Eindrapportage Excellentieproject 4e Montessorischool De Pinksterbloem

Transcriptie

1 Eindrapportage Excellentieproject 4e Montessorischool De Pinksterbloem 1. Situatieschets van de school (website of schoolplan?) De Montessorikleuterschool De Pinksterbloem, opgericht in 1917, was een van de eerste scholen die de methode van Maria Montessori ( ) toepaste in Nederland. Basisschool De 4e Montessorischool is opgericht in Beide scholen waren oorspronkelijk gevestigd in de 2e Boerhaavestraat. In 1982 vonden ze samen onderdak in het gebouw aan de Weesperzijde. Per oktober 2011 telt de school 380 leerlingen verdeeld over 16 groepen. Van de leerlingen heeft 96% ouders met de Nederlandse nationaliteit en heeft 4% een andere nationaliteit. Veel ouders hebben wel een andere etnische achtergrond, zodat er toch sprake is van diversiteit. Op de school zijn er vijf onderbouwgroepen, zes middenbouwgroepen en vijf bovenbouwgroepen. Elke bouw is verdeeld in groepen waarbij de kinderen onderling verschillen in ontwikkelingsniveau en leeftijd. Bij de indeling van de groepen wordt er op gelet dat er een goede balans is in het aantal meisjes en jongens en variatie in de culturele achtergrond van de kinderen. Ook wordt er zoveel mogelijk rekening mee gehouden hoe ver de kinderen zijn in sociaal gedrag en leergedrag. 2. Didactisch concept van de school (website of schoolplan?), o.a. hoe gaat de school om met verschillen tussen leerlingen De school is een afspiegeling van het gedachtegoed van Maria Montessori in combinatie met de maatschappelijke ontwikkelingen in het hedendaagse onderwijs. Uit de schoolgids: "Wij zien dat elk kind eigen kwaliteiten heeft en wij beschouwen het als onze taak om deze tot volledige bloei te laten komen. Wij bieden een pedagogisch klimaat, waar elk kind zich welkom voelt en waar elk kind intrinsiek gemotiveerd wordt om te leren. Dat doen wij door de schoolomgeving rijk, uitnodigend en inspirerend in te richten. Hiermee dagen wij onze leerlingen uit om de beste resultaten te behalen. De leerkrachten volgen hun leerlingen dagelijks, om nauw aan te sluiten bij de ontwikkeling. Onze heterogene groepssamenstelling zorgt voor drieslagleren bij onze leerlingen; zij leren van de leerkracht, van de andere leerlingen en van zichzelf! Heterogeniteit maakt dat wij vanuit een gedifferentieerde pedagogischdidactische aanpak aansluiten bij de diversiteit van elk kind. Elk kind is anders, leert anders, heeft andere mogelijkheden en andere onderwijsbehoeften. (...) Wij leren en begeleiden de kinderen bij het eigenaarschap van hun eigen leerproces waarbij zij verantwoordelijkheid dragen en dezelfstandigheid wordt bevorderd. Dit gebeurt door ze zelf hun werk te laten plannen binnen de gestelde kaders. Door zelfreflectie en feedback leren zij zichzelf en hun omgeving kennen en daarop kritisch te anticiperen. (...) Niet alleen onze leerkrachten gaan om met de verschillende niveaus en leerstijlen van onze leerlingen, ook het team heeft verschillende drijfveren en talenten en ontwikkelpunten. Wij willen onze talenten verder uitbouwen en ons verdiepen in vernieuwingen die bijdragen aan de individuele expertise en de schoolontwikkeling. Leren van en met elkaar. Wij hebben een collectieve ambitie: wij herkennen onze kwaliteiten en ontwikkelen en benutten deze in een lerende organisatie."

