Uitgeverij: Klaveracademie Tekst:

Nadere informatie

Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter

Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter Identiteitsdocument van Jenaplanschool de Sterrenwachter Onze ideologie We zien iedereen als uniek en waardevol. Ieder kind heeft talenten en samen gaan we die ontdekken en ontwikkelen. Hierdoor kunnen

Nadere informatie

Leskist PLUS-handleiding Opgeruimd houdt het netjes Groep 3 en 4

Leskist PLUS-handleiding Opgeruimd houdt het netjes Groep 3 en 4 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding Opgeruimd houdt het netjes Groep 3 en

Nadere informatie

Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een poëziekaart. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan?

Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een poëziekaart. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan? Les 1: Een poëziekaart maken Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een poëziekaart Lees over Verbonden zijn. Verbonden zijn De Nieuwsbegrip leesles gaat over de ramadan. Tijdens de

Nadere informatie

Mijn doelen voor dit jaar

Mijn doelen voor dit jaar Mijn doelen voor dit jaar Een nieuw schooljaar betekent nieuwe kansen. Aan het begin van een nieuw kalenderjaar maken veel mensen goede voornemens. Dat gaan wij nu ook doen: het maken van voornemens of

Nadere informatie

Creatief schrijven: een impuls voor je schrijfonderwijs. NEDwerk Conferentie Nederlands 3 april 2019 Clasine van Dorst

Creatief schrijven: een impuls voor je schrijfonderwijs. NEDwerk Conferentie Nederlands 3 april 2019 Clasine van Dorst Creatief schrijven: een impuls voor je schrijfonderwijs NEDwerk Conferentie Nederlands 3 april 2019 Clasine van Dorst (c.vandorst@detalengroep.nl) De bedoeling van deze workshop Je kent de voordelen van

Nadere informatie

In je element met wie je bent!

In je element met wie je bent! In je element met wie je bent! SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Conferentie 'Bijzonder Begaafd' 28 september 2016 - Nieuwegein Desirée Houkema Doelen workshop Bewuste aandacht voor persoonlijke

Nadere informatie

Leskist PLUS-handleiding De wereld op je bord Groep 7 en 8

Leskist PLUS-handleiding De wereld op je bord Groep 7 en 8 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding De wereld op je bord Groep 7 en 8 Dit

Nadere informatie

leskist PLUS-handleiding Topvogels Groep 7 en 8

leskist PLUS-handleiding Topvogels Groep 7 en 8 leskist PLUS-handleiding Topvogels Groep 7 en 8 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een NME

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over Egypte Les 1: Een gedicht over Egypte schrijven Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl. Het filmpje gaat over de situatie

Nadere informatie

Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne

Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne Deze schrijfles is dit jaar de tweede waarin leerlingen oefenen in het genre verklaren. Het is een instructieles,

Nadere informatie

Criteria. Wat vind ik belangrijk in mijn werk?

Criteria. Wat vind ik belangrijk in mijn werk? Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

Visie basisschool De Grasspriet

Visie basisschool De Grasspriet Visie basisschool De Grasspriet Kernwaarden? Welbevinden en relatie Ontwikkelen van talenten Zelfstandigheid autonomie Uitdagingen Samen leren en werken Betrokkenheid Welbevinden en relatie Ik ben uniek

Nadere informatie

Activiteit: Filosoferen met kinderen over taal

Activiteit: Filosoferen met kinderen over taal Activiteit: Filosoferen met kinderen over taal Doelgroep groepen 5 t/m 8 Materialen handleiding Filosoferen met kinderen, informatie en tips schoolbord of flip-over schrijf- of tekenpapier pennen, potloden

Nadere informatie

Wat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan?