2 3. Doelstelling excellentieprogramma Op de 4e Montessorischool wordt het Excellentieprogramma gerealiseerd middels een zogenaamd Science Lab, een verrijkings-programma voor getalenteerde kinderen met interesse voor natuurwetenschappen. Dit Science-lab wordt ontwikkeld in nauwe samenwerking met de 5e Montessorischool, een zogenaamde Vindplaatsschool voor Wetenschap en Techniek binnen het project 'Ruimte voor Talent'. Hierbij is de Vindplaatscoördinator W+T een leerkracht die zowel werkzaam is op de 5e als op de 4e Montessorischool, en is de structuur en werkwijze van dit Science-lab geënt op eerdere ontwikkelingen en good-practices die op de 5e Montessorischool zijn ontwikkeld. Het doel van dit Science Lab is om leerlingen uit de groepen 6, 7 en 8 gericht onderzoek te laten doen aan natuurwetenschappelijke onderwerpen en thema's, om op deze manier zowel de ontwikkeling van hun kennis over natuur en techniek als een onderzoekende houding te stimuleren. Wat moet het Science Lab opleveren? - Deelnemers worden uitgedaagd. Moeten op hun tenen lopen. Zodoende komen we tegemoet aan hun behoefte. - Er wordt een Bèta-zaadje geplant dat op de middelbare school (en wellicht nog later) verder ontkiemt en gaat groeien. Fascinatie voor de wetenschap moet overgebracht worden. - De kinderen leren zelfstandig wetenschappelijk onderzoek te verrichten. - Er wordt gedurende het jaar een grote hoeveelheid kennis overgebracht. - De kinderen leren hun resultaten te presenteren m.b.v. moderne media. - Naast de deelnemers van het Science Lab zal ook de rest van de school profiteren. - Het Science Lab mag de ouders van school niet ontgaan. Er komen zo nu en dan stukjes in de nieuwsbrief, er worden presentaties voor ouders georganiseerd en er wordt materiaal tentoongesteld. Ook zal ik, indien gewenst, summier iets aan de verslagen toevoegen en sta ik open voor oudergesprekken. 4. Gebruikte definitie van begaafdheid en manier van selecteren van kinderen voor het excellentieprogramma. De kinderen die aan het Science Lab deelnemen voldoen aan een aantal criteria: - Geïnteresseerde houding. Willen heel graag deelnemen aan het Science Lab. - Hoge Cito-scores (A s, misschien B s). - Methodegebonden werk is altijd snel af. - Hongerig naar extra uitdaging. Gedurende het schooljaar wordt geëvalueerd en bepaald of wordt doorgegaan met dezelfde kinderen.

3 5.Groepsniveaus waarop excellentie wordt aangeboden Er worden nu buiten de klassen W en T lessen gegeven aan de geselecteerde kinderen van groepen 6, 7 en 8. Later in het schooljaar wordt dit uitgebreid naar groepen 1 t/m 5. Ook worden er leskisten gemaakt voor de lagere groepen. 6. Verantwoording waarom het didactisch concept onderzoekend en ontwerpend leren en de leeromgeving W&T bij uitstek geschikt zijn hoog-begaafde kinderen uit te dagen: hier moet een koppeling komen met de didactiek van de hoogbegaafdheid, de didactiek van onderzoekend en ontwerpend leren en Onderzoekend en ontwerpend leren sluit prima aan bij de behoefte van kinderen die graag uitgedaagd willen worden omdat het werk dat in de klas gemaakt moet worden ze niet voldoende op hun tenen laat lopen. Het is een werkvorm die oproept tot het autonoom bedenken van manieren om tot wetenschappelijke inzichten te komen. Het is juist die zelfstandigheid waar hoogbegaafde kinderen vaak naar hunkeren en deze wordt dus op een presenteerblaadje aangeboden. Ondertussen komen we tegemoet aan de honger naar wetenschappelijke kennis. 7. Beschrijving van het rijke leerarrangement: Instapeis voor deelname (zie 4)/bewust gekozen leermiddelen/materialen/bewust gekozen didactische instrumenten om kinderen te stimuleren te leren, te volgen en te beoordelen/eigenaarschap van de kinderen/betrokkenheid van teamleden en ouders/de verbinding met externe vindplaatsen en: a. Inhoud van programma s b. Begrippen/onderwerpen/thema s c. Onderzoeks/ontwerpvaardigheden d. Rol van OOL (de didactiek van onderzoekend en ontwerpend leren) e. Opbouw van programma s over een leerjaar Welke onderwerpen worden er besproken? Aan het begin van het jaar wordt geïnventariseerd waar de kinderen het meest geïnteresseerd in zijn als het gaat om wetenschap. Zo mogelijk worden deze onderwerpen behandeld worden er nog een aantal onderwerpen aan toegevoegd. Een aantal mogelijke te behandelen gebieden: - Energie - Het heelal - Flora en fauna - Scheikunde - Robotica - Het menselijk lichaam - Natuurkrachten - Wetenschapsgeschiedenis - Evolutieleer - Geologie - Dynamica