Wat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een. Hoe pak je het schrijven van een gedicht aan? Les 1: Een poëziekaart maken poëziekaart Lees over Verbonden zijn. Wat schrijf je en voor wie: een gedicht voor op een Verbonden zijn De Nieuwsbegrip leesles gaat over de ramadan. Tijdens de ramadan voelen

Nadere informatie

Leskist PLUS-handleiding Energiek Groep 7 en 8

Leskist PLUS-handleiding Energiek Groep 7 en 8 Leskist PLUS-handleiding Energiek Groep 7 en 8 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een NME

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Nieuw schooljaar. In het nieuws

Nieuwsbrief. Nieuw schooljaar. In het nieuws Nieuwsbrief Nieuw schooljaar Het nieuwe schooljaar is al twee weken onderweg en er is best veel gebeurd. Allereerst zijn we blij dat alle kinderen weer op school zijn. Mooi om te zien dat in alle groepen

Nadere informatie

Natuur in de klas product PLUS-handleiding Pieren en pissebedden Groep 5 en 6

Natuur in de klas product PLUS-handleiding Pieren en pissebedden Groep 5 en 6 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding Pieren en pissebedden

Nadere informatie

MI-test voor kinderen vanaf ongeveer groep 5

MI-test voor kinderen vanaf ongeveer groep 5 MI Test MI-test voor kinderen vanaf ongeveer groep 5 Je kunt deze test ook geschikt maken vanaf groep 3 door met audio bestanden te werken. Naam: Leeftijd: Verbaal-linguïstisch intelligent Logisch-mathematisch

Nadere informatie

Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over de Paralympische Spelen

Wat voor tekst schrijf je en voor wie: een gedicht over de Paralympische Spelen Les 1: Een gedicht over de Paralympische Spelen schrijven Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl. Het filmpje

Nadere informatie

Leskist PLUS-handleiding Bezige bijen Groep 5 en 6

Leskist PLUS-handleiding Bezige bijen Groep 5 en 6 Leskist PLUS-handleiding Bezige bijen Groep 5 en 6 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een

Nadere informatie

Buitenles PLUS-handleiding Koning Poes Groep 1en 2

Buitenles PLUS-handleiding Koning Poes Groep 1en 2 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Buitenles PLUS-handleiding Koning Poes Groep 1en 2. Dit is een

Nadere informatie

Buitenles PLUS-handleiding Robin Hood Groep 5 en 6

Buitenles PLUS-handleiding Robin Hood Groep 5 en 6 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Buitenles PLUS-handleiding Robin Hood Groep 5 en 6 Dit is een

Nadere informatie

Elementen van een professionele leergemeenschap

Elementen van een professionele leergemeenschap Professioneel Statuut Op de Groen van Prinstererschool werken we aan een professionele leergemeenschap: een cultuur waarin alle betrokkenen in de school samenwerken, reflecteren, onderzoeken en professionaliseren.

Nadere informatie

Les 17 Zo zeg je dat (niet)

Les 17 Zo zeg je dat (niet) Blok 3 We hebben oor voor elkaar les 17 Les 17 Zo zeg je dat (niet) Doel blok 3: Leskern: Woordenschat: Materialen: Leerlingen leren belangrijke communicatieve vaardigheden, zoals verplaatsen in het gezichtspunt

Nadere informatie

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN

OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN OBSERVATIELIJST van de MUZISCHE ONTWIKKELING Van kleuters IN 5 CATEGORIEËN Mijn muzisch enthousiasme Mijn muzische durf en creativiteit Mijn relatie met en begrip van de kunsttalen Mijn muzische expressie

Nadere informatie

CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN DE TAALLIJN

CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN DE TAALLIJN CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN DE TAALLIJN CHECKLIST LEIDSTERVAARDIGHEDEN Binnen de Taallijn staat de deskundigheidsbevordering van (toekomstige) leidsters centraal. De nadruk in de scholing ligt dan ook

Nadere informatie

Persoonlijk Ontwikkelingsplan Yosri Zijlstra

Persoonlijk Ontwikkelingsplan Yosri Zijlstra Persoonlijk Ontwikkelingsplan Yosri Zijlstra 1. Artistiek competent De kunstvakdocent kan als kunstenaar met een eigen visie artistiek werk creëren en het artistieke proces inclusief een breed scala aan

Nadere informatie

Bijeenkomst Rekenen. 21 juni uur. Ceciel Borghouts. Borghouts Rekenadvies

Bijeenkomst Rekenen. 21 juni uur. Ceciel Borghouts. Borghouts Rekenadvies Bijeenkomst Rekenen 21 juni 2018 13.00 15.30 uur Ceciel Borghouts Borghouts Rekenadvies Agenda 1: Inleiding, kennismaking 2: Twee uitgangspunten voor goed rekenonderwijs 3: Drieslagmodel 4: Oefenen Twee

Nadere informatie

Gundy van Dijk Thinking Education

Gundy van Dijk Thinking Education ERFGOED CONNECTIE UTRECHT Inspelen op gezinnen met kinderen 10 november 2014 Gundy van Dijk Thinking Education Programma: Voorstellen Theorie Praktijk Aan de slag Afsluiting Introductie 1 Waarom aanbod

Nadere informatie

Inhoud. Deel 1: De intelligenties en hun toepassing in het onderwijs. Deel 3: Schoolontwikkeling, MI meting, evaluatie van MI theorie

Inhoud. Deel 1: De intelligenties en hun toepassing in het onderwijs. Deel 3: Schoolontwikkeling, MI meting, evaluatie van MI theorie Inhoud Deel 1: De intelligenties en hun toepassing in het onderwijs Bijlage A: Overzicht van didactische structuren en de intelligenties De Visies Hoofdstuk 1. Hoofdstuk 2. Een korte vooruitblik Drie visies

Nadere informatie

Welkom op de informatie-avond voor groepen 1-2: -Vierde kleutergroep -Onderbouwd -Enkele praktische zaken

Welkom op de informatie-avond voor groepen 1-2: -Vierde kleutergroep -Onderbouwd -Enkele praktische zaken Welkom op de informatie-avond voor groepen 1-2: -Vierde kleutergroep -Onderbouwd -Enkele praktische zaken Vierde kleutergroep: -Na de herfstvakantie -Combinatie groep 1-2 -Zorgvuldige samenstelling -Leerkracht

Nadere informatie

Lespakket Middenbouw Lesmodule M1 Horen, zien en zwijgen

Lespakket Middenbouw Lesmodule M1 Horen, zien en zwijgen Lespakket Middenbouw Lesmodule M1 Horen, zien en zwijgen Natuurproject SAMEN OP PAD Activiteit ALGEMEEN Versie 1 Horen, zien en zwijgen Doelstelling lesmodule Voorbereiding: Ontdekken van drie zintuigen

Nadere informatie

Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne

Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne Handleiding Les 1: Een verklarende tekst schrijven over waarom er onrust is in Oekraïne Deze schrijfles is dit jaar de tweede waarin leerlingen oefenen in het genre verklaren. Het is een instructieles,

Nadere informatie

LUISTERVAARDIGHEID EN

LUISTERVAARDIGHEID EN LUISTERVAARDIGHEID EN SCHRIJFVAARDIGHEID IN DE ISK Goede zinnen schrijven vind ik best moeilijk. Lies Alons Bijeenkomst 8-15 november 2016 DOELEN VANDAAG 1. Je kijkt nog een keer naar luistervaardigheid

Nadere informatie

Criteria. Ervaren op school

Criteria. Ervaren op school Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie

Nadere informatie

In je element met wie je bent!

In je element met wie je bent! In je element met wie je bent! SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Middagconferentie - juni 2016 Passend onderwijs voor begaafde leerlingen Doelen workshop Bewuste aandacht voor persoonlijke

Nadere informatie

Formatieve evaluatie en de DTT bij Nederlands

Formatieve evaluatie en de DTT bij Nederlands Formatieve evaluatie en de DTT bij Nederlands Janneke Sleenhof & Larissa Rutten, St-Joriscollege Formatief evalueren: wat is dat? 1 Met dank aan VSO Mariëndael uit Arnhem Een cijfer om het leren te beoordelen...