4 Een aantal lessen beginnen met een zogenaamde Concept Cartoon om de kinderen aan het denken te zetten over een bepaald onderwerp. Door middel van zelf ontworpen experimenten komen de leerlingen tot ontdekkingen. Gekozen materiaal: naast een uitgebreide verzameling van W+T materiaal die al beschikbaar was op de Pinksterbloem (oa. microscopen, techniekdozen, elektriciteitsets en technisch constructiemateriaal) is er nog veel extra materiaal aangeschaft: - Laptops - Literatuur - Opitec-materiaal - Mappen voor de kinderen - Nieuw meubilair voor in het Science Lab De teamleden worden bij het Science Lab betrokken omdat de leerlingen zo nu en dan presentaties moeten geven in hun klassen. In de klassen moet ook veel werk verricht worden dat op maandag in het Science Lab is opgegeven, hierdoor blijven de leerkrachten ook op de hoogte van wat er gebeurt in het lab. Bovendien mailt de coördinator van het Science Lab zo nu en dan een korte uitleg over wat er behandeld is. Tevens krijgen de kinderen een paar keer per jaar de opdracht om ook in de middenbouwklassen les te geven, zodat deze klassen ook hun graantje meepikken. 8. Beginervaringen Aanvankelijk was er op de Pinksterbloem nog geen aparte ruimte voor een Science Lab beschikbaar; hiervoor werd daarom het BeVo-lokaal gebruikt, maar dat leverde de nodige problemen op (zonder scherm en zonder bord om op te schrijven). De eerste maanden van dit schooljaar is er sprake van een nieuwe start met een nieuwe coördinator (Elmer Roze), een nieuwe extra leerkracht (Sascha van Zuidam), een nieuwe werkwijze en in december 2011 zelfs een nieuw lokaal. De eerste maanden van het jaar zijn bijzonder positief geweest voor alle betrokkenen. 9 Aanpassingen Zoals hierboven is te lezen is er veel aangepast. 10. Eindervaringen Hopelijk blijven we dit niveau vasthouden. 11. Producten van kinderen, opbrengstmeting We zullen een leerlingenmap laten zien om aan te tonen waar het Science Lab mee bezig is. Opbrengstmeting Groep Totaal

5 12. Documentatie papier, foto, film, bv. 4 casus-beschrijvingen/video-fragmenten/? die alle bovenstaande aspecten in zich hebben en zichtbaar maken. Voorbeeld van een Science-Lab activiteit, de Planetenwandeling: Deelname leerlingen 4e Montessorischool aan de Nationale Weteschapsquiz Junior: Richting verdere ontwikkelingen Eerst bieden we degelijk aan wat er nu voor plannen liggen. De leerlingen moeten eigen worden met deze manier van werken en de leerkrachten moeten deze manier van werken integreren in de klas. Aan de hand van jaarlijkse evaluaties en op grond van nieuwe inzichten wordt de werkwijze en het plan bijgesteld. 14. Wat ik van de andere programma s wil leren Er wordt veel kennis en expertise uitgewisseld met de 5e Montessorischool Watergraafsmeer. 15. Verantwoording van de toerusting van de leerkracht; welke leerkrachtvaardigheden/attitudes moeten expliciet aanwezig zijn? - Een gepassioneerde eigen interesse in de wetenschap, zodat je je eigen enthousiasme over kunt brengen en een leergierige houding kan stimuleren. Het kunnen inspireren is vereist. - Voldoende parate kennis. - Inzicht in wat er beschikbaar is qua materiaal, ook op het internet. - Kennis van verschillende didactieken.