Nadere informatie

1 Wat zijn Actiekaarten?

1 Wat zijn Actiekaarten? 1 Wat zijn Actiekaarten? Actiekaarten zijn kaarten met werkvormen die je als trainer of docent kunt gebruiken om je deelnemers of studenten aan het werk te zetten. Mensen kunnen tegelijkertijd aan verschillende

Nadere informatie

Natuur in de klas product PLUS-handleiding Vlijtig Liesje Groep 5-6

Natuur in de klas product PLUS-handleiding Vlijtig Liesje Groep 5-6 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding Vlijtig Liesje Groep

Nadere informatie

Titel van deze les: Helpende en remmende gedachten 1

Titel van deze les: Helpende en remmende gedachten 1 Titel van deze les: Helpende en remmende gedachten 1 Uitdaging: Overtuigingen Denkwolk onderwerp: overtuigingen Vakgebied(en): psycho educatie, omgaan met HB Doelgroep: MB/BB Maker: Marianne van Zetten

Nadere informatie

Leskist PLUS-handleiding Drijven en zinken met Jip & Janneke Groep 3 en 4

Leskist PLUS-handleiding Drijven en zinken met Jip & Janneke Groep 3 en 4 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding Drijven en zinken met Jip & Janneke

Nadere informatie

Hoger/lager Ja/nee. Thema: getal oriëntatie. Doel: getallen uitspreken en getallen op de goede volgorde leggen. Groep: 3 t/m 8

Hoger/lager Ja/nee. Thema: getal oriëntatie. Doel: getallen uitspreken en getallen op de goede volgorde leggen. Groep: 3 t/m 8 Hoger/lager Ja/nee Thema: getal oriëntatie. Doel: getallen uitspreken en getallen op de goede volgorde leggen. Groep: 3 t/m 8 Je speelt dit spel met zijn tweeën. Speler 1 schrijft stiekem een getal op

Nadere informatie

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID Beleid is alleen nodig als je iets gaat veranderen. INLEIDING Het beleid van een organisatie bepaalt hoe je moet werken en wat de bestuurders belangrijk vinden. Dat beleid

Nadere informatie

Toolbox Differentiëren

Toolbox Differentiëren Toolbox Differentiëren IJburg College 2012-2013 November 2012 In samenwerking met het APS Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE... 2 1. INTRODUCTIE DIFFERENTIËREN... 3 2. NIVEAUDIFFERENTIATIE... 4 INTRODUCTIE OBIT...

Nadere informatie

Differentiëren. Met de busopstelling. 11december Masja Mesie

Differentiëren. Met de busopstelling. 11december Masja Mesie Differentiëren Met de busopstelling 11december 2018 Masja Mesie m.mesie@memo-onderwijs.nl De bedoeling van deze workshop Zicht krijgen op de manier waarop differentiatie kunt organiseren in een lokaal

Nadere informatie

NU DE MENSEN NOG MEEKRIJGEN VERANDERAANPAK IN BEELD. bedoeling. Mensen ondersteunen dát wat ze zelf hebben helpen bouwen

NU DE MENSEN NOG MEEKRIJGEN VERANDERAANPAK IN BEELD. bedoeling. Mensen ondersteunen dát wat ze zelf hebben helpen bouwen NU DE MENSEN NOG MEEKRIJGEN VERANDERAANPAK IN BEELD Datum: 18 april 2019 Werkconferentie Eigenaarschap Ik ben niet bang voor veranderen, wél voor het idee dat dat gemanaged gaat worden Jannet Maréchal

Nadere informatie

Het is goed om een dagelijks ritueel te hebben, bv. even lezen en zingen voor het naar bed gaan.

Het is goed om een dagelijks ritueel te hebben, bv. even lezen en zingen voor het naar bed gaan. TIPS bij taal: Tips voor ouders van kinderen tussen 2-3 jaar: - Praat over een onderwerp en neem de tijd om te luisteren en te antwoorden. Breid het gesprek uit door informatie over het onderwerp toe te

Nadere informatie

TALENTVOL DETERMINEREN

TALENTVOL DETERMINEREN TALENTVOL DETERMINEREN De meeste scholen beloven ouders er alles aan te doen om de talenten van hun kinderen zo breed mogelijk te ontplooien. Maar het ontdekken en waarderen van deze talenten is lang niet

Nadere informatie

Ruimte: Keuzemogelijkheden & autonomie 18 april 2019 Werkconferentie Eigenaarschap Schoolinfo Alie Kammenga

Ruimte: Keuzemogelijkheden & autonomie 18 april 2019 Werkconferentie Eigenaarschap Schoolinfo Alie Kammenga Ruimte: Keuzemogelijkheden & autonomie 18 april 2019 Werkconferentie Eigenaarschap Schoolinfo Alie Kammenga Installeer de app Color Vote Neem positie in Ik geef veel ruimte Ik geef weinig ruimte In mijn

Nadere informatie

DIFFERENTIËREN MBV HET CIRCUIT

DIFFERENTIËREN MBV HET CIRCUIT DIFFERENTIËREN MBV HET CIRCUIT ERKCONFERENTIE MORGEN GAAN WE DIFFERENTIËREN! Ellen Schoonen Ellen@schoonenrekenmaar.nl Wat valt er in uw les te kiezen? Wanneer en wat kunnen leerlingen bij u in de les

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Instapweek 3. Dag 1: kennismaking 4. Dag 2: organisatie 6. Dag 3: wat wordt er van de kinderen verwacht 7. Dag 4: lekker vlot lezen 10

Inhoudsopgave. Instapweek 3. Dag 1: kennismaking 4. Dag 2: organisatie 6. Dag 3: wat wordt er van de kinderen verwacht 7. Dag 4: lekker vlot lezen 10 INSTAPWEEK Inhoudsopgave Instapweek 3 Dag 1: kennismaking 4 Dag 2: organisatie 6 Dag 3: wat wordt er van de kinderen verwacht 7 Dag 4: lekker vlot lezen 10 Dag 5: leeskaarten en computerprogramma 11 2

Nadere informatie

Bijlage 1: Draaiboek workshop inbedding gedragscode korte versie

Bijlage 1: Draaiboek workshop inbedding gedragscode korte versie Bijlage 1: Draaiboek workshop inbedding gedragscode korte versie Doel Werkvorm Tijd Materialen Inleiding Het managen van de verwachtingen over de workshop Deel 1: Presentatie + filmpje Creëren van draagvlak

Nadere informatie

Een overtuigende tekst schrijven

Een overtuigende tekst schrijven Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen

Nadere informatie

Woordenschatonderwijs. Ideeën, modellen en (werk)vormen die de leerkrachten kunnen inzetten in de klas om het woordenschatonderwijs

Woordenschatonderwijs. Ideeën, modellen en (werk)vormen die de leerkrachten kunnen inzetten in de klas om het woordenschatonderwijs Schooljaar 2011-2012 Woordenschatonderwijs Ideeën, modellen en (werk)vormen die de leerkrachten kunnen inzetten in de klas om het woordenschatonderwijs te verbeteren opbrengsten Schooljaar 2012-2013 Woordleerstrategieën

Nadere informatie

Zeg niet hoe knap ben je? maar hoe ben je knap?

Zeg niet hoe knap ben je? maar hoe ben je knap? Matchen met MI Zeg niet hoe knap ben je? maar hoe ben je knap? www.artdc.be 2 Saskia Vandeputte Trainer Art de Co ( 2006): 2 sporen Innovatieve onderwijstechnieken Energizers, Lord of The kring, Meervoudige

Nadere informatie

Cursus. Onderwijs/VVE 1

Cursus. Onderwijs/VVE 1 Cursus Onderwijs/VVE 1 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Anne Haselberg Inhoudelijke redactie: Napona Smid Titel: Onderwijs/VVE1 ISBN: 9789037233742

Nadere informatie

Doelen stellen voor persoonlijke ontwikkeling

Doelen stellen voor persoonlijke ontwikkeling Doelen stellen voor persoonlijke ontwikkeling SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Regionale conferenties maart 2018 Nora Steenbergen-Penterman Doelen workshop Je weet welke hulpmiddelen

Nadere informatie

Leren door samen te doen Workshop ouderbetrokkenheid 3 juni 2015 https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=gutm8xnh7dm

Leren door samen te doen Workshop ouderbetrokkenheid 3 juni 2015 https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=gutm8xnh7dm Leren door samen te doen Workshop ouderbetrokkenheid 3 juni 2015 https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=gutm8xnh7dm Samen uw kind stimuleren om Te doen en te ondervinden Acties te ondernemen

Nadere informatie

Leskist PLUS-handleiding De energieke club Groep 5 en 6

Leskist PLUS-handleiding De energieke club Groep 5 en 6 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding De energieke club Groep 5 en 6 Dit is

Nadere informatie

De leerlingen leren omgaan met gevoelens van zichzelf en anderen, met name gevoelens die horen bij hun leeftijd.

De leerlingen leren omgaan met gevoelens van zichzelf en anderen, met name gevoelens die horen bij hun leeftijd. Les 24 Ik hou van.. Doel blok 4: De leerlingen leren omgaan met gevoelens van zichzelf en anderen, met name gevoelens die horen bij hun leeftijd. Leskern: De leerlingen onderzoeken het begrip houden van

Nadere informatie

Opzet en uitvoering. Inhoudsopgave. 1 Wat is Kiezen voor je leven? 3. 2 Hoe maak je een Digi-tale? 4. 3 Stap voor Stap...5. 4 Technische kant...

Opzet en uitvoering. Inhoudsopgave. 1 Wat is Kiezen voor je leven? 3. 2 Hoe maak je een Digi-tale? 4. 3 Stap voor Stap...5. 4 Technische kant... Inhoudsopgave 1 Wat is Kiezen voor je leven? 3 2 Hoe maak je een Digi-tale? 4 3 Stap voor Stap...5 4 Technische kant....7 5 Werkblad Mijn Digi-tale...9 6 Werkblad Mijn storyboard 10 Digi-Tales Opzet en

Nadere informatie

Natuur in de klas product PLUS-handleiding Vlijtig Liesje Groep 5 en 6

Natuur in de klas product PLUS-handleiding Vlijtig Liesje Groep 5 en 6 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding Vlijtig Liesje Groep

Nadere informatie

Voorbeeld actiepunten Aandachtspunt = bevorderen van interactie tussen kinderen tijdens de evaluatie van de les

Voorbeeld actiepunten Aandachtspunt = bevorderen van interactie tussen kinderen tijdens de evaluatie van de les 1 Lesschemaformulier (LSF) Handleiding versie 2009-2010 / Pedagogogische Hogeschool De Kempel Helmond Kop Op ieder lesschemaformulier noteer je jouw voor- en achternaam en de jaargroep op de Kempel. Je

Nadere informatie

1. Wat is een controverse? Praktijk en theorie. 2. Vaardigheden: empathie, denken vanuit meerdere perspectieven en een kritische houding

1. Wat is een controverse? Praktijk en theorie. 2. Vaardigheden: empathie, denken vanuit meerdere perspectieven en een kritische houding Lesgeven over controversiële thema s Docentendag maatschappijleer 2019 Geerte Savenije Inhoud van deze workshop: 1. Wat is een controverse? Praktijk en theorie 2. Vaardigheden: empathie, denken vanuit

Nadere informatie

Voordoen (modelen, hardop denken)

Voordoen (modelen, hardop denken) Voordoen (modelen, hardop denken) De tekst hieronder gebruikt bij opdracht 3. U doet dan op het bord voor hoe u een gedicht schrijft. Hardopdenktekst We hebben samen naar de Nieuwsbegripfilm gekeken. Zelf

Nadere informatie

Socrative. Voorbeeld: Meningsvorming / Kennis toetsen

Socrative. Voorbeeld: Meningsvorming / Kennis toetsen Socrative Doel Meningsvorming / Kennis toetsen Tool die door docenten gebruikt kan worden om studenten tijdens de les antwoord te laten geven op vragen of stellingen. Korte beschrijving Fase van ervaringsleren

Nadere informatie

Zelfevaluatieformulier

Zelfevaluatieformulier Zelfevaluatieformulier Verwijzing naar dit formulier: Mark Schep, Carla van Boxtel & Julia Noordegraaf (2017). Zelfevaluatieformulier voor rondleiders. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam. Deze zelfevaluatie

Nadere informatie